________________
દ્રવ્યાનુયોગ ભાગ-૧
૩.
प.
गोयमा ! जहण्णाभिणिबोहियणाणीणं नेरइयाणं अणंता पज्जवा पण्णत्ता। से केण?णं भंते ! एवं वुच्चइ"जहण्णाभिणिबोहियणाणीणं नेरइयाणं अणंता qનવ quUTRા?” गोयमा ! जहण्णाभिणिबोहियणाणी णेरइए जहण्णाभिणिबोहियणाणिस्स नेरइयस्स(૨) દ્રવદયા તુજો, (ર) સયા, તુજો, (૨) મોહિયા ડટ્ટાળવા (૪) gિ - વાદ્દાવgિ, () વUT, (૬) રાંધ, (૭) રસ, (૮) સંપન્નવેદિં છઠ્ઠાવડિy, (९) आभिणिबोहियणाणपज्जवेहिं तुल्ले,
सुयणाण- ओहिणाणपज्जवेहिं छट्ठाणवडिए,
(૨૦) તિહિં હંસપુષ્પદ છાળવદg I
ઉ. ગૌતમ! જઘન્ય આભિનિબૌધિક જ્ઞાની નૈરયિકોની
અનન્ત પર્યાય કહી છે. પ્ર. ભંતે ! શા માટે એવું કહેવાય છે કે -
જઘન્ય આભિનિબોધિકજ્ઞાની નૈરયિકોની અનન્ત
પર્યાય છે.” ઉ. ગૌતમ! એક જધન્ય આભિનિબોધિક જ્ઞાની નૈરયિક
બીજા જઘન્ય આભિનિબોધિક જ્ઞાની નૈરયિકથી(૧) દ્રવ્યની અપેક્ષાએ સમાન છે, (૨) પ્રદેશોની અપેક્ષાએ સમાન છે, (૩) અવગાહનાની અપેક્ષાએ ચતુઃસ્થાન પતિત છે, (૪) સ્થિતિની અપેક્ષાએ ચતુઃસ્થાનપતિત છે, (૫) વર્ણ, (૬) ગંધ . (૭) રસ અને (૮)સ્પર્શના પર્યાયોની અપેક્ષાએ ષટ્રસ્થાનપતિત છે, (૯) આભિનિબોધિક જ્ઞાનની પર્યાયોની અપેક્ષાએ સમાન છે, શ્રુતજ્ઞાન અને અવધિજ્ઞાનની પર્યાયોની અપેક્ષાએ પટ્રસ્થાનપતિત છે, (૧૦) ત્રણ દર્શનપર્યાયોની અપેક્ષાએ (પણ) પસ્થાનપતિત છે. માટે ગૌતમ ! એવું કહેવાય છે કે – જઘન્ય આભિનિબોધિકજ્ઞાની નૈરયિકોની અનન્ત પર્યાય છે.” આ પ્રમાણે ઉત્કૃષ્ટ અભિનિબોધિકજ્ઞાની નરયિકોની (પર્યાય) સમજી લેવી જોઈએ. અજઘન્ય - અનુકૂષ્ટ આભિનિબોધિકજ્ઞાનીની પર્યાય પણ આ પ્રમાણે સમજવી જોઈએ. વિશેષ : તે આભિનિબોધિકજ્ઞાનની પર્યાયોની અપેક્ષાએ સ્વસ્થાનમાં સ્થાન પતિત છે. આ પ્રમાણે શ્રુતજ્ઞાની અને અવધિજ્ઞાની નૈરયિકોની પર્યાય પણ જાણવી જોઈએ. વિશેષ - જેને જ્ઞાન છે, તેને અજ્ઞાન નથી હોતું, (૧૧) જે પ્રમાણે જ્ઞાની નૈરયિકોની પર્યાયનાં વિષયમાં કહ્યું તે જ પ્રમાણે અજ્ઞાની નૈરયિકોની પર્યાયોનાં વિષયમાં પણ કહેવું જોઈએ. વિશેષ : જેને અજ્ઞાન છે તેને જ્ઞાન નથી હોતું.
से तेण?णं गोयमा ! एवं वुच्चइ“जहण्णाभिणिबोहियणाणीणं नेरइयाणं अणंता પન્નવા પUJત્તા ” एवं उक्कोसाभिणिबोहियणाणी वि।
अजहण्णमणुक्कोसाभिणिबोहियणाणी वि एवं चेव।
णवरं - आभिणिबोहियणाणपज्जवेहिं सट्ठाणे છઠ્ઠાવિgિ | एवं सुयणाणी, ओहिणाणी वि।
णवरं - जस्स णाणा तस्स अण्णाणा णस्थि । (११) जहाणाणा तहा अण्णाणा विभाणियब्बा।
णवरं-जस्स अण्णाणा तस्स णाणा न भवंति।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
