________________
૧૪૮
આઠ પ્રકારના મદનું ફળ આ પ્રમાણે પ્રાપ્ત થાય છે – રાપભોગમાં તૃષિત થયેલા પ્રાણીઓ વારંવાર તિર્યંચ
નિમાં પતિત થાય છે, જાતિમદથી મસ્ત થયેલા કૃમિજાતિમાં ઉત્પન્ન થાય છે, કુળમદ કરનારા શુગાલપણાને પામે છે, રૂપ મદ કરનારા ઉષ્ટ્રાદિકની નિમાં ઉત્પન થાય છે, બલભદથી પતંગ, બુદ્ધિમદથી બેકડા, ઋદ્ધિમદથી ધાનાદિ, સૌભાગ્ય મદથી સર્ષ અને કાગ વિગેરે અને લાભમદથી બળદ થાય છે. આ પ્રમાણે આઠ દુષ્ટ મળે પ્રાણુઓને આ સંસારમાં સતાવે છે. તેના પર નીચેની કથા વાંચવા લાયક છે :
ઉજિઝત રાજકુમારની કથા નંદિપુરમાં નીતિલતાના વનને સિંચન કરવામાં મેઘ સમાન અને સર્વ પ્રકારના તાપને શાંત કરનાર એ રત્નસાર નામે રાજા હતો. તેનો સાક્ષાત્ પ્રેમની લતા જેવી પ્રેમલતા નામે રાણી હતી. એકદા તેના ગર્ભમાં કઈ જીવ ઉત્પન થયે. તેના પ્રભાવથી તેને રાજાને મારવાના, ચોરી કરવાના પરને છેતરવાના અને ઉંચે લટકવાના અશુભ દેહલા ઉપન થયા પછી જન્મતાંજ તે બાલકને તે રાણીએ ગુપ્ત રીતે બહાર ક્યાંક તનાવી દીધો, પણ આયુષ્ય બળવાન હેવાથી તે બિચારે મરણ ન પામે. ત્યાં તે એક કઈ દયાળુ વણિકના જોવામાં આવ્યું, એટલે તેણે લઈને પિતાની સ્ત્રીને તે સેં. અને તે તેને ઉછેરવા લાગી. પછી તે ઉઝિત (તજી દીધેલ) પ્રાપ્ત થવાથી પિતાએ તેનું ઉક્ઝિત એવું નામ રાખ્યું, અને તે મોટા મનોરથ સાથે પાંચ વર્ષને થયે. એવામાં અહંકારના પૂરથી હુ જ ચાલાક, પ્રાજ્ઞ, ધનવાન, અને બલવાન પણ
