________________
જીવ અધ્યયન
૧૯૩
रूरू कंडुरिया जारू छीरविराली तहेव किट्ठीया।
સરુ કંડરિકા, જીરુ, ક્ષીરનિરાલી તથા કિટિકા, हलिद्दा सिंगबेरे य आलूगा मूलए इ य ।'
હળદર, આદુ, બટાટા અને મૂળા. कंबू य कण्हकडबू महुओ वलई तहेव महुसिंगी।
કબૂ અને કૃષ્ણકટબૂ, મધુક, વલકી તથા णिरूहा सप्पसुयंधा छिण्णरूहा चेव बीयरूहा ।।
મધુશ્રુંગી, નીહ, સર્પસુગંધા, છિન્નરહ અને
બીજહ. पाढा मियवालुंकी महुररसा चेव रायवल्ली य ।
પાઢા, મૃગવાલુંકી, મધુરસા અને રાજપત્રી पउमा य माढरी दंती चंडी किट्टि ति यावरा।
તથા પદ્મા, માઠરી, દન્તી ચકી અને કિટી. मासपण्णी मुग्गपण्णी जीविय रसभेय रेणुया चेव । માષપ (માલાણ) મુગપણ, જીવિત काओली खीरकाओली तहा भंगी णही इ य॥
રસભેદ, રેણુકા, કાકોલી, ક્ષીરકાકોલી, ભંગી
તથા નખી. किमिरासि भद्दमुत्था णंगलई पलुगा इ य ।
કૃમિરાશી, નાગરમોથ, નંગલકી, પલુકા આ किण्हे पउले य हढे हरतणुया चेव लोयाणी ।।
પ્રમાણે કૃષ્ણપ્રકુલ અને હડ, હરતનુકા તથા
લોયાણી. कण्हे कंदे वज्जे सूरणकंदे तहेव खल्लूडे ।
કૃષ્ણ કન્દ, વજકન્દ, સૂરણકન્દ તથા ખલૂર, एए अणंतजीवा, जे यावऽण्णे तहाविहा ॥
આ (પૂર્વોક્ત) અનંત જીવવાળા છે. એના સિવાય અને જેટલા પણ આ પ્રકારના છે. (તે
બધા અનંત જીવાત્મક છે.). तणमूले कंदमूले वं समूले त्ति यावरे ।
તૃણમૂળ, કન્દમૂળ અને વંશીમૂળ, આ અને આ संखेज्जमसंखेज्जा बोधव्वाऽणंतजीवा य ॥
પ્રકારના બીજા સંખ્યાત, અસંખ્યાત અથવા
અનંત જીવવાળા સમજવા જોઈએ. सिंघाडगस्स गुच्छो अणेगजीवो उ होइ नायब्चो ।
સિંધોડાના ગુચ્છા અનેક જીવવાળા હોય છે આ पत्ता पत्तेयजिया, दोण्णि य जीवा फले भणिया॥
પ્રમાણે જાણવું જોઈએ અને તેના પત્તા પ્રત્યેક
જીવવાળા હોય છે. તેના ફળમાં બે - બે જીવ - TUT, ૫, . ૬૪ (૭-૨).
કહ્યા છે. ५८. पत्तेय साहारण वणस्सई सरीराणं लक्खणाणि- ૫૮. પ્રત્યેક સાધારણ વનસ્પતિ શરીરી જીવોનું લક્ષણ : जस्म मूलस्स भग्गस्स समो भंगो पदीसई।
જે મૂળના ભાગો વિભાગ જેવા દેખાતા હોય, તે મુળ अणंतजीवे उसे मूले, जे यावऽण्णे तहाविहा॥
અનંત જીવવાળા છે. આ પ્રમાણેના બીજા જેટલા પણ
મૂળ હોય તેને પણ અનંતજીવવાળા સમજવા જેઈએ. जस्स कंदस्स भग्गस्स समो भंगो पदीसई।
જે તૂટેલા યા તોડેલા કંદના ભાગો વિભાગ જેવા अणंतजीवो उ से कंदे, जे यावऽण्णे तहाविहा॥
દેખાતા હોય, તે કેન્દ્ર અનંતજીવવાળા છે. આ પ્રમાણેના બીજા જેટલા પણ કન્દ હોય તેને અનંતજીવવાળા
સમજવા જોઈએ. जस्स खंधस्स भग्गस्स समो भंगो पदीसई ।
જે ટૂટેલા જીવ સ્કંધના ભાગો વિભાગ જેવા દેખાતા अणंतजीवे उ से खंधे, जे यावऽण्णे तहाविहा ।।
હોય, તે અંધ અનંત જીવવાળા છે. આ પ્રમાણેના બીજા સ્કન્ધોને (પણ અનંત જીવવાળા સમજવા જોઈએ.).
૬.
૩. બ. ૩ ૬
, ૧૬-૬૬
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org