________________
જીવ અધ્યયન
પ.
૩.
૫.
૩.
૩.
૬.
૩.
ૐ. નવ નું અંતે ! નેટપ ? તેયે નીવે?
गोयमा ! नेरइए ताव नियमा जीवे, जीवे नेरइये, सिय अनेरइए ।
૭૪, નીવ-૨૭વીસરડાનું ‘નીતિ’ પક્ષ્મ પવળ૬. નીવર ભંતે ! નવે ? નીવે ઝીવર ?
૩.
पुण
सिय
ૐ. ૨. નીવે નં અંતે ! અસુરમારે ? અસુરકુમારે નીવે ?
गोयमा ! असुरकुमारे ताव नियमा जीवे, जीवे पुण सिय असुरकुमारे सिय णो असुरकुमारे ।
૨ ૩-૨૪. વંડો બેયનો -ખાવ- તેમળિયાળી - વિયા. ૬, ૬, ૩. શ્॰, મુ. ૨
गोयमा ! जीवइ ताव नियमा जीवे, जीवे पुण सिय जीवइ सिय नो जीवइ ।
Jain Education International
નીવફ અંતે ! તેરફU ? નેરફ” નીવડ્ ?
गोयमा ! नेरइए ताव नियमा जीवइ, जीवइ पुण सिय नेरइए सिय अनेरइए ।
ૐ ૨-૨૪, વ ડો નેયવો નાવ- વેમાળિયાનું - વિયા. સ. ૬, ૩.૬૦,મુ. ૬-૮
७५. जीव- चउवीसदंडएसु पच्चक्खाणी आइ परूवणं૫. जीवाणं भंते! किं पच्चक्खाणी, अपच्चक्खाणी पच्चक्खाणापच्चक्खाणी ?
गोयमा ! जीवा पच्चक्खाणी वि, अपच्चक्खाणी वि, पच्चक्खाणापच्चक्खाणी वि ।
एवं मणुस्साण वि ।
पंचेंदियतिरिक्खजोणिया आइल्लविरहिया ।
For Private
પ્ર.
૭૫.
ઉ.
પ્ર.
ઉ.
ગૌતમ ! અસુકુમાર તો નિશ્ચિતરુપથી જીવ છે, પરંતુ જીવ તો કદાચિત્ અસુરકુમાર પણ હોય છે અને કદાચિત્ અસુરકુમાર ન પણ હોય. દં.૩-૨૪ આ પ્રમાણે વૈમાનિકો સુધી સર્વે દંડકોના (સૂત્રપાઠ) કહેવા જોઈએ.
૭૪. જીવ-ચોવીસ દંડકોમાં પ્રાણ ધારણ કરવાની પ્રરુપણા :
ભંતે ! જે પ્રાણ ધારણ કરે છે તે જીવ કહેવાય છે કે જે જીવ છે તે પ્રાણ ધારણ કરે છે ? ગૌતમ ! જે પ્રાણ ધારણ કરે છે તે તો નિશ્ચિત રુપથી જીવ છે પરંતુ જે જીવ હોય છે તે કદાચિત્ પ્રાણ ધારણ કરે છે અને કદાચિત્ પ્રાણ ધારણ નથી પણ કરતા.
પ્ર.
ઉ.
પ્ર.
6.
પ્ર.
૨૩૩
ઉ.
દં.૧ ભંતે ! શું જીવ નારકી છે કે નારકો જીવ છે ?
ગૌતમ ! નારકી તો નિશ્ચિતરુપથી જીવ છે, પરંતુ જીવ તો કંદાચિત્ નારકી પણ થઈ શકે છે અને કદાચિત્ નારકીથી અલગ પણ હોય શકે છે. દં.ર ભંતે ! જીવ અસુરકુમાર છે કે અસુરકુમાર જીવ છે ?
૬.૧ ભંતે ! જે પ્રાણ ધારણ કરે છે તે નારકી કહેવાય છે કે જે નારકી હોય છે તે પ્રાણ ધારણ કરે છે ?
ગૌતમ ! નારકી તો નિશ્ચિતરુપથી પ્રાણ ધારણ કરે છે પરંતુ જે પ્રાણ ધારણ કરે છે તે કદાચિત્ નારકી થાય છે અને કદાચિત્ નારકી નથી પણ થતા.
જીવ-ચોવીસ દંડકોમાં પ્રત્યાખ્યાની આદિનું પ્રરુપણ :
ભંતે ! શું જીવ પ્રત્યાખ્યાની છે, અપ્રત્યાખ્યાની છે કે પ્રત્યાખ્યાનાપ્રત્યાખ્યાની છે ?
દં.૨-૨૪ આ પ્રમાણે વૈમાનિકો સુધીના સર્વે દંડકના (સૂત્રપાઠ) માટે કહેવું જેઈએ.
Personal Use Only
ગૌતમ ! જીવ પ્રત્યાખાની પણ છે, અપ્રત્યાખ્યાની પણ છે અને પ્રત્યાખ્યાનાપ્રત્યાખ્યાની પણ છે. આ પ્રમાણે મનુષ્ય પણ ત્રણ પ્રકારના છે. પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક જીવ પ્રારંભના વિકલ્પથી રહિત છે, તે પ્રત્યાખ્યાની નથી હોતા.
www.jainellbrary.org
