________________
૧૪૪
દ્રવ્યાનુયોગ ભાગ-૧
'एयंसि णं एमहालयंसि लोगंसि नत्थि केइ
આટલા મોટા લોકમાં પરમાણુ પુદ્ગલ જેટલા परमाणुपोग्गलमेत्ते वि पएसे जत्थ णं अयं जीवे न
કોઈપણ આકાશ પ્રદેશ એવા નથી, જ્યાં આ जाए वा, न मए वा वि।'
જીવના જન્મ-મરણ ન થયા હોય.” - વિચા. સ. ? ૨, ૩, ૭, મુ. રૂ. संसार परिब्भमणस्स णव ठाणाणि
૫. સંસાર પરિભ્રમણના નવ સ્થાન : जीवाणं णवहिं ठाणेहिं संसारवत्तिंस वा, वत्तंति वा, જીવો એ નવ સ્થાનોથી સંસારમાં પરિભ્રમણ કર્યા वत्तिस्संति वा, तं जहा
હતા, કરે છે અને કરશે, તે આ પ્રમાણે છે - ૬. પૂઢવિચિત્તા), ૨. માતા ,
(૧) પૃથ્વીકાયના રૂપમાં, (૨) અષ્કાયના રૂપમાં, ૩. તેડવાના, ૪. વાડાચત્તા,
(૩) તેજસ્કાયના રૂપમાં, (૪) વાયુકાયના રૂપમાં, वणस्सइकाइयत्ताए, ६. बेइंदियत्ताए,
(૫) વનસ્પતિકાયના રૂપમાં, (૬) બેઈન્દ્રિયના રૂપમાં, तेइंदियत्ताए, ૮, વરિચિત્તાપુ,
(૭) તેઈન્દ્રિયના રૂપમાં, (૮) ચઉરિન્દ્રિયના રૂપમાં, पंचिंदियत्ताए,
(૯) પંચેન્દ્રિયના રૂપમાં. - ટામાં ર. ૨ મુ. ૬ ૬ ૬ छट्ठाणेसु जीवाणं असामत्थ परुवर्ण
૬. છ સ્થાનોમાં જીવોના અસામર્થ્યનું પ્રરૂપણ : छहिं ठाणेहिं सव्वजीवाणं णत्थि इड्ढी इ वा, जुइ इ वा, જીવોમાં આ છ કાર્યો કરવાની ઋદ્ધિ, ધૃતિ, યશ, जसे इ वा, बले इ वा, वीरिए इ वा, पुरिसक्कार परक्कमे इ બળ, વીર્ય, પુરૂષકાર-પરાક્રમ નથી હોતા, તે આ વા, તં નહીં
પ્રમાણે છે - ૨. નીä a બનીä રયાપુ,
(૧) જીવને અજીવમાં પરિણત કરવાની, २. अजीवं वा जीवं करणयाए,
(૨) અજીવને જીવમાં પરિણત કરવાની, ३. एगसमएणं वा दो भासाओ भासित्तए,
(૩) એક સમયમાં બે ભાષા બોલવાની, ४. सयं कडं वा कम्मं वेदेमि वा, मा वा वेदेमि,
(૪) પોતાના દ્વારા કરેલા કર્મોનું વેદન કરૂં અથવા
નહી કરું આ ભાવની, परमाणुपोग्गलं वा छिदित्तए वा, भिंदित्तए वा, (૫) પરમાણુ પુદગલના છેદન ભેદન કરવું અને તેને अगणिकाएण वा समोदहित्तए,
અગ્નિકાયમાં બાળવાની, ૬. વઢિયા વ ત્રાંત અમચાણI
(૬) લોકાન્તથી બાહર જવાની. - . . , સુ. ૪૭૬ जीवदव्वाणं अणंतत्त परूवणं
જીવ દ્રવ્યોના અનન્તત્વનું પ્રરૂપણ : 1. નવા vi અંતે ! વિ સંવેક્ની, સંજ્ઞા , પ્ર. ભતે ! શું જીવ દ્રવ્ય સંખ્યાત છે. અસંખ્યાત अणंता?
છે અથવા અનંત છે ? ૩. નવમા નો સંગ્ન, નો મસંજ્ઞા, સાંતા | ઉ. ગૌતમ ! જીવદ્રવ્ય સંખ્યાત નથી, અસંખ્યાત
નથી, પણ અનંત છે. प. से केणद्वेणं भंते ! एवं वुच्चइ
પ્ર. ભંતે ! શા માટે એવું કહેવાય છે કે – નીવડ્યા , ન સંજ્ઞા, નો પ્રસંન્ના,
"જીવદ્રવ્ય સંખ્યાત નથી, અસંખ્યાત નથી, પણ અviા ?”
અનંત છે?”
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
