________________
ખમીર
ભરવાને અવેડા બંધાવ્યા હતા.
આ ભવ્ય દેરાસરજી તૈયાર કરતાં લગભગ આઠ લાખ રૂપિયાનો અને પ્રતિષ્ઠાની ધામધુમ અતિ મોટા પાયા ઉપર કરતાં તે પ્રસંગે પણ પાંચેક લાખનો ખર્ચ કર્યાનું કહેવાય છે. કદાચ આ યુગના યુવાનેને આ ખર્ચ કરવો અનુકૂળ નહિ લાગે.
પરંતુ આવા કિસ્સામાં સ્થિતિ, સંગ અને સ્થાનની દષ્ટિએ જોવાનું રહે છે, એક રજવાડું કે દેવ દરબારની કાર્યવાહીંને આમ જનતાને કાટલે જખી શકાય નહિ. હરકુંવર શેઠાણી સમજતાં હતાં કે “લક્ષ્મી ચંચલ છે, તેને દાન કે ભેગથી ઉપયોગ ન થાય તે અંતે વિનાશ તો છે જ.' તેને ભોગની સ્પૃહા નહોતી. તેમ શેઠે ત્રણ લગ્ન કરવા છતાં સંતતી નહોતી. અને હોય તેના નામ પણ અમુક પેઢીએ ભુંસાઈ-ભુલાઈ જાય છે. જ્યારે આવા તીર્થ–સ્થાપત્યથી આત્મસાધના થાય છે અને યાવતચંદ્રદિવાકર નામ-સ્મરણ રહે છે. આ રીતે આ ભવનું સાધવા અને પરભવનું ભાથું બાંધવાને જે તક મળી હતી તેની સાર્થકતામાં સંકોચ ન કરે તેમાં તેમની વિશિષ્ટતા હતી. કહ્યું છે કે –
નામ રહંતાં કાકરાં, નાણું નહિં રહેત;
કીર્તિકેરાં કેટડાં પાડવાં નહિં પડંત,
ઉપરોક્ત કહેતીની વાસ્તવિકતા બતાવતું સદરહુ હઠીભાઈનું મંદિર આજે પણ અમદાવાદના સુંદર સ્થાપત્યમાં મશહુર છે. ખરેખર એ અભુત મંદિર છે.
આ ઉપરાંત સદ્ગત હઠીસિંહ શેઠના નામ-સ્મરણાર્થે તેમના વડીલ વ્હેન રુકિમણું શેઠાણીના હસ્તક શેઠના નામથી અમદાવાદમાં
૧૦
