________________
જીવ અધ્યયન
૬.
૩.
૫.
૩.
૫.
૩.
૫.
से केणट्ठेणं भंते ! एवं वुच्चइ
‘નેરયા સિય સાસયા, સિયા અસાસયા ?'
૨૦, નીવ-૨ડવીસફંડનું સેય-નિરચત્ત વવદ્
નીવા મંતે ! વિં યા, નિરેયા ?
ગોયમા ! નીવા સેયા વિ, નિરૈયા વિ I
૩.
गोयमा ! अव्वोच्छित्तिणयट्ट्याए सासया, वोच्छित्तिणयट्ट्याए असासया ।
से तेणट्ठेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ‘નેરયા સિય સાસયા, સિય અસસયા ।’
ૐ ૨-૨૪, વં-ખાવ- તેમાળિયા સિય સાલયા, सिय असासया ।
- વિયા. સ. ૭, ૩. ૩, સુ. ૨૨-૨૪
से केणट्ठेणं भंते ! एवं वुच्चइ
‘નીવા સેયા વિ. નિયા વિ?’
ગોયમા ! નીવા ટુવિહા પન્તત્તા, તં નહીં१. संसारसमावन्नगा य, २. असंसारसमावन्नगा य १. तत्थ णं जे ते असंसारसमावन्नगा ते णं सिद्धा ।
सिद्धाणं दुविहा पन्नत्ता, तं जहा છુ. અાંતરસિદ્ધા ય, ૨. પરમ્પરસિદ્ધા ય | १. तत्थ णं जे ते परम्परसिद्धा ते णं निरेया ।
२. तत्थ णं जे ते अणंतरसिद्धा ते णं सेया ।
તે જું મંતે ! વિ વેસેયા સન્નેયા ?
ગોયમા ! નો વેસેયા, સવ્વયા
२. तत्थ णं जे ते संसारसमावन्नगा ते दुविहा પત્નત્તા, તં નહીં
છુ. મેòસિડિવના ય, ૨. અસેòસિડિવના યા १. तत्थ णं जे ते सेलेसिपडिवन्नगा ते णं निरेया । २. तत्थ णं जे ते असेलेसिपडिवन्नगा ते णं सेया ।
Jain Education International
For Private
૯૦.
પ્ર.
ઉ.
પ્ર.
ઉ.
પ્ર.
ઉ.
પ્ર.
જીવ-ચોવીસ દંડકોમાં સકમ્પ નિષ્કમ્પત્વનું નિરુપણ : ભંતે ! જીવ સકમ્પ છે કે નિષ્કમ્પ છે ?
ઉ.
૨૪૭
ભંતે ! શા માટે એવું કહેવાય છે કે 'નારકી જીવ કેટલાક શાશ્વત છે અને કેટલાક અશાશ્વત છે?’
Personal Use Only
ગૌતમ ! નારક જીવ અવ્યુચ્છિત્તિ (દ્રવ્યાર્થિક) નયની અપેક્ષાએ શાશ્વત છે અને વ્યચ્છિત્તિ (પર્યાયાર્થિક) નયની અપેક્ષાએ અશાશ્વત છે. માટે ગૌતમ એવું કહેવાય છે કે
"નારક જીવ કેટલાક શાશ્વત છે અને કેટલાક અશાશ્વત છે.”
દં. ૨-૨૪, આ પ્રમાણે વૈમાનિકો સુધી કહેવું જોઈએ. તે કેટલાક શાશ્વત છે અને કેટલાક અશાશ્વત છે.
ગૌતમ ! જીવ સકમ્પ પણ છે અને નિષ્કમ્પ પણ છે.
-
ભંતે ! શા માટે એવું કહેવાય છે કે "જીવ સકમ્પ પણ છે અને નિષ્કમ્પ પણ છે” ગૌતમ ! જીવ બે પ્રકારના કહ્યા છે, જેમકે૧. સંસાર સમાપન્નક, ૨. અસંસાર સમાપન્નક. ૧. તેમાંથી જે અસંસાર સમાપન્નક છે તે સિદ્ધ છે.
સિદ્ધ બે પ્રકારના કહ્યા છે, જેમકે
૧. અનંતર સિદ્ધ, ૨. પરમ્પર સિદ્ધ. ૧. જે પરમ્પર સિદ્ધ છે, તે નિષ્ક્રમ્પ છે.
૨. જે અનંતર સિદ્ધ છે, તે સકમ્પ છે.
ભંતે ! તે (સકમ્પ અનન્તર સિદ્ધ) દેશકમ્પક છે કે સર્વ કમ્પક છે ?
ગૌતમ ! તે દેશકમ્પક નથી, સર્વકમ્પક છે. ૨. તેમાંથી જે સંસાર સમાપન્નક જીવ છે, તે બે પ્રકારના કહ્યા છે, જેમકે
૧. શૈલેશી પ્રતિપન્નક, ૨. અશૈલેશી પ્રતિપત્ત્તક.
૧. જે શૈલેશી પ્રતિપત્નક છે, તે નિકમ્પ છે. ૨. જે અશૈલેશી પ્રતિપન્નક છે, તે સકમ્પ છે.
www.jainelibrary.org
