________________
શ્રીમંત
શેનું વહાણ દેલતપશા કપાસ ભરીને મુંબઈ જવા રવાના થવાનું હતું. તેના માલમ લાખાને ભલામણ કરીને વેલજીને માલુશાહે સોંપ્યો. એના મામા ઉપર કાગળ લખી આપ્યો. તે વખતે હજી કચ્છમાં પોસ્ટ ઓફીસો આવી નહોતી. મુંબઈ તરફ પગરસ્તે રે પણ બંધાઈ નહોતી. માત્ર સાગરમાગે કચ્છને કપાસ અને એરંડીઓ લઈને વહાણે મુંબઈ જતાં-આવતાં હતાં. વેલજીને આ મુસાફરી આકરી લાગી. .
આકાશમાં ચીતાં વાદળાં ચડી આવ્યાં. ઘનઘોર આકાશ થઈ ગયું. પશ્ચિમથી કંટાળીઓ ઉપડે. વહાણુની ચારે તરફ મોટાં મોટાં મેજા ઉછળવા લાગ્યાં. ભારે ઉલ્કાપાત મચી રહ્યો. સમુદ્રમાં ગેબી અવાજે થવા લાગ્યાં. ચારે તરફ પવન ફૂંકાવા માંડયો. વહાણ તોફાનમાં સપડાયું, આકાશ કાળાં વાદળાંથી ઘનઘોર અંધકારમય થઈ ગયું. ઝંઝાવાત વાવા લાગ્યો. વિજળી ચમકારા મારી આકાશને થોડા વખત પ્રકાશિત કરી દેતી હતી. તેની પાછળ કાન ફાડી નાખે એવી ગર્જના થતી હતી. હાથી જેવડાં મોજાંઓ વહાણને સુકાં પાંદડાંની પેઠે આમતેમ નચાવતાં હતાં. નાવિકે આવા તોફાનમાં પણ ચપળ વાંદરાઓની પેઠે જેને તેને બાઝી-વળગીને પિતાની ફરજો અદા કરતા હતા.
આવા વિશાળ સાગરમાં જાણે દૈત્યો દડા ઉછાળતા હોય એવી રમત રમાઈ રહી હતી. વેલજીને તે ભંડારીયામાં પૂરી મૂકો હતો. એણે કે બીજા કેઈએ કાંઈ ખાધું નહોતું. માલમ લાખો પિતાના શરીરને દેરડાથી સુકાન સાથે બાંધીને સુકાન ચલાવતા હતો. તેને એક સાથી મદદ કરતે હતો, છતાં વહાણ આગળ ગતિ કરતું નહોતું. માજાઓ એને મગતરાંની પેઠે અહીંતહી પછાડતાં