________________
રાજરત્ન
૪૩
દાની પૈકી સુરતની ઉપજમાંથી રૂ. ૧૫૦૦૦૦, ખંભાતની ઉપજમાંથી રૂા. ૧૦૦૦૦૦, ભરૂચની ઉપજમાંથી ૫૦૦૦૦, વીરમગામની, ઉપજમાંથી રૂા. ૫૦૦૦ અને મીઠાની ઉપજમાંથી રૂા. ૩૦૦૦૦ એ રીતે ૫૫૦૦૦૦ લમીચંદ શેઠને ભરી દેવાને ગુજરાતના સૂબા ઉપરનો રૂકો લખી મોકલ્યા હતા.
પરંતુ ધાર્યું કોઈનું થતું નથી. મુરાદને ઔરંગઝેબે દગાથી મથુરામાં પકડીને કેદ કર્યો છે તેવા ખબર મળતાં લક્ષ્મીચંદ વગેરે ભાઈઓએ મળી શાંતિદાસ શેઠને બધી વાત કરી. - શાંતિદાસ ઝવેરી રાજકુટુંબના સ્વભાવ, રીતભાતના ખૂબ પરિચિત હતા. તેમણે પુત્રોને શાંતિથી સમજાવ્યું કે
ધીરધાર એ તો આપણે ધંધે છે. મુરાદબક્ષને નાણું આપી આપણે તીર્થરક્ષાના ફરમાનો એની પાસેથી મેળવ્યાં છે. હવે એ તો કેદમાં પડયો છે. હું સમજું છું ત્યાં સુધી આરંગઝેબનો ડંખીલો સ્વભાવ જોતાં હવે મુરાદ જેલમાંથી નીકળે તેમ નથી. આપણા નાણાં અને આપણા ધર્મ બંને ઉપર મહાસંકટ આવ્યું છે. આપણે મુરાદબક્ષના પક્ષના છીએ એમ મનાય છે, એટલે આપણા માટે કસોટી છે. આ બાબતમાં લક્ષ્મીચંદ તમારું ધ્યાન શું પડે છે?”
“બાપુજી, ઔરંગઝેબ ખારીલો અને અંટસવાળો માણસ છે. તે આ ધમ્યું સેનું ધૂળ મેળવે તેવો છે તેથી જ આપની સલાહ લેવા આવ્યા છીએ. ”
ખરૂં છે. ઔરંગઝેબ ભયંકર માણસ છે. આપણું ધર્મને મહાન શત્રુ છે. મને તો આપણું નાણું કરતાં આપણું મંદિરોની ભારે ચિંતા થાય છે. એ પાપી શું નહિ કરે તે કહેવાય નહિ.”
