Book Title: Kalpsutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
श्रीकल्प
सूत्र ||७८॥
गुणजालंगुणसमूहो यस्य स तथा तं तादृशं, पुनः विशालभालं-विशाल विस्तृतः-शुभलक्षणसम्पन्नः भाल:= ललाटं यस्य स तथा तं तादृशं बालं महावीरं विलोक्य, समुच्छलद-मन्दा-नन्द-तरलतर-तरङ्ग-महास्नेहवरुणगृहनिमामज्यमान-मानसा-समुच्छलन्तः सम्यगुत्पतन्तः अमन्दानन्दरूपाः तरलतराः अतिचञ्चलाः तरङ्गा यस्मिन्नेतादृशं यद् महास्नेहवरुणगृहम् अत्यधिकस्नेहरूपः समुद्रः, तत्र निमामज्यमानम् अतिशयेन मज्जत् मानसं मनो यस्याः सा तथा, परमानन्दसन्दोहसमन्वितस्वान्तेत्यर्थः, पुनः कीदृशीत्याह-स्त्रीपुरुषलक्षणज्ञानमविचक्षणा-स्त्रीपुरुषलक्षणपरिज्ञाने कुशला, पुनःप्रतीतवीतरागलक्षणा-प्रतीतं ज्ञातं वीतरागलक्षणं-वीतरागस्य तीर्थकरस्य लक्षणं-पुत्रसम्बन्धिलक्षणं यया सा तथाभूता पूर्वोक्ता त्रिशला देवी तं-पूर्वोक्तगुणगणसमलङ्कतं स्वमुतं स्तोतुं प्रशंसितुम् । उपचक्रमे आरेभे। सा केन प्रकारेण स्तोतुमुपचक्रमे ? इत्याह-'किं गुणगणवजिएहिं' इत्यादि । गुणगणवजितैः-गुणाः धैयौंदादिसद्गुणाः, तेषां यो गणः समूहस्तेन वर्जितैः रहितैः-निर्गुणः, अनल्पः बहुभिः तनयः पुत्रः किम्=कि प्रयोजनम् ?, नास्ति गुणरहितपुत्राणां किमपि प्रयोजनमित्यर्थः। एतदपेक्षया हे पुत्र ! भवादशः भवत्सदृशः असदृशोज्ज्वलगुण:-असदृशाः अद्वितीयाः उज्ज्वला: विशुद्धा गुणा यस्य स तादृशः, अतन्द्रा निस्तस्त्री-पुरुष के लक्षण-परिज्ञान में कुशल तथा जिसने अपने पुत्र के लक्षण जान लिये हैं, ऐसी उस त्रिशला का देवीने, मनोहरगुणगणवाले, शुभलक्षणयुक्त ललाट वाले अपने पुत्र महावीर को देख कर, उछलते हुए अतिशय चश्चल आनन्दरूप तरङ्ग वाले महास्नेहरूपी समुद्र में तैरती हुई, पूर्वोक्त गुणगण से सुशोभित अपने उस अनुपम पुत्र की प्रशंसा करना प्रारंभ किया। वह इस प्रकार
धैर्य, औदार्य आदि सद्गुणों से रहित बहुत पुत्रों से क्या ?, अर्थात्-ऐसे निर्गुण पुत्रों का कुछ भी प्रयोजन नहीं है। इस की अपेक्षा तो हे पुत्र ! तुम्हारे-सदृश अद्वितीय विशुद्ध गुणयुक्त, अतन्द्र-उत्साही, સ્ત્રી-પુરુષના લક્ષણ-પરિજ્ઞાનમાં કુશળ અને પિતાના પુત્રના વીતરાગ લક્ષણને જાણનારી તે ત્રિશલાદેવી, મનહર ગુણસમૂહવાળા, શુભ લક્ષણોથી યુક્ત લલાટવાળા પિતાના પુત્ર મહાવીરને જોઈને ઉછળતા એવા અતિશય ચંચળ આનન્દરૂપી તરન્નવાળા મહાનેહરૂપી સમુદ્રમાં ઝુલતી અર્થાત્ પરમ આનંદના સમૂહથી યુક્ત હૃદયવાળી, પૂર્વોક્ત ગુણસમૂહથી સુશોભિત પિતાના તે અનુપમ પુત્રની પ્રશંસા કરવા લાગી. તે આવી રીતે
વૈર્ય ઔદાર્ય આદિ સદ્ગુણોથી રહિત ઘણા પુત્રેથી શું? અર્થાત્ એવા નિર્ગુણ પુત્રોનું કઈજ પ્રયોજન નથી. તેના કરતાં તે હે પુત્ર! તમારા જેવા અદ્વિતીય વિશુદ્ધગુણથી યુક્ત અતદ્ર એટલે ઉત્સાહી, કુળરૂપી કેર–વેત પદા
त्रिशलाकृत-पुत्रप्रशंसा.
॥७८॥
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૨
