________________
જીવ અધ્યયન
૨૪૧
१. तत्थ णं जे ते अप्पमत्तसंजया ते णं नो
યારંભ -ના- ગામ | २. तत्थ णं जे ते पमत्तसंजया ते सुभं जोगं पडुच्च नो आयारंभा -जाव- अणारंभा । असुभं जोगं पडुच्च आयारंभा वि-जाव-नो अणारंभा।
तत्थ णं जेते असंजयाते अविरई पडूच्च आयारंभा વિ -નીવ- ની સTTIT | से तेणटठेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ‘ત્યાથી નવાયારંભવિ-ના-નોમામ,
अत्थेगइया जीवा नो आयारंभा-जाव-अणारंभा।'
૧. તેમાંથી જે અપ્રમત્તસંયત છે તે આત્મારંભી નથી -વાવ- અનારંભી છે. ૨. તેમાંથી જે પ્રમત્તસંયત છે, તે શુભ યોગની અપેક્ષાએ આત્મારંભી નથી ચાવત- અનારંભી છે. અશુભયોગની અપેક્ષાએ આત્મારંભી છે -ચાવતઅનારંભી નથી. તેમાંથી જે અસંયત છે, તે અવિરતિની અપેક્ષાએ આત્મારંભી છે. -થાવતુ- અનારંભી નથી. માટે ગૌતમ ! એવું કહેવાય છે કે – કેટલાક જીવ આત્મારંભી છે -વાવ- અનારંભી નથી. કેટલાક જીવ આત્મારંભી નથી -પાવત- અનારંભી છે. ૬.૧, ભંતે ! નારકીના જીવ શું આત્મારંભી છે, પરારંભી છે, તદુભયારંભી છે કે અનારંભી છે ? ગૌતમ ! અવિરતિની અપેક્ષાએ નારકીના જીવ આત્મારંભી છે -વાવ- અનારંભી નથી. દ. ૨-૨૦. આ પ્રમાણે અસુરકુમારોથી પંચેન્દ્રિયતિર્યંચયોનિક સુધી જાણવું જોઈએ. દ. ૨૧. મનુષ્યોનું વર્ણન સામાન્ય જીવોની જેમ કરવું જોઈએ. વિશેષ - સિદ્ધોને છોડીને કહેવું જોઈએ. દ. ૨૨-૨૪. વાણવ્યંતર, જ્યોતિષ્ક અને વૈમાનિકદેવોનું વર્ણન નારકીની જેમ કરવું જોઈએ.
ઉ.
T. હું છે, તેથી મંત ! કિં માયામ, પરારંભ,
तदुभयारंभा, अणारंभा? उ. गोयमा ! अविरई पच्च नेरइया आयारंभा वि
-ના-નો ગરમા | રે ર-૨e, rā -ગવિ- અ મારા વિ -Mવિपंचिंदियतिरिक्खजोणिया। ૮ ૨૧. મજુસ્સા નહીં નવા
णवरं- सिद्धविरहिया भाणियव्वा । दं. २२-२४. वाणमंतरा-जोइसिया-वेमाणिया जहा नेरइया।
- વિ . મ. ૨, ૩. ૨, મુ. ૭-૮ ૮૪ નીવ-પકવીમાના દિકારા િવનં-
૮૪. જીવ - ચોવીસ દંડકોના અધિકરણ આદિ પદો દ્વારા
નિરૂપણ : પ્ર. ભંતે ! શું જીવ અધિકરણી છે કે અધિકરણ
प. जीवे णं भंते ! किं अधिकरणी, अधिकरणं?
૩.
યમ ! નીવે ધરજી વિ, ધરyi વિ
प. से केणठेणं भंते ! एवं वुच्चइ
નવ ધરdf વિ. Ifધવાર 7 વિ ?” ૩. થના ! અવિરડું ઘડુq |
ઉ. ગૌતમ ! જીવ અધિકરણી પણ છે અને
અધિકરણ પણ છે. પ્ર. ભંતે ! શા માટે એવું કહેવાય છે કે -
જીવ અધિકરણી પણ છે અને અધિકરણ પણ છે?” ગૌતમ ! અવિરતિની અપેક્ષાએ (જીવ અધિકરણી પણ છે અને અધિકરણ પણ છે.) માટે ગૌતમ ! એવું કહેવાય છે કે -
से तेणठेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
