________________
૨૮૬
દ્રવ્યાનુયોગ ભાગ-૧
૩.
IT! Tો સુઈ
જમા
प. से कणठेणं भंते ! एवं वुच्चइ
'नेरइयाणं तत्थगयाणं नो एवं पण्णायए. तं जहासमया इ वा, आवलिया इवा -जाव- उस्सप्पिणी
ટુ વ ? ૩, गोयमा ! इहं तेसिं माणं, इहं तेसिं पमाणं, इहं
तेसिं एवं पण्णायइ, तं जहा
समया इ वा -जाव- उस्मपिणी इ वा ।
से तेणट्रेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ'नेरइयाणं तत्थगयाणं नो एवं पण्णायइ, तं जहासमया इ वा आवलिया इ वा -जाव-उस्मप्पिणी ટુ વા !' રે ર-ર૦ ર્વ-નવ-િિરિગોળિયા
ઉ. ગૌતમ ! આ અર્થ સમર્થ નથી. (ર્નરયિકોમાં
સમયાદિનું વિશિષ્ટજ્ઞાન નથી હોતું) પ્ર. ભંતે ! શા માટે એવું કહેવાય છે કે –
અનારકમાં રહેલા નૈરયિકોને સમય, આવલિકા -ચાવત- ઉત્સર્પિણી-કાળનું વિશિષ્ટજ્ઞાન નથી હતુ ? ગૌતમ ! આ (મનુષ્યલોકમાં) તે (સમયાદિ નું માન છે, તેજ એનું પ્રમાણ છે, એટલા માટે એજ વિશિષ્ટજ્ઞાન હોય છે, જેમકે
આ સમય છે -યાવત- આ ઉત્સર્પિણી કાળ છે. (પરંતુ નરકમાં ન તો સમયાદિનું માન છે, ન પ્રમાણ છે અને ન વિશિષ્ટજ્ઞાન છે) માટે ગૌતમ ! એવું કહેવાય છે કે – 'નારકમાં રહેલા નરયિકોને સમય આવલિકા -યાવતુ- ઉત્સર્પિણી કાળ, વિશિષ્ટજ્ઞાન નથી હોતું. દં. -૨૦. આ પ્રમાણે (ભવનપતિ દેવો, પાંચ સ્થાવર જીવો ત્રણ વિકસેન્દ્રિયો) પંચેન્દ્રિય
તિર્યંચયોનિકો સુધી સમયાદિનું જ્ઞાન નથી હોતું. પ્ર. દં, ૨૧, ભંતે! શું અહીં(મનુષ્યલોકમાં રહેનારા
મનુષ્યોના આ પ્રકારનું પ્રજ્ઞાન હોય છે. જેમકે
“આ સમય –ચાવત- ઉત્સર્પિણી કાળ છે?” ઉ. હા ગૌતમ ! (મનુષ્યોના પ્રજ્ઞાન) હોય છે. પ્ર. ભંતે ! શા માટે એવું કહેવાય છે કે
અહીં રહેનાર મનુષ્યોમાં આ પ્રકારનું પ્રજ્ઞાન હોય છે, જેમકે
આ સમય છે -વાવ- ઉત્સર્પિણી કાળ છે ?” ઉ.
ગૌતમ ! અહીં (મનુષ્યલોકમાં) તે સમયાદિનું માન છે, અહીં તેમનું પ્રમાણ છે, માટે અહીં તેમનું પ્રજ્ઞાન હોય છે, જેમકેઆ સમય છે -વાવ- આ ઉત્સર્પિણી કાળ છે. માટે ગૌતમ ! એવું કહેવાય છે કે – ‘અહીં રહેનાર મનુષ્યોમાં આ પ્રમાણેનું પ્રજ્ઞાન હોય છે, જેમકેઆ સમય છે -યાવત-ઉત્સર્પિણી કાળ છે.'
प. दं. २१. अत्थि णं भंते ! मणुस्साणं इहगयाणं एवं
पण्णायइ, तं जहाસમય ટુ વન -ગાવ- ૩રપ ટુ વન ?'
દંતા, ગાયમી ! ગત્યિ | प. से केणठेणं भंते ! एवं वुच्चइ
'मणुम्साणं इहगयाणं एवं पण्णायइ, तं जहा
૩.
૩.
समया इ वा -जाव- उस्सप्पिणी इ वा ? गोयमा! इह तेसिंमाणं, इहं तेसिं पमाणं, इहं चेव तेसिं एवं पण्णायइ, तं जहा -
समया इ वा -जाव-उस्सप्पिणी इ वा । से तेणठेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ'मणुस्साणं इहगयाणं एवं पण्णायइ, तं जहा
समया इ वा -जाव- उस्सप्पिणी इ वा।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
