________________
ખમીર
૧૨૫
“આપણે સંભાળવાની પીડા મટી.”તેણીએ સંતોષના ઉ૬ગાર કાઢ્યાં.
“બાપા હવે આપણા ખેરડાં બાકી રહ્યાં છે.” “એમની સગતિ આ માસમાં કરી દેશું. ફિકર નહિ.”
પછી ખાશું શું?” “સૌ હરિ નામ જપશું. ટેક નહિ મૂકીએ.”
રહેવાના ઘરે પણ ગીરો મુકાઈ ગયાં. બે ત્રણ માસ પછી ઘરમાંનાં વાસણકુસણ પણ ગીરે મુકાયાં. ચાર કપડાં ભેર સૌને બહાર નીકળવાનું રહ્યું, છતાં અતિથિસેવામાં જરા પણ ઊણપ આવતી નહોતી. છેવટે એટલે સુધી વાત આવી કે આવતી કાલ માટે કાંઈ કુટુંબને ખાવાનું બાકી રહ્યું નહિ. ઉપવાસ કરવાને વખત આવી પહોંચે.
રામજી આ તલવાર લઈ જા. એના બે ત્રણ રૂપિયા આવશે તે લઈ આવ.”
ભલે બાપા, બજારમાંથી કાંઈ લાવવું છે?”
“બે રૂપિયાનું અનાજ આજના અતિથિઓ માટે લાવજે. એક રૂપિયાનું અફીણ લાવજે.”
“એટલાં બધાં અફીણનું શું કરશું બાપા?”
“રાત્રે બધાં કુટુંબનાં માણસો ઘોળી પી જાશું. મારા વહાલાને શરણે ચિરનિદ્રામાં પોઢશું.”
વાત વાને મોઢે ગામમાં ફેલાઈ. હઠીસિંહ શેઠ ઘેડે બેસીને ફરવા માટે નિકળ્યા હતા. કેઈ ઓળખીતાએ રાજપુતના મહાન ટેકની વાત શેઠ પાસે કરી. શેઠ તરત જ રાજપુતના ઘરે ગયા.