________________
(૫) રાજરત્ન હેમાભાઇ તે વખતશાને વહીવટ બહાળો હોવાથી તેમના પુત્રને જુદી જુદી પેઢીનું કામકાજ વહેચી આપ્યું હતું. મોટા પુત્ર હેમાભાઈ અમદાવાદની પેઢી ઉપર રહેતા. ભાઈઓમાં સંપ સારો હતો અને વહીવટ તેમજ વસવાટમાં પણ આ સંયુક્ત કુટુંબ એક પંકતે જમતું–રહેતું એ તેમના ઉત્કૃષ્ટ પુણ્યને પુરાવો હતો. આ વખતશેઠ પછી નગરશેઠાઈને ભાર હેમાભાઈએ સંભાળ્યો. હેમાભાઈ શેઠને જન્મ સંવત ૧૮૪૦ માં થયો હતો. પોતાની બસો વરસની જૂની પેઢીની આબરૂ સાચવવાનું એમને સંપૂર્ણ શિક્ષણ મળ્યું હતું. તેઓ અંગ્રેજી જાણતા નહતા. મુગલસત્તાના સહવાસથી એમના વડીલે બધા ફારસી શીખ્યા હતા તેમજ હેમાભાઈ શેઠ પણ થોડું ફારસી શીખ્યા હતા. વર્તમાનપત્રો અને પુસ્તકોને જમાને નહોતો. માત્ર ધાર્મિક પુસ્તકે (હસ્તલિખિત) વંચાતાં હતાં. હેમાભાઈ શેઠ દુનિઆદારીના ડહાપણુમાં સંસ્કારી અને પ્રૌઢ હતા.
હેમાભાઈ શેઠની જાહેરજલાલી પણ અદ્ભૂત હતી. તે ઉદાર, બુદ્ધિમાન, મોટા મનના અને ધાર્મિક વૃત્તિના માણસ હતા. તેઓ