Book Title: Kalpsutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
श्री कल्पसूत्रे ॥३७९॥
強通道
鄭
कारणं कम्मंचेव, नो णं कारणे णं विणा किंपि कज्जं संपज्जए । अह य जहा मुत्तस्स घडस्स अमुत्तेण आगासेण सह संबंधी तहा कम्मणो जीवेण सह । जहा य मुतेहि नाणाविहेहि मज्जेहि, ओसहेहि य अमुत्तस्स जीवस्स वाओ होय हवंतो लोए दीसर, तहेव अमुत्तस्स जीवस्स मुत्तेण कम्मुणा उवघाओ अणुग्गहो य मुणेयो । अह य वेयपरसु वि न कत्थइ कम्मुणो निसेहो, तेण कम्मं अस्थि त्ति सिद्धं । एवं पहुवयणेण संसयम्मि छिन्नम्म समाणे तुट्टो अग्गिभूई वि पंचसयसिस्स सहि पत्र ||०१०७॥
छाया - ततः खलु अग्निभूतिर्ब्राह्मणः सर्वविद्यापारगः इन्द्रभूतिरिव चिन्तयति=सत्यं स महान् ऐन्द्रजालिको दृश्यते । अनेन मम भ्राता इन्द्रभूतिर्वश्चितः । अधुनाऽहं गच्छामि, असर्वज्ञमात्मानं सर्वज्ञं मन्यमानं तं धूर्त पराजित्य मायया वञ्चितं मम भ्रातरं प्रतिनिवर्त्तयामीति विचार्य पञ्चशतशिष्यैः परिवृतः सगर्व प्रभुसमीपे प्राप्तः । तं भगवान् नामसंशयनिर्देशपूर्व संबोध्यैवमवादीत् - भो अग्निभूते ! तब मनसि कर्मविषये संशयो वर्त्तते, यत् - कर्मास्ति वा नास्ति ? पुरुष एवेद 'U' सर्वे यद्भूतं यच्च भाव्यं" इत्यादि वेदवचनात् सर्वमात्मैव न
मूल का अर्थ - 'तर णं' इत्यादि । तत्पश्चात् समस्त विद्याओं में पारंगत अग्निभूति ब्राह्मणने इन्द्रभूति के समान विचार किया - सचमुच, वह तो बड़ा भारी इन्द्रजालियाँ दीखता है ! उसने मेरे भाई इन्द्रभूति को भी अपनी जाल में फसा लिया ! अब मैं जाता हूँ और असर्वज्ञ किन्तु अपने आपको सर्वज्ञ माननेवाले उस धूर्त को पराजित करके छल करके-छले हुए अपने भाई को वापिस लाता हूँ। इस प्रकार विचार कर वह अपने पांचसौ शिष्यों के साथ, गर्व सहित प्रभु के समीप पहुँचा । भगवान् ने उनके नाम और संशय का उल्लेख करके संबोधन करते हुए कहा - हे अग्निभूते । तुम्हारे मन में कर्म के विषय में संशय है कि कर्म है या नहीं है ? ' पुरुष एवेद 'U' सर्व यद्भूतं यच्च भाव्यम्' इति । अर्थात् 'यह सब पुरुष ही है भूलना अर्थ - ' तर णं' इत्यादि समस्त विद्याओमां पारंगत सेवा अग्निभूति ब्राह्मणे, इन्द्रभूतिना नेपाल વિચાર કર્યાં. કે, ખરે ખર ! આ પુરુષ ઇન્દ્રજાલીયેાજ દેખાય છે ! તેણે તેા, મારા ભાઈ ઇન્દ્રભૂતિ જેવાને પણ, પેાતાના ફ્રાંસલામાં જોડી દીધા. હવે હું ત્યાં જાઉં ! અને પેતાને સર્વજ્ઞ માનતા એવા ઠગને પરાજીત કરી, મારા જ્યેષ્ઠ ભાઇને મુક્ત કરી, સાથે લેતે આવું! આ પ્રકારે નિર્ણય કરી પેાતાના પાંચસેા શિષ્યાના પરિવાર સાથે ગવ સહિત પ્રભુ સમીપે પહાચ્યા. ભગવાને તેનુ નામ અને સંશયના ઉલ્લેખ-કરી, તેને સાધ્યા, તે કહેવા લાગ્યા કે,-હે અગ્નિભૂતિ! તારા મનમાં કર્માંસંબંધી સંશય છે કે નહિ? કમ હશે કે કેમ તેવી શંકા તું સેવી રહ્યો છે કે નહિ ?
શ્રી કલ્પ સૂત્ર : ૦૨
Prime
For yer on
कल्प
मञ्जरी टीका
अग्निभूतेः कर्मविषयक संशय निवारणम् ।
॥सू० १०७॥
॥३७९॥