________________
૧૪૬
ચતુર્કાનધારી મુનિવર આવ્યા, એટલે રાજા તેમને વંદન કરવા આવ્યું અને આ પ્રમાણે તેમની દેશના સાંભળવા લાગ્ય:
હે ભવ્યજને ! આ ભયંકર ભવારણ્યમાં શા માટે બેસી રહ્યા છે ? તરત ભાગતા કેમ નથી ? કારણ કે કૌર બાંધનાર ૌરીઓ તમારી પાછળ ધસ્યા આવે છે. એટલે રાજાએ પૂછયું કે-“હે ભગવાન! બૈરીઓ ક્યા ?” જ્ઞાની પુનઃ બેલ્યા કે- કષાયે એ કટ્ટા શત્રુઓ છે. તેમાં પણ ક્રોધ એ મુખ્ય વૈરી છે. વળી જે આ સામે વૃક્ષ પર લટકેલે પુરૂષ દેખાય છે, તે સર્વ અનર્થના કારણ ભૂત એવા ક્રોધનું ફળ સમજવું. પછી સૂરજન્મથી જ્ઞાની મુનિએ કહેલ તેનું અખિલ ચરિત્ર સાંભળીને રાજા વિગેરે પ્રતિબોધ પામ્યા. તે વખતે કેટલાકેએ તે મુનિની પાસે દીક્ષા અંગીકાર કરી. કેટલાકોએ શ્રાદ્ધધર્મ ગ્રહણ કર્યો અને કેટલાકેએ અભિગ્રહ લઈને પિતપોતાનું કાર્ય સાધ્યું. પછી તે સૂરના જીવને પણ રાજાએ છેડાવ્યું, એટલે તે શાંત થઈ દીક્ષા અંગીકાર કરી સર્વ સુખનું એક ભાજન થયે. સ્ત્રી રૂપ છતાં પણ એક ક્ષમાજ આ ક્રોધરૂપ ધાને જ્ય કરી શકે છે. પરંતુ બીજા ગુણો પુરૂપ (પુરૂષ ૩૫) છતાં તેને જીતવા સમર્થ નથી. વળી મુનિ બાલકથી આક્રોશ પામેલ કે હણાયેલ છતાં સંસારના ભરૂપણાથી તેમની સાથે કલહ ન કરે, અન્યથા તેની સમાન થઈ જાય. આ સંબંધમાં એવી વાત સાંભળવામાં આવે છે કે- “ પૂર્વે એક ઉગ્ર તપસ્વી સાધુના ગુણથી રંજિત થઈને કઈક દેવી આવીને તેની ઉપાસના કરતી હતી: હે સાધે! તમારું ચારિત્ર સદા સુખે પળે છે ? આપનું શરીર નિરાબાધ છે? અન્ય કેઈ ઉપદ્રવ તે નથી? જે કંઈ દેવ કે મનુષ્ય તમને હરક્ત કરે, તે મને કહેવું; આ પ્રમાણે તે દેવી