________________
૧૨૩
બીજો ઉપદેશ
જે પ્રાણી વિનયથી ભાવિત થઈને શ્રી ગુરૂના ચરણને વંદન કરે છે, તેને ઉચ્ચ પદ દુલ ભ નથી, આ સંબંધમાં શ્રી કૃષ્ણનુ' દૃષ્ટાંત સમજવા ચેાગ્ય છે.
શ્રીકૃષ્ણની કથા
દેવનગરી–અલકાપુરી સુરપુરી સમાન દ્વારાવતી (દ્વારિકા) નામે નગરી છે. સમુદ્રને દૂર કરીને કુબેરે જે નગરીની રચના કરી હતી. ત્યાં ક ંસ, કૈટભ, ચાણાર, જરાસંઘ વિગેરે વરીઆને જીતનાર એવા અંતિમ વાસુદેવ સામ્રાજય સ`પત્તિને ભાગવતા હતા. વળી જેનામાં ક્ષાયિક સમ્યકત્વ, પરદોષ-અકથન અને અપયુદ્ધના નિષેધ-એ મુખ્ય લેાકેાત્તર ગુણ્ણા હતા. તેમજ જે કાઇ પુત્ર દિક્ષા લેવાને તૈયાર થતા, તેને તે અટકાવતા ન હતા અને કન્યાના વિવાહમાં તેને એવા નિણ્ ય હતેા કે—જ્યારે પુત્રી વિવાહ ચેાગ્ય થાય, ત્યારે તેની માતા તેને વિભૂષિત કરીને રાજ સભામાં મેાકલતી, એટલે કૃષ્ણે પણ તેને પૂછતે કે
હે વત્સે ! તારે રાણી થવુ છે કે દાસી થવું છે ? તે કહે.' જો તે કહે, કે ‘મારે રાણી થવું છે,” તેા તેને તે દિક્ષા અપાવતા હતા, અને તે વખતે અતુલ મહેાત્સવે પાતે કરતા તથા બીજાએ પાસે કરાવતા હતા. કારણ કે શ્રામણ્ય તત્ત્વથી શના રાજ્ય કરતાં પણ અધિક કીમતી છે. વળી જો તે કહે કે—‘મારે દાસી થવું છે;' તે તેને તેની માતાને ત્યાંજ તે માકલતા અને તેજ તેના વિવાહાર્દિક કરતી હતી.