________________
પર્યાય અધ્યયન
सेसं वण्ण-गंध-रस-फासपज्जवेहिं छट्ठाणवडिए,
सीय-उसिण-णिद्ध-लुक्खफासपज्जवेहिंछट्ठाणवडिए,
से तेणट्रेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ“जहण्णोगाहणगाणं दुपदेसियाणं खंधाणं अणंता પષ્ણવ [UUત્તા ” उक्कोसोगाहणए वि एवं चेव।
अजहण्णमणुक्कोसोगाहणओ णत्थि।
प. जहण्णोगाहणयाणं भंते ! तिपदेसियाणं खंधाणं
केवइया पज्जवा पण्णत्ता ?
गोयमा ! अणंता पज्जवा पण्णत्ता । 1. જો કે અંતે ! પૂર્વ ૩૬
“जहण्णोगाहणयाणं तिपदेसियाणं खंधाणं अणंता
gષ્ણવ પત્તા ?” उ. गोयमा ! जहा दुपदेसिए जहण्णोगाहणए,
ઉ.
શેષ વર્ણ, ગંધ અને રસનાં પર્યાયોની અપેક્ષાએ જસ્થાન પતિત છે. શીત, ઉષ્ણ, સ્નિગ્ધ અને રૂક્ષ સ્પર્શના પર્યાયોની અપેક્ષાએ પણ પસ્થાન પતિત છે. માટે ગૌતમ ! એવું કહેવાય છે કે'જઘન્ય અવગાહનાવાળા દ્ધિ પ્રદેશિક સ્કંધની અનન્ત પર્યાય કહી છે.” ઉત્કૃષ્ટ અવગાહનાવાળા માટે પણ આ પ્રમાણે કહેવું જોઈએ. અજઘન્ય - અનુકુટ (મધ્યમ) અવગાહનાવાળા દ્વિ પ્રદેશી અંધ હોતા નથી. ભંતે! જઘન્ય અવગાહનાવાળા ત્રિપ્રદેશી ઢંધોની
કેટલી પર્યાય કહી છે ? ઉ. ગૌતમ ! અનન્ત પર્યાય કહી છે.
ભંતે ! શા માટે એવું કહેવાય છે કે – ''જઘન્ય અવગાહનાવાળા ત્રિપ્રદેશી ઢંધોની અનન્ત પર્યાય કહી છે ?” ગૌતમ ! જેવી રીતે જઘન્ય અવગાહનાવાળા દ્વિ પ્રદેશી કંધોની પયય કહી તે પ્રમાણે અહિયાં પણ કહેવું જોઈએ. આ પ્રમાણે ઉત્કૃષ્ટ અવગાહનાવાળા ત્રિપ્રદેશી સ્કંધોની પયય પણ કહેવી જોઈએ. આ પ્રમાણે અજઘન્ય - અનુષ્ટ (મધ્યમ) અવગાહનાવાળા ત્રિપ્રદેશી ઢંધોની પર્યાય પણ કહેવી જોઈએ. માટે ગૌતમ ! એવું કહેવાય છે કે –
જઘન્ય અવગાહનાવાળા ત્રિપ્રદેશી ઢંધોની
અનન્ત પર્યાય કહી છે.” પ્ર. ભંતે ! જઘન્ય અવગાહનાવાળા ચતુઃ પ્રદેશી
સ્કંધોની પર્યાય કેટલી કહી છે ? ગૌતમ ! જેમ જધન્ય અવગાહનાવાળા દ્વિ પ્રદેશી સ્કંધની પર્યાય કહી છે તે જ પ્રમાણે જઘન્ય અવગાહનાવાળા ચતુ:ખદેશી ઢંધોની પર્યાય પણ કહેવી જોઈએ. જે પ્રમાણે ઉત્કૃષ્ટ અવગાહનાવાળા ઢિપ્રદેશી સ્કંધોની પર્યાય કહીતેજપ્રમાણે ઉત્કૃષ્ટ અવગાહનાવાળાચતપ્રદેશમસ્કંધોની પર્યાય પણ કહેવી જોઈએ.
उक्कोसोगाहणए वि एवं चेव ।
एवं जहण्णमणुक्कोसोगाहणए वि ।
से तेणट्रेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ“जहण्णोगाहणयाणं तिपदेसियाणं खंधाणं अणंता પન્નવા પત્તા !” जहण्णोगाहणयाणं भंते ! चउपदेसियाणं खंधाणं બUતા પૂMવા પૂછUTRા ?” गोयमा ! जहा जहण्णोगाहणए दुपदेसिए तहा जहण्णोगाहणए चउप्पदेसिए।
एवं जहा उक्कोसोगाहणए दुपदेसिए तहा उकोसोगाहणए चउप्पएसिए वि।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
