________________
श्रीकल्प
सूत्रे
॥ १८२ ॥
थितः = उद्वेगरहितः अदीनमानस:= दीनतायुक्तमनोरहितः, तथा त्रिविधमनोवचः कायगुप्तः - त्रिविधैः = करण-कारणानुमोदनैः कृत्वा मनोवचःकायैर्गुप्तः सन्नेव तान् यक्षकृतान् सर्वानप्युपसर्गान् सम्यक असहत - भयाभावेन, अक्षमन-क्रोधाभावेन, अतितिक्षत- दैन्याकरणेन, अध्यास्त - निश्चलतया ।
ततः खलु स यक्षः अवधिना = अवधिज्ञानेन प्रमुं मनसाऽपि अविचलितम् = स्वध्यानादच्युतमतएव दृढं= प्रबलस्थैर्यम्, आभुज्य = ज्ञात्वा अगाधं-तलस्पर्शरहितं महान्तम् क्षमासागरं परापकार सहनगुणसमुद्रम् प्रभुं = श्रीमहावीरस्वामिनं स्वापराधं=निजं बहुविधोपसर्गकरणजन्यमपराधं क्षामयित्वा वन्दते नमस्यति, वन्दित्वा नमस्यित्वा च
स्वं स्थानं गतः ।
तस्मिन् काले तस्मिन् समये श्रमणो भगवान महावीरः तत्र = अस्थिकग्रामे अष्टाभिः = अष्टसंख्यैः मासार्द्धक्षपणैः चतुर्मासक्षपणैरित्यर्थः चतुर्मासं व्यतिक्रम्य = अतिवाद्य अस्थिकाद् ग्रामात् प्रतिनिष्क्रामति = प्रतिनिःसरति, प्रतिनिष्क्रम्य पवन इव अप्रतिहतविहारेण = अप्रतिबन्धविहारेण - विहरन् - श्वेताम्बीकां तदाख्यां नगरीं प्रस्थितः ||सू०८४||
नहीं किया। उनके मन में दीनता का प्रवेश न हुआ। वे कृत-कारित - अनुमोदना - रूप तीनों करणों से युक्त मन वचन काय से गुप्त रहे, और यक्ष द्वारा किये हुए समस्त उपसर्गों को निर्भय भाव से, शान्तिपूर्वक दीनता के साथ तथा निश्चल रूप से सहन करते रहे। तब उस यक्षने अवधिज्ञानसे जाना कि प्रभु तो मन से भी ध्यान से विचलित नहीं हुए । यही नहीं, उनकी प्रबल स्थिरता भी उसने देखी तब अथाह क्षमाके सागर - दूसरों द्वारा किये अपकार को सहन करने रूप के गुण के समुद्र-भगवान् से अपने अपराध की क्षमा मांगी। उन्हें वन्दना की, नमस्कार किया। वन्दना और नमस्कार करके वह अपने स्थान पर चला गया। उस काल और उस समय में श्रमण भगवान् महावीर ने उस अस्थिक ग्राम में आठ अर्धमास क्षपण પર પીડાની અસર ન થઇ. તેમના મનમાં દીનતાના પ્રવેશ થયા નહીં. તે કૃતકારિત અનુમેદનના રૂપ ત્રણે કાર@ાથી યુક્ત મન-વચન-કાયાથી ગુપ્ત રહ્યાં અને યક્ષ દ્વારા કરાયેલ સઘળા ઉપસર્ગાને નિર્ભીય ભાવથી શાન્તિપૂર્વક અદીનતા સાથે તથા નિશ્ચલ રૂપે સહન કરતાં રહ્યાં ત્યારે તે યક્ષે અવધિજ્ઞાનથી જાણ્યુ કે ભગવાનના મનથી પણ ધ્યાનમાંથી વિચલિત થયાં નથી. એટલુ જ નહીં પણ તેમની પ્રબળ સ્થિરતા પણ તેણે જોઈ ત્યારે અપાર ક્ષમાના સાગર-ખીજા દ્વારા કરાયેલ અપકારને સહન કરી લેવાના ગુણના સાગર-ભગવાન પાસે તેણે પેાતાના અપરાધ માટે ક્ષમા માગી તેમને વંદના કરી નમસ્કાર કર્યો. વંદના અને નમસ્કાર કરીને તે પેાતાને સ્થાને ચાલ્યેા ગયા.
તે કાળે અને તે સમયે શ્રમણ ભગવાન મહાવીરે તે અથકિ ગામમાં આઠ અમાસ ક્ષપણ (આઠ વાર પંદર પંદર
શ્રી કલ્પ સૂત્ર : ૦૨
कल्प
मञ्जरी
टीका
भगवतः सकाशाद् यक्षस्य
क्षमाप्रार्थना ।
॥मू०८४||
॥१८२॥
