________________
સાહસિક
મને કાંઈ સુઝતું નથી. હું એનાથી કંટાળે છું.”
હજી અગીઆર વરસને બાળક છે. મે થશે એટલે શીખી રહેશે. ધીરજ રાખે.”
મને અહીં શીખે એવો ભરોસો નથી. અહીં એના જેવા ખરાબ છોકરાઓની સેાબતમાં એ કાળો અક્ષરે શીખશે નહિ. હું તે પારકે ઘરે મુનીમગીરી કરવા જાઉં કે આખો દિવસ વેલા પાછળ ભમ્ ? ”
“ ત્યારે શું કરશું ? મારા ભાઈ શામજી પાસે મુંબઈ મોકલીએ તો ? ત્યાં એને ખરાબ સોબત પણ મળશે નહિ. છોકરો. સુધરી આવશે. વેપાર પણ શીખશે. ”
“છોકરાને એકલે મુંબઈ સુધી દૂર કેમ મૂકાય ?”
પારકે ઘરે ક્યાં મૂકે છે? શામજીને ઘરને ધંધે છે તેની સાથે કામ શીખશે ને મારી ભાભી પણ હેતાળ છે તે છોકરાને ઓછું આવવા દેશે નહિં. ” - “વિચારીશ. શામજી મહેનતુ અને માયાળુ છે ખરે. થોડા દહાડામાં વિચાર કરીને નક્કી કરશું.”
માંડવીના ગુલાબશાહ શેઠની મુનીમગીરી માલુશા કરતા હતા. વાર્ષિક પાંચસો કેરી (૧૨૫ રૂપિયાને) પગાર મળતો હતો. એ જમાનામાં એ પગાર ઘણું મટે ગણાતો હતો. બધું સસ્તું હતું.. બાવો દરેક ચીજના આજથી ઘણા ઓછા હતા એટલે અનાજ, ઘી, તેલ, દૂધ વાપરવા છતાં દસવીશ કેરીમાં માસિક કુટુંબનિર્વાહ થઈ શકતો. આડખરચ કે બાહ્ય આડંબર નહોતો. કચ્છના લોકે એ સસ્તાઈને લીધે તે સુખી હતો. માલુશા-કચ્છ કેરાના દશા. ઓસવાળ વણિક ગૃહસ્થ હતા. હમણાં કચ્છ-માંડવી ખાતે આવી રહ્યા હતા.