________________
ખમીર
ને તે તરફ તમારી આપવા માગું છું. તમારે તે કરવું જ પડશે.”
૧૧૭
પેઢીએ છે તેથી તમને આગ્રહથી આ કામ
“ તમારી ઇચ્છા છે તે। મારાથી કેમ ના પડાય ? મુરબ્બી, ભલે હું ખુશીથી એ કામ સંભાળીશ, પરંતુ મને અંગત અડ્ડીણુ ખરીદવાની છૂટ હાય તા જ તક મળતાં મેાળા મનથી લઇ શકાય. જો કે તેમ કરતાં તમને ન જોઈએ તે હું રાખી લઈશ.
""
“ ભલે અહુ સારું, મને તેમાં વાંધા નથી. ’”
મહેકમભાઈએ આ બંને સ્થળેાએ વિશ્વાસુ માણસા મૂકીને અગ્નીણની ખરીદ ચાલુ કરાવી. પેાતે પણ વારંવાર આંટા મારી આવતા હતા. એ ધંધામાં સારા કસ હતા. પોતે અંગત જે અફીણુ ખરીદતા તે પણ વેચવા માટે મેાતીશાહ શેઠને મુંબઇ મેાકલતા હતા. આમાં અનેને સારાસ રહેતા હતા.
આ સમયે ચીનખાતે હિંદમાંથી વીશ કરે।ડ રૂપિયાની કિમતનું અષીણુ ચડતું હતું. ચીનાઓ પેાતાની બધી કમાણી આ અષીણના વ્યસનમાં ખતા હતા. મંચુરીઆના બાદશાડે ચીનને જીતી લીધુ હતુ.. એણે ચીનાઓને ચાલુ ગુલામગીરીમાં ઝકડી રાખવા માટે ચીનમાં અજ઼ીણુ દાખલ કર્યુ` હતુ`. તે સિવાય ચીતાએમાં ચેટલી વધારવાની પ્રથા પણ દાખલ કરી હતી. ચીના ધનવાન, મજૂરવર્ગ, વેપારીવર્ગ સૌ ચંદુલખાનામાં જઇ પીતળની ભુંગળીમાં અપીણુની ગાળી ચડાવી તેને ખત્તીમાં સળગાવીને પીતા (કુકતા) હતા. ધીમે ધીમે ધૂમ્રપાન તેમના મગજોમાં પહોંચતું હતું. ચીનાએ તેના કૈફની ધૂનમાં બહારની ચિંતાઓ, હાડમારીઓ, તકલીફા અને દુઃખા તથા રાગા સર્વે ભૂલી જતા. એમને બહારની સ્મૃતિ કાંઇ રહેતી નહિ. એને મીઠાં સ્વપ્નાં અને મિઆ ઊઠતી હતી. એને પરી
:
