________________
૮૮ ]
ગુજરાતનું પ્રાકૃતિક અને વ્યાપારી ભૂગોળવિજ્ઞાન
પ્રકરણ ૪ થું
વસ્તી અને જાતિઓ
વસ્તી
ગુજરાતમાં કુલ વસ્તી નવા વસ્તીપત્રક (૧૯૩૧) પ્રમાણે આશરે ૧૧૪ લાખ છે. આમાંથી ફક્ત ૩૨ લાખની વસ્તી ખાલસા મુલકમાં છે, અને બાકીની ૮૨ લાખની વસ્તી દેશી રાજ્યમાં છે. એટલે કુલ વસ્તીના લગભગ ૭૦ ટકા નાના અને મોટા દેશી રાજાઓના અમલ નીચે છે. સને ૧૯૩૧ ના વસ્તીપત્રક પ્રમાણે ગુજરાતના વિસ્તાર, વસ્તી, ગામ અને શહેર નીચે કોઠામાં દર્શાવેલાં છે.
કાઠે નં. ૨
જીલ્લો કે એજન્સી
.
સંખ્યા
જિ
સ
ખ્યા
ચે.મા.
વસ્તી લાખમાં
દર ચો.મા. K | વસ્તી ૧
ه ي
૧,૬૦૦
ه
૨૪:૪
م
م بم بی
ખેડા જીલ્લા ૫૭૦
૪૫૮ સુરત
७८० ૫ ૧,૬પ૧ ! ૬૯ ૪૨૦ વડોદરા દેશી રાજ્ય
૨,૯૨૦ ૮,૧૬૪ ૩૦૦ પંચમહાલ જીલ્લો
J૧,૬૦૮ ૪-૫ ૨૮૩ અમદાવાદ છે
||૩,૮૪૬ ૧૦૦ ૨૬૦ ખંભાત દેશી રાજ્ય ૧૦૨ | ૩૫૦
૨૫૧ ભરૂચ જીલ્લો
૪૦૩ ૧,૪૬૮ ૩૩ ૨૨૮ રેવાકાંઠા એજન્સી ૨,૯૮૫ | |૪,૯૬૮ [૮૯ ૧૭૮ મહીકાંઠા , ૧,૮૫૯ | ૭.૩,૧૨૪
૫૨] ૧૬૬ પશ્ચિમ હિન્દના દેશી રાજ્યની/ એજન્સી
૬,૪૯૬ T૬૬ ૩૫,૪૪૨ ૪૦૦૦ સુરત એજન્સી
૬૬૯ | ૩ | ૧,૯૫૭ ૨૩૨
૧૮,૩૦૧/૧૭૨ ૬િ૪,૧૯૮ ૧૧૩૭] ૧૭૭ ૧. Census of India (1981), Vol XIX (Baroda) Part I, pp. 6 & 66; Census of India (1931), Vol VIII,
Part II (Bombay Presidency ), p. 4. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
