________________
મલકા વાણિયા
૧૬૩
પંદરમી સદીમાં સૌથી પ્રથમ યુર।પીયના હિંદમાં આવ્યા. વાસકેાડી ગામાએ મલખારના કલીકટ બંદરે પેાતાના વહાણુને લાંગરીને કલીકટના રાજા-ઝામેારીનની પાસે વેપાર કરવાની પર વાનગી માંગી હતી. તે રાજાએ ઉદાર મનથી એમને પરવાનગી આપી. પાછળથી ડચા પણુ આવીને અહીં મોટા વેપાર કરતા હતા.
વણિકપુત્રા પણ મલબારના વેપારી હતા. એમણે મેટા વેપાર ચાલુ રાખ્યા હતા. રાજા અને મેટા અધિકારીઓ વચ્ચે સારી પ્રતિષ્ઠા મેળવી હતી. એમની મેાટી મિલ્કતા કલીકેટમાં હતી. એ ભાઈઓએ ઝામે રીનના દરબારમાં લાગવગ લગાડી. એક વખતે એમને ઝામેરીને પેાતાની હજુરમાં લાવીને જૈન ધર્મ વિષે પૂછ્યું. જૈન ધમ એ હિંદુ ધર્મના વિરોધી નથી પણ સહકારી છે એમ વિષ્ણુકાએ રાજાને સમજાવ્યું. રાજાએ તપાસ કરાવી તા જૈન ધર્માંના અહિંસા, સત્ય, ત્યાગ, બ્રહ્મચર્ય, સયમ, યમ–નિયમ, વિગેરે સિદ્ધાન્તા હિંદુ ધર્મને અનુરૂપ જાયાં. વણિકપુત્રાને દેરાસરજી બાંધવાની પરવાનગી મળી.
એક વણિકપુત્ર વહાણમાં બેસીને ખંભાત ગયા. ત્યાંથી સારા મિસ્ત્રીઓને મેટા દરમાયા નક્કી કરી સાથે તેડી લાવ્યેા. બધુ કામ પથ્થરનું અતિ મજબૂત અને સુંદર બનાવવાનું હતું. સારા સુતૅ પાયા નાખ્યા. મિસ્ત્રીએ બહુ અનુભવી અને પ્રવિણ હતા. શેઠીઆઓ ઉદાર હતા. શિલ્પશાસ્ત્રના નિયમેા મુજબ નકશા તૈયાર થયા. ધાર્મિક નિયમેા, આજ્ઞાઓ અને સૂચના મુજબ દેરાસરજી ભોંયરા સાથે તૈયાર થયું. કલીકટના મધ્યમાં ગુજરાતીએના વસવાટના મધ્ય વિભાગમાં આ દેરાસરજી ખેંધાવ્યુ છે. હજી તે અણુિશુદ્ધ હાલતમાં ઊભું છે.
