________________
મલકા વાણિયા
નાયર કેમ બહુ બહાદુર અને તેજસ્વી જાતિ છે. પરંતુ એમના સાંસારિક રીતરિવાજે વિચિત્ર છે. પ્રથમ દરેક કન્યાનું પાણિગ્રહણ નંબુદરી બ્રાહ્મણ સાથે નામ માત્ર થતું હતું, પરંતુ પાછળથી તરત જ તે કન્યા નાયર યુવકને સોંપવામાં આવતી હતી. નાયરામાં પિતાના પુત્રોને વારસા હક્ક આપણી પેઠે મળતો નથી, પરંતુ દેહિત્ર અથવા ભાણેજને મળે છે. પિતાના છોકરાને એના નાનામામા તરફથી વારસો મળે. પિતાને વારસો પુને નહિ પરંતુ ભાણેજ કે દેહિત્રને મળે. રાજાથી રંક સુધી આ પ્રથા કાયદાની જેમ ચાલે છે. ત્રાવણકેરના અને કેચીનના મહારાજાએ ભાણેજ કે દેહિત્ર હોય છે.
વણિક યુવક સાહસિક હતા. તેણે દુકાન જમાવી સારો પૈસો પેદા કર્યો. નાણુની ધીરધાર પણ કરવા માંડી. બગીચાવાળાઓને નાણાં ધીરવા માંડ્યાં. આથી વેળાસર માલ અને સારૂં વ્યાજ મળવા લાગ્યું. વણિકે પોતાના ધંધાને વિકાસ કરવા માંડયો. તેણે વહાણોમાં આડતીયાને માલ ચડાવવા માંડ્યું. તેને કુલે-ફાલેલો જે બીજા એક બે કુટુંબે ખંભાતથી આવી વસ્યાં. આ રીતે આ વણિક કુટુંબે અહીં આનંદથી રહેવા લાગ્યાં. પ્રથમ યુવક તે હવે સારે ધનવાન થયો હતો. મલબારમાં તે લાખો કમાય હતે. એને ઘરે ત્રણ પુત્રો હતા. બહોળી મિલ્કત હતી.
“બાપા, કાંઈ ઇચ્છા હોય તે કહી નાંખો.” મરણપથારીએ પડેલા પિતાને પુએ પૂછયું.
હા, મારી એક ઈચ્છા છે. તમારાથી તે પૂરી થશે ?” જરૂર પૂર્ણ કરશું. પિતાજી સુખેથી કહે.”