Dravyanuyoga Part 1

Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Agam Anuyog Prakashan

Page 698

શરીર અધ્યયન
૫૮૩
પ્ર.
प. गब्भवक्कंतियखहयराणं भंते ! के महालिया
मरीरागाहणा पण्णत्ता ? उ. गायमा ! जहण्णेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं.
उक्कोसणं धणुपुहत्तं ।' अपज्जत्तयाणं भंते ! के महालिया सरीरोगाहणा
उ. गोयमा ! जहण्णणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं,
उक्कोसेणं अंगुलम्स असंखेज्जइभागं।
પ્ર.
प. पज्जत्तयाणं भंते ! के महालिया सरीरोगाहणा
पण्णत्ता?
ઉં,
उ. गोयमा ! जहण्णणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं,
उक्कोसेणं धणुपुहत्तं । एत्य संगहणिगाहाआ भवंति, तं जहा
ભંતે! ગર્ભવ્યુત્ક્રાંતિક ખેચર પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકો જીવોની શરીરવગાહના કેટલી કહી છે ? ગૌતમ! જધન્ય અવગાહના અંગુળનો અસંખ્યાતમો ભાગ પ્રમાણ અને ઉત્કૃષ્ટ ધનુષ પૃથકત્વ પ્રમાણ છે. ભંતે! અપર્યાપ્તા(ગર્ભવ્યુત્ક્રાંતિક ખેચર પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક જીવો)ની શરીરવગાહના કેટલી કહી છે ? ગૌતમ!જઘન્ય અવગાહના અંગુળનો અસંખ્યાતમો ભાગ અને ઉત્કૃષ્ટ પણ અંગુળનો અસંખ્યાતમો ભાગ પ્રમાણ છે. ભંતે ! પર્યાપ્તા (ગર્ભવ્યુત્ક્રાંતિક ખેચર પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક જીવો)ની શરીરવગાહના કેટલી કહી છે ? ગૌતમ! જઘન્ય અવગાહના અંગુળનો અસંખ્યાતમો ભાગ અને ઉત્કૃષ્ટ ધનુષ પૃથત્વ પ્રમાણ છે. પૂર્વોક્ત સમગ્ર વર્ણનની સંગ્રાહક ગાથાઓ આ પ્રમાણે છે, જેમકેસમૂછિમ જલચર તિર્યચપંચેન્દ્રિય જીવોની ઉત્કૃષ્ટ અવગાહના એક હજાર યોજન, ચતુષ્પદ સ્થળ ચરની ગાઉથકૃત્વ, ઉરપરિસર્પ સ્થળચરની યોજનપૃથકત્વ, ભુજપરિસર્પ સ્થળચરની અને ખેચર તિર્યંચ પંચેન્દ્રિયોનું ધનુષપૃથકુત્વ પ્રમાણ છે. ગર્ભજતિર્યંચ પંચેન્દ્રિયજલચરોની એક હજારયોજન, ચતુષ્પદ સ્થળચરોની છ ગાઉ, ઉરપરિસર્પ સ્થળચરોની એક હજાર યોજન, ભુજપરિસર્પ સ્થળચરોની ગાઉ પૃથત્વ અને પક્ષીઓની ધનુષપૃથત્વ પ્રમાણ ઉત્કૃષ્ટ શરીરાવગાહના જાણવી. ભંતે ! મનુષ્યોની શરીરાવગાહના કેટલી કહી છે?
जोयणसहस्स गाउयपुहत्त तत्तो य जोयणपुहत्तं । दोण्हं तु धणुपुहत्तं सम्मुच्छिम होइ उच्चत्तं ॥
जोयणसहस्स छग्गाउयाइं तत्तो य जोयणसहस्सं । गाउयपुहत्त भुयगे पक्खीसु भवे धणुपुहत्तं ॥
પ્ર.
प. मणस्साणं भंते ! के महालिया सरीरोगाहणा
TUUUત્તા ? गोयमा ! जहण्णणं अंगलस्स असंखेज्जइभागं,
उक्कोसण तिण्णिगाउयाई। प. सम्मुच्छिम-मणुस्साणं भंते ! के महालिया
सरीरोगाहणा पण्णत्ता? गोयमा ! जहणणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं,
उक्कोसणं वि अंगुलस्स असंखेज्जइभागं । प. गभवक्कंतिय-मणुस्साणं भंते ! के महालिया
सरीरोगाहणा पण्णत्ता ?
ઉ. ગૌતમ! મનુષ્યોની શરીરવગાહના જઘન્ય અંગુળ
નો અસંખ્યાતમો ભાગ અને ઉત્કૃષ્ટ ત્રણ ગાઉ છે. પ્ર. ભંતે ! સમૂ૭િમ મનુષ્યોની શરીરવગાહના
કેટલી કહી છે ? ગતમ! સમૂસ્કિમ મનુષ્યોની જધન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ અવગાહના અંગુળનો અસંખ્યાતમો ભાગ પ્રમાણ છે. ભંતે! ગર્ભવ્યુત્ક્રાંતિક મનુષ્યોની શરીરવગાહના કેટલી કહી છે ?
રૂ. નવા. ૪િ. ?, મુ. ૪
૨. નવા, દિ. ? , મુ. ૪૦ ૨. સમ , મુ. ૨- ૨