Book Title: Parampaddai Anandghan Padreh Part 01
Author(s): Suryavadan T Zaveri
Publisher: Shreyaskar Andheri Gujarati Jain
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006024/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramapadadAyI AnaMdaghana pareDa Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramapadArI, yohIvA, (bhAga - 1) r citaka che svAnubhUti saMpanna zrI khImajIbApA haravANakartA pravacanakAra che paMnyAsapravara zrI muktidarzanavijaya gaNi saMyojana sahAyaka che sUryavadana ThAkoradAsa javerI ke ema ne : cha prakAzaka @ zrI zreyaskara aMgherI gujarAtI jaina saMgha ema je nA kAmamAM ka w on 0-,300nA najIka Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvRtti pustakanuM nAma : paramapadadAyI AnaMdaghana padareka prakAzaka sAdhu-sAdhvI bhagavaMta tathA jJAnabhaMDAra lAbhArthe zrI govAlicAi jena saMgha (muMbaI) ane zrI navajIvana sosAyaTI dvai. ma. saMgha (muMbaI) jJAnakhAtAnidhi phaMDa prerita prata : prathama (nakala - 1000) mukhapRSTha, pArzvapRSTha citra rekhAMkanA -: jaya bhairava grAphIkasa mudraka : hitezabhAI dasADIyA phona : 26830921 prApti sthAna: muMbaI zreyaskara zrI aMdherI gujarAtI jana saMgha Ila, vilepArlA (ve), muMbaI - 400 05s. phona : 26712631 / 267193pa7 zrI sUryavadanabhAI ThAkoradAsa verI 802, skAya hAI TAvara, zaMkara lena, malADa (ve), muMbaI - 400 064. phona : 28077787 zrI pIyuSabhAI manabhAi zAha maskatI mahAla, pAMcame mALe, luhAracAla, muMbaI - 400 002. phona : 22084797 amadAvAda zrI hemaMtabhAI bhAIlAlabhAI zAha 66, lAvaya sosAyaTI, jIvarAja hospITalanI bAjumAM, vAsaNA, amadAvAda - 380 007. phona : (079) 26639903 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arpaNa jemanI adamya IcchA, jemanA divya prabhAvathI anAyAseja A graMthanirmANa thayuM evAM mULazrota svAnubhUtisaMpanna zrI khImajIbApAne sAdara sasneha arpaNa ! ahobhAgya che ke A yogadAnanA sahabhAgI thavAnuM saubhAgya sAMpaDavA saha RRNatarpaNa thayuM ! paM. muktidarzanavijayajI gaNi. zrI sUryavadana ThAkoradAsa javerI Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya nivedana dUdha parama pUjya paMnyAsapravara zrI muktidarzanavijayajI ma.sA.nuM vi.saM. 2060mAM dharmaprabhAvaka cAturmAsa, pUNyodaye amArA zrIsaMghamAM thayuM. yogIrAja AnaMdaghanajI mahArAjAnA aparokSAnubhUtiprApaka stavano * ane padonA nicoDarUpa jemanA jIvanano prayAsa rahyoM che te suzrAvaka khImajIbApA (vasaI rahevAsI) nI ciMtana ane manananI noMdha prApta thaI ane cAturmAsa daramyAna dainika pravacanano viSaya 'AnaMdaghanajI mahArAjA racita stavano - pado' pasaMda karAyo. vi.saM. 2061nA govAliyA Tenka cAturmAsa daramyAna, paMnyAsajI ma.sA. e pravacanadhArAne AgaLa vadhArI prAya: 21 stavano ane 90 padonuM vivaraNa pravacanomAM AvarI levAyuM. lokamAMganA pratisAdarUpe pravacanakAra pUjyazrIe suzrotA zrI sUryavadanabhAIne sahAyatAmAM rAkhI susaMgata vivaraNa taiyAra karyuM. te vivaraNanuM "paramapadadAthI AnaMdaghana padare" e zirSakathI be bhAgamAM amArA zrI saMgha dvArA prakAzana thaI rahyuM che ane vimocana avasara paNa amArA zrI saMghanA AMgaNe ujavAyela che. A pravRttiono amane anero AnaMda che. zabdone dhAradAra tIkSNa banAvanAra zabdadhArA eTaleja padyaracanArUpa pado. AnaMdaghanajI mahArAjAnA pado dIrghakAla sudhI hRdayamAM sthira thaI jAya evA che. te pado saMkSepamAM vizALa tAtparyane kahI jAya che, te padomAM vidhi-niSedhane yugapad jaNAvavAnI TUMkotkIrNa kalA che. AvA A padone akSara (akSaya) banAvanAra coTadAra vedhaka akSaronI asaranuM AsvAdana karAvanAra A graMtha che. sarve pUjyapAda, cAritracUDAmaNi siddhAntamahodadhi AcAryadeva zrImad vijaya premasUrIzvarajI ma.sA., paTTAlaMkAra vardhamAna taponidhi nyAyavizArada AcAryadeva zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA., sakalasaMghahitaciMtaka gItArtha ziromaNi siddhAntadivAkara AcAryadeva zrImad vijaya jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA., adhyAtmarAgI, zAMta ane saraLa svabhAvI paMnyAsajI muktidarzanavijayajI ma.sA. vagere parama pUjya mahArAja sAhebonuM amo AdarapUrvaka smaraNa karIe chIe. sarvene amArA zrIsaMghanI bhAvabharI vaMdanA. A suMdara dharmakAryarUpa vivaraNanA prakAzanamAM aneka paribaLono sahiyAro phALo che. e phALo ApI AtmArthe dharmalAbha lenAra bhAgyazALI bhavyAtmAonI sUci RNasvIkAra rUpe atre Apela che : Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) (4) - traNasvIkAra :Arthika sahayoga : zrI govAliyA TeMka jaina saMgha (jJAnakhAtuM). zrI navajIvana sosAyaTI jena zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha (jJAnakhAtuM), lemIMTana roDa, muMbaI senTrala jena saMgha - je ubhaya zrIsaMghe sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto ane jJAnabhaMDAromAM prastuta graMthanI niHzulka phALavaNI mATe zrIsaMghanA jJAnakhAtAnA phaMDamAMthI phALo noMdhAvI saMghane dharmalAbhanA bhAgI banAvela che. zrIyuta harIbhAI gaNapatabhAI gagubhAI zAha parivAra zrImatI dakSAbena zaileSabhAI parIkha parivAra. zrIyuta rohitabhAI hiMmatabhAI dozI parivAra (yu.esa.e.) zrIyut jayaMtilAla, goviMdajIbhAI, maNilAlabhAI khImajIbhAI vorA tathA lIlAvaMtIbena satISabhAI zAha Adi pUjya khImajI bApA parivAra. anya zubhecchako : zrImatI kIrtibena modI parivAra eka sadgahastha zrImatI reNukAbena dalAla parivAra zrImatI jhaverabena maMgaLabhAI nAgaDA parivAra eka vRhastha zrImatI hemalatAbena zAMtIlAla bhaidA parivAra zrI goviMdajIbhAI jIvarAjabhAI zAha parivAra zrImatI jAgRtibena samIrabhAI zAha parivAra zrImatI mRdulAbena caMdrakAMtabhAI zAha parivAra graMthanirmANa cogadAna : zrIyuta piyuSabhAI manubhAI zAha. jemaNe pUjyazrInA pote avatarita karelA pravacanomAMthI kaMkotkIrNa bane evAM ratnakaNikArUpa vAkayo vINI kADhI ApyA. che je pratyeka pAnA upara pUjyazrInI pravacana prasAdI rUpe rajuAta pAmela che. zrIyuta caMdrakAMtabhAI bhogIlAla zAha... jemaNe jahemata laIne pUjya khImajIbApAnA AtmakathA svarUpanA lakhANa uparathI saMkSipta jIvana paricaya taiyAra karI Apela che. (2) Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIyut caMdrakAMtabhAI hirAlAla zAha... jemaNe graMtha prakAzana ane vimocananA suMdara Ayojana dvArA zrutajJAna prasArano lAbha lIdho che. mukhapRSTha, pArzvagRSTha, citra rekhAMkana jayabhairava grAphIkasanA zrI hitezabhAI rAMkA. DI.TI.pI. ane suMdara mudraNa badala monila kriezananA zrI hitezabhAI dasADIyA. (5) pariziSTa : svarUpa vijJAna', 'syAdvAda-svarUpa nirUpaNavAda', "aDhAra hAthInuM daSTAMta' A traNa pariziSTa svarUpaciMtaka zrI panAlAla ja. gAMdhI nA prabuddhajIvana' mAsikamAM prakAzita thayela lekha che. (2) "cat machaMdara gorakha AyA' lekha sAntAkrujha nivAsI zrI guNavaMtabhAI sI. zAhe taiyArI karI Apela che. (3) "AtmASTaka zrI zaMkarAcAryajInuM che. paramapada prApti prArthanA - AtmasvarUpavAsa abhilASA gAna zrI gajAnanA ThAkuranuM che. A dharmakAryano lAbha lenAra sarva bhavyAtmAone amArA vaMdanA saha dhanyavAda ! A vivaraNa - prakAzana kutUhalane uzkeranArI navalakathA nathI ke ekI beThake purI karavI paDe. A vicAraNA to motIno cAro che, je haMsa banI caNavo paDaze. haMsa banI je A cAro caraze te bhava nistaraze ane paramahaMsa banaze. samasta caturvidha saMgha A adhyAtmane prApta karI paramahaMsa bane - te ja maMgala kAmanA.. li. zreyaskara zrI aMdherI gujarAtI jaina saMgha. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanAmaya jIvana.............. mokSaprAptinA eMdhANa niyatinA koI akaLa eMdhANa mujaba yogIrAja AnaMdaghanajI mahArAjAnA padonA marmane pracAravAmAM - prasAravAmAM nimitta banavAnuM sadbhAgya lalATe lakhAyu haze, mATe ja mArI bhavitavyatAe mane koIpaNa jAtanA vizeSa prayatna vinA svAnubhUti saMpanna zrI khImajI bApAno paricaya karAvyo ane temanA haste lakhAyelA TAMcaNarUpa chatAM mArmika AnaMdaghanajInA pado uparanuM lakhANa maLyuM. e maLavAthIja vi.saM. 2070 nA IralAnA cAturmAsamAM tenA upara pravacano karavAno suyoga sAMpaDyo. vADa vinA velo caDe nahi tema, koI vizeSa AdhAra vinA A mahApuruSanA padono marma kholavo e azakayato nahi paNa du:zakaya to jarUra che ja. Ameya kavinA hRdayane kaLavuM kaThina hoya che, kAraNake kavinI kRti e anAhatanAda - brahmanAda hoya che. yogIrAjanA padomAM svayaMne pAmavAno talasATa che. teozrInuM samagra jIvana eka mAtra Atmatatvane pAmavA mATe ja hatuM. jagatanA koIpaNa padArtho - pralobhano, AkarSaNo temane sparzI zake tema nahotAM. basa, "je kharekhara mAre potAnuM che ane je trikALa che teja tatva mane kema maLe ?" e eka mAtra laganathI e AtmAe gharabAra choDIne jena zAsana nirdiSTa tyAga mArga svIkAryo ane temAM paNa jyAre adhyAtmane badale saMpradAyavAdanI bolabAlA dekhAI tyAre teoe saMpradAyavAdano tyAga karI jaMgalano mArga svIkAryo, ekAkI banyA paNa Atmatatvane pAmavAnI je lagana hatI tene jatI na karI. A vAta pada 66mAM jovA maLe che. A kalikALamAM prabhu mahAvIra paramAtmAnA zAsanamAM thaI gayelA A oliyA, phakIra, zAMtinA dUta, zAMtinA vAhaka, cAhaka, zAMtino paigAma pasAranAra payaMgambara, jJAnI, dhyAnI yogIrAjazrI AnaMdaghanajI mahArAjAno koI nAma nikSepo, sthApanA nikSepo ke dravya nikSepo zodhyoya jaDato nathI, je maLe che te emano, emaNe racelA vartamAna covIsInA covIsa bhagavaMtonA stavano ane sAdhanAkALamAM prabhu prAptinA talasATane taraphaDATamAM thayela svAnubhUtinI sparzanAnA saMvedanarUpa 110 padonI padya racanA 35 bhAva nikSepo che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e anAmI ane arUpInA cAhaka ane vAhaka yogIrAje svayaMnA nAma ane rUpane bhUlI jaI ekamAtra padya racanAmAM vahAvelI bhAvAnabhUtinI saMvedanAoja ApaNane mANavA maLe che ke jenA sivAya emanA koI nAma, nizAna ke oLakha prApta thatAM nathI, sivAya ke keTalIka kivadaMtIo. rAga-rAgiNInA e jANakAre judA judA rAgamAM DhALelI emanI racanA geya che ane tethI karNapriya che tema enA marmane pAmavAmAM Ave to te hRdayaMgama paNa bane tema che ane tema thAya to enA gAnanuM guMjana nAbhikamalamAMthI guMjArava paNa kare tema che. emanI kRtinAM AdhAre AnaMdaghanajI mahArAjAnA jIvana upara jo daSTipAta karavAmAM Ave to ApaNane dekhAze ke AnaMdaghananA e avadhUta yogIe AtmAno anubhava karavA ane mukitane najIka lAvavA AzA - IcchA - tRSNA, spRhA, lAlasAone kacaDI nAMkhI che ane teno jarApaNa udbhava thavA dIdho nathI te vAta temaNe AzA oranakI kacA kIje pada-28 mAM vyakta karI che. sAdhakane e vAtano khyAla Avavo jarUrI che ke aMdarathI navI navI IcchAonA aMkurA phuTyAja karaze to te sAdhanAnA mArga para ArohaNa nahi karI zake ane tethI siddhinA zikharo tene mATe dUra dUrane dUraja raheze. gharabAra choDIne cAritra jIvananA parAkrama karavA chatAM Aje AtmA zuddhinA e paramatatvano kema anubhava karato nathI ? e praznanA samAdhAnamAM ema kahI zakAya ke enA jIvanamAM kAMIkane kAMIka tRSNAo paDelI che je ene vAraMvAra herAna karIne pariNatine DahoLI rahI che. pada - pratiSThA, nAmanA kIrti, ziSyAdino lobha e AgaLa vadhavAmAM pratibaMdhaka bane che. jema tRSNA e bAdhaka che tema mArgamAM AgaLa vadhatA, AvatA vidgothI jo AtmA bhaya pAmI jAya to paNa te AgaLa vadhI zakato nathI. yogIrAje Atmatatvane pAmavA motane paNa gaNakAryuM nathI. jaMgalamAM, guphAomAM, vagaDAomAM, nirjana sthAnomAM vAgha-siMhanI vacce rahIne, lokasaMparkathI saMpUrNa dUra rahI nirbhaya banI sAdhanA karI che. tethI to teozrI avadhUtayogI tarIke oLakhAyA che. anAdikALathI AtmA upara aDDo jamAvIne beThelI rAgadveSanA nibiDa pariNAmarUpa graMthi, jyAre jIva ekAMta, mauna, dhyAna ane sthirAsana dvArA asaMgA yoga sAdhe che tyAre chaMcheDAya che, vAghaNanI jema viphare che, sAdhakanI sAme aneka bhayasthAno upasthita thAya che, te vakhate jo sAdhaka DarIne pAcho haTI jAya to graMthibheda karI zakato nathI. cothIdaSTi sudhI AvIne jIva anaMtIvAra pAcho pharyo Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. anaMtIvAra kinAre AveluM vahANa DUbI gayuM che. AvA samaye to game tevA bhayasthAno upasthita thAya to paNa je nirbhaya banI daDha praNidhAna karIne AgaLa vadhe che, motathI paNa gabharAto nathI, ane "kayAM tuM nahi kayAM huM nahi, kArya siddha karIne ja rahIza te mATe mota Ave to paNa maMjara che paNa graMthibheda karIne ja rahevuM che - Avo daDha saMkalpa karIne je AgaLa vadhe che, teja vItarAgatAnA aMza rUpa upazama samyakatvane pAme che ke jenI prAptithI anAdikALanA ajJAnanA aMdhArA ulecAya che ane AtmagharamAM AnaMda - AnaMda - AnaMdanA ajavALA patharAya che. anaMtIvAra dehanI khAtara AtmAne gALyo che jenA phaLa svarUpe avaMtIvAra varakAminI yAtanA jIva pAmyo che. have jo eka bhava paNa AtmA khAtara dehane gALavAmAM Ave to grathibheda janita sacagadarzaka ane mokSaprApti vi lAvI zakAya tema che. trIjI vAta yogIrAjane saMpradAyamAM rahevA chatAM saMpradAyavAda aDyo nahoto ane tethI naDyo nahoto. jIvane e khyAla Avavo jarUrI che ke saMpradAya e AtmAnI sAdhanA karavA mATe vyavasthA che, nahi ke saMpradAyamAM cAlatI bhinna bhinna praNAlikAonA khaMDana maMDanamAM utarI vAda-vivAdamAM paDavA mATe. saMpradAyamAM rahevA chatAM AMkha sAme to eka mAtra AtmAne pAmavAnu lakSya ja rahevuM joIe ane tene mATe to sAdhanA karavI paDe. sAdhanA karavAthI ja mokSa prAptinI vikaTatAnA eMdhANa sAMpaDe che bAkI bIjI koI rIte nahi e vAta ApaNane yogIrAjanA jIvanamAMthI jaDe che. pada-42 mAM aba hama amara bhaye na mare nA hadayodagAramAM emane thayela AtmAnI anubhUti ane mokSanI nikaTatAno ahesAsa thAya che. yogIrAja sAdhanA dvArA TheTha kAsAtamAM guNasthAnaka sudhInI sparzanAne pAmyA ane prAya: ekAvatArIpaNuM siddha karyuM evuM jANIne, "e to eja karI zake ApaNuM gaju nahi ' evI kAyaratA koIe dAkhavavAnI koI jarUra nathI. emanA jIvanamAM jovA maLatA A traNa mahatvanA muddAo (1) spRkAno atyaMta AbhAva (2) sAghanA kALamAM atyaMta nirbhayatA ane (3) saMpradAyavAdano abhAva e jo ApaNe paNa pAmIe to ApaNe paNa mukitane vikaTa lAvI zakIe chIe, jIvane e yAda rahevuM joIe ke manuSyabhava, paramAtmAnuM zAsana ane prApta karela dravyacAritra A traNanI saphaLatA sadgatine pAmavAmAM nahi paNa graMthibhedajanita upazama sa tvane pAmavAmAM che. svAnuNAti saMpana sAva khImajIbApAe cogIrAjanA bhAvavAhI pado para khUba uMDuM manomaMthana karI je kAMI noMdha taiyAra karela hatI te emanA AgavA viziSTa vivaraNanA AdhAreja enuM saMskaraNa karI pravacana daramyAna lokamAMgaNI Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 thatAM ane e sadgata sAdhaka khImajIbApAnI adamya IcchAnA pratApe ane prabhAve yogIrAjanA padone hRdayaMgama banAvavA mATe thaIneja A paramapadadAthI AnaMdaghana padareha bhAga-1 ane bhAga-2nuM nirmANa koI tathAprakAranI bhavitavyatAnusAra anAyAseja thaI gayuM che. prastuta bhAga-1 ane bhAga-2 ne bahAra pADavAmAM mAro ekalAnoja phALo che evuM mAnavAnI bhUla koI paNa na kare. ekalo mANasa kyAre paNa kazuMja karI zakato nathI. tenI pAchaLa ghaNI vyaktionA sAtha ane sahakAra rahelA hoya che. prastuta bhAga-1 ane bhAga-2 nA prakAzanamAM zrIyut sUryavadanabhAI javerIno phALo atyaMta noMdha pAtra che. teo A kAryamAM mArI sAthe dUdhamAM sAkara bhaLe tema khabhe khabhA mIlAvI rahyA che. 110 padonA A vivecanamAM 1 thI 52 padanuM vivecana zrIyut sUryavadanabhAInI kalame kaMDArAyela che. zabdacitra temanA dvArA AlekhAyela che, jemAM raMgoLI pUravAnuM kAma mArA dvArA thayela che jyAre bAkInA 53 thI 110 padonuM vivecana mArA dvArA thayela che, jemAM raMgapUrti ane saMzodhananuM kArya teozrIe karela che. dravyAnuyoganA jJAtA dhrAMgadhrAvAsI sva. zrIyut panAlAla jagajIvanadAsa gAMdhI e teozrInA guru che jemanA sAMnidhyamAM rahI, temanA aMtevAsI banI teoe temanA dravyAnuyoganA vArasAne prabuddha jIvana mAsikanA mAdhyame jagatanA jIvonA hitArthe udAra hAthe lUMTAvela che. jenA thakI jaina zAsanane (1) traikAlika AtmavijJAna ane (2) svarUpa aizvarya yAne kevalajJAna miMmAMsA A be mahAna pustako temaja svarUpamaMtra pustikAnI bheTa maLI. je dravyAnuyoganA marmane pAmavA mATe upayogI che. Aje jagata vakatAone oLakhe che paraMtu paDadA pAchaLa rahI AvuM mahAna kArya karanAra gRhastha vezamAM rahela AtmAone oLakhatu nathI e vAta ghaNI kaThe che. pada-52, upara je vivecana sUryavaMdanabhAI dvArA karAyela che tene vAMcatA vAcakavargane temanA aMtaramAM rahela dravyAnuyoga ane adhyAtmanA UMDANano khyAla jarUra Avaze. prastuta bhAga-1 ane bhAga-2 nA prakAzanamAM graMthavAcananI bhUkha jagADanArI epiTAIjhara jevI prastAvanAo lakhI ApI graMthanuM prAstavika AsvAdana karAvanAra kavihRdayI pUjyapAda A.bha. zrI cazovijayasUrijI mahArAjA, sahRdayI pUjyapAda A.bha. zrI vijayapradhumnasUrijI mahArAjA, AtmahRdayI paMnyAsa pravara zrI bhAgyezavijayajI mahArAja sAheba, zreSThIvarya Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmazrI DaoN. kumArapALa desAI temaja AtmapremI paMDitavarya zrI punamacaMdabhAI paMDitajIe Apela protsAhaka sahayoganuM hRdayathI abhivAdana karIe chIe. teozrIe potAnA kiMmatI samayano bhoga ApI je kArya karela che te badala temanA RNI chIe. prastuta kAryamAM pUjyapAda gacchAdhipatizrInA preraNA ane mArgadarzana paNa sahAyaka banyA che. aMtevAsI tarIke rahIne sevAdharma bajAvanAra jJAnaruci sthitaprajJavijayajI, atyaMta sevAbhAvI sohamadarzanavijayajI tathA parama vinayI prazamarativijayajI no sahayoga paNa atre yAda AvyA kare che. yogIrAjanA pada sAhityanA marmane pAmavA eka eka pada uparanuM vivecana, khUbaja zAMtithI ekAMtamAM kudaratanA khoLe besI ciMtana-manana karavA yogya che. jyAM sudhI eka padano marma AtmasAta na thAya tyAM sudhI bIjA padanuM vivecana vAMcavAnI utAvaLa jo jarApaNa na karavAmAM Ave to ja prastuta lakhANa lAbhadAyI thaze evI jijJAsu pAThakane bhalAmaNa che. eja, | In fzavAjo kaMthAna: || prApta sAhitya ane sva kSayopazamanA AdhAre masta phakIra avadhUtayogIzrI pUjya AnaMdaghanajI mahArAjAnA padonA gahana gUDha rahasyone yathAzakita prakAzita karavAno anAyAse thaI gayelo A namra prayAsa che. pUrNa thayAM nathI, sarvajJa banyA nathI tyAM sudhI chadmastha chIe ane tethI bhUlacUka thaI hoya, vItarAga sarvAnI vItarAga vANIthI viparIta kAMI prarUpaNA thaI gaI hoya, doSa sevAyo hoya to te badala micchAmi dukkaDaM! | II have tu tirAkhya! kevaLajJAnI thavA mATe kevaLajJAnI bhagavaMtano sAkSAt yoga thAya ane . satya prakAza prApta thAya evI aMtare ! - sAMpradAyikatAthI upara uThI vizALadaSTithI karAyela avalokanathI. udbhavatI TIkA AvakArya che. ni:saMkoca bhUlacUka cIMdhazo jethI sudhArAne pheraphArane avakAza rahe ! prema-bhuvanabhAnu-jayaghoSasUri AjJAvartI 5. munidarzanavijaya gaNi vi.saM. 2062 kALuna kRSaNA navamI, kuMthunAtha jaina derAsara - upAzraya, zAMtAkrujha (vesTa), muMbaI Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. prastAvanA agama piyAlA : anubhUtine zabdomAM DhALavI... keTaluM to kaparuM A kAma che ! pUjya. AnaMdaghanajI mahArAje eka padamAM Ano IzAro Apyo che : "anubhava gocara vastu ko re, jANavo eka IlAja kahana sunana ko kai nahi pyAre, AnandaghanA mahArAja."(1) anubhUtigamya tatva : na to ene kahI zakAya, na ene sAMbhaLI zakAya. 'kahana sunana ko kachu nahi pyAre...'. to zuM karI zakAya ? tame ene anubhavI zako ane Atmatattva ke paramAtmatatvanI anubhUti to AnandaghanatAmAM ja pheravAze ne ! hA, tame ja Anandaghana cho. AnadanuM eka divya jharaNuM tamArI bhItarathI jhamajhama karatuMka vahyA kare che. divya AnandalokamAM sAdhakano praveza. mahopAdhyAya yazovijaya mahArAje A bhItarI lokamAM pravezavAnI vidhinuM mohana varNana karyuM che : "jasa kahe sAhiba mugatinuM, karyuM tilaka nija hAthe..." sadgara sAdhakanA AjJAcakrane sparzI bhItarI lokanAM tALAM kevI rIte kholI Ape che enuM A majhAnuM dhyAna. AnandaghanajI mahArAja sAdhakane bhItarI lokamAM zI rIte laI jAya che; eka sakSama sadguru tarIke; enI kephiyata aThacAvIsamA padamAM che. "agamAM (1) pada 21/5 (2) pada 28/4 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 piyAlA pIo matavAlA, cIne adhyAtama vAsA....(2) sadgurunA varad haste agama piyAlo pIvAyo; ne bhItaranI duniyAmAM sthira thaI javAyuM. ravi sAheba eka padamAM saTTara dvArA apAtA rasane A rIte varNave che : sa@e zravaNe rasa reDyo, cAMkho rUdiyA mAMhi; saMghe saMghe rasa saMcaryo, utsuna rahyo TherAI... astitvanA sAMdhe sAMdhe e rasa Utare che, phelAya che ane manane pele pAranA pradezamAM - AtmatattvanI ramaNatAmAM - te rasa jharyA kare che. - A bhUmikAmAM che nirantara khela. 'AnaMdaghana cetana hai khele che. A Anandamaya bhUmi, kartutvanI bhUmikA chUTI gaI che. te sAkSIbhAvanI bhUmikA. astitva taraphanI yAtrA. e yAtrAno vijaya zaMkha: "nA hama karatA) vibhAvanuM kartutva gayuM. eka siddha puruSane pUchAyeluM : Apa pahelAM paNa bhojana Adi karatA hatA. atyAre paNa - zarIra hovAne lIdhe - te kriyAo cAlu che. pharaka kayAM paDyo ? emaNe kaheluM : pahelAM huM khAto hato, pIto hato; have khavAya che, pIvAya che. kriyA rahI; kartAno cheda UDI gayo.. vAraMvAra raTavAnuM mana thAya tevuM A pada : "nA hama karatA..." "huM nA chellA vartuLa sudhI A pada javuM joIe. 'nA hama karatA... nA hama karatA...' huM vibhAvono kartA nathI. (3) pada 28/5 (4) pada 29/3 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 "nA hama karatA, nA hama karaNI...' neti-netino laya eTalA mATe ghUMTavo jarUrI che ke e dvArA kathana-zravaNa ne pele pAra rahela tattvanI jhAMkhI thaI zake. 'kahana sunana ko kachu nahi...' paNa anubhavananI duniyAmAM to ghaNuM badhuM che. neti-netino laya. rAmakRSNa paramahaMsa kahetA hatA tema DuMgaLInAM photarAM kADhavAnI vAta. bahu mohaka rIte A vAta ahIM kahevAI che : nA hama manasA nA hama zabadA, nA hama tana kI dharaNI; nA hama bhekha bhekhadhara nAhi, nA hama karatA karaNI.... nA hama darasana, nA hama parasana, rasa na gaMdha kachu nAhi; AnaMdaghana cetana maya mUrata... (pada 29/3-4) pahelI ja chalAMge nirvikalpatA. 'nA hama manasA, nA hama zabadA' vicAra ane zabda to paudgalika ghaTanA che. huM chuM cinmaya. vicAra mAruM svarUpa nahi. zabda mAruM svarUpa nahi... bIjuM caraNa che dehAdhyAsa muktinuM. 'nA hama tana kI dharaNI...' AnaMdaghanIya zabdomAM dehAdikano sAkhIghara' che sAdhaka. zarIra khAI rahyuM che, sAdhaka ene joI rahyo che. tame cho mAtra draSTA. trIjuM caraNa nizrcayanA. AkAzamAM sAdhakane kudAve che. huM chuM mAtra jJAnamaya, darzanamaya, cAritramaya AtmA. A cAritra che nijaguNa sthiratA. pUjya padmavijaya mahArAja yAda Ave : 'pariSahasahanAdika parakArA, e saba hai vyavahArA; nizcaya nija guNa TharaNa udArA, lahata uttama bhavapArA...' pariSahone sahevA e vyavahAra cAritra. nijaguNomAM sthiratA te nizcaya cAritra. 'na hama bhekha (veSa), bhekhadhara nAhi...' zabdo dvArA sAdhakano paga nizcaya cAritranI bhUmikAne sparNo che. prabhuno veSa, ni:zaMka, adbhuta vastu Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 che. paNa ahIM nizcayanI mukhyata) hoI sIdho ja AtmaguNonA sparzanI vAta che. cothA caraNe kartutvano cheda UDe che : "nA hama karatA, nA hama karavI...' nathI to vibhAvonuM kartutva mArI pAse ke nathI vibhAvonI kriyA... nA hama karanI" dvArA eka sarasa prAyogika sAdhanA maLI zake. vibhAvonI dekhItI kriyA - khAvA, pIvA AdinI - cAlatI hoya tyAre sAdhaka e kriyA sAthe potAnI jAtane ekAkAra na banAve. khAtI vakhate sAdhaka upayogane koI stavanamAM ke prArthanAsUtramAM rAkhI zake. - pAMcamA caraNe Atma tattva Indriyo dvArA agrAhya che e vAta batAvI. che. na AtmAne joI zakAya, na sparzI zakAya, ke na rasa ke gaMdha ene anubhavI. zakAya. * zuM che Atmatattva ? AnaMdaghana cetanamaya mUrata...." cetanyathI chalakAtuM AnaMdaghanatva che Atmatattva. neti-netino laya paramAtma-paMcaviMzatikA'mAM paNa sarasa pakaDAyo che : na sparzo yasya no varNo, na gandho na rasa: zrutiH | zuddhacinmAtra guNavAna, paramAtmA sa gIta /pA 'neti-neti ne samAntara cAle che "tUhi-tRhi' nuM saMgIta. keTalI to sarasa rIte e ahIM cheDAyuM che ! "mere prAna Anandaghana, (pa) (5) pada pa2/1 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. tAna Anandaghana...." prANa paNa prabhu ane tAna-tallInatA paNa prabhu. astitva che prabhu... yAda Ave A paMkita : Anandaghana bina prANa na rahata jhina, koTi jatana karI lije..."() karoDo prayatno karuM to paNa prabhu vinA eka kSaNa prANa rahe tema nathI. prabhumayatAnI tIvratAnI kSaNo ahIM noMdhAI che : (7)rAja Anandaghana, kAja Anandaghana, sAja Anandaghana, lAja Anandaghana... Abha Anandaghana, gAbha Anandaghana, nAbha Anandaghana, lAbha Anandaghana.. bhakatanuM sAmrAjaya AnandaghanatA che. "rAja Anandaghana' prabhu na hoya to jIvana paNa zuM che ? rAjya to kAMI ja nathI. zivAjI mahArAje saMta tukArAmajIne gurupade sthApavAnuM vicAryuM. potAnA divAnane tukArAma mahArAjane rAjasabhAmAM lAvavA mokalyA. dIvAne ghaNuM kahyuM. tukArAmajIe spaSTa nA pADI. dIvAnanA gayA pachI prabhu AgaLa raDI paDatAM tukArAma bolelA : prabhu ! mane to tArAM caraNo ja joIe. e sivAya kazuM mAre na joIe. 'viThA ! tujhA mAjhA rAja.' prabhu ! tAruM ane mAruM A sAmrAjya ! rAja Anandaghana, kAja Anandaghana..." karavAnuM zuM rahyuM have ? prabhu maLyA. badhuM kArya pUrNa thayuM. sAja Anandaghana." maMjhila paNa "e" ane mArga paNa "e...." sAja-sAdhana-mArga paNa prabhu ane lAja paNa prabhu. bhaktane kyAreya lajAvAnuM nathI hotuM. e tAre to ThIka na tAre toya (6) pada 92/3 (7) pada pa2/2-3 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 e ene pakSe zaramanI vAta che. bhakatane zuM ? bALakanAM kapaDAM gaMdAM haze to mAne zaramAvAnuM che ne ! Abha Anandaghana, gAbha Anandaghana." mArI upara prabhu che. ane mArI AsapAsa-copAsa koNa che ? e ja to che ne ! (AkAza paNa 'e', vastrA (gAbha) paNa "e".) ApaNe to chIe paramanA samadaranuM mAchaluM ! tatvajJa mekAkAne lakhelI eka sarasa rUpakakathA che : dariyAmAM rahetI eka nAnI mAchalIe moTI mAchalIne pUchyuM : dariyo kevo hoya ? loko dariyAnI, enA Aroha-avarohanI ghaNI badhI vAto karatA hoya che. kharekhara dariyo Avyo kayAM ? - moTI mAchalIe kahyuM? ApaNe jemAM chIe te dariyo ja che ne ! nAnI mAchalI kahe : A to pANI che. dariyo kyAM che ? ApaNI hAlata paNa zuM evI nathI ? paramanA samaMdaramAM rahevA chatAM pAnI meM mIna piyAsI' jevo ghATa ! 'nAbha Anandaghana, lAbha Anandaghana..." nAbhi eTale mULa... mArA. mULiyAM AnandamAM che ne mane satata maLe che paNa Ananda. keTalA badhA "agama piyAlA' bharyA paDyA che ahIM? paNa koNa pI. zakaze A divya rasa ? yogirAja kahe che : (8)"sagurA hoya sA bhara bhara pIe, nagurA jAye piyAsA." saguro saru jenA mAthe che tevuM vyakitatva. ene A pyAlA bharI bharIne pIvA maLaze. paNa nUgarA - nagarA - gurune na pAmyA hoya tevAM vyakitatvone kAMI nahi maLe. (8) pada 98/3 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 ApaNane A rasa bharapUra rIte pIvA maLaze evI zraddhA che. pUjyapAda AnandaghanajI mahArAjanA pado para anuprekSA-yAtrA pU. yoganiSTha AcArya bhagavanta buddhisAgara sUri mahArAja tathA zrAddhavarya motIcaMda gIradharalAla kApaDiyAe karI hatI. paM. zrI muktidarzanavijayajI ane zrI sUryavadanabhAI dvArA vivecita A bahu saMkhyaka vAcako sudhI pahoMce e ja abhilASA. 'sagurA hoya so bhara bhara pIe.' pado paM. zrI mukitadarzanavijayajI nA zrI AnaMdaghanajInA pado ane stavano paranAM pravacanomAM bhAvako je prItithI joDAtA hatA e samAcAra manamAM paritoSa janmAve che. gaNivara zrI yazovijayajInAM pU. cidAnandajInA pado paranA pravacananA samAcAre A paritoSa bevaDAya che. AvA grantho paranI anuprekSA yAtrA jaina saMghamAM khUba vadhe evI maMgaLakAmanA sAthe..... jJAnapaMcamI, vi. 2062. - AcArya yazovijayasUri ArAdhanA bhavana, umarA, surata. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19. dharmajIvananA lakSyane cIMdhatA pustakane AvakArIe... ApaNe upadezamAM bhale sAMbhaLatA hoIe ke vyavahAra ane nizcaya - be nayathI ja paripUrNatA Ave che, jJAnanaya ane kriyAnaya banne jarUrI che, jJAna vinA kriyA AMdhaLI che ane kriyA vinAnuM jJAna pAMgaLuM che - AvAM ghaNAM joDakAM jJAnIo pAsethI maLyAM ane tene samajAvavA khapamAM lIdhAM; paNa paristhitimAM to ekAMgI banIne ja jIvavAnuM rAkhyuM. sarvAgINatAmAM na darzana che, saMkIrNatAmAM ke ekAMgitAmAM ahaMta darzana nathI rahetuM. AjanI trIsaMghanI paristhitimAM mAtra vyavahAranI bhUmikAnA gharmanI AcaraNA ane temAM uttarottara vistAra sAdhavAnuM lakSya rahyuM che. temAM je uNapa che te nizAnA lakSyanI che. te lakSya ApaNane yAda rahe te mATe A pustaka che. tamane A pustakanA vAcanathI aMtaraMga musApharImAM phrenDa, gAIDa ane philosophara maLaze. Aje ahada dharmanA upAsaka/sevaka evA zramaNo gujarAtI sAva sAmAnya viSayo upara lakhANa kare che, tyAre AvA AdhyAtmika vizvanA UMDANabharcA vicAronuM Abha UcuM udayana manane bharI de che. AvA viSayanI paNa jijJAsu vyaktio ApaNA zrIsaMghamAM che ane te paNa ThIkaThIka saMkhyAmAM che. te badhAne AnandaghanajI mahArAjanA padonI UMcAI joyA pachI tenA avaLavANI jevA zabdonA arthanI jijJAsA rahe ja, ane te svAbhAvika che. te jijJAsA A pustaka dvArA jarUra saMtoSAze. AdhyAtmika vicAranA pura vinAnI jiMdagI saMgharSamaya, saMkalezamaya ane kilaSTa karmabaMdhamaya vIte che, jayAre AdhyAtmika vicArathI bhAvita mana vaDe karelI sAsarika pravRttimAM spaSTatA to rahe ja che ke A badhuM kSaNika che, kSullaka che, AbhAsI sukha ane cirakALa paryaMtanA du:khane noMtaranAruM che. AvI sabhAnatAthI, jAgRtithI te te kAryamAM maLatI saphaLatAthI ahaMne Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. poSaNa nathI maLatuM ane maLatI niSphaLatAthI dInatA nathI AvatI. saravALe rAga-dveSanI vRddhi nathI thatI. ane jo jIvanamAM A cIja sadhAI gaI to jIvananI sAdhanAno sAra/nicoDa maLI gayo gaNAya. AvA pustakonA vAMcana-adhyayana dvArA maLatara eja gaNAya ke nirlepatA keLavavI, AsaktithI dUra rahevuM. lepAvuM to caMdanathI levAvuM, kALA kolasAthI kadI na pAvuM. gaNI zrI mukitadarzanavijayajI mahArAja varSothI AtmAnI khojamAM DUbelA rahe che. temanI anubhavanA rasathI chalakAtI dharatImAMthI UgelAM vacano ApaNane maLyAM che to ApaNe paNa ApaNI manobhUmine apArthiva bhAvothI tarabatara banAvI daIe. eja. dazA poravADa jena upAzraya, zrI nemi-amRta-deva-hemacandrasUri amadAvAda, - ziSya pra. mona ekAdazI, saM. 2062. - AcAryazrI pradyumanasUri mArA jJALAmAM mane niraMtara jahAnAroja jaNAI rahyo che bIjuM kAMIja jaNaug nathI ane thavA yogya niraMtara thaI rahyuM che A bhAvanAno yuTa niraMtara AvyA karavAthI katabhAvano cheda uDe che ane gharamAtma tatvamA yayayamAM agvamAM Ave che. niraMtara potAnA ghara tarapha - zuddha caitanyamaya AbhA uyara dakti sthira karanArA janma-maraNa ghaTI jAya che, mokSa nija Ave che. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 AtmasAkSAtkArano agama piyAlo - padmazrI DaoN. kumArapALa desAI jJAnajyoti, Atmajyoti ane anubhavajyotinA prakAzathI zobhatI yogI AnaMdaghanajI mahArAjanI padaracanA madhyakAlIna bhAratIya sAhityamAM viziSTa sthAna dharAve che. emanAM padomAM bhAvanI gahanatA, vyApakatA, Urmino tIvra uchALa, tatvajJAnanAM rahasyonuM sAhajika Alekhana ane alakhanAM rahasyo pAmavAnI jhaMkhanA pragaTa thAya che. AtmAmAM samakitano ravi jhaLahaLe, yamarUpI timira nAsI jAya ane aMtaramAM anubhavalAlIno ujAza patharAya evAM mahAyogI AnaMdaghanajInAM pado che. AvA padomAM AdhyAtmikatAno gahana anubhava eka rUpaka dvArA pragaTa thayo che. sumati arthAt zuddha cetanA potAnA priya AtamarAmane kumati arthAt azuddha cetanAne enuM ghara choDIne potAnA sva-ghare AvavA vinaMtI kare che. A sumatinI virahasabhara vipralaMbha zRMgAramAM abhivyakata thatI vedanAmAM kavi Atmatattva pAmavAnI utkaTa tAlAvelI pragaTa kare che. sumati potAnA priyatamane sva-svabhAva sAthe joDavA Icche che, tyAre kumati A paristhitimAM jAtajAtanAM vighno sarjIne enA priyatama (AtmA)ne sudra, sthaLa, sAMsArika bhAvomAM nimagna rAkhe che. sumati AtmAne jAgrata karavAno prayatna kare che, paNa AtmAnuM zuddha caitanya sAthenuM anusaMdhAna mAtra zAstrajJAnathI ja sadhAtuM nathI, zAstrajJAnanA dIpakano prakAza mArgadarzaka bane kharo, paraMtu AtmajJAna to zuddha AtmatatvanA sAkSAta anubhavamAMthI ja sAMpaDe che. deha ane AtmAnI bhinnatAno anubhava thayA bAda e AtmAnubhava vadhu ne vadhu ghUMTAya, tema sva-svabhAvanI prApti karI zake che. adhyAtmayogI AnaMdaghana azuddha cetanAnI mAyAsRSTi samAna kAmanAnI caMcaLatA, dehanI kSaNabhaMguratA ane sAMsArika snehanI svArthamayatA darzAve che. e mohamalinatAno nAza karIne caitanyazakita pragaTa karavAnA puraSArthanI vAto kare che. sumati potAnA priyatamane maLavA mATe virahanI vedanA anubhave che. kumatinI mAyAmAM lapeTAyelA AtmAne emAMthI mukata thayA bAda AtmasvarUpanA Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 pratyakSa anubhavanI avicaLa kalA prApta thAya che. mahAyogI AnaMdaghana A AMtarika AdhyAtmika prakriyAnuM varNana karIne aMte enAthI sAMpaDatA anupama AnaMdanuM gAna kare che. AnaMdaghananAM stavanomAM AdhyAtmika ArohaNano kramika Alekha maLe che, to emanAM padomAM AdhyAtmika UrdhvatAnI bhinna bhinna bhAvasthitionuM Alekhana prApta thAya che. AnaMdaghana pAsethI AdhyAtmika, yogalakSI ane vairAgyanA pado prApta thAya che, paraMtu enA AlekhanamAM emanI AlaMkArika rUpakalI ane judAM judAM dRSTAMto dvArA kathananI sacoTatA sAdhavAnI kaLA. pragaTa thAya che. kumatinA saMgamAM behoza banIne DUbelo AtmA kaI rIte dhIre ghara UrdhvarohaNa sAdhI zake teno manabhara Alekha A padomAM che. viSayamAM Asakata jIvane viSaya tyajIne jAgavAnuM udghodhana karatA teo kahe che - yAM sove 38 nA vare, aMjali jala jyuM Ayu ghaTata hai, deta pahoriyAM ghariya ghAu re." . padanA prAraMbhe viSaya-kaSAyanI gADha nidrAmAM rahelI vyakitane "kayA sove UTha jAga bAure" kahIne jANe jagADavA mAgatA hoya tevo bhAva pragaTa thAya , che. kavi narasiMha mahetAnI "jAgane jAdavAthI AraMbhAtI paMkitanuM smaraNa thAya che. satata kSINa thatA AyuSyane mATe kavi kahe che ke, jema khobAmAM raheluM jaLa. AMgaLIo vaccenAM chidromAMthI nIkaLIne satata sarI jatuM hoya che, tema pratikSaNa tAruM AyuSya ghaTatuM jAya che, tethI AyuSyanI pratyeka kSaNa tAre mATe amUlya che. paLano paNa pramAda poSAya tema nathI. kavi suMdara kalpanA karatAM kahe che ke kALano paheregIra satata ghaDiyALanA DaMkA mAre che ane tAro AyuSyakALa pratikSaNa ghaTI rahyo che. IMdra, caMdra, dharaNendra ane moTA moTA munio cAlyA gayA, to pachI cakravartI rAjA kayA hisAbamAM ? AvA samarthane kALavaza thavuM paDyuM, tyAre tuM koNa mAtra ? mATe tatkALa jAgrata thA. A jAgRti te bAhya jAgaraNa nathI, paNa AtmajAgRti che. A jAgRti eTale ghULamAMthI sUkSma taraphanI gati, anityamAMthI nitya pratinI saphara, bhaMguramAMthI zAsvata taraphanI yAtrA. Ane mATe viSaya-kaSAyanI vibhAvadazAnI Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je je jhaM nidrA tAre tajavI paDaze ane prabhubhakitarUpI naukA dvArA pratikSaNa jIvanasAphalyA mATe jhajhUmavuM paDaze. jIvana e prasaMga nathI. ghaTanA nathI, janma-maraNa vacceno kAlakhaMDa nathI. jIvana e to AtmAne gamatAno gulAla karAvavAno avasara che. utsava che. AvA avasarane ujALavA mATe AzAvarI rAgamAM AlekhAyelA padamAM kavi kahe che, 'behera behera nahIM Ave, avasara behera behera nahIM Aye, jyuM jANe tyu kara le bhalAI, janama janama sukha pAve.. 1. .. tana dhana jobana saba hI jUThe, prANa palaka meM jAve. tana chUTe dhana kauna kAmako ? kAyakuM kRpaNa kahAve ? jAke dila meM sAca basata hai, tAkuM jUTha na bhAve. 'AnaMdaghana' prabhu calata paMtha meM, samarI samarI guNa gAve. 5.' manuSyabhavaprApti atyaMta durlabha hovAthI bhalAI karIne janmojanma sukha pAmavA prayatna karavo joIe. zarIra, peso ane yuvAnI e kSaNika che ane prANa to paLavAramAM UDI jAya tevA che. vana chUTyA pachI A dhana zA kAmanuM ? mATe sacAritryavALuM jIvana e ja satyamArga che. AtmAnaMda pAmavAno Avo avasara tane kyAM maLavAno che ? AnaMdaghana kahe che ke e avasarane barAbara oLakhIne, AnaMdapuMja evA prabhune smarIne tAro AMtaravikAsa sAdhato rahe. AtmAnaMdanI anubhUtinA avasara samA jIvanane pAmavA mATe, keTalAka avarodho pAra karavA mATe adhyAtma-puruSArtha Avazyaka che. AnaMdaghane emanAM padomAM kumatinI kapaTalIlA darzAvIne A avarodha batAvyo che. kumatine kAraNe anAdikALanA ajJAnanI nidrA bhogavatA mAnavInI durdazA darzAvatAM AnaMdaghanA kahe che, 'supana ko rAja sAca kI mAcata, rAhata chAMha gagana badarIrI, AI acAnaka kAla topacI, gahegI jyuM nAhara bakarIrI. jIya. 2' svapnamAM rAjyane sAcuM mAne che ane AkAzanA vAdaLanI chAMyaDImAM AnaMde bese che. (paNa) ociMto kALa-topacI AvIne jema nAhara bakarIne Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pakaDe che tema tane pakaDI leze." kavi mohagrasta mAnavInA jIvanamAM sahasA mRtyuthI sarjAtI dazAnuM hRdayabhedaka citraNa kare che. svapnamAM rAjabhava bhogavanAranI svapna UDI jatAM kevI dazA thAya ? AkAzamAM ekAda vAdaLI AvatAM thoDIvAra thoDo chAMyaDo lAge, paraMtu e vAdaLI thoDA samayamAM cAlI jatAM baLabaLatA tApamAM zekAvAnuM rahe che. bakarInuM peTa phADIne eno zikAra karatA nAhara pazunI jema kALa tAro kSaNa vAramAM koLiyo karI jaze. pudgala-bhAvamAM DUbelA mAnavIne AnaMdaMghanA vAraMvAra cetave che ke "putAni vA vAyA viravAramAM mAnavajIvana to "pAnI terA huM kuMvA, tevata dI chIpa vAyegA' (pANInA parapoTA jevuM, thoDI vAramAM phUTI janAra) che. Avo mAnavI hIrAne choDI daI mAyArUpa kAMkarA para moha pAme che. e hArila pakSI jevo che. A hArila pakSI pAMjarAmAM hoya tyAre nImanI nAmanI lAkaDIne pakaDI rAkhe che, pachI paga ADAavaLA cAlatAM lAkaDI namI jAya che ane pakSI UMdhe mAthe laTakI paDe che tyAre cIsAcIsa karI mUke che, paNa lAkaDIne choDato nathI. jo mAnavI pudgalabhAvathI pArAvAra hAni anubhavato hovA chatAM ene choDI zake nahIM, to tenI sthiti hArila pakSI jevI che. AtmA ke cetanyane maLavA mATe ati Atura sumati (zuddha cetanA) nI virahavedanA dvArA kavi viSaya-kaSAyayukata pudagalabhAvamAM DUbelA mAnavInuM citraNa Ape che. potAno priyatama AtamarAma azuddha cetanA (kumati) mAM evo DUbyo che ke e cetanane bhUlIne jaDa banI gayo che. svabhAvane bhUlIne vibhAvamAM DUbI gayo che. Atmasukhane badale dehasukhamAM garakAva thaI gayo che. sumatinI A virahadazA kavi AnaMdaghana kayAreka saMvAdarUpe to kayAreka upAlaMbharUpe Alekhe che. sumatinA virahane judI judI bhAvachaTA sAthe pragaTa karIne AnaMdaghana abhivyakitanuM vaividhya sAdhe che. goDI rAgamAM lakhAyelA eka padamAM kavi kahe che ke A virahiNI pativiyoga sahI zakatI nathI. virahane kAraNe AkhI rAta UMgha verI bane che. e pati para zuddha prema rAkhe che. eNe sarvasva samarpaNa karyuM che, chatAM dIrgha viyogathI e atyaMta pIDita ane du:khI che. saghaLI zudhabudha khoIne jIvI rahI che. AkAzanA Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 tArA jANe aMdhArI ghanaghora rAtre ene dAMta dekhADIne enA virahanI hAMsI uDAvatA hoya tema lAge che. A AMsunI dhArAne kAraNe 'bhAdu kAdu' (bhAdaravo kAdavavALo) banyo che. abaLA strI para ATalo julama sAro nahIM. pati vagaranA anya sahu saMbaMdho e to raNamAM poka mUkavA jevA vyartha lAge che. AzAvarI rAgamAM virahiNI kahe che, 'mITho lAge kaMtaDo ne, khATo lAge loka, kaMta viThThaNI goThaDI te, te raNamAMhi poka,' nirAdhAra mUkIne cAlyA gayelA patinI sumati nizadina rAha jue che. 'nizadina jouM (tArI) vADI, ghare Avone DholA, muja sarikhI tuja lAkha hai, maire tUhI mamolA.' rAta-divasa nAthanI rAha jotI sumati ene parabhAva choDIne sva-bhAva (sva-ghara) mAM AvavA vinave che. vibhAvadazAmAM hoya tyAre mAyA, mamatA, kubuddhi jevI aneka strIo vaLagI paDe che, paNa tame to mArA mATe amUlya cho, kAraNa ke tamane nivRtti nagarImAM laI jaI zake, tevI huM ja chuM, tethI tame nija nivAsamAM padhAro. AnaMdaghananAM padonI e vizeSatA che ke enA bAhya, sapATI paranA bhAvane bhedIne enI bhItaramAM jaIe to AdhyAtmika rahasyo pragaTa thatAM hoya che. padamAM tANAvANAnI peThe darzana gUMthAyeluM hoya che. virahiNI sumati kahe che ke e priyatamanI rAhamAM pativirahanA du:kha-maMdiranA jharUkhe najara mAMDIne jhUkI jhUkIne joI rahI che. sAmAnya strIo enA virahane joIne majAka kare che, paraMtu enuM zarIra ane mana saghaLuM virahathI gherAI gayuM che, tethI te zuM kare ? enA jIvanAdhAra vinA potAnA prANa zI rIte TakAvI zake ? AvI sumati (zuddha cetanA) kahe che, kAnuna thAvara H nisA, horI sIrAnI ho, mere mana saba dina jarai, tanakhAkha uDAnI ho.' ' hoLI khelanArAonI ToLI phAgaNa mAsamAM eka rAtre hoLI saLagAve che, paNa mArA manamAM to dararoja hoLI saLagyA kare che ane te zarIranI rAkha karIne Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 uDAve che. sumatinA manamAM savAla jAge che ke mane kayAre mArA manano meLApI maLaze. mananA meLApI vagaranI ramata e to koI mUrkha retInA koLiyA vALe. tenA jevI che. A bhAva pragaTa karatA kavi kahe che, mune mAro vara minaze manamenu. mune. manamelu viNa keli na kalIe, vAle kavala koI velU.' keTalAMka padamAM sumati kumatinI bUrI sobata varNave che, to keTalAMkamAM sumati potAno ane kumatino bheda darzAve che. A kumatimAM to luccAI, abhimAna ane mAyA che, jayAre potAnAM sagAM-saMbaMdhImAM to saraLatA ane komaLatA che. A kumatimAM AzA, tRSNA, lobha ane krodha che, jyAre e pote zAMti, damana ane saMtoSathI zobhAyamAna che. A kumatimAM AtmAnI mULa kalAne kalaMkarUpa evuM pApa che, jyAre potAnA maMdiriye to AnaMdaghana nitya occhava karI rahyA che. AthI AvI kumati choDIne mArI pAse Avo. cetanane jAgrata karatAM sumati ene enA sAcA gharano khyAla ApatAM kahe che : cetana, gulAtamavuM dhyAvo, para parace dhAmadhUma sadAI, nija parace sukha pAvo, cetana ! zuddhAtana dhyAvo.' A cetana eTale ke AtmA kevo che ? jema abhinetA abhinaya karato. hoya tyAre pote emAM tadrupa hovAthI bhramaNAmAM paDI jAya che ane e bhramaNA dUra thAya tyAre e potAnI jAtane samajI zake che. Ama kumatine kAraNe cetanane mAnasika bhramaNA thAya che. bAjI e mAMDe che ane bAjIgara paNa e ja che. khaTarAga karanAra ane choDAvanAra paNa e ja che. jenA darzana kahe che ke AtmA ja tAro mitra che ane AtmA ja tAro zatru che. duniyAnI jALamAM phasAyelo AtmA kumati sAthe vase che, paraMtu nijasvarUpanI oLakha prApta thatAM te AnaMdasvarUpa AtmAne oLakhe che. AnaMdaghana kahe che - "dekho eka apUrava khelA, Apa hI bAjI, Apa hI bAjIgara, Apa guru Apa celA.' Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 zuddha cetananI jAgRti samaye kevo bhAvAnubhava thAya ! e anubhavanuM Alekhana karatA padamAM kavi AnaMdaghananA bhAvauchALano anubhava thAya che. cotarapha phelAyeluM bhramarUpa aMdhakAranuM sAmrAjaya aLaguM thaI jAya che. prakAza. phelAya che. nirmaLa hRdayakamaLa khIle che ane AtmabhUmi para viSayarUpI caMdranI kAMti nisteja thaI jAya che. ene mAtra AnaMdaghana ja potAnA vallabha lAge che. A jJAnabhAnuno udaya thatAM eka samaye atyaMta mohaka ane AkarSaka lAgatA jagatanA rAga rasahIna lAge che. zuddha cetanAno virahakALa pUrNa thatAM AtmavibhUtinA prAgaTyane kavi vadhAve che - "mere ghaTa jJAna bhAnu bhayo bhora. cetana cakavA cetanA cakavI, bhAgo virahako sora.' anAdikALathI ajJAnanI je nidrA AvI hatI te ApoApa dUra thaI gaI ane hRdayamaMdiramAM anubhavajJAnano prakAza thavAthI 'sahaja suyoti svarUpa anubhavajJAna pragaTa thayuM che. kavi suhAgaNane potAnA hRdayamAM jAgelI anubhavanI prItanI vAta kare che. A akatha kahAnIne varNavatAM AnaMdaghana kahe che, 'suhAgaNa jAgI anubhava prIta. ninda anAdi agyAna kI, miTa gaI nija rIta. ghaTa maMdira dIpaka kiyo, sahaja sujyoti sarupa, Apa parAI Apa hI, ThAnata vastu anUpa. kahAM dIkhAyu aurakuM, kahAM samajAuM bhora, * tIra acUka hai premakA, lAge so rahe Thora. nAdaviluddho prANakuM, gine na tRNa mRga loya, AnaMdaghana prabhu prema kI, akatha kahAnI koya.' eka anya sthaLe AnaMdaghana kahe che, 'tuma jJAna vibho phUlI vasaMta, manamadhukara hI sukhasoM vasaMta. he prabhu ! tamArI jJAnarUpa vasaMtaRtu pUra bahAramAM khIlI che ane tethI temAM manarUpa bhramara sukhe vase che. vairAgyarUpI divasa moTo thato jAya che ane Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ durgatirUpa rAtrI ghaTatAM jatAM dhIre dhIre nAnI thatI jAya che. surucinI vela vRddhi pAmIne pheLavatI bane che. vasaMtaRtumAM koyalano sUra atimadhura hoya, te rIte bhASA manamadhura rUpa dhAraNa kare che ane samagra sRSTi AnaMdasvarUpa banI che. AnaMdaghanajInI anubhavalAlInI mastIno chalakAto AtamapiyAlo emanA eka anupama padamAM lAkSaNika rIte pragaTa thAya che. AmAM AtmAnaMdanI bhAvAvasthA pragaTa thAya che. kevI haze e mastI ke kavi kahe che ke ame amara banI gayA chIe. A amaratvanuM kAraNa e ke jIvanamAMthI rAga ane dveSa nAza. pAmyA che. mithyAtva tyajI dIdhuM. sthULa rUpane badala sUkSma svarUpano vAsI banyo chuM ane AtmA ane mokSa e be akSaranuM ame satata smaraNa karI rahyA chIe. AnaMdaghana to tyAM sudhI kahe che ke vyakita jo A pramANe jIvavAno nizcaya kare to e amara thaI jAya che. mahAtmA gAMdhIjIne priya evI A prArthanA "Azrama bhajanAvali'mAM sthAna pAmI hatI. A padanuM bhAvalAlitya ane enI marmasparzitA kaMIka ora che. emAM pragaTatI sAdhakanI mastIbharI khumArI joIe - 'aba hama amara bhaye na mareMge, yA kAraNa mithyAta dIyo tajaM, kyuM kara deha dhareMge ? 1. rAga dosa jaga baMdha karata hai, Inako nAsa kareMge, maryo anaMta kAlateM prANI, so hama kAla hareMge. 2. deha vinAzI haM avinAzI, apanI gati pakareMge, nAsI jAsI hama thIravAsI, cokheM vhaiM nikhareMge. maryo anaMta bAra bina samajyo, aba sukha duHkha visareMge, AnaMdaghana nipaTa nikaTa akSara do, nahi samare so mareMge. 4.' madhyakAlIna sAhityamAM AnaMdaghanajInAM padonI vizeSatA joIe. teo chaTAdAra rIte viSayavastuno prAraMbha kare che. prathama paMkitanA prAraMbhanA zabdo ja bhAvakanA citta para AtmAnaMdanI anubhavalAlInuM vAtAvaraNa sarje che, paraMtu A padano pravAha jema jema AgaLa vahe che, tema tema padamAM gUMthAyeluM rahasya pragaTa thAya che. ghaNIvAra padanI chellI paMktio evuM rahasya kholI Ape che ke jenAthI pada para judo ja anubhava-prakAza patharAI jAya che. pariNAme Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 AnaMdaghanajInAM pado enA madhura rAgone kAraNe kaMThamAM ramI rahe tevAM to che ja, paraMtu ethIya vadhu padanI aMtima paMktionI camatkRtine kAraNe bhAvaka ke sAdhaka punaH punaH enuM AsvAdana karavA prerAya che. saMgItazAstrane anurUpa evAM A padomAM bhAgye ja yatibhaMga jovA maLe che. atyaMta saraLatAthI e gAI zake che. manohara rAga-rAgiNI dharAvatAM A padomAM rAga ane tAlano. ullekha rahe che. padomAM kavi kyAreka AlaMkArika rUpakazelI prayoje che, to kyAreka cAtaka, mRga, sApaNa, mora, hArika pakSI, khaMjana, gajarAja, gardabha jevAM pakSI-prANIonI khAsiyatonAM daSTAMto dvArA ke pachI sUrya, vasaMta jevAM prAkRtika tattvonI vAta dvArA ke copATa athavA gaMjIphAnI ramatanA udAharaNa dvArA potAnI vAtane sahajatAthI pragaTa kare che. A padonI sAkhIo eTalI ja mArmika che. AtmasAkSAtkArano mahimA e ja sAdhakane mATe sarvasva hoya che. jema ke 70mAM padanI sAkhImAM dharmakArya ane vizALa daSTi baMne jovA maLe che. kavi kahe che, 'Atamaanubhava rasakathA, pyAlA piyA na jAya, matavAlA to Dhahi pare, nimatA pare pacAya.' AtmAnubhavanI kathAno pyAlo pItAM pItAM matAgrahI loko to DhaLI paDe che. matAgraha vagaranA nirmamatvI ja ene pacAvI zake che. AvI sAkhIo AnaMdaghananAM padonI vizeSatA banI gaI che. AnaMdaghananI A padasRSTimAM mAnasa-vihAra karatAM eka viziSTa AdhyAtmika anubhava thAya che. adhyAtmavANInuM gAMbhIrya ane UMDANa, gahanatA, avaLa vANInuM citra ane temAM tatvanirUpaNa tathA hRdayane DhaMDhoLatI sparzitA emanAM padomAM jovA maLe che. ene pAmavA mATe jenA paribhASAnuM jJAna, AtmasAdhanAno anubhava, yogano abhyAsa ane jIvananI samabhAvazIlatA mahattvanI banI rahe che. AtmasAdhaka yogIne potAnI sAdhanAnA baLe amRtatvanI prAptinI pratIti thaI hoya tevA emanA zabdomAM AtmavizvAsa, svAbhimAna, puruSArtha ane mastI jovA maLe che. emanAM stavanomAM emaNe AdhyAtmika vikAsa mATenI kramika prakriyA darzAvI che, jyAre emanAM padomAM bhinna bhinna samaye bhItaramAM thayelA anubhavone Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ emaNe kAvyastha karyA che. kavinA padanA sahaja pravAhanuM kAraNa e che ke je hadayastha che, e ja padastha bane che. kayAMka koI vAda, koI vicAra ke koI saMpradAyanI TekaNalAkaDIno upayoga karatA nathI. amuka darzananI sarvoparitAno Agraha sevatA nathI ane tethI adhyAtmanA samagra AkAzane jenArA AnaMdaghana pAsethI AtmAoLakha, AtmAnubhava ane AtmasAkSAtkAra mATenI padasaritA maLe che. kazAya vaLagaNa vinAnI A kavitAno AdhAra che svAnubhUti ane enuM aMtima che svAnubhUtinuM pragaTIkaraNa. AthI A vANImAM AtmAnubhavano tejasvI raNakAra che. jAtaanubhave prApta karelI khumArI che, yogasAdhanAne aMte prApta thayelo AnaMda che ane AtmasparzI saMyamasAdhanAne kAraNe A adhyAtmasabhara pado bhAvakane eka bhinna lokano anubhava karAve che. lokakaMThe jIvatAM A padoe keTalAya mAnavIone moha-kaSAyanI nidrAmAMthI DaMkAnI coTa sAthe jagADIne ane sAco mArga batAvI anubhavalAlInA Azaka banAvyA che. AnaMdaghana AtmavicAraNA karIne AtmAnubhavanuM rasapAna pAmI, AtmAnaMdanI avicaLa kaLA prApta karavAno puruSArtha Alekhe che. AnaMdaghanajInAM padomAM vyakta thayelA AvA puruSArthanuM Alekhana svAnubhUtisaMpanna zrI khImajIbApA jevA AtmAo dvArA A graMthamAM karavAmAM AvyuM che. A graMthanI vizeSatA e che ke emAM AnaMdaghanajIe AlekhelA jenadarzanane upasAvavAmAM AvyuM che ane ene pariNAme emAMthI yogI AnaMdaghanajInI chabI upasI Ave che. zrI khImajIbApAe AlekhelA tatvasAra para parama pUjaya paM. muktidarzanavijayagaNijIe mArmika vivecanA karIne AnaMdaghanajInA AMtarajIvanane ApaNI samakSa pragaTa karI dIdhuM che. mahAyogI AnaMdaghanajInAM padomAM vikasita kamaLa jevuM AtmajJAna AlekhAyuM che. AtmasAkSAtkArano agama piyAlo pInAra A yogIe paramatatvamAM lIna banIne amaratvanA anubhavanI mastI mANI che ane gAI paNa che. pU. paM. munidarzanavijayagaNinA padavivecanamAMthI bhAvaka ane sAdhaka saha koI e anubhavalAlInI mastInI chAlako anabhavatA rahe che. tA. 20-1-06. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 svAnubhUti saMpanna zrI khImajIbApAno saMkSipta jIvana paricaya nAma : zrIyuta khImajIbhAI vAlajIbhAI vorA pitA : vAlajIbApA ke mAtA : bhacIbAI/ratanabAI vatana : gAma nAraNapurA, tAlukA abaDAsA, kaccha. | (jenonA 60 gharanuM, 400-450 vastIvALuM gAma) janma : saM. 1974, mAgazara suda 2, I.sa. 1918 | (janmakuMDaLI anusAra AyuSya varSa 72) avasAna H saM. 2061, kArataka vada 9, I.sa. 2005 - varSa 87 abhyAsa prAraMbha pAMca varSanI vaye, pAMca varSa gAmamAM abhyAsa pachI 9 varSa mosALanA gAma DumarAmAM, tyAranI gujarAtI 7 = varnAkayulara phAInala sudhIno abhyAsa = aMgrejI 3 dhoraNa sudhI tyArapachI bA. ba. kabubAI AzramamAM saMskRta be copaDI tathA jena dhArmika paMca pratikramaNa, jIvavicAra, karmagraMtha, navatattva, daMDaka, saMgrahaNI sudhI abhyAsa karyo. vicAromAM dhArmikatA, jIvanamAM sAdAI, vartaNuMka umadA, svabhAvamAM saraLa, bhaNavAmAM kALajI, niyamitatA ane hoMziyArI tathA kaMTha madhura tethI kabubAInA prItipAtra thaI paDelA. ATaluM bhaNI, gAmanA bAlAzramamAM 14 varSanI vaye mAsika 30 nokarInA pagArathI * zikSaka benyA. traNa varSa rahyA. kuTuMbanI Arthika nabaLI sthitine kAraNe AgaLa abhyAsa na thaI zakyo. dAdA neNazIbApA ane dAdI megha ke jeo rojeroja jainadharmanI vArtAo saMbhaLAvatA temanA avasAna pachI mAtA ane pitAnI chatrachAyAmAM jIvana ghaDatara thayuM. sAmAyika, darzana-pUjana, pratikramaNa, rAtrIbhojana tyAga, poSadha Adi pALavuM svAbhAvika banyuM. te kALamAM acalagacchamAM sAdhu nahi tethI yatinI nizrAmAM dharmadhyAna thayAM. acalagacchamAM te kALamAM prathama dikSA gItamasAgarajInI thaI jenI paraMparAmAM dAnasAgara ane nemasAgara thayA. tyAre sAdhu saMkhyA mAtra 4panI ja hatI ane sAdhvI. 17pa. pUjya nemasAgarajI temanA kuTuMbI thatA hatA. gAmanA zrAvaka ThAkarazI DuMgarazI tathA mAvajI laghubhAI zrImad rAjacaMdra tathA kAnajIsvAmInA rAgI hatA tethI temano satsaMga thatAM te dArzanika sAhityanuM sudhApAnA thayuM. zrAvaka ThAkarazI bApAne devI sahAya hatI. saMvaMta 1982mAM nava varSanI vaye mahAtmA gAMdhI nAraNapura gAme padhAratA temanA Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 pratyakSa darzanathI prabhAvita thayA ane jIvanamAM dezaprema, bAdIprema tathA sAdAI guNo khIlyA. 10 varSanI vaye dIkSA levAnA bhAva hatA paNa pachI saMsAramAM paDI gayA. saM. 1989mAM raMguna gayA, saM. 1993mAM pAchA AvI rAyaghaNa gAmanA zA. kAnajI thobhaNanI putrI lakSmIbAI sAthe paraNyA. emanA dharmapatnIe 4 thI 5 vAra navvANuM yAtrA karI varasItapanI tapazcaryA karI tathA atithibhikSuka svAgata karavAmAM kadI pAchaLa paDatA nahi. tA. 25-3-1997 nA roja temanuM samAdhimaraNa thayuM. raMgunamAM hatA tyAre lohANA mitranI saMgate sIgAreTa tathA sinemAnI lata lAgI. paNa sopArI kAtaratAM sUDIthI AMgaLI kapAI ane badhuMja eka jhATake choDI dIdhuM. raMgunamAM rahetAM paNa sAdAIthI rahyA ane jhAkajhamALathI jIvanamAM aMjAyA nahi. kacchamAM eka bhAInI sobatamAM corInA ravADe caDyA paraMtu TuMkamAMja anubhavyuM ke anItinI lakSmI TakatI nathI ane thayelA mAThA anubhavathI sadAne mATe anItino tyAga . karyo. saM. 2001 thI saM. 2025 eTale I.sa. 1945 thI 1969 no samaya ghaNo kaThInAImAM pasAra thayo. mAtA-pitA paNa A samayamAMja gumAvyA. paNa bahenanI madadathI e divaso pasAra thaI gayA. saM. 2002 thI 15 varSa muMbaI tathA kalakattA pramANikatA. pUrvaka nokarI karI. saM. 2017mAM pharIdakoTamAM eka zIkhabhAI pAse saMgItanuM zikSaNa lIdhuM, je AgaLa pUjAo bhaNAvavAmAM kAma lAgyuM. AthI kalA pratye rUci tathA gamo pedA thayo. saMvata 2014mAM sametazikharanI jAtrA karI ane AgaLa paMcatithinI yAtrAmAM paisA corAI gayA, tyAre mAravADI parivAranI bAIe upakAra karyo. bhAMDukajI tIrthamAM saM. 2016 thI saM. 2019 sudhI mahetAjI tarIke rahyA. kacchamAM sutharI tIrthamAM paNa kAryasevA ApI. kaThInAInA samayamAM ane dikarI lIlAvatInA lagna vakhate tIrthasevAnA puye ja zeTha caMpakalAlanI devI sahAya maLI ane prasaMga patAvyo. khuda nAkoDA bhairave traNavAra svapna ApI AzvAsana ApeluM ke tAruM kAma thaI jaze. teo aneka tIrthomAM pUjAo bhaNAvavA jatA jethI prabhubhakita cAlu rahI. saMsAra ake vizva vidyAlaya che athavA uttama kakSAnA UMDANabharyA viSayonuM saMzodhana karavAnI koleja che evuM teozrInuM mAnavuM hatuM. kAraNa ke temAMthIja jIvanane urdhvagati ApatuM adhyAtma tAravI zakAya che. - I.sa. 1955 thI 1979 nA samayamAM temanA vyavahAramAM azuddhionA jAmelA saMskAro dUra thatA gayAM ane vyavahAra zuddhi AvatI gaI. teonuM evuM jaNAvavuM che ke dareka sAdhanAmAM zuddhi thavI te agatyanI vastu che. prabhubhakitamAM mana raMgAya ane citta prasannatA anubhavAya e mana vaza thayAnA cinho jANavA. vaLI mana zuddhi thatAM tana zuddhi paNa thatI rahe che. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 saM. 2027 mAM devalAlI mukAme zAMtilAla harIlAla pArekhano satsaMga thayo jemanI pAse "jJAnasAra graMtha vAMcavA maLyo. e graMthamAM pachIthI munizrI banelA vinodakumAranA jIvana caritrathI khUba prabhAvita thayA. nimitta paripakava thayuM ane tethI 60 varSe saMsAranI pravRtti tyAgI kaccha vatanamAM temaNe grAmya jIvana, kudaratI vAtAvaraNa, ekAMta, zAMtipreraka, sAtvika, saraLa ane sAduM jIvana tathA lokothI thoDA dUra, ochA saMparkamAM avAya tevuM sthaLa pasaMda karyuM. zarUAtanA pAMca varSa (saM. 2035 thI saM. 2039) mAM aneka adhyAtma graMtho, zrImad rAjacaMdranuM adhyAtma, kAnajIsvAmI, bArabhAvanA, yogabiMdu, jJAnasAra, yogadaSTi samuccaya, upamiti bhava prapaMcA kathA, adhyAtma kalpadruma, lalita vistarA, dhyAna dipikA, vizeSAvazyaka bhASya vagere jaina graMtho tathA pAtaMjali yogazAstra, ramaNa maharSi, bhagavAna buddhadeva nA pustako tathA zivapurANa, gItA vagere vAMcyA. comAsAmAM magaphaLInA vAvetara pachI divasa rAta khetaramAMja rahevAnuM tathA suvAnuM banyuM tethI jApa, dhyAna sAdhanAmAM ekAgratA AvI. saM. 2036, saM. 2037 mAM sAghanA mArgamAM aneka anubhavo thayA. viSayanA zibiramAM joDAvAthI prastuta (vartamAna) niyatinuM bhAna thayuM karmasattAnI deharUpI kedamAM AtmA purAyelo che tyAM zuddha buddha niraMjana nirAkAranA nANAM baMdha karI karmamAMthI chUTavAnA prayatnamAM paDavAnuM vadhu jarUrI samajAyuM. AtmA parAdhIna che mATe hoMzIyArI batAvyA vagara narama zIlavAna banI sahana karavAnuM nakkI karavAthI karmo DhIlA paDaze. "jevI jIvanI rUci te tarapha vIrya uchaLe. jIvanI rUci saMsAra bhaNI hoya to vIrya saMsAra tarapha doravAya ane satyanI zodha paratve hoya to vIrya te tarapha gati paDe." "jIvananA anubhavoe temane samajAvyuM ke "jemaNe satyanA paMthe cAlavuM hoya teNe vyavahAra cokhkho rAkhavo. hiMsA, corI, juTha, lobha-lAlaca ane niMdAthI bacavuM; prAmANika banavuM; koInuM paNa mana na dubhavavuM; ajJAna vaza thayelI bhUlono ekarAra karI prAyazcita karavuM tathA vrata-niyamathI baddha jIvana pALavAthI Atma zuddhi anubhavAya che." "pAtratA pragaTyA vagara Atmika jJAna thatuM nathI". "saMsAramAM to eka bIjA prema nahIM paNa svArtha khAtara rAgabhAva bharelI prIta kare che ane zarIra sAruM hoya tyAM sudhI badhuM sAruM lAge che ane parAdhInatA AvatAM prItanI khoTI mAyA dekhAI Ave "vanI mRtyu para vizvAsa karavA jevo nathI; e Avaze tyAre koI bacAvI zakaze nahIM, mATe he mUDha AtmA ! tuM hamaNAMja arihaMta ane susAdhunA tathA sanmitrane page paDa " UMDuM vicAratAM emane satya lAgyuM ke "nyAya daSTithI jagatanuM nirIkSaNa karavAthI Akho saMsAra tAro upakAraka jaNAya che. badhAMja ApaNA hitecchu hoya to jIvane mohadazAthI saMsAranI asAratAno khyAla ja na Ave, mATe kaDavA-mIThA je kAMI prasaMgo jIvanamAM thAya te mArA upakAraka che ema vicArI rAjI rahevuM." Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipazyanA sAdhanA daramiyAna kuMDalinI zakita je sarpAkAre guMcaLu vALI paDI hoya che te acAnaka jAgRta thavAthI temanA zarIramAM behada garamI vadhI gaI, AMkhoe baLatarA thavA mAMDI, banne kAnamAM kapha jevA avAja nikaLavA mAMDyA te be mAsa pachI zAMta paDyA. temane samajAyuM ke "viparayanA e vinAzI svarUpane samajavAnI eka prakAranI pIgalika zaktinI pichANa karAvanArI satya diyA hoI tene paNa samajavAnI eTalIja jarUra che. "anitya vastune samajyA vinA nitya tattvanuM svarUpa nahiM samajAya". "jeNe ekane jANyuM teNe jagatane AkhAne jANI lIdhuM". jagatamAM je ane jeTalI paNa vicAo thaI rahI che tenI pAchaLa mULa hetubhUta evuM tatva koIpaNa hoya to te AtmAnuM avinAzI svarUpa che. yogI mahAtmA zrI AnaMdaghanajIne TAMkI te jaNAve che ke "prathama vinAzI svarUpavAnuM anitya tatva oLakho; te oLakhAyA pachI tenI pAchaLa maMDyA rahevAno tyAga karI, avinAzI sat svarUpa evA AtmAnI zodhamAM bIjuM badhuM bhUlI eka ja raTaNa, eka ja na lagAvIne maMDI paDo. "AtmA ekaja zati nathI paNa anaMta zakitaono bhaMDAra che. paudgalika evI urjA zakita - daza prANa zakitao, sAta cakro ane zarIranA aMga upAMgomAM thatI je kAMI kriyAo jovA maLe che temAM mULa AdhAra rUpa AtmAnI zakita ja kAma kare che." ane A mULa sadhAyA pachI eka pachI eka cakra, eka pachI eka anAhata nAda, mana, dasa prANo badhA svayaM pragaTatA jaze". A e pote potAnA anubhava pachI kahe che. dharmanI vicAra zreNIe ciMtana karatAM samajAyuM ke "anya koI paNa mata-paMtha A mArganI oLakhANa karAvI zake tevI kSamatA dharAvato nathI e samajAyA pachI ciMtana jinamatamAM kendrita karI cetananA upayoga aMdara zAnadhyAnamAM lagADavAnI zarUAta karI tathA dhyeya mokSa mArga tarapha vALyuM." ciMtana mananane AtmajJAnamAM lagADavA khImajIbApAe je TAImaTebala banAvyuM te kaMIka AvuM hatuM : | sarva sAMsArika kAryomAMthI nivRtti, savAre cAra vAge uThavuM, dhyAnamAM 3-4 kalAka, sagraMthanuM vAMcana, bapore bhojana pachI doDha kalAka ArAma, 3 thI 4nA sudhI dhyAna, eka kalAka vAMcana, sAMje jamyA pachI be kalAka satsaMga, rAtre nava vAge dhyAnamAM besI 12 vAge suvuM - rAtre 12 thI 4 niMdrA. bApAne vAraMvAra aciMtya anubhavo thayA. te kahe che, "kudaratanAM rahasyo temaja AtmAnI zakitanI zodha pAchaLa sAdhake bhAre parizrama karavo paDe che. mATe tenI samAdhi avasthA prApti mATe navakAra maMtranA jApa-dhyAnanI sAdhanA jarUrI che" - mananI ekAgratA thavAno lAbha tethI prApta thAya che - mana samAdhistha thayA vinA sAdhakane sAdhanAmAM saphaLatA kadI prApta thatI nathI mATe manane prathama navakAra maMtranA jApamAM joDavuM tathA prabhubhakitamAM prasannatA meLavavA saMgIta kaLAno paNa Azaro levo. vaLI jenA manamAM saMsAranI asAratA samajAI verAgya jAgyo che ane tenA phaLa. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 svarUpa tyAga Avyo che tene siddhi dura nathI. ajJAnamaya jaDa kriyA e sAdhanA mArgamAM garala (viSa)nuM kAma kare che. - sAdhanA mArgano saMbaMdha sIdho AtmA ane paramAtmA vaccenA joDANano hoI A AMtarika mArgamAM bAhya kriyA - jaDatA Dabala lAvanAra bane e mATe bAhya kriyAmAM jaDatA na Ave te tapAsatA rahevuM - bhAva kriyA ja mokSane sAdhanArI che - bAhyakriyA to ahamane puSTa karanArI bane che. sAdhanA mArgamAM AvatA vidgo batAvatAM kahe che - bhayaMkara svapnA Ave che, pUrvajanmanI saMjJAonA saMskAro svapna tarIke AvI khaDA thAya che. AvA anubhavo dhyAnamAM tathA nivAmAM Ave che tathA jherI prANIo, vijaLInA lIsoTA, dhodhamAra varasAda, bhayaMkara pUra, nagna strI aMgo tathA prakRtijanya tathA pUrvakarma janya che. saMvata 2037nA kArataka sudI 12 thI mahA sudI 14 sudhI thayelA anubhavo : ' rAtre khATalA para besI dhyAna karatAM dharatIkaMpa thAya tema dharatI UMcInIcI DolavA lAge - mAro khATa UMco nIco thavA mAMDe, ekavAra bhAre UMconIco thavA mAMDyo - meM AhvAhana karyuM ke huM sAdhanAmAM besuM chuM tyAre roja 84 lAkha jIvayoninA jIvone khamAvIne, aMtarathI temanuM bhaluM IcchI besuM chuM tathA mAre koI jIva joDe virodha nathI ke nathI vera - mAre to badhA jIvo sAthe maitrIbhAva Icchita che mATe je ho te pragaTa thAo ane darzana Apo - AvA prakAranA AvAhana karavAthI te khATa hAlato baMdha thayo, " "gna, sAdhanA pUrNa thayA pachI nidrAmAM koI mArI chAtI para caDhI besI tathA paDakhuM pheravavA paNa zIra lezamAtra halAvI zakAtuM nathI. vAsa kheMcAI rahyA che, chAtI para bhAre dabANa ladAI gayuM che, uThI javA ghaNA parizrama pachI paNa uThAtuM nathI - jabAna khUlatI nathI - cIsa paDAtI nathI - AvuM pAMca-sAta mInITa cAle che ane zarIra AkhuM garama thaI jAya che." AvuM vAraMvAra banatuM. paNa divase AvuM thatu nahIM. "yAreka peDAmAM ghAgharA bAMdhyA hoya tevo ratha pavanavege akAla veLAe jato saMbhaLAya, ekavAra cAra paiDAvALo ratha taLAva tarapha pUra jhaDapathI jaI rahyo che - paiDAnA ArAomAM raMgaberaMgI balbo prakAzI rahyA che, ghUgharA vAgI rahyA che." sAghane sAdhanAmAM vidyAmAM bhayaMkara bihAmaNA svapnA Ave, pUrvajanmamAM pAkelA saMskArone kAraNe te dara rUpe khaDA thAya che. A AMtaramananI zaktithI vyavasthita thaI rahyuM che, tene karmanA udaya samajI te tarapha dhyAna kendrita na karatAM sAkSI bhAve navuM paNa tethI DarI na javuM. vaLI sAdhanAmAM koI cIso pADe, pUNe, nAcavA mAMDe, bhAgavA mAMDe che moTe sAde raDavA mAMDe evuM bane che te keTalAka devonI kutuhalatA pUrvaka ramatane kAraNe samajI AhavAhana ApI zAMta karavuM. "AMtaranayana prathama vAra khale tyAre je jhaLahaLATa pUrvaka aMdaranA bhAgamAM prakAza Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ has chUTe che te prakAzamAM aneka pUrva saMskAra kRta prakRti janya dAyo dekhAya che je daSTA bhAve joI sthira rahevuM." sAghaka tarIkenI temanI anubhUtionuM varNana choIpaNa sAdhakane upayogI thaI paDe tema che : teo varNave che : "AtmAne ajJAnarUpI aMdhakAra anAdino chavAI gayelo te jANe dhIre dhIre haTI rahyo che, prathama tAralAo TamaTamI rahyA che evo Acho prakAza dekhAya che, pachI pAchalI rAta jevuM - na aMdhAruM, na ajavALuM - evo jhAMkho prakAza dekhAya che. pachI paroDhIyAnI ho kuTI rahyo che ane aMdhAruM haThI rahyuM che. - dharatI upara hajI sUrya ugyo nathI te pahelAM sUryanA kiraNono prakAza jANe dharatI cIrIne bAhara AvavAnI taiyArImAM che tevuM dekhAya che. pachI sUrya Ave che te dekhAya che ane pachI madhyAhano sUrya caDhyo hoya tevo anubhava Ave che'. bApA kahe che ke A anubhUti eka sAthe thatI nathI paNa aneka divasomAM TukaDe TukaDe anubhavAya che. bApAne A anubhuti saMvata 2030nA phAgaNa mAsanI zarUAtathI thavA mAMDI je phAgaNa kRSNa pakSamAM vadhatI gaI tathA sAthe sAthe dhyAnamAM sthiratA paNa vadhatI gaI. mana paNa parama tatvane sAdhavAmAM vizeSa sahAya ApI rahyuM che - tevuM anubhavAyuM. | bApA kahe che : "AMtarazakita jAgRta thayA pachI je divya anubhatio pragaTavAnI zarUAta thAya che tenI prathama sUcanA rUpe be-aDhI mAsa agAu eka pachI eka, cAra-pAMca miniTane aMtare AMkhomAMthI vArApharatI prakAza pUMjanA kaNiyA phUTavA mAMDe che - rAta-divasa cAlu rahe che - aDhI mAsa A kriyA cAlu rahI. A kriyA divyatApUrNa anubhUti thavAnA eMdhANa rUpe hoya che. bIjI rIte vicAratAM - je divya anubhuti thavAnI che tene aMtarAya karatA karmo jJAna + dhyAnanI tapAgnimAM baLIne rAkha rUpe AMkhamAMthI bahAra nikaLI rahyA che. "A jJAna ane darzana guNane AvaraNa karanArA karmo ja samajavAM'. bApAne saM. 2037nA mahA suda 14, maMgaLavAra, tA. 13-2-81 nA roja sAkSAta. sImaMdharasvAmInA darzana thayA - tenuM varNana bApAnA zabdomAM, chellA traNa varSathI lAgalagATa azru jharatI AMkhe sImaMdharasvAmInI bhAvabharI stavanA karato rahyo ke bharatakSetramAM A AtmA ApanA zuddha svarUpanA ane kevalI AtmadravyanA darzanane jhaMkhI rahyo che mATe eka miniTa paNa darzana ApavA kRpA karajo ane sAce ja e divase bapore 3 thI 4nA vacce A darzana thayA. "bapore barAbara traNa vAge huM sAdhanAmAM DelAmAM besI gayo. aMtaramAM sthiratA jAmavAnI zarUAta thaI, AtmAnI paramatatva sAthe ekatA - saMghAna thavAnI zarUAta thaI - AnaMda chavAvA mAMDyo, vicAra vinAnuM mastaka zunya thaI rahyuM che ... aMtaramAM nirava zAMti prasarI rahI che, taddana nirUpAvika dazA jAmI - mana zAMta, buddhi zAMta, cittamAM prasannatA chavAI, ahaMkAra vilaya pAmyo. AvI aMtaramAM dazA jAmI ane sImaMgharasvAmI padhAryA. sAkSAta svarUpe AvyA - te prakAzanI mUrti hatI, banne netro DhaLelA hatA, mukha para apUrva zAMti hatI, upazAMtatAnA bhAvo nItaratA hatA, samAdhistha Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 dhyAna zA mukha para vartatI hatI, pahAsana sthita makA hatI, be hAtha be paga madhyamAM hatA, khabhAthI te Asana sudhIno aMdara bAhera jatInA bhAgamAMthI cArebAjue sUryanA kiraNo pRthvI para verAtA hoya tevAja prabhunA AtmaprakAza kiraNo bahAra kI cArebAju verAtA hatA. AvA divya svarUpe prabhu darzanane A jIva pAmyo." | bApA, AnaMdaghanajIne TAMkIne kahe che, "sAdhaka AtmAoe cetavAnuM che ke saMsAramAM koI vastu ke bInA thavI asaMbhavita nathI, izAre kayA samaye kevI paristhiti mAthe AvI paDe te karmAdhIna hoI, tenI jANa agAu koIne thatI nathI - athavA bhAvinA bhedanA koI jANatuM nathI. asaMbhavita paNa saMbhavita kayAre thaI jAya te kahevAtu nathI, mATe saMbhavita mAnIne sAdhake cAlavAnuM che." sAghanAnI vidyA sUtelA vargone jagADI udayamAM lAvavAnI athavA pakavavAnI diSA che, jemaNe moMmAMthI jaldI chUTavuM hoya tenA mATe traNa bhALikA batAvI che - abhas * ataSa - Akheda !" "je je sAhonA mAla kaSTo AvyA tevA samaNe teoe aMza mAtra paNa manamAM bhaya na levo, manamAM lAgIre kheda na AvyuM ane upasarga kartA pratye manathI paNa veSa na dharyo paNa potAnA ja karmonA udayanuM phaLa jANI mA bhAva pratye ane apUrva zAMti rAkhI gharthathI upasarga sahana karyA che te sAdhako pAmI gayA che." bApA potAnA svAnubhavo TAMkIne jaNAve che: "prathama tabakakAmAM divya-nayana, zanataMtra) khalavAnI zarUAta thAya che te pachI bIjo tabakako Ave che je sAdhakanI oNoThI ja che. A atyaMta AMTIghUMTIvALo mArga hovAthI AtmAne ati kaThInatama bhAre che. kAra ane zAtAmAM parama tatvanI zodhamAM kevI rIte gati karavI teno hAla maLavA pAtaLA marAI jAya che - A samaye rAtrI mATe Ave che ane gupta rIte AgaLa gati karavAmAM sahAyaka thaIne rahe che, saraLa mArge caDhAvatI rahe che Ane gIpaNe tArA rahI che. khA thAnA bhAge che. sUrNa samAna LahaLato AtmA birAjI rahayo che, te ja tA jANe svapa che, te tArI najIka ja che paNa ghAti karmonA paDadAne kAraNe darzana " thatAM vANI - rAta AvI tatvanI sahAyathI sAghaka nirbhayatA pUrvaka AgekUca karato jAya jyAre A aMdhArano mArga paNe thato hoya evuM dekhAvA mAMDe ane ghImo prakAza dekhAvAno bhAsa thAya tyAre divya anubhUtI thavAnI taiyArImAM che tema samajavuM. "basa, A pramANe mAro cetanano jJAna bhAnurUpa guNa sUryanA tejanI jemA karmasatAthI chUTato sahaja evA mukata vAtAvaraNamAM vegavaMto banIne potAnA nijadhAma tarapha jaI rahyo che - AvA prakAranA bhAvamAM mArA cittamAM uThI rahyA che - A dazya darzanamAM Avela te sAmAnya dazya na samajavuM, paNa koI alaukika sakita ApanAra devI svarUpanuM dazya samajavuM." "have anAhat nAda dhvani aMtaramAM pragaTa thaI * A samaye; mArI mana:sthiti Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38. kevI hatI? pariNAmanI dhArA saMsAra bhAvathI virakata thatI jAya che. dRSTi AtmA tarapha vizeSa rahe che ane dhArA vRddhi pAmatI jaNAya che." anAhat nAda pAMca prakAre 1) ghaMTanAda 2) jhAlaranAda 3) ghaMTaDIono nAda 4) tabalA-pakhavAja 5) vINAvAda. "sAdhakano AtmA jayAre parama tatvanI khojamAM aMtaranA UMDANamAM jema utarato jAya che tema tema tenA AtmAnI nirmaLatAthI jJAna-darzanane AcchAdita karatA karmAvaraNo kSaya thatA jAya che, Atamaghara eTale AtmAnuM hRdaya mAMdira pavitra banatuM hovAthI temAM potAnA paramAtma tatvano vAsa thatAM prathama ghaTanAda pragaTe che. ane me me anya bAda pragaTe che teno anubhava thAya che bIjA sAMbhaLI zakatA nathI." sAdhakanI zraddhAmAM tenAthI ati baLa pedA thAya che ane AgaLanA paMthe vadhavA tenI hoMza vadhe che. karma sAmenA yuddhanA samarAMgaNamAM sAdhaka pravezatAM bherI-duMdubhI ane nobata nAda gagaDe che. A mithyAtva moha upara AtmasattAe jIta meLavatI vakhate samyaktva prApta thayAnI nizAnI rUpe aMdaramAM duMdubhI nAda saMbhaLAya che. pachI mahAnAda - siMhanAda jevo garjanA dhvani saMbhaLAvA mAMDe che je karmasamuhomAM kaMpana pedA kare che. pachI meghanAda thAya che je AtmAnI anaMta zakitano anubhava karAve che ane mohanA devo bhAgavA mAMDe che. chelle samudranAda pragaTe che je pracaMDa gaMbhIratAno ane gahanatAno anubhava karAve che. | bApA kahe che: dareka mAnavIne saMsAranI asAratAnuM bhAna karAvavA kudarata ghaNI vakhata tako Ape che paNa ajJAna ane mohathI grasta AtmA, pArAvAra saMsAranA kukhono bhogavaTo karavA chatAM cetato nathI. jJAnIo kahe che ke AvA duHkhothI varAgya Avavo joIe ane udAsInatA AvavI joIe paNa jIvane Ama thatuM nathI tethI tene mATe dharma pAmavuM durlabha samajavuM. jJAnIoe mAnavadehane ratnanI khANa kahI che. sAta cakoH mulAdhAra cakra - be kIDanI vacce sarpAkAra - kuMDalinI zakita svAdhiSThAna cakra - nAbhi ane kIDanI vacce maNipura cakra - nAbhi para anAhat cakra - hRdayamAM vizuddha cakra - kaMThamAM AjJA cakra - kapALanA madhyamAM tilakane sthAne. sahastrAra cakra - brahmaraMdhramAM A mAnavadehane ratnaciMtAmaNi samAna durlabha kahyo che te e rIte ke bIjAM zarIro badhA apUrNa, avikasita aMga-upAMgo, apUrNa pAMca Indriyo (ochI-vattI Indriyo), bhASA nahi. vAMcana, manana, ciMtana ane vicAraka zakti yukata eka mAnava zarIra ja Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | S9 mokSa puruSArtha karI zake che. kudaratanI anahada kRpAnA phaLa rUpe athavA pUrve karelI bhakitanA phaLa rUpe A mAnavadeha, tane anaMtakALa vityA pachI prApta thayela che te anupama ratnanuM, he Atman ! tuM pUrNa jatana kara, temAM eka kSaNa paNa gAphela rahevA jevuM nathI ! saM. 2038 mahA vada : vijaLI pravAha AjJAcakrathI nIkaLI kAna AgaLa thaI mastake pharI pAcho Avato dekhAya che. saM. 2038 phAgaNa vada 1 thI 5 : rAtanA dhyAnamAM dIvaDAnI jhAMkhI jyota dekhAya che. - saM. 2038 phAgaNa vada 6 thI : mastakano AkAza pradeza vIjaLInA jhabakArAthI jhaLahaLI uThyo -' cArebAju phelAyo. vaLI, cAre bAju dhodhamAra varasAda, dharatI para pANI pANI, samudramAM joradAra mojAM uchaLe che nadI baMne kAMThe vahI rahI che. saM. 2039 phAgaNa vada 3 thI 7: dhyAnamAM gajabanI sthiratA, cittanI prasannatA vadhI rahI che, mana samAdhistha thaI jAya che, banne AMkhonI pAMpaNanI dhAra para prakAzapUMja gati karI rahyo che. saM. 2040 thI 2047 : zarIra vyAdhimAM sapaDAyuM tethI sAdhanA aTakI gaI. saM. 2049 : vatana choDI vasaI rahevA AvyA pachI manamAM pazcAtApa, saMsAra pratye udAsInatA, cittamAM verAgya ane pariNAmanI zuddhi thaI rahyA che. vaLI lezyAonA badalAva sAthe cittamAM, dhyAnamAM raMgo badalAtA jAya che. saM. 2053 kArataka/mAgazara : bapore sUtI vakhate roja AMkho baMdha thAya ke tarataja jAgRtimAM tilakanA sthAne (AjJAcakra pAse) maNiratnamAMthI sapheda tejomaya prakAzanA kiraNo jhabakavA mATe arne devatAonA AvAsonA tejastaMbhono caLakATa dekhAvA mAMDe. AvA vAraMvAra anubhava thayA. "kayAMto mAro AtmA tyAMthI Avelo haze tenI smRti jAgRta thaI ane legyA sudharatAM (nirmaLa thatAM) AjJAcakra sahastrAra cakra prakAzI uThaDyAM." saM. 2053, mAgazara suda 13 : savAre 10.00 kalAke sAdhanAmAM, gaLA uparano mastakano pUro bhAga aMdara bahAra atizaya teja kAMtithI jhaLakato prakAza banI gayo. (AtmA ane zarIra judA paDyA tevo anubhava thayo) saM. 2053, bhAdaravA suda 14-15: rAtre 12 thI 2 vacce oma dhvani nAbhinA aMdaranA bhAgamAMthI vidyutavege gati karato anAhad cakra, vizuddhi AjJAcakrane bhedato sahastrAra cakramAM dAkhala thaI mArA zarIramAM OM nAda dhvani siddha thayo tevuM sUcana che. saM. 2053, bhAdaravA vada 1-2-3 : rAtanA 12 thI 2 vacce aMtaramAM taMburAnA tAromAMthI tuMhI tuMhI nAda mastakamAM vAgI rahyo che. mana ane citta prasannatA anubhavI rahyuM che. saM. 2054 : dhyAnamAM kALo nIlo rAkhoDI raMga dekhAtAM baMdha. phakta gulAbI, Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 popaTI, pILo, sonerI ane sapheda raMgo dekhAya, te paNa jhamakadAra. mane mAro AtmA sAdhanAmAM pragatipaMthe jaNAyo. saM. 2054 kArataka/mAgazara : bapore 1 thI 3 ane rAtre 12 thI 3 vacce sUtI veLAe divya sugaMdhI anubhavAtI, mArI zarIranI azucinuM dhovANa ane zuci vadhatI jatI ane AtmikabhAvo zakitazALI banatA jatAM jaNAyA. AvA anubhavarase rasAyela rasALa AtmAja AtmAnubhavarasamAM jhaboLAyelA avadhUtayogIzrI AnaMdaghanajInA padanA anubhavarasanuM rasapAna karI zake ane ApaNA jevAMne e rasano caTako lagADI rasapAna mATe prerI zake. - yogAnuyoga pacAsapravarazrI munidarzanavijayajIno e svAnubhUtisaMpanna khImajIbApA sAthe bheTo thayo. e khojI guNagrAhI vidvadvarane emanA rasapAnanI jhalaka maLI. bApAe paNa koI agamanI eMdhANIne pAmIne potAnA varSonA ciMtana mananano. nicoDa e munivarane caraNe dharI dIdho. mAtra ekaja IcchAthI ke saMghanA gupta khajAnAmAM rahela yogIrAjajI AnaMdaghanajIno amulya vAraso prakAzamAM Ave, eno pasAra thAya, saMgha potAnA A amulya vArasAthI vAkepha thAya ane AtmasamRddhi - Atmavaibhavane pAme ! pUjyazrIe emanI bhAvanAno pratisAda ApI potAnA cAturmAsika pravacanono viSaya "AnaMdaghanajInA stavano-pado' no rAkhI eozrInI adamya IcchAne phalIbhUta karavA yathAzakya prayatna karyo. e zrI khImajIbApAnI hayAtimAM pravacanonA avataraNarUpa "AnaMdaghanajInA stavano-pado" pustakanuM prakAzana thayuM ane te pUrve zreyaskara aMdherI gujarAtI jena zrI saMghane AMgaNe zrI khImajIbApAnu bhAvabhInuM bahumAna paNa karyuM ! durbhAgya che ke prastuta graMthanA prakAzana samaye eozrInI pratyakSa upasthiti nathI. eozrInA svASare lakhAyeluM lakhANa ane svataH lakhela AtmakathA rUpa "satyanI zodhamAM divyatAnA paMthe sAdhaka AtmA khImajIbApAnA jIvananuM vaNAMka" Ajeya upalabdha che ke jemAMthI svAnubhUtino rasa jhare che. te sUryavadanabhAI pAsethI jijJAsune jovA maLI zake ema che. emano saMparka phona naM. 28067787 upara karI zakAze. eozrI saMvata 2061 kArataka vada 9 ne ravivAra, 5 Disembara, 2004 nA roja sAdhanAnI pUrti ane siddhinI prApti kAje anaMtanI yAtrAe prayANa karI gayA che. eozrInA parivAra sabhyo... putra : jayaMtilAla khImajIbhAI vorA putravadhu : tArAbena jayaMtIlAla vorA - govidajI khImajIbhAI vorA , javerabena goviMdajI vorA maNilAla khImajIbhAI vorA dakSAbena maNIlAla vorA putrI : zrImatI lIlAvaMtIbena satISabhAI zAha jamAI : zrI satISabhAI umarazIbhAI zAha. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA 41 paramapadadAyI AnaMdaghana padareha - bhAga 1 'A na ka ma Ni kA' arpaNa prakAzakIya nivedana sAdhanAmaya jIvana - mokSaprAptinA eMdhANa * 5. munidarzanavijaya gaNi prastAvanA 1 agama piyAlA - AcArya zovijayasUri dharmajIvananA lakSyane cIMdhatA pustakane AvakArIe. - AcAryanI pradyumanasUri AtmasAkSAtkArano agama piyAlo. - padmazrI . kumArapALa desAI svAnubhUti saMpanna zrI khImajIbApAno saMkSipta jIvana paricaya anukramaNikA (bhAga - 1) anukramaNikA (bhAga - 2) . vItarAga dharmanI sAMpradAyika dharmathI bhinnatA * 5. gulitavika gaNi pada pada pada dhvani/ padaravA pRSTha kramAMka kyAMka, 1 TagA sove uTha jAga bAu re. prApta svasamaya sadupayoga mahAbhya. 2 parisarI bAu re, akAla banAvanAra AtmakalArUpa mata hari bajAve. ghaDI. 3 jAne merI sAla harIrI. saMsArI asthAyI sukha tyajI sthAyI svAdhIna Atmika sukha pAma. 4 suhAgaNa jAgI anubhava prIta. svAnubhUti mahAbhya. 9 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 anukramaNikA pada - pada pada dhvani/ padaravA pRSTha kramAMka kramAMka 42 50 5o papa 5 avadhU naTanAgarI bAjI, dravyAnuyoga jANe na bAmaNa kAjI. Atama anubhava rasika ko, aSTAMgayoga, svAnubhUti ane ajaba subyo virataMta. sAdhanA prakriyA jaga AzA jaMjIra kI, gati AzA tyAgI prApta yogathI Ayu ulaTI kUla mora. avadhU kayA samApti pUrve graMthibheda sAdhI lyo. sove tana maThameM. Atama anubhava kUla DI. mamatA kusaMga tyAgI samatA sathavAre navalI kou rIta. svarUpa sAdhanA. nAtha nihAro Apa matAsI, mamatA saMga AtmavaMcanA samatA. vaMcaka zaka saMcaka zI rIte ? saMga AtmakRpA. 10 parama narama mati aura na Ave. mamatAnI viSamatA ane samatAnI samarUpatA. 11 Atama anubhava rIta rIrI. mayuranI jIvana zailImAMthI niSpannA thatI AtmasAdhanA. 12 khele caturgati copara, gaMjIphAnI ramatamAMthI nItaratuM pAnI mero khele AdhyAtma. 13 anubhava hama to rAvarI dAsI. samatAnI mamatA aMge phariyAda. anekAnta - ekAta. 'huM nI oLakha 14 anubhava tU hetu hamAro. samatAnI anubhava mitrane sahAyanI yAcanA. tRSNA tyAga. 15 mere ghaTa gyAna bhAnu bharyA bhora. AtmAnubhUtinA AnaMdodgAra. poteja potApaNAno cora. jJAna kriyAbhyAm mokSa. 16 nizadina jou tArI vATaDI... paramAtma milana talasATa ane paramAtma svarUpa svAgata taiyArI. Atmaratna amulyatA. 97 104 111 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA pada pada pada dhvani/ padaravA pRSTha kramAMka kramAMka 116 122 128 -134 " 141 17 orAne kahyuM mAre che re.. divyatA - dAnavatAnI kheMcAtANI. Split / Dual Personality. 18 rIsAnI Apa manAvo re... AtmazodhanathI svarUpa pragaTIkaraNa. jIvaprema - prabhuprema 19 dulaha nAri tuM baDI bAvarI. karmAvaraNa ghuMghaTa nivAraNathI sva rUpa darzana. AnaMdaghanajInI biMdumAM siMdhunI yoga camatkRti. brahmAnaMda - abrahmAnaMda. 20 Aja suhAgana nArI. avadhU... agiyAra aMgI sumatinA zaNagAra pUrvaka cetanAnuM cetanathI milana. saMsAranA saMsArI raMgathI rasALa adhyAtmarasa. 21 nisAnI kahA batAvuM re.. dravyAnuyoga ane AtmAnI agocaratA tathA anubhavagamyatA. AtmasvarUpanI saMkIrNatA - satya svarUpa nirUpaNa. 22 vicArI kahA vicAre che. dravyAnuyoga ane vizvasvarUpa tathA tenA ghaTanAkramanI vicAraNA. muraghI ane IMDAmAM paheluM koNa ? e praznanuM samAdhAna. 23 avadhU anubhava kalikA jAgI.. svAnubhUtinI saMvedanA. aMzAnubhUtithI sarvAnubhUti 24 mune mAro kaba milase paramAtma viraha valopAta. mane melu jJAnayoga - bhakitayoga 25 kacAre mune milase mahAro upAdAna ujAgara nimitta prApti saMta sanehI.... jhaMkhanA. 26 avadhu kathA mAguM gunadInA jJAnakaLA - vairAgyakaLA - AtmakalA mahAcagAna. 27 avadhu rAma rAma jaga gAve... jAgaraNa sahitanuM AcaraNa. kriyAthI bhAvamAM jaI bhAvathI bhAva - svabhAvanI prApti. 1papa. 165 172 177 182 188 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA pada pada pada dhvani/ padaravA pRSTha kramAMka kramAMka 198 206 216 ramI 27 231 28 AzA ravAthI kayA chIe. AzA-IcchA tyAgI jJAnasudhArasa pAna - Agama piyAlA pAna - sva para bheda. 29 avadhU nAma hamArA rAkhe... neti netithI nAstirUpathI cetanamaca ati svarUpa prati prayANa. 30 sAdho bhAI samatA raMga mamatA vipatti - samatA saMpatti, samatAthI samAdhAna samarUpatA. lakSmI - puya. 31 Dita jAna mate ho prAna nAtha... mamatA-pramattatAthI samatA - apramattatA amaratA tarapha javAnI sumati-cetanAnI preraNA. 32 vidura bhaye aise cetanAno cetanane upAlaMbha. piyA tama.. 33 milApI Ana milAvo re... paramAtma prAptino talasATa. 34 dekho AlI naTa nAgarIko caitanyadazA darzana. zivasukha mATe sAMga... saMsAra sukha choDavuM paDe. ubhaya. niSedhAtmaka - vidheyAtmaka arthaghaTanA karI zakAya evI yogacamatkRti. 35 kare jAre jAre jA... mamatA mAro, samatA saMvAro. sImita, asthiramAMthI amitA acala bano. 36 vAre nAha saMga mero... kAyA-prakRti ane puruSano saMvAda. kAyAne bhogamAM na joDatAM yogamAM joDI yogAtIta thavAnuM yogasAdhana banAvo. 37 tA - pitta vyA kAyA-prakRtine puruSano javAba. uM vahAlA haThayoga-AtmayogathI sAdhanAno bheda. 248 253 259 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA 25 pada pada mAMka pada dhvani/ padarava pRSTha kramAMka 267 276 280 38 manasA naTanAgarasuM merI ho... saMsAra nATakane prekSakabhAvathI nihALatA mananuM vilinIkaraNa. cetanadhArArUpI rAdhAnuM caitanyasvAmIrUpa kRSNathI milana. 39 tarasathI ja daI ko sumati-samatAno citta ' daIlI savArIrI.... DahoLAmaNano raMja. lAyaka che te nAyaka che ane paramAtmA thavA lAyaka che. 40 mIDo lAge jaMtakone upayogayukata tahetu ke pATo lAge loka amRtAnuSThAna kriyA mahAbhya. vaita-advaita. nagada nANAno rokaDo vepAra. 41 piNA bInu zuddha buddha cetana vihoNI virahiNI - bhUlI ho... cetanAno jhurApo. cetanA-samatA. pratinI naThoratA tyAgavA. vinavaNI. 42 aba hama amara ra na maLe... AtmavizvAsanI khumArI-khuddArI abhivyakta karatuM amara padagAna. guNasthAnaka. kAla-maraNanuM smaraNa. paNa tuM merI tuM chAMDI karI.... calita cetanAne nizcalA rI. banAvanArA Asvasta vacana. AgamazelI - adhyAtmazelI, guNasthAnaka. ja tethI huM terI huM kahuM rI.... cetanAnA cetanane Adhvasta vacano. 290 299 308 314 320 4pa gorI, bhagIrI lagorI gorI, cetanA - samatAno mamatAne paDakAra. mamatA mAyA Atama le matiguhyArthI sabhara yogIrAjanI yoga camatkRti. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA para pada dhvani/ padaravA pRSTha kramAMka kramAMka 326 333 46 cetana catura cogAna larIrI.... cetana - cetanAno moharAjAne yuddha mATe paDakAra. zivapuravAsa nahi maLe. to paNa sukhapuravAsa to maLaze ja. dharmayuddha che. jIta na thAya to zahAdatA to maLe ja. 47 piya bina nizadina, paramAtmatva prAptino taraphaDATa. gUra kharIrI piya... AyuSyarUpI sAsuno kaDapa, tRSNArUpI naNaMdano trAsa ane AMtaradAhanuM zamana. 48 mAcaDI ane nirapakha kiNathI niSpakSatAthI - nirapekSatAthI na mukI. bhedamAMthI abheda prati prayANa. dharmano matamatAMtara. 49 kaMcanavaraNo nAha re, vikaTa sAdhanA paMthe prabhu sahAya mane koI milAvo. prArthanA. saMyamajalathI. AtmasnAna-Atmazuddhi 50 anubhava prItama use manAsI.... aMtara mathAmaNanI AMtarika abhivyakita ane anubhava mitrA vivekanI sahAyayAcanA. 337 351 357 pariziSTa : pada - 5 anulakSita pariziSTa - 1 syAdvAda-svarUpa - nirUpaNavAda pada - 5 anulakSita pariziSTa - 2 aDhAra hAthInA dRSTAMtathI kevaLajJAnanI samajaNa pada - pa-21 anulakSita pariziSTa - 3 svarUpa vijJAna yAne jene padArtha vijJAna (ka.gu.pa.) 25 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA paramapadadAyI AnaMdaghana padareha - bhAga 2 anukramaNikA arpaNa ne prakAzakIya nivedana sAdhanAmaya jIvana - mokSaprAptinA eMdhANa. - paM. matidarzanavijaya gaNi. prastAvanA so hI parama mahArasa cAkhe * paMnyAsa bhAgyezavijayajI gaNi AnaMdaghanano AMtarakhajAno - paMDitavarya zrI pUnamacaMdabhAI ke. zAha anukramaNikA (bhAga - 2) pa vItarAga dharmanI sAMpradAyika dharmathI bhinnatA - paM. muktidarzanavijaya gaNi pada : v pada pa1 thI 5da 110. 1 thI 36 pariziSTaH pada - 99 anulakSita pariziSTa - 4 "ceta machaMdara gorakha AyA" e cItisUtra upara anuprekSA pada - 5-29 anulakSita pariziSTa - 5 paramapada prApti prArthanA pada - 14 anulakSita pariziSTa - 6 nAva meM nadIyA DUbI jAya; muja mana acaraja thAya - Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 vItarAga dharmanI sAMpradAyika dharmathI bhinnatA kalikAlamAM mArgane samajanArA haju ochA jovA maLe che paNa marmane pAmanArA viralA hoya che. AMtarika vizuddhi vadhe toja marma lAdhe che. vizuddhi mATe sAdhanA joIe, mauna joIe, upAsanA joIe. paramAtmA e bahArathI kyAMya maLatA nathI tenA mATe to cetanAne bhItaramAM jagADavI paDe che. cetanA bahArathI pragaTa karAya che evI bhramaNA jIvane anaMtakALathI che. je jAgRta vyakita A virATa chetarapiMDI samajI le che e kadIya aNamola mAnava jIvanane gheTAnA ToLAnI jema kyAreya veDaphe nahi. mULabhUta dharma to rAtarANInI sugaMdhanI jema bhItaramAMthI pragaTa thato hoya che. ene saMkhyA, monopolInA dAvA, pracAra kendra, mArkeTiMga, rAjakIya TekA vagerenI jarUra hotI nathI. vItarAga dharmanA upAsakane saMpradAyavAdI banI rahevu pAlavatu nathI. vartamAnamAM tIthi, devadravya, gurudravya, gurupujana, sUtaka, karapAtrI, nagnatA, vastra, pAtra, garbhAkha, janmASTaka, vagere aneka matabhedo dvArA aMdarano guNAtmaka - vItarAga dharma zoSAI rahyo che. ratnaciMtAmaNithI paNa adhika kiMmatI evA mAnavabhavamAM je viveka cUkyo teNe zuM gumAvyuM tenI kalpanA karI zakAya nahi. viveka e mahAratna che. tenuM koI paNa bhoge rakSaNa karavuM ja rahyuM. sarvajJa praNIta mArga e vItarAga mArga che. tene ApeluM jJAna e vItarAga vijJAna che tene samajavA mATe vItarAgI svaccha daSTi joIe. - sAMpradAyika daSTine AgaLa karanArA, vItarAganA mArgane ane tenA sAcA anuyAyIone samajI zakatA nathI. mahApuruSonA zabdo na pakaDatA temanA bhAva ane Azayane pakaDavAmAM Ave toja nyAya ApI zakAya. Azayane na samajatA mAtra zabdo pakaDavAthI mana taraMgomAM - vikalponA tophAne caDhe che tenAthI khaMDanAtmaka pravRtti Ave che. pote je samaje che te ja sAcuM che evo Agraha baMdhAya che jenAthI garbhitapaNe ahaMkAra puSpa thato rahe che. adhyAtmanA zikhara upara pahoMcIne bolAyelA vacano adhyAtmanI taLeTIe rahelA AtmAo samajI zakatA nathI. AgamIlI ane adhyAtmalIno bheda na samajAya tyAM sudhI A gajagrAha cAlu rahe che. AnaMdaghana prabhunA vacananA avalaMbane sahu koI AtmA dehAtIta dazAne pAme eja. anAdinuM kartabuddhinuM zalya tenuM viSa caDheluM che tenI sAme tenAthI anaMtagaNuM akartAnuM prAbalya Ave tyAre bhagavAna AtmA pragaTa thAya che. jyAM sudhI khUNe-khAMcare paNa kartApaNuM bhAse che tyAM sudhI saMsArano aMta nahi Ave. pahelA nizcayathI dareka vastune enA yathArtha svarUpamAM samajavAnI che pachI vyavahAramAM tenuM amalIkaraNa karavAnuM che. mAtra nimittAdhIna daSTi keLavavAthI vikalpanI paraMparA sarjAya che. paM. atidarzanavijaya gaNi Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Do00000 sa FININ AYIVITA Poc000000 Accoo000 BARO sa // nasA ai kaSAyanAsinI mayUrAsanI zrI sarasvatIdevyai nmH|| ||shaa ai vidyAviyekadAyinI haMsAsanI zrI sarasvatIdevyai nmH| // navA ai svarupadAyinI kamalAsanI mA bahmANI zrI sarasvatImAtyai nmH| Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhallI uThara avadhUtayogI zrI AnaMdadhanajI mahArAja) Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama pUjya gacchAdhipati AcArya bhagavaMta zrI jyaghoSa sUrIzvarajI mahArAjA Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnubhUtisaMpanna khImajI bApA prayANa kArataka vaha-6 vi. saMvata 2061 5 DIsembara 2004 AvAgamana mAgazara suda-2 vi. saMvata 1974 (i. sa. 1918) Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka prakAzana sukRtanA sahabhAgI pitRdevo bhava: mAtRdevo bhava: POGDOLGDELBEEL B%81mA 2007) sva. gaNapatabhAI gagubhAI zAha sva. nAnabAI gaNapatabhAI zAha purUSArthamaya satyaniSTha jIvana jIvyA. nyAyasaMpanna vaibhava, saMtoSabheTaiA amUlya saMskAravArasAthI amo zobhAvyA. sevAnA vaMthe cAlI ama jIvAya ajavALyA. - sva. nAnabAI gaNapatabhAI zAha samasta parivAra yogIrAja pU. AnaMdaghanajInA pado ke je viSaya ghaNo gahana ane jaTila che. tenA rahasyo kholavA e to adhyAtmanA jANakAro ane jIvanamAM anubhava karatA mahAnubhAvo ja karI zake. ApaNo mahApunyodaya che ke ApaNane pUjya paMnyAsa mukitadarzanavijayajI ma.sA. jevA jJAnI mahAtmAno satsaMga thayo che. padonA gahana padArthone pUjyazrIe potAnI saraLa zailImAM ApaNI samakSa raju karela che. | pUjyazrI satata bodha ApI rahyA che ke ApaNe moha-mAyAmamatAnA kurAjyamAMthI mukti meLavI zradhdhA-sumati-samatAnA surAjyamAM AtmAne sthApana karIe ane te mATe ekAMta-mauna-dhyAna-sthirAsana dvArA asaMga yogane keLavI sAdhanAmAM AgaLa vadhI je saMyogo jIvanamAM Ave teno mAtra sahaja svIkAra karIe ke jethI ApaNAmAM ahaMkAra ke Agraha na Ave. dareka vastune tenA svabhAvathI jotA zIkhIe. sAthe ja koI dharmakriyAne karIe te AtmalakSI banIne karIe. pUjyazrIe batAvela sAdhanA-samAdhi mArga apanAvI ApaNA sarvenuM jIvana zAMta-prazAMta-upazAMta bane eja... sva. nAnAbAI gaNapatabhAI zAha , ". che, samasta parivAranA hRdayanI zubhecchA ApI C C Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka prakAzana sukRtanA sahabhAgI sva. dhIrajalAla kaccaransIgabhAI parIkha sva. prabhAvatIbena dhIrajalAla parIkha sva. 2sIkalAla cImanalAla mahetA sva. kAntAbena 2sIkalAla mahetA badhuM bhagavAIlhyuM che, badhe bhagavAna che; badhAM bhagavALa che. bhagavALafchuM dIdhuM, bhagavAna ba016nArA AtmIya sArdhAmakaoo bhagavAna banavA mATe sAdara roha ardhae. ahobhAgya che ke A yogadALamAM sahabhAgI thavALuM saubhAgya sAMpaDyuM! * zaileSabhAI dhIrajalAla parIkha - dakSAbena zaileSabhAI parIkha samIra, jIgara Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 1 pada - 1 (rAga - velAvala) kyA sove uTha jAga bAu re, kyA. // aMjali jala jyuM Ayu ghaTata he, reta padariyAM ghariya vAha re. kathA. 1aaaa indra candra nAgendra munIndra cale, koNa rAjApati sAha rAu re // bhamata bhamata bhavajaladhi pAyake, bhagavaMta bhajana bina bhAu nAu re. kyA. ||2|| kahA vilaMba kare aba bAu re, tarI bhavajalanidhi pAra pAu re // Anandaghana cetanamaya mUrati, zuddhaniraJjana deva dhyAu re. kyA. ||3|| , kayA sove uTha jAga bAu re, kayA. aMjali jala y Ayu ghaTata he deta pahoriyA ghariya ghAu re... kayA...1. samayanuM mahAbhya samajAvatAM prApta svasamayano sadupayoga karI levA mATe yogIrAjajI AnaMdaghanajI potAnA bAlasaMyamI cetana AtmAne DhaMDhoLatA, pote potAne saMbodhatA ApaNane sahune paNa DhaMDhoLIne kahI rahyAM che. he bAvarA, bhoLA murakha jIva have to jAga ! keTakeTalAM anaMtA avatAro nigoda, naraka, tiryaMcamAM mUrkhatAmAM, ajJAnamAM, aMdhakAramAM vitAvyA! mAnavabhava, mAnavadeha maLyo ! savAra thayuM, have to bAvarA jAga, uTha ane utthAna kara ! kaMI keTakeTalI puNyarAzi bhegI thaI tyAre A manakhA deha maLyo che. e mAnavA AyuSya janmatAMnI sAthe ja ekeka AyuSyakarmanA dalika kharatAM jaIne paLe paLe svAse zvAse thatA AvicI maraNathI ghaTI rahyuM che. e to khobAmAM, aMjalimAM rahelAM jalanI jema kSaNe kSaNe gaLI jaI rahyuM che. eka kavie paNa kahyuM che... "bahota gaI thorI rahI 'narAyaNa' aba ceterai, kAla ciraiyA curA rahI, niza dina Ayu kheta. zubha kAmamAM jeo AgaLa vadhe che tene vadhAvavA kudarata paNa AgaLa vadhe che Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 1 zAna na thAta: vayameva yAtA: kALa nathI vahI rahyo, huM ja kALapravAhamAM vahI jaI rahyo chuM. di Uge ne Athame. Aditya deva ApaNA AyuSyano eka eka TUkaDo laI cAlato thAya che. 36000 IMTonA caNataravALA. nivAsasthAnamAMthI roja ekeka IMTa khasatI jAya che. kabIra zarIra sArAya hai kayoM sotA sukhacena, Dhola nagArA sAMsaphA, bana rahA dina rena, A huM ja kahuM chuM evuM nathI. A to tArA gharamAM rahelI ghaDiyALa paNa kalAke kalAke DaMkA-TakorA vagADIne ane Taka TakanA TakaTakArAthI kSaNe kSaNe tane cetavI rahI che ke cet cet cetana, tArI cetanAne jagADa ! savAra thaI che, suavasara Avyo che to sAdhI le, kAma kADhI le ! aMtara jhAjhuM che ane samaya. ocho che mATe phalAMgo jhaDapathI bharavA mAMDa ! Indra candra nAgendra munIndra cale, koNa rAjApati sAha rAu re; bhamata bhamata bhavajaladhi pAyake, bhagavaMta bhajana (bhagavaMtabhagatisu) - bina bhAu nAu re... kyA 2. sAgaropamanA dIrghakAlIna AyuSyanA svAmI Indro, vyavahArakALanI gaNanA jenI gatinA AdhAre thAya che te jayotiSanA candro, pAtAla lokanA nAgendro, prANa * zvasanataMtra upara niyaMtraNa dharAvanArA yogIndro, munIndro, gurUdevo, gaNadharo, tIrthakara bhagavaMto jevA uttama divya puruSo paNa AyuSyakarma samApta thaye cAlI gayA hoya to tuM koNa? tArI visAta zuM ? jarAsaMgha - rAvaNa jevAM prati vAsudevo, kRSNa - lakSmaNa jevAM vAsudevo, cakravartIo, sikaMdara jevAM samrATo je bAhubalI hatAM, aDhaLaka sAmagrInA svAmI hatAM evAMca jyAM kALanA koLiyA thayAM hoya to pachI tuM paNa rAjA hoya, rAjAdhirAja hoya, zeTha, sAmaMta ke zAhukAra ke pachI raMka hoya, tAruM paNa AyuSya samApta thayethI tAre paNa ahIMthI calatI pakaDavI paDaze. kALanA dUta yamane koInI zarama ADe AvatI nathI. rAjA hoya ke raMka, strI hoya ke puruSa, bALaka hoya, yuvAna navaparaNita hoya ke vRddha hoya, sAjo hoya ke mAMdo, kALa pUro thatAM kALadUta. paramAtmAnuM vismaraNa e trikAlI dhuva tattvanI ghora AzAtanA che. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 1 evo yamadUta to hAjara thaI jAya che. kavi paNa kahe che - rAjA gayA mahArAjA gayA, ne gayA che Indra murArI. acAnaka eka divasa upaDavuM, Avaze tArI mArI paNa vArI. AvAM anaMtA janama maraNa karatAM karatAM, bhavasAgaramAM bhamatAM bhamatAM - bhaTakatAM bhaTakatAM, e anaMtI bhaTakaNanI aTakaNa karavAM mATe, bhavAMta mATe mAnavabhava ane mAnavadeha sahita sarva sAnukuLa saMyoga tathA sAmagrI maLyAM che. bhagavAnanuM bhajana ke bhagavAnanI bhakita ane bhagavadbhAva rUpa je naukA bhavasAgara pAra utAranAra maLela che te bhakitabhAvanI nokAmAM, cAritrarUpI jahAjanAM AdhAra vinA A aphATa, agAdha bhavasAgara pAra karavo zakaya nathI. vyavahAranayathI devAlayamAM sthApanAvilepe rahela bhagavaMta bhakitanA AlaMbanathI, nizcayanaye aMta:karaNamAM rahela paramAtmasvarUpane piMDastha, padastha ane rUpastha dhyAnathI. pragaTa karavAnuM che. kahA vilaMba kare aba bAu re, tarI bhavajalanidhi pAra pAu re, Anandaghana cetanamaya mUrati, zuddha niraMjana deva dhyAu re... kayA..3. to have bhavajalanidhi pAra utaravA - pAra pAmavAnA AvA sArA saMyogo maLyAM che tyAre vilaMba karavAnI mUrkhAI tuM murakha (bAu re) karIza nahi. AnaMdanA nakkara samuharUpa prasannavadanA zuddha, niraMjana, niSkarmA, nirmala devanI devAlayamAM sthApanAnikSepe prANapratiSThita mUrtine Atmastha karI tenuM dhyAna dharatAM dharatAM tenA ja jevo zuddha niraMjana, nirAkAra, nirapekSa, nirAlaMba, nirmala, nirAvaraNa AnaMdaghana banI jaI bhavasAgara pAma arthAt bhavAMta sAdha ! yogIrAjajI ahIM A pada dvArA sAdhanAno mArga na batAvatA upAsanA (bhakti) no mArga batAve che. upAsanA jo karatA AvaDe to zIghra phaLadAyI che. upAsanAmAM manane prabhumaya banAvavA dvArA cittazuddhi ane vRttivicAra zuddhi karavAnI che. sAdhanAmAM dehadamana hoI kaSTamaya jIvana jIvavA dvArA eTale ke AcArazuddhithI - kRtithI vRttizuddhi che. upAsanA zreSTha che kAraNa ke jagatanI bhautika ke AdhyAtmika tamAma zreSTha vastu tenAthI maLe che. prabhu jagatamAM che pudgalanuM AkarSaNa e paramAtmAnuM vismaraNa che - A bhayaMkara AzAtanA che. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 AnaMghana pada 1 to tenI upAsanA karI zakAya che, puNya bAMdhI zakAya che, sadgati meLavI zakAya che. saMsAranA du:khothI bacAvanAra sadgati ApanAra, mokSano mArga batAvanAra prabhu che. jo prabhu ja na hota ke pachI na maLyA hota to anAryadezamAM tiryaMca ke narakapaNAmAM konI pAse jAta ? koNa bacAvata ? koNa ugArata ? eka uttamottama vizaSTa AtmA bhavyAtibhavya sAdhanA karI tIrthaMkara thAya che tyAre te aSTaprAtihAryothI zobhita, mohaka AkarSaka, 34 atizayothI prabhAvaka, 35 guNa alaMkRta vANIthI tIrthanA sthApaka, mokSamArga prarUpaka, mokSa pradAyaka, jAgatika prAkRtika baLa niyAmaka jagatagurU jagadIza tIrthaMkara bhagavaMtanA AlaMbanathI agaNita AtmAo dharma pAme che, sAcI samaja, sAcI dRSTi eTale ke samyagajJAna ane samyagdaSTi pAme che, samakiti, tyAgI vairAgI viratidhara ane vItarAgI bane che. e devAdhidevanA aMgeaMganA vizuddha paramANuonA darzana, vaMdana, sparzanathI, divya jinavANI zravaNathI jagatane kaMI keTalAMya gaNadhara bhagavaMto, kevali bhagavaMto, zrutakevaLI bhagavaMto, pUrvadhara maharSi zrutasvAmI, zrutajJAnI AgamajJa AcArya, upAdhyAya, sAdhu sAdhvI bhagavaMto, zrAvaka zrAvikA samyagdaSTi mahAtmAonI mahAmUlI bheTa maLe che. jagata sRSTi samasta nava pallavita thAya che ane sarvatra prasannatA vyApe che. sudarzana (samyagdarzana) cakra evAM dharmacakranuM pravartana thAya che. prAsaMgika sAdhanA ane upAsanAnI tulanA karIe to jaNAze ke sAdhanAmAM kAcAne kaThora banAvavAnI hoya che jyAre upAsanAmAM manane mRdu ane hRdayane mulAyama banAvavAnuM hoya che. sAdhanAmAM pradhAnatA vIrmAMtarAyanA kSayopazamanI che jyAM tyAga ane vairAgya mukhya che. jyAre upAsanAmAM mohanIcano kSacopazama che ane tyAM samarpaNatA, zaraNAgatinI mukhyatA che. sAdhanAmAM ahaMkAra hoI zake che je siddhi prAptimAM aMtarAyarUpa banato hoya che. jyAre upAsanAmAM namratA samarpitatA hovAthI ahaMkArane avakAza nathI. saMta kavi kabIrajI kahe che - "prema galI ati sAMkarI, tAme doya na samAya, jaba maiM (huM-ahaM) rahyA taba hari nahi, jaba hari rahyA taba maiM nahi." bauddhika ane hArdika stara upara AtmA anubhavAvo joIe. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 1 "aham re ahama (hamano abhAva) tuM jAne marI' huM kaMI nahi prabhu tuM ja sarva. e sthiti Ave to jIva tuM hari ane tuM hari to vAta kharI. A bhAva mahAsatI caMdanabAlAjI ane mRgAvatInA parasparanA kSamApanAbhAvamAM tAddaza thAya che. mRgAvatIjInI kevI gurUbhakita ane gurU samarpaNa bhAva ? mArI bhUla ke upayoga cUkI ane guruNIjIne du:kha pahoMcADyuM. huM nuM hanana thayuM ane kevaLajJAnanuM pragaTIkaraNa thayuM. ziSyAne je maLyuM te gurUno pratApa lekhI gurUcaraNe dharI dIdhuM arthAt gurUNI caMdanabAlA mahAsatIjI paNa kevaLajJAnane pAmyA ! gaNadhara bhagavaMta gautamasvAmIjInI paNa kevI utkRSTa upAsanA ke jenA prabhAve 50,000 kevaLajJAnI bhagavaMtanA chadmastha gurUbhagavaMta banavAnuM kevaLajJAna dAtAranuM parama saubhAgya prApta karyuM ! potAnI pAse nahotuM paNa bhagavAna pAse laIne bhagavAna vatI bhagavAnanA mAdhyame ziSyone sahaja saharSa ApyuM. A pada pAThakane bodha Ape che ke prApta mAnavabhavanA svasamayano bhagavadabhakitamAM sadupayoga karo ! jeno mokSa dUra hoya tene saMsAramAM vizeSatA lAge che. jeno mokSa najIka hoya tene saMsArano eka yA yadAthI prAyaH AkarSI zakato nathI, mUMjhavato nathI, kAraNa ke te vartAya che - vinAzI che. AtmA mATe pravacana ApavA, ke yustaka lakhavA te raheluM che, varaMtu AbhA mATe zUravuM bUba kaThIna che. A rIte jhUravA mATe mAtAthI vikhUTA paDI gayelA bALaka jevI nirAdhAra, azaraNAtAjuM aphATa haiyAphudaLa joIze ? dravya] karma, bhAva karma, no karma - e traNe saMsArano cheda joIe. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S AnaMdaghana pada ghaDiyALanI zikhAmaNa (rAga : AzAbharyA te ame AvIyA jiNaMdajI !) vAge ghaDiyALanI ghaMTaDI, e to zikhAmaNa detI jAya re. ghaMTaDI vAge che. eka vAge te evuM batAve, ekalo Avyo saMsAra eka divasa evo Avaze re, ekalo pAcho janAra. be vAge te evuM batAve, be vastune choDa re rAga ne dveSanA baMdhana vaLagyAM, tene tuM to choDa re. traNa vAge te evuM batAve, traNa vastu te sArI re jJAna, darzana, cAritra laIne, pAmo pada zrIkAra re. cAra vAge te evuM batAve, cetana bhame gati cAra cAra zaraNane citta dharIne, pAmo pada aNNAhAra. pAMca vAge te evuM batAve, paMca mahAvrata dhAra paMcama jJAnane pAmavA tuM, rahe sadA taiyAra. cha vAge te evuM batAve, cha kAya kUTA jANa khaT darzanane jANI tuM le je, nahi to thAze bUrA hAla. sAta vAge te evuM batAve, sAta bhaya saMhAra sAta nayanuM jJAna karIne, sakaLa du:kha nivAra. ATha vAge te evuM batAve, ATha madone tyAga re aSTasiddhine pragaTa karIne, muktinA sukhane jANa re. nava vAge te evuM batAve, navapadano navakAra re zrIpALa mayaNA jene ArAdhI, pAmyA bhavano pAra. ekaDe mIMDe daza batAve, be vastune dhyAna re ekaDA vinAnA mIMDA nakAmA, tema kriyA, viNa jJAna re. agiyAra vAge te evuM batAve, aMgabhaNo agiyAra agiyAra paDimA vahana karIne, kara Atama udhdhAra. bAra vAge te evuM batAve, uccaro aNuvrata bAra 'rasika' jIvana nahi pharI pharI Ave, avasare saMyama dhAra. AtmA prakRti che. karma (saMsAra) vikRti che. - ghaMTaDI...1. ghaMTaDI...2. ghaMTaDI...3. ghaMTaDI...4. ghaMTaDI...pa. ghaMTaDI..... ghaMTaDI...7. ghaMTaDI...8. ghaMTaDI...9. 1 ghaMTaDI...10. ghaMTaDI...11. ghaMTaDI...12. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 2 pada 2 re ghariyArI bAu re, mata ghariya bajAve | narasira bAMdha pAgharI, tuM kyA ghariya bajAve re kevala kAla kalAkale, vai tuM kamala na pAve // kamala kalA ghaTameM gharI, muja so gharI bhAve re Atama anubhava rasabharI, yAme aura na bhAve // Ananvayana avivana vyatA, vinA vorDa vAve re // 3 // mArA - 11911 re ghariyArI bAu re, mata dhariya bajAve, narasira bAMdhata pAgharI, tuM kyA dhariya bajAve re.1 7 he ghaDiyALI ! bAvarA zuM karavA tuM ghaDI ghaDI DaMkA vagADIne ghaDI pUrI thayAnI cetavaNI devAno vyartha prayatna kare che ? tuM ghaDiyALa (DaMkA) vagADavAnuM baMdha kara ! tuM emane zuM cetavavAno ? A to aMgarakhuM, dhotI, khesa ane mAthe pAghaDI dhAraNa karanArA AryadezanA viratidhara samakiti zrAvaka evAM Arya (uttama) puruSo che. e to cetelAM ja che ke kAlano zuM, Ajano, atyAranI ghaDIno ke ghaDInA cothA bhAga evI pA ghaDIno paNa bharoso rAkhavA jevo nathI. potAnI cetanA cetelI che ane cetanavaMtI che, tethI ja to teno nirdeza karatI pAghaDI mAthe dhAraNa karI che. mAthe kALa bhamI rahyo che - mota mAthe bhamI rahyuM che ane kayAre e tarApa mArI koLiyo karI jaze te kahevAya evuM nathI enI jANanI sUcaka pAghaDI mAthe bAMdhI che, te pAghaDI je ziratrANa che, te sAthe sAthe e paNa sUcana kare che ke zira upara rakSaNa karanAruM devAdhideva vItarAga sarvajJa jinezvara tIrthaMkara bhagavaMtanuM, e vItarAga tIrthaMkara bhagavaMtanA pratinidhi svarUpa, cAhaka ene vAhaka evAM paMcAcAra pAlaka, paMcamahAvratadhAraka, SaDakAya rakSaka, ratnatraya ArAdhaka, nirdoSa niSpApa, niSparigrahI, nirAraMbhI, nirAlaMba jIvana jIvanAra gurUdevo ane jina prarUpita AtmadharmanuM chatra che. AvuM satata saceta rAkhanAruM ane saMrakSaNa karanAruM pAghar3I svarUpa chatra jenA zira upara che evAM AryapuruSane cetavavAnI kuceSTA karavA rUpa ghaDiyALA bajAvavAnuM he bAvarA ! ghaDiyALI tuM baMdha rAkha ! svAdhInapaNe kAraNanuM avalaMbana laI je kArya kare te kartA che. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . AnaMdaghana pada - 2 - kevala kAla kalAkale, maiM tuM akala na pAve, akala kalA ghaTameM gharI, muja so dharI bhAve re....2. he ghaDiyALI ! tArI A bAhya ghaDiyALa to bAhmasamaya, vyavahAra kALa batADI bhautika jagatane bhautika dunyavI pravRtti karavA mATe prere che. mane evI tArI ghaDiyALa bhAvatI ke gamatI nathI ane mane tevI ghaDiyALanI jarUra paNa nathI. kALa svayaM jenI AgaLa kelI kare, kalA-krIDA kare evI akAla, kAlAtIta kevaLajJAnI banAvanArI ane e kevalajJAnane batADanArI AtmakalArUpa ghaDI ja mane game che, je akala eTale kaLAya ke samajAya ema nathI. anaMtA bhUtakALa ane anaMtA bhaviSyakALa AkhAne eka samaya mAtramAM jANanAra, kALa AkhAno koLiyo karI janArI akala kalA karanArI ghaDI to ghaTamAM eTale AtmA svayaMmAM aMtaramAM ja rahelI che te ghaDI mane bhAve che kAraNa ke te ghaDI, pA ghaDI nahi paNa samaye samaye (paLepaLe) svamAM rAkhI svamaya banAvanArI sthira rAkhanArI che. bAhya ghaDiyALa to asthirane asthira samaya batADI asthira rAkhanArI, calita karanArI ane caMcaLa banAvanArI ghaDiyALa che. Atama anubhava rasabharI, yAme aura na bhAve, Anandana avicala kalA, viralA koI pAve re...3. svane svamAM ja pakaDI rAkhanAra, dhruva evAM AtmAmAM ja dharI rAkhanAra e apramattadazAnA anubhavamAM rasataraboLa rAkhanArI svAnubhUtirasa sabhara AtmajAgRtinuM bhedajJAna che. deha ane AtmAno bheda thayA pachI AtmA ane AtmabhAva sivAyanuM bIjuM kazuMya bhAvatuM ke gamatuM nathI. paryAyadRSTithI vyavahAranayane e jANanAro ane jonAro bane che ane dravyadRSTithI vaizrcayikanayathI svamAM arthAt svarUpamAM, AtmAmAM ramanAro bane che. AvI AnaMdanA ghanamAM, AnaMdakaMdanA AsvAdanamAM avicala, nizcala, acyuta rAkhanArI AtmakalA che je koIka vIrapuruSa ja pAmI zake che. A pada pAThakane bodha Ape che ke prApta svakALane svamaya banavAnuM sAdhana banAvI kAlAtIta thaI akAla thA ! asaMkhya pradeze eka pariNamana e kartRtva che. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 3 pada - 3. jIya jAne merI saphala gharIrI suta vanitA dhana yauvanamAto, garbhataNI vedana visarIrI. vI. 1i supanako rAja sAca karI mAcata, rAca chAMha gagana badarIrI // AI acAnaka kAla topacI, grahego jyuM nAhara bakarIrI. . rA atihi aceta kachu cetata nAhi, pakarI Teka hArila lakarIrI // Anandaghana hIro jana chAMDI, nara mohyo mAyA kakarIrI. nI. rUA. jIya jAne merI saphala gharIrI. suta vanitA dhana cauvanamAto, garbha taNI vedana visarIrI. jaya...1. jAte naryA', madamAtu yauvana maLyAnuM paheluM sukha, "koThIe jAra" te dhana maLyAnuM bIjuM sukha, 'suMdara bhAryAte AjJAkArI sAnukULa vanitA evI patnI. maLyAnuM trIjuM sukha, "sAnukULa bharyo parivAra" e mAtApitA, bhAIbhAMDu putrapautrAdino bharyobhAdaryo sAnukULa parivAra maLyAnuM cothuM sukha ane AbarUdAra hovAnuM pAMcamuM sukha, evAM saMsAranA saMsAra vyavahAra DAhyAnA vakhANelAM pAMca pAMca sukha maLyAM pachI jIva madamAto thaI mAruM jIvatara saphaLa thayuM ema mAnIne, jANIne, "Aja mIThI to kAla koNe dIThI' evAM bhAvamAM rAcI mAcIne phUlIne phALako thaI, pahoLo pahoLo phare che. paraMtu e sukhanA garbhamAM (mULamAM) du:kha rahyuM che ane phaLamAM paNa duHkha rahyuM che e vAtane visarI (bhUlI) jAya che. aMdhakAramaya, azucimaya durgadha mAratA pravAhIthI bharelI mAtAnA garbhanI sAMkaDI kothaLImAM UMdhe mAthe TUMTIyuM vALelA UMcA page be hAtha joDIne jANe prabhune prArthanA karato hoya evI mudrAmAM kAkaludI karato hato ke A narkAvAsa jevAM garbhavAsamAMthI mane choDAvo, mane bahAra kADho, Apano upakAra huM kyAreya bhUlIza nahi ane rAtadivasa AkhuMya mAruM AyakhuM ApanI bhaktimAM vItAvIza. prabhune teM kola Apyo hato ane nava nava mahinA sudhInI rAtadivasa bhogavelI kartA kAraNanA yoge kArTIsaddhi prApta thAya che. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 AnaMdaghana pada - 3 AvI kAramI vedanAne te bahAra nIkaLIne sahajamAM ja visArI dIdhI ! he jIva ! tuM to kaMIka nasIbano baLIyo ke nava mAsamAM tAro chUTakAro thayo. bAkI siddharAja jayasiMhane to mAtA mInaLadevInA garbhamAM bAra bAra varSa rahevuM paDyuM hatuM ane duryodhanane mAtA gAMdhArInA garbhanI kALakoTaDImAM aDhAra mAsa sudhI. UMdhe mAthe laTakavuM paDyuM hatuM. narkanA du:kho to jIve narkamAM haze tyAre anubhavyA. haze paNa A to A jIvanamAM ja mAtAnA peTamAM veThelI kAramI vedanAne te visArI dIdhI ! are zIzupaNAnI bAlyavasthAnI paravazatA ane lAcArIne paNa tuM bhUlI gayo ! AjanI ghaDIne saphaLa jonAra jIva tuM AjanI pahelAMnI gaIkAlane ane AjanI pachInI AvatI kAlane paNa jo ane vicAra ke A ghaDIne saphala mAnavA jevI che? ke pachI AjanI saphaLa ghaDIno sadupayoga karI laI anaMtA bhAvikALane saphaLa banAvavo che ? jethI pharI pharI garbhAvasthAnA janma levAnA kAramA du:khane sahana karavAnuM TaLI jAya. supanako rAja sAca karI mAcata, rAca chAMha gagana badarIrI, AI acAnaka kAla topacI, cahego kyuM nAhara bakarIrIjIyA 2. A sukha to svapnamAM rAjA hovAnA sukha jevuM jUThuM che, tene tuM sAcuM , samajI rAcI mAcI rahyo che paNa svapna pUruM thatAM ja A mAyAvI sukha jhUMTavAI javAnuM che. svapna to svapna che. svapna e jo baMdha AMkhanI duniyA che to tuM jene sukha mAnIne mAcI rahyo che te ughADI AMkhanI svapnIla duniyA che. kazuM ja sthAyI nathI. badhuM asthAyI ane anitya che. mithyAtva che tyAM sudhI bhAva AMkha baMdha che. baMdha AMkhe dekhAtA lAlapILAmAM rAce mAce che te AbhAsI che, te ja svapna che. A to AkAzamAM rahelAM sUryane vAdaLA ghaDIka DhAMkI de ane chAMyo thatAM jarIka TADhaka vartAya evuM kSaNika asthAyI sukha che. DoLI upADanAro khabho badale ane ghaDIka hAza anubhavAya evuM sullaka, AbhAsI, kSaNika sukha che. puNyanI vAdaLI haThI jatAM pAchuM zekAvAnuM ane akaLAvAnuM ja che. kALadUta evo topacI jevo yamadUta AvI acAnaka topa dAgaze ane tArA kUrace kUracA thaI jaI motanA moMmA dhakelAze tyAre tAruM mAneluM kahevAtuM sukha ane sukhanA sAdhano ahIMnA ahIM ja rahI jaze. nAhara je kAryano arthI hoya che kAraNa pakaDe. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 3 nAmanuM dura prANI jema bakarIne tarApa mArI jhaDapI laI motane ghATa utAre che tema mota banI kALadUta AvatAM parANe badhuM ahIM choDIne tAre cAlatI pakaDavI. paDaze. azanaM me vasanaM me bhAryA ca me bandhu varga me| iti me me kurvANo vRko bhakSati narAjam // A mAruM khAvAnuM, A mArA vastrAlaMkAra, gharabAra, A mArI bhAryA, A. mArA bhAIbhAMDu mitramaMDaLa ema AkhI jiMdagI me me - mAruM mAruM karatA rahenArA nararUpa aja eTale bakarAne varu jevo jama koLiyo karI jAya che.. atihi aceta kahuM cetata nAhi, pakarI Teka hArila lakarIrI, Anandaghana hIro jana chAMDI, nara mohyo mAyA kakarIrI.....jIyA-3. - jIva tuM to eTalo badho aceta, jaDabharata thaI gayo che ke ATa ATaluM tane cetavyA chatAMya hajupaNa tuM cetato nathI. tuM to jIva, vRkSanI DALIe beThelA hArila pakSI jevo abudha che ke e hArila pakSInA halanacalanathI e nabaLI DALI lacI (namI) paDatAM UMdhe mAthe (lakarIrI) laTakI paDeluM pakSI cIsAcIsa kare che paNa je DALIne pote pakaDI che tene pote choDatuM nathI ane potAnI pAMkho phaphaDAvI UDI jaI DALIthI chUTuM paDI jatuM nathI. e to emaja samajI beThuM che, balka Teka lIdhI che ke DALI to huM nahi ja choDuM kemake DALI che to huM chuM. ema mUrkha evAM jIve paNa Teka lIdhI che ke mArI jAuM te kabula paNa maLelAMne ane maLelAMnI mAyA mamatA Asakitane to huM nahi ja choDuM. kevI dayanIya ajJAnadazA che ke Anandaghana svarUpa - paramAtmA svarUpa potAnA AtmArUpI hIrAne chAMDI (choDI) ne jIva, puruSa jevo puruSa (nara-AtmA) kUkA kAMkarIomAM (kakarIrI) mohI jaI enI mAyAmAM lapaTAI jaI bApaDo thaI gayo che ane jIva emAMja jAtane kRtArtha thayelI, saphaLa thayelI mAne che. jIva jAga ane DAhyo thA ! vyavahAra DAhyAnA samajAvelAM sAMsArika AbhAsI, asthAyI, jUThAM sukhane sArabhUta samajavAnI bhUla nahi karatAM jJAnIoe prabodhelAM chaThThA sukhane sukha mAna ke je sukha e che ke 'vyavahAraDAhmAnA pAMceya. je kAraNa svayaM pUrNa avasthAe kArya banI jAya te upAdAna kAraNa che. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 3 sukhane mAne asAra te chaThuM sukha" je svamAMthI nipajatuM svane svAdhIna svanuM sAcuM sthAyI sukha che, jyAre vyavahAraDAhmAnA vakhANelAM sukha to AvavA javAnA svabhAvavALA asthAyI (vinAzI) para ane parAdhIna che. cetana pote jo DAhyo thaIne paLe paLe potAne cetavaze nahi to AbhAsI sukhane sukha mAnI tene levA jatAM cetanatA haNAze - paramAtmA dubhAze - kacaDAze - dabAze pachI narakAdi gatiomAM paramAtmAne pragaTAvavAno avasara nahi maLe. dehamAM rahelA paramAtmAne pragaTAvavAno draDha saMkalpa e siddhinuM pAvarahAusa che. te daDhasaMkalpa mATenuM kSetra mAnavadeha che ane samaya vartamAna kALa che. yogIrAjanA hitakArI TaMkazALI vacano mAtAnA dhAvaNanI jema bAlaka jevA. ApaNe mATe atyaMta supAcya che. tene bahu gaMbhIratApUrvaka UMDANathI vAraMvAra vicAravA jevA che. tema karatA jIvane khyAla Ave che ke atyAra sudhI jayAM jyAM rAga karI sukha mAnato hato, jyAM jayAM avalaMbana - AdhAra mAnato hato, tyAM tyAM dareka jagyAe jIva chetarAyo che, lUMTAyo che, baLAtkAra pAmI doravAyo. che. parAdhInatAvaza gulAma jevI badatara dazAmAM hato tenuM bhAna thAya che. pote kaSAyo - vRttio - kalpanAo - taraMgothI kAyama dabAyelo nirbaLa - nirAdhAra - dayAmaNo - phasAyelo che, teno khyAla Ave che. tRSNAthI pIDAtA ahaMkArathI AMdhaLo jeTaluM daLe teTaluM kaSAyarUpI pADAe carI jatAM lAge ane laTakAmAM potAnA bhAge to khoTo zrama, majUrI ane temAMthI upajatA Arta-rIdradhyAna vagereja Ave che. yogIrAjanA vacanothI mamatAnI bhayaMkaratA samajAtA aMdarathI mithyAtvanI pahADa jevI graMthImAM eka tirADa paDe che ane te ja kSaNe AtmA mahAtmA bane che. pachI bhalene veza gRhasthano kema na hoya ! jevo AtmA jJAnIe jJAnamAM joyo che, anubhavyo che, enI pratIti tene vartavA mAMDe che. pragarlDa rzana karavA mATe A avasthA arUNodhya samAna che. viSayorUpI viSa ahiMyA okAvAnI zarUAta thAya che, kartAbhAva kharavA mAMDe che. AzAnuM bhagavAnanuM zAsana maLyA pachI duHkhI thavuM azakya che. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 3 13 satya kiraNa maLyAno saMtoSa thAya che. yogIrAja pokArI karI rahyA che ke uTho, jAgo. A samAja ke duniyA mATe tame nathI AvyA. koI anupama kAraNa mATe tamAru astitva che. jJAnI mokSadAtA che, tenA eka eka vacanamAM paramAtma svarUpa prApta karAvavAnI tAkAta jJAnIpuruSa AtmajJAnano prakAza pheMkI, teno AMzika anubhava karAvI anAdikALanI agaNita viparIta mAnyatAno cheda uDAve che. potAne potAnAmAM sthApita karI potAnuja sukha potAnAmAM pragaTAve che. A pada pAThakane bodha Ape che ke tuM je zuddha (Pure), saMpUrNa (Perfect), ellega (Permanant), 29181a (Personal), 2147221 (Paramount) sukhane Icche che te Atmika sukha che teno tuM rAgI thA ! jharaNuM zodhe nIrane, dIpaka zodhe teja jIva zodhe brahmane, e mAyAnA khela. koIvA IdhAmAM agni chUpAyelo che ja. ema jAya risadhyasvarUya AyAmAM ja che. khAbhA eTale ja vivaprakAzaka, akhaMDa, aoid jJAnanI jyoti. bahArazuM AkAza e jaDa AkAza che. jyAre aMdarachuM ekAza e caitanya svarUya cidAkAza che ane te khAbhA yove che. moha zAsana maLyA pachI sukhI thavuM azakya che. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 AnaMdaghana pada - 4 pada - 4 (rAga - velAvala) suhAgaNa jAgI anubhava prIta. suhA. || ninda ajJAna anAdikI, miTagaI nija rIta. suel. III ghaTa maMdira dIpaka kiyo, sahaja sujyoti sarupa // Apa parAi ApahI, ThAnata vastu anUpa. suE. IrAi kahA dikhAvU aurakuM, kahA samajAuM bhora // tIra acUka he premakA, lAge so rahe Thora. nAdavilUddho prANakU gine na tRNa mRgaloya // Anandaghanaprabhu premakA, akatha kahAnI koya. suET. ITI suhAgaNa jAgI anubhava prIta' kaDInA guMjanathI janasAmAnyanA svAnubhUta sAMsArika daSTAMta dvArA svAnubhUti saMpanna yogIrAja AnaMdaghanajI cetanAnA cetananI sAthenA saMbaMdhane A pada dvArA abhUta rIte ujjAgara kare che. suhAgaNa jAgI anubhava prIta suhA, ninda ajJAna anAdikI, mITagaI nija rIta. suhA...1. navoDhA jyAre paraNayAnI prathama rAtrIe suhAganuM sukha mANIne rAtrI vItI jatAM suhAgaNa banIne savAre jAge che tyAre saMvedelA anubhavanI prIti laIne badalAelI badalAelI, AnaMdita banelI, prItama (suhAga) ane prItamanI sAthe joDAyela sarvanI prItithI baMdhAyelI, saMbaMdhita thayelI nUtana cetanAthI cetanavaMtI thanaganIta thayelI hoya che. eja rIte yogIrAjajIno AtmA paNa jayAre anAdinA aMnatakALanA mithyAtvarUpI ajJAnanI aMdhakArabharI ghora rAtrInI nidrA TaLI jatAM, durmati, sanmati-sumati banI jatAM, mithyAtvano aMdhakAra samyaktvanA prakAzamAM sukha ane duHkha no abheda AdhAra AtmA ja che. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 4 palaTAvAthI, avivekI svacchaMdI nija rIta, vivekI nija Atmadharma rItamAM badalAvAthI samyagdarzananA AtmAnubhUtinA suprabhAtathI prakAzita thayelI thanaganIta AtmacetanA jJAnaprakAzanuM svAgata karatAM cahekI UThe che ke... 'ninda ajJAna anAdikI, mITa gaI nija rIta', suhA... AnaMdaghanajInA samakAlIna mahAmahopAdhyAyajI yazovijayajInA mukhethI paNa AvI ja svAnubhUta zabda surAvalI sarI paDI hatI ke.... "AnaMkI ghaDI AI, sakhIrI Aja AnaMkI ghaDI AI, karake kRpA prabhu darisaNa dino, bhavakI pIDa mITAI, mohanidrAse jAgrata karake, satyakI sAna sunAI, tana mana harSa na mAI... sakhIrI... AvA ja prakAranA anubhave suphI saMtanA mukhethI paNa udgAra sarI paDyA hatAM.... 15 khusaro jaina suhAgakI, jAgI pI ke saMga, tana merA A ja saMdarbhamAM eka jJAnIe kahyuM che ke.... "buddhino vadhAro e zakti che jyAre buddhino sudhAro e sadguddhi che" buddhino vadhAro e jJAnAvaraNIya karmano kSayopazama che jyAre buddhimAM sudhAro e mohanIya karmano kSayopazama che. buddhinuM sat arthAt avinAzI sAthe joDANa thatAM te satbuddhi bane che je adhyAtmanI paribhASAmAM prajJA kahevAya che. mana piyokA, dou bhaye eka raMga. ghaTa maMdira dIpaka kIyo, sahaja sujyoti sarUpa, Apa parAI ApahI, ThAnata vastu anUpa. suhA...2. uparokata prakAza kema karatAM thayo ? to samAdhAnamAM kahe che. ghaTa (deha) maMdiramAM eTale deharUpI devAlayamAM paramAtma sanmukha banela je bhItaramAM sahajAtma kartA kArya rUci bane che tyAre upAdAna kAraNatA pragaTe che. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. AnaMdaghana pada - 4 svarUpa Atmajayota ke AtmadIpaka che te jhaLahaLI (prakAzI) uThayo che. e evo sarUpa kahetAM svarUpa, sujayotirUpa svarUpa prakAza che ke tela, vATa, vinA sahaja ja prakAzita thanAra prakAza che. AtmA eTale ja vizvaprakAzaka akhaMDa anaMta jJAnanI jayoti. AtmA samajavA cidAkAza zabda upayogI che. bahAranuM AkAza e jaDa AkAza che jayAre aMdaranuM AkAza e cetanya svarUpa cidAphAza che ane te AtmA pote che. e to potAnI ja vastu potAmAM ja hatI te potApaNAnuM bhAna na hovAthI tene parAyuM mAnI paramAMthI potApaNuM Aja divasa sudhI khoLa khoLa karato hato. A saMdarbhamAM kavi kahe che... jharaNuM zodhe nIrane, dipaka zodhe teja; | jIva zodhe brahmane, e mAyAnA khela." - kaMdarpa. koI paNa IMdhanamAM chUpAyelo agni che ja. ema ApaNuM siddhasvarUpa. ApaNAmAMja che. bIjA upAsya (pragaTa dIvA)nI jyotanA sparza prakAzaze. dIvo aMtarano aMtarAtmA banI jyotisvarUpa paramAtmA tarapha namAvIzuM - sparzAvazuM to ApaNoya dIvo jhaLahaLAvI zakIzuM. e upamA ApI nahi zakAya evI anupama vastunI hAnata eTale oLakhANa, have jayAre aMtaradIpa pragaTa thayo to tenA jJAnaprakAzamAM, karI zakyo. te potAnuM svarUpa potAne pratyakSa che jyAre parAyAne te apratyakSa eTale parokSa che, tethI samajAvI zakAya tema nathI. kahA dikhAvuM rahuM, kahA samajAu bhora tIra acUka he premakA, lAge so rahe Thora. suhA...3. kema karI huM mArI vAta tamane bIjAne dekhADI ke samajAvI zakuM ke kema karIne A bhora eTale sUryodayanuM suprabhAta thayuM ? e to vedya eTale anubhavI gamya ja che. vyakata karI zakAya ke kahI zakAya evuM kathya nathI. suhAgaNanuM sukha kumArikA zI rIte jANe ane kema karIne ene jaNAvI zakAya? prasutinI. vedanA prasutA ja jANe, suyANI zuM ene jaNAvI zake. kahyuM che ne ke ghAyalakI gata ghAyala jANe. A to premabANa che, jene vAgyA hoya te ja ene jANe sAdhyane mATe talasato hoya te sAdhaka. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 4 17 ane e pAchA evAM acUka che ke lakSavedha karyA vinA rahe nahi ane jene e vAgyA ke lAgyA hoya te sthira (Thora) thayA vinA rahe nahi. e samajAvI zakAya evI rUpaka vastu nathI. "saMzaya navi bhAMje zrutajJAne, anubhava nizcaya jeTho; vAdavivAda anizcita karato, anubhava viNa jAya heTho re." - zrIpAla rAsa - upAdhyAya yazovijayajI mahArAjA. anubhava poteja jJAna svarUpa che. te suSupti - svapna ke jAgRta dazA nathI. e to cothI ujAgara turyAvasthA che, kAraNa ke te moharahita che jayAre suSupti (nidrA) to vikalparahita paNa mohasahita dazA che ane jAgRtAvasthA vikalpayukata che. svapna ane jAgRta ubhaya avasthA kalpanArUpa che. anubhava e cothI ujAgara avasthA che. Indriyone agocara evuM jJAna nirmaLa anubhavI sivAya jANI zakAtuM nathI. zAstrajJAna bAhya che jayAre anubhavajJAna aMtaraMga che. anubhava jJAnI ja zuddha AtmasvarUpane joI zake che. prema ane anubhava e be judI vastu nathI paNa AtmatatvanA be arUpI pAsA che, jema prabhu ane prabhutAI ke pUSpa ane pUSpasuvAsa eka che. - nAviyuddho prANathuM gine na tRNa mRgaloya; Anandaghanaprabhu premakA, akatha kahAnI koya. suhA..4. saMgItanA premano nAda mRgane jema lubdha (nAdaviluddha) banAvI potAnA prANane paNa e premanAda sAme tRNatulya gaNavA sudhIno premAMdha banAve che tema AnaMdanA ghana svarUpa AtmAnubhUtinI prIti ke AtmanAda, anAhatanAda, brahmanAda, aMtaranAdanI premakahAnI koIne kahevAya nahi evI akathya che. e avakatavya anabhilApya bhAva che. dehAlayamAM rahelA AtmAne paramAtma svarUpe anubhavavA - mANavA satata potAnI aMdaramAM rahela prakRti ke je aMta:karaNa che tene satata nihALavAnI che. bahAranuM saghaLuM jovAnuM baMdha karIne jayAre upayoga aMdaramAM rahela prakRtine jovAmAM sthira bane che tyAre upayoganI ekAgratAnA mAhAbhyathI prakRtinI sattA dhrujI AtmAnA mahimA AgaLa bIjA padArthano mahimA tUccha che. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 AnaMdaghana pada - 4 uThe che ane pArakuM ghara samajI suparasonIka jeTa vimAnanI gatie nirjaravA mAMDe che. mokSe javA mATe Aja upAya che. vIprabhue cAritra lIdhA pachI 1aaaaN varSanI ghora sAdhanAmAM bahAranuM badhuMja jovAnuM baMdha karI, mAtra potAnI AMtarika prakRtineja jo jo karyA karyuM hatuM to upayogazuddhinA mAhAbhyathI 12 varSanA aMte temanA AtmAnA AkAze kevalajJAnano vijayadhvaja pharakayo hato. A pada pAThakane bodha Ape che ke devAlayamAM rahela devAdhidevanA AlaMbanathI dehAlayamAM rahela devAdhidevanI sAthe AtmAnubhUtinuM ekatva sAdha ke jethI tArI mati sumati, vicAra suvicAra, IcchA sadIcchA, kRti sukRti bane ane mana sumana banI amana thaI akSaya, akSara, avinAzI evAM * ajarAmara padane pAme. vAyabhIrUtA AvyA vinA mAnavatA iiiN Ave bhAvabhIrUtA AvyA vinA mokSayi iiiN Ave. aSTAMga yoga - pAtaMjala dvArA racava (1) yama (2) niyama (3) bArAta (4)prANAyAma (5)pratyAhAra (6) dhAraNA (7) dayALa ane (8) samAdhi... A sarvamAnya che. yama-niyama e saMnyAsa che. Asana, prANAyAma ane pratyAhAra e mahavArAno joga che. dhAraNA, dhyAna ane rAmAthi varavAsa AtmaccitatA che. eka eka yogathI ekeka doSa jAya che ane eka eka daSTino udhADa thAya che. paugalika padArthamAM jIvane tenI kiMmata samajAI tenA jevo pApodaya ekeya nathI. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 5 19 pada - 5 (rAga - AzAvarI) avadhU naTanAgarakI bAjI, jANe na bAmaNa kAjI. avadhU. | . thiratA eka samayameM ThAne, upaje viNase tabahI // ulaTa palaTa dhruva sattA rAkhe, yA hama sunI na kabahI. avadhU. // 1 // eka aneka aneka eka phunI, kuMDala kanaka subhAve // jalataraMga ghaTaghATI ravikara, aganita tAhi samAve. avadhU. // 2 // hai nAMhI hai vacana agocara, nayapramANa sattabhaMgI // nirapakha hoya lakhe koI viralA, kyA dekhe mata jaMgI. avadhU. // 3 // sarvamayI saravaMgI mAne, nyArI sattA bhAve // Anandaghanaprabhu vacana sudhArasa, paramAratha so pAve. avadhU. ||4|| avadhU naTanAgarakI bAjI, jANe na bAmaNa kAjI. avadhU. thiratA eka samayameM kAne, upaje viNase tabahI. ulaTa palaTa dhruva sattA rAkhe, yA hama sUnI na kabahI. avadhU.. he avaLAne dhUtI nAkhanAra, vadhu nahi paNa agurulaghu, avadhUtadazAne sAdhanAra avadhUta yogIpurUSa! A saMsAra e to nATakamaMDaLInI sAthe gAmegAmA bhaTakIne potAnuM nATaka bhajavanArA naTanAgaranI bAjI eTale ke ramata jevo che. na to hinduonA gurU brAhmaNo ke na to musalamAnanA gurU kAjIo ene yathArtha rIte jANI zakayA che. athavA to bIjI rIte vicArIe to brahmanI ANamAM vartanAra brAhmaNa evo AtmA enI kAjI jevI kuDI kubaDI kAyAnI jAta sAthe bhaLI javAthI, vaTalAI javAthI jANato nathI ke A bahAra je kAMI dekhAI, jaNAI rahyuM che te mana kAyAnI mAyAnuM mAtra nATaka ke ramata che. tana, mana asthira che, caMcaLa che. ghaDIkamAM ahIM to ghaDIkamAM tahIM ema AtmAthI caDiyAto koNa ? Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 AnaMdaghana pada - 5 dara dara bhaTakanAra nATakamaMDaLInA naTanAgara jevAM asthira che. nATakanA naTane ethI to nAgara eTale ghara vagarano dara dara bhaTakanAra gaNAvyo che ane bananArA, bagaDanArA, karanArA, paLa paLa badalanArA saMsArane nahi TakanArA, nATaka tarIke oLakhAvela che. kavi banArasIdAse paNa A saMsAra nATakanI oLakhANa karAvavA "nATaka samayasAra" nAmanA graMthanI racanA karI. e tanamana eka samaya pUratI paNa sthiratA dhAraNa karI zakatAM nathI. nidrA samaye paNa kAyAnI rUdhirAbhisaraNa, AMkhanA palakArA, zvasana, pAcanAdinI AMtarika kAyika kriyA ane mananI IcchA, vicAra, zamaNAnI mAnasika kriyA satata cAlu ja hoya che. jJAnataMtuonI saMdezAnI ApalenI kriyA rAtadivasa avirata cAlu hoya che. brahmanI ANamAM vartanArA brahma eTale AtmAnA AtmadharmamAM, jIvadaLamAM upajavuM ke viNasavuM, utpAda ke vyaya, ugavuM khIlavuM ke AthamavuM karamAvuM che ja nahi. ulaTapalaTa thavAnI palaTAvAnI ke badalAvAnI je diyA thaI rahI che te to bahAra dekhAtI paryAya, avasthAmAM thaI rahI che. badalAtI avasthAmAM utpAda vyaya vakhate paNa dhruva evuM AtmadaLa, Atmadravya to potAnI sattAmAM sthira, avicala, amruta ja che kemake te avyaya che. prANI mAtrane je mana-vacana-kAyAnA saMyogo prApta thayelA che te, temaja aMdara ke bahAra je avasthA dekhAya che te, zuddhacetananI hAjarImAM aMdaramAM coTela karmanA udaya pramANe vyavasthita zakitanA AdhAre kudaratI krame thayAja kare che. prANI Icche ke na Icche A krama anAdianaMtakALathI svAbhAvika paNe cAlyo Ave che. prakRtinuM taMtra prakRtinA niyamamAM rahI barAbara cAlI rahyuM che, temAM zuddha cetana pote kAMja karatuM nathI, mAtra prakRtinA te taMtrane nirlepabhAve nihALe che. A samaja jo sthira bane - daDha bane - asthimajajA bane to, A samajanA AdhAre cetana akartAbhAvamAM niraMtara rahI prakRtino samabhAve nikAla karI mokSane pAmI zake che. rAjA rANI, purUSa strI, nokara mAlika, nAyaka khalanAyaka - AdinA je yoga eTale mokSanuM sAdhana. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 5 pAtro saMsAra raMgamaMca upara bhajavAI rahyAM che te to badhAM veSa che. e to mAyAno khela che. judA judA veSa dhAraNa karI judA judA pAtro bhajavIne nATaka karanAra naTa to naTa ja che. bahAra bhajavAI rahelAM judA judA pAtraniveSamAM bhavAI cAlu hoya tyAre paNa e to bhItarathI nyAro, pote potAnA mULa dhruva rUpamAM ja che. eNe kAMI potAnI sattA hakumatane vecI mArI nathI. veSa badalyo che paNa jAta badalI nathI. bhAta bhale judI judI hoya paNa pota - jAta - potApaNuM to e ne eja che. ane evuM ne evuM ja che. "As it is for ever' sUtradhAre phALavelA pAtramAM naTa ekarUpa ke samarUpa thAya tyAM sudhI vAMdho nahi paNa tarUpa thaI jAya to nija jIvana jIvI zake nahi. potApaNAne te khoI bese jayAMthI nija mULa svarUpamAM ene pAcho lAvavAmAM khUba mathAmaNa karavI paDe. - A to bhaIsAheba ! janmajanmAMtaromAM kyAreya sAMbhaLavA maLI nathI evI AMkha ughADanArI ane avaLI daSTine savaLI karanArI, dRSTi parivartana karanArI adbhUta Azcaryajanaka vAta che, je Aje sAMbhaLavA maLI te mArA. ahobhAga che. huM dhanya dhanya thaI gayo ! jANe ke.. "akhaya khajAno mArA nAthano dITho meM gura upadeza. lAlaca lAgI sAhibAre navi bhajIye kumatino leza re." eka aneka aneka eka kunI, kuMDala kanaka subhAve; jalataraMga ghaTaghATI ravikara, aganita tAhi samAve. avadhU.2. ekanI vidyamAnatA che, dhruva evAM ekanI hayAti che, to tenA thakI e ekanA ja aneka rUpa bhAsyamAna thatAM najare paDe che. enA thakI enI dhruvatAnI pichAna thAya che. paraMtu jo te eka evAM dhruvanI hayAti ja na hoya to dekhAI rahelI ulaTapalaTa jevI saghaLI kiyA Thapa thaI gaI hota. sUkSma vicAraNA karatAM vicAravaMtane jaNAze ke jJAnane AdhAre ajJAna che, vItarAgatAnA AdhAre rAgadveSa che, nityatAnA AdhAre anityatA che, svarUpanA AdhAre virUpa che. svabhAvanA AdhAre vibhAva che, satyanA AghAre asatya che ane sAdhanA mATe manoyoga svaccha hovo joIe. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 AnaMdaghana pada - 5 pUrNanA AdhAre apUrNatA che. prakRtino AdhAra laIne ja vikRti prakRtine bAvI rahI che paNa teno nAza karI zakatI nathI. paNa prakRti mULa svarUpamAM Ave to vikRtino nAza karI zake che. sUryatApathI nipajelAM vAdaLA sUryane DhAMke che paNa kAMI sUryane naSTa nathI karI zakatA. aneka badhAM rUpako che, jemAM rahelI chatAM najare nahi paDatI adazya, arUpI, avinAzI, akhaMDa, abhaMga, akSaya, akSara, acala, amruta, avyaya dhruva sattA to eka enI e ane evIne evI che, te aneka aneka rUpe pariNamelI kunI eTale phelAyelI, phINAvelI, vistarelI bhAsyamAna thAya che. "choDanuM vaDu sthAna' eka evo bahu bahu rUpe pariNamI svayaM prakAzamAna evo cAma thayo che. bAkI anekonI vacce paNa e to nokho, nirALo, nyAro, ziva-paramAtma svarUpa ane zivAbha' che. ahIM zaMkarAcArye AtmASTakamAM je vAta karI che ke : na puNyaM na pApaM na saukhyaM na duHkhaM na mantro na tIrtho na vedA na yajJaH / ahaM bhojanaM naiva bhojya na bhoktA cidAnandarUpaH zivo'haM zivo'haM // e yAda karavA jevI che. A e to rAjAnA hukamanAmA pramANe rAjanI hAthIzALAmAM rahelAM sattara (17) hAthInI traNa rAjakuMvaromAM aDadhA, trIjA ane navamAM bhAge vaheMcaNI karavA jevuM che. je zakya to ja bane jyAre paraghera gayelo, mithyAtvarUpe pariNamelo aDhAramo hAthI palaTAIne samyaktvarUpe pariNamI sva ghera Ave. pariziSTamAM Apela kathAnakathI A vAta vadhu suspaSTa thaze. ekanI anekarUpatA, bahurUpItA ane e bahurUpItAmAM paNa potAnuM vyArApaNuM, nirALApaNuM, anokhApaNuM akabaMdha rahe che e zuddhAtmAnI vizeSatAne yogIrAjajI haju bIjAM daSTAMtothI samajAvI rahyAM che. kuMDala, kaDA, hAra, muguTa judA judA aneka AkAranA dekhAtA hovA chatAM e badhAMya alaMkAranI zobhA te sarvamAM rahelA kanaka-kuMdanathI che ke je zuddha sonuM che. zuddha covIsa kereTanA saMskArayukta puNya e puNyAnubaMdhI puNya. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 5 sonAnA alaMkAra ghaDI zakAtA nathI. tAMbAnI bheLavaNIthI azuddha banela suvarNa ja alaMkAra rUpe pariName che. sthira jalAzayamAM spaMdana thatAM je nAnakaDuM taraMga vartuLa utpanna thAya che te ja jalAzaya vyApI taraMgamAM pariName che. nAnA moTA ghaTa, ghaTI (ghaDAM ghaDI) Adi judA judA jalapAtramAM pratibiMbita thatA eka evo AkAzasthita sUrya (ravi) aneka rUpe bhAsyamAna thAya che. bAkI AkAzasthita sUrya to eka ja che ane jevo che tevo ja che. 23 A pada dvArA ane A badhAM dRSTAMto dvArA, kayAreya sAMbhaLI nahi hoya evI utpAda vyaya dhruvamaya AtmAnI vAta kahI AtmasvarUpanI oLakhANa AnaMdaghanajI karAvI rahyAM che. vyaktigata rIte AtmA eka hovA chatAM evAM agaNita anaMta AtmAo brahmAMDa (lokAkAza) mAM che. vaLI pratyeka AtmA asaMkhyAta AtmapradezapiMDa che. pratyeka AtmAnA pratyeka pradeze anaMtAguNa ane anaMtAparyAya rahelAM che. vastutva eTale ke dravyatvanI apekSAe vyakitagata Atmadravya eTale jIvadaLa asaMkhya pradezono samuha (piMDa) che, je eka, akhaMDa, abhaMga, eka paNa pradeza ocho vatto thayA vagaranuM saMlagna Atmadravya jIvadaLa che. A eka evAM AtmadravyanA AdhAre eka eka Atmapradeze rahelAM anaMtAguNa ane anaMtAparyAya enAmAM ja samAyela rahelAM che. AtmAnI A viziSTatA jaNAvavA yogIrAjajI kahe che....'aganita tAhi samAve'. Ama dravyatvanI apekSAe AtmAmAM ekapaNuM che ane paryAyanI apekSAe AtmAmAM anekapaNuM rahyuM che. AtmAo - jIvo pratyeka vyaktine gaNatrImAM letAM anaMtA Infinite che, mATe vyavahAranI apekSAe AtmAo aneka kahevAya che. e sarva AtmA jAtithI jIva jAtinA hovAthI saMgrahanayanI apekSAe jIva kahevAya che. dravyArthika nayanI apekSAe je samayamAM AtmAmAM ekapaNuM rahyuM che, temAMja paryAyanI (avasthAnI) apekSAe te ja samayamAM anekapaNuM rahyuM che. e aneka guNo ane aneka paryAyo eka AtmA (jIvadaLa) mAM ja rahe che. eka suvarNamAM ja pILAza, caLakATa, cIkAza, naramAza, ghanatA, AtmAmAM upayoga rUpI pAvara joDAvAthI saMsArano pAvara kapAI jAya che. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 AnaMdaghana pada - 5 akATyatA Adi guNo rahelAM che ane tenA kuMDala, kaDA, mudrA, (vIMTI), hAra, muguTa ItyAdi alaMkArarUpa paryAyo che. tema AtmA - jIvadaLanA jJAna, darzana, cAritra, vItarAgatA, vedakatArUpa AnaMda, prema, karuNA, kSamA, samatA, samarUpatA. ItyAdi anaMtA guNo ane guNakAryarUpa anaMtA paryAyo rahelAM che. Ama AtmAmAM nityAnitya, bhedabheda, bhinnAbhinna, eka aneka ItyAdi agaNita dharmo rahelAM che. AthI ja jena darzanamAM dravyanuM svarUpa samajAvatAM kahyuM ke'dati ti dravyam' paLe paLe je palaTAya te dravya. 'utpAdu vyaya dhrauvya yuktam sat' 'guNa paryAyavad dravyam' 'artha kriyAkArI sat' 'sat dravya lakSaNam' e sUtrothI dravyanuM svarUpa samajAvyuM che. A cAra sUtrAtmaka vyAkhyAmAM je baMdhabesatuM hoya te dravya che. utpAdavya dhovya sahita je che te sat che ane te dravya che. dravya che to tenA guNaparyAya che. guNaparyAya che to teno AdhAra evuM dravya che. dravya che to dravyano guNa eTale ke dharma Property che. guNa che to guNanuM kArya che. guNanuM kArya e avasthA-paryAya che. dravya, guNaparyAya vinA na hoya ane guNaparyAya dravya vinA na hoya. dravyanI oLakha guNathI che eTale ke guNa dravyamAM bheda pADe che. e ja pramANe guNanI oLakha tenA kArya eTale paryAyathI che. arthAt paryAya guNa bhedaka che ane guNa dravya bhedaka che. TUMkamAM kahIe to. utpanna che te paryAya che, saMpanna che te guNa che ane niSpanna che te dravya che. A vAtane eka nAnakaDA vyavahAranA udAharaNathI vicAratA vastutattva suspaSTa thaze. ekasarakhA dekhAtA cAra sapheda gAMgaDA ApaNI samakSa mUkavAmAM Ave che jemAM eka phaTakaDIno, eka sAkarano, eka mIThAno, eka kAcA hIrAno gAMgaDo ke TUkaDo che. kahevAmAM Ave che ke A cArane oLakhI batAvo. svAbhAvika che ke je sahuthI sakhata haze, svAdarahita haze ane camaka dharAvato haze te hIrAno TUkaDo haze. je sahuthI poco haze, svAdamAM khAro haze, sahelAIthI jeno cUro thaze te mIThAno gAMgaDo haze. temAM sAkaranA gAMgaDAne enI mIThAzathI ane phaTakaDIne enI turAzathI oLakhI zakAze ane cAre dravyane nokhA pADI zakAze. paramAtmA eTale paramagurU ke jenI AgaLa jIva sarjana - Sahyo bane che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada 5 rasAyaNazAstra Chemistry no abhyAsI A vAtane sahelAIthI sArI rIte samajI zakaze. 25 eja pramANe brahmAMDamAM rahelAM mULabhUta dravyo je jIvAstikAya kahetAM, jIva; pudgalAstikAya kahetAM ajIva-jaDa; ane dharmAstikAya, adharmAstikAya tathA AkAzAstikAyane temanA potapotAnA guNa je anukrame jJAyakatA vedakatA; gAhyagrAhakatA; gatisahAyakatA, sthiti sahAyakatA ane avagAhanAdAyakatvatAthI judA pADI zakAze ane oLakhAvI zakAze. mULabhUta dravyo anAdianaMta, anutpanna, sthaMbhU, avinAzI sat che. AtmAmAM dravya, guNa ane paryAyanI apekSAe dhrauvya, utpAda ne vyaya kahevAya che. AtmAmAM je samayamAM anya paryAyano utpAda che, te samayamAM ja pUrva paryAyano vyaya che ane te ja samayamAM AtmasattAnuM dhrauvya che. A pramANe AtmAmAM samaye samaye anaMta paryAyono utpAda vyaya thAya che ane samaye samaye sattArUpa dhrauvya hoya che je trikAla zuddha paramapAriNAmIka bhAva evuM Atmatattva hoya che. je samayamAM nitya che te ja samayamAM anitya che, ItyAdi AtmAnuM syAdvAda pramANe AzcaryakArI svarUpa che, tevuM anya ekAMta darzanamAM AtmAnuM svarUpa kaththuM nathI. AtmAnA AvA anUThA svarUpane dRSTAMta dvArA suspaSTa karI batADe che ke kanaka (suvarNa) nA aneka AkAro bane che. kuMDala bhAMgIne keyUra banAvavAmAM Ave che tyAre kuMDala AkArano vyaya (nAza) ane keyUra AkArano utpAda thAya che ane suvarNapaNuM to kuMDala ane keyUra ubhayamAM hoya che, tethI suvarNatvanI apekSAe dhrauvya ema utpAda vyaya dhrauvya traNe anubhavavAmAM Ave che. bhakata kavi narasiMha mahetA paNa gAya che ke....'ghATa ghaDiyA pachI nAma rUpa jUjavAM, aMte to hemanuM hema hoye.' jalataraMgamAM paNa pUrva taraMgAkArano vyaya ane uttara (anya) taraMgAkAranI utpatti ane jalatva to baMne taraMgomAM dhruvapaNe raheluM jovA jANavAmAM Ave che. smRtikA eTale mATIno ghaTAkAre utpAda ane bhAMgI jatAM ghaTAkArano nAza ane ThIkarArUpe eja mATIno utpAda jovAmAM Ave che te mRtikAnA utpAdavyava dhrauvyane sUcave che. eja rIte ravikara eTale sUryakiraNamAM utpAdavyava dhrauvya anubhavAya che. AvAM buddhinuM kArya bhiprAya ApavAnuM che. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 AnaMdaghana pada - 5 to agaNita daSTAMto che jenA vaDe AtmA temaja anya mULabhUta dravyonuM utpAla vyaya dhrauvyayuna ta' siddha thAya che. che nahI hai vacana agocara, naya pramANa saptabhaMgI; nirapakha hoya lakhe koI viralA, kayA dekhe mata jaMgI. avadhU3. che', 'nathI' ane 'che". AtmAnI zakita agaNita, agAdha, amApa, anaMta che. atyAre 'nathI' kAraNa ke te apragaTa che. paraMtu te zakita jyAre pragaTa thaze tyAre e zakita AtmAnI AtmAmAM che tenI pratIti thaze. vacanathI vyakata karI zakAya tema nathI tethI te vacana agocara che. e mAtra anubhava gamya che. che" "nathI" "che' e bhAvano bhAva che je karmarahita zuddhAvasthA che. bhAvano bhAva thaI zakato hoya che. e atIndriya che. je atyAre jaNAya che, dekhAya che te Indriyano viSaya che tethI IndriyagamyA che. e pUrve hatuM nahi, vartamAnamAM che ane bhaviSyamAM rahevAnuM nathI. e badhuMya. bhAsyamAna AbhAsI che kAraNa ke te abhAvano bhAva che je karmabhanita avasthA - che. eTale ja abhAvano thayelo e bhAva pAcho abhAva rUpe pariNamavAno che. bhAvano bhAva thAya ane te zAzvata hoya. abhAvano bhAva kadIya zAzvata nahi hoya, je pahelAM hatuM nahi, vartamAnamAM che paNa bhaviSyamAM rahevAnuM nathI, tenuM vartamAnamAM hovApaNuM e na hovApaNA barobara che. raju raju ja hatuM. ajJAnanA aMdhArAmAM te sarpa rUpe jaNAyuM. jJAnano prakAza thatAM ajavALAmAM raju raju rUpe jaNAyuM ane sarpa hovAno bhrama bhAMgyo. jayAre sarpa rUpe jaNAyuM tyAre te samaye paNa e rajuM ja hatuM. sarpa hovAnI to mAtra bhramaNA, AbhAsa thayo. hato kAraNa ke tyAre ajJAnano aMdhakAra hato. e bhramaNAnA samayamAM abhAvano bhAva thayo. bhrama bhAMgatA pAcho bhAvano abhAva thayo. je 'nathI" te "che' thavAnuM nathI ane je che te 'nathI' thavAnuM nathI. AtmAne oLakhazo to vyavahAradharma enI meLe sahaja thayA karaze. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 5 A vAta kSAyika samakiti kRSNa vAsudeve gItAnA bIjA adhyAyanA soLamAM zloka dvArA bhakata sakhA arjunane jaNAvavA dvArA jagata AkhAne jaNAvI che te ahIM yogIrAjajI AnaMdaghanajI A pada dvArA potAne jaNAvavA dvArA ApaNane sahune jaNAvI rahyAM che ke je mAruM che te janAra nathI ane je janAra che te mAruM nathI. AvA vacana agocara tattvanI kaMIka jhAMkhI naya, pramANa ane saptabhaMgInA syAdvAvAda darzanathI ja thaI zakatI hoya che. A syAdvAda darzana koI niSpakSa viralA hoya te ja karI zakatA hoya che. matAgrahI, durAgrahI, kadAgrahI je sva mata mATenA jaMga khelanArA matajaMgI che, tene palle A vAta paDatI nathI. AvA A syAdvAda darzananI bheTa jagatane jainadarzananA praNetA jinezrvara tIrthaMkara bhagavaMtoe ApI che ke jeo apakSapAtI, nirapakha evAM vItarAga, nirvikalpa sarvajJa virala vibhUti hatAM. jagatamAM jeo nirAgrahI, niSpakSa mokaLA mananA virala puruSo hoya che te ja A sAta naya, cAra pramANa ane sAta prakAranA syAdvAda darzanathI AtmasvarUpanI oLakha karI zake che. bAkI to e vacana agocara anubhava gamya ja che ema svayaM AnaMdaghanajI mahArAjA mahAvIra stavanAmAM jaNAve che ke... "naya nibhaeNpe je na jANIe, navi jIhAM prasare pramANa; zuddha svarUpe re te brahma dAkhave, kevaLa anubhava bhANa...' 27 99 A syAdvAdano siddhAMta jema vizvanA sarva padArthonuM yathArtha jJAna thavAmAM parama sAdhana che, te ja pramANe anukUla pratikUla saMyogomAM AtmAne samabhAvamAM rAkhavAnuM paNa asAdhAraNa kAraNa che. syAdvAdano siddhAMta vastudharmanuM pratipAdana ayathArtha na thaI jAya te mATe aMkuzanuM kAma kare che eTaluM ja nahi paNa muktimArganI sAdhanA karanArA sAghaka mahAtmAo svadharmathI cyuta na thaI jAya te mATe paNa jabbara aMkuza samAna che. - nirAgrahI banAvanAra, samabhAvamAM rAkhanAra, vastu svarUpa yathArtha samajAvanAra ane pUrNa evuM brahmajJAna kevaLajJAna kevuM paripUrNa saMpUrNa che bahArathI choDavuM paNa aMdarathI pakaDamAM rahevuM e saMsAra. - daSTAMta puMDarika. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 AnaMdaghana pada - 5 te jaNAvanAra A syAdvAvAda yAne svarUpa nirUpaNavAda viSayamAM vizeSa jANakArI mATe pariziSTamAM Apela lekha joI javo. jijJAsu pAThakane ethIya vadhu vigatavAra mAhitI mATe zrIcaMdra likhita "syAdvAda anekAntavAda' pustaka tathA sammatitarka, nayacakra, AgamasAra tathA ammadIyakRta AtmaprakAza graMtha joI javA bhalAmaNa che. sarvamathI, sarapaMgI mAne, nyArI sattA bhAve; Anandaghana prabhu vacana sudhArasa, paramAratha so pAve..4. AnaMdanA samuharUpa evAM paramAnaMdI prabhunA vacanAmRta rasano mahAsAgara evo to sarvamathI vizALa vyApaka che ke te pote potAmAM sarvathI nyAro nokhonirALo potAnI sattAmAM, potAnA bhAvamAM rahI potAmAM sarvane samAve vItarAga sarvajJa jinezvara kathita jinadarzanane yogIrAjajIe jinapuruSa rUpe kalpIne judA judA ekamekathI judI judI viruddha vAto karanArA je kadarzanonA (1) cha mata che te chaye darzanane jinapurUSanA eka eka aMga - avayava jaNAvela che. ekavIzamAM naminAtha jinezvara bhagavAnanI stavanAmAM SaDu darisaNa jinA aMga bhaNIje..." kahevA dvAra eozrI kahe che ke e chae darzana potapotAnA chae judA judA matathI te te view Points dRSTikoNa (naya) thI sAcA che. paNa te matAgrahI thaI ekAntika vAta kare che ane anyamata, anya daSTikoNane mAnya rAkhatA ke svIkAratA nathI tethI adhurA che. e sarva matone jinadarzana potAnA syAdvAdadarzanarUpa mahAsAgaramAM samAve che. e sarvanI truTInI pUrti karanAruM pUrNadarzana che tethI temanA te te matane potAnA ekeka aMgarUpa gaNanAruM sarvajJanuM kaheluM sagI darzana che. jo e badhAMya nirAgrahI thaI bheLAM thaI jAya. to sarapaMgI - sarvAgI jinadarzananA aMga banI jAya ke jene yogIrAje mastiSkamAM sthAna ApyuM che kemake enI pAse dravya-guNa-paryAyanI syAdvAda zailInI AgavI vicAraNA che. mATe je koI SaDradarzana bhaNIne jinadarzanane sarvamayI sarvarUpa sarvAga jene AtmA pAmavo che tenI badhI ja kriyA daSTAbhAve thavI joIe. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 5 29 paripUrNa jANaze ane tema te mAnaze te paramArthane pAmaze ane sauthI nyArI nirALI AtmasattA - AtmazakitanA bhAvane bhAvaze - bhALaze - anubhavaze - pratIti karaze. ane tyAre tene AnaMdaghanaprabhunA vacana amRta (sudhA) rasa pAna hovAno nizcaya thaze. sAgarane gAgaramAM samAvavA rUpa ATalA ATha paMkitanA nAnakaDA padathI dravyAnuyoga jevAM gahana ane vizALa viSacane anubhava udgArathI prakAzatA AdhyAtmayogI AnaMdaghanajI mahArAjA pAThakane bodha Ape che ke SaDjharzana ane dravyAnuyogano abhyAsa karI jenA darzananI savagItA aMge ni:zaMka thaI, nirAgrahI banI, samabhAvamAM rahI, dravya guNa paryAyathI AtmAnI. sAcI sarvAgI oLakha karI, samyagdarzana, samyajJAna pAmI dRDhatAthI kevaLadarzanathI sarvadarzItA ane kevaLajJAnathI sarvajJatAne pragaTa karavA udyamI bana ! jinezvara paramAtmAe batAvela syAdvAda mAtra bhaNavAnI cIja nathI paNa amalI banAvavAnI cIja che. syAdvAda amalI bane eTale durAgraha, durgati, pakaDa, ajJAna, moha, kaSAya, tarka-vitarka-vivAda-vitaMDA-TheSa-durbhAva - arUci-vaira-mAtsarya-khaMDana-maMDana-parAbhava A badhAM bhAvo vidAya le che ane prema-maitrI-vAtsalya-karUNA-guNagrAhIdaSTi-hRdhyanI vizALatA - udAratA - mAdhyasthatA - sevA - sahAnubhUti - sahAyakatA A badhAM bhAvo vikase che. potAnA karUNAputa hadayamAM sarvanA hitane sthAna ApI sarvane samAvI levAnI vRtti e sthAvAda amalI banyAnI parAkASThA che. tIrthaMkara paramAtmAo ane yugapradhAno AnuM udAharaNa che. AtmArthI jeTaluM bole teTaluM mauna. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 AnaMdaghana pada - 6 pada - 1 (sAkhI) Atama anubhava rasikako, ajaba sunyo virataMta // nirvedI vedana kare, vedana kare anaMta. rAga sAmagrI mahAro bAluDo saMnyAsI, dehadevala maThavAsI. R. IIII IDA piMgalA mAraga taja yogI, suSamanA gharavAsI / brahmaraMdhramadhi Asana purI bAbu, anahadatAna bajAsI. ma. // 2 // yama niyama Asana jayakArI, prANAyAma abhyAsI / pratyAhAra dhAraNAdhArI, dhyAna samAdhi samAsI. ma. // 3 // mUla uttara guNa mudrAdhArI, paryaMkAsanavAsI / recaka pUraka kuMbhaka sArI, mana iMdriya jayakAsI. ma. // 4 // sthiratA joya yugati anukArI, ApoApa bimaasii| Atama paramAtama anusArI, sIje kAja samAsI. ma. ||5|| Atama anubhava rasikako, ajaba sunyo virataMta; nirvedI vedana kare, vedana kare anaMta. Atama anubhavI, Atamarasa pInArA Atama rasIyAno A ajaba gajabano AzcaryakAraka virataMta eTale vRtAMta che, je Aje sAMbhaLavAmAM Avyo. kevI navAI pamADanArI vAta che ke nirvedI vedana kare che. nathI to nara, nathI to nArI ke nathI to nAnyatara. traNemAMthI ekeya veda nathI, ekeya jAtino nathI ane chatAM vedana kare che. te paNa pAchuM pAra vagaranuM asIma ke jeno koI cheDo nathI tevuM aMta vagaranuM anaMta vedana kare che. AtmAnA jJAna-darzana-cAritramAM ramamANa rahevuM e utkRSTa dharma che. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 6 31 hA ! e anaMta vedana kare che kemake te puruSa eTale AtmA banIne vedana kare che. AtmA jJAyaka che tema AtmA vedaka paNa che. AtmA jyAre enA zuddha Atmatva-AtmadharmamAM nathI hoto tyAre paNa te jIva vedaka hoya che ane jyAre te potAnA AtmatvamAM-AtmadharmamAM hoya che tyAre paNa vedaka hoya che. AtmA jyAre ziva nathI hoto ane jIva-mizracetana hoya che tyAre te karma udayamAM AvavAthI para padArthanA mAdhyamathI karmajanita azuddha vedana karato. hato, je zAtA ke azAtA sukha ke du:kha svarUpe para vastu dvArA Indriyo vaDe thatuM vadana hatuM. A to sahunA anubhavanI sAmAnya bInA - sAmAnya vRtAMta che. ' paraMtu jIva jyAre ziva bane che, zuddhAtmA, paramAtmA bane che tyAre Indriya AdinA koI paNa mAdhyama vinA potAnA Atmapradeza ke jyAMthI sukhanI saravANI phUTe che tyAMthI potAnuM sukha potAnAmAMthI vede che, je atIndriya Atmika sukha vedana che. e koI mAdhyama vinA svanuM svamAMthI nipajatuM zuddha svAdhIna nitAMta sukha che. e kadIya na sujhAnAra sukhanI saravANImAMthI niSpana thatuM zuddha, saMpUrNa, zAzvata, svAdhIna, sarvocca, apratipakSI, apUrva, advitIya, anupama Atmika sukha che. AvuM sukha ApaNe mATe to akalpanIya ane herata pamADanAruM che ja paNa nirvedI je anaMta vedana kare che tene paNa aho ahonI carcAmAM eTale ke AbhyarthamAM garakAva karanAra che ke, ahAhA ! AvuM sukha kayAreya anubhavyuM nathI evuM apUrva che A to ! A pakavAna choDIne zA mATe huM murakha pelAM karmanA eMThavADamAM sukha mAnato hato ? vastu vicArata dhyAvate, mana pAme visarAma / rasasvAdata sukha upaje, anubhava tAko nAma || potAmAM rahela potApaNAnA Atmika arUpI sukhane ja tattvajJAnI dArzanikoe sukha kahyuM che. mAruM ja sukha mane kema anubhavamAM AvatuM nathI evo uhApoha jyAre satata thAya che tyAre ja teno ukela paNa potAne potAmAMthI ja bhItaramAMthI maLe che. mananI caMcaLatA ja vastu svarUpa evAM svatvanA darzananI pote potAne potAnAmAM potAnAmAMthI anubhave e parama vAstavika dharma che. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uR AnaMdaghana pada - 6 ADe AvatI hatI. azAMta asthira mana khaLabhaLATa karI badhuM DahoLI nAMkhatuM hatuM. eja mana vizrAMtine pAmI sthira thavAthI je zuddha svAdhIna sukhano anubhava thAya che, je svamAMthI svanuM rasAsvAdana thAya che te ja enI pAsethI hRdayodgAra karAve che ke AnuM ja nAma to anubhava. mahAro bAluDo saMnyAsI, dehadevaLa makavAsI. ma. IDA piMgalA mAraga tajI jogI, suSamanA gharavAsI; ' brahmaraMdhra madhI Asana pUrI bAbu, anahada tAna bajAsI. ma1. sAdhanAnA mArge pA pA pagalI pADato mAro bacukaDo bALaka jevo AtmA sanyAsI banyo che. saMnyAsI eTale susaMskArono vyAsa karanAro arthAt saMskArone AtmasAta karanAro ane kusaMskArono nAza karanAro banyo che kAraNa ke saMsAra - bhavabhramaNathI trAsI gayo che mATe saMsArano nAza karavAnI IcchAthI udyamI banyo che. sAdhaka saMnyAsI thayo che. yogasAdhanAnuM A prathama caraNa hovAthI yogIrAjajIe bAluDAnuM saMbodhana karyuM che. Aja divasa sudhI dehamAMja Atmabuddhi karI dehatAdAbhya buddhithI deha eja huM chuM ane dehaja mAruM sarvasva che mAnIne meM dehanI khUba khUba ALapaMpALa karI che ane bahuja lADa laDAvI lAlanapAlana karyuM che. have sAcI samajaNa maLI che ke deha ane AtmA judA judA che. have samajAyuM che ke mAnavadeha to kharekhara pUSkaLa puNayarAzi bhegI karI tyAre AtmAne zuddhAtmA, siddhAtmA banavA mATe maLeluM uttamottama svasAdhana che. eTale ja to jJAnIoe kahyuM - "zarIramAna khalu dharma sAdhanam' jyAre have Atmabuddhi jAgRta thaI che tyAre meM svadehamAM paramAtmasvarUpa AtmAne pratiSThita karI mArA dehane devaLa (maMdira) banAvI saMnyAsa laIne mana jyAM Thare (sthira thAya) tevA maTha ke pachI AtmAnI samIpa (upa) rahI zakAya tevAM AzrayarUpa upAzrayamAM rahevAnuM eTale maThavAsI thavAnuM TharAvyuM che. saMnyAsI banI madavAsI to thayo paNa manane ThAravAnuM, sthira karavAnuM kArya tA hajI bAkI rahyuM che. mana to tyAre ja sthira thAya jyAre IDA ane AtmA enA maulika svarUpe pravarte to te Atmadharma che. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atama anubhava rIti varIrI. AtamaO / / mora banAe nijarUpa nirUpama. ticchana rucikara tega gharIhI // aatm||1|| Topa sannAha zuko bAno, eka tArI caurI pahirIrI sattA thala meM moha vidAuta, aiai rijana muha nisarI kevala kamalA apaccharasuMdara, gAna karerasa raMga bharIrI, jIta nizAna bajAi birAje, Anandaghana sarvaMga gharII ||aatm0|1|| aatm0|3|| Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atama anubhava rIti varIrI. Atama0 // mora banAe nijarUpa nirUpama, ticchana rucikara tega dharIhI // Atama ||1|| Topa sannAha zUrako bAno, eka tArI caurI pahirIrI; sattA thala meM moha vidArata, aiai sUrijana muha nisarIrI kevala kamalA apaccharasuMdara, gAna karerasa raMga bharIrI; jIta nizAna bajAi birAje, Anandaghana sarvaMga dharIrI // Atama0 // 2 // // Atama0 ||3|| Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 6 33 piMgalAnA zvasanano viSama mArga tajIne suSumaNA nADInA sama svasana mArgano jogI thaI mUlAdhAramAM sthita suSupta kuMDalini-cizakita-darzana jJAna cAritra zakitane jAgRta karI urdhvamukhI banAvI, utthAna karI, cakrabhedana karI brahmaraMdhramAM, Asanastha eTale ke Atmastha thAuM ane gharavAsI banuM. paragharavAsI, madavAsI thaI svagharavAsI banuM. to ja hadono cheda karI anahada banuM, sImita maTI asIma thAuM, sAdi sAta maTI sAdi anaMta thAuM tyAre anAhatanAda brahmanAdanA vAdanamAM gulatAna thAuM. zarIra, Indriya, prANa, mana, buddhi, citta, ahaMkAra e AtmAne, paramAtmA-zuddhAtmA-siddhAtmA banavA mATe khUba puNyarAzi bhegI thavAthI maLelAM uttama sAdhana che. zarIra bhUla sthala che. Indriya pUla che. prANa pUla sUkSma che. mana sUma che ane buddhi citta ahaMkAra uttarottara sUkSmatara, sUkSmatama che. skUla ane sUkSmane joDatI kaDI prANa che. zarIramAM 72000 nADIo paikI 14 nADIo mukhya che ane te paikI IDA, piMgalA ane suSumaNA nADI pradhAna che. suSumaNA nADI merUdaMDa (karoDarajja) nA mULAdhAra - mULamAMthI nIkaLI sahastrAra kahevAya che te brahmaraMdhra je tALavAnA bhAge che tyAM sudhI jAya che. IDA ane piMgalA jamaNe ane DAbe che. IDAnADIne caMdranADI ane piMgaLAnADIne sUryanADI paNa kahevAya che. suSumaNA nADI, zUnyapadavI, brahmaraMdhra, mahApatha, smazAna, zAMbhavI, ke madhyamArga tarIke paNa oLakhAya che. svAsa DAbA nasakorAthI cAlato hoya tyAre IDAnADI ane jamaNA nasakorAthI cAlato hoya tyAre piMgaLAnADI cAle che ema kahevAya ane jayAre baMne nasakorAthI sAthe svasana thatuM hoya tyAre suSumaNA nADI cAle che ema kahevAya. IDA piMgalAthI cAlato svAsa viSama hoya che ane suSumaNAmAM cAlato svAsa sama hoya che. suSumaNAnADIthI thatuM zvasana sama che tethI sama banelA prANa vaDe ekabAju skUla evAM zarIra, Indriya ane bIjI bAju sUma evAM mana, buddhi, citta, . ahaMkAra upara niyaMtraNa meLavI zakAya che. Atma pariNamana e ja dharma che. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 AnaMdaghana pada prANa sama cAle to zarIra svastha nIrogI bane, Indriyo sateja (Sharp) thAya ane mana sumana bane, buddhi sarbuddhi bane, citta sthira thAya ane ahaMkAra AtmAkAra so'haMkAra - omakAra bane. suSumaNAnA zvasanathI dhyAnastha thaI, mUlAdhAramAM adhomukhe suSupta rahelI kuMDalini - cidzakita - darzanajJAnacAritra zakita urdhvamukhI banI, jAgRta thayelI urdhvagAminI thaI, amRtapravahaNI banI SaDacakra bhedInI thAya che. mUlAdhAra cakrathI utthAna pAmI svAdhiSThAna, maNipura, anAhata ane AjJAcakrane spaMdita karI bhedIne te brahmaraMdhra-sahastrAramAM amRta AsvAdInI banI saMtRpta thAya che, nIrihI, vItarAga, pUrNa kAma bane che. ApaNA sarva jinabiMbanA mastaka upara je sahastro-hajAro vikasita thayela kamalapAMkhaDIo jovAmAM Ave che te jAgRta - utthita - vikasita brahmaraMdhranI sUcaka che. - S prANa zvasana upara mana kendrita karatAM prANa paNa sama bane che ane ekAgra thayeluM mana zAMta thAya che. zAMta ane ekAgra thayeluM mana aMtaramukha thAya che. aMtaramukhI banI aMtaramAM ekAgra banI zAMta thayeluM mana AtmAnI A utthAnanI - vikAsanI yogika prakriyAmAM anAhatacakra spaMdita thatAM dehAlaya devAlaya banyuM che ane emAM paramAtmasvarUpa AtmA pratiSThita thayo che tenA eMdhANarUpa divya aMtaranAda, anAhatanAda, brahmanAdano samadhura maMjula guMjArava saMbhaLAtA mana bAgabAga thaI gulatAna thAya che, jANe benDavAjA sAthe sAme AvI sAmaiyu karI rahyAM che. bALuDo bAbu bane che - zeTha - mAlika thAya che, parAvalaMbI bALuDo maTI svAvalaMbI mAlika - bAbu bane che. IMDA -piMgalA candra, sUrya nADI, rAga-dveSa, uSNatA-zItalatA, zAtA-azAtA, sukha-du:kha Adi dvaMdanA aitamAMthI nidvaMdanA advaita vItarAgatA samarUpatA tarapha laI janArI nADI suSumaNA nADI che. yama niyama Asana jayakArI, prANAyAma abhyAsI pratyAhAra dhAraNadhArI, dhyAna samAdhi samAsI....3. padanI pahelI kaDImAM joyuM ke nirvedI anaMta vedana kare che. e AzcaryakAraka ajJAna kriyAbhyAma baMdhanam. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 6 vRtAMta tyAreja ghaTe che ke jyAre jIva paraghara choDI saMnyAsI banI jogI thaIne brahmaraMdhrane jAgRta karavArUpa brahmajJAna kevaLajJAnane prApta karI svadhAmavAsI bane arthAt parathI khase ane svamAM vase je bIjI kaDImAM joyuM. e maThavAsI banIne karavAmAM AvatI AkhI yogika prakriyAmAM prANa dvArA mananI sthiratAthI svastha banI svamAM sthita thavAnI vAta che. mananI sthiratA mATe Asanastha thaI kAyAnI sthiratA karavAnI che ane prANane sama banAvavAno che. mana ja baMdha ane mokSanuM kAraNa che. kahyuM che ke... * 35 mana eva manuSyANaM kAraNaM baMdha mokSayoH / bandhAya viSayAsaMgI mokSe nirviSaya smRtam // mana maLyuM che eTale ApaNe mAnava-manuSya kahevAIe chIe. jIva tana vaDe vedanIyakarmanuM sukhaduHkha veThe che jyAre mana vaDe mohanIyakarmanuM sukha duHkha vede che. tanamAM zAtA-azAtA che jyAre manamAM rati-arati ane rAga-dveSa che. mokSa meLavavA mATe jarUrI uttamottama sAdhana mana che, tenAthI mokSa nahi meLavIe to e manaja evuM sAdhana che ke tenA durupayogathI mukitathI cheTA thaI baMdhI banIne mana ja jyAM na hoya evAM asaMjJIpaNA ane nigoda sudhInI nikRSTa avasthAmAM pAchA pharI jaIe. haLavA thaI upara uThelA jo upara ane upara nahi caDhIe to nIce utarI paDIe. bahu sAvadha thaI javA jevuM che. kAraNa vinA kAryanI siddhi IcchavI te unmAda che ane kAraNa (sAdhana) maLyAM chatAM kAryasiddhi na karavI te mUrkhatA che. mana e IcchA ane vicAranI gaThaDI che. IcchA che eTale moha che ane jenI IcchA che teno abhAva eTale ke aMtarAya che. Ama IcchA e mohanIyakarma ane aMtarAyakarma hovAno nirdeza kare che. jyAre vicAra che ane vicAra-vikalpa karavA paDe che te jJAnAvaraNIya darzanAvaraNIyakarma hovAno ane nirvikalpa nathI teno nirdeza kare che. have prApta manathI jo IcchAne saIcchA ane vicAra-vikalpane sadvicAra-sadvikalpamAM pariNamAvIe eTale ke guNathI bharelA guNIjano evAM sadgurUdevo tathA sarvadoSathI rahita sarvaguNa saMpanna devAdhidevone namana karatAM thaIe to mana sumana bane ane sumana pachI IcchArahita nIrihI-vItarAgI ane vikalparahita bhADutI jJAna ane paulika kriyAthI mokSa kema karIne thAya ? Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 AnaMdaghana pada - 6 nirvikalpa banAve jethI darzana ane jJAnanI ADenA AvaraNo haTI jAya ane kevaLadarzana (sarvadazItA) ane kevaLajJAna (sarvajJatA) nI prApti thAya. mATe kahyuM che ke "mana sAdhyuM teNe saghaLuM sAdhyuM. manane vaza karavAnI AvI mananI sAdhanA mATe prANano AyAma karavo paDato hoya che arthAt prANanuM jatana karavuM paDatuM hoya che. A prANAyAmanI AgaLa pUrvamAM sAdhanA che ane prANAyAmanI pachI uttaramAM paNa sAdhanA che je karIe to AkhIya AtmotthAnanI yogika prakriyA pUrNa bane je Asanastha banelAne Atmastha evAM paramAtmA banAve eTale ke pUrNa banAve. prANAyAmanI pUrvamAM yama, niyama, Asana che te upakaraNa ane karaNa vaDe karAtI bAhmaDiyA che jyAre prANAyAmanI pazcAtamAM pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna ane samAdhi che te aMdara aMtaramAM pariNAma svarUpa thatI vaiSNacika atyaMtara kriyA che. e manathI manane pakaDamAM laI AtmAne pakaDavAnI aMtaranI svarUpakriyA che. bAkI jo manathI dehane pakaDIe to AtmA bhUlAya ane mana paTakAya. jema jema nADI (prANa) nI zuddhi thAya tema mananI zuddhi thAya che. (1) yama (2) niyama (3) Asana (4) prANAyAma (5) pratyAhAra (5) dhAraNA (7) dhyAna ane (8) samAdhi e yoganA ATha aMgane aSTAMgayoga tarIke pAtaMjalarUSi dvArA racita pAtaMjala yogamAM jaNAvyA che. e AnaMdaghanajI sahita kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcArya ane haribhadrasUrIzvarajI jevAM jena RSi munione paNa mAnya che. cama niyama e saMnyAsa che. Asana, prANAyAma, pratyAhAra e makavAsano joga che - jogIpaNuM che ane dhAraNA, dhyAna, samAdhi e gharavAsa che. bIjI rIte vicArIe to pahelAM be yama ane niyamo che te anukrame aNuvrata ke mahAvrata tathA bAhyatA che. temaja ucita vyavahAra che. A karmayoga che, je sAdhanAno pAyo che. madhyanA traNa Asana - prANAyAma - pratyAhAra e kAyayoganI skUla sAdhanA che je vikAsa eTale ke sAdhanAnI ImArata che - sAdhanAnuM caNatara che. viparIta pariNamana yukta kriyA te baMdhana. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 6 37 aMte chevaTanA traNa dhAraNA - dhyAna - samAdhi e vizeSa vikAsa eTale ke sAdhanAnuM zikhara che je manoyoganI sUkSma sAdhanA che. eka eka yogathI ekeka doSa jAya che ane eka eka dRSTino ughADa thAya che. A aSTAMgayogathI nAbhipradeze ATha rUcaka pradeza sthita cetanAno ughADa thato jAya che, urvIkaraNa thatuM jAya che ane AtmAnI cetanAne DhAMkatA AtmAnI ADe AvatAM AvaraNarUpa ATha karmonA paDaLa tUTatA jAya che. (1) yama : hiMsA, jUTha, corI, paradArA (parastrI)gamana ane para vastumAM mAlikIbhAvanI mUcharUpa parigraha (saMgraha), e pAMcanA sevanane yama kahyAM che kemake tenA sevanathI samAjavyavasthA nA prANa haNAya che ane jIvano potAno paNa saMsAra vadhatA bhavobhava motane ghATa utaravAnuM thatAM prANa haNAya che temaja jIvanA-AtmAnA bhAvaprANa paNa haNAya che. tethI ja AvA prANaghAtaka pAMcanA asevanane yama eTale vrata kahyAM che, kemake te AtmavartatArUpa Atmavartana che. sthUla asevanane aNuvrata kahyAM che je paMcazIla tarIke prakhyAta che. jayAre skUla ane sUkSma ubhayathI asevanane paMca mahAvrata kahyAM che je sarvaviratidhara sAdhaka sAdhusAdhvIne hoya che. vaLI A AtmAnA mULane majabUta karanArA hovAthI ene mULaguNa kahyAM che. (2) niyama : mULaguNane eTale camane niyaMtraNamAM rAkhanArA ke camanuM niyamana karanArA je AnusAMgika kaDaka peTA niyamo svIkAravAmAM Ave che tene niyama kahevAya che ke uttaraguNa tarIke paNa oLakhAya che. maithunanuM asevana eTale brahmacaryanI pAlanA e yama ke mahAvrata evo mULaguNa che. tenI sArI rIte pAlanAne mATe brahmacaryanI nava vADanA niyamano svIkAra te niyama eTale ke uttaraguNa che. TukamAM yamanI surakSA mATenI vADa ke killebaMdhI te niyama. (3) Asana : jema rAjazAsanamAM rAjyAsana - rAjagAdInI sthiratAnI AvazyakatA che tema dharmazAsana ane enI AgaLa AtmazAsana - svarUpazAsanamAM AsananI eTale kAyAnI sthiratAnI atyaMta AvazyakatA che. kAyAne guptinA (kAyaguptinA) pAlanathI gupta (sthira) rAkhavAnI che ane samyak pariNamana yukta kriyA te mukata. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u8 AnaMdaghana pada - 6 halanacalana anivArya hoya tyAre ene samitithI sImita (niyaMtrita) rAkhavAnI hoya che. kAyasthiratAthI manasthiratA sahaja banatI hoya che tema manasthiratAthI paNa kAyasthiratA AvatI hoya che. ubhaya anyonyanI sthiratAmAM kAraNarUpa temaja pUraka che. kAya asthiratAthI pradeza (yoga) kaMpanI che jayAre mana asthiratAthI upayogakaMpanI che. svarUpathI AtmAnA svarUpamAM pradeza sthiratva ane upayoga sthiratva che. zukaladhyAnanA be pAyAnI sAdhanAthI teramA guNasthAnake upayoga svairya ane pachInA zukaladhyAnanA be pAyAnI sAdhanAthI codamAM guNasthAnakanA prathama samayathI yogadhairya prApta thAya che. mATe sAdhanAmAM sAdhake sukhAsana, bhadrAsana, siddhAsana, padmAsana, godohikAsana, jinamudrA, kAyotsargamudrA ItyAdi AsanothI kAyAne sthira rAkhavAnI che. kAyAnI sthiratA hoya to caMcaLa evA manane paNa bhaTakI bhaTakIne pAchuM kAyAne anusarI kAyAne anurUpa sthira thavuM paDatuM hoya che. cama niyama e bAhya dRzya svarUpa upakaraNathI thatI sAdhanA che to Asana e karaNa (kAyayoga) thI karAtI sAdhanA che. (4) prANAyAma : prANano AyAma eTale prANanuM jatana karavuM te prANAyAma che. ekadhArI layabaddha Icchita rIte sabhAnatA pUrvaka karAtI zvasanakriyA e prANAyAma che. e jIvanA daza prANanI rakSA kare che. prANAyAma e cUlA ane sUkSmane joDatI kaDI hovAthI prANanA prabhutvathI sthUla evAM kAyA ane Indriyo upara temaja bIjI bAju sUkSma evAM mana upara prabhutva meLavI zakAya che. jeTalAM zvAsozvAsa ochA levAya eTale ke zvasana dhImuM, kuMbhaka vadhu teTalA AyuSyakarma dalikonI khapata ochI ane tethI AyuSyano samayakALa vadhu. kAraNa ke te vakhate jIvane maLelAM nizcita zvAsozvAsa ane AyuSyakarma dalikono vaparAza ocho thato hoya che. lAMbo samaya te prakriyA cAlu rahe che. e enA jevuM che ke gharavaparAza mATe maLelAM daza hajAra rUpiyA daza divasamAM paNa pUrA karI zakAya che ane AvaData hoya to 30 divasanA mahinAne aMte hajAra paMdara zonI purAMta bAkI rAkhI zakAya che. (5) pratyAhAra: yogIne yogasAdhanAmAM paramAtma premanA AhAranI jarUra che. amRtarasanuM - svarUpAnaMdarasanuM pAna karavuM e yogIno AhAra che. jemAM AtmAmAM rahenArane bahAranI kriyAnA baMdhana lAgatA nathI. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 6 zarIranI nirAgItA mATe zuddha sAtvika AhAranI jarUra che tema mananI nirogItA mATe nirdabha, niSkapaTa, AtamaarpaNA pUrvakanA prabhubhakitayoga ane prabhu AjJA pAlanArUpa AhAranI jarUra che. pAMca IndriyonA 23 viSayothI mananI tRpti che te viSayAsaMgI mana che je viSayanA sevanakALa pUratI kSaNika asthAyI tRpti che ane tethI te viSayanA baMdhANI banAvanAra hovAthI baMdhanarUpa che. jyAre prabhu AjJApAlanayukata prabhubhakitayoga e nirviSayarUpa manatRpti che je sthAyI prakAranI nirvizeSa banAvanArI ane nirvizeSapade pratiSThita karanArI mukatA banAvanArI che. uparanA cAra yoganA aMgo kuzaLa haze to tenA pariNAma svarUpa A pAMcamA yogAMganI prApti thaze je Indriyajaya svarUpa che. pachI mana Indriyone vaza nahi vartatA Indriyo manane sAnukULa vartanArI banaze. AhAra, nidrA, Asakita niyaMtraNamAM Avaze. yogI anAsakata to banyo hoya che paNa dehavazyaka AhAra ane nidrA paNa dinapratidina yogasAdhanAnI pragatinI sAthe ghaTatA jAya che. Asana, prANAyAma, pratyAhAra e sAdhakane dhAraNA, dhyAna, samAdhinA ekAMta, asaMga ane monamAM laI jAya che. (6) dhAraNA : koI ekaja vastuvizeSa upara mananuM kendrikaraNa ke sthirIkaraNa e dhAraNA che. dIpajyota, OM, maNipura, anAhata, AjJA Adi cakra upara ke brahmaraMdhranA sthAne manane ekadhAruM dhArI rAkhavuM te dhAraNA che. kriyAyogamAM uccArAtA Avazyaka sUtronA zabdAlaMbanamAM arthAlaMbanamAM bhAvAlaMbanamAM mananuM vahevuM te paNa dhAraNA che. dhAraNAthI manazuddhi, manasthiratA, cittasthiratA, buddhi, smRti sateja thAya che ane sUkSma bane che. dhAraNAyogathI sUkSmabodhanI prApti thAya che. (7) dhyAna H mana ane cittano pravAha enI dhArA e dhyAna che. manamAM maMthana ane cittamAM ciMtana satata koI ne koI sArA narasA viSayanuM cAlatuM ja hoya che e jIvananuM dhyAna Attention lakSa ke pachI Meditation hoya che. sAMsArika viSayomAM vaheto manapravAha ke cittapravAha e ArtadhyAna ke raudra dhyAnano prakAra hoya che je Attention - lakSa hoya che. jemAM nizcita lakSa ke nizcita dhyeya prAya: hotuM nathI. divyatAmAM vaheto manapravAha ke cittapravAha jenA vaDe prayojananI siddha thAya te kAraka. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 AnaMdaghana pada S e daivIpravAha hoya che je dharmadhyAna ke zukaladhyAnano prakAra che. je Meditation eTale ke dhyAna hoya che je nizcita Atmika dhyeyathI saMbaMdhita ane dhyeyane anusArI dhyeyAnusaMgI hoya che. jemAM nimagnatA hoya che. (8) samAdhi : dhyAnanI nimagnatAnuM layamAM pariNamana e samAdhi che. *sama dhi kRti samAdhi' dhi eTale buddhinI tyAM AtmA sAthe samarUpatA hoya che. dhAraNA e ekAgratA svarUpa che. dhyAna e ekarUpatA svarUpa che to samAdhi e ekAtmatA svarUpa che. e svamAM samAI jaI svamaya (samaya) banavA rUpa che, je Adhi, vyAdhi, upAdhithI mukta evI svarUpAvasthA che. mUla uttara guNa mudrAdhArI, paryaMkAsanavAsI; recaka pUraka kuMbhaka sArI, mana Indriya jayakAsI. ma...4. mUla guNone dhAraNa karIne, uttara guNothI mULa guNonI tuSTi, puSTi, vRddhi karIne, jina, kAyotsarga, mukatAsukita Adi yogamudrA dhAraNa karIne, prANAyAmanI recana, pUraka, kuMbhakanI yogIka prakriyA karavA dvArA doSonuM recana (nirmUlana) karavArUpa recanakriyAthI, guNonuM pUrana karavArUpa pUrakakriyAthI ane guNone AtmasAta karavArUpa guNadhAraNAnI kriyAthI, Indriyo upara jaya meLavavArUpa IndriyAtIta atIndriya banIne, nirmohI, nIrihI, nirvikalpa, vItarAga, pUrNakAma banavArUpa manojaya karI manAtIta amana banI, yoganI parAkASTAnI AThamI parA dRSTine aMke karavArUpa AtmAnaMdI, paramAnaMdI, sahajAnaMdI, jJAnAnaMdI, nityAnaMdI banavArUpa paryaMkAsanavAsI eTale parASTinA AtmAsana vAsI arthAt svarUparamamANa banI rahI sAdhanAtIta evI AtyaMtika mukatAvasthA, siddhAvasthA, zuddhAvasthA prApta karavA sAthe jANe kAzIe saMgha hoMcavArUpa sAdhanAyAtrAne samApta karyAno jaya jaya kAra, jayanAda - brahmanAda svarUpanAda vartAvavAno che. yogamAM sthiratAnA uttama Asana padmAsana kamalAsanane paNa paryAMkAsana kahevAya che. kamala nirlepatA, nirmalatA, suvikasitatA, suvAsitatA, surasatA suvizAlatA sUcaka che tethI ja jinezvara bhagavaMtonA pada kamalArUDha hoya che ane dezanA vakhate haMmezA kevaline kamalAsana kAraka bahAramAM pravarte to saMsAramArge gamana. - Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 6 1 hoya che. vaLI svarUpadAyinI mA sarasvati kamalAsanI hoya che. Ama paryakAsanavAsI kahevA dvArA yogIrAjajI kevalyajJAna prAgaTya sUcave che ane kahe che jema zrI (lakSmI) devInuM Asana kamala che tema kevalyalakSmInuM Asana paNa kamala che. sthiratA joya yugati anukArI, ApoApa bimAsI; Atama paramAtama anusArI, sIje kAja samAsI. ma.pa. paramAtmA jevAM paramasthira, vItarAgI, nirAlaMba, nirapekSa, nirvikalpa, akriya, jJAtA dRSTA che tevAM paramAtmAne ane paramAtmasvarUpane jANIne, joIne, yukitayukata vicArIne sAdhaka yogI pote paNa potAmAM Ape Apa e guNo bimAsI eTale vimAsIne - vikasAvIne arthAt sAdhaka yogI nirdoSa, niSpApa, niSkalaMka, nirAvalaMbI, niSkAma, nirAraMbhI, niSparigrahI, guptithI gupta ane samitithI sImita jIvana jIvatAM jIvatAM paranA akartA abhokatA banI mAtra jJAtA daSTA thaI rahI, parama Atma svarUpane anusArI vairAgI jIvana jIvatAM svayaMmAM paramAtmasvarUpa vikasAve che. Ama sAdhaka yogI svarUpane samajIne svarUpane anusarIne svarUpamAM samAI jaI kAryasiddhi karI kRtakRtya thAya che. A pada dvArA anubhavayogI AnaMdaghanajI mahArAjA bodha Ape che ke svarUpane samajIne svarUpAvasthAne yogasAdhake sAdhakAvasthAmAM utArI aSTagaMgayoganI yogIka prakriyAthI svarUpamAM samAI javA rUpa svarUpathI abheda thaI yogAtIta sAdhanAtIta manAtIta IndriyAtIta thaI kRtakRtya thavAnuM che. kAraka aMdaramAM pravarte to mokSamArga namana. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra pada win 7 (sAjI) jaga AzA jaMjIrakI, gati ulaTI kula mora / jaya dhAvata jagatameM, rahe chUTo ika Thora AzAvarI avadhU kyA sove tana maThameM jAga vilokana ghaTameM tana maThakI paratIta na kIje, DhahI pare eka palameM // halacala meTa khabara le ghaTakI, cinhe ramatA jalameM // AnaMghana pada maThameM paMcabhUtakA vAsA, sAsAdhUta khavIsA // china china tohI chalanakUM cAhe, samaje na baurA sIsA // zira para paMca vase paramezvara, ghaTameM sUcchama bArI // Apa abhyAsa lakhe koI viralA, nirakhe dhUkI tArI // 11911 AzA mArI Asana dharI ghaTameM, ajapAjApa japAve // Anandaghana cetanamaya mUrati nAtha niraJjana pAve // 1 jaMga AzA jaMjIra kI, gati ulaTI kula mora; 44rtho dhAvata bhagatameM, rahe chUTo s hora. ..... - 7 || 3T. II 37. 11911 3T. 11211 a. // 3 // a. // 4 // AzA mAyAnI dAsI che ke jenuM AkhuMya kuLa avaLI cAle cAlanAruM che. e badhAMyanI gati kUtarAnI pUMchaDI jevI vAMkI - vakra ke ulaTI che. pAcho eno vaMzavelo to mora kahetAM mahorato ja raheto hoya che eTale ke phUlato phAlato ja raheto hoya che. kasturImRga kasturInI suvAsanI zodhamAM cArekora pharyAja karatuM hoya che. raNamAM bhUluM paDeluM haraNiyuM pANI maLaze evI AzAmAM jhAMjhavAnA nIranI bIjAnI apekSAthI jIvAya te saMsAra. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 7 pAchaLa phogaTa doDa dIdhe ja rAkhe che. eja rIte jIva paNa nityatAnI, pUrNatAnI, sthiratAnI sukha (AnaMda) nI zodhamAM AzAno mAryo cAre kora pharyA ja kare che - bhamyA ja kare che. AzAmAM ane AzAmAM eka kSetrathI bIjA kSetramAM, eka zarIramAMthI bIjA zarIramAM, eka gatimAMthI bIjI gatimAM cophera cAreya gatimAM cauda rAjalokamAM bhaTaka bhaTaka kare che. AzAno cAbuka jIvane resanA ghoDAnI jema doDAva doDAva kare che. ane chatAMya AzAne jaMjIra kahI. je loDhAnI beDIne ApaNe jaMjIra kahIe chIe tevI A jaMjIra nathI. jaMjIramAM jakaDAyelo hoya te to baMdhI banelo kedakhAnAmAM eka ThekANe gatihIna sthira paDI rahelo hoya. A AzA to evI che ke e gati to karAve che paNa potAnI pakaDamAMthI chUTavA detI nathI ane saMsAramAM bAMdhI rAkhe che. bAMdhI rAkhe che tethI tene jaMjIra kahI che. ahIM zAstramAM AvatA suprasiddha madhubiMdunA daSTAMtane lakSamAM levA jevuM che. jIvanI potAnI nityatA, pUrNatA, sthiratA, sukhanI je cAha-mAMga che te sAcI che. kAraNa ke jIvano e svabhAva che. AtmA enA mULa zuddha molika rUpamAM nitya, pUrNa, sthira ane AnaMda svarUpI che. kasturImRganI jema jIva potAne potAmAM nahi zodhatA paramAM ke jyAMthI te maLe ema nathI evAM anitya (vinAzI), apUrNa, asthira jaDa para evAM pudgalamAMthI te potAnA svarUpane meLavavA Icche che - AzA rAkhe che. Ama mAMga sAcI hovA chatAM cAla ulaTI che tethI AzA phaLatI nathI kAraNa gati ulaTI che. bAkI kahevatamAM to "AzA amara che" ema kahevAyuM che. A kahevatanI AdhyAtmika vicAraNA karIe to kahI zakAya ke amara (ajarAmara - avinAzItA)nI AzA rAkhe to te AzA sAcI che ane te AzA phaLe evI paNa che ane AzAnA baMdhanamAMthI mukata evI nIrihItA - vItarAgatA - AzArahita nirapekSa avasthAne ApanArI che. anyathA AzA mAranArI, bhamAvanArI ane gulAma banAvanArI che jemAM AzA. to pote jIvaMta amara rahe che paNa AzAnA phaMdAmAM phasAIne AzA rAkhanAro bhavobhava maranAro bane che. AzA-apekSA e jIvanuM svarUpa nathI. jIva nirapekSa che. kriyA kartA bhAve nathI karavAnI paNa lakSanI jAgRtipUrvaka akartAbhAve karavAnI che. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 AnaMdaghana pada - mATe ja A sAkhI dvArA kavivarya yogIrAja AnaMdaghanajI jAtane ane jagatane kahe che ke A ThagArI AzAnI jaMjIrathI chUTo thAya to cauda rAjalokanA bhavabhramaNathI mukata thaI lokAgra zikhare siddhazilAvAsI thaI eka ThekANe Thora eTale TharIThAma thaI sthira rahe ane nitya, pUrNa, sthira, sahaja sukhAnaMdane mANato deza (kSetra) ane kALanA baMdhanathI mukta thAya. avadhU kayA sovaeN tana maThameM, jAga vilokana ghaTameM - 7 avaLImati, avaguNa, pAponuM dhUnana karyuM che, doSone dhoI nAkhyA che evAM avadhU-puruSa - Atman ! haju sudhI tuM bephikaro, naciMta thaIne tArI yoga (joga) dazAne bhUlIne zA mATe jenuM kAyamI sthAna masANa che evAM vinAzI masANiyA deha (tana)ne maTha (makAna) samajIne ene kAyamanuM potAnuM mAnIne, enA mohamAM bhAna bhUlIne jaDa jevo banI ghoryA kare che. AdhyAtmika kSetre jJAnIoe jIvanI cAra avasthA jaNAvI che. nidrAvasthA, svapnAvasthA, jAgRtAvasthA ane tUryAvasthA ke ujAgaradazA. dehatAdAtmyadazAne mithyAtvadazA kahI che ane mithyAtvadazA e nidrAvasthA tarIke jaNAvela che. samyaktvanI prApti pachInI cothAthI chaThThA sarvavirati guNaThANAnI dazAne svapnAvasthA gaNAvI che. sAtamA apramatta guNasthAnakathI laI bAramA chadmastha kSINamoha vItarAga guNasthAnaka sudhInI dazAne jAgRtadazA gaNAvI che jyAre teramA sayogI kevaLI guNaThANA pachInI dazAne turyAvasthA kahI che. Ama yogIrAjajI jAtane DhaMDhoLe che ke deha bhale masANiyuM ghara kahevAtuM hoya paNa tAre mATe to te maTha eTale sAdhanAnuM sAdhana che. tuM jAgRta thA ! saceta thA ! ghaTa (AtmA)mAM jhAMkha (vilokanakara). aMtaramukhI thA ! nidrA choDI, svapna dazAmAMthI have jAgRtadazA evI sAtamA guNaThANAnI apramatta anubhUtinI avasthAmAM Ava ! sUkSmanigoda, bAdaranigoda, ekendriyapaNAmAM ane vikalendriyapaNAmAM to nidrAmAM ghoryA ja karyuM che. have to tuM saMjJI paMcendriya manuSyatvane pAmyo che to jAgRta thA ane aghora bana sAdhaka thA ! gharabAra choDIne saMnyAsa lenArA keTalAka bAvAo potAne aghorI tarIke oLakhAve che AtmA potAne oLakhI potAmAM samAya e svasamaya. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 7 45 eno artha e che ke AtmAne vaLagela ajJAnamaya saMsAra ghora che - bhayaMkara che. tenAthI chuTavAnu che. smazAnAdimAM ghora kALI rAtrImAM ghora sAdhanA karavA dvArA AtmAne oLakhI sarvatra nirlepa ane nirbhaya banAya to sAcA arthamAM aghorI banyA kahevAya. AvuM lakSya bhUlAya nahi mATe te aghorI bAvA tarIke oLakhAya che. tana maThako paratIta na kIje, DhahI pare eka palameM halacala meTa khabara le ghaTakI, citte ramatA jalameM. avadhU.1. A tane maLelAM tanano tuM vizvAsa (paratIta) rAkhIza nahi. masANiyA vinAzI evAM dehane teM to maTha banAvyo che. eTale ke sAdhanAnuM sAdhana banAvyuM che. chatAMya te che to vinAzI ja ! kyAre dago daI jAya te kahevAya nahi. e to A paLe che ane bIjI paLe to DhaLI paDe ane maDaduM thaI jAya ema che. mATe e maLelA yoganA sAdhana (tana)thI chUTAM paDI javAya te pahelAM jeTaluM kAma kADhI levAya teTaluM kAma, tuM jAgRta thaI apramatta banIne jaldIthI kADhI le. sAghana to sAdhana che. sAdhanathI zuM kAma levuM te sAdhananA vAparanArA upara AdhAra rAkhe che. DaoNkaTaranA hAthamAM rahelI chUrI jIvADe ane khUnInA hAthamAM rahelI chUrI mAre. kAyAnuM halanacalana baMdha karIne guptithI gupta thaI, samitithI sImita rahI A tArA dehamAM rahela ghaTa (AtmA)nI khabara le ke e kevo che ? keTalo mAMdo che - nabaLo che ane keTalo sAjo sabaLo che tenA khabaraaMtara le ! khabara to jANe huM lauM paNa jANa kema thAya ke mAMdo che ke sAjo ? to yogIrAja kahe che ke jema jala samatala rahI sthira banI jala jalamAM ramatuM taraMgIta rahe che tema tAro AtmA upazamanala jhIlato upazamabhAvamAM, samabhAvamAM, samatAmAM ramato jaNAya - anubhavAya to e cihnathI - lakSaNathI symtoms thI tuM tArA AtmAne sAjo jANaje nahi to mAMdo samajI ene sAjo banAvavA sajja thaIza ! jema tana maThano vizvAsa karavA jevo nathI tema tenA upalakSaNathI AtmAnI aMdaramAM paDela * janma janmAMtaramAM bAMdhelA asaMkhyabhava sudhI cAle tevo karmano jaMgI sToka - puravaTho ane anaMta anaMta bhavonA kusaMskArono paNa vizvAsa karavA jevo nathI. te te bhavomAM pracaMDa dehathI bhinna caitanyanuM bhAna te jJAnadazA. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46. AnaMdaghana pada - 7 puNyanA udayathI prativAsudeva jevI padavI pAmIne puNyanA bharose rahI dareka prativAsudevo vAsudevothI haNAyA che. puNya jAgatuM - jIvatuM hatuM tyAM sudhI je devAdhiSThita cakrane AgaLa karI traNakhaMDanA vijetA banyA hatA te puNya puruM thatAM te ja cakra dvArA vAsudevothI yuddhabhUmi para haNAIne narake gayA che. te vakhate traNa khaMDanuM apratima sAmrAjya, pAyadaLa, rathadaLa, gadaLa, azvadaLa ke aMta:puranI sAmrAjJIo temane bacAvI zakI nathI. mATe jJAnIo Dhola pITIne DaMkAnI coTa upara jIvane jagADatA kahe che ke he cetana ! tuM samaja - samaja - kAMIka samaja zANo thA ? puNyanA bharosA choDa, nahi to cakrI subhama ane brahmadatanA jevA hAla thayA tevA hAla tArA thatAM vAra nahi lAge. ItihAsamAM jenI noMdha levAI che evAM samrATa sikaMdaranI vAta to ApaNA sahunI jANa bahAra nathI ane mRtyu samaye sikaMdare karela pharamAna to Aje adhyAtma kSetre gANuM banI gayuM che. maThameM paMcabhUtakA vAsA, sAsAyUta khavIsA; china china tohI chalanachUM cAhe, samaje na baurA sIsA. avadhU2. he avadhU Atmana ! teM jene maTha (manane ThAravAnuM kAma) banAvyo che, te che to tana (deha). A deha bane che paMca mahAbhUta evAM pRthvI, pANI, agni, vAyu ane AkAza tattvamAMthI, Take che paNa paMca mahAbhUtanA grahaNathI ane aMte e paMca mahAbhUtano banelo deha AtmAthI chUTo paDI jatAM paMca mahAbhUtamAM ja vilaya pAme che. Ama maThamAM paMca mahAbhUtano vAsa che. eja pramANe bhUta jevI bhamAvanArI mahAbhayaMkara mAyAvI pAMca Indriyono paNa vAsa A dehamAM che. mana jo ThekANe na hoya to dehano kabajo laIne dehavAsI banelA pAMca IndriyorUpI bhUta jema bhamAve ane jema ghumAve temAM bhamaraDAnI jema cakkara cakkara ghUmavuM paDatuM hoya che. A Indriyo bhUta to che paNa sAthe te DAkinI, zAkinI, pizAcInI jevI AtmAnuM dhanotapanotA kADhanArI AtmanikaMdinI che. pAcho e bhUtaDIone mAthA vagaranA dhUrta bhayAnaka zvAsa (sAsa) rUpa khavIsAno sAtha maLe che. kArmaNavargaNAno bhaMgAra AtmArthIne na joIe. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 7 7. A badhAM bhUtaDAonI bhUtAvaLa vaLagADa china china eTale ke kSaNe kSaNe - zvAse zvAse tane AtmAne chaLavA eTale ke chetaravA mAMge (cAhe) che. paraMtu tuM bAvaro (bI) bebAkaLo mUrakha ajJAna ziSya (sIsA) A bhUtaDAonA dhutArAnA chaLakapaTane - mAyAne samajato nathI. zira para paMca vase paramezvara, ghaTameM sUrachama bArI; Apa abhyAsa lakhe koI viralA, nirakhe dhUkI tArI. avadhU.3. zira eTale mastiSka. mastika eTale mana je IcchA ane vicAranI gADI che. mana tAruM duSita (meluM) to tuM dAnava, mana suvAsita to tuM mAnavA sAdhaka aMdhakArane rUMdhanAra (guru) gurU ane mana amana to guNAtIta rUpAtIta evo zuddhAtmA devAdhideva. mana meluM to tuM arihaMta nahi paNa arithI haNAyelo arihata. siddha nahi paNa asiddha, AcArya nahi paNa anAcArI-durAcArI, jJAnI nahi paNa ajJAnI, sAdhaka sAdhu nahi paNa bAdhaka durjana. mana suvAsita to tuM guNathI bharelA guNIjana evo sAdhaka sAdhu, paThana pAThana karAvanAra jJAnI upAdhyAya, AcAra saMpanna paMcAcAra pALanAra ane paLAvanAra AcArya arthAt gurU zabdamAM gu eTale aMdhakAra ane rU eTale nAza karanAra. AtmAmAM rahelA ajJAna rUpI aMdhakArano nAza kare tethI gurU kahevAya che. athavA guNAtIta ane rUpAtIta banAvanAra che te gura che. ane mana jo amana eTale ke IcchArahita vItarAga ane vicArarahita nirvikalpa to tuM devAdhideva arihaMta ane siddha. * Ama paMcaparameSThi vasAvIe to paMca parameSThino vAsa ApaNA ja zira-mastiSkamAM che. paMca parameSThine ApaNA manamAM vasAvIe eTale ke sthAnA ApIe to ApaNuM mana paMca parameSThithI suvAsita thAya ane ApaNe svayaM paMca parameSThi rUpa sohiye. athavA to ApaNA brahmaraMdhramAM rahela ApaNuM dhruvanA tArA jevuM avicaLA dhruva zuddhAtmatva ja svayaM parameSThi svarUpa ApaNA zira upara vAsa karIne karmanA udayano svIkAra AtmA uparathI anaMtakarmaThaLa nIkaLI rahyA che tenI pratIti che. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 rahela che. A ApaNAmAM ApaNA ziramAM vasI rahela parameSThine jovA mATe ApaNA ja AtmAmAM eka sahelAIthI dekhAya nahi evI sUkSmabArI paNa mUkavAmAM AvelI che. e sUkSmabArIne zodhIne ene ughADIe to e bArI dvArA parameSThinA darzana thAya ema che. darzana mohanIyano kSaya, upazama ke kSaya e AtmA (ghaTa)mAM rahela sUkSmabArI che, jenA dvArA svarUpanuM darzana karI zakAya che. eTale ja to jJAnIe jaNAvyuM che ke darzanamohanIyanA kSayopazamathI svarUpadaSTA thavAya che ane cAritra mohanIcanA kSayopazamathI svarUpakartA banAya che. - AnaMdaghana pada koI baDabhAgI virala sAdhaka puruSo ja A vAtane lakSamAM laI sAdhanAnuM parAkrama karI potAmAM ja rahelAM potAnA sthira-dhruva parama ISTa tattva zuddhAtmatvane nIrakhavAnI eTale ke dekhavAnI anubhavavAnI vIratA dAkhave che. A svAnubhUtinI svAtma saMvedananI vAta che tethI Apa abhyAsathI puruSArthathIja te zakya bane che. A svathI svamAM sva vaDe thatuM sva rUpa darzana che. sva - 7 AzA mArI Asana gharI ghaTameM, ajapAjApa japAve, Anandaghana cetanamaya mUrati, nAtha niraMjana pAve. avadhU...4. - AzA mArIne eTale sarva jAgatika AzAono tyAga karI niSkAma banI gharaghaTa eTale AtmagharamAM svamAM Asana jamAve che arthAt svamAM sthita thaI aMtaratamamAM rahela dhruva (sthira) zuddhAtmA paramAtma svarUpane nirakhe che eTale anubhave che tene zuddha upayogarUpa e dhruva paramAtmasvarUpano ajapAjApa cAle che. uThatA, besatA, hAlatA, cAlatA, sUtA, jAgatA, khAtA, pItA, haraghaDI e jogIno upayoga sva AtmAMja sthita hoya che. e svamaya evI apramattAvasthAne pAme che. ene jApa japavA paDatA nathI. aprayAsa sahajabhAve ja upayoga svamAM sthita hoya che. AvA ajapAjApanA yogI AnaMdanA samuha evA caitanyanA mUrta svarUpa niraMjana eTale niSkalaMka niSkarmA nAthane niraMjanadevane pAme che. aMdaramAM paMca parameSThi tattvono japyA vagarano sahaja ajapA jApa thaI guNo dvArA sadkArya karatAM jIva AtmAmAM Tharato hoya to te vyavahAra nave mokSamArga che. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 7 49 rahyo che. arthAt e pAMce parameSThi aMdaramAMja rahelAM che. aMtaracakSu khulavAthI dhruvanA tArAnI jema avicaLa (parama sthira) AtmajyotinA darzana thAya che. AtmaprakAza-AtmAnubhUti thAya che. AtmA; jayAre bAhyadRSTi tyAgIne aMtaramAM dRSTi kare che tyAre karmonA rasanI hAni thAya che ane tethI karmo upazAMta thAya che. eTale e upazAMtatArUpa bArI dvArA aMdaramAM jayAre AtmA arihaMtAdi paMca parameSThinuM dhyAna dhare che tyAre teTalA samaya pUrato te arihaMtAdi rUpe potAne anubhave che. arihaMtAdinA upayogamAM A rIte rahelo AtmA jeTalo samaya sudhI arihaMtAdinA upayogamAM rahe che teTalA samaya sudhI te AgamathI bhAvanikSepe arihaMtAdi kahevAya che. kahyuM che ne ke jeno upayoga teno AtmA ane jeno upayoga tevo AtmA. eka eka pradezamAM rahela AtmaprakAza AkhA brahmAMDamAM vyApI zake teTalo AtmA mahAna che. AtmAnI aMdara evI nirmaLatA che ke jevA padArtho Ave tevAja padArtho potAnA jJAnaprakAzamAM jJAnAkAre jaNAI jAya che. AtmA pAtALI. jharaNuM che, temAMthI jJAnaprakAza nIkaLyAja kare che paNa Avo jJAna prakAza Aje ajJAnathI DhaMkAyo che, karmathI AvarAyo che mATe tene mana dvArA vicAravAnI. jarUra paDe che. AtmA jevuM ciMtave che, janme che tevo teja kSaNe AtmA thaI jAya che ane kalpazati kahe che. mATe jJAnI puruSo mana:zaktino - kalpanAzaktino durupayoga karI kharAba ciMtavavAnI - kalpanA karavAnI manAI kare che ane sadupayoga karI zubha ciMtavana karavA pharamAve che, jethI ajJAna TaLatA jJAnaprakAza bahAra Ave ane jJAnanI prakAzaliyAmAM to sukha ja hoya. sarvakSetre sarvakALe thayelA sarva jJAnIono ekaja Adeza che ke koI paNa rIte karIne AtmAnuM ajJAna TALo - AtmajJAnI bano ane mokSe jAva ! A pada dvArA yogIrAjajI bodha karAve che ke AzA apekSA tyAgI, dehane sAdhanAnuM sAdhana maTha banAvI, deha chUTe te pahelAM zIghatizIdhra dehamAM rahelA dehacAlaka dhruva AtmA sAthe ekatAra - ekatAna thaI AtmAnubhUti karI le ! pravAhathI saMsAra anAdi anaMta che, paNa ghaTanAthI eTale ke banAvathI sAi-sAnta che. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa0 AnaMdaghana pada - 8 pada - 8 (sAkhI) Atama anubhava phUlakI, navalI kou rIta // nAka na pakare vAsanA, kAna grahe na pratIta // 1 // (2T : ghacAthI athavA sAT) anubhava nAthakuM kyuM na jagAve, mamatA saMgaso pAya ajAgaja, thana teM dUdha duhAve || a. // 1 // maire kaheteM khIja na kIje, tuM aisIhI sIkhAve || bahota kaheteM bhAgata aisI, aMgulI sarapa dIkhAve // a. // 2 // auranake saMga rAce cetana, cetana Apa batAve // AnaMdaghanakI sumati AnaMdA, siddha sarupa kaheve // a. ||3|| A padamAM yogIrAjajI mamatAno saMga tyAgI atIndriya AtmAnI suvAsa AtmAnubhUtithI levA jaNAve che. sAkhI Atama anubhava phUlakI, navalI kou rIta; nAka na pakare vAsanA, kAna grahe na pratIta. kavirAje AtmAnA anubhavane phUla eTale pUSpanI upamA ApI che. pUSpA jema sukomala, sugaMdhita, suMdara ane sumadhurarasayukata hoya che paNa savAre khIlIne sAMje sUraja DhaLatA karamAI janAruM alpa jIvI hoya che, tema AtmA dvArA anubhavAtI AtmasuvAsa paNa anerI hoya che ane eno rasAsvAda paNa ajabogajaba hoya che. pUSpa jema bAganI-vATikAnI zobhA che ane bAgane bAgabAga - maghamajita kare che tema AtmAnubhUti thavI e prApta manuSya jIvananI zAna che - sArthakatA che. AtmAnubhUtithI AtmaprasannatA Ave che ane jIvana karavAmAM dharma nathI paNa thavAmAM - hovAmAM dharma che arthAta AtmAmAM samAvAmAM dharma che. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 8 pa1 navapallavita thAya che. paraMtu A anubhava pUSpa evu pUSpa che ke enI rIta ja koI navatara che. A pUSpanI upasthiti nAkathI vAsa laIne ke kAnathI zabdo - avAja grahaNa karIne pakaDI zakAya ema nathI kAraNa ke te atIndriya che. vaLI e anubhUtinI paLomAM AtmA evo to AtmalIna thaI gayo hoya che ke bahAranI suvAsa, bahArano kolAhala, Adi grahaNa karavA mATe Indriyo badhira banI gaI hoya che kemake mana - jJAnataMtuo sAthenuM IndriyonuM joDANa kapAI gayuM hoya che. viSayane grahaNa karatI Indriyo mana sudhI e viSayAnubhUtine hoMcADI zakatI nathI athavA jo pahoMcADe che to mana temAM joDAtuM nathI kemake te to divyAnubhUtimAM garakAva thayeluM hoya che. jema pUSpa alpa jIvI hovAthI enI suvAsa, enuM mulAyama sparzana, enAthI AMkhone pahoMcatI ThaMDaka sthAyI rahetI nathI. eja rIte sAdhakane thatI AtmAnabhUti AtmarasAsvAda paNa prAthamika bhUmikAmAM to alapajhalapa kSaNika hoya che. mAtra jhAMkhI thAya che ke jhalaka maLe che. AtmAnubhUtinI jhalaka pUSpa jevI manabhAvana paNa AlpajIvI che e sUcavavA ja yogIrAje Atama anubhavane phUla kahyuM. kula bhale khIlatuM ane murajhAtuM ! paraMtu A anubhavaphUlane jo pakaDI rAkhI zakAya, enI sAthe sAthe rahevAya ane anusarAya ane emAMthI bahAra nIkaLI para - anya anubhavamAM na javAya to e anubhava ke anubhAvana na rahetAM te svabhAva banI. jaI zake che. AtmAnubhavane anulakSIne ja padaracanA karAI che. anubhava nAthakuM kayuM na jagAve, mamatA saMgaso pAya ajAgaja, thana te dUdha duhAve. anubhava...1. cetanA ane cetananA milanathI pUrve thayelA AtmAnubhava, AtmAnubhUtinA rasAsvAdane pharI pharI yAda karI, pharIyAda paNa karI rahI che ane anubhavamitrane vinavaNI paNa karI rahI che. cetananI cetanA samatA, sumatine saMbodhIne kahe che ke atyAre to cetanane Atma anubhUti thavAthI paramAnaMda anubhave che. paraMtu pramAda ane mamatAnA saMgathI to codapUrvanA abhyAsIo paNa jJAna ja na hoya evI ajJAna dazAne, AtmA svayaMbhU che eTale eNe svayaM svabaLe ja siddha thavuM paDe. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para AnaMdaghana pada - 8 nigodavAsI banIne pAmyA che. upazama zreNie caDhelAM ane TheTha upara agiyAramAM guNaThANe prAya: bhagavAna kahevAya evI dazAe pahoMcIne paNa pramAdavaza thaIne ke mamatAmAM muMjhAIne paTakAyA che ane saMsAramAM rakhaDacA che. samatAe caDhelA cetananA pariNAmane pramAdarUpI mamatA tarapha pAchA pharatAM joI sumati cetanAne kahe che... "tuM tArA svAmIne kema jagADatI nathI ? kema cetavatI nathI - sAvadha karatI nathI ? mamatAnA saMgamAM e zuM sukha meLavaze ?" dugdhapAnano Icchuka bakarInA gaLe rahela AMcaLa dohavAnI murkhAmI kare to kAMI dudha maLe ? e to bakarInA dudha denArA AMcaLa (stana) ne dohe te dudha meLave ane dugdhapAna kare. eja rIte sukhano Icchuka mamatAnA palle (saMge) paDaze to kAMI e sukha meLavI zakaze nahi. ulTo mamatAnI mohamAyAjALamAM phasAI jaze ane baMdhI banelo e phasAmaNamAMthI bahAra AvI zakaze nahi. sukha maLaze to samatAnA saMgamAM maLaze. mere kahete khIja na kIje, tuM aisIhI zIkhAve; bahota kaheteM lAgata aisI, aMgulI sarapa dakhAve anubhava2. sumati cetanAne zIkha to Ape che paNa sumati hoI, jANe che ke salAha koIne levI gamatI nathI chatAM ApavI to gamatI ja hoya che, tethI te cetanAne spaSTatA karatAM kahe che ke mArA vacano sAMbhaLIne kadAca tane khIja caDe ke gusso Ave ane vaLatA tuM paNa mane be cAra kaTu vacana saMbhaLAvI de ke tuM sumati doDhaDAhI thaIne mane vAraMvAra AvI ne AvI vaNamAgI zIkha-salAha ApyA kare che. tArI hAlata huM jANuM chuM. vaLI huM e paNa jANuM chuM ke vAraMvAra A pramANe kahevuM ke Toka Toka karavuM ThIka nathI. zikhAmaNa ApavA UThatI AMgaLI sAmAne phUMphADA mAratI koI jANe sarpiNI nahi hoya evI bhAse che. tArA svAmI cetanane to A hejeya game ema nathI. paraMtu he cetanA ! he anubhava mitra ! tuM tArA svAmI cetanane - anubhavanA nAthane samajAva ke enAmAM anaMtazakitao chUpAyelI paDelI che. cetanA tuM tArA svAmI cetanane manAva, samajAva, ThekANe kriyA karatA bhAvanuM ane bhAva karatAM daSTanuM mUlya vadhAre che. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 8 pa3 lAve ane mamatAnA phaMdAmAMthI choDAva ane samatAnI zILI chAyAmAM lAva. TUMkamAM yogIrAjajI kahevA e mAMge che ke kAmarAga, sneharAga, daSTirAganA phaMdAmAM phasAyelA jIvane koI hitaciMtaka kalyANamitranI sAcI sArI hitazikSA gamatI nathI ane mAMDa mAMDa mArge vaLelo mArga gumAvI besI saMsAramAM vadhu khUMpI jato hoya che. ranake saMga rAce cetana, cetana Apa batAve; AnaMdaghanakI sumati AnaMdA, siddha sarUpa kahAve. anubhava.3. AnaMdaghanajInuM cetanya anokhu jAgRta cetanya hovAthI potAnA bAhya cetanane AMtaracetana samajAvI rahyuM che ke tuM jayAre anya pArakAnA saMgamAM, mamatAnA saMgamAM rAce che tyAre mane AMtaracetanane ApoApa sahaja ja khyAla AvI jAya che ke mArA A cetanarAma parabhAvane ravADe caDaDyA che. tyAre te jAgRta aMtaracetanA svagata hitazikSA Ape che ke he cetana ! bahirabhAvamAM parasaMgamAM rAcavA jevuM nathI. teM je anubhavyuM che ane anubhavI rahyo chuM te ja tAruM sAcuM svarUpa che. e to anaMta zAMti sukhano, sahaja nityAnaMdano akhUTa akSaya khajAno che. cetananI cetanA jyAre parasaMgano tyAga karI potAnA (sva)rUpa (bhAva)mAM ramaNatA kare che tyAre te AnaMdamayI sumatinI saMgati kare che ane tyAre te siddhasvarUpI kahevAya che. mATe he cetanArUpa strI ! athavA he anubhava mitra ! tuM tArA nAthane - cetanane jagADa ane enA manamAM ThasAva ke kumati to cetanAne phasAve che ane mamatAnA kusaMge caDhAve che. enAthI to cetanano jJAnamayI zuddhAtmA malina thAya che kemake malina karmo coMTe che. A sarva hakIkata tuM tArA svAmInA dhyAnamAM lAva. sumati samatAno saMga karAve che mATe te haMmezA AnaMdamayI che. jeTalo samaya jIva samatvamAM (samatAmAM) rahe che teTalo samaya AvA siddhabhagavaMtonA AMzika sukhane anubhave che. saMyogothI jUdA rahetA AvaDe to mokSamArga. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 8 A padanI anuprekSA karatAM svAnubhUti saMpanna khImajI bApA samatA sAdhanAno maMtra Ape che. jagannAtha (bhagavAna)ne yAda karo, jAtane sApha karo, jagatane mApha karo. namAmi sanALa - ravamAna dhvanIvALa" A padano bodha e che ke tuM AtmAnubhUti karI e AtamarasAsvAdanA taMtune pakaDI mamatAnA kusaMgathI dUra rahI samatAnA saMgamAM svarUpa sAdhanAmAM satata AgaLa vadha. dravyatvanI apekSAe AtmAmAM ekaya che, ane varyAnI apekSAe AtmAmAM anekANuM rahyuM che. eka AtmA (jIvadaLamAM)mAM aneka guNo ane aoNka paryAyal| rahe che. jemake eka suvarNamAM ja yILAza, caLakATa, hAramAza, vAtA ATha aThaka guNo rahelA che, ane tenA kuMDaLa, , vITI, hAra, mugaTa ItyAdi alaMkArarUya yayayo che tema jJAna, darzana, cAritra vItarAgatA, AThaida, kSamA, karUNA ItyAdi AtmAnA aid gueo che. dravya, guphAyayaya vitA na hoya ane guhAvaryAya, dravya vidhA na hoya. dravyanI oLakha guNAthI eTale guNAkarma dravyamAM bheda pADe che. TuMkamAM vadhyA che te dravya che, saMvaThA che te guhA che ane utyA che te yayaya che. je sarvajJane oLakhato nathI te potAne oLakhato nathI. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 9 papa pada - 9 (rAga - sAraMga) nAtha nihAro Apa matAsI, vaMcaka zaTha saMcaka zI rIte ? || to vAto tApI | nAtha. III Apa vigUcaNa jagakI hAMsI, siyAnapa kauna btaasii| nijajana surijana melA aisA, jaisA dUdha patAsI // nAtha. rA mamatA dAsI ahita kari haravidhi, vividhabhAMti saMtAsi / Anandaghana prabhu vinati mAno, aura na hitu samatAsI || nAtha. ||3|| yogIrAjajI A padamAM potAnI jAtane mamatAnA saMgamAM potAnAja - AtmAnI chetarapiMDI nahi karatAM samatAnA saMgamAM AtmayogI banI AtmAnA akSaya khajAnAne pAmavAnI vAta kare che. nAtha nihAro Apa matAsI, vaMcaka zaTha saMcaka zI rIte ? khoTo khAto khatAsI...1. niraMjana nAtha evAM paramAtmAnA alakha svarUpanI akaLa kalAne nihALavA potAnI vyavahAru dunyavI mati ke anya koInI mati ke matano Azaro (sahAro) na letAM potAnI prajJA ke je prazasta bhAvamAM pariNamelI che tenI madada-sahAro. laIne pote ja potAne nihALazo, Atma nirIkSaNa Introspection karazo to tyAM upazamatA, samatA, samAdhi, AnaMda sivAya bIjuM kAMI nathI. pote potAne ratnatrayI, tattvatrayIthI parikarmita prajJA vaDe nihAro - nihALo - nikhAro. bIjAM to zaTha ThagArA vaMcaka che, je svarUpane svarUpa rUpe na to samajAvaze ke na to samajavA deze ane saMcitathI vaMcita rAkhI gADI ADA pATe caDhAvI daI khoTI khatavaNI karAvaze, jethI levAnA devAnA thaI paDaze. sarvasArano sAra AtmA che. tethI AtmA sarva sArabhUta tatvono saMgrAhaka evo saMcaka che. Avo saMcaka chatAM zaTha eTale mUrkha banI pote ja potAmAM je aMtaramAM DUbakI mAre tene sarvajJapaNuM maLe. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 9 rahelA paramAtmasvarUpa bhagavAnane chetare e bane zI rIte ? pote potAne chetare e vAta gaLe utaratI nathI. haju mANasa bIjAthI chetarAI jAya te samajAya evuM che paNa pote potAne chetaravAnI vAta to bhAre AzcaryakArI che. pa dunyavI sAmAjIka nIti niyamo ane karmasattAno nyAya e badhAMya kahe che ke chetarapiMDI e guno che ane e gunAnI sajA maLIne ja rahe che. ahIM to jAtanI chetarAmaNa che. jAta to paramAtmasvarUpI, siddhasvarUpI che. Ama pote potAne chetaravuM, Atma vaMcanA karavI e arihaMta ane siddha bhagavaMtone chetaravA jevuM adhamAdhama kRtya che je gunAkhorInI sajA zI maLaze eno vicAra karavA mATe draupadI ane gozAlAnuM kathAnaka vAMcavAthI khyAla Avaze. jagatano mArga vyavahAra nIti para cAle che, jemAM sAmo jevo hoya tevA ApaNe thavAnuM che. 'zanuM prati zALyuM' 'jevAM sAthe tevA' e vyavahAra nIti che. jyAre adhyAtmano mArga AtmakendrIkaraNano mArga che jemAM sAmo game teTalo kharAba bane - vakra bane to paNa ApaNAthIto koI paNa kALe kharAba na ja banAya. vyavahAramArgamAM bIjAne chetaranAro buddhimAna gaNAya, jyAre bIjAthI ThagAnAro mUrkhamAM khape che, tyAre adhyAtma jagatamAM samajIne bIjAthI ThagAI janAro - chetarAI janAro ane bIjAne kyAre paNa nahi chetaranAro paramAtmapadano adhikArI bane che. vyavahAramAM bIjAne ThaganAro bhautikalAbha pAme che paNa potAnuM svapada - paramAtmapadane dUra haDasele che, jyAre adhyAtmanI dunisAmAM jIvatA AtmAo samajIne bIjAthI chetarAIne bIjAne rAjI karIne potAnuM svapada khullu kare che. mATe adhyAtmano niyama e che ke jo zIghra paramAtmA banavuM hoya to bIjAthI ThagAI jAva, dabAI jAva, kacaDAI jAva, mauna raho, zAMta raho paNa bIjAne Thago nahi. dabAvo nahi, kacaDo nahi. chatI zakitae, chatI buddhie samajIne pratyeka paLe bIjAthI ThagAI janAro potAnA mana-buddhine nirmaLa-nirmaLatara banAvato hoya che. sAthe sAthe bIjAne prakRSTa zAtA ApavA dvArA nirmaLapuNyane upArjana karato hoya che. tenuM phaLa aMte e Ave che ke tenuM breIna eTalA Topa levala upara jaIne phoMce che ke jenA prabhAve suprimakorTanA jajane paNa dhadhaDAvI zake tevI khumArI ane zakita pAme che. te jagatapUjya jJAnIno mokSa che. paMDito - sAkSarono rvAha. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 9 pa7 bane che ane anekono tAraNahAra banI mokSe jAya che. mAtra veza parivartanathI kAMI jIva svarUpadaSTA banato nathI ane svarUpakartA thato nathI. vezaparivartana tA bhavAyA paNa kare che. vezaparivartana e anukULa sAdhana che. e anaphaLa sAdhanane pAmIne sAdhyane anulakSI anurUpa sAdhaka jIvana jIvAze to sAdhyathI abheda thavAze arthAta svarUpadaSTA, svarUpakartA maTI svarUpamaya banAze. mAthu-mastiSka muMDAvAnI sAthe mana muMDAya eTale ke mana damananA - jamaNanA mArgethI pAchuM vaLI sumana banI namana mArge vaLe to. amana bane eTale ke IcchA ane vicAra rahita thAya jethI huM (ahaM) ane. mArA" (mamatA) thI chUTI samasvarUpamAM TharI jAya - zamAya jAya - samAI jAya. anyathA saMvara ja AzravanuM kAraNa banaze ane enTrI ulaTI paDatA. khatavaNI khoTI thaze. pariNAme AtmAnA kalyANane badale akalyANa thaze. - bhavAMta na thatAM bhavabhramaNa vadhaze. mamatAnA prabhAve Akhu jagata Aje bhrAMta puruSArthamAM phasAyeluM che. dharma kadI mokSe na laI jAya. vijJAna mokSe laI jAya. gharma badho kartAbhAve che. adharma paNa kartAbhAve che. vijJAnathI AkartAbhAva utpanna thAya che ane tethI tenAthI mokSa thAya che. jagatamAM je kaMIpaNa kartApaNe karAya, kartAbhAve hoya, pachI te dharmano kartA hoya, zAstrano kartA hoya ke paMDitAIno kartA hoya to te badhAya bhUlA paDelA che, mokSamArgathI vikhUTA paDelA che. saMjogo bhegA thAya ane tethI je kArya thAya e badhuM adhyAtmanI paribhASAmAM prArabdha kahevAya. saMjogo bhegA thAya ane tethI je kArya thAya temAM aMdarathI aliptapaNe varte - nirALApaNu varte - daSTAbhAva rahe te puruSArtha kahevAya. laukikamAM kAMIpaNa karavuM tene puruSArtha kahevAya che paNa adhyAtmamAM tene prArabdha kahevAya che. jemAM deha-Indriya-mana-buddhi-karmano udaya-kSayopazamanuM avalaMbana levuM paDe ane karAya te parAvalaMbI badhuMja prArabdha che. temAM jIvA potAno ahaM kare che - meM karyuM kahe che te teno naryo ajJAnabhAva che. kartAbhAvI jene jagata AkhuM nirdoSa dekhAya ane pote doSita dekhAya, e parama sajjana. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 AnaMdaghana pada - 9 che. prArabdha bhogavatA aMdaramAM huM Ano kartA chuM e bhAna niraMtara varte che tethI satata aMdaramAM bhrAMtapuruSArthanuM bIja paDe che jenAthI mithyAtva kulatuM phAlatuM rahe che. potAne anaMtakALathI je vaLagyuM che te nAma, rUpa, AkRti, dehapiMDa, Indriya, vANI, zvAsozvAsa dhana, svajana, mana, buddhi, citta, ahaMkAra tenAthI chuTavAnuM che. tene sAcavavAno TakAvavAno vadhAravAno abhiprAya niraMtara varyA kare che te mithyAtva che. 'huM ane mAruM jayAM hoya tyAM aMdarathI jIvanI sthiti bahu bhayaMkara hoya che. mATe yogIrAja tenAthI chuTavAno upadeza ApI rahyA che. - Apa vigUcaNa jagakI hAMsI, siyAnapa kauna batAsI; nirjana surijana melA esA, sA dUdha patAsI. nAtha..2. jema karoLiyo anyane phasAvavA mATe pote banAvelI potAnI jALamAM phasAIne potAthI ja potAnuM mota notaravAnuM AtmaghAtaka kAma kare che tema jIvA tuM pote ja potAmAM evo to gUMcavAI gayo che, ulajhAI gayo che ke e (viguNa) guMcavaNamAMthI e ulajhana - muMjhavaNamAMthI bahAra nIkaLI zakAtuM nathI ane jagatamAM teM tArI jAtane hAMsI majAkanuM pAtra banAvI dIdhuM che. A tAruM gAMDapaNa che. tane zayAnapa eTale zANapaNa koNa batADe ane kevI rIte batADe? gUMcavAyo che - muMjhAyo che kemake pote potAne oLakhato nathI ke pote zuM che ? potAnI ja potAne samajaNa na hovI e gAMDapaNa che je jagatane mATe hAMsIrUpa che. potAnuM potApaNuM che - svatva che evAM potAnA svaguNa ke je nirjanA - svajana jevAM che, tene surijana je devajana jevAM gurUjana che - gurUdeva che ke pachI AdhyAtmika kSetre zuravIra che tevAM surijano - gurUdevonI sAthe jo tuM tArI jAtano meLa pADaze emanI sAthe emanA bheLo raheze to dUdhamAM jema patAsuM ogaLe ane mIThA dUdhane ati mIThuMmadhuruM banAve tema tuM tArA guNone guNIjanothI otaprota ekameka banAvIza to tAruM badhuM gAMDapaNa nIkaLI jaze, gUMca UkalI jaze ane tuM svayaM guNIjana - gurUjana banIza. mamatAthI chUTIza nizvayathI je sarvajJa bhagavaMtane oLakhe che te potAnA AtmAne oLakhe che. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 9 pa9 samatAthI eka thaIza. gAMDo maTI zANo banI rANo thaI sva rAjamAM (AtmAmAM) hakumata sthApIza. mamatAdAsI ahita karI, haravidhi, vividhabhAMti saMtAsi; Anandaghana prabhu vinati mAnI, aura na hitu samatAsI. nAtha.3. jyAM sudhI nijana surijananA meLAno joga sAMpaDaze nahi tyAM sudhI samarasatArUpa samAdhi samatA Avaze nahi ane mamatAdAsI naDatara karyA vinA raheze nahi. AtmahitanI zubhakriyA rUpa hara vidhimAM, hara vidhAnamAM, pratyeka zubha kriyAmAM A mamatAdAsI roDA nAkhyA karaze, Dagale ne pagale judA judA prakAre bhramaNAmAM * bhrAMtimAM nAMkhaze ane saMtApaze - pIDaze. gUMcavaNamAMthI muMjhavaNamAMthI bahAra nIkaLavA ja nahi de. ghanIbhUta (nakkara) AnaMdanA svAmI evAM mArA prabhu ! he mArA nAthA cetana ! sumatinI samajaNa je hitakArI che tene jhIlo. samatA sivAya bIjA kazAmAM tamAruM hita ke kalyANa nathI. samatA saraLa che, gUMca vinAnI, AMTIo vinAnI che ane zuddha che. mATe he cetanarAjA! mamatvanI mAyA-bhramaNA jALamAMthI mukta thaI samatAnA saMgamAM, AtmAnA raMgamAM svarAjamAM ramo." mamatA moha cAMDAlakI beTI, samatA saMyama nRpa kuMvarIrI; mamatA mukha durgadha asatya, samatA satya sugaMdha bharIrI; mamatA meM late dina jAve, samatA nahi kou sAtha larIrI; mamatA hetu bahuta he duzmana, samatA ke kou nAhi arIrI; mamatAkI durmati hai AlI, kAkInI jAta anartha karIrI; samatAkI zubhamati hai AlI, para upara guNe samagIrI; mamatA suta bhayakula paMpana, zoga viyoga mahAmaccharIrI; samatA suta hovego kevala, rahego divya nizAna ghurI rI; samatA magana rahego cetana joe dhAre zIkha kharIrI; sujasa vilAsa lahego to tuM, rahego divya nizAna ghurIrI. paramAM koIpaNa jAtanA pheraphAra karavAno bhAva na thAya te vItarAgatA che. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 AnaMdaghana pada 9 AtmA pote samajaNa keLavI potAne oLakhe parathI nyAro rahe - paramA bhaLe nahi - potAnAmAMja niraMtara rahe to pote potAnAthI potAnAmAM rahevA dvArA pratipaLe mohanA subhaTothI rakSA pAme che. A potAnI potAnA uparanI kRpA eja adhyAtmakSetre paramAtmakRpA - paramAtmAnugRha - IzakRpA - IzAnugRha mAnavAmAM Avela che. e bhItara potApaNArUpe rahela paramAtmasvarUpa evAM IzvaranI kRpA che. mokSe javA mATe jIvane koI vastu naDatI nathI, koI vyakita naDatI nathI, mAtra potAnI jAtane nahi oLakhavA denAra ghora ajJAnaja naDe che. adhyAtmanA mArgamAM teneja dUra karavAnu che. saMto, mahaMto, bhadaMto, oliyAo, phakIro, payaMgabaro Aja vAta kahI rahyA che. A pada dvArA mahAtmana AnaMdaghanajI pAThakane ane svayaMne bodha Ape che ke Atma paMcanA nahi karatAM mamatAthI chUTavAnI ane samatAnA saMgamAM rahevAnI dayA pote potA upara karavAnI che. AtmakRpA thavI e paramAtmakRpA - IzAnugraha che. Zhu dravya yuliMga che, paryAya strIliMga che. strInI patnI tarIke tiyarAyaNatA te strInuM satItva che. ema paryAyanI dravyaparAyaNatA eTale ke dravyanI ja banI rahI dravyanA jevI thaI rahevuM te dravyamayatA ! * jeNe vyakti sAthe koI paNa svarUpe prema karyo che, tene adhyAtmamAM bhagavAna sAthe jaldI prema thaze. bhagavatprema ApaNI cetanAmAM lAvavA pahelAM mAnavIya prema lAvavo joIe. guNonuM AkarSaNa haze to prema thaze, zakti para ovArI janArA ahobhAvamAM jAya che, jyAre guNo upara ovArI janArA premabhAvamAM jAya che. dravyamAM pUrNatA che, paryAyamAM alpatA che. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 10 61 pada - 10 (rAga : ToDI) parama narama mati aura na Ave mohana guna rohana gati sohana, merI bairana aise niSThura likhAve // pa. ||1|| cetana gAta manAta na eteM, mUla basAta jagAta baDhAve // kou na dUtI dalAla visIThI, pArakhI prema kharIda banAve // 5. IrA jAMdha udhAro apanI kahA ete, biraha jAra nisa mohI saMtAve || etI sunI Anandaghana nAvata, aura kahA kou huMDa bajAve | pa. // 3 // A pada dvArA AnaMdaghanajI mahArAjA svamAM rahelA sva tattva - sattvane phoravavAnI ane duSTatathI dUra thavAnI vAta kare che. parama narama mati aura na Ave mohana guna rohaNa gati sohana, merI bairana ese niSphara likhAva 5.1. kharAba mANasamAM paNa aMdara eka sAruM tattva raheluM hoya che ane te kharAba mANasane kharAbInA mArge jatAM vAre che - roke che. aMgrejImAM jene jekila ane hAIDa kahe che evI sthiti pratyeka vyakitamAM hoya che. vyakita jyAM sudhI saMsArI jIva che tyAM sudhI te ekalI sadguNI ke ekalI durgaNI nathI. sArapa ane jhAMkhapa, sat ane asata, surUpa ane kurUpa, sumati ane samatA tathA kumati ane mamatA aDakhepaDakhe ja rahetAM hoya che ane temanAmAM kheMcAtANI satata cAlatI hoya che. rAma ane rAvaNa, yudhiSThira ane duryodhana, zrIpALa ane dhavala potAmAMja chUpAyelAM paDyAM che. koIkavAra sumati samatA guNanuM jora vadhu hoya to koIkavAra kumati mamatA avaguNa (doSa)nuM jora vadhu hoya. A padamAM yogIrAje parasparathI viruddha evI samatA ane mamatAne saMsAra nATakanA pAtro banAvI saMvAda racyo che. mamatA e prakRtinA guNo dhAraNa kare che jyAre samatA e AtmAno sahaja svAbhAvika Atmika guNa che, je bAhya nimittane AdhIna jenI aMdara pUrNa jAgRti che te svarUpe sarvajJa ane svabhAve vItarAga che. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 62 AnaMdaghana pada - 10 nathI. AtmAnI sAthe saMdhAyela manoyoga AtmAnI dhruvatA, sthiratA, sahajatAne khaMDita karI tene avaLe ravADe caDhAve che. | mamatAnI sakhI kumati (durbuddhi) che to samatAnI sakhI sumati (sadgaddhi) che. sumatie samatAnA sAthamAM svaghara evAM AtmAne saMbhALI levAthI kumati ane mamatA nabaLA paDyAM - kamajora banyA. sumatinA sAthamAM samatAno pAyo majabUta thatAM jIvane bhedajJAna thayuM ane dehane ane AtmAne bheTa svarUpa judAM judAM bhALyAM arthAt svarUpadarzana evuM samyam (sAcuM) darzana thayuM. AthI kumati ane mamatA bhayabhIta thAya che ane phaphaDATa anubhave che ke nakkI A samatA, sumatinA jore gharamAM peDhI paDI gaI che ane gharamAM pesI gaI hovAthI mArA svAmI have mane eTale ke mamatAne gharabahAra karaze. chatAM mamatA kumatinA jore chello pAso nAMkhe che ane svAmIne samatAnI viruddhamAM uzkeratA kahe che ke... A samatA to parama narama matinI hoya ene kAMI AvaDatuM paNa nathI ane enI pAse koI AvatuM paNa nathI. kAraNa ke e evI to parama narama thaI gaI che ke enI to badhI IcchAo - kAmanAo marI gaI che. ene koI sAMsArika dunyavI AzA, aramAna, tRSNA ke lAlasA che ja nahi. e evI to nirmAlya ane nirvIrya che ke saMsArI - dunyavI vyavahAra calAvavAnA koI lakSaNo ke AvaData enAmAM (samatAmAM) nathI. mATe huM (mamatA) IcchuM ke AvI saMsAra calAvavAnI kaLAmAM akuzaLa evI parama narama mati dharAvanArI samatA mArI najadIka ApaNA gharamAM nahi Ave. e Avaze to ApaNo A lIlochama bharyo bhAdaryo saMsAra ujjaDa verAna thaI jaze !" mamatAnI AvI vAtothI akaLAyelI samatA have potAnuM haiyuM ThAlave che ane haiyAvarALa bahAra kADhe che ke... mArA manane harI lenAra manahara mohana ke je mohane haNavA tatpara thayelo. che ane ratnothI bharapUra evAM rohaNAcala jevo guNaratnothI jhagArA mArato zobhAyamAna banI sohI rahelo che athavA to mohane hanana (haNavA)nA hetuthI mana, buddhi, deha, Indriya AtmAnI bahAra che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 10 63 jenI gati guNArohananI banavAthI guNanA zikharo eka pachI eka sara karato sohI (zobhI) rahelo che evAM mArA cetanarAjAne A mArI vairiNI sotana - zokaya kevI niSThura naThora banIne urdhvagatithI ArohaNa karatAM sohI rahelAM svAmIne ulaTI paTTI paDhAvI adhogatinA kUvAmAM nAkhavAnA kALA kAma karI rahI che. juo to kharA ! A verana naThora banIne mArA cetananI kevI avadazA karI rahI che !" cetana gAta manAta na eteM, mUla basAta jagAta baMDhAve; kou na dUtI dalAla visIThI, pArakhI prema kharIda banAve. parama....2. "cetana samajaNo to thayo che paNa anAdino peDho paDI gayelo mohano vaLagADa haju jato nathI. cetanane keTakeTalI judI judI rIte gAI bajAvIne manAvavAnA badhAMja prayatno karyA paNa e evo che ke mAruM jarApaNa mAnato ja nathI. Aja di' sudhInuM mAthe vahorI lIdheluM karmanuM mULa vasiyata (basAta-vasAta) nAmuM cUkavAyA vinAnuM devuM to hajI UbhuM ja che ane uparathI mArI bhAMDaNIthI laTakAmAM navA navA karmonA bojA mamatA vadhArI rahI che. jema jANe mULa vastu upara jakAta nAkhI na hoya. mULalaDo thoDo ne bhAI vyAjaDo ghaNero. zuM kahuM sakhI zraddhA - sumati ! AvI sIdhI sAdI vAta paNa mArA cetanarAjA samajavA taiyAra nathI. A mamatA to moMnI mIThI che paNa dilanI juThI che. haiye kAMI ane hoThe kAMI evI mAyAvI kapaTI che. enA haiyAmAM haLAhaLa jhera bhareluM che. enI vyavasthA paNa pAchI evI jaDabesalAka che ke A kaLA karatI vakhate eno potAno sodo patAvI ApanAra koI dUtI dalAlaNa ke pratinidhinI paNa jarUra paDatI nathI ane saMdezAnI Apa le mATe koI visIThI eTale viSTIkAra ke salAhakAra evAM vaceTIyA mANasanI jarUrata paNa UbhI thatI nathI. kAraNa ke mamatAnA pakSakAra tarapheNIyA TekedAro evAM hAsya, rati, arati, bhaya, zoka, dugaMchA ane strI, puruSa, napuMsaka veda je krodha, mAna, mAyA, lobha cAra kaSAyane saMsAra bhramathI cAle che tene toDavAno che. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u4 AnaMdaghana pada - 10 puSTa karanAra nava no kaSAya che te mAyA mamatA mATe thaIne vaceTiyA tarIkenuM badhuM kArya saMbhALI le che. svAmI cetanarAjAne kaye samaye kaI cIjanI jarUra paDaze te saghaLA IMgitane pArakhI laIne te te samaye te te vastune hAjara karIne cetananA premane kharIdI le che eTale ke cetananA rAganI, IcchAnI pUrti karIne mamatA tene mohavaza karI le che. sAma, dAma, daMDa e traNe bhedo ajamAvIne veriNI niSphara mamatA mArA cetana rAjAne heThe pachADe che. upara uThI rahelAMne heThe paTakAve che !' anAdi anaMtakALathI cetana moha-mAyA ne mamatAnA pAzamAM phasAyelo che. enA kAraNe enA aMtaramAM durbaddhinA jALA eTalA ghanIbhUta thayA che ke e mamatAnI viruddhamAM je koIpaNa hitabhAve - kalyANa mitranI rUve tene kAMI paNa samajAve to te samajavA taiyAra ja thato nathI. AvI ADAI - vakratA e saMsAra paribhramaNanuM ane narakAdi du:kha prAptinuM mahAbIja che. mATe A tabakke jIvanuM sauthI prathama agatyanuM - mahAmuluM kartavya e banI jAya che ke ene kalyANa mitranA vacanane paramapreme karIne atyaMta Adara - bahumAna pUrvaka aho-ahonI carcAthI AzcaryakArI paNe sAMbhaLavA. jemAM hajAro varSathI gADha aMdhakAra je oraDAmAM ke bhoMyarAmAM chavAyo che tyAM sUryanuM eka kiraNa paDe to paNa te aMdhakArane ulecavA samartha che tema kalyANamitranA vacanane premapUrvaka sAMbhaLavA - svIkAravA e ajJAna aMdhakAranI koTaDImAM sUryanA eka kiraNanA praveza tulavya che. AnA vinA bIjo koI upAya jaNAto nathI. jAMgha ughAro apanI kahA ete, biraha jAra nisa mohI satAve; etI sunI Anandaghana nAvata, aura kahA kou huMDa bajAve3. "he sakhI zraddhA ! zuM kahuM tane ? mArA svAmI cetanarAjA veriNI mamatAnI eka eka vAta mAnI rahyAM che. apUrva prema pUrvaka te kahe teTaluM ja kare che ane e pAya teTaluM ja pANI pIe che. paNa mArA vahAlA cetanane kaMI gama paDatI nathI ke ema karavAmAM to pote ja potAnI jAMgha (sAthaLa) khullA (ughADA) karI potAnI AbarUnuM khulleAma lIlAma karavA jevuM thaI rahyuM che. A to paryAyamAM sarvajJatA pragaTe eTaluM sAmarthya sattAe paDeluM che. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 10 65 khaNaja upaDI hoya ane e khaNajamAM AMdhaLobhIMta thaI sAthaLa sudhI kapaDAM kheMcI laI jAMghane valuravAno zullaka kSaNika du:khadAyI AnaMda che; tenA jevI jAtane nAgA karavA jevI vAta che. mArA svAmI mane - samatAne choDI mamatAnA gharamAM jaI vasyA che tethI jANe huM virahabhaThThImAM zekAtI houM ema emanA virahanI aganajhALa (birahajArabiraha-viraha jAra-jhALa) aharniza mane satAve che. ATaATalI samajAvaTa karyA pachI, vinavaNI ane manAmaNA karyA chatAMyA jo anaMta AnaMdanA bhaMDAra evA mArA svAmI cetana sva ghare nahi Ave to he sakhI ! have tuM ja mane kahe ke emane pAchA svaghara lAvavA huM zuM zuM karuM to teo Ave ? have kAMI jaI Dhola (huMDa) vagaDAM ke dAMDI pITuM ke jethI mamatAnA gharethI svAmI pAchA vaLe ane svasthAne padhAre. AthI vadhu to zuM karI zakuM ?" A pada dvArA mahAtmana AnaMdaghanajIno bodha e che ke... samatA sama svabhAvI che ane mamatA viSama svabhAvI che. samatA - samarUpatA vItarAgatA e AtmasvarUpa che jayAre mamatA-rAga-viSamatA e AtmasvarUpanI vikRti che. e virUpa che. samatA ane mamatA vacce viruddhatA hovA chatAM jo AtmA (cetana) potAnA dharmane na cUke, upayogane para gharamAM nahi javA detAM sva AtmagharamAMja upayogane dhArI rAkhe to AtmagharamAMthI ajJAnarUpI aMdhakAra ulecAya ane jJAnano prakAza phelAya. samatA ane mamatAnI laDAI e bIjuM kAMI nathI paNa kRSNa (AtmA) dvArA AtmAne mATe sata-dharmI evAM pAMDavone asata-adharmI evAM kauravo sAmenuM gharmayuddha che. war of good against bad-evil. jJAnamAM zAMtatA, zItaLatA che. jJAna AtmAne zAMta banAve che. jJAna aoiceonI sahAya che. jJALAmAM DUbavAthI nizcitatA, nirbhayatA Ave che. rAma rAgamAM tAva, ukaLATa che. rAga khabhAne AkuLavyAkuLa kare che. rAgane aoitA doSonI sahAya che. rAgamAM DUbavAthI ciMtA, bhaya Ave che. huM paramAM kAMI karI zakuM ema nathI e vItarAgatA che. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 - pada 11 (rAga : mAlakoza - velAvala ToDI) Atama anubhava rIti varIrI Atama. // mora banAe nijarUpa nirUpama, ticchana rucikara tega dharIrI // AnaMdaghana pada Topa sannAha zUrako bAno, eka tArI caurI pahirIrI; sattA meM moha vidArata, aiai sUrijana muha nisarIrI // kevala kamalA apaccharasuMdara, gAna kare rasa raMga bharIrI; jIta nizAna bajAi birAje, Anandaghana sarvaMga dharIrI // - mAtama. ||1|| bA. IIII 11 31. 11311 anya mImAMsako karatAM koI anokhA prakAre ane anerI rIte yogIrAja AnaMdaghanajInA 11mA padanI mImAMsA svAnubhUti saMpanna khImajIbApAe karI che. A padane samajavA mATe pahelAM to ApaNe vAcake ApaNA mAnasa upara` mora eTale ke mayuranuM citra upasAvavuM paDaze ane mayuranA jIvananI khAsiyatone, enI lAkSaNikatAone bArIkAIthI nirakhavI paDaze. atre Apela mayuranA citrapaTa upara najara karI laIne morane jANavA sahita A padathI mahAtman AnaMdaghanajI mahArAjA zuM kahevA mAMge che te vicArIe. ApaNe sahue morane joyo to che ja ane morathI AkarSita thaI mohita paNa thayAM chIe ane prabhAvita paNa thayAM chIe. paraMtu mora pakSI zuM che ? enuM jIvana zuM che ? e morapakSInI khAsiyata (vizeSatA) ane mahattA zuM che te hajI ApaNI jANamAM nathI. kavirAja AnaMdaghanajI ApaNA sahunA mAnItA manohara mayura pakSInuM suMdara prAkRtika ane AdhyAtmika darzana A pada dvArA karAve che. jema dattAtraye potAnA 24 gurUomAM kUtarA-zvAnane paNa sthAna ApI pote potAnA zuddha svabhAvanuM avalaMbana levuM te mokSamArga che. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 11 37 enA thakI vaphAdArI, capaLatA ane jAgRtino bodha lIdho hato tema A mayurapakSInI jIvanazailImAMthI yogIrAjajIe svayaM bodha grahaNa karI te parathI A prastuta padaracanA dvArA e bodha pAcho ApaNA sudhI vaheto karyo. prakRtimAM paNa adhyAtmanA darzana thavAM e samyagdarzananA eMdhANa che. hanumAnajIne saptaraMgI meghadhanuSanI kSaNikatAnA darzanathI samakita prApti thaI hatI. mora e badhAM pakSIomAM utkRSTa pakSI che. bhArata sarakAre paNa tene rASTrapakSI tarIke jAhera karela che. e vidyAnI devI sarasvatInA traNa AsanamAnuM eka che. deva-devIomAM mAtra eka sarasvatI che ke jene mayura, haMsa ane kamala ema traNa vAhana ke traNa Asana che. prAsaMgika atre jaNAvavAnuM ke mayurAsanI sarasvatIdevI kaSAyanAzinI che. mayura sarpano verI che ane mayura ke morapIMchane paNa jotAM sarpo temaja garoLI (Lezard) jevAM prANI te sthAnano tyAga karI de che, tethI mayurAsanI sarasvatI kaSAyanAzinI jaNAvI che. haMsamAM kSIranIrano viveka hovAthI haMsAsanI sarasvatI vidyAvivekadAyinI jaNAvI che. tIrthaMkara, dezanA kevaLI bhagavaMto, gaNadhara bhagavaMto Adi siddha puruSanI nirlepatA, nirdehitA, sahasrAra praphullitatA, pavitratAnuM sUcaka temanuM kamalanuM Asana che tethI kamalAsanI sarasvatI svarUpadAyinI jaNAvI che. bhAratabharamAM jaMgalamAM temaja lokavastI vacce paNa Thera Thera gAme gAma maurapakSInA darzana thatAM hoya che. emAM paNa tIrthakSetro upara to mayurapakSInA khAsa besaNA hoya che. ApaNe gAIe chIe ne !..... kyuM na bhaye hama mora vimalagirI, kayuM na bhaye hama mora, siddhavaDa rAyaNa sukhakI zAkhA, jhulata karata kora. vimala...1. prabhunI pratimA uparathI nirmAlya utAravA mATe temaja zuddha sthaLomAM kAjo levA mATe morapIMchanI banAvela morapIMchIno upayoga thato hoya che. AryadarzanomAM to morapIMchIno upayoga vyApaka che paNa muslimadharmamAM paNa morapIMchIno upayoga jovAmAM Ave che. kRSNavAsudeve morapIMchane potAnA ziratAjanA sthAne mana. IndriyanA mAdhyama dvArA upayogane viSayamAMthI kheMcI laIe to svabhAva jaNAya. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. AnaMdaghana pada - 11 sthApita karela. vanavAsI yogIo ane vagaDAmAM rahenArA AdivAsI loko sarpAdithI rakSaNa mATe AsapAsa mayurapakSInA pIMchA goThavatA hoya che. rAjA mahArAjAonA vIMjhaNA mayurapaMkha hoya che. rAjA raNajIta siMha dvArA banAvAyeluM mayurAsana vizvaprasiddha che. caMcaLa kumanane markaTa mana kahevAmAM Ave che to suprasanna sumanane manamayura kahI navAjavAmAM Ave che. anubhavajJAnIonuM moranA pUrvabhava viSe eka evuM anumAna che ke pUrvabhavamAM rAjakuLamAM janmI vairAgyathI bhAvita thaIne e moranA AtmAe koI paNa dharmamAM sanyAsa grahaNa karyo haze. e sanyastAvasthAmAM pUrve tapAcaraNa, yogasAdhanA ke paMcAgninAM ghora tapa tapyAM haze. paraMtu A tapasAdhanA ajJAnabhAvathI, sakrodha ke koI bhautika upalabdhinA malina AzayathI karI haze. e samaye mithyAzalya ke mAyAzalyanuM paNa sevana thayuM haze ane kadAca niyANuM paNa bAMdhyuM hovAnI saMbhAvanA che. ArAdhanAmAM virAdhanA, vivekano abhAva ane AzayanI malinatAne kAraNe tuccha puNya bAMdhyuM haze. karmanirjarAnA hetuvALI yogasAdhanA karI na hovAthI e moranA AtmAe nIcenI koTinA halakA devabhavane pAmIne pachI mora tarIke janma dhAraNa karyo haze. A jaNAve che ke sArthakanuM sarjana karavA nirarthakanuM sarvathA visarjana thavuM atyaMta jarUrI che. svabhAvanuM avalaMbana choDI, bIjAnuM avalaMbana le te parasamaya. moranI jIvanazailInuM bArIkAIthI avalokana karazuM to jaNAze ke mora tIrthasthAnomAM, parvatonA zikhara upara, vRkSonI UMcI zAkhA upara, maMdironA zikhara upara ane temAMya dhvajadaMDanI pATalI upara mora beThelAM jovAmAM AvatA hoya che. vaLI dhajAdaMDanI pATalInI parimita jagAmAM besI AkhI rAta pasAra karatAM hoya che. rAta daramiyAna game evAM vAvAjhoDA ke vaMToLIyA Ave ke pachI vIjaLInA jhabakArA sahita, gAjavIja sAthe megharAjAnI helI varasatI hoya to paNa mora potAnuM sthAna potAnI beThaka choDatA nathI. je saMjogomAM ane je sthaLe manuSya paNa thatharI jAya tyAM mora nizcala ane nirbhaya banI potAnA sthAna upara - Asana upara sthira TakI rahe che. pAcho mora pAko brahmacArI che. e potAnI Dhela sAthe saMbhoga karato Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 11 - nathI. eTaluM ja nahi paNa pUrvanA jAgRta saMskAro tene DhelathI dUra rahevA preratA hoya che tethI enI najIka pharakatI, moharAjAnA parivAramAM mAyA, tRSNAne DhelaDInI upamA ApavAmAM AvI che evI morane rIjhavavA AMTA mAratI DhelaDIone te potAnI samIpa to nathI AvavA deto paNa Dhelone dUra haDasele che. chatAMya Dhelane garbha rahe che, enuM kAraNa e che ke pUrvabhavanA jAgRta thayelA saMskArothI morane potAnI A vartamAna sthiti ane te mATe thayelI potAnI bhUla aMge pArAvAra pazcAtApa hoya che ane tenuM AkraMda (rUdana) hoya che. pazcAtApathI ghanIbhUta thayela atyaMta viSAdabharyA e rUdanathI je AMsu jhare che temAM moranuM vIrya paNa bhaLI jAya che. moranI AMkhomAMthI jharatAM e pazrcAtAnA AMsu Dhela potAnA mukhamAM jhIlI le che ane pI jAya che, jenA phalasvarUpa Dhela garbha dhAraNa kare che. moranA jANakAro moranI A vizeSatAthI vAkepha che. moranI A khAsiyata ja sUcave che ke mora koI pUrvano yogabhraSTa AtmA hoya zake che. se mehuliyo varase che ane mora thanagane che, kalA kare che, gaheke che - TahUke che. morano A thanaganATa, A gahekATa jANe ke megharAjAnuM svAgata karato hoya ane upakArano AbhAra vyakata karato hoya ! mora megharAjanA upakAra mAnato hoya che kemake te mAnato hoya che ke mehuliyo varase che to AtmAno abhyAsa thato hoya che yogasAdhanA thatI hoya che. morano Tahuko madhura, karNapriya, gaMbhIra ane lAMbe sudhInA sArAya vistAramAM guMjato raheto hoya che. mora TahUkAra kare tyAre prANavAyu aMdara le che te pUraka che, gaLAmAM zvAsane rokI rAkhe che te kuMbhaka che ane prANavAyu choDI je TahUko kare che te recaka che. TahUkAra karatAM pAcho Doka maraDe che ane avAja kare che te pratyAhAra che. vahetA vAyunI sanmukha mayuranA besaNA hoya che. e potAnI mastImAM masta hoya che. tene jAgRti sahitanI ati alpa nidrA hoya che. te kadi bedhyAna thato nathI. e samAdhistha raheto hoya che. moranA AvA yogIjIvanane jotAM saheje anumAna thAya ke A koI yogabhraSTa AtmAno avatAra hovo joIe. pote potAnuM je svarUpa che tene jANe ane pachI zraddhA kare te svasamaya. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 AnaMdaghana pada - 11 moranI beThaka uThakanI, enI jIvananI khAsiyata evI viziSTa lAkSaNikatAo joyAM pachI have moranA dehavaibhavanI suMdaratA, jAjaramAnatA viSe vicArIe. moranA zarIra upara eka rAjAne chAje tevA rAjacihno najare paDe che. moranI Doka lAMbI hoI ane tethI mAthuM ati UMcuM hovAthI ane mAthA upara sAtaDAnA AkAranA traNa chogA hovAthI more jANe ziratAja - rAjamugaTa dhAraNa karyo hoya evuM jaNAya che. enA lalATa upara lAla raMganuM vijaya tilaka zobhe che. chAtI, peTa vigere zarIranA aMgo atyaMta sukomaLa ane caLakATa mAratAM raMgaberaMgI hovAthI jANe koI rAjavIe jarIyAna jAmo paheryo hoya evo eno jAjaramAna rajavADI ThATha lAge che. tIrachAM - ADA rahelAM pIMchAne UbhA karI ardha vartuLAkAre jyAre vistArIne mora kalA kare che tyAre eno kalApa jANe ke moha zatru sAme saMvaranI DhAla dharI hoya evo nayanaramya dekhAva sarjAya che. kalA karato e mora jANe akalaniSkala banavAnI AtmakalA na karato hoya evo dIse che. meghadhanuSI saptaraMgI AtmA vaDe racAyeluM moranuM tana nirUpama che. sAmAnya rIte koI pota upara bhAta (DIjhAIna) upasAvavI hoya to tANA ane vANAnI tathA prakAranI goThavaNI ane tANAvANAnA te te prakAranA raMgathI te te bhAtane anusarIne goThavaNI karAya to te Icchita bhAta upasAvI zakAya. ahIM morapakSInI bAbatamAM kalAnI camatkRti to e che ke pIMchA ekatArI hovA chatAM adbhuta, anupama bahuraMgI camakadAra ane bhabhakadAra chApa nikhare che, je nirUpama che. moranA AvA suMdara nirUpama rUpane nihALatA ApaNane Azcarya thAya ke AvI kalAne ubhAranAra kevo mahAna kalAkAra haze ? A kalA AtmAnI che ane deNa prakRtinI che. prakRtinA prAkRtika niyamone anusare (pALe) tene prakRti enA zreSTha prAkRtika tattvonuM pradAna karatI hoya che, e eka sarva sAmAnya niyama che je vAta ahIM jovA maLe che. jenuM badhAmAM ja involvamenTa che tene paramAtmA ane potAnA svabhAvane oLakhyo nathI. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 11 o atre prAsaMgika eka vAta karI laIe ke jema jema puNya vadhe, zuddhi vadhe tema tema jIvane UMcA, zubha ane zuddha pudgalo AvI maLatAM hoya che. e uttama pugalo pAchA vizuddhinA svAmI puNyazALI AtmAthI saMbaMdhita banIne evAM to zubhanA pravartaka bane che ke e AtmAthI vikhUTA paDI gayA pachI paNa pAchaLa rahela e pudgalo jyAM jAya tyAM enI asara batADatA hoya che jemAM ke tIrthakara bhagavaMtanI dADhAo, dakSiNAvarta zaMkha, viziSTa prakAranA maNi, ratno ItyAdi. mora viSayamAM ATalI jarUrI jANakArI meLavyA bAda have ApaNe kavirAja avadhUtayogIzrI AnaMdaghanajInI padaracanAne samajIe. Atama anubhava rIta varIrI. Atama. morabanAe nijarUpa nirUpama, tirachaNa rUcikara tega dharIrI. Atama...1. potAno paramAtma svarUpa AtmA, potAnA ja zarIramAM birAjI rahela hovA chatAM teno anubhava AnaMdaghanajIne thato nahoto. ene anubhavavAnI emane tIvra tAlAvelI hatI. aMdaramAM satata uhApoha thayA karato hoya che. tevAmAM koI sUrijana eTale zrI pUjaya gAdIpatino saMyoga thayo ane emanA mukhethI nisarI paDelI vANIthI jANavA maLyuM ke morapakSI e pUrvanA yogasaMskArane ' laIne Avelo yogIpuruSano AtmA che je moranI eka yogInA jevI jIvanazailI jotAM saheje khyAlamAM Ave ema che. A vAta jANIne morapakSInA jIvanane bArIkAIthI nirakhatA mane Atama anubhavane varavAnI (varIrI-vaDerI) zreSTha rIta - jANe ke cAvI ja hAtha lAgI gaI. potAnA (tirachara) tirachAM rahelAM pIMchIone UMcA karI goLAkAre phelAvI kalApa dhAraNa karI Doka UMcI rAkhI mora jayAre kalA karato hoya che tyAre atyaMta AkarSaka (rUcikara) lAge che. sAthe mAthe chogA sahitanI lAMbI Doka TaTAra UMcI rAkhelo jANe yuddhanA medAnamAM lazkarI TopI paherelA senAdhipati jevo ke pachI rAjamuguTa dhAraNa karela rAjarAjezvaranI chaTAthI chAjato zobhe che. dezanA sAMbhaLatI vakhate jenuM jora svabhAva upara nathI te zubhAzubhamAM DhaLe. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 11 kalA karato mora jayAre AvuM apratima anupama rajavADI nijarUpa banAve che te jotAM jANe lAge che ke more moharUpI sarpo (zatruo) ne haNavA cAMcarUpI tIkSNa khaDaga (ga) dhAraNa karyuM che (dharIrI) ane zatrunA humalAthI rakSaNa meLavavAM kalAparUpI DhAla dhAraNa karI che. evuM lAge che ke jANe potAnA AvA nirUpama rUpathI mora AtmAnubhavananI koI vaDerI (zreSTha) rIta jANe na batAvato hoya ! Topa sannAha zUrako bAno, eka tArI caurI pahirIrI sattAM thalameM moha vidArata, e e sUrijana muha nisarIrI.2. chogA sahitanI UMcI lAMbI TaTAra DokathI jANe lazkarI TopI paherela, jarIyAna vastrothI jANe (sannAha) bakhtara dhAraNa karela hoya, dhanuSyanA TaMkAra jevo guMjato gaMbhIra TahUko (gehakATa) jANe koI zUravIrano raNamedAnamAM zatrune paDakAra Apato hoya, ekatArI corI - jANe sUravALa paherI hoya ane potAnI rAjayahadamAM potAnI sattA maryAdAmAM AvatI Dhelone haDaselato - bhagADato mora jANe moharUpI sarpone - zatruone vidArato eTale vinAza karato hoya evo eka raNavIra yoddhA jevo zobhe che evuM meM sUrijano - jJAnIjanonA mukhethI - nisaratI nikaLatI vANIthI joyuM. kevala kamalA apacchara suMdara, gAna kare rasa raMga bharIrIka jIta nizAna banAI birAje, AnaMdaghana sarvaga dharIrI. ati svarUpavAna suMdara, rUpa rUpanA aMbAra evI urvazI, menakA, raMbhA jevI apsarAo yogIno tapobhaMga karavA, temanuM citta calAyamAna thAya te mATe mAhajanya rasa bharapUra kAmarAganA raMge raMjIta thaI nAgacAna kare tyAre munio tenI sAme AMkha UMcI karIne jotAM paNa nathI, jema mora Dhelane potAnI najIka pharakavA deto nathI. moranI jema munio paNa upazamarasathI bharapUra cittavALA parvatanI zilA upara Asanastha TADha tApanI tIvra vedanAo pAmavA chatAM, vanamAM vAgha, siMha, sarpa AdithI vIMTaLAyelA hovA chatAM te samAdhivaMta rahe che ane evAM vAtAvaraNanI vacce paNa nirbhaya banI cAritrayogane zraddhAmAMthI svabhAvanI pratIti khasI jAya to mAtra kriyA ja rahe. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 11 sAdhe che. AtmalakSI dhyAnayogamAM rahevAthI samAdhivaMta evAM teone koI DagAvI zakatu nathI. paNa ahiMyA A padamAM to morapakSInA mAdhyamathI ajJAnatapanI vAta cAle che ke siddhiyoganI sAdhanA ajJAnI sAdhuo kare ane Akhare halakI yonione pAme che. 73 AnaMdaghanajI A padamAM potAnA anubhavayukata vicAra jaNAve che ke moranA jIvana uparathI vicAra karatAM mArA AtmAne bodha maLyo ane yoganA aMgo kevI rIte sAdhavA teno rasto mane maLI gayo arthAt moha upara kema vijaya meLavavo e bheda mane hAtha caDI gayo. moranI jIvanazailI ApaNe joI te parathI jaNAze ke moranA jIvanamAM paNa yogIrAjajIe pada chamAM jaNAvyA mujabanI aSTAMga yoganI sAdhanA nIce mujaba vaNAyela che. yama : mora AjIvana brahmacarya pALIne tRSNA, lAlasA, kAmanA ane mAyArUpI DhelaDIono tyAga karI ekAkI jIvana jIve che. bhogopabhoganA sAdhanono AjIvana tyAga e morano yama che. niyama : nija ArAdhanAmAM ja sadA tatpara rahevuM e morano niyama che. A niyamanuM pAlana karavA vaDavRkSanI Toca, parvatazikhara ke tIrthamaMdiranA zikhara para, dhajAdaMDanI pATalI para birAjamAna thaI potAnI sAdhanAmAM DUbI jAya che. Asana : potAnI sAdhanAne yogya beThaka grahaNa karIne mora tyAM potAnuM sthAna TakAvI rAkhe che. rAtrinA ati vegathI vAyu vAto hoya, megharAjA mana daIne bAre khAMge varasatA hoya, AkAzamAM vijaLInA kaDAkA bhaDAkA thatA hoya to paNa mora potAnuM Asana choDato nathI. yoganA 84 AsanomAnuM eka atyaMta muzkela Asana 'mayurAsana' tarIke oLakhAya che. prANAyAma : moranuM prANavAyunuM aMdaramAM levuM pUraka che, sthira rAkhavuM kuMbhaka che ane Doka maraDIne gaLuM nAnuM karI meghagarjanA jevo madhura TahUkAra kare che te recaka che. pratyAhAra : IndriyonA asaMyamane rokavo te pratyAhAra che. je dizAmAMthI chUTe dehAdhyAsathI to maLe mukti. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ T AnaMdaghana pada - 11 vAyu vAto hoya tenI sAme ja mora potAnuM sthAna laIne saheja paNa vicalita thayA sivAya niSkapapaNe besI rahe che. A morano pratyAhAra che. dhAraNA : jJAnamAM AvelA padArthone saMskArathI kAlAMtare vismaraNa na thavA devuM te dhAraNA che. mora svanirNayamAM koI paNa paristhitimAM TakI rahe che. A tenI dhAraNAnI dRDhatA che. dhyAna : AsapAsanI paristhitithI aLago rahIne mora potAnI mastImAMja magna rahe che. vikalpomAM aTavAyA vinA e potAnI jAtane jAgRta rAkhe che. koI zubha viSayamAM ekAgratA e dhyAna che. dhyAnamaya jAgRti karmakSayanuM kAraNa bane che. pAramArthika dhyAna dvArA kASTamAM rahelA agninI peThe AtmA pragaTa thAya che. samAdhi : AtmajJAnI AtmA sAthe tanmaya thaI ekIkaraNa prApta kare te samAdhi che. svarUpamAM cittano nirodha karIne zubha ke zuddha upayogamAM ekAgra thavuM te samAdhi che. yogIjanonA lakSaNothI yukta mora samAdhimAM rahevA prayatnazIla rahe che. jema kaivalya lakSmI (kamalA) ne pAmelA kevalajJAnI arihaMta paramAtmAnI bhakita pratye prasanna rasa reDIne prabhubhaktinA raMgamAM raMgAyelI te svarUpavAna apsarAo nRtya, nAcagAna karatI vakhate badhI sUjhabujha khoIne eka rasaraMgathI prabhu samakSa nRtyakalA kare che, tevAja rasaraMgathI bharapUra moha para vijaya meLavyAnA nizAna DaMkA vAgI rahyAM che. tenA dhvaninA paDaghA mArA mastakamAM vAgI rahyAM che. AnaMdaghana evAM mArA AtmAe moranI jema yoganA sarvAMga dhAraNa karelA che tethI samAdhi sthita mudrA dhAraNa karelI che jemaNe evI dhyAnI dazAmAM mArA bhItarI prabhu AgaLa apsarAo bhakitabhAvathI nAcagAna karI rahI che tenA nizAna DaMkA vAgI rahyAM che. sAmAnyathI moTA bhAganA jIvonA janma janmAMtaranA saMskAra prakRtimAM doSa zodhavAnA che. prakRtimAM doSa zodhanAro potAnA AtmAne bhagavAna banAvI zakato nathI. ahiMyA paNa moranA jIvanamAM paNa doSadRSTi eplAya karI kahevuM saMsAra khoTI mAnyatAthI cAle che, adhyAtma sAcI mAnyatAthI cAle che. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMghana pada . 11 75 hoya to kahI zakAya che ke mora to sarpa pratye jAtiyaira dharAvatu pakSI che. sarpane jotAMja te potAnI cAMcamAM rahelI tIkSNatA dvArA tenA be TUkaDA karI uDI jAya che, mATe te hiMsaka che. janmajAta vairI che. jo Avo niSedhAtmaka abhigama yogIrAjajIe apanAvyo hota to moranA jIvana upara vicAra karatAM, temane je sAdhanAno mArga maLyo te na maLata ane to teo pote eka avvalakakSAnA yogIrAja na banI zakayA hota. temaja ApaNane saune adhyAtmanuM sarvocca zikharAnvit mArgadarzana ApI zakayA hota nahi. mATe A pada racanA uparathI eTalo sAra kheMcavAnuM mana thAya che ke koInI paNa prakRtine joyA pachI ApaNe temAM doSAropaNa kayArepaNa karavuM joIe nahi paNa tenI prakRttimAM je je vizeSatAo paDI che te zodhIne ApaNu jIvana sAdhanAmaya temaja paropakAra parAyaNa banAvavu joIe. vidyAvinaya saMpanne brAhmaNe gavi hastinaH / zuni caiva zvapAke ca paNDitAH samadarzin // eka khoTo vikalpa AtmAne anaMtakALa rakhaDAvI zake che. - relvenI musApharImAM ke plenanI musApharImAM yogAnuyoga sadbhAgye ke kamabhAgye ApaNI beThaka koI musalamAnanI bAjumAM AvI hoya, musApharI lAMbI hoya ane te potAnI sAthe rahela bhAtAno Dabbo kholI temAMthI rAMdhela mAMsa khAto hoya ane te vakhate ApaNane cItarI caDhe, manomana tenA upara dveSa okayA karIe to ApaNe tenI prakRtine bArIkAIthI nihALI nyAya Apyo na kahevAya paNa tenA upara ghora anyAya karI ApaNA AtmAne karmabaMdhathI bhAre banAvyo kahevAya. te vakhate eja vicArAya ke huM bhAgyazALI ke mane jaina pudgala maLyuM che tethI mArI prakRti Aje zAkAhArI banI che. tene muslima pudgala maLyuM che mATe tenI prakRti mAMsAhArI che. badhI karmajanita audayika avasthAo che. Ama samanvaya sAdhI aMdarathI zAMta-prazAMta-upazAMta banIe, mAtra dRSTAbhAve tene nihALIe, jarApaNa arUci na karIe to ApaNe syAdvAdane amalI banAvyo kahevAya ane AnaMdaghanajInA A padane yathArtha pariprekSyamAM samajyA kahevAIe. jema cittanuM tema dRSTinuM paNa sAmya keLavavuM joIe. paMDitanI vyAkhyA karatA gItAe a.5 zloka 18mAM gAyuM che Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaka AnaMdaghana pada - 11 paMDito vidyAvinayayukta brAhmaNamAM, gAyamAM, hAthImAM, kUtarAmAM tathA cAMDAlamAM paNa samAna dRSTivALA hoya che. A padano bodha e che ke prakRtine bArIkAIthI nihALo ane emAMthI paNa AdhyAtma tAravo. mora jevuM pakSI paNa jo pUrvanA yoganA saMskAra yogIjIvana jIvatuM hoya to ApaNI saMjJI paMcendriya manuSyanI javAbadArI ethI vadhu hoI, moramAMthI preraNA laI ApaNe paNa aSTAMgayoganI sAdhanA karI AtmAno anubhava karI AtmAne paramAtmArUpe AkAravAno - kaMDAravAno dAyikabhAva karmanA udayanI apekSA rAkhe che. kSAyAmakabhAva karmanA kSayopazamanI apekSA rAkhe che. auyamikabhAva karmanA upazamanI apekSA rAkhe che. kSAyikabhAva karmanA kSayanI apekSA rAkhe che. cAreya bhAva apekSA janme che jyAre AbhAchuM maulika svarUya niraryakSa che. jIva jaNAvALuM kArya be prakAre kare che : (1) jayAre jIva rAgI hoya che, tyAre bhogavRti arthe sukhabuddhithI jaNAvALuM kArya thAya che (2) jIva jyAre sAkSI banIdhe jANAvALuM kArya kare che, tyAre vairAgI hoya che. AgaLa upara sAkSI | bhAva paNa nIkaLI jaIne mAtra jJAtA-daMAyaNuM ja rahe che, tyAre jIva vItarAga thAya che. e bhUmikAe jIva karatI | sAthe svato vaNA jJAtA-daDhA bane che. mAnavabhavanI sArthakatA bhedajJAna karavAmAM che. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 12 77 bA, II1il pada - 12 (sAkhI) kubuddhi kubajA kuTilamati, subuddhi rAdhikA nArI || ___ copara khele rAdhikA, jIte kubasA hArI // 1 // (rAga sAmagrI) khele caturgati copara, prAnI mero khele, narada gaMjiphA kauna ginata hai, mAne na lekhe buddhivara rAga doSa mohake pAse, Apa banAe hitakara // jaisA dAva pare pAsekA, sArI calAve khilakara... || prA. // 2 // pAMca tale hai duA bhAI, chakA tale hai ekA / saba mila hota barAbara lekhA, yaha viveka ginavekA || prA. ||3|| caurAsI mAce phire nIlI, syAha na torI jorI / lAla jarada phira Ave gharameM, kabahuMka jorI vichorI // prA. // 4 // bhAva vivekake pAu na Avata, taba laga kAcI bAjI / Anandaghana prabhu pAu dekhAvata, to jIte jiya gAjI // prA. // 5 // agiyAramAM padanI jemaja A bAramAM padanuM paNa zrIyuta khImajIbApAe anya mImAMsakothI judA paDIne emanI AgavI sUjhabujhathI anokhuM ane aneruM arthaghaTana karyuM che. jIvana eka saMgrAma che. emAM subuddhino kubuddhi sAme, samatAno mamatAnI sAme, dharmano adharmanI sAme, sano asat sAme ane prakAzano aMdhakAra sAme saMgrAma cAlI rahyo che. jo subuddhi, samatA, dharma, sanI jIta thAya che to jIvanajyota jhaLahaLI UThe che ane prakAza patharAI jAya che. anyathA kubuddhi, mamatAnA saMgamAM bhavabhramaNanA aMdhakAramAM aTavAvAnuM, athaDAvAnuM ane bhedaNI cAlatA saMsAramAM bhedadaSTithI jIvIe chIe tethI bhavobhava bhUdAIe chIe. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 AnaMdaghana pada - 12 rajhaLavAnuM cAlu rahe che. AryAvartamAM ramAtI ramatomAM paNa A prakAza ane aMdhakAranA jaMgane vaNI levAmAM Avela che. zataraMja ane copATa rajavADI ramata che. zataraMja e buddhibaLanI ramata che. emAM kukarmo karAvavAvALI kurUpa kunjA kubuddhine sukarmo karAvavAvALI surUpa subuddhithI harAvavAnI hoya che, tethI bAjImAM khAnA-cokaThA kALA dhoLA hoya che. tema sAmasAme pAyadaLa, ghoDA, hAthI, UMTa, rAjA, vajhIranuM baneluM sainya paNa kALA dhoLA raMganuM hoya che. A ramatamAM buddhibaLa jJAna-prajJAno upayoga karI jaya pAmavAno hoya che. ahIM puruSArtha - sAvadhatA - jAgRtinI pradhAnatA copATa e jugAranI ramata che. emAM cAra paTa hoya che jenA kendramAM ghara hoya che. cAra paTamAM coryAsI khAnA hoya che. cAra paTa, cAra gati ane coryAsI khAnA coryAsInA pherAno nirdeza kare che. A ramata pAsA pheMkI jeTalA dANA paDyA hoya te mujaba cAla cAlavAnI hoya che. pAsA sIdhAM paDe ane joItA dANA (aMka) maLe to jIta thAya che arthAt pAsA pobAra thAya che. pAsA. pheMkavAnI kuneha ane AvaDatathI loko dhAryA pAsA pADatA hoya che chatAM pradhAnatA bhAgyanI hoya che. A ramata sUcave che ke karmalaghutA ane kALaparipakavatAno sAtha maLe to jIta thAya. eja rIte ghera ghera prAcInakALathI ramAtI AvatI ramata gaMjIphAnI eTale ke bAvana pattAnI ramata che. A ramatamAM bhAgya ane kuneha - AvaData - buddhibaLa Ubhaya bhAga bhajave che. A ramatanA bAvana pAnA bAvana saptAhane sUcave che to lAla ane cokaTa subuddhi, samatA, prakAzanA sUcaka che to kALI, phullI, kubuddhi, mamatA, aMdhakAra sUcaka che. cAra raMganA pAnA cAra Rtuone sUcave che. ekkAthI dassA sudhInA pAnA 1 thI 10 nA mULa aMka tathA pAMca jJAnendriya ane pAMca karmendriya maLI thatI daza IndriyonA sUcaka che ane gulAma, rANI ane rAjA e tAmasa, rAjasa, sAtvika evI triguNAtmaka prakRtinA sUcaka che. pattAnI vaheMcaNImAM pattA maLavA te bhAgya-prArabdha che paNa AtmA AtmAne oLakhI, emAM sthita thAya to karma tUTe. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada 12 e maLelAM pattAthI, sAmo kevAM pattA kayAre utare che te joI vicArI ApaNe ApaNA pattA utaravA ane bAjI jItavI te kuneha - AvaData - buddhibaLa che. A ramatothI dhAraNA, ekAgratA, samatA, dhIraja, buddhi AdinI khilavaNI thatI hoya che. ramata viSenI ATalI pUrvabhUmikAnA AdhAre have avadhUtayogIzrI AnaMdaghanajInA padanuM vizleSaNa karIzuM. kubuddhi kubjA kuTilamati, subuddhi rAdhikA nArI; copara khele rAdhikA, jIte kubasA hArI....1, 78 rAvaNanI paTarANI maMdodarInI dAsInuM nAma kubjA hatuM. e kALamAM gAma paragAma bhaTakanArI asthAyI vaNajhArA komanI strIone dAsI tarIke rAkhavAmAM AvatI hatI. A padamAM yogIrAjajI kubuddhine kubjA dAsI sAthe sarakhAve che. A kubuddhi kuTila mativALI kapaTI hoya che ane tethI tenI gati (cAla) paNa na samajAya evI mAyAvI jaTila ane kuTila hoya che. e AtmAne avaLe mArge calAvanArI hoI, AtmAnI bhAre aparAdhI hoya che. kubuddhi AtmAnA guNone vikRta karI apavitra (melo-kALo) banAve che. kubuddhi kubjA mohanA pakSamAM rahI vItarAgI evAM AtmAne rAga dveSI banAve che. kubuddhi mohanA pakSamAM rahIne jIvanI pAse A saMsAramAM cAra gatinA bhavabhramaNanI copATa khelAvaDAve che ane e jIva bhavabhramaNathI mukata na thaI jAya ane bhamato ja rahe te mATe kuTila cAla cAle che. pUrvanA kALamAM rAjA harisacaMdra, naLarAjA, pAMDavo, kauravo copATa khelyA hatAM. mahAbhAratanA yuddhanA mULamAM paNa A sogaThAbAjI copATanI ramata hatI. saraLa svabhAvI evAM yudhiSThirane copATa ramavA majabUra karI enI saraLatAno lAbha laIne duSTa evAM duryodhane kapaTI zakunimAmAnA sAthamAM, kapaTathI pAsA nAMkhI yudhiSThirane harAvela ane pAMcAlI sahita sarvasva jItI lIdhela. - vidvatA ane vAvivAdathI AtmA hAthamAM Avato nathI. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 12 kubuddhinA sAmA pakSe subuddhine AnaMdaghanajI mahArAjA rAdhikA tarIke saMbaMdhIne ene kRSNanI patnI rAdhA sAthe sarakhAve che. jJAnIonuM kahevuM che ke rAdhA e kRSNa eTale AtmAnI AtmasvarUpa ciMtavana dhArA che. khele caturgati copara, prANI mero khele; narada gaMjIphA kauna ginata hai, mAne na lekhe buddhivara1. yogIrAjajI kahe che ke prANI mero khele caturgati copara.. mArA AtmAnI hajI sudhI joIe evI cittazuddhi thaI nathI. tethIja hajuya e cAra gatinA cokamAM bIjA jIvonI jema bhaTake che. mAro AtmA haju karmanI gulAmImAMthI mukata thayo nathI. sAdhaka banavA chatAM jo jIvana pramAdavALuM hoya to jJAnamAM ahaMkAra ghUsI jAya che ane jo te taraphanuM lakSa ja na hoya to mahA anarthakAraka AtmavaMcanA thAya che. Ama potAnA bhagavat svarUpa AtmAne AtmA poteja chetare che. AvuM vicArI yogIrAja anaMdaghanajI potAnA caitanya AtmAne AtmamArge sanmArge dorI rahyAM che. he nara dehe rahelAM mAnavIo ! A mAnavadeha e to narada - nakkara - nagada nANuM che. e to rokaDAno vepAra che. athavA to A naradeha (narada) je maLyo che te evuM nagada nANuM che ke jenAthI mokSa kharIdI (meLavI) zakAya. gaMjIphA e bAvana pAnAnI ramata che, je ramatA AvaDe to - e bAvana pAnAnI gaNatarI karatAM AvaDe to, atyaMta lAbha thAya ema che. potAnuM Atmaghara sara (jItI) karI zakAya che. anyathA du:khano DuMgaro paNa khaDakI zakAya che. A ramatamAM hAryA to du:khanA DuMgaro khaDakAI jatAM teno pAra pAmavo atyaMta kaThina banI jAya che. mAro AtmA paNa A pahelAM bAvana pAnAnI ramatamAM hArIne anaMtakALa du:khamAM rulyo che. paraMtu A bAvana pAnAnuM gaNita koNa gaNe che? Aje huM je rIte A ramatamAMthI AdhyAtmika bodha pAmyo chuM tevo bodhapATha lenArA ane tenA dvArA AtmAne urdhvagati pamADavA dvArA mokSa sudhI pahoMcADanArA viralA keTalAM haze ? arthAt bahu jUja vicakSaNa virala AtmAo A bAvana pAnAnI gaNatarI vikalpa khoTo AvI jAya te cAle paNa khoTo vikalpa karAya nahi. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 12 sAcI rIte karI, ramatanA hArdane samajI gaNitAnuyogathI AtmAnA gaNitane ukelI zake che. Ane ukelanArA zreSTha buddhinA svAmI lekhAya che je sAcA arthamAM mAnanA adhikArI che athavA to A gaMjIphAnI bAvana pattAnI ramatanA pAnAnI goThavaNI potAnA AtmA upara laI jaI temAMthI adhyAtma bodhano mArga lenArA ane tenA lekhA karIne bodhadAyaka gaNita paddhatine mAnya karI ene lakSamAM laI AcaraNamAM utAranArA buddhivaMta naravIro bahu jUja hoya che. rAga doSa mohaka pAse, Apa banAe hitakara, jaisA dAva pare pAsekA, sArI calAve khilakara. prAnI..2. AkhuMya jagata rAga dveSa mohanA pAsa (baMdhana)mAM baMdhI (kedI) banelA che. A baMdhanamAMthI chUTakAro meLavI mukta thavAne icchuka keTalA narabaMkA maLaze ? AvA mukitavAMchuka naravIro jenI jenI najare caDhyA che te AtmA sva kArya sAdhI sIdhA siddhabhagavaMtanI haroLamAM sthAna pAmyA. ApaNA AtmAnuM hita thAya, maMgala thAya, kalyANa thAya evA lAbhanI gaNatarI rAkhI khela khelavAno che. A khelamAM Atma tattva hAtha lAgI jAya - maLI jAya to te evI amulakha cIja che ke jevI bhakta kavi mIrAMbAIe ene pIchAnI che. pAyo jI maiMne rAma-ratana dhana pAyo (2) Teka.... vastu amalaka, dI mere sagara, kirapA kara apanAyo. pAyojI...1. janama janama kI pUMjI pAI, jagameM sabhI khovAyo. pAyojI...2. kharace na khUTe, vAMko cora na lUTe dina dina baDhata. savAyo. pAyojI...3. tana kI nAva, khevasyA sadgara bhavasAgara tara Ayo. pAyojI..4. mIrAM ke prabhu giridhara nAgara harakha harakha jasa gAyo. pAyojI...5. jevAM pAsAnA dAva pheMkAze tevI kheladIlI pUrvaka ramata AgaLa cAlaze. A paMkita dvArA AnaMdaghanajInuM kahevuM che ke he cetana ! prati samaye thatA karmonA udayakALe durbuddhi tane kAvAdAvAmAM ramADI phasAvavAno prayatna karI rahI che te vakhate tuM jo jAgRta rahIza to ja tenA dvArA thatA nukasAnathI bacI zakIza. pote jyAM nathI tyAM tenI bAdabAkI na kare to tenuM ThekANuM na paDe. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 AnaMdaghana pada - 12 karmonA udayakALe jIva tArI pAse tArA pakSe sumati ane samatA haze to ja tuM bacI zakIza. gaMjIphAnI ke sogaThAbAjInI copATanI ramatamAM je pratipaLe jAgRta hoya che te ja sAmA pakSanI cAlabAjImAM phasAto nathI. A ramatamAM ramanAre badhAMnI badhI cAlane jotAM rahI potAnI cAla cAlavAnI hoya che ane sAmAnI phasAmaNI karanArI cAlathI bacatA rahevA pUrvaka sAmAnI cAlanI sAme Akramaka cAla cAlIne ene mahAta karI jIta meLavavAnI hoya che. A mATe satata jAgRta - sAvadha rahevuM paDatuM hoya che. gAphela rahyAM to goLA bhegI gophaNa gumAvavA jevuM thAya che. moha mAyA mamatA sAmenA jIvana saMgrAmamAM paNa durbuddhithI thatAM nukasAnathI bacavA ane durbuddhine mahAta karavA AtmAe satata sumatinI yojanAbaddha cAla cAlavI paDe che. pAMca tale hai duA bhAI, chakA tale hai ekA; saba mila hota barAbara lekhA, yaha viveka ginavekA, prANI...3. A paMkitathI yogIrAja ramatamAM gaNatarIno viveka kema karavo ane gaNavAnA vivekathI AdhyAtma kema tAravavuM tenI rIta batAve che. gaMjIphAnA bAvana pAnAnI vivekapUrvakanI goThavaNIthI adhyAtma tAravI zakAya che. bAvana pAnAmAM cAra raMganA, lAla cokaTa phullI ane kALInA ekekanA tera pAnA che. A teramAM ekathI daza sudhI aMkanA kramAMka anusAranA pAnA che ane bAkInA traNa gulAma, rAjA, rANI jene pAnAnI ramatamAM bAvalA kahe che te pAnA che. pahelI paMkitamAM ekkA, durIthI laI sattA sudhInA pAnAnI goThavaNInI vAta gUMthavAmAM AvI che. eka bAju ekko ane chaggo che to bIjI bAju duA kahetAM dUrI che ane pAMca kahetAM tIrI, cokkA, paMjA, chakkA ane sattAnI vAta vicAravAnI che. A pAMca 3+4+5+6+7 pAnAno saravALo paccIsa (25) thAya che. pAMcamAM paramezvara vaselAM che te paMca parameSThi arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu che, je pAchA mati, zruta, avadhi, mana:paryava ane kevalajJAnamAMthI koIne koI jJAnanA dhAraka evAM jJAnI che. e pAMca parama buddhi ane Indriyo jo bahIrlakSI bane to ajJA kahevAya. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 12 ISTa puruSo ane teoe jAgRta karelAM pAMca jJAna pratyeka jIvamAM ajAgRta - apragaTapaNe sattAmata rahelAM che. e jJAnaprakAzanA tejanI chAyA jIvamAM paDI rahI che. A pAMcanI nIce (tale) duA eTale ke rAga ane dveSa e be dabAyelAM rahyAM che. arthAt jo jIvanI daSTi paMcaparameSThi ane pAMcajJAna tarapha maMDAyelI rahe che to rAga-veSa dabAyelAM rahe che. jo pAMca che to be dabAyelAM rahe che paraMtu ekameva ekkA jevo AtmA to anaMtakALathI cha nikAya eTale pRthvIkAya, apakAya, teukAya, vAukAya, vanaspatikAya ane trasakAyamAM rakhaDI rahyo che arthAt cha kAyanA kUTAthI AtmAno kUTo thaI gayo che. ekathI sAta aMkanA pAnAnI vicAraNA karyA bAda have zeSa rahetAM pAnAnI vicAraNA karavAmAM Ave che. bAkI rahetA cha pAnA ako, navvo, dasso eTale ke 8, 9, 10 ane gulAma, rANI, rAjA che. 8+9+10 e traNa pAnAno saravALo (27) sattAvIsa thAya che. A 27nAM AMkamAM upara je 25no AMka meLavyo te umerI detAM (52) bAvananI saMkhyA Ave che je gaMjIphAnA kulA bAvana pAnAne sUcave che. arthAt dRSTAMta je ramata che te bAvana pAnAnI che to dRSTAMtikamAM paNa A rIte bAvananI saMkhyA ghaTAvavAmAM AvI che. have jo A dRSTAMtikamAM ghaTADavAmAM Avela 25 ane 27 maLIne thatAM bAvana (pa2)nI sAme jo rAga ne dveSa parAjita thAya to te be (rAga ane dveSa) jIvane zaraNe AvyA - vaza thayA ema kahevAya. A zaraNe AvelA bene bAvanamAM umeratAM (25+27+2) coppana (54)nI saMkhyA prApta thAya. have je rAga-dveza vaza thayAM che te paMca parameSThi ane pAMcajJAnane eTale ke 3+4+5+6+7 e pAMca pAnAne kAraNe vaza paDyA che. to e bene umero enI sAthe karatAM saMkhyA 27nI thAya che je saMkhyA zeSa cha pAnAmAMnI 89+10 e traNa pAnAnA saravALAnI saMkhyA barobara thAya che. eTale kahyuM ke saba milA hota barAbara lekhA. have pachInA eTale ke sAtanA AMka pachI ajJAthI zarU karatAM je cha pAnA buddhi jyAre aMtaralakSI bane to prajJA kahevAya. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 12 zeSa rahyAM temAM aThThA, navvA, dassAne te gaNatarImAM lIdhAM paNa gulAma, rAjA, rANI e bAvalAnA traNa pAnA hajuya bAkI rahI gayAM. e traNano coppananI saMkhyAmAM umero karAtaM sattAvana (57)nI saMkhyA maLe che. Ama (2+3+4+5+6+7 = 27) + (8+9+10 = 27) + 3 (gulAma, rAjA, rANInA traNa pAnA) no je kula saravALo sattAvana thAya che te saMvaranA pa7 bhedono nirdeza kare che. kahevAnuM tAtparya e che ke AtmA jyAre A sattAvana (57) prakAre saMvaramAM rahe che tyAre saMvaranI sAme je Ave che tenA betAlIsa (42) bhedo ke je pApa prakRtio che tenI upara vijaya hAMsala kare che. dRSTAMtamAM pAnAnA AMka 3+4+5+1+7+8+9=42 e sAta pAnAnA aMkanA saravALAthI drASTAMtika AzravanI betAlIsa (42)nI saMkhyAno meLa ghaTAvavAmAM Ave che. AzravanI 42 saMkhyA pAnAnI daSTAMtathI ghaTAvatAM chelle nava (9)no AMka AvatA aMko, je mAtra 1 thI 9 ja hoya che tenI samApti thAya che. arthAt gaNatarI pUrI thAya che kAraNa ke saMvaranA pa7 bhedathI AzravanA 42 bhedono cheda uDAvI devAmAM Avyo che. ekko (1luM pAnuM) e AtmA che je cha nikAya - SaDanikAyamAM kuTAI - kacaDAI rahyo che, AtmAnA be moTA zatru rAga dveSane paMca parameSTinI kRpAbhakitathI temaNe jAgRta karelI jJAnazaktithI vaza karavAmAM AvyA che ane 42 prakAranA AzravanuM pa7 prakAranA saMvarathI avarodhana karavAmAM AvyuM che. have AzravanI gaNatarImAM nava sudhI hoMcyA pachI dazamuM pAnuM dasso bAkI rahI gayo. kAraNa ke eka AtmA, be rAga dveSa ane 3+4+5+6+7+8+9=42 Azrava eTalI 1 thI 9 sudhInA aMkonI gaNatarI karavAmAM AvI. je zeSa daza (10) rahI gayo te aMka nathI paNa saMkhyA che. e saMkhyAne aMkamAM rUpAMtarita karavI hoya to 1 + 0 = 1 ema aMkazAstra Neumrology pramANe ekano aMka Ave. saMvarathI Azravano cheda uDI javAnA kevalajJAna upaya che. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 12 85 kAraNe AzravanI zUnyatA thaI, te zUnyane dazamAM umeratAM so 100 nI saMkhyA bane je pUrNatAnI sUcaka che ane e sonI saMkhyAmAMthI ekane kADhI kADhI nAkhatA zUnya rahe. Ama dazanI saMkhyAmAM eka (1) no aMka AtmAne sUcave che tema zUnyanA aMka paNa AtmAno ja sUcaka che. kAraNa ke AtmA enA zuddhAtmA-paramAtma svarUpamAM zUnya che. skUla nahi, sUkSma nahi paNa zUnya e AtmAnuM svarUpa. ahIM zUnya eTale abhAva evo artha nahi karatAM bAdhya bAdhabhAva rahitatA evI avyAbAdha avasthA te zUlyAvasthA evuM arthaghaTana karavuM. zUnca eTale asara abhAva. jagatanA koI paNa padArthanI asara thAya nahi ane koIne kazI asara (bAdhA) pahoMcADe nahi. zUnyane kazAmAM umero ke zUnyane kazAmAMthI bAda karo zUnya zUnya raheze ane te te rakama te ja raheze evo gaNitano siddhAMta paNa kahe che. matalaba AtmA e rUpI tatva nathI paNa arUpI evuM zUnya tatva che - pUrNa tattva che. zUnya bhale vyavahAra gaNitamAM zUnya kahevAtuM hoya paNa zUncane sUcavanAro pUrNa vartuLano AkAra (360 DIgrI nI) pUrNatA sUcaka che. enI sAme Azrava ane saMvara e baMne rUpI tattvo che. AvI rIte yogIrAjajIe A bAvana pAnAnA gaMjIphAnA dRSTAMtathI jaDa tattva (ajIva) ane cetana tattva (jIva) evAM rUpI ane arUpI tattvanA bhedajJAnathI AdhyAtmika mArgano prakAza pADyo che. A paMkitanuM copATanI bAjInA pAsA upara aMkita karAtA AMkane anulakSIne yoganiSTha AcArya bhagavaMta pUjya buddhisAgarasUrIjIe arthaghaTana karyuM che te paNa tAtvika che je nIce mujaba che. copATanI bAjImAM vapArAtA pAsA uparanA aMkita aMka viSe vivekapura sara gaNavAmAM Ave to cauda guNasthAnakanI vAtono tALo sAro maLe che. pAsA upara aMkita pAMcanA aMkanI barobara sAmI bAjunI sapATI upara beno aMka ane chanA aMkanI sAme ekano aMka aMkita karelo jaNAze. e sUcave che ke 5 + 2 = 7 mAM 6 + 1 = 7 umeratAM cauda guNasthAnaka thAya che. grahaNa ane tyAga jyAM che te vyavahAra AtmA che, nAmadhArI che. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 AnaMdaghana pada - 12 anaMtAnubaMdhI ane apratyAkhAnI e be kaSAyone je jIte che, e pAMcamA guNaThANe pahoMce che. e pAMcamA guNaThANA pachI je koI sAdhaka chaThThA ane sAtamA guNaThANAne pAme che,te pAMca vattA be ema sAtamAM guNaThANAne pahoMcyA pachI ene zreNinA cha guNaThANA oLaMgavAnA rahe che. je oLaMgI jatAM mAtra eka ja caudamuM guNasthAnaka zeSa rahe che, te sahaja ja prApta thatAM siddhi lAdhatA sidvipade ArUDha thavAya che. pAsAnA aMka viSe bIjI eka apekSAe vicAratAM pAMca avratathI be eTale ke rAga ane dveSanuM poSaNa thatuM rahe che to sAta gatinuM paribhramaNa cAlu rahe che ane AThamI mokSa gatithI dUranA dUra rahevAya che. e sAta gati te (1) naraka (2) ekendriya (3) vikalendriya (4) saMmUrchAima tiryaMca paMcendriya (5) garbhaja tiryaMca paMcendriya (6) manuSyagati ane (7) devagati. e ja rIte chano aMka sUcave che ke pakAyanI hiMsArUpa eka aMka sUcita asaMyamanA sevanathI sAta gatinA vedamAM paribhramaNa cAlu ne cAlu ja rahe che. e sAta veda te (1) naraka ane ekendriya tathA vikasendriya gatino napusaMkaveda prApta thAya che. (2) tiryaMca paMcendriya gatino naraveda (3) tiryaMca paMcendriyano : gatino nArIveda (4) paMcendriya manuSyagatino naraveda (5) paMcendriya manuSyagatino nArIveda (6) devalokanA devano naraveda (7) devalokanA devIno nArIveda athavA to cha lezyA uparanA vijayathI eka mana upara vijaya meLavAya. che. pAsAnA aMka pAMca ane be viSe ema paNa vicArI zakAya ke pAMca Indriyo uparano bhaya e rAga dveSa uparano jaya che. caudAsI mAce phire nIlI, cAha na torI jorI; lAla jarada phira Ave gharameM, kabahuMka jorI vihorI. prANI...4. cAra gati rUpa saMsAra e coryAsI lAkha jIvayonithI khadabadato chalochala bharelo aMdhAriyo kUvo che, temAM moha, mAyA, mamatA, durbuddhi, toramAM ne toramAM potAnuM jora calAvIne jagatanA jIvone kALI, nIlI, bhUkharI zAhIthI arthAt jene potAnA vItarAga svabhAvamAM vizvAsa nathI te paramAM vizvAsa kare che. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 12 87 kRSNa, nIla, kApota lezyAthI raMgatI mAcatI pharI rahI che. tAtparya e che ke ajJAna, moha, mUDhatA, mAyA, mamatA, durbuddhi potAnA kusaMganA kuraMgathI jagatanA jIvone raMgI temanI upara potAnuM kuzAsana calAvatI rAcI mAcI rahI che. paraMtu avadhUtayogI AnaMdaghanajI to kahe che ke huM have A ramatamAM gaNavAnI rIta zIkhI gayo chuM ane e gaNatarInA jore mArI cAla evI cAlIza ke huM tane phAvavA to nahi dauM paNa tane harAvIne jaMpIza kemake mohanidrAmAMthI huM jAgratA thaI gayo chuM ane samaja-sumati samatAnuM baLa meM meLavyuM che. | lAla jarada eTale lAlano rAjA ke lAlano bAdazAha e teramuM pAnuM che. uparanI paMkitaonA vizleSaNamAM ApaNe joyuM ke aMkanI gaNatarI 9thI pUrI thaI ane dazamA pattA dassAmAM eka evAM AtmAne e AtmAnI mULa mAlika zUnyadazA avyAbAdha avasthA prApta thatAM kAryasiddhi thaI gaI. e kAryasiddhi kayAre thAya ke jayAre lAlano rAjA arthAt lAlacoLa sUryaprakAza jevo jJAnaprakAza je sva-para prakAzaka che, sarvocca prakAza che te eTale kevaLajJAna sva ghera Ave. eTale ke kevaLajJAna je prAptanI prApti che tenuM pragaTIkaraNa thAya. to kahe che ke e teramuM patta kema karIne Ave ? samAdhAna Ape che ke je ekane zUnya banAvavo che temAM te zUnyane hAla pUratuM bAjue rAkhI ekane ekathI joDo eTale agiyAra thaze. arthAta sUtra banavA mATe AtmAne AtmA sAthe joDo. AtmAmAM karo. agiyAramuM patu gulAma che. e gulAma gulAmI dazAmAMthI chUTI svataMtra svAvalaMbI banavA prere che eTale ke sva che te svanI sAthe joDAo to svAvalaMbI svataMtra svastha bano. e mATe kahe che ke have ekane be joke eTale ke sumati ane samatArUpI rANIo sAthe joDo ke je rAjAnuM jIvana che. Ama ekane bethI joDatAM bAramuM patuM rANI AvI. - have eka AtmAne traNa jJAna darzana cAritra sAthe joDatAM eka ane traNa bhegAM thatAM lAlano rAjA - lAlano bAdazAha bane. A jJAna darzana cAritra para ghera eTale ke vinAzI evA dehamAM gayAM che tethI te mithyA banyA che - vinAzI joDe vinAzI thayAM che. deha e to masANiyu ghara che. masANamAM khAkha thanArA deha upara phogaTanA mohyAM chIe. A lAlanA bAdazAhanI bAdazAhI je arUpI - anAmI che te grahaNa karato nathI mATe tyAM tyAga nathI. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 AnaMdaghana pada - 12 dehane tyAM pArake ghera girave paDI che ane pArakAnI baMdI banI baMdIkhAne ghalAI che. e ApaNA sAyika samyaga jJAna - kevaLajJAna, sAcika samyagdarzana - kevaLadarzana ane sahaja saraLa satata zAzvata anaMta AnaMda sukharUpa lAlanA rAjAne paragherathI - paradezathI, svaghera svadeza laI AvavAno che. AnaMdaghanajI mahArAjA ekane ekathI joDIne AtmAne dhyAna samAdhimAM lIna karIne, sumati ane samatA rANIothI surakSita rahI kevaladarzana ke kevalajJAna rUpa lAlanA rAjAnI gharamAM AvavAnI - pragaTa thavAnI kAgane DoLe rAha joI rahyAM che. e lAlano bAdazAha Ave eTalI vAra che, e AvatAM ja mAyAnI badhI bAjI sameTAI javAnI che - vIMTaLAI javAnI che ane enuM badhuM jora vikherAI jatAM, enA torane havAI jatAM koI vAra lAgavAnI nathI. bhAva vivekake pAu na Avata, taba laga kAcI bAjI; AnaMdaghana prabhu pAu dekhAvata, to jIte jiya gAjI. prANI...5. AtmAne satata rAga-dveSanA viSamabhAvo thayA kare che kemake aitanI vacce rahe che ane tethI aitamAM ThaMdra (yuddha) thayA kare che. viSamabhAvathI chUTavA mATe samabhAvanI - samatAnI jarUra che. have bhAva je thAya che te viSama che ke samAM che tenI, sAcA ane jUThAnI tAravaNI karI sAcuM mArgadarzana karAvI sAcA mArge calAvanAra vivekanI paNa jarUra che. jayAM sudhI bhAva viveka sUkSmabodha je hukamanuM patuM che te bAdazAhanI ekAnI pAse (pAu) - paDakhe nahi Ave tyAM sudhI bAjI jItanI nahi samajatA tene hAranI - kAcI bAjI ja samajavI. haja kacAza rahI gaI che ema ja jANavuM. zAMti, sukha - prasannatA, prema, sarvatra, sarvasamaye, sarva saMyogomAM AnaMda AnaMda vartAya evI AnaMdaghana - AnaMdanA nakkara samuharUpa huM chuM, evuM jIvanamAM jaNAvA - dekhAvA mAMDe ane enA paracA (ahIM pAuno artha paraco lIdho che) jovAmAM Ave - eMdhANI - lakSaNo dekhAya tyAre eTale ke aMtaramAM jItanA jaya jayanA nAdano dhvani guMjavA - gAjavA lAge eTale have ApaNe pAra nirvikalpatA e AtmAno mokSa che - bhAvamokSa che. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 12 utaryA chIe ane bAjI nakkI pAkkI jItanI che ema dRDhapaNe mAnavuM. anyathA nahi. -: bAvana pAnAnI adhyAtmika vicAraNA : (1) ekko : ekameva, advitIya advaita evo AtmA pote. (2) dUrI : be rAga ane dveSa. (3) - tIrI : traNa gArava, traNa zailya ke traNa rAga kAmarAga-sneharAga-dRSTirAga. (4) coggo : cAra vikathA dhyAna. - cAra kaSAya - (8) aThTho : ATha prakAranA mada. (9) navno : hAsyAdi nava nokaSAya. (3+4+5+6+9+8+9 = 42) . (5) paMjo : pAMca prakAranA mithyAtva, pAMca prakAranI nidrA, pAMca prakAranA aMtarAya. (6) chaggo : SaTnavanikAyanA jIvo. (7) satto : sAta prakAranA bhayo. (3+4+5+6+7 = 25) cAra prakAranA Arta-raudrAdi 89 (10) dasso : daza prakAranI saMjJA eTale pUrvAparathI (janmajanmAMtarathI) AtmA sAthe lAgu paDelA malina saMskAro ke jenI kiMmata saMtoe ekaDA vinAnA mIMDA jeTalI zUnya gaNI che. A kusaMskArone khatama karavAmAM Ave to ja sadgurunI kRpAthI jIvane sAdhanA upAsanAno mArga hAtha lAge che. ekkAthI dassAnA Azrava joyAM tema ekkAthI dassAnA saMvara joIe. - kAyAthI mukta thAva e AtmAno mokSa che dravyamokSa che. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 12 (1) ekko : AtmA - mokSa (2) dUrI : jaDa-cetana / avirati-virati / dezavirati - sarvavirati. (3) tIrI : jJAna-darzana-cAritra ratnatrayI, deva-guru-dharma tattvatrayI (4) coggo : dAna-zIla-tapa-bhAva / nAma-sthApanA-dravya-bhAva /. dravya-kSetra-kALa-bhAva / dharma-artha-kAma-mokSa sAdhanA catuSka jenAthI anaMta catuSkanI prApti thAya. paMjo : pAMca aNuvrata / pAMca mahAvRta / paMca parameSThi | pAMca jJAna. (1) chaggo : zakAya (cha prakAranA jIva)nI rakSA. (7) satto : darzana saptaka. (8) aThTho : pAMca samiti ane traNa gupti rUpa aSTa pravacana mAtA. (9) navvo : brahmacaryanI nava vADa. (10) dasso : daza prakArano yati dharma/. lAla raMganA (lAla-cokaTa) rAga, saMvara, prazastakaSAya sUcaka pAnA. kALA raMganA (kALI-phallI) veSa, Azrava, aprazasta kaSAya sUcaka pAnA. cAra prakAra (lAla-cokaTa-kALI-phallI) cAra kaSAya, cAra sAdhanA catuSka sUcaka pAnA che. A dazamAM pattAmAMthI bodhajJAna laIne AnaMdaghanajI mahArAjAe adharmanI sAme sadharmarUpa zAstrano upayoga kAme lagADyo che. zraddhAmAM sanmati bhAva pragaTe ane AtmA samatAnA saMgamAM rahI kelI - krIDA - AnaMda pramoda kare e temanI sAdhanAno hetu che. siMha maTI bakarI banI gayelo, bAdazAhI gumAvI gulAma banI gayelo karI karmasattAnI gulAmI phagAvIne - karmane pAvara opha svamAM Tharazo nahi, parathI khasazo nahi to bhedajJAna thaze naha. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 12 eTarnIthI ApelI othorITI - sattAne vIvaDro (Withdraw) - rada karI potAnI AtmasattArUpa svarAjyano sAmrAjyano sattAdhIza bane. AvyavanA 42 bheda : Indriyo 5, kaSAya 4, avrata 5, yoga 3, maLI 17 ane thatI kriyAo 25 ema kula maLI 42 AzravanA bheda che. vigato navatattva prakaraNamAM joI levI. saMvaranA pa7 bheda : 5 samiti, 3 gupti, 22 pariSaha, 10 yatidharma, 12 bhAvanA ane 5 prakAranA cAritra maLI saMvaranA pa7 bheda thAya che je paNa vigate navatattva prakaraNamAMthI jANI levAM. A padano bodha e che ke A prApta naradehe (mAnavabhavamAM) ramavA jevI ramata tA AtmAnIja che, mATe AtmA sAthe AtmAmAM ramo ane AtmaramamANa banI naradeha sArthaka karo. Aja hetuthI pUrvanA vicakSaNa buddhinA svAmI evAM mahAmanA mahApuraSoe ramatamAM paNa AdhyAtmanI gUMthaNI karI, jethI ramata ramavA nIkaLelo paNa adhyAtma pAmI jAya. sApasIDInI ramata paNa AvI ja eka adhyAtmanA pAyA upara racAyelI ramata che. pUrvakALanA RSimunioe AdhyAtmane jIvana vyavahAramAM evI to tANevANe gUMthI lIdhela ke AryAvartanI jIvanazailIthI saheje anAyAse dharmamaya jIvana jIvAya. lagna jevI saMsAranI kriyAmAM paNa AryAvartanA RSi munioe evI vidhi goThavI che ane evA cokAvanArA vidhAno karyA che ke jo jIva vicAraka hoya to tyAM lagnaprasaMge lagnanI corImAM paNa vairAgya pAmyA vinA rahe nahi. zivAjInA guru svAmI rAmadAsa lagnanI corImAM paraNavA beThelA te vakhate gora mahArAja dvArA varakanyA sAvadhAna, kALI kaMThI sAvadhAna vagere bolAtA vicAramAM caDyA ane lagnanI corI choDI godAvarImAM jaI samAdhi lIdhI hatI. para vaDe sukha mAnazo to rovAno vAro Avaze. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 13 pada - 13 (rAga - sAraMga) anubhava hama to rAvarI dAsI ||a.|| Ai kahAM te mAyA mamatA, jAnuM na kahAMkI vAsI // a. ||1|| . rIja pare vAke saMga cetana, tuma kyuM rahata udAsI / barajyo na jAya ekAMta kaMtako, lokameM hovata hAMsI // a. ||2|| samajata nAhi niThura pati etI, pala eka jAta chamAsI / Anandaghana prabhu gharakI samatA, aTakalI aura lakhAsI // a. ||3|| yogIrAjajI A padamAM jAtane ThamaThorI rahyAM che ke tArI potAnI samatA rANIne choDI parAyI mamatA dAsInI mAyAmAM kayAM tuM phasAyo ? anubhava hama to rAvarI dAsI anu. AI kahAM te mAyA mamatA, jAnuM na kahAMkI vAsI. anu...1. samatArUpI cetanA potAnA cetana svAmIne kahe che. "he svAmI ! huM to tamArI vAmA - tamAruM DAbuM aMga - tamArI ardhAganA - sahadharmacAriNI chuM. tamArA ghara (AtmA)nI gRhiNI (gharane - AtmAne sAcavanArI) svAmInI - rANI to huM chuM. huM to cetananuM caitanya tattva (anubhava) chuM. jevI pUSpanI suvAsa che tevI huM cetanA - samatA tamArI cetanAnI suvAsa chuM!" "huM to Apa cetananI AbarUne vadhAranAra ApanI ja suvAsa evI ApanA caraNonI. dAsI chuM. huM kAMI rAva (rAjA)nI rAvapaNuM - rAjApaNuM dAkhavavA - rAjagharAnAnA rItirIvAja mujaba rAkhelI rakhAta-rakhopuM-golApuM karanArI rakhAta-golaNa-dAsI nathI !" rAjagharAnAmAM rAjAnA rAjavI ThAThamAThamAM rAjAne rANI hoya che tema rAjAnI ane rANInI ubhayanI paLepaLa rAtadivasa sarabharA - dekharekha rAkhanArI tahenAtamAM saMsAra e pArakuM ghara che, siddhazilA svadhAma che. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada 13 rahenArI dAsI rAvarIddhi rAva (rAja) rIti pramANenI rAvarI paNa hoya che. rANI rAjA ane rAjyanI zobhA che jyAre dAsI e cAkarI karanArI cAkaraDI - nokarANI - golaNa che. e kAMI rANAnI rANI nathI. "huM samatA (cetanA) to tamAruM ja aMga, tamArI ja suvAsa, tamAro ja aMza chuM to eno upabhoga karo. ene mANo ane eno anubhava karIne parakha karo ke huM samatArUpa cetanA ane Apa svAmI kAMI judA nathI paNa eka chIe !" - "khabara nathI paDatI ke A mAyA mamatA rAvarI dAsIo, golApuM karanArI golaNo kayAMthI tamArAmAM peMdhI paDI gaI che ? A bhaTakatI jAtinI, vaNajhArA komanI golaNo ke jenA koI ThAma-ThekANA nathI, gAmamAM ghara nathI ane sImamAM khetara nathI evI koI nAma saranAmA vinAnI - vAsa vinAnI asthira, Aje ahIM to kAle kahIM evI ahIM tahIM ekathI bIjA dehamAM bhaTakanArI, asthira, vinAzI jAtinI vinAzI avasthAmAM rahenArI ane rAkhanArI A mAyAvI mamatA golaNo Apa cetananA gharamAM kayAMthI AvI caDhI ? e to nokarANI che rANI thoDI che ! potAnA ane pArakAnI jarA parakha - anubhava samaja to rAkho ! je potAnuM nathI, pArakuM che tene potAnuM mAnavAnI ane potAnAnI koI oLakha pichAna na karavAnI mUrkhatA - ajJAnatA na karo !'' vIravijayajIe paNa gAyuM che ke.. parakha - 93 - "mAruM nahotuM tene mAruM karI mAnyuM, mAruM hatuM ene nahi pichAnyuM, evA mUrkhatAnA du:kha mArA, kahejo cAMdalIyA, kahejo cAMdalIyA sImaMdhara teDA mokale.'" rIja pare vAke saMga cetana, tuma karyuM rahata udAsI; barajyo na jAya ekAMta kaMtako, lokameM hovata hAMsI. anu...2. je koI jIva enI upara rIja eTale ke rati yA gamo kare che teno hAtha pakaDI tenA saMge cAlI nIkaLanArI evI asthira svabhAvavALI asatI kulaTA strI A mamatA che. "he svAmI cetana ! tame AvI mamatA ke jeno vizvAsa rAkhI zakAya nahi temAM mohAMdha banI enA mATe tapo-talapo cho ane enA AtmAja eka evuM dravya che je rAgAdi rUpe pariName che ane te vItarAgatAnI hiMsA che. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 13 (vAke) saMga mATe udAsa - hatAza - khinna bano cho !" "he svAmI ! Apano svabhAva kAMI udAsa thavAno - hatAza thavAno nathI. Apano svabhAva to udAsIna rahevAno che. zAtA ke azAtA, sAnukULatA ke pratikULatA, lAbha ke nukasAna, jaya ke parAjaya e kaMkomAM Ape udAsIna * nikaMdra rahevAno Apano svabhAva che tene kema visAre pADo cho ? udAsa thavuM e to doSa che jemAM tamArA udAsIna rahevAnA guNanuM dhovANa thaI rahyuM che." kaMta eTale kaMtha ke pati. satI strIne pati ekaja hoya. e pativratA hoya. patino paDachAyo banI rahI patinI gati ja jenI mati che evI satI strIne pati sivAyanA saghaLAMya puraSo para che ane bhAI, bApa, dIkarA jevAM che. Avo, eka evA potAnA paraNIta puruSano ja jene taMta che, te kaMta sAtheno ekAntika vyavahAra che, jene vajarya (barajayo) na thAya - eno tyAga nahi karAya. ethI viparIta jo ane konI sAthe vyavahAra rAkhavA jAya, saMbaMdha sthApavA jAya to tevI anekonI sAthe vyavahAra rAkhanArI nArI lokamAM eTale ke jagata AkhAmAM jagatanA lokonI hAMsInuM - TIkAnuM pAtra bane che ane tenI chApa kulaTAnI paDe che. yogIrAjajInI A vAta adhyAtmika rIte vicArIe to viparIta jaNAze paNa UMDI vicAraNAthI emanA kahevAno marma pakaDAze to vAtamAM tathya jaNAze ane svIkArya banaze. jenadarzana anusAra anekAMta e dharma mArga che. tethIja jenadarzana, anekAntadarzana ke syAdvAda darzana tarIke oLakhAya che. e anekAnta mArga eka ja vArano aMta eTale ke nirvANa pAmI mukita meLavavA ane paramapadane pAmavA mATe ApanAvavAno che. mArga anekAntano, nirAgrahatAno, samagratAno che paNa mArga AkhAmAM lakSa to bhakitathI paramapadanI prAptinuM ja eka mAtra hovuM ghaTe che. mArga anekAMtano che paNa ekAMtika ane AtyaMtika evA mokSa sukhane pAmavA mATe che. anekAMta e vyavasthA che tenAthI prApta thato samyapha ekAnta dravya-guNa-paryAyathI AtmAnI ciMtavanA e ja mokSamArga. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 13 95 e AtmAnI mahAsattA che. anekAnta zabdathI AtmA anaMta guNadhAma hoI, AtmAne anaMta guNadharmAtmaka kahIe to tyAM anekAnta e AtmAno vaibhava - guNavaibhava che. satI strIne patinA saMbaMdhathI patithI je saMbaMdhita che te sarva svajanAdithI saMbaMdha che paNa patisaMbaMdha to mAtra eka potAnA patinI sAthe ja che. pati saMbaMdhita svajanonI sAthenA saMbaMdha dvArA patinI cAhanA kRpA meLavI patipremamAM DUbI javAnuM hoya che. jo te patinA svajanonI sAthe sumeLa na rAkhe to pratipremane khoI nAMkhavo paDe che. ema jAti ekatAthI sahu jIvo eka sarakhA jIva jAtinA che ane svarUpathI sahu eka sarakhA samasvarUpI siddhasvarUpI che, e saMbaMdhathI jIva mAtra sAthe vyavahAra maMtrI (prema-vAtsalya), pramoda, karuNA ane mAdhyasthano ja rAkhavAno che paNa e badhoya vyavahAra pelAM eka mAtra paramapadane anulakSIne ekAnta mATe anekAnta che. vratanA kaMdranI. vacce nikaMta thaI advaita thavAnuM che. A saMdarbhamAM mahAmahopAdhyAyajI yazovijayajIe paNa gAyuM che ke.... te kema para sura Adare, je paranArI vaza rAcyA re... giruA re guNa. anekAntanA mArge cAlI ekAta asaMga ane mIna (niHzabdatA) ne siddha dazAne pAmavAnI che je svamayatA, sthiratA, visaMgatA, nirvikalpakatA, niHzabdatA che. samajata nAMhi nihara pati etI, pala eka jAta chamAsI; AnaMdaghana prabhu gharakI samatA, aTakalI aura lakhAtI. ajJa3. "AnaMdaghana evAM mArA prabhu ! mArA cetana svAmI ! samajatA nathI ke enI samatArUpa cetanA to enA gharanI - enA AtmAnI svAmInI pativratAnI TekavALI aTakaLI eTale ke pativratAnI TekamAM aTaLa rahenArI, patine choDIne kayAMya paNa bIje nahi janArI, patinI gati ja jenI mati che evI paDachAyo banI sadAnI saMgini, sadA TakanArI satI strI che ke jenA satItvanA lekha to zAstranA pAne lakhAya che ane enA guNanA gANA roja prAta:kALe bharaphesaranI sajajhAyamAM gavAya che. AvI satIne choDIne paraghera javAya nahi ane jJAnI mokSadAtA che. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ES AnaMdaghana pada - 13 parastrIgamanathI - paradArAnA sevananuM narake laI janAruM adhogatinuM mahApApa sevAya nahi. e kAMI mAtra brahmacaryavratanA khaMDana rUpa abrahmanA sevananuM ja pApa nathI paNa enI sAthe sAthe hisA, corI, jUTha ane parigraha ema pAMce pAMca vratono bhaMga karanAra mahApApa che. paraMtu mAro niSphara evo nagharoLa cetana svAmI (enI) AvI sIdhI sAdI vAtane paNa samajato nathI ane mArI dazAno - mArA haiyAnA baLApAno paNa heje vicAra karato nathI ke huM e cetana rAjAnI satI evI samatArUpa cetanArANI enA hitanI ciMtAnI agana javALAmAM baLI rahI chuM ane enI prItanA viyoganA du:khanA dahADAnI eka eka paLa mane jANe cha cha mAsanA kAramA virahakALa jevI vItAvavI AkarI thaI paDI che." A padano bodha e che ke je mAruM (mAyA-mamatAdi) nathI tene mAruM mAnavuM choDI daI ne mAruM che tenI pichAna-oLakha karI paraghara evAM paradezathI svaghara (AtmA) svadezamAM pAchA vaLI parasUra eTala ke sUraloka (devaloka)thI paNa upara evA paramalokane AdarIzuM to "My' (mArApaNA - mamatA) ke je vinAzI che tenAthI chUTI ' (huM - AtmA)mAM ke je avinAzI che tenAthI joDAI zakIzuM ane svamAM samAI jaI svamaya - samaya thaI zakIzuM. hakIkatamAM ' eTale ke trikALa zuddha cetanyamaya AtmA oLakhAyo tyAre kahevAya ke tenAthI bhinna je My' eTale ke zarIra, Indriya, vANI, prANa, mana, buddhi, citta, ahaMkAra, dhana, svajana, parivAra e badhuM paDachAyAthI jarA paNa adhika na lAge. janmajanmAMtaranA saMskAra e badhAMne paDachAyAthI adhika mAnavAnA cAlyA AvyA che, jethI A bhavamAM paNa heye tenI ja kiMmata adhikAdhika samajAya che ane tethI ja '' eTale ke trikALI dhruva paramAtmA zraddhAnamAM AvatA nathI. '' is to be seperated out from My' with the help of seperater that is "Gyani Guru'. prajJA vibhAga cAlu thatAM vijJAna vibhAga khUlI jAya che. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 14 7 - pada - 14 (rAga - sAraMga) anubhava tUM hai hetu hamAro, anubhava. Aya upAya karI caturAI, aurako saMga nivaaro| anu. // 1 // tRSNA rAMDa bhAMDarI jAi, kahA ghara kare savAro / zaTha Thaga kapaTa kuTuMbahI pokhe,manameM kyuM na vicAro. // anu. // 2 // kulaTA kuTila kubuddhi saMga khelake, apanI pata kyuM hAro? Anandaghana samatA ghara Ave, bAje jIta nagAro // anu. ||3|| - pUrvanA pada-13mAM samatArUpa cetanA rANI enA cetana rANAne samatAnA saMgano anubhava karI samatAnA raMge raMgAI samatAnA susaMgathI mamatAnA kuraMga ane kusaMgathI chUTavA kAlAvAlA kare che e padanA anusaMdhAnamAM have A 14mAM padamAM samatA anubhavamitranI sahAya yAcI rahI che te vAtane gUMthavAmAM AvI anubhava tuM hetu amAro, anubhava. Aya upAya karI caturAI, aurako saMga nivAro. a.1. ' mahAtman AnaMdaghanajI mahArAjAno AtmA svabhAvanI jAgRtinA paMthe. AgaLa vadhI rahyo che. e mATe mAyA mamatAne potAnA pati cetanarAjAnA AtmagharamAMthI hAMkI kADhavA gaMbhIra puruSArtha Aryo che. samatArUpI cetanAe anubhavarUpI kalyANamitranA hRdayamAM huM - samatAMja mArA cetana svAmInI kharI, sAcI pativratA, satI strI chuM e vAta ThasAvI che. kalyANamitra anubhave paNa e vAtano svIkAra karyo che ane sakhI samatAne badhI vAte sahAya karavA tatpara thayo che. samatArUpI cetanA kalyANamitra anubhavane karagare che ke jo mArA svAmIno meLApa thavAno haze to tArA thakI ja thaze. svAmInA milApamAM jo kAraNabhUta huM jJAna vaDe karIne chuM, parane kAraNe nathI. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 AnaMdaghana pada 14 thaze - heturUpa banaze to tuM ja banaze. zruta dRSTa ane anubhUta e jJAna prAptinA traNa tabakkA che. zruta ane dRSTa parokSa jJAna che, jene pratyakSa anubhUtajJAna dRDhIbhUta ane ghanIbhUta karatuM hoya che ane te anubhavajJAna ja sAcuM jJAna kahevAtuM hoya che. e jJAnInI jJAnadazA che. - tethI ja samatArUpa cetanA kalyANamitra anubhavanI sahAya yAcatA vinavaNI kare che ke have to tuM Ave ane tArI caturAI hozIyArI vAparI koI evo kAragata upAya prayoje to ja mArA svAmI cetanarAjA aura eTale ke bIjAM je parAyA che te parano saMga nivAre eTale ke parasaMga TALIne svaghera svanA saMgamAM pAchA phare ema che. yogIrAjajI kahe che ke mane kAMI ja joItuM nathI. mane koI zakti, labdhi, yogasiddhinI khevanA nathI. huM mArApaNAmAM AvuM ane mane mArAmAM mArApaNAno anubhava thAya te ja eka mAtra IcchuM chuM. mATe evo koI upAya have yojo ke mane mArA zuddhAtmAnI anubhUti pratIti - khAtrI thAya jethI para evAM mAyA mamatA kumatinA phaMdAmAMthI huM chUTo thAuM. catura evo cetana enI cetanAthI ` chUTo paDI jaI para, parAdhIna evAM jaDamAM bhUlo paDI gayo che. cetana enI caturAI khoI beTho che to have Apa anubhava mitra mArI madade tvarIta Avo ane cetanane cetavo. jAgRta karo ! 'cetana catura thaI cUkyo, nija guNa moha vaze mUkyo re cetana...' - vIravijayajI mahArAja. anAdinA adhyAse karIne cetanane hajuya para vastu pratyenI mAyA mamatA chUTatI nathI ane kumatino kuchaMda chUTato nathI. e badhAMnA phaMdAmAMthI chUTavA valakhA mAratAM cetanane haju paNa zakaya hoya to potAnA pAsamAM bAMdhI rAkhavA mAyA, mamatA, tRSNA maraNiyA banyA che ane rAtre nidrAmAM svapnAmAM paNa e AvI AvIne lalacAve che ane zakya teTalAM prayatno phasAvavAnA karI rahyAM che. cetana haju apramattadazAmAM, kSapakazreNimAM Avyo nathI. jAgRtimAM hajI zuddha jJAna e ja AtmAno AdhAra che. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 14 99 kacAza che jethI jhokuM AvI jAya che, svapnamAM - pramAdamAM sarI javAya che ane lapasI javAnA - paDI javAnA saMyogo UbhAM thatAM rahe che. eka anya jJAnIe paNa gAyuM che ke... kayoM kara mahilA banAve piyAre, karyo kara. pAMca bhUmikA mahala banAyA, citrata raMga raMgAve. kayoM kara..1 gokhe beTho nATika nirakhe, taruNI rasa lalacAve; eka dina jaMgala hogA DerA, nahi tuja saMga kahuM jAve. kaca kara..2 ethI ja have cetanA cetanane cetave che ke A badhAM kevAM para, parAyA, svArthI patanane notaranArA che te padanA bIjA caraNamAM jaNAve che. - tRSNA rAMDa bhAMDarI jAI, kahA ghara kare savAro; zaTha, Thaga kapaTa kuTuMbathI pokhe, manameM kahyuM na vicAro. anu.2. mAyA e kulaTAnI jAtinI mamatAnI dIkarI che ane tRSNA e mAyAnI jaNelI mAyAnI jAI che. tRSNA eTale ke lAlasA-talapa-IcchA e rAMDa che. rAMDa (vezyA)ne koI eka puruSa nathI hoto. je ene poSe - paisA Ape te paisA Ape tyAM sudhIno teno pati teno puruSa hoya che. ema tRSNA koI ekanI thaIne rahetI nathI. eka tRSNA - eka IcchAnI pUrti thAya na thAya tyAM to navI IcchA UbhI thayelI ja hoya che. tRSNA satata tANamAM rAkhe che ane doDAva doDAva kare che. toSa pAmatI ja nathI. tRpta thatI ja nathI. tRSNA - talapa jIvane satata tapelo rAkhI tapAvyA ja kare che - bhagAvyA ja kare che. ekathI toSa pAmatI nathI tethI tene rAMDa kahIne vakhoDI che. tRSNA jema rAMDa che tema bhAMDarI eTale ke bhAMDa bhavAyAnI jAtanI paNa che. kAraNake jema bhAMDa bhavAyAnI pAse gAmamAM ghara ane sImamAM khetara na hovAthI koI eka gAmamAM TharIThAma thaIne nahi rahetAM gAmegAma bhaTakatAM rahI bhAMDa banI, bahurUpI banIne judAjudA veza dhAraNa karI bhavAI bhajavIne petAnI AjIvikA raLe che ane vaNajhArA banI bhaTaka bhaTaka kare che evI rIte tRSNA paNa TharIThAma na rahetAM bhAMDabhavAyAnI jema bhaTaka bhaTaka karyA kare che, ane nIta navanavA veza karI judAM jyAM DhaMDha che tyAM huM (AtmA) nathI. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 100 AnaMdaghana pada - 14 judAM khela karyA kare che. yoganiSTha AcArya bhagavaMta buddhisAgarajI mahArAja A padanuM vizleSaNa karatAM tRSNA - IcchA kevI AkAza samI asIma che te jaNAvavA mATe kahe che ke... eka kIDIe dariyo pIdho, to paNa tarasI thAya, bAra meghanA pANI pIdhAM, nadImAM DUbI jAya, bhalA jaga sAMbhaLo, saMto re, nAva para dariyo cAlyo jAya, baDiyA bAvA, yati sanyAsI, khAkhI jogI phakIra, jilamaya duniyA dekhI jyAre, rahI nahIM koInI dhIra, bhalA jaga sAMbhaLo, saMto re, nAva para dariyo cAlyo jAya, A tRSNArUpa kIDI "cakalI nAnI ne pheDako moTo" nI jema evI to. tarasI che ke badhAMya nadI, nALA, sarovara, dariyA, khAbociyAnA pANI, are bAreya megha khAMgA thaIne varasatA hoya tenuM saghaLuMya pANI pI jAya to paNa enI tRSA chIpAtI nathI paraMtu jo e samatArUpa nadImAM AvI jAya to enI tRSA - eno toSa sama thaI jAya che arthAt samI jaI saMtoSane pAme che. arthAt e samatArUpa nadImAM DUbI jAya che - samatAmAM garakAva thaI jAya che. to pachI e samatArUpa nadI nAvamAM rahelAMnI uparathI Akhoya bhautika saMsArano ghUghavato sAgara enI upara pharI vaLe to paNa e hemakhema rahe che arthAtu pachI e saMsAramAM rahe che paNa saMsAra enAmAM raheto nathI. kaMkonI majhadhAramAM paNa e nidraDha nirlepa rahe che. bAkI samatA nathI evAM saMsArI to zuM paNa saMsAra tyAgI cUkelAM bhalabhalAM camarabaMdhI saMnyAsI saMto mahaMto paNa lokeSaNAnI tRSNAmAM taNAI jaI bUDI jAya che. yogIrAjajImAMthI preraNA laI anya eka ciMtake AvI ja rasika racanA karI che je mANavA jevI che. pariziSTamAM ApelA e racanA joI javA bhalAmaNa che. bAkI A tRSNA ke je savAra thatAM ja enI savArI bIje gAma cAlI nIkaLanArI che te zuM ApaNA AtmAnA - cetananA svagharamAM savAra - prabhAta eTale ke ajavALuM pAtharavAnI ? e tRSNAnI jAta ja rAMDa bhAMDa bhavAyAnI baMdha pariNAma svarUpe AtmA pravarte te para samaya. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 14 101 che ke je cetananA gharane potAnuM ghara ja mAnatI nathI to pachI e zuM ene saMvAravAnI, saMjavAravAnI, sajAvavAnI ke ajavALavAnI ? A tRSNA to zaTha eTale luccI, Thaga eTale ThaganArI - chetaranArI ane kapaTa - mAyA karanArI kapaTI-mAyAvI che. e to enA piyaranA kuTuMba - piyariyAnA parivAramAM je melAM manavALI kumati-kubuddhi che, ThagArI-dhutArI AzA-IcchA che, luccI kapaTI lAlasA che, prItino nAza karanAra krodha, mAdevatAno nAza karanAra ahaMkAra, RjutA-saraLatAno nAza karanAra mAyA, sarvanAza-satyanAza karanAra lobha che tene ja poMkhanAra eTale ke ovAraNA lenAra ane poSanAra che. "paraNyA eTale pyArA lADI cAlo ApaNe ghera' e ukitathI paraNyA pachI piyariyAne parAyA pArakA gaNI sAsariyAne sAcA sagAM-svajana-saMbaMdhI gaNe che te potAnA patinA gharane potAnuM ghara banAvI gharanI sAcI gRhiNI-svAmini banI dhaNInI paNa dhaNIyANI thAya che. AtmA sAthe saMbaMdha sthApita thayAM pachI AtmaguNa ane AtmabhAvamAM ja ramavuM joIe ane anAtmabhAva chUTI javAM joIe. samatArUpa cetanA svAmini potAnA cetana svAmIne kahe che tame zAMta citte, svastha manathI A badhAMno vicAra kema karatAM nathI ane tRSNA ane tenA parivAra pAchaLa taNAvAnuM kheMcAvAnuM choDI svaghara kema pAchA pharatAM nathI ? * kulaTA kuTila kubuddhi saMga khelake, apanI pata karyuM hAro ? " AnaMdaghana samatA ghara Ave, bAje jIta nagAro. anu3. - he svAmin ! A kapaTI kulaTA kumatinI soDa (saMga)mAM pesI zA mATe Apa ApanI pata eTale pratiSThA - AbarUnuM lIlAma karo cho ? khAnadAnanI AbarUnA ghajAgarA zA mATe karo cho ? A to manAtIta, IndriyAtIta paramAtmA banavA mATe maLelAM mAnava dehane dhULamAM meLavavA jevuM - hArI javA jevuM - hAMsIpAtra banavA jevuM thAya che. mAyika bahu rahyAM. have sAmayikamAM Avo. yogIrAjajInI sumati evuM IcchI rahI che ane kahI rahI che ke jyAre aMtaratamamAMthI samatA pragaTaze tyAre tame tamane bhUlI jAva to kaSAyanuM viSacakra cAlu rahe. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 AnaMdaghana pada - 14 kamatinA parivAra upara vijaya meLavyAno vijayotsava-prAgaTyotsava ujavAze ane anAhatanAdanA jayanagArA nizAnaDaMkA gAjI (bAjI) uThaze. samatA svAmI cetanane kahI rahI che ke he svAmin ! he Atman ! huM to cAritra (sthiratA) rAjAnI dIkarI chuM. jyAre mamatA e to karmarAjA-moharAjAnA rAjyamAM rANIonuM rakhopuM-golApuM karanArI rAvarI dAsI che. tame jo e rAvarIdAsI mamatAne mArI samatAnI samovaDI mAnazo to tame sthiratA (cAritra) - dhyAnane pAmI zakazo nahi ane tRSNAnI tANamAM tamAre asthira banI doDatA ja rahevuM paDaze - taNAtAja rahevuM paDaze. eka jJAnIe paNa gAyuM che...... kayuM kara bhakti karuM prabhu terI... krodha lobha mada mAna viSaya rasa chAMta gela na merI..1. kayuM. karma nacAve timahi nAcata, mAyA vaza naTa cerI...2. karyuM. daSTirAga daDha baMdhana bAMdhyo, nikasana na lahu zerI..3. karyuM. mAyA mamatA e badhI kuTila cAlabAjI ramanArI che ane mArA tamArA . vacce phUTa (bheda) paDAvanAra matalabanI sagI che. jJAnI to sarva vastu, vyakita, saMyoga, prasaMga ane paristhitine potAnAthI para evA bhinna mAnI upazamabhAvamAM rahe che - udAsIna rahe che te eno guNa - svabhAva che. Adhi-vyAdhi-upAdhinI vacce paNa jenI dhi (buddhi-mati) sama (ekasarakhI) rahe che te tenI samAdhi che. paraMtu tRSNA AzA toSa pAmatI nathI tethI nirAzA-hatAza-udAsa (khinna) rahe che te teno doSa che je anAtmabhAva che. samatAnubhava saMpanna jJAnI, ajJAnInI jema kayAreya ArtadhyAna ke raudradhyAna karato nathI paNa zukaladhyAnane jhaMkhato dharmadhyAnamAM sthira rahe che. e udAsIna rahe che paNa kyAreya udAsa nathI thato. vasaMtaRtumAM sRSTi navapallavita thatAM janasamuha jema pulakita thaI AnaMdakillola kare che ema vikasIta thatI AtmadazAnA anubhavanathI mAruM citta prasanna rahe ane mana pulakita thAya eja eka mAtra AnaMdaghanajI mahArAjAno traNe yoganuM kaMpana cAluM che mATe bhavabhramaNa cAle che. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 14 103 hetu che je mATe anubhavane AtmAnubhUtine teo saharAnA raNanA tRSAturanI pere tarase che - talase che. A padano bodha e che ke tRSNAne tyAgI, saMtoSI banI, samatAnA sAmAyikathI AtmAnI anubhUti karo arthAt AtmAne AsvAdo jethI anAtmabhAvamAMthI - paramAMthI sukhabuddhi UThI jAya ane svane samajIne svamAM samAI javAya. tRSNAnA toramAM rahI mammaNanI jema anaMtIvAra narakanI pArAvAra vedanA ApaNe saue anubhavI che. have saMtoSInA aMguThA nIce je kUberanA dhanabhaMDAra bharelA paDyA che tene kholavAno prayatna karavAno che. sAMdhAmAM je sAhyabuddhi thAya ane je sAdhyamAM sAyabuddhi thAya to je kAmavALuM che te kamAya nahi. lokoe kartA thiyarI samajI che paraMtu karma thiyarI samajI nathI. phalANAe mAruM jyamAna karyuM ema kahevuM che kata| thiyarI che. mArA tathA prakAranA karmanA udaye karIne mAruM ayamAla thayuM ema mAnavuM - rAmajavuM e karma thiyarI che - karmaeNI prayoga che. katarI prayogathI baMdha che. karmaeI prayogathI saMvara che. jyAM karmabaMdha che tyAM para samaya che. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 AnaMdaghana pada - 15 pada - 15 (rAga - sAraMga) mere ghaTa gyAna bhAnu bhayo bhora || mere. || cetana cakavA cetanA cakavI, bhAgo biharako sora // mere. ||1|| phailI cihu disi caturA bhAva rUci, miTyo bharama tama jora // ApakI corI ApahI jAnata, aura kahata na caura // mere. // 2 // amala kamala vikacabhaye bhUtala, maMda viSaya zazi kora / Anandaghana eka vallabha lAgata, aura na lAkha kizora || mere. // 3 // . A pada AnaMdaghanajInA AtmAnubhUtinA AnaMdodgAra che. mere ghaTa gyAna bhAna bhayo bhora mere. cetana cakavA cetanA cakavI, bhAgo biharako saura mere...1. zuddha cetanarUpa cakavo eTale ke cakravAka pakSI enI zuddha cetanArUpI cakavI eTale ke cakravAkI mAdAthI rAtrinA aMdhakAramAM vikhUTo paDI jAya che. nadInA sAmasAmA kinAre ekabIjAthI chUTA paDI gayelAM e cakavA ane cakavI rAtrinA aMdhakAramAM ekamekane dRSTithI joI zakatA nathI paNa virahAgnimAM vyAkuLa banelA ekamekane tuM kyAM che? huM ahIM chuM nA pokArothI pokArI rahI AkhIrAta milananA tarasyA e vikhUTA paDI gayelAM premI paMkhIDA virahanA pokArathI zora - kolAhala (biharako sora) macAve che. eja pramANe cetanathI vikhUTI paDI gayelI cetanA paNa karmanA AvaraNonA, aMdhakAra paDaLanA kAraNe cetanane joI zakatI nathI tethI cetanane meLavavA tarasI thayelI virahanA pokAro pADe che. ho phATatA - aruNodaya thatAM cakavA cakavInuM punaHmilana thatAM virahanA avinAzI AtmA vinAzImAM kaI rIte - kevI rIte DUbe ? Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 15 105 pokArono zora-kolAhala jema zamI jAya che ema Atama ghaTamAM jJAnano sUrya (gyAnabhAnU) prakAzatA - AtmAnubhUtithI AtamabhAna thatAM cetanA kahe che ke bhora-savAra thayuM arthAt karmAvaraNanA aMdhArA paDaLo dUra thayAM ane Atama ajavALuM thatAM mane cetananAne mArA cetananI bhALa maLI ane cetanAnuM cetananI sAthe milana thayuM. te vakhatanA AnaMdane kavi A paMkitamAM upasAve che. hAre mAre cetana cakavo upazama sarovara nIraja zubhamati cakavI saMge raMga ramaNa kare re lola. hAre mAre jJAna prakAre nayaNa khUlyA muja hoya jo. jANe re Sadbhavya svabhAva yathA parere lola. aMdhakArarUpa rAtrino samaya vItI jatAM prAta:kALanuM prabhAta (bhora) pragaTatA pRthvItalane vIMTaLAIne rahelAM vAtAvaraNane vIMdhIne sUryakiraNo bahAra Ave che. eja pramANe samyaktvarUpa jJAnabhAnuno udaya Atama ghaTamAM thatAM mithyAtvarUpI ajJAna, Agraha, khoTI pakaDo, durAgraha, matAgraha rUpI aMdhakAra dUra thatAM vivekajJAnanA ujjavaLa kiraNo aMdara aMtaratamamAM pragaTa thayAM hoya ane svarUpanuM darzana - cetananuM darzana thayuM hoya evo anubhava sAdhaka AtmAne thAya che. AvuM anubhUti jJAna-anubhava prakAza thatAM evuM jaNAya che ke A AtmAvatinA jJAnapachAza AgaLa bAkInA jJAna to mAtra zAdikavAyAjJAna che. e to mAtra janaraMjana che. e kAMI AtmaraMjana-nathI. mithyAtvarUpI ajJAna aMdhakAracirAI jaIne jJAnaprakAza AtmAnI kSitija upara patharAI gayAno Avo anubhava sAdhanAnA AraMbhakALamAM dhyAnakALe thato hoya che. prAta:kALa aruNodaya thatAM ja punarmilana thatAM cakavAcakavI AnaMda killola karatA thAya che, kUkaDAo sUryanArAyaNanA AgamananI chaDI pokAratA hoya ema kUkaDekUkathI vAtAvaraNane gajavI nAkhatA sRSTi samagra jAgRtino saMdeza. ApatA jaNAya che. menA, popaTa, cakalA cakalI pArevA mora potapotAnI madhura vANIthI prabhAta thayAMnI khuzahAlI vyakata karatA vAtAvaraNane praphullita karI karmanA udayane jotA zIkho, jJAtA-daSTA bhAvamAM raho. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 AnaMdaghana pada - 15 mUke che. gAyo bhAMbhare che, pAnIhArIo bhajanonA guMjAravathI vAtAvaraNane bharI detI jalAzayo tarapha pANI sIMcavA jatI jaNAya che. daLaNAM daLanArI gRhiNIo paNa ghaMTIonA avAja ane prabhAtiyAnA gANAthI vAtAvaraNane madhura banAve che. maMdiromAM devasRSTione AhavAna karatAM ghaMTArava thavA mAMDe che ane sarvatra AnaMda AnaMda vartAya jAya che. divyatAnuM AvAgamana thayuM hoya ane dAnavatA dUra bhAgI gaI hoya ema prabhAta thatAMja jANe aMdhakAranI pIDA-virahakALa bhAgI gayo hoya evAM AnaMdakillono kalazora vAtAvaraNamAM cophera phelAya jAya che. e ja pramANe adhyAtmamAM paNa AtmadaSTinI tIvratA vadhatAM karmAvaraNanA aMdhakAra paTalA bhedatAM, chedAtAM sAdhakane jJAnaprakAza patharAyAnI prasannatA vartAya che. bhUta, preta, pizAca, DAkinI, zAkinI, cora, lUMTArA, DAku Adi duSTa tattvonuM jora rAtrInA aMdhakAramAM ja hoya che. prabhAta thatAM e duSTa tattvonuM baLa haNAya jAya che. aMdhakAramAM satattvonI cetanA susupta thaI jAya che je aruNodaya thatAM jAgRta thAya che. ema mithyAtvanA aMdhakAramAM cetananI cetanA - AtmaguNo - svarUpaguNo susupta thaI gayelAM hatAM te samyaktvarUpI jJAnano aruNodaya thatAM jAgRta thavA mAMDe che - AtmaspaMdana thavA mAMDe che. phelI cihuM kisi cArA bhAva rUci, miTyo bharama tama jora ApakI corI ApahI jAnata, aura kahata na caura, mere..2. ajJAna, ahaMkAra, kumati, mamatA, mAyA ItyAdinA vaibhAvika bhAvo ke je mithyAtvarUpI aMdhakAramAM rAcanArA ane mAranArA duSTa vikRta bhAvo hatAM, je bhramita karatAM hatAM ane bhramamAM rAkhatA hatAM te sarva bhrama bhAMgI jatAM e bhamAvanArA bharamanA tama eTale aMdhakAranuM jora eTale baLa haNAI jatAM viparyAsa - viparItatA - ulaTAI - avaLacaMDAI hatI te badhI maTI gaI - TaLI gaI. phaLa svarUpa caturA eTale suMdara evI bhAva rUci arthAt svabhAvarUci ke AtmarUci cihuM disi arthAt cAreya dizAmAM eTale cAre kora - AtmAnA ekeeka Atmapradeze phelI - phelAI gaI sarvajJano upAsaka' potAnI aMdara rahelA sarvajJanI upekSA kare ? Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 15 107 arthAt upayoga zuddha banIne bhItara aMtaratamamAM gayo ane potAnA svarUpamAM bhaLI gayo eTale ke cetanarUpI cakravAkanuM cetanArUpI cakravAkI sAthe milana thatAM AtmA samagramAM sarvatra kaNIe kaNImAM - aNu aNumAM AnaMda AnaMda vartAvA mAMDyo. sAdhaka jIvane huM zuddha cetanyamaya trikALa jJAnasvarUpI mAtra AtmA chuM evuM zuddha AtmazraddhAna sva pratIti thatAM dehane huM mAnavA rUpa mithyA bhrama rUpa aMdhakAranuM - bharama tamanuM jora naSTa thaI gayuM. eTale ke dehane ja huM mAnavArUpa dehAtAdAbhya temaja kumatinA vAdaLo vikharAI gayAM ane zuddha cetanya prakAza nikharI Avyo - miTyo bharama tama jora. huM sUryavadana ke huM phalANo phalANonI je mithyA mAnyatA AnaMdikALathI aDiMgo jamAvIne beThI hatI te have vidAya laI rahI che ane huM trikALa zuddha sahaja AtmasvarUpanI pratIta thavA lAgI che. avasthAmAM avasthita thaI avasthAnI vizeSatAmAM rAcanAro have adhiSThAna (AtmA)mAM adhiSThita thaI nirviraSa padano abhilASI banyAnI anubhUti vartAya che. avasthAnA gurUttamabhAvamAMthI guruttama evAM AtmabhAvanI prApti mATe laghuttama bhAva vartAto jAya che. pArgadaSTi vyaSTimAM parivartata thaI che. samyajJAnano bhAnu (sUrya) AtmaghaTamAM prakAzatA dehamAM huMpaNAnI Atmabuddhi - dehatAdAbhyano bhrama TaLI jatAM dizA ane dazA ubhaya palaTAI jAya che. ethI jIvane potAne ApoApa sahaja khyAla AvI jAya che ke je mAruM nahotuM, je parAyuM hatuM te karmabhanita mArI avasthAne huM mArI mAnato hato te to mArI potAnI corI ja hatI. parAI cIjane ApaNI mAlikInI gaNAvI enA upara ApaNo haka dAvo ThokI besADavo e corI nathI to zuM che ? puNyakarmanA udayathI maLelAM deha, Indriyo, tana, mana, dhana, svajana, saMpati, caza, pada, pratiSThA e badhI karmajanita avasthA - karmanA eMThavADane huM mArA mArA kahIne mArI vizeSatAo - viziSTatAomAM huM kUlAto hato. ene jene huM mArA mAnato hato te to puNyakarme mane uchInA lIjha upara ApelAM udhAriyA para parAdhIna ane vinAzI hatAM. e te AtmasvarUpa - AtmasvabhAvathI bhinna padgalika jaDa tattvo hatAM ke jemanI upara meM sattA jamAvI mAlikI haka sthApyo Indrapada-cakravartIpada jene eMTha lAge che tene svarUpanI mastI caDI gaI che. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 AnaMdaghana pada - 15 hato te to prakRtinI mAlikInA hovAthI mAre mATe to te corIrUpa kukarma hatuM. pArakI thApaNane paDAvI laI potAnI mAnI mAlikIpaNAno vartAva karavo e karmasattAnI korTamAM - kudaratanA nyAyAlayamAM to corIno guno ja gaNAya. eTaluM ja nahi paNa ApaNe ApaNAja traNa ratno dana, jJAna, cAritrane vinAzI para tatvo sAthe joDI ene mithyAtvanA ghare gIro mUkI e avinAzIguNone vinAzI sAthe joDI vinAzI banAvyA te ApaNI ApaNApaNAnI moTI corI che. potAnI mAlikInI cIjane oLakhavI nahi, potAnI mAnavI nahi ane parAyI cIjane potAnI mAnI jAtane zAhukAra samajI para vastu pratye mamatA mAlikInA bhAve vartavuM te kalaMka-corI che. Ama tattvadaSTie pote potAno ja cora hovA chatAM huM cora nathI, evo je bhrama matimAM pesI gayo che, tene koI jJAnI gurano bheTo thAya to te ja batAvI zake athavA to pote ja samajaNanA gharamAM Ave to potAno A bhrama pote dUra karavA Icche to ja dUra thaI zake ema che. tAtvikadaSTie UMDo vicAra karatAM vicAravaMtane jaNAze ke cora bIjo koI nathI paNa ApaNe ja ApaNI jAtanA corI chIe. mahAmahopAdhyAyajIe , ApaNI AvI corIthI ApaNane paramapadanA pragaTa cora kahyAM che. amala kamala vikasabhaye bhUtala, maMda viSaya zazi kora AnaMdaghana eka vallabha lAgata, aura na lAkha kizora. mere.3. bhUtala eTale pRthvInA taLamAM ke je jamInanI aMdaranA taLiyAnA AThathI daza phUTanAM AMtarAmAM kevaLa samaLa eTale kAdavakIcaDathI bharelo durgatha mArato malina thara hoya che te kAdavamAM kamalanA bIjanA aMkurA phUTe che ane pachI velArUpe pANInI sapATI upara patharAya che. saMsArI garbhaja jIvonI utpatti paNa garbhanI kothaLImAM - aMdhArI koTaDImAM durgadha mAratA pravAhImAM thAya che ane nava nava mahinA e aMdhArI koTaDImAM rIvAto rIbAto vikasita thaI A bhUtala upara avatarIta thAya che ane sUryaprakAzanA darzanane pAme che. zubha bhAvo paNa para samaya che. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 15 109 kamala jema taLAvanA kAdavakIcaDa evA samalamAMthI sUryaprakAzane pAmIne ke kumuda jema kaumudInA - caMdranI cAMdanInA prakAzane pAmIne samalamAMthI amalA bane che - nirlepa rahI nirmaLa bane che tema saMsArI jIve paNa asAra evAM malina saMsAranI malinatAmAMthI janma laI sUryanA prakAzane ke maMda maMda evAM zazI prakAzane pAmIne jJAnaprakAzathI - jJAnabhAnuthI samalamAMthI amala thaI kevalyakamalAne - kevalyalakSmIne prApta karavAnI che. paMka kahetAM kAdava kIcaDamAMthI janmelA paMkaje (kamale) jema kAdavakIcaDa pANIthI upara uThIne sUryaprakAza ke caMdraprakAzano Azraya laI kamalAkAre pUrNapaNe vikasita thavuM paDatuM hoya che ane te mATe kAdavakIcaDa pANIthI nirlepa rahevuM paDatuM hoya che, te ja pramANe AtmAe - jIve paNa karmarUpI kAdavakIcaDa ane mohamAyA rUpI. jalamAM pedA thayela hovA chatAM teno tyAga karIne jyAre jJAnaprakAzano Azraya le che tyAre ja te tenA potApaNAne vikacabhaye - vikasitA karI zake che. je vikAsa vaDe jJAnabhAnurUpI dhyAnaprakAza vaDe viSayavikAronI gADhatAne - ghaniSThatAne bALIne zazIkora eTale bIjanI caMdrarekhA jevI pAtaLI maMda sthitimAM lAvI de che. arthAt sAdhakane te kAcamI parezAnIthI mukata kare che kemake pachI maMda banelA saMjavalana kaSAyathI ja mukita meLavavAnI zeSa rahe che. Ama viSayorUpI vikAro nabaLA paDI javAthI saMjvalanA prakAranA maMda thavAthI sAdhakanI bhAvarUcimAM phakata ekaja vastu potAnuM AnaMdaghana svarUpa ja vallabha eTale priya lAge che. dunyavI padArtho pratye je bhAvarUci hatI te AtmadhyAna - svarUpadhyAnanI bhaThThImAM svarUpakriyAnA dhyAnAgnimAM jalIne bhasmIbhUta thAya che. A svAnubhUtino viSaya hovAthI sAdhaka AtmA sivAyanA bIjA koIne A jJAnAbhUtinI gama paDatI nathI. A agama eTale gama paDe evuM nathI chatAM Atmagamya evuM Agama che. AvA agama evAM AtmAnI gama paDavAthI, anAtmAnuM gamana thavAthI ane AtmAnuM Agamana thavAthI pachI kumati, mAyA, moha, mamatA, tRSNA, kAmanA, lAlasA jevAM koI anAtmabhAvonA aMtarAyo saMsAra taravA mATe mAnavabhava ApIne karmasattAe jIva upara mahAna upakAra karyo che. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 AnaMdaghana pada - 15 game evAM ane game teTalAM lAkho prayatna kare, kizora eTale kALo kalazora - kakaLATa kare kolAhala macAve to paNa te naDatararUpa banI zakatA nathI ane jAgRta thayelI anubhava gamya bhAvarUci - AtmarUcino bhaMga karavAmAM saphaLa thatAM nathI. pachI to niraMtara alakhanI dhUna ja cAle che. bhagavAna mahAvIra, e 45 AgamomAM rahelA nathI paNa 45 AgamonI gamamAM rahelA che ane te gama e che ke prApta mana, vacana, kAyAnA yogathI mArA dvArA A jagatanA nAnA moTA koI paNa jIvane kiMcita mAtra paNa duHkha na ho, na ho, na ho. jayAM bIjAne leza mAtra paNa duHkha ApavAno pariNAma raheto nathI jyAM upayogakaMpanathI thatI mAnasika bhAvahiMsA ane yogakaMpanathI thatI kAyika dravyahiMsA ema ubhaya prakAranI hiMsAne TALavAnuM lakSya che, tyAMja aMtaramAM chupAyela mahAvIra, paryAyamAM pragaTa thAya che. 45 AgamomAM rahelI A gama (samajaNa) jIvane anubhavamAM AvyA pachI te dehano, Indriyano, svajanano, kuTuMbano, gAmano, nagarano, dezano maTI samasta vizvano bane che. saMkucitatAnA kocalA tUTatA aMdaramAM rahela anaMta anaMta cidAkAza khulluM thAya che tyAre te - anaMta anaMta AnaMda anubhave che. A padano bodha che ke he ! cetanA tuM tArA cetanane maLa ! AtmAnubhUtithI tuM tArA AtmajJAna (Atmasamaja) ane AtmavizvAsa (AtmazraddhA) ne daDhIbhUta - ghanIbhUta kara jethI jJAnajyiAbhyAma mokSa thAya. bhUkha ja jema bhUkhyAne bhojanaprabaMdhamAM pravRtta kare che tema svAnubhUtinuM AtmajJAna ja jJAnaprApti - kevaLajJAnaprApti - paramAtma svarUpa prAgaTya mATe jJAnane prayoje che. jJAna ja jJAnanI kriyA karAve - svarUpakriyA karAve te vAstavika jJAna kriyAbhyAm mokSa che. jJAnapUrvakanI kriyAthI mokSa evuM je arthaghaTana thAya che te adhuruM arthaghaTanA je svasattAne oLakhI le che te ja parasattAno nikAla karI zake che. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 16 16 mAru) nizadina jouM tArI vATaDI, ghere Avo re DholA // muja sarIkhA tuja lAkha hai, mere tuMhI amolA // javharI mola kare lAlakA, merA lAla amolA // jyAke paTaMtara ko nahI, usakA kyA mola // pada (rAga - w paya nihArata loyaNeM, draga lAgI aDolA / jogI surata samAdhi maiM muni dhyAna jhakolA // " kauna suna kinakUM kahuM, kima mAMDu maiM kholA / tere mukha dIThe hale, mere manakA caulA // ' mitta viveka bAteM kahai, sumatA suni bolA / Anandaghana prabhu Avaze, sejaDI raMgarolA // niza. II niza. // 1 // niza. rA niza. 11311 niza. ||4|| niza. IIII AnaMdaghanajI mahArAjAnI sumatA sadguNonI seja sajAvI prabhunA Agamanane AvakAravA adhIrI banI che tenI adhirAI A padamAM vyakta thaI che. 111 nizadina jou tArI vATaDI, ghere Avo re DholA niza. muja sarIkhA, tuja lAkha hai, mere tuMhI amolA. niza...1. samatArUpa cetanA, eno svAmI caitanya deva kyAre svaghera pAcho phare tenI kAgane DoLe rAtadina vATa (rAha) joI rahI che. eno Dholo priyatama to jJAnarUpI DholIyA (palaMga-khATalA)mAM dhyAnarUpI zaiyyA (sejaDI) upara poDhavAne TevAyelo che, te svaghera Ave enI ciMtA samatArUpa cetanA karI rahI che. para evAM mohamAyA mithyAtvano aMza hajI rahI gayo hovAthI priyatama cetana paragharathI svaghara haju pAcho pharato nathI tene samatArUpa cetanA vinavaNI karI 1luM guNasthAnaka eTale samyaktvAbhimukha mithyAtva. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 AnaMdaghana pada - 16 rahI che ke have to ghare Avo re DholA. samatA to AtmA - cetananA anaMtaguNomAMno eka guNa che. tethI ArtadhyAnamAM AvI cetanA jAtane kozI rahI che - raDI rahI che ke tuM zeno Ave ? tAre to mArA jevI lAkho che paNa mAre satI pativratA strI je kayAreya tane choDIne janAra nathI tene mana tuM lAkheNo che. mAre mana to tuM mAruM aNamola (amolA - amulya) ratna samAna che. cha mUlabhUta dravyomAM jIva-cetana dravya eka mAtra sarvocca dravya che, je svaprakAzaka che ja paNa potA sahita chaye dravyane prakAzanAra - oLakhAvanAra koI hoya to te ja ekamAtra cetana (jIva) che. eTaluM ja nahi paNa navatatva AkhAnI vicAraNA ekamAtra cetana (jIva) AdhArIta che. e jIva tatva potAnA svatva - paramAtmatvane samaje ane bAkInA tattvonI yatA, devatA, upAdeyatAne samajI vicArI ajIvanA baMdhanamAMthI potAnA zahAtmAne mata karI paramAtma svarUpe prakAze. huM tArI cetanA mArA priyatama cetanAne mArA ghare DholIyA pAtharI sejaDI sajAvIne AvakAravA sajaja thaIne beThI beThI aharniza rAha joI rahI chuM ane bhIMjAtA hRdaye kAkaludI karI rahI chuM ke "ghare Avo re DholA'. vimukha thayelAM abhimukha thaI sabukha thAo ! sanmArge caDho. vaghAre nahi mAtra cauda pagathiyA caDhavAnA che. ekeka karI caDhavA mAMDo ane sva ghara raMgamahelamAM padhAro svAmI ! jaharI mola kare lAlakA, merA lAla amolA; jayAke paTaMtara ko nahi, usakA kyA mola. niza...2, koI jhaverI ratnapArakhuM hoya te jhaverI ja mArA caitanyaratnanuM pArakhuM karI enI sAcI mUlavaNI karIne mUlya AMkI zake. bAkI gamAra abudha murakha bharavADa to ratnane paNa kAcano TUkaDo mAnI gADaranA gaLe bAMdhe. huM samatArUpa cetanA to mArA cetanarAjAnI rANI houM mArA lAlAnI-lAlanI kiMmata to huM ja jANuM chuM ke enuM koI mUlya AMkI nahi zakAya evuM e mAruM aNamola ratana che. e to mAro prANa che. huM ane e kAMI judA nathI. enAmAM huM chuM ane mArAmAM e che. enA ane mArA vacce koI paDado - aMtarapaTa (paTaMtaro nathI. potAnI rakhaDAve te rAga. rAga e phATI gayeluM dUdha che. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - - 16 jAna potAnA prANanuM koI mulya hoya ? prANathI - prANanAthathI adhika A jagatamAM zuM hoI zake ? e trikALa dhruva zuddhAtmA che. paTaMtarano artha AvaraNa, azuddhi, doSa, jIrama ke kacu evuM arthaghaTana karavAmAM Ave, to kahI zakAya ke e to mArAmAM ja rahelo mAro trikAla zuddha evo parama pAriNAmika bhAva che, jenI oLakha mane thaI nahotI kemake mArI mata mArI gaI hatI. have to mArAmAM mArApaNAnI samaja AvI gaI che ke e mAruM marApaNuM zuM che ? sarvadoSa rahita (jIramarahita) sarvaguNa saMpanna jhagArA mAratuM sva para prakAzaka sarvocca ratna - Atmateja to mArAmAM ja che je mAre pragaTa karavAnuM che - prakAzamAM vedanAmAM lAvavAnuM che. enA koI mUla-mola na thAya, e to mAruM mULa - mArI jaDa - mAruM mArApaNuM - mArI oLakha che. je aMge dhAraNa karyuM hoya e aMgane ja zobhAvanAra ane jhaLahaLAvanAra bhautika ratna nathI. A to vizva AkhAne zobhAvanAra ane vizva samastane ujALanAra darzana-jJAna-cAritra rUpI aNamola Atmaratna che. paya nihArata loyaNai, draga lAgI aDolA; jogI surata samAdhi maiM, muni dhyAna jhakaoNlA. niza...3. - 113 padanA A caraNa dvArA cetananI vivekadRSTi-prajJA jAgRta thaI javAthI bhAI viveka bahenI samatAne pote najare joyelI cetananI jAgRta AtmadazAnuM varNana karatAM kahe che ke jenA locana (nayana) ardha bIDAyelAM che evI animeSa dRSTi (draga) dRDhatApUrvaka aDola ane apalaka akaMpa paNe potAnA ja paya kahetAM paramapada evAM pada upara maMDAyelI rahelI (nihArata) nihArI rahelI yogadRSTinI suratAmAM eTale ke divyatAmAM samatvathI saMdhAyelI, dhyAnamAM jhUlI (hiMDoLA letI krIDA karI rahelI) jhabakolAI rahelI che, evI cetananI Atmamasta mastAnadazA he bahena ! cetanA meM jAte joI che. athavA to tyAre parAkrama phoravIne zUratApUrvaka yogI banIne mArA pati cetanarAja divya evI samatvadazAmAM paramapadanA dhyeyanI sAthe dhyAnamAM dhyAtA banIne jhUlatA hoya ke jhabakoLAI gayelAM garakAva banI gayelAM hoya evuM dRzya jovAMne - nirakhavAne adhIrA banelA mArA (cetanAnA) locaNa (nayana) apalaka banIne tArA cetananA guNAnurAga vyaktirAgamAM parAvartIta thatAM e sneharAga bane che. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 AnaMdaghana pada - 16 caraNa A tarapha maMDAya tenI mITa mAMDI rahyAM che. tArA AvavAnA mArge AMkho bichAvIne rAha jotI Atura beThI chuM ke kayAre mArA cetananuM eka A caraNa (AcaraNa) jJAnanuM upaDe ane bIjuM caraNa AnaMdanuM maMDAya ! kauna sunai kinakuM kahuM, kima mAMDu meM kholA; tere mukha dITha hale, mere manakA colA. niza4. bhAI viveka je cetananI jAgRtadazAne jonAro - nihALanAro che te have kahe che ke mArI A najaronajara nihALelI vAtone sAMbhaLanArA ane samajanArA lAvavA kayAMthI ? kone kahevA jAuM ane koNa sAMbhaLe samaje ? mAruM haiyuM kayAM kholuM? mArA haiyAnI - mArI A AtmAnI anubhUtinI agamya ane aMkadhyA evAM mArA A anabhilApya bhAvone kema karI mAMDu - zabdomAM varNavuM ? paraMtu bahena samatA tAruM haLavuM thayeluM mukha ke jhaLahaLatI prasanna mukhamudrA jotAM mArA mananA saMkalpa-vikalpanA mana:paryAya zamI gayA che. tArI samatvanI - samatAnI vartanA nirakhatA ja mArI vyagratA - caMcaLatA - vyAkuLatA harAI gaI che ke tAruM samatAnuM hovApaNuM batADe che ke tuM tArA cetanarAjAnI jAgRta AtmadazAne samajI jaI emAM samAI gaI che. cetanA cetana haLI maLI jaI bhaLI gayAM che ane gaLI gayAM che. chUTAM paDelAM - khovAI gayelAM - bheLAM thaI gayAM che - jaDI gayAM che ane jaDAI gayAM che (abheda thaI gayAM che). mitta viveka bAteM kahai, sumatA suni bolA; Anandaghana prabhu Avaze, sejaDI raMgarolA. niza.5. virA viveka - bhaIlA viveka ! tArA mitra cetananI A pradIpta thayelA AtmajAgRtinI gupta vAta tArA mukhe teM je kahI te sAMbhaLIne huM to raMgamAM AvI gaI chuM ane khuza khuzahAla thaI gaI chuM ke jene mATe sejaDI sajAvIne rAkhI che - zaiyyA bichAvI - sajAvI - saMvArIne rAkhI che te mAro haiyAno hAra; manano mANIgara - kaLAno kArIgara * bhAtano bhAtIgara AnaMdaghana - caitanyaghana evo cetanarAjA - mAro prabhu (svAmI) mAre maMdira padhAraze, kSapakazreNI mAMDaze ane svadhAma - muktidhAma sIdhAvIne enA AtmaraMgane - Atmatejane sva para prakAzakatAne brahmAMDa AkhAmAM relAvaze. cauda rAjalokane sneharAga e cIkAza che. ene guNAnurAgamAM khatavavAnI bhUla nahi karavI. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 16 115 enA jJAnaprakAzathI ujALaze - ajavALaze ema vivekanI vAto suNIne samatArUpa cetanA potAnA haiyAnA bola bole che. A padano bodha e che ke vivekI banazo ane samatA rAkhazo to dhyAnA lAgaze, samAdhimAM lIna thavAze jenA phaLa svarUpa samarUpatA - vItarAgatA, sarvAnaMdItA, sarvadarzItA, sarvajJatA, siddhatvatAne pamAze. baMdha samaye citta cetIe re, udhe zo saMtApa saluNA' - karmabaMdha samaye atyaMta vivekI banavAnuM che jethI azubha karma na baMdhAI jAya ane pUrvanA bAMdhela karmanA udaya TANe atyaMta sama rahevAnuM che jethI baMdhAyela karma nirjarI jAya. dhruva tatvane kAMI aDe nahi evI sthitimAM sthita thavuM te sAmAyika. kadAya paDI jAya ane teno pazcAtAya thatAM pAchuM aDe naMhi evI sthitimA dhruva tavaLe lAvavuM te pratikramaNa. vizeSabhAva thavo enuM ja nAma paDavuM. nirvizeSabhAvamAM rahevAya to aDyuM na dhevAya. jagata e rIleTIva arthAt vyavahAra arthAt sApekSa satya che. jayAre AtmA vAramArthika (rIyala) nirayela satya che. jeTalAM jenArA che, teTalAM jonArAnA yotayotAnA jagata che. vaLI je jagata Aje che tevuM kAle nathI. eTaluM ja nahi yahA dekhAya che teTaluM ja ane tevuM ja jagata nathI. jyAre svayaMno ane sarvano AtmA sarvakALe sarvatra enA maulika zuddha svarUyamAM eka sarakho che. tattvarAga upAdeya che, sneharAga heya che. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 AnaMdaghana pada - 17 pada - 17 (rAga - soraTha) chorAne kyuM mAre chare, jAye kADyA DeNa ! choro che mAro vAno mono, vole che amRtaveLA || chorA. nA leya lakuTiyAM cAlaNa lAgo, aba kAMI phUTA che neNa / tUM to maraNa sirANe sUto, roTI deze koNa ? || chorA. // 2 // pAMca pacIsa pacAsAM upara, bole che sUdhA veNa / Anandaghana prabhu dAsa tihAro, janama janama ke seNa || chorA. // 3 // chorAne kahyuM mAre che re, jAye kAThyA keNa; choro che mAro vAlo bhoLo, bole che amRtaveNa. chorA...1. A padamAM yogIrAjajIe divyatA ane dAnavatAnI kheMcAtANInI suMdara gUMthaNI karI che. anAdithI sArA narasA vacce nAyaka - khalanAyaka zveta ane zyAma vaccenI laDAI cAlatI AvI che. yudhiSThira jevA nAyaka ane duryodhana jevA khalanAyakathI bharelo A saMsAra che. kayAreka AtmA yudhiSThira bane che to urdhvagati pAme che to kayAreka duryodhana banI adhogatine paNa sarje che. saMsArI jIva jekIla enDa hAIDanI jema uood ane Evid sura ane asura, pAzavIya ane mAnavIya ubhayatattvanuM mizraNa che. Ama paNa saMsArI jIva e jaDa-cetananuM mizraNa hovAthI mizra cetana che ane badhIya gatimAM bhramaNa karato karato. Avelo hoI, badhI gatinA saMskAra sAthe laIne Avyo che. mATe Dual Personality ubhayAtmaka vyakitatatva ke split Personality khaMDita vyaktitva jovAmAM AvatuM hoya che. saMsArI jIvamAM sAtvikatA ane tAmasikatA ke rAjasikatAnuM ghamasANa cAlatuM hoya che. divyatAthI urdhvagati thAya che ane dAnavatAthI adhogati thAya che. ubhaya sArA narasAnA tattvo vyakitamAM gINa pradhAnapaNe rahelAM hoya che. jevuM duHkha nahi Ape te AryamAnava, e durgatamAM nahi jAya. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 17 117 vAtAvaraNa jevo saMga, jevuM saMvardhana tevo vikAsa - urthIkaraNa ke rakAsa-patana hAya, ahIM cetanamAM rahelI sumatA ane kumatAnI kheMcAtANInI vAta vaNAyelI che. sAtvika saMvara dharmamAM pravezelI sumatAe pUrvanI puyAI ane saMskAraguNo laIne avatarelA panotA putranuM nAma pADyuM che "gyAna'. AvA anubhava jJAna sAthe laIne avatarelA jJAnI saMskArI putranI ziSTa (sabhya), sAtvika, dhArmika ceSTA (sadvartana) joIne apara (sAvalI) mAtA kumatAnA peTamAM tela reDAyA che. cetana patinA ane sumatA-cetanA patnInA A saluNA saMtAna pratye kumatA-aparamAtA cheSa buddhi dharAve che ane jyAre jyAre koI jotuM na hoya, bALakanA hitecchuonI gerahAjarI hoya - AghApAchA thayA hoya tyAre lAga sAdhI bALakane enA sadvartana badala vaDhatI, dhamakAvatI, phaTakAratI hoya che ane bALakane bIvaDAvatI - DarAvatI hoya che. kumatAnA bALaka pratyenA A geravartAvathI mAtA samatA ciMtita rahevA lAge che. sumatAnI ciMtAnuM kAraNa pitA cetananI jANamAM AvatAM have te kumatAne ThakamAre che ane Thapako ApatA kahe che ke A chorAne tuM kema mAre che ? zuM tuM ema samaje che ke A chorAne koI kALA karatUto karanArI kALakAe ke DAkaNe (kADyA) janma Apela kALotaro kuputra che ? je koI sadvartAva kare che, dharmabhAva seve che tenI pratye tuM aNagamo rAkhI bhedabhAva bharyo abhadra vyavahAra kare che, te mane cetanane khUba kaThe che ane tArA pratye mane dhikkAranI lAgaNI thAya che. sumatA kayAreya tArI sAthe asabhya vahevAra karatI nathI paNa tAre mATe sabhAva rAkhe che, teno javAba tuM A rIte enA vahAlasoyA saMtAnane raMjADIne Ape che ? A tArA. durvyavahArathI to have huM trAsI gayo chuM - vAja AvI gayo chuM. tArAthI mArA sapparivAranA zAMti sukha samRddhi harAI rahyAM che - haNAI rahyAM che. mane to Dara lAge che ke kyAMka tArA kusaMgamAM huM pote ja kuchaMdanA ravADe na caDI jAuM. have tuM phumatA mane mArA gharamAM na joIe. huM tAro tyAga karuM chuM. - pUrvanI puNyAI saMskArone sAthe laIne Avelo A mAro vahAlasoyo lADakavAyo dIkaro to mAro lAla che. mArI AMkhanuM A ratana bhoLo bhAlo sarva saMpattine samAjanA sukhamAM vALe te mahAmAnava, e UMcI gatimAM jAya. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 AnaMdaghana pada - 17 mAro lAlo kevuM mIThuM mIThuM kALuMgheluM manabhAvana bole che ? jANe phUla jhare che. enI amRtavANIthI saMskArI veNa - bolathI mAruM haiyuM gadgad thAya che. bALaka saMskAra laIne avatare che tenuM zreSTha udAharaNa bhagavAna khuda che ane bIjAM vajasvAmI che. zrIcaMdra arihaMta vaMdanAvalInI 11mI gAthAmAM gAyuM che..... je bAlyavayamAM prauDhajJAne, mugdha karatAM lokane; soLe kaLA vijJAna kerA, sArane avadhArIne; traNa lokamAM vismaya samAM, guNarUpa yauvanayukata je; evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM yoganiSTha AcAryazrI buddhisAgarajI jarA anya rIte arthaghaTana kare che. layopazamacetanArUpa strI potAnA aMtarAtmarUpa cetana svAmIne kahe che ke - he svAmin tuM saMyamarUpa putrane kema mAre che ? te zuM karmanuM deNa (davuM) kApyuM che ke ATalo badho phUlAIne nAnA putrane mAre che ? A to ApaNuM karmanuM devuM pheDIne karajamAMthI mukta karI ApaNo uddhAra karanAra devano dIdhela panotA putra che. pramAdamAM phasIne tuM ene nathI mArato paNa tuM ja tArA paga para kuhADo mArI tArI avanatine AmaMtraNa ApI rahyo che. sarva priya vastuomAM priya. hoya to te A mAro saMyama putra che. hAla to e bALako nAnakaDo che paNa bhadraka pariNAmI che. sarva jIvo pratye prema rAkhI jIvadayA pALavI, jUTha kayAreya bolavuM nahi, koInI koI paNa cIja enA mAlikanI anumati sivAya levI nahi, vastuono bInajarUrI saMgraha nahi karatAM jarUriyAtamaMdomAM teno sadupayoga karavo, moTAMono vinaya karavo, emane mAna ApavuM, guNIjanonI bhakita karavI, mana Indriyone vaza rAkhavA evAM evAM amRta veNa uccare che. ApaNo keTalo vinaya sAcave che ane ApaNI sAra saMbhALa rAkhe che. choru kachoru thAya to paNa mAvatara kadI kamAvatara na thAya evI rItinIti che. jyAre A to guNamUrti che evAM guNiyala dIkarA upara hAtha upADatA tuM lAjato kema nathI. ? jarA zAMta citte vicAra to kara ! leya lakuTiyAM cAlaNa lAgo, aba kAMI phUTA che neNa; tu to maraNa sirANe sUto, roTI deze koNa ? chorA...2. mAnavamAMthI mahAmAnava ane atimAnava banavA mATe mAnavabhava maLela che. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 17 119 mAro A bALa to have peTa ghasaDI ghasaDIne lakuTiyAM laI cAlavA - khasavA zIkhI gayo che. are ! have to ghUMTaNiyA paNa bharavA lAgyo che. kilakilATa karato AkhAya gharamAM ghUmato gharane potAnI kikiyArIothI haryuMbharyuM jIvaMta banAvI rahyo che. have to ene vivekanI AMkho ca phUTI che. sArA-narasA, heya-upAdeyanI oLakha paNa paDavA lAgI che ke A gupti samiti aSTa pravacanA mArI mAtA che; jJAnacakSu denArA A deva-gurU mArA pitA che, mArI matinI gati dharmamAM che ane sthiti AtmAmAM che, jJAna mAro AnaMda che ane premathI huM sarvavyApI chuM - sarvano dulAro chuM. cetana, cetanAnA A sadAcAra saMyamarUpa mAnasa saMtAna pratinA kuNA valaNathI mumatA potAnuM mAthuM kuTe che ane bhAgyane rue che ke have A cetana to mArA pAsamAMthI chUTI rahelo mAre mATe to jANe maraNazayyA - maraNapathArIe paDyo che. have amArI kumatA ane enA saMbaMdhIonI ahIM dALa gaLe ema nathI. amArI bhAkharI ahIM zekAya ema nathI. have A cetana je saMsAratyAgI banI saMnyAsanA mokSamArge jaI rahelo, amo saMsArIonI saMsAravAsanAne poSe ema nathI arthAt have ahIM koI ApaNane roTI denAra che nahi. ahIM saMsArIonI sagAInI svArthIutAnuM valaNa vyakata thatuM darzAvAyuM che. bhakitakavie vAsupUjaya svAmInI stavanAmAM paNa prAcyuM che..... A saMsAra ghora mahodadhithI, kADho amane bahAra; svArathanA sahu koI sagA che, mAta pitA parivAra; bALa mitra ullAsI, vijaya vilAsI, arajI khAsI, pUro amArI. Aza... saMsAranI asAratA, nazvaratA, parAdhInatAnI samaja nathI evAM saMsArIonA sagapaNa svArthanA ja hoya che. saMsAramAM saMsArIonuM valaNa garaja sarI ane (jIvADanAra jIvanadAtA evo) veda verI jevuM bahulatAe hoya che. kalyANa kuTuMba ane kalyANamitro meLavavA bhAgyazALI bananArA puNyAtmA bahu jUja hoya che. pU. buddhisAgara sUrNIsvarajI jarA bIjI rIte A caraNa (kaDI) samajAvatA .. . vItarAvajJAna AtmAno ughADa karavA mATe maLela che. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 AnaMdaghana pada - 17 jaNAve che ke he svAmina ! tuM to have lAkaDInA Teke Teke cAle che, tArI AMkho paNa phUTI gaI che arthAt AMkho nabaLI paDI gaI che eTale ke aNasamaju nAdAnA ajJAnI banI tuM tArA saMyamaputrane aviratinI lAkaDIthI mArI rahyo che. sumatArUpa cetanA enA svAmI cetanane samajAvI rahI che ke have to tuM maraNapathArIe paDyo che. A tArA putra vinA tane koNa roTI Apaze ane tArI sAra saMbhALa sAravAra koNa karaze ? ApaNo A saMyamarUpa putra ja aSTakarmarUpa devAmAMthI ApaNane mukata karI zakaze. mATe mithyAtva, avirati, kaSAya, pramAdane vaza paDI ene mArazo dhamakAvazo nahi paNa bhavitavyatAnA yoge prApta thayelAM A "devanA dIdhelAM AvyA che to amara thaIne rahezo" kahI ene AvakAro, enuM lAlanapAlana saMvardhana karo. e to ApaNI buDhApAnI lAkaDI che. nodhArAno AdhAra che. pAMca pacIsa pacAsAM upara, bole che sUdhA veNa; AnaMdaghana prabhu dAsa tihAro, janama janamake seNa. chorA...3. anubhavajJAnI evAM dharmasaMbaMdhI kalyANamitra sAdharmikanI bhAvamayI dRSTi, hitaciMtA ke tenI jAgRtinI TakorathI yA to saMsArIonA svArthanA sagapaNono anubhava karyA pachI, mohamAyAne lAta mArIne tenAthI sAva nirALA banIne dharmadhyAnanI AtmahitanI pravRttimAM jeo lAgyA, te potAnuM kalyANa sAdhI prApta mAnava janmAro sArthaka karI gayA. AvI A sudhArasa nItaratI amRtarasabhara vANI, anubhava siddha evAM jJAnavRddha puruSanI vANI, bhale prAthamika dazAmAM hoya, chatAMya evI kalyANI vANI pAMca, paccIsa, paccAsanI vaya vaTAvI gayelAM saMsAramAM racyA pacyA vRddho paNa bolI zakatA nathI. anaMta avatAranI janmajanmAMtaranI sAdhanAnA paripAkarUpa, A sudhAvANIne huM pAmI zakavA bhAgyazALI thayo, emAM tArA jevAM AnaMdaghana - ciThThana svAmInA dAsapaNAnA svIkArano ja pratApa ane prabhAva che. athavA to he prabhu AnaMdaghanajI ! janmojanmanA ApanA sAtha saMge dravya paripUrNa hovA chatAM paryAyanI je aparipUrNatA che te ja saMsAra che. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 17. 121 dAsapaNAnA phalasvarUpa ja Aje huM paMcaparameSThi, paMca mahAvrata, paMcAcAra pAlanA, upAdhyAyajInA paThana pAThananA paccIsaguNa ane muhapattI paDilaheNanA adhyAtmanA paccAsa bola je amaratvane - sudhA-amRtane denAra veNa (bola) che tene huM tamAro dAsa pAmyo chuM. aMtaramAM birAjamAna aMtarAtmAnA avAjane anusaranAra aMtarAtmAne paramAtma svarUpe pragaTAve che. kavi karasanadAsa mANeka paNa gAya che.* - ghanavana vIMdhatA girivaNa caDhatAM, taratAM saritAzrota; sanmukha sAthI janama janamano aMtara jhaLahaLa jayota. A padano bodha che ke prabhu prabhAve bhavitavyatAnA yoge paMcaparameSThi, paMcamahAvrata, paMcAcAra, paThana pAThananA paccIsa yoga, adhyAtmanA pacAsa bola prApta thayA che to sadAcAra, dezavirati, sarvaviratirUpa prApta thayela saMyamaputranuM lAlana pAlana saMvardhana karI vinAzIthI judo paDI, avinAzInI sAthe joDAI, tArA anAdi anaMta anutpana avinAzI svayaMbhUpaNAnI amaratAthI abheda thaI jA ! 5 vyavahAramArga e kIDI pheMge yAto thilikA mArga che, , to , nizcayamArga e yavana vege kayAto vihaMgama mArga che. ekAgratA e sAmAyika hAthI varaMtu samatA e sAmAyika che. niraMtara suddhAbhAchuM lakSya rAkhI, uyayogane viSama na thavA devo e sAmAyika che. niraMtara sAmAyikamAM rahevA mATe sAmAyika karI svAdhyAya karavAno che. svAdhyAya eTale ke svanA jJAtA-daMA. AtmAnA yathArtha darzana vinA samyagdarzana nahi thAya. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 rIsAnI Apa manAvo re, vicca vasiTha na phera // saudA agama hai premakA re, parakha na bUjhe koya | le devAhI gama paDe pyAre, aura dalAla na hoya // AnaMdaghana pada pada - 18 (rAga : mAlakoza - rAgaNI thoDI) rItA. rIsA. // 1 // do bAtAM jIyakI karo re, meTo manakI AMTa / tanI tapata yunnADyuM, pyAre, vacana sudhArasa chAMTa // rIsA. rA - neka najara nihAriyeM re, ujara na kIMje nAtha | tanaka najara mujare mile pyAre, ajara amara sukha thAya // rIsA // 3 // nisI aMdhiyArI ghanaghaTA re, pAuM na vATake phaMda / karuNA karo to niravahuM pyAre, dekhUM tuma mukha caMda // rIsA // 4 // prema jahAM duvidhA nahIM re, mameTa kurAhita rAja / Anandaghana prabhu Aya virAje, Apa hI samatA seja // rIsA. ||5|| 18 rIsAnI Apa manAvo re, vicca vasiTha na phera. rIsA... saudA agama hai premakA re, parakha na bujhe koI; le devAhI gama paDe pyAre, aura dalAla na hoya. rIsA...||1|| yogIrAja AnaMdaghanajI mahArAjA sAdhanA karatAM karatAM vizuddhine varyA che. paraMtu kayAreka jJAnadarpaNamAM - mananA arIsAmAM kaSAyanI kAlimA, - mananI melAza jaNAya che tyAre sumana - sumati sAthe aMtaramAM manomaMthana kare che ane Atmazodhana - AtmanirIkSaNa Introspection kare che. Ave samaye sumati sumana aMtaramAM paDelA DAgha-kAlImAnuM kAraNa jaNAve che ke he cetanarAjA ApanI samatArUpa cetanA ApanAthI rUThI che ane rIsAIne ApanAja kopabhavanamAM supta lupta thaIne dUMTIyuMvALI chUpAI gaI che. have to Apa ja sAdhanAnuM khUTatuM aMga jo koI hoya to te tanirNaya nAmanuM aMga che. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - - 18 ApanI rUThelI samatAne manAvo ke te tamane samAle, saMbhALe, saMvAre ane saMjavAre. tamArI cetananI zobhA-ThATha tamArI samatArUpa cetanAthIja che. e to tamArI ja che. tame ene moha mAyA mamatAnA para ghara jaI reDhI melI dIdhI che tethI ApathI rIsAI gaI che. enAmAM ane ApanAmAM koI phera nathI - judApaNuM nathI. ApathI ApanI cetanA che ane cetanAthI Apa cetana cho. jema pUSpanI - sumananI suvAsa ane najAkatatA ke pachI suvarNanI pILAza ane caLakATa puSpa ke suvarNathI bhinna nathI. e to ApanAmAMja vaselI rahelI ApapaNAnI - cetananI oLakha che. samatArUpa cetanA, e to sadAno sAthe rahenAro cetanano sahabhAvI guNa che. ene lAvavA mATe koI vicca eTale vacalA vaceTiyA viSTikAra vasiTha dalAlanI jarUra nathI. e kAMI bajAramAM maLatI bajAru cIja nathI ke paisA ApIne koI mAraphatiyA dalAla mAraphata ene vahorI - kharIdI lavAya. - - 123 A to premano sodo che. enI parakha karI zakAya ema nathI. e kAMI le vecanI vastu nathI ke levAdevAthI enI oLakha (gama) paDI zake. pyArA A to pyArano sodo che. e gama nahi paDe evo agama che kemake e aMtaranI vAta hoI aMtarathIja samajAya evI Atmaga Agama cIja che. A to prAptanI prApti che. A to potAnuM ja potAmAM hatuM, che ane raheze tenI bhALa meLavI, potAmAM ja ene nihALI nirakhIne potAmAMthIja pote ja ene nikhAravAnuM che. pUSNe potAnI suvAsa bahArathI kharIdI lAvavI paDatI nathI tema pUjye potAnI suvAsanI jAherAta karI bhamarAone bolAvavA paDatA nathI. A to koI kAbela digdarzaka abhinetAmAM rahelI enI abhinayazakitanI ene oLakha karAvIne enI ja zaktine enI pAsethI nikhArI - keLavIne ene naTasamrATa jhIromAMthI hIro banAve evI vAta che. athavA to koI mAIkala enjelo jevo zilpakAra kALADibAMga paththaramAM suMdara majAnI zilpakRtinA darzana karIne e adbhUta zilpane e paththaramAMthI kotarI kADhe enA jevuM che. do bAtAM jiyakI karore, meTo mana kI AMTa; tanakI tapata bujhAIe pyAre, vacana sudhArasa chAMTa... rIsA...2. je pote potAnI jAtane rnAha oLakhe te bIjAne kema karIne oLakhaze ? * - Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 AnaMdaghana pada - 18 have samatArUpa cetanAne manAvavA - zuM karavuM tenuM sumati cetanane digdarzana kare che. tamArA manamAM paDelI AMTIo - gAMThoM - graMthi; pUrvagraha - kadAgraha - matAgraharUpI aMTazane dUra karo arthAt mananI gAMTha miTAvI manathI manano manameLa karo. tame ja tamArA manane tamArA manathI manAvIne, e manane dabAvo nahi paNa ene vALo ane ene sumana banAvo. mananA mohanuM pAtra vinAzI evA deha ane para vastu vyakti hatAM, tenA mohanA pAtrane badalI avinAzI evAM paramAtmA deva ane paramAtmAnA cAhaka ane vAhaka evAM gurUdevane banAvo eTale e moha, prema bhakitarUpe pariNamaze ane rAga, anurAga banaze. avinAzI vItarAga sAthe joDAyelo e anurAga tamane paNa avinAzI vItarAgI banAvI deze. aMtarane ThAre evI aMtaranI be mIThI mIThI vAto aMtara sAthe karaze. mananuM aMTaza - AMtaruM mITAvI aMtaranuM aMtarathI - AtmAnuM AtmAthI - cetanAnuM cetanathI vaita-haiyuM-huMpha ane lAgaNI ApIne milana karo. e jIvanI ja che ene jIvatI karI do. jItI lyo ! tamArI samatA tamArAmAM susupta - gupta - lupta che ene spaMdita karI skurAyamAna karo * jAgRta karo. enI rIsane - enA gussAne ThAro ! enA tanamananA tApane tamArI AtmIyatAthI ene vahAlA karI premathI zAtA pahoMce evI amRtavANIthI e rIsAyelIne rIjhavo - khovAyelIne khoLIne kholo - ujAgara karo. padanA A caraNa dvArA yogIrAjajI AdhyAtmika digdarzana karatAM dharmanI rItinIti zIkhave che ke.... premanI parakha karavA mATe tIrthaMkara bhagavaMto, RSimunioe prabodhelAM heya (tyAjya) ane upAdeya (grAhya) tattvo mArganI dizA ciMdhe che. jIvane jIvanadAyI prANa tatva e to pragaTa paramAtma tatvanA premalakSaNA bhakitabhAvamAM AtmAmAMthI vahetuM ane AtmAnubhatimAM bhAvavibhora karanAruM premajharaNuM che. e devagurunA ahobhAva, Adara, bahumAna, satkAra sanmAnanA bhaktipremane jIvaMta banAvo. mokSa durlabha nathI paNa mokSadAtA durlabha che. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 18 jIva, jIvajAtino hovAthI jAtabhAI che ane svarUpathI enuM ane tAruM svarUpa eka sarakhuM hovAthI e tAro, svarUpa samovaDiyo che. Ama svarUpa aikyatA ane jAti aikyatAnA nAte (saMbaMdhe) jIve jIva sAthe maitrInA bhAIbaMdhanA saukhya saMbaMdha premasaMbaMdhathI joDAvAnuM che. SaDkAyarakSAthI abhayadAna ApavAnuM che ane AtmAnI ajarAmara avinAzInI vicAraNAe nirbhaya rahevAnuM che. - 125 pragaTa paramAtmAnI bhakti karavAnI che ane paramAtmasvarUpI-siddhasvarUpI AtmA sAthe premamaitrInA saMbaMdhe baMdhAvAnuM che. - manamAM phUTatI pUrvagraMthita gAMThone phUTatI jotAM rahI, navI gAMTho na pADatA jJAtA-dRSTAbhAvamAM rahI e gAMThonA baMdhanamAMthI chUTatA javAnuM che. e gAMThone mITAvatA javAnuM che. dehAdi yoga saMyogo e pUrvakRtakarmAnusAra prApta thayela prakRtinI deNa che. e eno prakRtidharma bajAvavAnI che. enA prakRtidharmanI tarachoDa tiraskAra nahi karatAM, tAre puruSa banI tArA puruSadharma - puruSatvamAM rahI, prakRtino pratikAra nahi karatAM svIkAra karI, samabhAve nikAla karatAM rahI, ene ukalI javA devAnI che ane Dakho Dakhala karI navuM kAMI vIMTALavAnuM nathI. dehano je dehadharma che te mujaba te tapavAno che enI tapananI e mAMga kare to tenuM tarapaNa karI tapanane bujhAvavAnI che - ThAravAnI che paNa ene bhaDakAvavAnI nathI. hita, prIta, mIta madhura vacanasudhAnA - AtmasvarUpa samajanA zItala amI chAMTaNAnA chaMTakAvathI ene ThAravAnI - olavavAnI che. - - A caraNamAM yogIrAjajIe jagatapatinI pragaTaparamAtmabhaktinI, jIvamaitrInI ane zarIrAdi mana-vacana-kAyayoga ane bAhya saMyogono samatAmAM rahI samabhAve nikAla karavAnI evI traNa zIkha ApI che. neka najara nihAriye re, ujara na kIjai nAtha; tanaka najara mujare mile pyAre, ajara amara sukha thAya. rIsA...3. buddhi bagaDyA pachI A saMsAramAM game eTalI UMcI sAmagrI maLe to paNa te vyartha che. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 AnaMdaghana pada - 18 padanA A caraNamAM paNa yogIrAja AgaLa zIkha Ape che ke.. potAmAMja rahela potAnI zuddhatAne - pavitratAne - paramAtmasvarUpane nehathI - premathI - neka eTale pavitra najare nihALo arthAt potAnA dhruva zuddhAtmapaNAne - pavitratAne parakho. 'sahajAnaMdI zuddhasvarUpI avinAzI huM paramAtmasvarUpa chuM', enuM jJAna ane bhAna karo. . prabhu pAse prArthanA karo ke pavitratAnuM niraMtara bhAna rahyAM kare ane pavitratA dinapratidina saMvardhita thatI pallavita rahyAM kare jethI he nAtha ! mAro AtmA, prema, lAgaNI vihoNo rukho suko lAgaNIhIna ja kaThora naThora ujajaDa na bane. yogIrAjajI haju AgaLa nAthane prArthe che ke he mArA vahAlA pyArA paramAtmA ! ApanI evI kRpA thAo ke mane tanaka eTale tIkSNa - sUkSma evI ArapAra jonArI dIrghakAlIkI, daSTivAdopadezIkI saMjJA - dRSTi prApta thAya. jo AvI dRSTi maLe to mArI paryAyadaSTi TaLI jAya, dravyadRSTi mane maLI jAya jethI janma, jarA (ghaDapaNa) ane maraNanA mArA kAramAM du:kha TaLI jaI, bhavobhavanA pherA TALI bhavAMta karuM ane ajarAmaratAnA sukhane huM pAmuM. kAraNa ke paryAyardaSTi bhedamAM paNa bheda pADanAra che jayAre dravyadRSTi bhedamAM paNa abhedabhAvamAM rAkhI abhedathI abheda karAvI ApanAra che. nisI aMdhiyArI dhanaghaTA re, pAu na vATake kaMda; karuNA karo to niravahuM pyAre, dekhuM tuma mukha caMda. rIsA...4. ASADhI amAsanI vAdaLachAyI kALI rAtrI jevuM ajJAnanuM ghanaghora aMdhAruM chavAI gayuM che, pudgalanA mohanI jALamAM phasAI gayo chuM ane karmanI jALamAM evo jakaDAI gayo chuM ke A phaMdAmAM phasAyelA mane vATa-mArga to dekhAto nathI paNa paga mukavAnI jagAya najare caDhatI nathI. have to he karuNAnA sAgara paramAtmA ! Apa karuNA karo to ja A aMdhakAra vacce niravahI - TakI zakuM, mArga kADhI - khoLI zakuM, jo ApanA caMdra jevAM zItaLa sva para prakAzaka mukhacaMdranA darzana thAya. he dayAnidhi A dIna upara dayA karI Apano jJAnaprakAza AtmA nahi oLakhAya to kAMI naMhi paNa buddhinI zetAnIyatane to oLakhI lyo. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 18 127 pAtharI A ghanaghora aMdhiyArI rAtamAM mArA pathadarzaka bano ! preme jahAM duvidhA nahIM re, mameTa kurAhita rAja; AnaMdaghana prabhu Aya virAje, Apa hI samatA seja. rIsA...pa. jyAM prema che tyAM judApaNuM ke vighA - duvidhA - avaDhava nathI hotAM. premamAM abhedatA che. premamAM vyApakatA che. mohamAM saMkucitatA che. premagalI evI sAMkaDI che ke emAM be eka thaIne rahe to ja rahevAya evuM che. prabhunA guNagAna, stuti stavanAmAM AkhomAMthI prabhupremAzru nItaratA hoya ane haiyu prabhu virahAgnimAM valovAtuM hoya to evAM premathI karmasattAnA dUra kuzAsita - kurAjita rAja (mameTa) sameTAI jAya che ane AnaMdanAghana svarUpa cetavyaprabhu samarUpatA - vItarAgatArUpa sejanI svasthitatA - svarUpasthatAne pAme che. cighana svarUpa AnaMdaghana prabhu - cetanya mahAprabhu enI cetanA - svarUpaguNo anaMta catuSkanI sejamAM svayaM AvI birAje che. padano bodha e che ke devagurUnA prabhupremamAM pAgala banI moha mamatAne kADhI, samatAne apanAvI jIva mAtrane Apasama jANI, premavyavahArathI sarvane sAdhanA mArge sAnukULa banAvI, prApta yogasaMyogamAM samabhAva - udAsInabhAva rAkhI samarUpatA, vItarAgatA, sarvAnaMdItA, sarvadarzItA, sarvajJatA, sarvazakitasaMpannatA, siddhatvatAne pAmo. jIva thazuM jhaMkhe che. ya abhAva e aMdhatva che ke je muMjave che. evA baMdhane jo ya maLe to kevo adakero AnaMda thAya ! ema jIvo bhAvayasuM eTale ke samyagdarzana maLatA apUrva AoiTa pragaTe. mAtra buddhithI jIvAtuM jIvana eTale ghavalazeTha ane mammaNazeTha jevuM jIvana. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 AnaMdaghana pada - 19 pada - 19 (rAga - velAvala) dulaha nAri tuM baDI bAvarI, piyA jAge tuM sove / .fpayA thatura kama niSada kathAnI, na nAnuM cA Dho? I suna. nA Anandaghana piyA darasa piyAse, khola dhuMghaTa mukha jove | dula. // 2 // yogIrAjajInA pada eTale gAgaramAM (zrutano) mahAsAgara. thoDAmAM ghaNuM badhuM kahevAnI jANe aNImA labdhi. paraMtu ahIM A padamAM to biMdumAM siMdhu samAvI laI mAtra IzArAthI ja ghaNuM badhuM kahI devAnI AgavI kamAlanI yogalabdhino paraco AnaMdaghanajI mahArAjAe batADyo che. dulha nArI tuM baDI bAvarI, piyA jAge te sove; piyA catura hama nipaTa ayAnI, na jAnuM kathA hove ? dala..1. Anandaghana piyA darasa piyAse, khola ghuMghaTa mukha jove. dula...2. kRSNaghelI bhakata kavayitrI mIrAMbAIe paNa gAyuM che ke... ghuMghaTa ke paTa khola, mohe piyA milanakI Aza... padano kendradhvani e ja che ke kayAre mArA A AnaMdanA aMtarAyo tUTe, ADazo, paDaLo, AvaraNo haTe ane sAvaraNa evo huM nirAvaraNa thaI mArAmAM rahelAM mArApaNA - paramAtmAsvarUpanA darzana karuM arthAt svarUpavedana karuM ! A padamAM pAtro che. pati cetana, patnI cetanA, AtmA aMtaragata apragaTapaNe pracchanna rahela pitA paramAtmA ane pAMca samitithI saMyamita ane traNa guptithI gupta evAM sAdhaka sAdhu mahAtmAnI mAtA te samatArUpa aSTapravacana mAtA. saMsArIonA saMsAranA saMbaMdhe moha mAyA mamatAnA saMsArI sagapaNonA mAyAvI saMbaMdho che. to bIjI bAju adhyAtmakSetre sAdhakane sAdhanAnA Atmika mAtra buddhithI jIvanAro saMsAragAmI che. hayathI jIvanAro mokSagAmI che. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 19 129 kalyANa saMbaMdho che. rAgIone rAganA - vAsanAnA - svArthanA vikArI saMbaMdho che to verAgIne vItarAgatAnA chUTavAnA ane choDAvavAnA mukitanA RNAnubaMdha che. e vItarAgatA - nIrihItA - nirmohItA - nirvikArItA - nirAvaraNatAnA lakSya baMdhAyelA RNanA anubaMdha evAM RNAnubaMdha che. saMsArIone saMsAramAM rAganA - svArthanA tophAna, uzkerATa, atRptatA che jayAre AdhyAtmika kSetre sAdhakone verAgIone vItarAgatAnI mastInI prazAMtatA, tRptatA, AtmasaMtRptatA che. A AtmasaMbaMdho - brahmasaMbaMdho che. e AtmaskRti ane AtmazAsita che. Aje paNa puSTimArgamAM dIkSA svarUpe vaiSNavajanane gosvAmIjIo dvArA AvA brahmasaMbaMdha apAtA hoya che. e kRSNa eTale AtmA arthAta brahma sAthe sthApI apAto saMbaMdha evo brahmasaMbaMdha che. pachI brahma samajayA vinAno vyavahAru, aupacArIka, cIlAcAlu brahmasaMbaMdha levAya to te pAramArthika brahmasaMbaMdha karAvanAro nivaDe nahi evuM bane. brAhmaNomAM dvija thavuM ane zramaNomAM samyagdarzana thavuM e paNa brahmasaMbaMdha che. abrahmanA saMbaMdhomAM kSaNikatA ane atRptatA che, je dahika, bhautika evAM saMsArI saMbaMdho che. AvA saMbaMdhomAM caMcaLatA ane kSaNikatA, bhAsyamAnatA che. emAM galana che, ekamekatA che paNa abhedatA nathI tethI virUpatA che. jyAre brahmasaMbaMdhamAM galananI sAthe abhedatA che tethI ekarUpatA, tadrupatA, samarUpatA che. jenA pariNAme tyAM jJAnanI AnaMda sAthenI abhetAthI sthAyItA che - avinAzItA che ane prazAMtatA, saMtRptatA che. abrahmanA saMbaMdhe maLato kSaNika asthAyI AnaMda e ekAdA chidramAMthI pravezatA ekAdA sUryakiraNanA prakAza jevo che. jayAre brahmanA saMbaMdhathI maLato sthAyI AnaMda e jhUMpaDA jevAM paragharamAMthI bahAra nIkaLI akhila brahmAMDa vyApaka evAM svaghara brahmamAM - khullAmAM - brahmAMDamAM AvI karAtuM sUryasnAnA che. e vyApakatAno - sthAyItAno - prazAMtatAno - saMtRptatAno - svAdhInA nirAlaMbanatAno - nirvikArItAno - nirAvaraNatAno nitAMta AnaMda che. jyAM AtmA uparathI vAsanAnA vastro to ThIka paNa deharUpI vastro paNa utArIne saMsAra eTale huMpaNA ane mArApaNAno vistAra. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 AnaMdaghana pada - 19 pheMkI daI adehI, azarIrI, anAmI, arUpI, amUrta, sAcA arthamAM digaMbara thaI cetanAnuM cetana sAthe ekarUpa - tadrupa - samarUpa thavApaNuM hoya che. kavikulakIrITa labdhisUrIzvarajI mahArAjAe paNa gAyuM che.... vyAsAgara prabhu pArasa uchALe jJAnanI choLo; utArI vAsanA vastro, are pAmara tuM nahoto jA janAru jAya che. adhyAtmamArge paloTAvAnuM, keLavAvAnuM, pAvaradhA banavAnuM che ane pachI je saMsAramArge saMsaraNa mATe hatuM tene adhyAtmamArge svarUpa pragaTIkaraNa - paramAtmA pragaTIkaraNa mATe palaTAvavAnuM - ulaTAvavAnuM che. uttaramAM ulaTe mArge cAlatA hatAM tene badale have dakSiNamAM sIdhA raste cAlavAnuM che. zatruMjaya tIrthane siddhAcala' kahyuM che tenuM arthaghaTana karavAnuM che ke sIdhA cAlIe to sIdhA rahIe eTale ke siddha thaIe ane acala (sthira) rahIe. dizA badalAya to dazA badalAya. adhyAtma - AtmajJAnI mahApuruSa A viSayamAM tripadI Ape che ke sIdho ! sAdhu yA ! mokSe jA - siddha thA! navI - navelI vahu-dulhana-navoDhA-navavadhu, soLe zaNagAra sajI, ghUmaTo tANI, dhIme dhIme pagale zaramAtI, saMkocAtI, lajAtI, rUmajhUma rUmajhUma karatI cetanarAjAnI cetanA rANI padhArI rahI che. AMgaNe toraNo baMdhAyA che. samakitarUpI cetanArANIne AvakAravA samatArUpa sAsumA evAM aSTapravacanamAtA sajja thaIne uMbare Ave che. samakitarUpI cetanArANI dvArA bArasAkhe eTale ke aMta:karaNa upara kumakumanA thApA devAya che. jANe mokSanA thApA marAya che arthAt samakitarANInA AvavArUpa mokSa rajIsTarDa thAya che. AratI utAravA dvArA anAtmabhAvanI ratine utArIne - aviratine utArIne AtmabhAvanI ratine - viratine AvakArAya che, enA poMkhaNA - ovAraNA levAya che ane mokSanA tilaka karAya che. Ama samakitarUpa cetanA vahurANIno maMgaLa gRpraveza karAvAya che. pitA paramAtmA ane mAtA samatA; akSata bharI. pyAlIne caraNasparzathI maMgaLagRhamAM akSata ThAlavavA dvArA riddhi siddhi labdhinA upayoga karavAnI chUTa che paNa upabhoga karavAnI chUTa nathI. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 19 131 akSatanA vadhAmaNA jhIlatI, siddhanA lAlaraMganA pratika sama kumakumavarNA pagale kumakuma pagalA pADatI cetanA rANI - samakitane maMgaLa gRhapraveza karAve che. mAtA samatA ane pitA paramAtmA samyaktvarUpI cetanArANIne hRdayamaMdiramAM sthApana kare che. ghUmaTo tANelI cetanArANI sAsu sasarAno caraNa sparza - pAyalAgaNa karIne AzIrvAda prArthe che ke mArA huM paNAne - mArA astitvane svAmInAtha. cetanarAjAnA astitvamAM ogALIne abheda thaI, ekarasa banI jAuM evAM moha-mAyA-mamatA-ahaMkAranA mAmane gALI nAkhanArA maMgaLa AzIrvAda Apo ke have mane mArA piyunA darzana thAya ane mArA priyatama sAthe mAruM priya milana thAya. Aje to have keTalAMka rAjasthAnIbhAIonA parivAra sivAya ghUmaTo. tANavAno rIvAja jUnavANImAM khapI jaI bhUMsAI gayo che. A to avasarpiNino. ane temAMya huMDA avasarpiNino - pAMcamA ArAno paDato bhUMDo kALa evo kaLIe kaLIe kApanAro kakaLATano kaLiyuga che. bAkI to jeNe mokSe javuM hoya teNe to pahelAM saMsArane svarga banAvavuM joIe. e mATe vahue vinayI vivekI banI maryAdAmAM - saMyamamAM rahevuM joIe ane sAsue sahune sAcavI lenArA, samAvI lenArA samatAnA sAgara banavuM joIe. jyAre sasarAe vaDavAIone phelAvIne rahelAM gheghura vizAla vaDalA jevAM banI bAhu phelAvI potAnA bAhuthI hRdayanA heta huMpha ane lAgaNIthI zItaLa chAyA ApanArA - rakSA karanArA kuTuMba vatsala vaDalAsama vaDila banI rahevuM joIe. to ja zAtAmAM rahI, zAtAdAyI thaIne zAtA azAtAthI para evAM samasvarUpa zAMtatA, upazAMtatA, prazAMtatAne prApta karI zakAze. have navavadhu haiyuM kholIne haiyAnI - potAnI viparItatA - mUrkhatAnI vyathAnI kathA kahe che. anAdithI Aja lagI, atyAra sudhI huM cetanA nArI, kuMvArI, ekalavAyI, allaDa, akkaDa, murakha (bAvarI) hatI ke mAro manano mAnelo manamoralo - mANIgara - manamohana evo paramapAriNAmIka bhAvarUpa trikAla zuddha ghuvatattva sapuruSano suyoga thavo e sadbhAgyanA eMdhANa che. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 AnaMdaghana pada 19 caitanya rAjA (paramAtmAsvarUpa) mArAmAM ja rahela hovA chatAM bAvarI banI ene huM ThAma ThAma, Thera Thera cauda rAjaloka brahmAMDa AkhAmAM gAMDIghelI divAnI banIne khoLatI (zodhatI) pharatI hatI. e to mArAmAM ja jAgato - dhabakato zuddhasvarUpe siddhasama pracchannapaNe rahelo mAro ja priyatama hato, jene huM bAvarI bebAkaLI banI bahAramAM jyAM tyAM badhe zodhatI pharatI hatI. kAraNa ke huM mArAmAM rahela mArApaNAne (svarUpane) jANatI nahotI eTale aMdhArAmAM athaDAtI UMghamAM ja cAlatI hatI. jyAre mAro priyatama cetana rAjA to rAja karato mane AvakAravA mane AliMgavA mArAmAM ja sajja tatpara thaIne beTho hato. huM mArA e cetanarAjAne mArAmAM vAMkI vaLI aMtaramukhI thaI aMtaramAM jotIja nahotI ane bahAramAM zodhatI pharatI phAMphA mArI rahI hatI. jANe keDamAM chokaruM ane gAma AkhAmAM zodhatI hatI. zodhavA chatAM maLatuM nahotuM tethI huM jhUratI - taDapatI - taraphaDatI du:khI du:khI thaI gaI hatI. A mArI viparItatA - mUrkhatA hatI. vAstavika to mAre aMtaramAM jAgRta rahevuM joItuM hatuM ane bahAramAM UMghavuM joItuM eTale ke udAsIna rahevuM joItuM hatuM. eka jJAnIe kahyuM paNa hatuM ke "uMghatA jIvo to jAgatA mAro !" paNa mane ghelI murakhane tyAre e samajAyuM nahotuM. mArA anAdinA saMsAranA adhyAsathI viparIta vAta karI 'piyA jAge tuM sove' tyAre mane mArI viparItatAnuM bhAna thayuM ane svarUpanuM sAcuM darzana thaI zakyuM. aMtaratama sthita aMtaryAmI, AtamarAmI paramAtmA dhruvatattva to anaMtadarzana, anaMtajJAna, anaMtavIrya, anaMtasukha sahita caturAIpUrvaka mArA ja pAlavamAM mArI nikaTa hasatuM, ramatuM, killolatuM "mane zodhI kADha ! mane zodhI kADha !" karatuM chUpAchUpInI ramata ramatuM jANe mArAmAM ja dharabAyeluM chUpAyeluM paDyuM hatuM paNa huM paTutA vihoNI nipaTa AMdhaLI, bhIMtabhUlelI ajANI (ayAnI - ajJAnI) korIdhAkora nakarI (nipaTa - taddana) ajJAnI enuM ane mAruM AMta kema karI miTAvuM ? kAraNa ke huM to ghUmaTo tANIne mane ja mArAmAM chUpAvIne beThI hatI ane phikarathI adhamUI thaI gaI hatI ke mane mAro vahAlo maLato nathI. vAlama vinAnI, vAlamanA vahAla vinAnI eTale ke vItarAgatA vinAnI rAgadveSamAM cauda rAjalokamAM ThAma ThAma ThebA khAtI bhaTakatI pheraphUdaDI pharatI have mArI zuM dazA thaze ? prAta:kALe zrI sImaMdharasvAmI AgaLa raDIe chIe ne ! prabaLa puNyanA udde ja satpuruSano suyoga thAya. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 19 133 rAMka pare raDavaDyo, nirdhaNiyo nirAdhAra; zrI sImaMdharasvAmI tuma viNa INa saMsAra. he svAmInAtha ! mArA paramapriya paramAtama tamArA darzananI huM pyAsI thaI chuM tamArA priya milanane huM saharAnA raNamAM bhUlA paDelA (14 rAjalokamAM bhUlA paDelA) tarasyAnI jema tarasI - talasI rahI chuM. have to AMtaruM TALo. tame ja UbhAM karelAM tamArI uparanA karmanA AvaraNone - aMtarapaTone - aMtarAyane dUra karo - Apa ja mArA A karmonA oDhelA ghUMghaTa kholo jethI mane mArA priyatama zuddhAtmAnA - paramAtma svarUpanA darzana thAya. "huM" "tuM" mAM ane tuM" "huM" mAM gaLI jAya. "huM" no ahaMkAra mArAno mamakAra - mArAnI mamatA maTI jAya ane cetanAnuM cetananI sAthe sAyujaya sarjAya. ApanA mukhadarzana thatAM arthAt paramAtamasvarUpanI svarUpAnubhUti thatAM atra, tatra sarvatra vahAlo maLyAnI vadhAmaNIno AnaMda AnaMda pravarte. huM cetanA mArA AnaMdanAghana svarUpa, cighana cetananA milanathI tadrupatA abhedatAne pAmuM. mukitavadhune varavArUpa sAcA arthamAM avadhu eTale puruSa evo AtmA banuM ke agurulaghu thAuM ! kavie gAyuM che.... - karma khapAvI zivapura jAve, ajarAmara pada pAve; " jJAna amRta rasa pharase mArA vAlA jyota se jyota milAve. khAro khAro re... A padano bodha e che ke he jIva! teM ja tArA paramAtmAsvarUpa AtmA upara karmonA AvaraNarUpa ghUmaTo tANyo che. jJAnadhyAnarUpa kriyAne evI to sUkSma tIkSNa dhAradAra banAva ke AvaraNo - paDado cIrAI jAya ane tArAmAM ja rahelAM tArA bhagavAnanA - paramAtmAnA darzana thAya - AtmasAkSAtkAra thAya jethI svarUpAkAra thavAya ! daya spaSTa thayethI ja gati praItarUpa bane. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 pada - 20 - (2Aga goDI - AzAvarI) Ana suhAna nArI / avadhU. gAna. // mere nAtha Apa sudha lInI, kInI nija aMgacArI // prema pratIta rAga rUci raMgata, pahire jhinI sArI / mahiMdI bhakti raMgakI rAcI, bhAva aMjana sukhakArI // sahaja subhAva cUrIyAM penI, thiratA kaMgana bhArI / dyAna uravazI urameM rAkhI, piya guna mAla AdhArI // AnaMdaghana pada upajI dhuni ajapAkI anahada, jIta nagAre bArI / jhaDI sadA Anandaghana barakhata, bina more eka tArI // avadhU. 15 Ja. rA 6. raizA surata siMdUra bhAMga raMgarAtI, nirate venI samArI / upajI jyota udyota ghaTe tribhuvana, ArasI kevala kArI // a. // 4 // - 20 1. III Aja suhAgana nArI. avadhU. Aja... mere nAtha Apa sudha lInI, kInI nija aMgacArI. avadhU...1. saMsArIonuM saMsAramAM anAdinA adhyAsathI viparIta khoTuM saMsArIjIvana che tene sAdhake sAdhanAkSetre viparIta pravartAvI AdhyAtmika valaNa ApavAnuM che. viparIta (khoTuM), viparIta (khoTuM) thatAM te pachI saMsaraNa mArga nistaraNano mArga banavA lAge che, je niSkaSAya banAve che. A pada dvArA zrImad AnaMdaghanajI mahArAjazrIe bhakitayoga ane rAjayoganA sAlaMbanamAMthI nirAlaMbanamAM javAnA ane savikalpakatAmAMthI nirvikalpa dhyAnadazAmAM javAnA mArganuM nirdezana karyuM che. cetana jyAre cetanAnA prAMgaNamAM Ave che tyAre cetanA harakhapaduDI thaI jAya che, kAraNa ke anAdinA anaMtakALathI pati virahiNI gokhe beThI rAtadi' paropakAranI vAvaNI e to urjAtanuM vAvetara che. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 20 135 pati cetananA svagRhe pAchA pharavAnI vATa jotI hatI. potAnI AMtarika virahavedanAnA saMdezA sumati, samatA ane anubhava sAthe vAraMvAra patine pAThavatI hatI evI cetanArANI, Aje potAnA puruSArthanI saphaLatA dekhatAM AnaMdavibhora banI gaI che. cetanAno cetana cetanAne choDI paraghera cAlI jaI pudgalasaMgI - jaDasaMgI banI gayo hato paNa kayAreya cetanAno maTI na gayo hato. eTale cetanA cetanathI vikhUTI paDI gaI hovAthI virahiNI hovA chatAM suhAgana to hatI ja. paNa Aje have eno suhAga, enI suhAsana cetanAne tyAM svagRhe pAcho vaLatAM te sAcA anubhavanA arthamAM suhAgana nArI banI che, teno AnaMda enA haiyethI chalakAya che. cetananAthe Aje enI cetanArANInI sudha (khabara) lInI che eTale ke caitanane enI cetanAnI sAcI oLakha thaI che. enI suMgha enI soDa Aje ene mANavA maLI che - anubhavavA maLI che. e sahabhAgI (dravyanAguNa dravyanA sahabhAgI hoya che) hatI paNa Aje sahacAriNI - sahavAsI banI che. cetanA Aje cetananuM aMga eTale ke ardhAganI thaI gaI che. cetanAnA saMcArathI arthAt cetanyAcaraNathI cetananI oLakha thavA lAgI che. TuMkamAM sAdhakane avadhUta yogadazA aMtaramAM vartAvA lAgI che ane Atmika anubhUtinI aMgeaMgamAM eTale ke ekeka Atmapradeze saMvedanA-saMcAra thato jaNAvA lAgyo che. mana, vacana, kAyA e traNe yoganI pavitratA rItabhAta, halanacalana, cAlacalagata, AhAra, vihAra, nihAra, AcAravicAra, hAvabhAva, rUparaMga, lezyA, adhyavasAya, pariNatimAM jhaLakavA lAgI che. vicAra ane aMgAcAra (AcAra)mAM ekAcAratA ekAkAratA pravartatI vartAya che. arthAta "kInInija aMgacArI' prema pratIta rAga ruci raMgata, pahire jhINI sArI; maheMdI bhakita raMga kI rAcI, bhAva aMjana sukhakArI. avadhU.2. have padanA A bIjA caraNamAM kavihRdayI AdhyAtma yogI AnaMdaghanajI patnI cetanA enA pati cetananI aMgacArI suhAgananArI kaI rIte che tenuM gaMgAnadInuM gaMgAjaLa pAtra jevuM ane jeTaluM haze tevuM ane teTaluM gaMgAjaLa Apaze. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 AnaMdaghana pada - 20 * rasika nirdezana kare che. prema pratIta thaI eTale ke nirmaLa premanI khAtrI thatAM citta prasannatAne pAmyuM. A prathama aMganuM - cittanuM susaMcaraNa thayuM. rAga ane ruci eTale ke gamo jeno jevo thavo joIe teno tevo thavA mAMDyo eTale ke rAga enA mULa raMgathI raMgIna banavA lAgyo arthAt rAga enI raMgata (asaliyata) batAvavA lAgyo. kAmarAga, sneharAga, dRSTiga TaLI gayo ane AtmAno, AtmIyaguNono, AtmaguNIo pratye prazastarAga - anurAga thavA lAgyo. vibhAva sadbhAva banI svabhAvamAM paloTAvA lAgyo. A mananuM saMcaraNa e bIjuM aMga thayuM. pU. udayaratnavijayajIe zAMtijinezvara bhagavaMtane sobhAgI vizeSaNathI navAjatA gAyuM che.... suNo zAMtiniNaMda sobhAgI, huM to thayo chuM tuma guNarAgI, tume nirAgI bhagavaMta, jotAM kima maLaze taMta. su. pahelAM arUci hatI to have rUci - jaTharAgni pradIpta thatAM bhUkhapyAsA ughaDyA che. sAcI sudhA-bhUkha jAgatAM adhyAtmanI talapa lAgI che. A bhAvanA-vicAra aMganuM trIjuM saMcaraNa thayuM. pahelAM patinA virahamAM jADI khadaDa sAdI sADI paherIne suSka jIvana jIvatI hatI e cetanArANI have pahere che, jhINI mulAyama suMdara sAmAne AkarSita kare evI suhAgaNa pahere tevI majAnI kiMmatI sADI. sADI jhINI pahere che eTale ke skUlatAnuM - jaDatAnuM sthAna have sUkSmatA - tIvratA - tIrNatA le che. jhINI - ardhapAradarzaka sADI paheravAthI priya pati cetananA mukhanuM darzana satata thayAM kare che arthAt eka samaya mAtra mATe paNa cetanAno upayoga cetanamAMthI - AtmAmAMthI khasI jaDa anAtmamAM jAya nahi. mukha lAja maryAdAmAM DhaMkAyeluM paNa rahe ane patinA mukhAraviMdanA darzana paNa thatAM ja rahe. vartanamAM - AcaraNamAM viveka ane lakSamAM zuddhAtmA. A cothuM aMgAcaraNa e AtmalakSI sadAcaraNa thayuM. pAtratA eTale upAdAna. upAdAnane guNasamRddhIthI vikasita karI samRddha banAvavAnuM che. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 20 137 maheMdI bhakti raMgakI rAcI'. suhAgaNa enA suhAgane AvakAravA ane rIjhavavA enA hAtha ane paga maheMdIthI sajAve zaNagAre che. lIlAraMganI hInA (maheMdI)ne lasoTIne hAthapaga upara bhAtIgaLa tarahemAM (DIjhAIna)mAM lagAvI hAthapagane keTaloka samaya aNasparzayA rAkhavAnuM sthira rahevAnuM tapa tape che tyAre e suhAgaNanI suhAga mATenI taDapana - tApa kevo lAlacoLa che e batADatI lAlAza - ratAza - premanI lAlI raMga dekhADe che, je rocaka racanAthI eno cetana rAcImAcI jAya che - rAjIrAjI thaI jAya che. maheMdI to suhAgaNa enA suhAga mATe saMsArakSetre racAve che. ahIM to sAdhakanI sAdhyaprApti mATenI sAdhanAkSetranI vAta che. eTale bhakitarUpI maheMdInA bhakitaraMgamAM raMgAIne - bhakitabhAvamAM vibhora banI jaI potAnA bhagavAna - paramAtmasvarUpa AtmA cetanane pati paramesvara mAnI, enI sevAbhakitarUpI hInA (maheMdI)no raMga caDAvI, enA raMge saMge ane gaMdhe cetanane rIjhavIne cetanAe ene paramAtmAsvarUpe pAmavAno che. lAlaraMga e siddhapadano varNa che ane padmazyAno sUcaka che. soLe satIo padmazyAnA bhAvathI lezIta (bhAvita) hatI. ethI ja lAlaraMganI maheMdI, lAlaraMgI gharacoLA, lAlaraMgI seMthInuM siMdUra, kapALane zobhAvato, e suhAgaNanA suhAgane sohAvato lAla kumakumano cAMdalo, lAlaraMganI cUDI Adi suhAganA ane saubhAgyanA cihno lekhAya che, jenuM lagnaprasaMge AgavuM mahAbhyA hoya che. Ama padmazyAnA lAlaraMge raMgAyeluM AtmAnI lAlI vadhAranAruM bhakatAcaraNa e pAMcamuM aMgAcaraNa thayuM. | 'bhAva aMjanA sukhakArI". AMkhone aMjanathI AMjI enI suMdaratA, vizALatA ane AkarSakatAmAM suhAgaNa dvArA vRddhi karAtI hoya che, je patine sukhadAyI hoya che. cittamAM sapariNAma - sadbhAva e dRSTimAM vItarAgatAnuM aMjana AMjeluM che. e dRSTine sApha, nirmaLa, avikArI banAvanAra suramAno. raMga paNa lAla hoya che je karmamaLathI duSita thayelI doSadRSTinI kAlimAne dhoIne maulika tattva pakaDAtuM nathI tethI anubaMdha zuddha dharma thato nathI. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 AnaMdaghana pada - 20 sApha karI lAla guNadRSTimAM paloTAve che. e cetanapatine ArogyadAyI sukhakArI ThaMDaka pahoMcADanAra che kAraNa ke guNadRSTithI pIDA-upAdhirahita evuM sukhamaya svastha nirogI jIvana cetana jIvato thAya che. A dRSTimAM nirmaLatA, nirvikAritA e chaThuM aMgAcaraNa thayuM. sahaja subhAva cUrIyAM pahenI, thiratA kaMgana bhArI; dhyAna uravasI urameM rAkhI, piya guna mAla AdhArI. avadhU.3. have bIjA caraNanA anusaMdhAnamAM A trIjA caraNamAM eja aMgacArItAnuM rasika nirdezana AgaLa vadhAratA jaNAve che ke jenA hAtha cetanarUpI suhAgathI baMdhAyelA che ane jenA kaMThe kaMtanuM ja gAna che evAM tanamananI ekAkArItA - ekAgratAne sUcavatAM samatva ane samAdhi rUpa mahAmulyavAna be cUDIo ane be kaMgano hAthe dhAraNa karyA che. sAdhaka vIra yogIpuruSane mATe e enI yogavIratA sUcavatAM vIravalaya che. A tana mananI vIratA ekAgratAnuM sAtamuM aMgAcaraNa sahaja ja uramAM vasI jAya evuM rUpa teja jenuM che evI sauMdarya sAmrAjJI svargasuMdarI apsarA UrvazI jevAM apratima suMdara dhyAna ke jemAM badhuM ja bahAranuM bIjuM bhUlI jaI lIna thaI javAya - khovAI javAya e mArA uramAM - hRdayamAM dhArI rAkhyuM che, je bhakitadhyAna - AtmadhyAna e AThamuM aMgAcaraNa che. A badhAMya aMgAcaraNa je piyA cetananA guNo che, je eno kharo mAla-jhaverAta che eno mAladhArIrUpa mAlane sAcavanAra, rakSanAra, pAlana poSaNa karanAra e brahmacarya - zIlasaMpannatA che, tenuM priyatApUrvaka neka ane TekathI pAlana thaI rahyuM che e zilAcArapAlanA navamuM aMgAcaraNa che. surata suMdara bhAMga raMga rAtI; nIrate benI samArI; upajI jyota udyota ghaTa tribhuvana, ArasI kevaLakArI. avadhU4. bhAMganA nazAnA raMgamAM rAtomAto thaI bhaMgerI jema potAne samrATa samajI rAcato mAcato hoya, ema AtmasuratAnA opathI opita, AtmatejamAM sudravRttinA nikAla mATe anumodanA guNane khUba khUba vikasAvavo jarUrI che. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada 20 * rAjarAjezvaranI rAjachaTAmAM AtmakhumArImAM rAjavuM, te AtmatejasvItA e dazamuM aMgAcaraNa che. 139 suMdara kezakalApane sugaMdhita telathI arcita karI cakacakita suMvALA banAvI, saMvArI sajAvI aMboDo vALI arthAt kezaguMphana karI, ene ekatrita vyavasthita ekajUtha rAkhI, suMdara sugaMdhita phUlonI veNI ke gajarAthI suzobhita karAya che, ema ghyAna guptirUpa viratine nirata eTale niraticAra ane niraMtara arthAt AMtaruM pADyA vinA enA sAtatyane jALavavuM, te dhyAnanI niraMtaratA, niraticAritA rUpa agiyAramuM aMgAcaraNa che. * virAgatA vItarAgatAnI (1) sarAgatAnI aprIti ane vairAgyatA prItithI mananA sthirIkaraNarUpa cittaprasannatA (2) aprazastarAganuM nivartana ane prazasta anurAganuM pravartana (3) anAtmabhAvamAM nirlepatA ane AtmabhAvanI talaparUpa nirveda ane saMvega (4) upayoganI tIvratA - tIkSNatA sUkSmatApUrvakanuM vinayaviveka yukata AcaraNa (5) bhagavadbhAvathI AtmAnuM padmalezyAmAM raMgIkaraNa (6) guNanA AMjaNathI AMjelI nirmaLa nirvikArI dRSTi (7) samatva ane samAdhithI baddha mana (8) dhyeyanA dhyAnamAM ja dhabakatuM hRdaya (9) brahma (Atma)mAM caryA karatuM zIlAcaraNa (10) AtmatejathI jhagArA mAratI rAjavI pratibhA (11) dhyAna sAdhanAnI niraticAra sAtatyatA. - AvA agiyAra agiyAra aMgothI kAryAnvita thayela sumatino sAtha hoya tyAre cetananuM dhyAnamAM caitanyAcaraNa thAya eTale ke cetanA cetanamaya bane. e AdhyAtmika prakriyAne, ApaNane sahune jeno anAdino abhyAsa che, evI sAMsArika prakriyAthI tAlamela karIne padanA A be ja caraNa dvArA samajAvavAno yoga camatkAra kavihRdayI yogIrAjajIe karyo che. AvA sumatinA agiyAra aMgarUpa guNone mATe; dazamAM svAdhISThAna ane agiyAramAM mulAdhAra cakra je aghocakra che ane bhogamAM kAryAnvita karanAra che te be sivAyanA, prabhujInA navAMgIpUjananuM AlaMbana laIne sAlaMbana dhyAnathI agiyAra aMgI sumati kAryAnvita thatAM nirAlaMba dhyAnamAM lIna thavA rUpa jagata nathI pharatuM paNa tuM phare che. tuM aphara acara thAya to jagata nizcala thAya. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 AnaMdaghana pada - 20 jJAnakriyA eTale svarUpakriyAthI aMtaraghaTa-aMtarapaTa eTale AtmAmAM adho, tirthI ane urdhvaloka evAM traNe lokane arthAt pAtALa pRthvI svarga e tribhuvanane udyota karanAra, prakAzita karanAra AtmajayotarUpa AtmaprakAza upaje eTale pragaTe che. kevalyajJAna thatAM cidra (AtmA) arIsA jevo bane che tethI ja te cidAdarza kahevAya che. arIso jema sIdho saraLa sapATa, sApha sUtharo ane cakacakita hoya che to padArthonA biMba e arIsAmAM pratibiMbita thAya che; ema ci (AtmA) vItarAga, nirmaLa nirvikAra, nirvikalpa jJAna kevalyajJAna) tejathI tejasvI (cakacakita) banavAthI sRSTi samastanA traNekALanA padArtho, tenA sarva guNa-paryAya (bhAva) sahita pratibiMbita thAya che. Ama kevalajJAnarUpI ArasInI prApti thAya che. upajI dhuni ajapAkI anahada, jIta nagAre bArI; jhaDI sadA AnaMdaghana barakhata binamore ekatArI. avadhU.5. prakRti upara vijaya meLavyAnA puruSa evAM cetananA parAkramanA abhivAdanamAM, saMketarUpa nobato para nagArA para DaMkA vAgatA na hoya jANe, evo anahadanAda - anAhatanAda * brahmanAdanI jANe dhUna jAmI hoya evo : svAse zvAse soDahaM! soDahaM ! no ajapAjApa japAvA lAge che. jANe ekatArI taMburo ekasarakho tuna ! tuna ! tuMhI ! tuMhI ! nI AtmadhUna jagAvI na rahyo hoya ! jANe AtmAnaMda-svarUpAnaMdanI varSAnI jhaDI na varasatI hoya ! padano bodha e che ke agiyAra aMgI sumatinA sathavAre cetanane cetanAnA prAMgaNamAM pAcho vALI cetanyAcaraNanI svarUpakriyA-jJAnakriyAthI cetanAne cetanamaya banAvI kevalyanI prAptithI cidAdarza banI sarva zeyone svamAM pratibiMbita karavA dvArA cidAditya thaI, cidAkAza sama vyApaka banI cidAnaMdanA svAmI bano ! e mATe saMsArI kSetranA vastunA bhavanA sthAne sAdhanAkSetre guNavaibhava, svarUpa ezvaryane sthApo. retInA kaNamAM tela na hoya to pachI retInA kaNamAM kayAMthI tela hoya ? Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 21 141 pada - 21 (rAga - goDI) nisAnI kahA batAvU re, tero agama agocara rupa // ni. // rUpI kahuM tA kucha nahIM re, baMdhe kaise arUpa / rUpArUpI jo kahuM pyAre, aise na siddha anUpa // ni. // 1 // zuddha sanAtana jo kahuM re, baMdha na mokSa vicAra / na ghaTe saMsArI disA pyAre, puNya pApa avatAra || ni. // 2 // siddha sanAtana jo kahuM re, upaje vinase kauna / 3pane vinase no lauM re, nitya kalAvita kona || Mi. II . sarvAMgI saba naya ghanI re, mAne saba paramAna / nayavAdI pallo grahI pyAre, kare larAI ThAna // ni. // 4 // anubhava agocara vastu hai re, jAnavo ehIre lAja / kahana sunanako kachu nahIM pyAre, Anandaghana mahArAja || ni. ||5|| A pada dvArA yogIrAjajI dravyAnuyogane sparzatA AtmasvarUpanI saMkIrNatA kevI che tenA praznonI jhaDI varasAvI AtmAnA viSayamAM ApaNane mUMjhavI mukatA hoya evuM jaNAya che. paraMtu A to ApaNAM sahunI potAnI muMjhavaNa che, jene yogIrAjajIe vAcA ApI che ane pachI upasaMhAranA cothA ane pAMcamA caraNamAM ApaNI muMjhavaNane dUra karI svarUpanuM satya nirUpaNa karI ApaNane ni:zaMka banAvyA che. nisAnI kahA batAvuM re, tero agama agocararupa ni. AtmA agama che eTale ke zabdothI enI gama-samajaNa paDe ema nathI ane dRSTithI paNa rUpa dazyamAna thAya evuM gocara eTale ke IndriyothI caritArtha thAya nahi evuM agocara rUpa che. vANI ane Indriyo ubhayathI e agamya, sAcI prakriyA hAtha lAgyA pachI mokSa muzkela nathI. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 AnaMdaghana pada - 21 agocara, akathya, avarNanIya, avakatavya, anabhilApya che. anabhilApya padArtho abhilAbhya padArtho karatAM anaMtaguNA che, tethI zAstromAM anaMtamo bhAga ja gUMthI zakAyo che. ApaNe je jANIe chIe tenAthI anaMtagaNuM jANatA nathI, tethI alpajJAnI evAM ajJAnI ke ivasthajJAnI kahyAM che. enI nisAnI - oLakha kema karIne ApuM ? 'tuM ja mane kahe che ke "tuM" koNa che ? te tamane huM kahuM? tane "huM oLakhAvuM ke "tuM" ja tane jANe oLakhe ane tAro svaparicaya Ape ? jAtakane jAta sivAya jagatamAM bIjo koNa oLakhe ? ApaNA sahunI dazA evI mAyAvI thaI gaI che jevI kavi kaMdarpo jaNAvI che ke... "jharaNuM zodhe nIra, dIpaka zodhe teja; jIva zodhe brahmane, e mAyAnA khela." dIvA taLe ja aMdhAruM enA jevI A vAta che. sukha, du:kha, buddhi batADavAnI cIja che ? ghIno svAda kahI zakAya ema che ? kerI kevI mIThI te batADI zakAya ke bolI zakAya ema che? sAkara mIThI jIbha AsvAde che tyAre sAkara mIThI che" ema jIbha bolI zakatI nathI ane pachI paNa jIbha e. mIThAzanI anubhUtine abhivyakata karavA asamartha rahe che. AtmA zuM che enI vidheyAtmaka oLakha ApI zakAya ema nathI tethI vedamAM AtmAnI niSedhAtmaka oLakha ApatA neti netithI AtmAne oLakhAvyo che. gamya ke agamya, gocara ke agocara, rUpI ke arUpI, vyavahAra nayavAda ane nizcaya nayavAda ubhaya vastutvanA bhedanA parIkSaNa mATe mananI AMkhane - jJAnacakSune ati sUkSma banAvavA joIze, je bhedanA paradAne vIMdhIne pelI pAra nIkaLI jaI svathI abheda evA satyanuM parIkSaNa ane nirIkSaNa karI zake. dRSTine tIkSNa vedhaka banAvyA sivAya vastusvarUpanA bhedane ane abhedane samajI zakAto nathI ane e agama ja rahe che. gamya vastumAM rahelAM rUpa, rasa, gaMdha, sparza, zabda, svara-akSara-vyaMjanapada, nAmabheda, kAmabhedanA gamyapaNAthI tenI gama paDe che, kemake anAdinA mokSa pAmavAnI IcchA che paNa mokSane mATenI bhUkha nathI. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 21 143 anaMtakALathI enA ja gamyapaNAno adhyAya thaI paDyo che. jyAre je rUpa, rasa, gaMdha, sparzarahita niraMjana, nirAkAra, nirAlaMba, nirvikalpa, nirAvaraNa, anAmI, arUpI, akSaya, akSara, ajarAmara, avinAzI, avyAbAdha, agurulaghu, abhedagrAhaka che te svaguNonI anAdinA anaMtakALathI koI oLakha ja nathI tethI te alakha-alakSa ane agamya evI agama ja rahI che. gocara vastu eTalo go - Indriyo jeno cAro care che te rUpa, rasa, gaMdha, sparza ane zabda, e pAMca IndriyonA tevIsa viSayo viSa che. - jyAre agocara e che ke je Indriya grAhya nathI. sarva bAhya padArthonA cArAne varjIta gaNI je svamAM rahelAM svaguNa-svarUpaguNa evAM jJAna, darzana, cAritra, tapa, vIrya Adine svamAM sthita karIne eTale ke svamAM dhArIne, tejomaya prakAzana zakitano IndriyAtIta jJAtA dRSTAbhAvano cAro care che arthAt svamAM rame che - svarUpa AnaMda le che, te agocara che. parakha karI zakAya evAM cihno, lakSaNo, nizAnInA dhAraka paNa ApaNe AtmA svayaM ja chIe. jJAna, darzana, cAritra, tapa, vIrya AsamAne oLakhAvanArI AtmAnI ja nizAnIo che je rUpa, rasa, gaMdha, sparza, zabda enA nathI temAM mohAI che ane phasAI che, tethI te najare caDatI nathI. pulanA mohamAM phasAI gayo chuM, karmonI jALamAM kaLAI gayo chuM; evA karmonA du:kha mArA, kahejo cAMdalIyA, kahejo cAMdalIyA sImaMdhara teDA mokale. - upAdhyAya vIravijayajI. ane je najare caDe che te to rUpI evI kAyAnA kAyarUpa dharmo che. ethI ja bhramaNAmAM - mAyAmAM jIvanArA jIvo AnaMdaghanajI mahArAjazrIne prazno kare che ke AtmA hoya to dekhADone ! enI nizAnI to batADo ! ame to samajIe. chIe ke AtmA bAtmA kAMI che ja nahi. badhI haMbaka vAto che. jo hoya to anaMtaguNonuM eka pariNamana te vItarAgatA. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 AnaMdaghana pada - 21 koIneya kazeya kyAreya najare to caDe ne ? AtmA koIne najare caDyo hoya evuM Ajadi' sudhI to sAMbhaLyuM nathI. ema agamaagocara evo AtmA AtmAthI ja gamya che tethI ja AtmAne oLakhAvanArA ane AtmAne pamADanArA zAstragraMthone AgamagraMtho kahyAM che. je AtmAthI ja gamya hoya tenI gama to, toja paDe yAre jIva je ziva che te enA zivasvarUpa - AtmasvarUpamAM Ave. rUpI kahuM to kucha nahIM re, baMdhe kaise arUpa; rUpArUpa jo kahuM pyAre, aise na siddha anUpa. nisAnI...1. chatAM yogIrAjajIe AtmA kema samajAya ema nathI ane samajavo hoya ane pAmavo hoya to kema pamAya e have pachInA A padanA caraNomAM jaNAvavA prayatna karyo che. jo AtmA rUpI che ema kahuM chuM to doSa e Ave che ke A kSaNanuM rUpa bIjI kSaNe to rahetuM nathI ane nAza pAmIne badalAyeluM rUpa najare caDe che. AtmAne avinAzI kahyo che to pachI e vinAza pAmatA evAM, kSaNe kSaNe badalAtAM, rUpAMtara pAmato evo rUpI kema kahI zakAya ? mRtyu thatAM dekhAya che te rUpamAnuM kazuM ja rahetuM nathI. e dekhAtuM hatuM, halanacalana karatuM, haratuM pharatuM, arasaparasa vyavahAra karatuM hatuM te to nizcetana thaI khAkhamAM maLI jatuM jovAmAM Ave che. Ama AtmAne rUpI kahevo te khoTuM che. jo AtmA rUpI nathI to pachI arUpI hovo joIe. paraMtu jo AtmAne arUpI kahevA jaIe che to doSa e Ave che ke AtmA to karmanA baMdhe baMdhAyelo ane puNya pApakarmabaMdhanA paripAkane bhogavato jaNAya che. siddhAMta to e che ke arUpIne koI baMdha paDe nahi. arUpI to abaMdha hoya. Ama AtmAne arUpI kahevAM jatAM paNa khoTA TharIe ema che. to zuM mAre AtmAne rUpI paNa nahi ane arUpI paNa nahi evo kathaMcit rUpI ane kathaMcit arUpI evo rUpArUpI jANavo ? nahi re pyAre ! rUpArUpI ApaNI vartamAna avasthA mATe ApaNe pote ja pUrepUrA javAbadAra chIe. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMghana pada 21 kahIe to, je siddhAtmA che e to evAM rUpArUpI che nahi. e to kahI zakAya nahi, sAMbhaLI zakAya nahi evAM anuThA anupama che. vizvamAM ghauM bAjarI vAve to temAMthI te ja vastuo pAkatI Indriya prayatna jaNAya che. paNa AtmA to kayAMya jaNAto nathI. AvuM kahenArAne agama agocara alakha vastunI arUpatAno paricaya kevI rIte karAvavo ? jo arUpI kahuM chuM to samajAtuM nathI ane rUpI agara kahuM chuM to lokavAtane svIkArI ene satya mAnI levAno doSa lAge che kemake vastunA AtmAnA arUpI dharmono huM svIkAra karato nathI tevuM Thare che. je agama agocara che te IndriyagrAhya che ja nahi, to jenuM kAryakSetra Indriyo sudhInuM sImita che, tevAne e bahAramAM kema batADI zakAya ? bahAramAM batADI zakAya evo arUpIno guNadharma ja nathI. AthI nayavAdanA AgrahI ekAMtavAdI cArvAkamata vAdI vigere mArI mAnyatAnA virodhI banI jAya che. e badhAM ekAMta matavAdIonA roSanuM kAraNa banavAno doSa mane lAge che. matAgrahanA jhaghaDA-kheMcAtANI cAlI rahI che. Apasa ApasamAM dharmI kaheDAvatA dharmIonI ja laDAI macI paDI che. rAga na karavAno upadeza ApanArA avatArI mahApuruSo - upadezaka RSimuniono upadeza, pRthvItala upara emanuM avataraNa niSphaLa jAya che. . 145 have jo arUpI tattvano AgrahI banuM chuM to karmano-baMdha tattvano cheda uDI jAya che. ane jJAnIonI puNya, pApa, Azrava, saMvara, baMdha, muktinI vAto nirarthaka mithyA Thare che. jyAre AkhuMya vizrva baMdhanA puNyakarma, pApakarmAdi baMdhanA sukha du:khAdi karmaphaLa bhogavatA najaronajara jaNAtA hoya, jagatamAM karmabaMdhanA kAraNo paNa vidyamAna hoya, baMdhathI chUTavAnA muktinA upAyo paNa jo vidyamAna hoya to pachI arUpI ja che evo Agraha kema karI rAkhI zakAya ? have jo dahIM ane dUdha baMnemAM paga rAkhavA jevI vAta rUpArUpI che ema kahuM to varNazaMkaratAno doSa lAge che. jene koI upamA ApIne paNa samajAvI nahi zakAya evI siddhabhagavaMto-siddhAtmAnI anUThI anupamadazAne - siddhadazAne siddhatvane khoTuM TharAvavA jevuM thAya che. A mAnyatAthI to mokSatattvaja uDI jAya che. carcAretra eTale caitanya upayogamAM sthiratA. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 AnaMdaghana pada - 21 mAtra rUpI kahevAmAM, mAtra arUpI kahevAmAM ke mAtra rUpArUpI ja ema ekAMtika kathana karavAmAM to jJAnIoe emanA vItarAga nirvikalpa pUrNa jJAnamAM joIne kahelI nava tattvanI vAtone - jinavANIne mithyA kahevA jevo bhayaMkara mithyAtvano doSa lAge che. vItarAga sarvajJonA jJAnakathanamAM asatyano aMza zuM chAMTa paNa hotI nathI evI emanI vItarAgavANI hoya che. siddha sanAtana jo kahuM re, upaje vinase kauna; upaje vinase jo kahuM re, nitya abAdhita kauna. nizAnI.3. vastu anAdi anaMtakALathI je che tema che ane have pachI anaMtakALa sudhI e jema jevI che tema tevI anAdianaMta anutpanna avinAzI svayaMbhU niSpanna svayaMsiddha sanAtana che, evuM vidhAna jo huM karuM chuM, to pachI prazna e udbhave che ke A je upaje che eTale ke utpanna thAya che - janme che ane vinase che eTale ke vinAza pAme che - vyaya thAya che - mare che te koNa che ? Avo ekAMtika sanAtanImatano AgrahI banuM chuM to baMdha tattva ane mokSa tatvano cheda uDI jAya che. vItarAganI vItarAga tatvavANIno apalApa thAya che. vaLI vizvanI vAstavikatA to e che ke jIvo janma-maraNanI jaMjAla bhogavatA Indriya pratyakSa najare paDe che. AmAM to vizva vAstavikatA nakAravAnA gAMDapaNano doSa paNa lAge che. sanAtana zuddha satya ja hato to pachI A dekhAI rahI che te azuddhi e zuddhAtmAmAM pesI kyAMthI gaI ? e azuddha thayo ja nathI ane zuddha ja che to azuddhi dUra karavAnI ane zuddha thavAnI mukitanI vAto karo cho zA mATe? badhAM AtmA sanAtana siddhaguNa dharAvanArA che ema kahevAthI to karmamalakSayathI prApta thanArI sAdi anaMtabhAMgAnI siddhAvasthAnI prAptino hetu ja - lakSa ja mAryo jAya che. - sanAtanI mAnyatAne AdhAre puyapApa bhAva rUpa, saMsArIjIvonI AkhI dizA ja palaTI nAkhanArI koI ekAdhikArI sarvasattA dharAvanArI, lIlA karanArI mahAsattA che tenuM Adhipatya svIkAravuM paDe. e sanAtana sarvasattAdhIza lIlA kare che ane enI lIlA pramANe enI sattAmAM rahelA jIvoe coryAsI lAkha AtmAnI anubhUti mATe vRttionA vamaLamAMthI bahAra nIkaLavAnuM che. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 21 147 yonimAM lAlAyita thavuM paDe che. A kAMI vizvanI vAstavikatA nathI. A to kalpanA che ane ApaNe ApaNA ja kartutvane bIjAM koI upara ThopavA jevuM che. vastu svarUpa to evuM che ke pratyeka AtmA vaiyakitaka svasattAdhIza svane AdhIna svAdhIna che. e kAMI parAdhIna nathI paNa pote potAmAM potApaNAthI svataMtra che. mukata thatAM siddhatvane pAmyA pachI paNa e badhAMya AtmA potAnA svarUpathI ane guNathI eka samAna hovA chatAM saMkhyAthI dravyanI apekSAe judA judA alaga che. potAnI vaiyakitatatA Individuality svagatatAnuM kAMI vilInIkaraNa thatuM nathI. badhAM eka sarakhA sva svarUpamAM sva sattAmAM che jyAM koI emano uparI paNa nathI hoto ane emanI nIce koI emano sevaka paNa nathI hoto. have jo ema kahyuM ke AtmA utpanna thaIne janmIne, vinAza pAmI jAya che - marI jAya che to pachI prazna e thaI paDe che ke je nitya, dhruva abAdhita tattva che, je bAlyAvasthA, kIzorAvasthA, prauDhAvasthA, vRddhAvasthA, pUrvAvasthA, uttarAvasthAmAM, UMghatA pahelAM ane jAgyA pachI sAthene sAthe je haMpaNAno ahesAsa karAvatuM astipaNAnI asmitAnuM tattva che te nagaya evuM gauNa banI jAya che. tethI utpatti, sthiti ane layanI ugavA - AthamavAnI, khIlavA-karamAvAnI mAnyatA paNa bInapAyAdAra Thare che. kavi karasanadAsa mANeke paNa gAyuM che. "ghanavana vIMdhatA, girigaNa caDhatAM, taratAM saritAzrota; sanmukha sAthI janamajanamano, aMtara jhaLahaLa jyota." mAtra upaje che ane viNase che kahevAmAM to dhruva tattvano cheda uDI jAya che ane gaNadhara bhagavaMtone vItarAga sarvajJa tIrthaMkara jinezvara bhagavaMtoe ApelI ""upaDu vA vikAneDavA vevA' nI tripadIno paNa mahA apalApa thAya che. dhruvatattvano cheda uDADI daIe to pachI AtmAnA nitya abAdhitatAno je guNa che tenI paNa avagaNanA thAya che. praNavamaMtra "jI" e "a". "ha' ane "ma' nuM saMyojana che jemAM "a" e ati eTale ghuva sUcaka che, "u" nivRttikALamAM dharmI e dharmI. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 e utpAda sUcaka che ane 'ma' e maraNa vinAza vyaya sUcaka che. Ama 'OM' e paNa dravya viSayaka vItarAga tIrthaMkara bhagavaMta prarUpita tripadI sUcaka che. AnaMdaghana pada - 21 - sarvAMgI saba naya ghanI re, mAne saba paramAna; nayavAdI pallo grahI pyAre, kare larAI ThAna. nizAnI...4. jeTalAM vicArako, jeTalAM vikalpo teTalAM anaMtA nayo eTale ke dRSTikoNa Viewpoints hovAnA. ghaNA nayo ane ghaNA mato che. - sarva vicArakonA sarva mato, sarva siddhAMto temanA te te dRSTikoNa Viewpoint - naya (vikalpa)nI apekSAe te naya sApekSa sAcA che ane te sarva saMtapuruSo, sAdhupuruSo, yogIpuruSo, RSimunio ane vidvAna paMDItoe tene te nayasApekSa paramAna eTale pramANa mAnyA che. vastu tattva (dravya) anekadharmI - anaMtadharmAtmaka che te lakSamAM nahi letAM naya (mata) vAdIo je ekAMtika vAta karI potAnA ja matanuM pUMchaDuM pakaDI - pallo grahIne matAgrahI, haThAgrahI, kadAgrahI bane che, tethI potAnA ja naya (mata)nA tarAju (trAjavA) nA palaDAM (chAbaDAM)mAM tolIne potAnI ja phUTapaTTIthI vizva AkhAne mApavA ke tolavAnuM hIna sImita saMkucita mAnasa rAkhe che, te ja laDAInuM mULa bane che. ThAna eTale ke sthAnaka, manane ThAravAnuM maTharUpa dharmasthAnaka - dharmadhAma che. mata dharmamata che. Ama mata dharmano che, sthAna dharmanuM che, jyAM dharmanuM pravartana thavuM joIe ane adharmanuM nivartana thavuM joIe. paraMtu potAnA ja matanA kozeTAmAM - potAnA ja dharmamatathI potAnA ja dharmasthAnakanA baMdhI banelA, kozeTAmAM pUrAyelA saMkucita mAnasathI matAgrahI thatAM, jenuM kAma jeno hetu yuddhanivAraNano ane zAMti, samatA, sahakAra sahayoga premanA prasAraNano che, te ja arasaparasa laDI jhaghaDI aMdaroaMdara ekamekathI kapAI rahyAM che. dharmano hetu ja mAryo jaI rahyo che. dharmanI to avamAnanA, avahelanA, AzAtanA thaI ja rahI che paNa ApaNe ApaNIja, ApaNA sahumAM rahelAM bhagavAna AtmAnI-paramAtmAnI-AtmadharmanI, mahA AzAtanAnA doSanA bhAgI deharUpI devaLamAM chUpAyela paramAtmasvarUpa caitanyapiMDane zodhIne emAM ramaNatA karavAnI che. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 21 149 banI mahApApI banI rahyAM chIe. kaLiyuga, pAMcamo huMDA avasarpiNIno bhasmagrahathI duSitakALano A dugdhabhAva haze, evuM ThAluM AzvAsana levAnuM rahe che. sImaMdhara bhagavaMta teDA mokale ane emanA caraNomAM mahAvideha vasIe to AmAMthI chUTIe ke pachI koI yugapuruSa avatare ane ApaNane A cUMgAlamAMthI choDAve to ja chUTAya ema che. dharmasthAnamAM dharma nathI. "vatyu REvo dhabbo'' vastuno svabhAva e ja vastuno dharma e dravyAnuyoganI kalamathI AtmAno Atma svabhAva e ja Atmagharma. AtmAno Atmadharma - AtmasvabhAva - AtmaguNa - svarUpaguNa AtmAe AtmAmAMthI ja pragaTAvavAnA che. pramANa e che ke AtmA sAkisAna pUrvaka anAdi anaMta che tethI te enI sAdi anaMta zAzvata siddhAvasthAne prApta karI zake che, je prAptanI prApti che ane tenI prAptinA sarva prayatno jayAM paNa thatAM hoya, je paNa matathI thatAM hoya ane je koI vaDe thatAM hoya tyAM Atmadharma pravartana che ane teno pUrepUro Adara karavo joIe. pachI tyAM jAti, liMga, deza, vezanA bheda bhUMsAI javA joIe. ApaNe bhedamAM bheda nathI pADavAnA paNa bhedamAM abheda rahI abhethI abheda thavAnuM che. AnaMdaghanajI mahArAjazrI vAsupUjayajina stavanamAM gAI rahyAM che.... nirAkAra abheda saMgrAhaka, bhegrAhaka sAkAro re; darzanajJAna bheda cetanA, vastugrahaNa vyApAro re. vAsu.. e mATe vItarAga bhagavaMte anekAntavAda, sApekSavAda ane syAdvAda darzanA ApyA che. devacaMdrajIe paNa zuddha syAdvAdatAnA bhAva prArthatA gAyuM che...... vinati mAnajo, zakita Apajo, bhAva syAdvAdatA zuddha bhAse; sAthI sAdhakadazA, siddhatA anubhavI, devacaMdra vimala prabhutA prakAze. tAra... anya naya (daSTikoNa)no apalApa karyA vinA koI eka naya (mata)thI thatI vicAraNA e sunaya che. anyathA koI eka nayathI ekAMtika vAta karavI ane anyanaya anyamatane amAnya rAkhavA te durnaya che. e matAgraha-haThAgraha potAnA upayogamAM paramAtmasvarUpa ghUMTI ghUMTIne karmanA udayane niSphaLa banAvavAno che. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 AnaMdaghana pada - 21 kadAgraha che. yogIrAjajIe anaMtanAthajI bhagavAnanI stavanAmAM gAyuM che..... vacana nirapekSa vyavahAra jUTho kahyo, vacana sApekSa vyavahAra sAco; vacana nirapekSa vyavahAra saMsAraphaLa, sAMbhaLI AdarI kAMI rAco. dhAra.. AtmAne, karmajanita avasthAthI, paryAyArthikanayanI apekSA e rUpI kahI zakAya. AtmAne, karmarahita zuddhAvasthAnI apekSAe dravyArthikanayathI arUpI kahI zakAya. Ama AtmA enI avasthAmAM avasthita avasthAe paryAyArthikanayathI rUpI che paraMtu pratyeka avasthAnA adhiSThAtA AdhArabhUta dravya ghuvatatvanI apekSAe dravyArthivanacanA daSTikoNathI arUpI che. siddhAvasthAnI karmamala rahita nirmaLa zuddhAvasthAmAM AtmA arUpI che ane arUpI avasthA hovAthI rUpI evuM jaDa karma pachI e arUpIne coMTatuM nathI. rUpI kayAM to rUpIne coMTe che ke pachI rUpArUpIne coMTe che. karmasahitanI AtmAnI. saMsArI jIvAvasthA je anAdinI che te tenI rUpArUpI avasthA che. AtmAne paryAyArthikanayathI kSaNika anitya kahyo che je boddhamata che. to bIjI bAju AtmAne enI sattAgata TekAlika zuddha paramapAriNAmika dhruva avasthAnI apekSAe dravyArthikanayanA dRSTikoNathI nitya zuddha sanAtana kahyo che je vedAMtIono mata che. jyAre utpanna thAya che ane vinAza pAme che, janme che ane mare che te avasthA - paryAya che, je dhruva tatvanA AdhAre che. eTale ja jenadarzane - vItarAga bhagavaMtoe dravyanI vyAkhyA karatAM kahyuM ke - (1) jenuM dravaNa thayAM kare che te dravya. 'dravati ti dravyana' (2) utpAdavyaya dhrauvya yuktaM sat (3) guNaparyAya thavuM dravyanuM (4) athAivArI (5) sat dravya lakSaNam caitanyasvarUpanuM vismaraNa e AtmAnI smazAnayAtrA che. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 21 151 (1) jIvAstikAya (2) pudgalAstikAya (3) dharmAstikAya (4) adharmAstikAya (5) AkAzAstikAya ane (6) kALa ema cha mULabhUta dravya Basic Elements - mULa tattva che. emAM kALa apradezI evuM aupAcArika dravya che. AkhuMya brahmAMDa A mULatattvothI che. je drave che eTale palaTAyA kare che ane je trikAlAbAdhita sat che nitya che te dravya che. e utpAdavyayadhrauvya yukata che eTale e utpAda pAme che, vyaya thAya che ane dhruva rahe che. dhruva hoya che tyAre paNa utpAda vyaya paryAyAMtara thatuM rahe che ane utpAda vyaya paryAyAMtara thavA samaye paNa dhruva dhruvaja rahe che. vaLI e dravya guNa ane paryAyathI yukata che. guNa e dravyano saddabhAvI paryAya (avasthA) che ane paryAya e kramabhAvI che. utpanna che te paryAya che, saMpanna che te guNa che ane niSpanna (svayaMbhU) che te dravya che. dravya e guNano AdhAra che ane guNa e paryAyano AdhAra che. dravyanI oLakha enA guNathI che ane guNanI oLakha enA paryAyathI che. guNa kArya e guNano paryAya che. guNa pramANenuM kArya dravya dvArA thAya che te dravyano paryAya che. - - - jemAM jJAyakatA vedakatA che ane je jJAna, darzana, cAritra, tapa, vIrya guNathI yukata che te asaMkhyAta Atmapradezano piMDa e jIvadravya jIvadaLa jIvAstikAya - AtmA che. sva-para prakAzakatA e eno vizeSa guNa che. evAM anaMtA AtmA che. - jemAM rUpa, rasa, gaMdha ane sparza che ane grAhya grAhakatA jeno vizeSa guNa che e pudgala paramANu pudgalAstikAya che. evA anaMta paramANu che je skaMdha, deza, pradeza ane paramANu svarUpa che. emAM rUpa rUpAMtaratA eTale parivartanazIlatA ane kSetrakSetrAMtaratA eTale paribhramaNatAno guNa hovAthI rUpI che. rUpI che tethI nAma nAmAMtaratA che. jaDa che. dharmAstikAya asaMkhyAta pradezono lokAkAza vyApI skaMdha che ane te sthira, aparivartanazIla hovAthI arUpI jaDa che. gatisahAyakatA e eno caitanyasvarUpanuM vismaraNa e cetanAnuM maraNa che. A bhAvamaraNa ja dravyamaraNanuM mULa che. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa2 AnaMdaghana pada - 21 vizeSaguNa che. adharmAstikAya asaMkhyAta pradezano lokAkAza vyApI skaMdha che ane te sthira, aparivartanazIla hovAthI arUpI jaDa che. sthiti sahAyakatA e eno vizeSaguNa che. AkAzAstikAya anaMta pradezono samuha evuM asIma sarvavyApI dravya che. lokAkAza ane alokAkAza evAM tenA be bheda che. lokAkAza asaMkhyapradezano samuha, cauda rAjalokanA kSetramaryAdAmAM sImita che jeno avagAhanA dAyitvano vizeSaguNa che. rUpI, arUpI, utpAda, vyaya, sanAtana dhuvatva samajavA dravya guNaparyAyanuM jJAna hovuM Avazyaka che je TuMkANamAM A rIte samajAvyuM che paNa vizeSa vigate . jANavuM jarUrI hoI gurugamathI mahopAdhyAyajInA dravyaguNaparyAyano rAsa nAmaka graMthathI jANI levuM. graMtha gujarAtImAM che paNa gurugamathI jANavAno Agraha rAkhavo, kAraNa ke zabdanA guhyArtha, lakSyArtha ane bhAvanI gama-samajaNa jJAnI gurUbhagavaMtone hoya che. anubhava agocara vastu re, jAnavo ehIre lAja; kahana sunanako kachu nahIM pyAre, Anandaghana mahArAja. ni.5. anubhUtio dvArA AtmAnuM jyotirmaya prakAzaka svarUpa ke jemAM jJAnaguNa ane darzanaguNanI mukhyatA che, tenuM anubhavana pragaTIkaraNa karavAnuM che. emAM jJAna sUrya samAna tejasvI hovAthI tenI jalada dAhaka zakita karmone prabaLa AtApanAnI tapa bhaThThImAM dhyAnAgnithI tapAvI bALIne bhasmIbhUta (rAkha) karI mUke che. A zakita jJAna guNamAM che. darzanaguNa caMdranA prakAza jevo zItaLa, zAtAdAyI, nirmaLa che. jJAnaguNathI jaNAya che ane darzanaguNathI dekhAya che. jJAnadarzanaguNa yugapad kAryAnvita hoya che athavA to matAMtare darzanaguNa sAmAnya hoI ane jJAnaguNa vizeSa hoI, pUrNAvasthAmAM vizeSa evA jJAnaguNamAM, sAmAnya evo darzanaguNa samAI jatAM paryAyamAM dravyanuM badhuM ja sAmarthya AvI javuM e ja kevaLajJAna che ane e ja AnaMda che. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 21 153 abheda pravartana che. cAritraguNathI jJAnadarzanamAM ramaNatA che. athavA to guNonuM yathArtha satat niraMtara pravartana (kAryAnvitatA) e cAritra che. pUNAnaMda vedanarUpa pUrNakAma e tapa che. A cAreya darzana, jJAna, cAritra, tapanI anaMtatA, niraMtaratA (sAtatya) ane pradezanI tathA jJAnopayoga darzanopayoganI akaMpanIyatA (parama sthiratva) e anaMtavIrya che. svaprakAzakatA, paprakAzakatA, sarvaprakAzakatA ane sarvoccaprakAzakatArUpa svabhAvanuM ane zuddha, saMpUrNa, svAdhIna, sarvocca, zAsvata sukhano anubhava e svAnubhava saMpannatA AtmAnI gammatArUpa gocaratA che. je anyane mATe agamya, agocara che. A jANavuM - mANavuM - anubhavavuM - vedavuM eja AtmAne jANavAno eka mAtra IlAja - upAya che. kahenAro kahevA bese to e AtmAne kahI zake ema nathI ane sAMbhaLanAro sAMbhaLavA mAMge to e sAMbhaLI zake ema nathI kemake e kahevA sAMbhaLavAnI cIja nathI paNa saMvedanAnI - anubhavavAnI cIja che. lAgaNI enubhavAya che paNa darzAvI zakAtI nathI tenA jevuM che. e zruta ke daSTa nahi paNa anubhUta hoya che. e AnaMdaghana svarUpa mahArAjA devAdhideva vItarAga sarvajJa tIrthaMkara bhagavaMtonA prarUpita mArge emanA IzAnugrahanA baLe matinI gati thatAM svAnubhUti thaze. padano bodha e che ke naya nikSepAdi saikAlika AtmatattvanuM jJAna karI dravyAnuyoganA jJAnabaLe anekAntavAdI syAdvAvAdI banI bhedonI vacce paNa nirAgrahI AtmagrahI abheda rahI abhedathI abheda thavAnuM che. adhyAtmano mArga e parAkrama ane dhIratAno mArga che, jemAM ekalapaMDe deharUpI guphAmAM chupAyelA caitanyatattvane zodhavA-pAmavA, anubhavavA upayogane UMDANamAM - atiUMDANamAM - gahanatara - gahanatama gaharAImAM laI javAno che. atyaMta UMDANamAM upayogane laI jatAM anAdikAlathI aDDo jamAvIne beThelI, rAga-dveSanA nibiDa pariNAma rUpa graMthi, vAghaNanI jema vipharIne AtmAne atyaMta bhaya pamADe che. enI purI zakitathI te sAmano kare che. graMthinA mukhamAM praveza karatAM paryAya enA AdhAra dravya AtmAne anusare e mokSamArga che. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 AnaMdaghana pada sAdhakane aneka bhayajanaka dRzyono sAmano karavo paDe che. A vakhate, je jarApaNa bhaya na pAmatA, maraNiyo banI graMthine bhedavAno puruSArtha kare che ane te vakhate, 'kayAM huM nahi kayAM tuM nahi'nA pracaMDa saMkalpabaLa sahita AgaLa vadhe che, teja varSonA varSonA athAga prayatnane aMte teno bheda karI samyagdarzananuM vijaya tilaka AtmAnA lalATe pAme che. - A mArge AgaLa vadhavA pracaMDa puruSArthanI jema dhairya paNa atyaMta jarUrI bane che. jarA paNa adhIratA Ave to A mArge pAchA paDavA jevuM thAya che. parane jANanArI potAnI ja paryAya jIvane jaNAya che. tattvathI para evAM lokAloka nathI jaNAtA paraMtu lokAloka samastane jANanArI potAnI paryAya ja kevaLI bhagavaMtane emanA kevaLajJAnamAM jaNAya che. 21 A vastune vAcA ApatA adhyAtmadarzI puruSe potAnA graMthibheda nAmanA pustakamAM lakhyuM che ke - akAma nirjarAmAM sakAma nirjarAnA aMzonu baLa ochuM paDavAthI AtmA anaMtIvAra graMthibhedanI najIka AvI pAcho paDyo che ane graMthibheda karI zakyo nathI. prabaLagraMthimAM praveza karyA pachI mohanIyanA kAraNe rUpAntara samajAI je pAcho paDato nathI teja graMthine pocI pADI graMthino bheda karI samyagdarzanane pAme che. upAdAna taiyAra thayela hoya to prabaLa nimittane kheMcAIne AvavuM ja yaDe. jema 1500 tApano mATe zrI gautamasvAmIjIne kheMcAIne javuM paDyuM hatuM ! paryAyamAM avanAzI svarUpa jhaLake e sAdhanA che. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 22 1papa pada - 22 rANa : goDI vicArI kahA vicAre re, tero Agama agama athAha || vi. // binu Adhe AdhA nahIM re, bina Adheya AdhAra / mura vina nahIM thAre, yA vina mura nAra vi. I waa bhuraTAbIja vinA nahIM re, bIja na bhuraTA TAra / nisi bina divasa ghaTe nahIM pyAre, dina vina nisi niradhAra // vi. || ||2|| siddha saMsArI bina nahIM re, siddha binA saMsAra / karatA bina karanI nahIM pyAre, bina karanI karatAra || vi. || // 3 // janama maraNa bina nahIM re, maraNa na janama binAya / dIpaka bina parakAzatA pyAre, bIna dIpaka parakAza || vi. // // 4 // Anandaghana prabhu vacanakIre, pariNati dharI rUcivaMta / zAzvat bhAva vicArake pyAre, khelo anAdi ananta // vi. // // 5 // A pada dvArA vastu svarUpa ane vizvanuM svarUpa tathA teno ghaTanAkramA kevo vicitra, vilakSaNa, arasaparasathI AdhArIta che teno vidhavidha daSTithI vicAraNA karAvato vicAra vaheto mUkayo che, je vicAra sakala Agama zAstronA sArarUpa jena darzananuM hArda che. vicArI kahA vicAre re, tero Agama agama athAha. vi. saMsArI jIvone mana maLyuM che. mana che tethI te prANIsRSTi - jIvasRSTimAM manuSya kahevAya che. mana eTale IcchA ane vicAranuM kendra. tethI yogIrAjajI pRcchA kare che he vicAravaMta (vicArI) puruSa tuM zuM vicArI rahyo che ? zuM tuM tArA mULano vicAra karI rahyo che ke mULa tAruM Agamana kayAMthI thayuM ? ane have AgaLa tAruM gamana - gati vidhi zuM haze ? e nadInuM mULa ane RSinuM ghaLanI mUchanA tyAganI vRtti dhananA tyAga karatA mahatvanI che. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 AnaMdaghana pada - 22 kuLa pUchavA jevI ke pachI sAgaranI utpatti ane niSpattino tAga kADhavA jevuM che. mULanuM mULa kema karIne maLe ? mULabhUta tattvo - mULabhUta dravyo e mULathI ja anAdi che. tethI ja je anAdi anutpana avinAzI niSpanna svayaMbhU svayaMsiddha che tene dravya kahyuM. enI Adi paNa nathI ane aMta paNa nathI. siddhAMta e che ke kArya kAraNanI paraMparA (zRMkhalA)mAM mULa kAraNanuM kAraNa na hoya ane aMtima kAryanuM kArya na hoya. jIvasRSTinI vAstavikatA e che ke mULanuM mULa na hoya ane phaLanuM phaLa na hoya. jo mULanuM mULa hoya ke phaLanuM pAchuM phaLa hoya to ene mULa ke phaLa kahevuM e mUrkhatA gaNAya. AdhArano AdhAra na hoya. e svayaM ja pote potAnA AdhAre hoya. ema hoya to ja te bIjAno AdhAra banI zake. AdhAra jo koInA AdhAre hoya to te anyano AdhAra banI zake nahi kAraNa ke te anyanA AdhAre hovAthI e pote ja AdhAra banavAne badale Agheya banI jAya. tethI dravyAnuyogamAM dravyanA kSetra kSetrI saMbaMdhI vicAraNAmAM AkAzane kSetra-AdhAra batAvyA pachI AkAza poteja potAmAM rahela che ane pote ja potAno svayaM adhAra che ema jaNAvyuM. Aja mULanI, vizvanI anAdi anaMtatAnI vicAraNAno zrotA yogIrAjajIe A padamAM have pachInA caraNomAM vaheto rAkhI vividha vicAraNAthI jaina darzananA vItarAga sarvajJa tIrthaMkara bhagavaMtonI vItarAgavANIthI vahetA thayelAM syAdvAda, anekAntavAda, sApekSavAda garbhita vastu svarUpa nirUpaNanuM prakAzana karyuM che. bina Adhe AdhA nahIM re, bina Adheya AdhAra; muraNI bina Is nahIM pyAre, yA bina mukI nAra. vi.1. | vizva samastanI sarva vastu dravya bhAvAtmaka che. vastu che to tenuM mULa svarUpe hovApaNuM je piMDarUpa - astikAyarUpa che te substance * matter e dravya che. have dravya che to tenI koI Properties vizeSatA - guNadharma hovA joIe. vastunA - dravyanA A guNadharmo te e vastu bhAva ke vastunI puNyanA udayakALamAM zuddha agatyanI ane mahatvanI che. Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada 22 - - - dravyanI bhAvAtmakatA che. vaLI dravya che, dravyano guNa-bhAva che to te guNa pramANenuM guNakArya paNa hoya che. A je guNakArya che te e dravyanI avasthA hAlata dazAM paryAya che. je kArya vyavahAra thAya che te paryAyathI thAya . 157 che, jenA mULamAM AdhArarUpa guNa che ane te guNano AdhAra dravya-pradeza piMDa ke astikAya che. A uparathI siddhAMta e phaLIbhUta thAya che ke Adheya evA guNaparyAya AdhAra evAM dravya vinAnA na hoya. e ja prakANe koI paNa dravya eTale AdhAra tattva guNa-paryAya (bhAva) Adheya vinAnuM kayAreya na hoI zake. udAharaNa tarIke sAkaranI mIThAza sAkaranA gAMgaDAmAM ja hoya ane sAkaranI mIThAza, sAMkaranA gAMgaDAnA AdhAra vinAnI AdhAra vihoNI, padArtha vinAnI nahi hoya, Adheya AdhAranI oLakha karAve che. dravyanI oLakha e dravyanA bhAva eTale guNa ane guNAnusArInI kAryAnvitatA eTale paryAyathI che. A vicAraNAne haju eka udAharaNathI spaSTa karIe. - kAcA hIrAno, sAkarano, phaTakaDIno ane mIThAno ema cAra gAMgaDAo - padArthanA TUkaDAo ApaNI dRSTi sanmukha mUkavAmAM Ave che. jovAmAM to A cAre sapheda raMganA dravyo lagabhaga sarakhAM jaNAze ane tethI ja khAMDanI jagAe cAmAM mIThuM nAkhI devAnI bhUla kayAreka utAvaLamAM thaI jatI hoya che. A cAre dravyo je enA guNadharmono AdhAra che ane enA guNaparyAya je Adheya banI AdhAramAM rahyAM che tenA vaDe karIne cAreya dravyone oLakhI judAM pADI zakAze. je.sakhata, caLakATa vALo ane pANImAM nahi ogaLanAro, svAdarahita haze tene ApaNe kAcAhIrA - raphahIrA tarIke oLakhAvIzuM. have je sakhata che, pANIne nirmaLa kare che ane svAdamAM tUro che tene ApaNe phaTakaDI tarIke oLakhAvIzuM. vaLI je sakhata che, cIkaNo che, pANImAM ogaLe che ane svAdamAM mITho che tene sAkara tarIke oLakhAvIzuM. vyavahArathI jema puNyazALI sAthe rahevAnuM che tema tattvathI guNasaMpannanI sAthe rahevAnuM che. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 AnaMdaghana pada - 22 je narama che, karakaro che, pANImAM ogaLe che, svAdamAM khAro che tene mIThA (namaka) tarIke oLakhAvIzuM. A vAta rasAyaNazAstranA abhyAsIne jhaTa samajAI jAya evI che. Ama AdhAra Adheya sahita che ane Adheya AdhAra rahita nathI hoto evo AdhAra Adheyano avinAbhAvI saMbaMdha che. have A AdhAra - mULa vize vividha prazno udbhave che ke... muragI (kUkaDI) pahelI ke IMDu paheluM ke pachI iMDu mUkanArI maraghIne phaLavatI karanAra muragho pahelo ? bhAI ! muragI vagara IMDu nathI ane maraghA vinA maraghI nathI. bhUratA bIja vinA nahIM re, bIja na bhUrA TAra; nisi bina divasa ghaTe nahIM pyAre, dina vina nisi niradhAra.2. khetaramAM laherAtA juvAra bAjarI makAInA bhUTTA (bhUrA-DuDA) mAM ja dANA-bIja rahelAM che paNa tenI utpatti - phALa (pAka) to bIja (dANA)nuM vAvetara ! karyuM to thayuM ne ? pAchuM e paNa eTaluM ja satya che ke bhUTTA (DuDA) vagara bIjanI prApti nathI. arthAta DuMDAne TALI (TAra)ne bIjanI prApti karavI zakayA nathI. evoja prazna have thAya che ke rAtrI pahelI ke divasa pahelo ? ahIM nisi-rAtrI kahevA dvArA pRcchA e che ke mAdA (nArI) pahelI ke divasa kahevA dvArA pRcchA karI ke puruSa (nara) pahelo ? rAtrI (mAdA) vinA divasa ghaTe nahi ane divasa (puruSa) vinA rAtrI nirAdhAra che eTale ke divasa vinA rAtrInuM astitva ghaTI zake nahi. A pratipakSI bhAvo che, jemAM ekabIjAnI apekSAe che. atithI nAtinI siddhi che to nAtithI atinI siddhi che. siddha saMsArI bina nahIM re, siddha binA saMsAra, karatA bina karanI nahIM pyAre, bina karanI karatAra. vi...3. kriyAnuM phaLa tatkAla che. bhAvanuM phaLa bhavAMtare - kALAMtare che. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 22 1pa9 vaLI prazna thAya che ke pahelAM saMsArI hatAM ane pachI siddha thayAM ke pahelAM siddha hatAM ane pachI saMsArI thayAM ? vyakti vizeSa pahelAM saMsArI jarUra hatI ane pachI te vyakitavizeSa siddha thayAM. paraMtu e vyakitavizeSa siddha thayAM kemake tyAre paNa anya siddha bhagavaMtonuM astitva hatuM ane e siddhoe prarUpelA - kaMDArelA siddha banavAnA sAdhanAmArga - mokSamArganuM astitva hatuM. vyaktivizeSa pahelAM saMsArI ane pachI siddha paNa samaSTigata saMsArI ane siddhonuM astitva anAdi anaMta zAsvatakAlInA che. zAstravidhAna che ke jayAre paNa prazna pUchavAmAM Avaze ke keTalAM jIvo. Aja divasa sudhImAM siddha thayAM tyAre traNeya kALamAM eno javAba e ja haze ke eka nigodano anaMtamo bhAga mokSe gayo che. jema be aMkonI saMkhyA 10 thI laI 99 sudhInI nevuM che, traNa aMkonI saMkhyA 100 thI laI 999 sudhInI hajAra che, cAra aMkonI saMkhyA 1000 thI laI 9999 sudhInI daza hajAra che ema saMkhyAtI saMkhyAnA saMkhyAta, asaMkhyAtI saMkhyAnA asaMkhyAta ane anaMtI saMkhyAnA anaMtA bhedo che. eka karoDano mAlika paNa koTyAdhipati kahevAya ane 99 karoDano mAlika paNa koTyAdhipati kahevAya tevI A vAta che. saMsArI - pUrvAzramamAM saMsArI nahi hoya evo siddhano jIva nathI paraMtu siddhanA jIvone saMsAra nathI ane teo saMsArI nathI. tema temanuM pharI avataraNa nathI. vaLI syAdvAdazailIthI sApekSa vicAraNAthI vastutattvanuM avalokana karIzuM to saMsArInI apekSAe siddhanA karmarahita, pulamukta siddhAtmA che to e siddhAtmAnI apekSAe karmasahita, pulayukta saMsArI jIvo che. koIka kRti (karaNI) che to pachI te kRtino koI racayitA - karanAra evo kartA hovo ja joIe ane jo karyA che to tenA thakI kriyA jarUra thavAnI ane te koIka karaNI (kRti) rUpe pariNamavAnI. paraMtu e sAthe e paNa lakSamAM rAkhavAnuM che ke vaiyakitaka kRtino vaiyaktika kartA che paraMtu e vyakitavizeSa enA kartAbhAvanA ahaMno tyAga karI mAtra jJAtA dRSTA bhAvamAM rahe to navI kRtinuM nirmANa thatuM nathI kAraNa ke te akartA thaI mAtra jJAtA-daSTA rahyo che. eTale kurlabhatAnuM bhAna duvyaryane aTakAve che. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 AnaMdaghana pada - 22 have mAtra bhUtakAlIna kRtionA - karmonA ukela - nikAla - nirjharaNanoja prasta rahe che. A thaI vaiyakitaka prakriyA. paNa samaSTigata vicArIe to sRSTi samastino paNa koI eka vyakitavizeSa racayitA nathI paNa te sAmuhika kRtinuM sAmuhika pariNAma che. vyakita vizeSane enA jevAM pUrvaka hatAM te pUrvakaraNIne anusAra e karmonA pariNamana mATe tevA bAhya saMyogo tene upalabdha thAya che. mATe ja kahyuM che ke mokSa - siddhapada ke je akartApada che teno yogya akartApaNAmAM rahIzuM to akartApada prApta karIzuM. e pada cothA ArAmAM ane vajaRSabha nArAca saMghayaNathI prApta che, je mATe vartamAna kALamAM cothA ArAmAM vajaRSabhanArAca saMghayaNa prAyogya kRti-bhAvo karIzuM to te prApta thaze. sRSTikartA koI vyakita vizeSa nathI enA spaSTIkaraNa mATe thaIne ATalI prAsaMgika vAta karI che. janama maraNa bina nahIM re, maraNa na janama vinAya, dIpaka bina parakAzatA pyAre, bIna dIpaka parakAza. vi.4. janama, maraNa vinA nathI hoto. kayAMka koIka ThekANe maraNa pAme che tyAre te jIva koIka anya kSetre anyakALamAM anyarUpa ane anyaparyAyarUpe te janamo dhAraNa kare che. Ama janamanA mULamAM maraNa che ane pAchuM janamanA phaLamAM maraNa che. janama zabda ja maraNa sUcaka che ke janama tenuM nakkI maraNa. eka mAtra siddhAvasthA che ke jayAM janma nathI. e ajanmAvasthA che kAraNa ke te adehI - azarIrI - anAmI - arUpI - amUrta avasthA che. e ajanmAvI che che mATe ja te akSaya - akSara - ajarAmara - avinAzI evI avyAbAdha agurulaghu avasthA che. eja to janama-maraNanA cakrAvAmAMthI mukti-mokSa che. dIvA vinA ajavALuM (prakAza) nathI ane koI prakAza enA prakAzaka (dIvA) vihoNo nathI. eka dIvo eTale koDiyuM, tela, vATa, dIvAsaLI ane dIvAsaLI cAMpI dIvo pragaTAvanAra koI vyakita. ATalA kAraNo bhegAM maLe tyAre kartA dvArA kAraNo vaDe karaNI eTale ke dIpapragaTIkaraNanuM kArya (kRti) thAya. = " vyavahAramAM je moTo banaze e adhyAtmamAM nAno banI rakhaDaze. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 22 161 AmAM prathama joga kartAno thayo ke pachI kAraNono thayo.? mAnI laIe ke pahelAM koDiyuM, tela, vATa, dIvAsaLI Adi dIpaprAgaTya joga sAmagrI upalabdha thaI gaI paraMtu jyAM sudhI dIvAsaLI cAMpI dIpa pragaTAvanAra kAryakara (kartA)no joga besaze nahi tyAM sudhI dIpa pragaTa thaze nahi. Ama AdhAra, Adheya ane guNakArya (karaNI) arthAt kartA, kAraNa ane kArya e traNanA saMyoga - triveNI saMgamathI pariNamana che eTale ke vizva vyavasthAkramanuM saMcAlanA - pravahana che. emAM kartA, kAraNa ane karaNI (kArya) badalAtA rahetAM hovAthI pariNamananI vividhatA che. Ama jagata sAdi sAntapUrvaka anAdi anaMta che. ghaTanA (banAva) thI jagata sAdi-sAnta che paNa astitva (pravAha)thI anAdi anaMta che. eka valaya - baMgaDI che, tenA Adi ke aMta jema zodhI zakAtA nathI, tema A vizva paNa eka kALacakra hoI enA Adi ke aMta nathI. hA ! emAM Aroha avaroha, pAtaLA jADApaNuM saMbhavI zake che. IMDuM pahelAM ke maraghI. pahelAM ? e prazna ja asthAne che. e anyonya avinAbhAvi saMbaMdhe che. mULanuM mULa nahi hoya tema phaLanuM phaLa nahi hoya. hA ! bIjamAM phaLa raheluM hoya. che, tethI ja te bIja phaLa rUpe vikase che - pariName che ane pAchuM e phaLamAMthI bIjanI prApti thAya che, jemAMthI pAchA anya phaLonI prApti thAya che, te saMsAracakra che. Ane saMtatiyoga paNa kahe che. A saMsAracakra je viSacakra che, tene dharmacakrarUpe pravartAvIe to e saMsAracakra - viSacakramAMthI amRtacakrarUpe pariName, jethI sahaja sva-paranuM kalyANa thAya ane cakrAvAmAMthI chUTakAro thatAM - mokSa thatAM amaratvanI prApti thAya. janmamaraNathI chUTI ajanmA banAya. anAdinA saMsArano aMta ANI sAdi anaMtamAM sthita, sthira ane akriyA svarUpa ramamANa rahevAya. A padano upasaMhAra karatAM padano bogha zuM che e jaNAvatAM yogIrAjajI kahe che ke...... kRtinI karaNIno koI kIratAra jarUra hovo joIe, evI kapoLa kalpita jJAnI pravRtti badalavA karatAM vRtti badalavA kahe che. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 AnaMdaghana pada - 22 matinA AdhAre evo mata Ubho thayo ke sRSTinA sRjanahAre eTale ke Izvare A badhI mAyA UbhI karI che. e IzvaralIlA che. jagatanI utpatti karanAra, teno pralaya karanAra, ane jIvonA jIvanane nibhAvanAra eTale ke utpatti, sthiti ane layanuM saMcAlana karanAra koI saMcAlaka niyAmaka ke jeo devI InvarIya zaktivALA avatarIya puraSo che, emanA hAthamAM A badhIya sattA soMpI dIdhI ane pAchuM jaNAvyuM ke e to nirAkArarUpe rahIne A badhI vyavasthA upara najara rAkhI niyAmaka tarIke niyamana karI rahyAM che. vaLI jaNAvyuM ke jagatamAM jeTalAM padArtho che te badhAMyamAM muja pUrNanA aMza rahelAM che. A IzvarIya kartutvavAda sAme ja A padamAM prastuta thayelAM praznonI hAramALA khaDI thAya che ane yakSaprazna upasthita thAya che ke kIratAra evAM Izvarano kartA koNa ane ene janma koNe Apyo ? enI paraMparAmAM prathama koNa jagyuM? enA ThAma, ThekANA, gAma, deza, kSetra, mAtapitA, dAdA paradAdA, kuLa, vaMza, gotra paNa hovA to joIe ne ? enuM mULa koI zodhI zakayuM nathI ane enuM mApa Aja di' sudhI koIthI kaDhAyuM nathI. chatAM "dhakela paMcA doDhaso'' e je kahevata calaNamAM che ke trIsa vakhata pAMcane Thebe caDAvatAM - dhakelatAM doDhaso thayAM ema vAta vadhatAM vadhatAM vAtanuM vatesara thaI gayuM. pariNAme mAnavInA mAnasane jaDa banAvI gumarAha karI dIdhAM. eTaluMya vicAratA nathI ke jyAM kartApaNuM che tyAM karma che ane karma che tyAM karmaphaLa bhogavavApaNuM che. ane vAtanuM vatesara tA eTaluM thayuM ke pApa karanAro pApI paNa paMDane nirdoSa samajI, evuM mAnavA ane manAvavA lAgyo ke uparavALA Izvare mane jevuM sujhADyuM ane karAvyuM tema meM karyuM. Ama potAnA doSono Akhoya Topalo - bhAra Izvara upara DhoLI dIdho. A aMdhApanamAMthI nAstikavAdI cArvAke eno nAstika cArvAkamata Ubho karyo ke pApa, puNya, sukha, du:kha, svarga, naraka, baMdha, mokSa, Izvara e badhI vAto to DhaMgadhaDA vinAnI haMbaka-bogasa che. A vizvamAM je cAlI rahyuM che, manuSyabhava AtmAnA svAtaMtryanI prApti mATe maLela che. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 22 163 dekhAya che te ja vyavasthita che mATe A vizvamAM badhuM ya bhUlI jaIne khAIpIne majA karo. Eat, drink and be marry. AvI tareha tarehanI vAto - vicArovALI mati buddhidhArakomAM ghusADI daI buddhine mAyAvI kubuddhi banAvI sanAtana satya Atmadharma - svarUpa vijJAnamAM bhedo UbhAM karAvI dharmatattvane khaMDita karI nAkhyuM. sUrya caMdra e baMne jyotiSadevo che. emanI AtApanAthI tapatI prakAzatI sRSTimAM je sUryacaMdranI zItaLa AtApanAnI zItaLatA ane prakAzitatA che tenAthI anaMtaguNI zItaLatA ane prakAzakatA to aMtaratamamAM tapatA AtmatejamAM che. e AtmatejanI pradIptatA to evI anUpa che ke jagatanA koIpaNa upameya padArthanI upamA ApI sarakhAvIne samajAvI nahi zakAya evI anupama che. jagatanA dIvA to koDiyA, tela, vATathI TamaTamanArA TamaTamIyA che. havAnuM jhokuM Ave ane olavAya jAya evAM A jIvanaprANanA jIvanadIpa che, je AyukarmanuM tela che tyAM sudhI e TamaTame che paNa jayAM AyuprANanuM tela khUTe che tyAM ja nidmANa thatAM jIvanadIpa bujhAI jAya che. kavi narasiMha bhagate paNa kahyuM che.... battI viNa, tela viNa, sUtra viNa jo vaLI, acaLa jhaLake sadA anala dIvo; netra viNa nIrakhavo, rUpaviNa parakhavo, vaNa jIrve rasa sarasa pIvo akaLa avinAzI e nahi ja jAe kaLyo. tAro AtmA je AtmAthI ja gamya che evo ApaNA sahuno AgamAM agama ane anupama che ene svayaM je AnaMdanAghana svarUpa che ane jeNe ene jAyo che, mAyo che tevAM pragaTa paramAtmA vItarAga sarvajJa tIrthaMkaranA vacano Agamavacano upara rUci dharI zraddhAvaMta thaI daDhamati vALo thA ke A badhIyA ramata (khelo) sAdi sAntapUrvaka anAdi anaMta cAlanArI zAzvata che ane svayaM sAdi anaMta zAsvata bhAvAvaMsthAne pAma ! jJAyakanI vicAraNAthI buddhi sUkSma bane che ane saMkalpa vikalpanuM baLa tUTe che. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 AnaMdaghana pada - 22 padano TuMkasAra e che ke sAdi sAtapUrvaka anAdi anaMta vahetAM vizvavaheNamAM tuM tArA kartApaNAnA ahaMno tyAga karI svayaM sAdi anaMta evI tArI zAzvata, sthira, ahiya, jJAtAdaSTA sahaja paramAnaMda avasthAne pAma ! gatimaya saMsAramAMthI sthiratA pAmavA - parama sthiratA pAmavA vinAzInI palojaNa choDI de - samaya samaye badalAtA paryAyamAMthI he jIva! tArI dRSTi uThAvI laIne, trikAla dhruva sthira - sthAyI parama pariNAmikabhAva svarUpa dravya upara sthira kare jethI jevuM dravya che tevI ja paryAya AvIne UbhI rahe. Ama dravya ane paryAyanuM sAdazya thatAM he jIva ! tArI saMsArayAtrAno aMta Avaze. ApaNA sahunA aMtaramAM pratisamaye je vikalpanA dhUmADA ghUmarI laI rahyA che ane ApaNane ghUmAvI rahyA che teno aMta lAvavA Aja eka upAya che. chaThThA guNAThANa sudhI mohajanya ane ajJAnajanya ubhaya vikalya hovA saMbhave che. sAtamAthI bAramA gueThANa sudhI ajJAtajanya vikalyanI saMbhAvanA che. teramAM guNAkAha pachI nirvikalyadazAmAM moha ke ajJAna janita koI ja vikalya nathI hotA varaMtu uyayogavaMtatA hoya che. pachI pUchavAya, kahevA-sAMbhaLavAya te yAda rAkhavApaNuM hotuM nathI. upayogane aMdaramAM vALavo e adhyAtma che. aMdamAM vaLelA upayogane aMdaramAM rAkhavo e sAdhanA che. aMdara vALIne aMha rakhelA uyayogane aMdaramAM sthira karavo e samAdhi che. abhiprAyathI mana UbhuM thAya che ane noMdhaNI saMsAra Ubho thAya che. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 23 165 IIII IIII pada - 23 (rAga : AzAvarI) avadhU anubhava kalikA jAgI, mati merA Atama samarana lAgI // avadhU. // jAye na kahaM aura ThiganerI, terI vinatA verii| mAyA cerI kuTuMba karI hAthe, eka DeDha dina gherI // a. || I1II jarA janama marana basa sArI, asarana duniyA jetI / deDhava kAMI na bAgameM mIyAM, kisapara mamatA etI // a. // anubhava rasa meM roga na sogA, lokavAda saba bheTA / kevala acala anAdi abAdhita, zivazaMkara kA bheTA // a. || varSAbaMda samudra samAnI, khabara na pAve koI / Anandaghana vhe jyoti samAve, alakha kahAve soI || a. // // 4 // jJAnaprAptinI traNa bhUmikA che. zruta, daSTa ane anubhUta. jovA, sAMbhaLavA karatAM jAte anubhavyAnuM jJAna e zreSTha koTinuM jJAna che. anubhUti saMpanna avadhUtayogadazAnA sAdhaka yogIrAjajI AnaMdaghanajI mahArAjA jJAnAnubhUtinI divyatAnA svAnubhavanI saMvedanAone A pada dvArA abhivyakta karI rahyAM che. avadhU anubhava kalikA jAgI, mati merA Atama samarana lAgI. avadhU.**** Aja divasa sudhI mAro AtmadazArUpa choDa ke AtmadazArUpa AmravRkSa cImaLAI gayela, murajhAI gayela hatuM. have e navapallavita thatuM anubhavAya rahyuM che kAraNa ke ene anubhavarUpI kaLI phUTI che ke AMbe mora Avyo che. e kaLI enI AMzika paNa suvAsa pasarAvavA lAgI che ane e laherAto AMbAmora AMbAvADIne suvAsathI mahekAvavA lAgyo che. e choDa, e AMbAnuM astitva AtmA AtmAmAM rahe ane bhikSukatA chUTI jAya te sAcI bhikSukatA che. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 AnaMdaghana pada - 23 have vartAvA lAgyuM che. mArI AtmacetanAnI kaLI khIlI (jALI) uThatA mane mArA AtmAnA astitvanuM, AtmadazAnuM AMzika paNa bhAna thavA lAgyuM che, tethI te have AtmA ! AtmA ! zuddhAtmA ! paramAtmA ! nuM japana, raTaNa, samarana (smaraNa) karavA lAgyuM che ke jo kaLI - AMzika anubhUtithI A dazA che, to pachI pUrepUro choDa navapallavita thaI vikasita thaI jaze, to kevI adbhuta apUrva anupama dazA haze ? anaMtaguNadhAma evAM mArA AtmAnA ekAdA nAnakaDA guNanA pragaTIkaraNathI, mArA cittanI AvI prasannatA che, to pachI e guNa parAkASTAnA TocanA svarUpane pAmaze ane AtmAnA anaMtaguNo eka samaye eka sAthe pUrNapaNe vikaselA haze, tyAre to mArI AtmadazAno - AtmAnaMdano koI ArovAro na haze. e to anaMtAguNonA anaMtagaNa sukhano divyAtidivya ane bhavyAtibhavya anaMta AnaMda haze. A kalpanA kaLIne pUrNa kamalAkAre vikasita thavAne protsAhita karI rahI che. AtmAnI AMzika anubhUti ja pUrNAnubhUti mATe Avazyaka pracaMDa vIryano pUravaTho pUro pADI rahI che. aMzane pUrNarUpe pariNamavA - biMdune siMdhurUpa vistaravA prerI rahI che. mATe ja te have Atama samarana lAgI che eTale ke Atmamaya rahevA lAgI che. apramatta evI satata jAgRta avasthAmAM, paLepaLa vikasita thatI, utthAna pAmatI avasthAmAM rahevA lAgI che. mArI mati - mAruM matijJAna have kevaLajJAna mATe jhUravA lAgyuM che. jAye na kahuM aura ThiganerI, terI vinatA verI; mAyA cerI kuTuMba karI hAthe, eka deDha dina gherI. avadhU AtmAno sAco mULa guNa zama ane damano che. anudita karmonuM zamana karavAnuM che ane uditakarmonA vipAka (asara)ne samabhAve sahavArUpa enuM damana eTale ke nikAla (nijharana) karavAnuM che. AvAM A kSamA, zAMti, samatA, sahanazIlatAdi guNonI vinitA arthAt vinamratAdi guNonI je zatru eTale ke verI, je ThaganArI ThagArI che te kahevA ThapakAravA chatAMya jatI nathI. chaye kAraka svamAM pravarte te mokSamArga che. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 23 167 A veriNI mAyAvI evI mAyA che je pAchI ekalI nathI paNa enI hAre - hAthe - sAthe enuM AkhuMya daMbha, kuDa, kapaTa, vizvAsaghAta arthAt kAma, krodha, moha, lobhAdinuM kuTuMba che. e mAyA, enA pUrA kuTuMbakabIlA sAthe cetana evAM AtmAne ThagavAno - chetaravAno cAro care che. cerInI jagAe pAThAMtare ceDI zabda laIe to eDIno artha dAsI karatAM ThagArI mAyAdAsI enA pUrA parivAranI hAre cetanane ThagI rahI che. e mAyAdAsI to vinatA eTale vinitatA - vinamratA - sAlasatA - saraLatA - samatA - sahanazIlatAdi guNone avaguNarUpa gaNAve che ane tethI AvA guNathI guNiyala banelAM cetanane ja ulaTo cora koTavALane daMDe ema namAlo, bAyalo, DhIlI kAchaDIno DhIlo poco mUrakha kahI vagove che. A ThagArI mAyA mamatAno svabhAva to bilADI jevo kapaTI che. cetana cetelo jAgato hoya tyAre enA pagane cATatI garIbaDI banI, UMghavAno DoLa karatI aMdaramAM lapAI chUpAIne paDI rahe. paraMtu jayAM cetana jarA asAvadha ke gAphela thayelo jaNAya ke bilADI jema dUdha, dahIM, ghI upara tUTI paDI capa capa jeTaluM caTAya eTaluM TapoTapa cATI jaI bAkInuM DhoLaphoDa karI pAchI chUpAI jAya, ema IrAdA pUrvaka AtmA-cetana pAse pApo karAvI cetananuM na kalpI zakAya evuM ahita karI ene enA phaMdAmAM phasAyelo ja rAkhe. Ama ThagArI mAyA cetananA dUdha, dahIM, ghI jevAM gorasa svarUpa guNarasane dhULa cATatA karI nAMkhe che. cetananI cetakatA - jAgRtatA bAvIza trevIsa kalAka jeTalI vikaselI apramattadazA che. eka doDha kalAka jeTalo ke eka doDha divasa jeTalA pramAda pUratuM ja have zreNinA maMDANathI AMtara rahyuM che. bhagavaMta gotamane kahetAM ke 'samayama goyama mA pamAyae" evI bahota gaI thoDI rahI, jevI alpa aMtamuhUrtanI zreNinI sAdhanA bAkI rahI che. e samaya samayanI paLepaLanI satata sAvadhatA mAMgI letI kSapakazreNinI sAdhanA keDI che. have eTalA ja pUratI mAyAdAsI ane enA ThagArA parivArane gherI rAkhavAnI - ruMdhI-bAMdhI rAkhavAnI jarUra che. vairAgIne devaloka e najarakeda che. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 AnaMdaghana pada - 23 'eka dIna deDhI gherI' evo pAThAMtara paNa che. ene anulakSIne arthaghaTana karIe to eka divasa pUratuM daDha banI, e ThagArI mAyA bilADIne gherI laI rokI rAkhI, guNone parAkASTAnA vikasAvI svarUpaguNa - Atmadharma - sahaja svabhAva pragaTa karI le ! kaLIne kamaLarUpa vikasAvI le ! AzramaMjarIne mIThAM madhurA manohara rasALa AmraphaLarUpe phaLAvI le ! jarA janama marana basa sArI, asarana duniyA jetI; deDhava kAMI na bAgameM mIyAM, kisapara mamatA etI. avadhU...2 AkhI (sArI)ya A duniyA - jagatamAM jeTa jeTalAMya (jetI), jIvo che eTaeTalAM (enI) badhAMya jIvo janma-jarA-maraNane vaza paDelAM e cakrAvAthI asaragrasta che. janma-jarA-maraNa e karmaghaTamALa che, jenAthI koI saMsArI bacI zakayuM nathI ane bacI zakatuM nathI. A vizva AkhAmAM koI koIne avataratuM (janmatuM) vikasatuM, virUpa vRddha thatuM ane aMte vilaya pAmatuM (maratuM) aTakAvI zakatuM nathI. sahu koI e bAbata lAcAra, azaraNa ane paravaza che. paraMtu te yogasAdhaka cetane to mIyAM eTale jenI para moha thAya ane mAlikIpaNAnA madamAM mIyAM banI - kolara UMco rAkhI pharI zakAya evuM moha pamADanAra * dADha saLakAvanAra kAMI paNa tArA jIvanabAga, je guNapuSpothI navapallavita thayo che, emAM rAkhyuM nathI. pachI evI sthitimAM - evAmAM (enI) mamatA mAyA konI upara ane kone AdhAre rahe ane Take ? mAyA cerIne caravAno cAro (khorAka) ja na rahyo, to pachI e bhUkhALavInuM poSaNa na thatAM have ene cetana tArA jIvanabAgamAMthI palAyana thavA sivAya koI bIjo Aro vAro ke IlAja nathI. anubhava rasameM roga na sogA, lokavAda sabameTA; kevala acala anAdi abAdhita, zivazaMkarakA bheTA.3. cetana jyAre enI cetanA eTale AtmAnubhavanA rasamAM raMgAI gayo che pachI ene roga zuM? rAga zuM ? soga-zoka zuM ? ane dveSa zuM ? gharmI puNyamAM mahAle naha kAraNa e puNyakALane najarakeda gaNe che. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 23 169 AtmAnubhavanA raMge je raMgAI gayo te cetana enI cetanAthI ekAkAra thavAthI jaDa evAM para evAM deha, jene sahu koI duniyAmAM mohavaza, ajJAnavaza sva mAnI, deha ja sarvasva che, evAM dehabhAvathI varte che; tenAthI chUTo paDI gayelo, videhI banI gayo hoya che. e AtmAnubhavI cetanane deha che paNa, dehamoha nathI ane dehabhAva paNa nathI ke jevAM anya saMsArI ajJAnI jIvone deha, dehano moha eTale dehabhAva ane dehane ramavAnA ramakaDAMrUpa bahAranA vastu ane vyakitanA parigraha hoya che. have jene dehano ja moha nathI, dehabhAva ja nathI, dehane potAno nahi mAnatA para, jaDa ane vinAzI mAne che, ane pachI dehano roga zuM ane dehanuM Arogya zuM ? dehanA sukha duHkhanA harakha ane zoka zuM ? jyAM deha ja para che tyAM dehathI aLagA vastu ane vyakitanA maLavA ke gumAvavA upara zuM rAga ke dveSa karavAM ? je svane oLakhIne, svane samajIne, svane svamAM AsvAdI - anubhavIne svamAM samAI gayo che; e AvAM sarva sukha du:kha, harSa zoka, rAga dveSa, jaya parAjaya, nIrogI rogI, mAna apamAna, lAbha nukasAnanA baMdhothI para kaMkAtIta evI nirdaDha avasthAne pAmI gayo hoya che. tethI bhedonI vacce paNa abheda, abhaya, akheda, adveSa rahI aMte pretathI chUTI atane pAme che. jeNe AvI nirtaka unmanI avasthAne prApta karI lIdhI hoya, evI lokottara dazAmAM badhI lokasaMjJA, lokaherI, lokavAda maTI gayA hoya che. saMsAramAM pradhAnapaNe traNa eSaNA hoya che. vireSaNA, purUSaNA ane lokeSaNA. vi7SaNA ane purUSaNAthI chUTavuM saheluM che ane sAdhaka enAthI chUTI jato hoya che. paNa sAghaka jo paDato hoya to lokeSaNAmAM taNAIne patita thato hoya che. paraMtu je Avo nibaMdra unmanI banyo hoya che te to saghaLIyA lokeSaNA, lokasaMjJA, lokaherI, lokavAdathI para hoya che. e to lokottamanA lakSyapUrvaka laukikamAMthI lokottara banyA hoya che. phalasvarUpa Avo AtmA enAmAM sattAgata rahelAM enA anAdinA, acala, abAdhita evAM kalyANakArI (zaMkara - zubham karoti Iti zaMkara) zivasvarUpa kevalyane pAme (bheTe) che. jyAM jyAM vikalpatA tyAM tyAM duHkha ane jyAM jyAM nirvikalpatA tyAM tyAM sukha. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 AnaMdaghana pada varSAbuMda samudra samAnI, khabara na pAve koI; Anandaghana vhe jyoti samAve, alakha kahAve soI. avadhU...4. 23 varasAdanuM biMdu sAgaramAM samAI jaI sAgaramAM khovAI jaIne sAgararUpa banI gayuM. paraMtu keIne e khabara paDatI nathI ke sAgara - siMdhu paNa Akho ne Akho e biMdumAM samAI gayo che. kabIrajIe paNa gAyuM che ke... buMda samAnA samudrameM, jAnata hai saba koya; samudra samAnA buMdameM, jAne viralA koya. biMdu siMdhumAM bhaLyuM to siMdhurUpa thayuM. aMzAnubhUti vikasita thatI thatI, sahumAM zuddhAtmA, siddha svarUpa jotI, parAkASTAnI brahmadaSTirUpe vikasita thaI jagata AkhAne nirdoSa jonArI banI ane aMte siddhasama aMza pUrNa thatAM siddhasvarUpa banyo eTale kevali samudghAta karavA pUratA samaya mATe lokAkAza kSetra vyApI virATa thayo ane kevaLajJAna prakAzathI lokAloka-brahmAMDa AkhAmAM vyApaka banyo. AtmAnA eka eka pradeze rahelAM kevaLajJAnamAM sarvakSetranA, sarvakALanA, sarvadravyo enA sarva bhAva (guNaparyAya) sahita jhaLake che pratibiMbita thAya che. evo sarva jJeyono jJAyaka sarvajJa hovAnI apekSAe, AtmAnA eka pradezarUpa biMdumAM sarva jJeyono siMdhu samAI gayo e AzcaryakAraka bInAnI koIne khabara paDatI nathI. varSAbiMdu je siMdhumAM samAI gayuM tenuM udgamasthAna paNa siMdhu ja hatuM. sAgaranA pANInI varALa thaI vAdaLI banI je varasI tenuM biMdu sAgaramAM samANuM arthAt pote pAchuM potAmAM pharyuM arthAt svamAM samAyuM. ema eka eka AtmapradezathI para (jaDa pudgala) ghera jaI biMdusama banI gayelAM darzana jJAna AnaMdAdi guNo svaghera parata sthita thatAM siMdhu sama banyA. pote potAmAM samAI gayA. prAptanI prApti karI. AnaMdaghana vahetI jyoti, jyotimAM samAI gaI. arthAt kaLI puSpa banatAM, AmramaMjarI AmraphaLa thatAM eTale ke aMzAnubhUti sarvAnubhUti thatAM potAnA vastutva, astitva ane vyaktitvane akabaMdha rAkhI, anya siddhAtmA kriyA karatA bhAva caDhe ane bhAva karatAM pariNati caDhe. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 23 171 - paramAtmAnA samarUpI banI lokAgra zikhare siddhazilA sthita thaI sAdi anaMta zuddha, saMpUrNa, svAdhIna, sarvocca zAsvata sukhano svAmI thayo je sahu siddhabhagavaMtone ekasarakhuM sarvakAlIna che. sarva svagata che paNa samakakSa che. nathI koI uparI ke nathI koI sevaka. nathI koI navo, nAno ke nathI koI juno moTo. badhAMya eka sarakhA samarUpa sva para prakAzaka, sarva prakAzaka, sarvocca prakAzaka anaMta AnaMdanA svAmI che chatAM paNa sahu nokhA nokhA che, kAraNa ke Individuality - vaiyakitakatA. akabaMdha che. pAchI e ekamAM aneka ane anekamAM eka evI anokhI avasthA che. AtmAnuM Aja paramAtmAsvarUpa, siddhasvarUpa, mAtra anubhavagamya hovAthI e avarNanIya, anabhilASya, akathya che ane tethI ja sahu koI ene alakSa kahe che paNa enuM lakSa rAkhI sAdhanA sopAna caDhatAM rahevAnuM che. * padano bodha e che ke AtmAnubhUtinuM AsvAdana eTale ke graMthibhedathI samyagdarzananI prApti karI svarUpanA dRSTA ane svarUpanA jJAtA thaIzuM to ja svarUpakartA thavAze ane svarUpabhokatA banAze. kAyAthI karAtuM taya ane buddhinI kasarata ekalAM, mokSe nha laI jAya kemake emAMthI maLato haiTa e kriyAkAMTa ane taida che jyAre jIve meLavavAno che e AbhAdiTa che. . bahu ochA jIvone, bahu ochA kALa mATe ghaNA lAMbA kALane aMte mAnavabhava maLe che tethI mAnavabhavanI eka eka kSaNane vAvavAnI che. e kAMI veDaphavA mATe hAthI maLI. paramAtmatatvanI lagana lAge to tenA upAya hAtha lAge ema che. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 AnaMdaghana pada - 2 pada - 24 (rAga : rAmagrI) mune mAharo kaba milase mana melU / mune | mana melu viNa keli na kaliye, vAle kavala koI velu || mune | // 1 // Apa milyAthI antara rAkhe, manuSya nahIM te lelU / Anandaghana prabhu mana maliyAviNa, ko navi vilage celU || mune | // 2 // A padamAM pUjya yogIrAja AnaMdaghanajI mahArAjAnI cetanAno zuddhacetanA - zuddhAtmA - paramAtmAne maLavAno taDaphaDATa, talasATa, tAlAvelI, valopAta, tIvra tapana Burning desire vyakata thAya che. mune mAro kaba milase mana mela mana melU viNa kelina kaliye, vAle kavala koI veluM. mune.. mAruM mana jenA meLa-milana-meLApa mATe rAtadivasa jhaMkhI rahyuM che, te mArA manane mukAvanAra - choDAvanAra - melAvanAra, IcchA ane vicArarUpI je mana, IcchAthI azAMta ane vicAra-vikalpathI vyAkuLa che, tevAM manane amana banAvI zAMta, upazAMta, prazAMta, nirAkula, nirvikalpa banAvanAra, mAro manano mAnelo. mAro mANIgara caitanyadeva paramAtmA mane kayAre, kema karIne, kayAM maLaze ? svayaM yogIrAjajIe gAyuM che ke "niraMjana nAtha mohe kese mileMge ?" puruSa ane prakRtinA saMyogathI mana utpanna thayeluM che. A prApta mana ja aMtaratamasthita bhagavAna AtmA cetanyadeva sAthenA meLApamAM aMtarAyabhUta banI rahyuM che. A mAthuM UMcu rAkhI akkaDa pharatuM mana jo mAthuM namAvatuM thAya - vAMku vaLI namana karatuM thAya to na-mana eTale ke amana thAya arthAt IcchA karatuM aTakI nIrihI-nirmohI-vItarAgI bane ane vicAra karatuM aTakI nirvicArI thaI nirvikalpa bane. mana khAlI thAya to bharAya. panihArI paNa khAlI ghaDo kUvAmAM nAMkhI vAMkovALI namAve che to jalarasathI bharAya che. Ama mAnamAM sakhyatva pAmavAnI bhUmikA svarUpano talasATa che. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada 24 akkaDa rahetAM kumanane sumana banAvI namana karatuM karIe to te amana thAya paramAtman banAya. ane bhagavAna - 173 mana melIe (mUkIe) nahi tyAM sudhI AtmAne pAmIe nahi. dvAdazAMgInA racayitA bhagavAna mahAvIra svAmInA parama vinIta, prathama ziSya, prathama gaNadhara, paMdaraso . tApasonA udhdhAraka, pacAsa hajAra kevaLI bhagavaMtanA gurU, kevaLajJAnadAtAra evAM gautamasvAmI gaNadhara bhagavaMte kyAreya prApta manano upayoga nahi karatAM, tene bhagavAnane caraNe dharI namanabhAvamAM rahyAM to amana thayAM. AtmAne paramAtmasvarUpa banAvI zakayA. jyAM sudhI mana che tyAM sudhI AtmAno vAsa paragharamAM che. paragharamAM kelI eTale krIDA (ramata) kema karIne kalIe (ramIe) ? paraghara e to parasattA che. svaghera ja svasattA hoya. paramAM parAdhInatA hoya ane svamAM svAdhInatA hoya. otmA parathI para thAya ane svamAM sthita thAya to potAnI potAnAnI sAthe kelI-krIDA thAya. sAco zuddha sthAyI AnaMda pamAya, je sahaja saraLa satata ane svAbhAvika, apratipakSI, apUrva che. bAkI ajJAnavaza mamatAnA pArakA gharamAM rahIne karAtI krIDA (kelI-ramata) e to retInA koLiyA vALavA jevI hAsyAspada mUrkha ceSTA che. rukSa evI retInA koLiyA vALI zakAya nahi ane retIno phAkaDo mArI moDhAmAM nAMkhIe to svAda Ave nahi, gaLe utare nahi, tRpti thAya nahi paNa UlaTuM moDhuM bagaDI jAya. paranA mAdhyamamAMthI maLatuM sukha e AbhAsI ane vaibhAvika dazAnuM sukha che, je enA pratipakSI du:khane ApanAra che. e bheLaseLiyuM, apUrNa, parAdhIna, taratamatAvALuM asthAyI sukha che. e sukhane AnaMda mAnIe chIe te bhramaNA che. A viSayamAM subhama, brahmadatta, duryodhana, rAvaNa, sikaMdara, hiTalara, sadAma husena Adi mAdhAMtAonA kathAnakamAMthI dhaDo levAM jevuM che. manano melApI paramAtmA haju maLyo nathI, e hakIkata che paNa e maLyA vinA AtmAnaMda, prajJAnaMda, nijAnaMda, sahajAnaMda, brahmAnaMda, siddhAnaMda, paramAnaMda thavAno nathI. e mATe ja manane sumana banAvI namana karatAM thaIzuM to mokSamArga tyAgathI nathI paNa parityAgathI che. (parityAga = tyAganI sahajAsahajavartanA) Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 AnaMdaghana pada - 24 anaMtAnubaMdhI kaSAya jatAM darzanamAMno moha (mAyA, mamatA, svArtha) nIkaLI jatAM kumana - melu mana sumana banaze eTale darzana satya thaze eTale ke svarUpanuM darzana thaze, jethI daSTi samyagdaSTi thaze ane AnaMdayAtrAno AraMbha thaze. samyagdaSTithI pragaTelo tattvAnaMda, samyagUjJAnanA prajJAnaMdamAM laI jaI cAritra saMpanna - zIlasaMpanna banAvI sahajAnaMdI banAvaze, je aMte paramAtma prAgaTya - caitanyadeva cetanAnA meLApe pUrNAnaMda brahmAnaMda - paramAnaMdamAM pariNamaze je sAcI keli-krIDA che. A kayAre maLaze ? eno jhUrApo satata thavo jarUrI che. bhakta kavayatrI mIrAMbAIe paNa tIvra viraha vedanAnA udgAra kADhyA che.... meM virahaNI baiThI jAguM, jagata saba sove rI cAlI. Apa milyAthI aMtara rAkhe, sumanuSya nahI te lelU AnaMdaghana prabhu mana milIA viNa, ko navi vila celu. mune.2. AtmAne mahAtmA ane paramAtmA banavA mATe maLelAM mAnava avatAramAM, avinAzI evAM prabhu paramAtmA sAthe potAno sAMdho joDato nathI - nAto bAMdhato nathI ane pote potAne maLavAthI eTale ke potApaNA (paramAtmApaNA)ne pragaTa karavAthI aLago rahI - AMtaruM rAkhIne vinAzInI sAthe joDAI rahI vinAzImAM ja racyopacyo rahe che, te sumanuSya eTale samajadAra sajjana manuSya evo saceta cetana nathI paNa aceta jaDabharata eTale ke jaDa patharA (lelu) jevo che athavA to lebhAgu labADa che. napAvaTa kapUta mATe mAe paNa AkarA veNa uccAravA paDe che ne ke Ane badale - kuputrane badale peTe pANo (paththara) jayo hota to kapaDAM dhovAya kAma Avata. AvA AkarA veNathI yogIrAjajIe jAtane ThamaThorI che ane pada dvArA ApaNe sahune paNa ThapakAryA che. e yAda rAkhavA jevuM che ke vinAzInuM joDANa vinAzI rAkhe che paNa jo avinAzInI sAthe joDANa - saMdhANa karazuM to avinAzI vinAzIne paNa avinAzI banAvaze. avinAzInA joDANathI maMdira ane mUrtinI jeTalI ciraMjIvatA che eTalI ApaNA ghara, peDhI ke phoTAnI nathI. marudevAmAtA ane gaNadhara tAro AtmA e ja tAro svajana. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 24 175 gautamasvAmIjI avinAzI evAM RSabhadeva jinezvara bhagavaMta ane mahAvIra svAmI jinezvara bhagavaMta mATe racAM, to raDavuM e ArtadhyAna hovA chatAM zukaladhyAne caDhyA ane kevaLajJAnane pAmyA. mana jo mAnatuM nathI, mana maLatuM ke koLatuM nathI to celu eTale celo ke bALaka jevo bALaka paNa ApaNe ene vaLagavA jaIe to paNa te ApaNAthI. vegaLo-aLago ne aLago ja rahe che. ane jo mana maLI jAya che to pachI e ApaNAthI aLago paNa paDato nathI. jevuM bALakanuM che tevuM ja celAnuM che. mana maLyAM to gurUcelAnA deha aLagA paNa mana eka. paraMtu mana pharyA ke manabheda thayo to gurUcelA hovA chatAM celo gurUnI pUMTha karIne besaze ane gurUnI sanmukha na rahetAM vimukha raheze. . jo bALaka jevuM bALaka ke pachI celA (ziSya) joDe paNa mana meLavyA vinA - mananuM joDANa - saMdhANa thayA vinA meLa nathI paDato to pachI AnaMdanA ghana svarUpa cidhdhana - AnaMdaghana prabhu sAthe mananuM meLavaNa na thAya tyAM sudhI AtmanuM gaLapaNa AnaMdakaMda - sukhakaMda maLe kevI rIte ? paramAtmA banAya kevI rIte ? cetanAnuM cetana sAthe kema karI milana thAya ? AthI ja to yoganiSTha AcArya bhagavaMta buddhisAgara sUrIzvajIe kahevuM , paDyuM..... mana maLatAM meLo kahyo, meLA bIjA phoka, mana meLavaNa bolavuM, raNamAM jevI poka. . mana maLyAvaraNa prema nahi, manameLA muzkela buddhisAgara jANavuM, anubhavIne sahela. padano bodha e che ke manamelU - mananA mANIgara paramAtmA mATeno manano satata jhUrApo manane vinAzIthI vegaLo rAkhaze ane avinAzIthI DhaMkaDo - maLelo (joDAyelo) rAkhaze ane meLo karAvI Apaze. e mATe kumanane sumana banAvI satata namanamAM (nirahaMkAra - namra - laghubhAva - nirvizeSabhAvamAM) rAkhazo to amana thatAM paramAtman svayaM banaze. svasattAmAM rahI parasattAno nikAla karavAno che. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada svarUpane pAmavA mATe svarUpanI IcchA e paryApta nathI. e prathama caraNa che. paNa pachI to svarUpanI jhUraNAmAM jhUravuM jarUrI che. je svarUpane pAmavA jhUre che teno moha aMdarathI hacamacI uThe che. anAdikALathI AtmAmAM sattA jamAvIne beThelA moha, viparyAsarUpI siMhAsana ane avidyA nAmanI gAtrayaSTi eTalA bhAre che ke ene bhalabhalA cakravartI jevAM mAMdhAtAne paNa thApa khavaDAvI potAnA jhapATAmAM laI sAtamI narakanA atithi banAvyA che. paNa je enI cAlabAjIne samajI jAya che te pachI tenA phaMdAmAM phasAto nathI, ene to pachI potAnA svarUpane pAmavAnIja laganI lAge che. pachI ene saMsAramAM kazuMja prApta karavA yogya ke bhogavavA yogya lAgatuM nathI. 176 AnaMdaghanajI mahArAjA bhaktiyoga dvArA mokSaprAptine meLavatA paramAtmabhakatonI virahavedanA kevI tIvra hoya che teno AbehUba citAra potAnA padomAM upasAve che. jJAnayoga karatAM bhaktiyogano mArga judo che. jJAnayogamAM zAMtabhAve paristhitine nihALI tenA dRSTA banavAnuM hoya che. emAM koI paNa paristhitino zAMta ane sahajabhAve svIkAra, svIkAra ane svIkAra hoya che. . nahi koI InkAra ke nahi koI takarAra e jJAnayoganuM hArda che. jyAre bhaktiyoganuM hArda rAtadi' prabhuprApti mATeno jhUrApo hoya che. prabhuprAptinA mArge AgaLa vadhavAnI vAta prastutamAM che teno khyAla yogIrAjajI A padamAM Ape che. saMyogo kevAM AvavA e ApaNA hAthanI vAta nathI, paNa saMyogakALe ApaNe kevAM rahevuM e ApaNA hAthanI vAta che. 24 parasattamAM bhaLI janArA navI parasattA UbhI kare che. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada 25 pada 25 (25 - 2AmagrI) kyAre mune milase mahAro saMta sanehI // kyAre. // saMta sanehI sUrijana pAkhe, rAkhe na dhIraja dehI // kyA. // - jana jana Agala antaragatanI, vAtalaDI kahuM kehI / Anandaghana prabhu vaidya viyoge, kima jIve madhumehI // kyA. // 177 11911 ||zA mananA meLunI sAthenA milanano je jhurApo kavizrIe covIsamAM padamAM vyakata karyo che, tenA nivAraNane, teozrI A pada dvArA vAMche che. e mATe eozrI evAM vaidya saMtane khoLe che ke je emanA jhUrApAno IlAja karI, mananA mANIgara sAthe milApa karAvI viyoganA du:khane, virahanI vedanA-pIDA-daradane dUra kare. kyAre mune milaze mahAro saMta sanehI yogIrAjajIno AtmA pote ja potAne pUche che ke mane mArA manamelUno meLApa karAvI ApanAra saMta ke jeNe saMsAranA aMtane samIpa ANI lIdho che ane je svarUpAnaMdamAM DUbakI mAratA rahI AtmAnaMdane pote to AsvAdIrahyAM che paraMtu bIjAMne paNa e AtmAnaMdano AsvAda karAvavA nimittarUpa thavA sakSama che, teno samAgama mane kyAre thaze ? zrImadbhue paNa AvI jhaMkhanA vyakata karI che.... apUrva avasara evo kayAre Avaze ? kayAre thaIzuM bAhyAMtara nigraMtha jo ? sarva saMbaMdhanuM baMdhana tIkSNa chedIne, vicarazuM kava mahatpuruSane paMtha jo ? AtmAne oLakhIne Atmadharma pAmyA pachI, e mArge AgaLa vadhavA guNonI sAthe saMbaMdha joDAvAthI doSo sAtheno saMbaMdha kapAI jAya che. Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 AnaMdaghana pada - 25 tatpara banelAM sAdhako potAthI UMce rahelAM, UMce caDhelAM, saMtonA samAgamane niraMtara jhaMkhatA hoya che ke kyAre evAM jJAnI, dhyAnI, mInI saMta mane maLe, e mAro hAtha jhAle, enI kRpA utare ane mane UMce caDhAve. zrImadjIe paNa AtmasiddhimAM gAyuM che..... jeha svarUpa samajyA vinA, pAmyo du:kha anaMta, samajAvyuM te pada namuM zrI sazuru bhagavaMta. pragaTa dIpaka anya dIpakane pragaTAve. pAmelo pamADe. saMta sanehI sUrijana pAkhe, rAkhe na dhIraja dehI. kayAre. prabhu premanI upAsanAmAM lIna thaI gayelA, svayaM bhagavad svarUpa thaIne, bhagavAnanI vatI bhagavAnanuM kArya karanAra bhagavatI - bhagavad purUSa - pratyakSa jJAnI - yugapuraSanI ke je nehasabhara sanehI evAM saMsArano aMta ANavAne sakSama sAcA sanehI sUrijana (zUravIra puraSa) ke sAcA sagAM - AtmasnehI - AtmAnA sagAM che, tenI pAkhe eTale tenI pAchaLa premaghelI banelI AnaMdaghanajI mahArAjAnI samatA - cetanA have vadhu samaya A dehanA bojane, dehanI kedane sahana karavAnI dhIraja rAkhI ke dhIraja dharI zake ema nathI. e to evuM Icche che ke zIdhrAtizIdhra svayaMnu paramAtmasvarUpa (mahIM beThelA bhagavAna AtmA) A dehadevaLamAM ja pragaTa thAya - mana maMdira banI jAya - dila eka maMdira banI jAya. pAkheno artha jo pAMkho - vihoNo karIe to have sthiti e che ke pragaTa (pratyakSa) jJAnI yugapuruSanA saMga vihoNuM A jIvana jIvavA jevuM lAgatuM nathI. have to koI saMta sanehI sUrijana enI neha sabhara neka (pavitra) najare mane jue ane enI pAMkhamAM (paDakhAmAM - pAkhe) mane laI huMpha Ape - jIvanadAna Ape to ja A deha (jIvana) Take ema che, nahi to jIvatara mAruM eLe (phogaTa) gayuM evo kheda raheze. mATe he nAtha ! koI mArA uddhAraka yugAvatArI puruSarUpe mAre haiye Apa have avataraNa karI mAruM vistaraNa karo ! mamatArUpI bilADI je mahIM chUpAIne beThI che te have mahIMthI paNa nIkaLI jAya - sattAgata karmo je haju sattAmAM dabAyelAM paDyAM che te kayAre mAthuM UMcake (udayamAM Ave) ane doSa sAme AtmAnuM rakSaNa kare te guNa kahevAya. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 25 179 mane pachADe teno koI bharoso nathI. mATe have eno mULamAMthI nAza thAya ane mAruM mULa maulika zuddhasvarUpa pragaTa thAya evI kRpA thAo ! jJAnavimalasUrijIe paNa caityavaMdanamAM mAMga mUkI che... kAyA ati - AnaMda muja, tuma yugapada pharase; to sevaka tAryA vinA, kaho kema have saraze ? ema jANIne sAhibA e, neka najara mohe joya; jJAnavimala prabhu najarathI, teha zuM je navi hoya. jana jana ANala antarazatanI, vAtalaDI kahuM kahI, Anandaghana prabhu vaidya viyoge, kima jIve madhumehI. hajuya aMtaratamamAM nidrA - pramAda samaye je mArI sthiti thAya che ane ATa ATale UMce caDhyA pachI paNa paTakAvAno je bhaya bhUtAvaLa mane bhaDakAve che, tenI guhya svasaMvedya vedanA - vItakakathA huM konI AgaLa jaI kahyuM ane mAruM haiyuM ThAlavI mAruM du:kha haLavuM karuM ? svarUpadarzana - svAnubhUti thaI che te hajI pAMkhI che - jhAMkhI che tethI haju paNa huM asamaMjasamAM chuM - aspaSTa chuM. A kAMI jenI tenI AgaLa jayAM tyAM kahI zakAya evI aMtaravyathA nathI. e to ene ja kahI zakAya ema che ke je ene samaje, enuM cokkasa nidAna karI zake ane jenI pAse enI cokkasa cikitsA upacAra) hoya ane cokkasa oSadha hoya evAM dhanavaMtarI vedya, AnaMdanA samuha (ghana) jevAM AnaMdakaMda saMtA samakSa ja AnI rajuAta karI zakAya ema che. madhumehI (madhuprameha - DAyAbITIjha)no rogI jema teno paLepaLa upacAra karanAra tajajJa vedyanI sAravAra vinA jIvI zakato nathI, evI dazA prabhu mArI che ke mane koI evAM dhanavaMtarI vedya jevAM saMta maLI jAya ane te mArA roganuM nidAna kare - mArI adhyAtmakakSAne jANe, teno upacAra batADe ane mAro bhavaroga maTADe evuM cokkasa asarakAraka bhAva oSadha Ape to mane mAruM AtmaArogya prApta thAya. have jo madhumehIno madhamAkhI evuM arthaghaTana karIe to samatArUpI guNapuSpamAMthI maLatAM madharUpI AhAra vinA A madhamAkhI jIvI zake emAM prabhu mahAvIranuM jIvana jAgRti keLavavA AdarzarUpa che. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 AnaMdaghana pada - 25. nathI ke pachI samatArasa - svarUpa guNarasa rUpI madhanA anupAna sahitanuM oSadhapAna karAvanAra pragaTajJAnI puruSa - tIrthaMkara bhagavaMto - gaNadhara bhagavaMto. - kevaLajJAnI bhagavaMto - pUrvadhara maharSi bhagavaMto - zrutakevaLI bhagavaMto - AgamajJa jJAnI gurabhagavaMto rUpI bhavaroga nivAraka AtmaArogya pradAyaka vaidyanA viyogamAM have jIvita rahI zakAya evI Atmasthiti nathI. kavi vIravijayajIe paNa gAyuM che... sImaMdhara sImaMdhara hRdaye dharato, pratyakSa darizananI AzA huM karato evA viyoganA duHkha mArA, kahejo cAMdaliyA; kahejo cAMdalIyA sImaMdhara teDA mokale. saMsArI sukha mane kAramu ja lAge, tuma viNa kahuM konI re Age. evA vIravijayanA duHkha kahejo cAMdalIyA, kahejo cAMdalIyA sImaMdhara teDA mokale. padano bodha e che ke upAdAna game eTaluM taiyAra thayuM hoya - koDiyu ghI - vATa sahita game evuM suMdara majAnuM banAvyuM hoya paNa jo ene yogya nimittanI sparzanA na thAya - pragaTa dIvAnI jyota ene jhagAve nahi tyAM sudhI e jhage (pragaTe) nahi. mATe ja jJAnIe kahyuM che ke mokSa durlabha nathI paNa mokSadAtA maLavo durlabha che. kahe che evo roga nathI ke bAra mAIlanA gherAvAmAM enI oSadhirUpa vanaspatinI mojudagI nathI. phakata tenA jANakAra ane prayojakanI ja khAmI che. kAraNa upAdAna taiyAra thavA mATe nimittanI jarUra che kemake kAraNa upAdAna taiyAra thAya pachI ja te svayaMnA puruSArthathI kArca upadAnA rUpe pariName che. amaMtram akSaram nAsti, nAsti mUlam anauSadham / ayogya: puruSo nAsti yojakastatra durlabhaH // sajIvanamUrtinA lakSya vinA je kAMI karAya che te jIvane baMdhana che evuM amAruM hRdaya kahe che..... - AtmadarzI puruSa. saMtane pratikAra na hoya paNa mAtra sahaja svIkAra hoya. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 25 181 vaLI potAnA prayatno dvArA prabhu prApti muzkela bane che athavA to vegA Avato nathI tyAre prabhubhakata adhyAtmanI caramasImAe pahoMcelA ane potAnI zuddhino bhakatamAM saMkrama karavA dvArA camatkAra sarjanAra viralavibhUtine jhaMkhe che. jema vIraprabhue chadmAsthAvasthAmAM potAnI prabaLa zuddhinA prabhAve naraka tarapha prayANa karI cUkelA caMDakauzikano uddhAra karyo tevo camatkAra potAnA mATe paNa sarjAya tevI vibhUtine te jhaMkhe che. A vastu zakaya che mATe ja yogIrAja stavanamAM gAya che.. pravacana aMjana jo sadbhara kare, dekhe parama nidhAna hRdaya nayana nihALe jAdhaNI, mahimA merU samAna jinesara bhaMga ma paso prIta. AbAya bhavayakamAM mAtra be thIja duSkara che. eka to graMthabheTachuM apUrvakaraNa ane bIjuM kSayakakSeTivuM apUrvakarA. kaThoratAnI apekSAe lAgaNIzIlatA sArI kemake phuenza che. varaMtu enAthI ya caDhiyAtA to viveka ane samatA che. samajaNanA gharamAM AvyA vinA mane khAlI karI zakAya ema nathI. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 AnaMdaghana pada - 26 pada - 26 (ANa - AzAvarI) avadhU kyA mAguM gunahInA, ve guna gani na pravinA // avadhU. // gAya na jAnu bajAya na jAnu, na jAnuM suramevA / rIja na jAnu rIjAya na jAnu, na jAnu padasevA // avadhU. // // 1 // veda na jAnuM kitAba na jAnu, jAnuM na lacchana chaMdA / taraka vAdavivAda na jAnu, na jAnuM kaviphaMdA || avadhU. // // 2 // jApa na jAnu juvAba na jAnu, na jAnuM kavibAtA / bhAva na jAnuM bhagati na jAnu, jAnuM na sIrA tAtA // avadhU. // // 3 // gyAna na jAnuM vigyAna na jAnu, na jAnuM bhajanAmA / Anandaghana prabhuke ghara dvAre, raTana karUM guNadhAmA | avadhU. // // 4|| A padamAM potAne guNahIna jaNAvI yogIrAjajI AnaMdaghanajI mahArAjA paramaprabhu paramAtmA sanmukha potAnI pAmaratA darzAvI jANe kahI rahyAM che ke.... huM to doSa anaMtanuM bhAjana chuM karuNALa; dIThA nahIM nija doSa, to tarIe koNa upAya. he prabhu! huM kAMI ja nathI ane Apa to sarva cho. sarvanA jJAtA, sarvaguNa saMpanna, sarvazaktimAna sarvajJa cho. AvA parama vinaya pUrvaka vinIta banI, paramapitA paramAtmAnA bALa banI yogIrAjajI svayaMnI syAtA - kathaMcitA - alpatA - ajJAnatA zizubhAve jaNAvI acAtAnI (pUrNatAnI) mAMgaNI kare che ke.... yAM vinA niSpanA: sarva: vattA-puNavattAdhavana ! AtmadhAmakalAmekAM, tAM vaya samupAsmahe || * zloka 10 - paramAtma jyoti paMcaviMzati mahopAdhyAyajI. saMsAramAM koInuM kazuMya cAlatuM nathI. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 26 guNo ane prabhAvamAM zreSTha evI sarva sAMsArika kaLAo, je eka kaLA vinA niSphaLa che evI AtmadhyAnamAM ja rAkhanArI parama jyotirUpa AdhyAtmika jJAnakaLAnI ja ame upAsanA karIe chIe. avadhU kayA mAthuM gunahInA, ve guna gani na pravinA. gAya na jAnuM bajAya na jAvuM, na jAnuM suramevA. rIja na jAnuM rIjAya na jAnuM, na jAnuM pada sevA. avadhU...1. saMsArI jIvonuM manaraMjana karanArI, raMgarAgamAM ragaDoLanArI lalitakaLAonI jANakArIne yogIrAjajIe kuzaLatA ke praviNatA tarIke gaNatarImAM ja lIdhI nathI ane e badhI lalitakaLAnA guNa vinAno guNahIna huM prabhu ! tArI pAse zuM mAMgu ? huM to avadhUta chuM - khAkhI baMgALI chuM. dravya (dhana) to mAre joItuM nathI ane jagata jene guNa gaNe che te (ve) guNone huM tArA AtmaguNo svarUpaguNo ke AtmakalA svarUpa aizvaryanI AgaLa nagaNya (vAmaNA) gaNuM chuM eTale e guNa hovA e bhale dunyavI kSetre praviNatA gaNAtI hoya paNa mAre mana e kAMI moTI dhADa mAravA jevI siddhi nathI. jethI to tArI AtmakalAne eka mAtra hastagata karavAnI dhUnamAM AvI koI gAvAnI, vAjIMtra vagADavAnI ke tenA sura tAla meLavavAnI kalA to huM zIkhyo ja nathI. A badhI lalitakaLAo to jana sAmAnyane pote rIjhavAnI ane anyane rIjhavIne kalAkuzaLa - kalAguru Adi padavIo prApta karavAnA hetuvALI janamanaraMjana karanArI kalA che. AvI kalAno huM jANakAra nathI tethI suratAla sahita gAI bajAvI A kalA vaDe jyAre huM rIjhato nathI to tane A rIte - A prakAre rIjhavavAnI padasevA (caraNasevA) huM kema karI karuM ? - > * veda na jAnuM, kitAba na jAnuM, jAnuM na lacchana chaMdA taraka vAdavivAda na jAnuM, na jAnuM kavi phaMdA. avadhU...2. 183 . saMgItakalA - saMgIta zAstra to nathI jANato paNa veda ane kurAna suddhAM jANato nathI ane enA rahasyone paNa huM pAmyo nathI to pachI kitAba eTale ke graMthapaThananI kalA zAstravArtA karavAnI kalA to mane kema karI AvaDe ? R nityanI prApti mATe nityanI sAmenuM yuddha e ja sAdhanA che. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 AnaMdaghana pada - 26 lacchana kahetAM lAMchana ke lakSaNo uparathI vyakitanA vyakitatvanI jANa karAvanAra sAmudrika zAstra, jyotiSa vijJAna, maMtrazAstra, taMtrazAstra, chaMdazAstra, tarkazAstra, Logic, nyAya vyAkaraNa, vAdavivAdanI kalA, vakatRtva kalA ke kAvyaracanAnI kAvyakalA Adi huM kAMI jANato nathI ane jANavA mAMgato nathI kAraNa ke A badhI ya dunyavI jJAnakalAo jJAnamadane puSTa karanArI, huM paNAne - ahaMkArane - kartAbhAvane poSanArI kalAo che. AdhyAtmidRSTie A kalA nathI paNa saMsAramAM bAMdhI rAkhanArA phaMdA eTale ke phAMsA che - chaTako che. ' - jApa na jAnuM, juvAba na jAnuM, na jAnuM kavibAtA; bhAva na jAnuM, bhagati na jAnuM, jAnuM na sIrA tAtA. avadhU3. upAsanAmAM vividha prakAranA jApa karavA, sUrimaMtranA jApa karavA, praznonA tarkasaMgata yukitayukata javAbo ApavA ke pachI zatAvadhAnAdinA buddhipradarzananA prayogo karavA, kAvya sAhityAdinI carcA karavI, AdinA bhAvone huM jANato nathI ane tethI tevA prakAranI bhakti ke upAsanA huM jANato nathI. vaLI (sIrA-tAtA) sura tAla ThekApUrvaka sAraMgI tabalAnA vAdana sahita page ghuMghara bAMdhI nRtyakalA sahitanI bhakitane paNa huM jANato nathI. ahIM jo sIrA ane tAtAno artha zItaLa ane garama ke pachI zikhara ane taLeTI evo karavAmAM Ave to kahevuM paDe ke huM zItaLatAne eTale ke zama-upazamathI tane rIjhavavAnuM paNa pUrepUruM jANato nathI ane garama eTale te tArAthI ruThavAnuM - rIsAvAnuM tane upAlaMbha - olaMbhaDA ApavAnuM paNa jANato nathI. taLeTIthI (nIcethI) zikhara upara caDhavAnuM - pahADa para caDhavAnI kalAne paNa huM jANato nathI.. A badhI kalAomAM paNa kayAMka kartApaNAnA bhAva che, kayAMka buddhi pradarzana che, zakita pradarzana che, to kayAMka zRMgArarasa che. - gyAna na jAnuM, vigyAna na jAnuM, na jAnuM bhajanAmA, Anandaghana prabhuke ghara dvAre, raTaNa karuM guNadhAmA. avadhU4. AvAM bAhya dunyavI kalAonA jJAna ke vijJAna jenAthI loka prabhAvita thAya che ane enI bhajanA (prasaMzA) kare che tevAM koI jJAna vijJAna kalAne khAlI choDo ema nahi paNa bahArathI choDo ane aMdarathI bhUlo. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada 26 huM jANato nathI, jANavA Icchato nathI. bAhya bhautika vijJAna paNa pudgala kendrita pudgala vijJAna che. e kAMI AtmavijJAna nathI. tethI tevI kalAoe karIne huM prabhu ! tArI bhajanA karavAnuM jANato nathI. bhale AnaMdaghanajI mahArAjA kahetAM hoya ke huM A badhuM nathI jANato paNa hakIkata to e che ke rAga rAgiNImAM pado stavanonI racanA karanArA ane te dvArA gahana AdhyAtmika rahasyonA udghAtA, svarNasiddhinI labdhi dharAvanAra AvI kaMI kalAonA acchA jANakAra praviNa hovA chatAM emane mana prathama kaDImAM jaNAvyA mujaba, A bAhya jJAna vijJAna kalAonI koI gaNatarI - mUlya nahotuM. kAraNa ke teozrIne pratIti thaI gaI hatI ke A badhIya bAhyakalA pudgalanA mAdhyamathI pudgala vaDe thatI pudgalanA varNa, gaMdha, rasa, sparza, zabda guNanI Indriya poSaka kalA che jenAthI viSayonI puSTi che ane kaSAyonI vRddhi che. emAM karavApaNA, banavApaNA, thavApaNAno sakriyatAno asthAyI AnaMda che. 185 jyAre AtmakalA, e kazAya bAhya pudgalanA mAdhyama vinAnI AtmA vaDe AtmAmAM thatI niSkaSAya nirAvaraNa thavAnI kalA che, jemAM hovApaNAno akriyatAno sthAyI AnaMda che. e vItarAganI dIghI vItarAga thavAnI kalA che. jemaNe puruSonI 72 kalA ane strIonI 64 kalA A avasarpiNInA kALamAM sarvaprathama zIkhavI te ApaNA sahunA Adya kalAguru AdinAtha RSabhadeva paramAtmA paNa A badhI bAhyakalAonI praviNatAne bAjue haDaselI AtmakalAnA mArge vaLyA ane anekone e AtmakalA sarvaprathama zIkhavIne te AtmakalAnA mArge vALyA. . sAdhAraNI jJAnavidhorazeSA zeSa kalA ke kalayanti nauccai / dhatte padaM yA bhavamurdhni tAM yaH prekSeta vairAgyakalAM sa dhanyaH // vairAgya kalpalatA. jJAnarUpI caMdramAnI soLa kaLAo batAvIne kahe che ke eka vairAgyakaLA sivAyanI bAkInI citrakaLA, zilpakaLA, saMgItakaLA vigere kaLAo koNa nathI jANatuM ? arthAt badhA ja jANe che paraMtu saMsArarUpI kALabhorIMga nAganA nityanuM vismaraNa to ja thAya jo nityanI prAptinuM lakSa satata smaraNamAM rahe. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 AnaMdaghana pada - 26 mastaka upara paga mUkIne je jIvane zivAlayamAM dhAraNa kare che evI verAgyakaLAne je jue che, jANe che, pAme che te puruSa dhanyavAdane pAtra che. zrAvikA rUpakoSA paNa kahe che ke he sArathI ! bANanI zRMkhalA racI beThAM beThAM AmravRkSa parathI AmraphaLa hastagata karavAnI tArI bANavidyAnI zastrakaLA. ke sarasavanA DhagalA upara soya ane te para kamala goThavI enA para nRtya karavAnI mArI nRtyakalA sthUlIbhadrajInI AtmakalA AgaLa vAmaNI che. teozrI. to AnaMdanA piMDa paramAnaMdI paramAtmAnA dvAre AvI paramAtmapada je anaMtagaNadhAma che tene ja raTatA hatAM - IcchatA hatAM ane mAgatAM hatAM kemake AtmAnA anaMtaguNo AgaLa AvA guNonuM koI mulya nathI. AtmaguNo - AtmakalA AgaLa A bAhya kalAguNo to hIna che, tethIja to yogIrAjajIe svayaMne guNahIna gaNAvyA. svarUpa (Atma) guNathI yukata che te ja guNavAnA che - bhagavAna che. mATe ja yogIrAja prabhughare AvI, prabhukAre AvI praviNatA nahi paNa prabhutAne - AtmA je anaMta guNadhAma che tenI mAgaNI kare che - AtmakalAnI mAgaNI kare che. padano bodha e che ke dunyavI sAMsArika kalAonI paNa kiMmata to ja ) che, jo e AtmakalA bhaNI dorI jaI anaMtaguNadhAma evAM paramapada paramAtmapadanI prApti karAvI ApatI hoya. anyathA AtmakalA vinAnI sarva kalA e guNa nathI paNa guNahInatA che kAraNa ke e guNathI svarUpa guNa pragaTa nathI thatAM to te guNa avaguNa gaNAya che - guNahInatA lekhAya che.. jJAnakaLA - vairAgyakaLA sivAyanI bIjI badhI kaLAo kSaNika toSa ApanArI, bahArathI AtmAne pUrNa dekhADanArI ane ahaMkAra vadhAranArI che paNa tenAthI AtmasaMtoSa thato nathI temaja bhavabhramaNa aTakatuM nathI. collaka, pAzakAdi daza-daza daSTAMtothI jenI durlabhatA batAvavAmAM AvI che ane jenI prasaMzA karatA zAstro thAkatA nathI evA devadurlabha mAnavabhavamAM jeNe jJAnakaLA - vairAgyakaLA - AtmakaLA na jANI - na zIkhI - na AtmasAta karI teno mahAmahenate maLelo mAnavabhava niSphaLa nahi paNa nukasAnakAraka arUpI dravyanuM guNakArya satata, saraLa ane sahajAsahaja hoya che. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 26 187 gaNAyo che. anaMta anaMta puNayarAzi ekatrita thayethI maLelA A mAnavabhavamAM jJAnakaLA - vairAgyakaLA ja eka mAtra prApta karavA yogya che. jIva jo e taka cUkI gayo to saMkhyAta, asaMkhyAta ke anaMtabhavonI saMsAranI rakhaDapaTTInA eMdhANa AtmAnA lalATe lakhAI jAya che mATe yogIrAja AnaMdaghanajI mahArAja atyaMta karuNAputa hRdaye pokAra karI mohanidrAmAM poDhelA ane bIjI badhI kaLAo siddha karavAmAM vyartha samaya gumAvatA AtmAne cetavavA - jagADavA A pada dvArA prayatna karI rahyA che. AtmajJAnI mahApuruSonA pratyeka vacano pAchaLa pAvanakArI karuNAno dhodha vaheto hoya che. e jo jIvane parakhAya - oLakhAya - pakaDAya jAya to ja temanA vacananuM hArda pAmI zakAya ane bhavanistAra sAdhI zakAya. AtmajJAnI mahApuruSonA vacano bIjA sAmAnya mAnava jevA zuSka nathI hotA paNa jIvamAtranA kalyANane vAMchatA karuNAsabhara hoya che jenI ApaNe kadara karavA jevI che. vRtti, vAsanA, vicAro ane vikAro e aMtaHkaraNanI azAMta avasthA che. caitaLe tatvo nA bayAMthI upara uThAvavAnuM che. jo thI be ghaDI vA uyayoga, uyayogamAM akhaMDa rahe to kSayabreNi maMDAya ane vItarAga sarvajJa thavAya. jainatva e bhItaramAMthI ubharanAruM tattva che. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 27 (2Na - AzAvarI) - pada - avadhU rAma rAma jaga gAve, viralA alakha lakhAve / // a. // matavAlA to matameM rAtA, maThavAlA maTha rAtA / jaTA jaTAdhara paTA paTAdhara, chatA chatAdhara tAtA // a. // Agama paDhI Agamadhara thAke, mAyA dhArI chAke / duniyAvAra yunise tApe, vAsA sava AzAo | S. II AnaMdaghana pada bahirAta mUDhA jaga jetA, mAyA ke phaMda rahetA / ghaTa aMtara paramAtama dhyAve, turtama prALI tetA / a. II khaga pada gagana mIna pada jalameM, jo khoje sau baurA / citta paMkaja khoje so cinhe, ramatA Ananda bhaurA // a. // 11911 11211 27 11311 ||4|| sAtamA padamAM je bhAva yogIrAjajIe vyakata karyAM hatAM tenA ja anusaMdhAnamAM A padamAM paNa teozrI bahirAtmabhAva tyajI aMtarAtmabhAvamAM lIna rahI svayaMnA paramAtmapadanA prAgaTyanA bhAvo vyakata karI rahyAM che, je sAthe tatkAlIna samAjanI bAhya dharmakriyAne dharma samajI levAnI mUrkhatA upara du:kha vyakata karyuM che. avadhU rAma rAma jaga gAve, viralA alakha lakhAve. a. matavALA to matame rAtA, maThavAlA maTharAtA; jaTA jaTAdhara paTA paTAdhara, chatA chatAdhara tAtA. avadhU1. rAma rAma hare rAma hare kRSNa hare hare ! Namo arihaMtANaM Namo arihaMtANaM ! nI dhUna to jagata AkhuMya jagAve che paNa koI viralA ja e alakSyanA lakSane pAmIne enI alakha lakhAve che eTale ke jagAve che ane rAma rAma ! arihaMta arihaMta ! bolelA zabdone lekhe lagADe che. arthAt ramate rUti rAma: je AtmAmAM ramamANa rahe che te rAma ane sarva aMtaraMga bahiraMga Atmazatru (pudgala) ne rAgadveSa ghaTatAM jAya ane upazama pariNati vardhamAna thatI jAya e jainatva che. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 27. 189 haNI nAkhe che te arihaMtanA bhAvasvarUpane pAmIne mukhe jIbhathI bolAyelAM zabdone jIvanamAM caritArtha karI e zabdonA bhAvarUpa svayaM bane che. jIbhathI uccArAyela zabdonuM jIvanamAM Alekhana kare che. jIbhathI bolAyelA zabdone e cAkhe che - AsvAde che - anubhave che. rAma, kRSNa, ziva-zaMkara, nArAyaNa, buddha, jaina, Isu, allAha Adi aneka vidhavidha matavALA, maThavALA paMthoe pota potAnA ISTadevonI upAsanA nAma-sthApanA-dravya-bhAva e cAra nikSepAothI cAlu karI che. upAsyane eTale ke upAsyanA bhAva-svarUpane pAmavA vahetI karAyelI upAsanA kALanA pravAhamAM samayAMtare ghasAtI ghasAtI sukAtI sukAtI mAtra eka prakAranI yAMtrika kriyA - rUDhi - paraMparA banI gaI. sApa gayA ane lIsoTA rahyAM jevI sthiti thaI gaI. - mahopAdhyAyajIe paNa gAyuM che.... parama prabhu saba jana zabda dhyAve, paDhata purANa veda arU gItA mUrakha artha na bhAve uvata phIrata grasta rasa nahi pazucarvita nyu cAve. eNgagama jevuM phakata rasahina cAlyA ja karavAnuM ! nAma - sthApanA - dravyanA AlaMbanathI jenuM nAma levAya che, sthApanA karI jenI pUjA karAya che ane dravya nikSepAthI jenA jIvanakavananA guNagAna gavAya che tenA jevA bhAva che - tenuM jevuM svarUpa che tene pAmavAnuM che. nAmA - sthApanA - dravya e sAdhana - kAraNa che ane bhAva-svarUpa e sAdhya - kArya che. kALanA pravAhamAM paraMparAgata praNAlikA rUDhi eTale ke nAma - sthApanA - dravyarUpa sAdhano rahyAM paNa sAdhya - lakSya je bhAva (svarU5) hatuM eno cheda UDI gayo. tyAga vairAgya rahyAM. jJAna dhyAna bhUlAI gayA. tyAga vairAgya e niSedhAtmaka sAdhanA che. jJAna-dhyAna e vidheyAtmaka svarUpa sAdhanA che. para sAtheno sAMdho toDIe chIe paNa svanI sAthe saMdhANa thatuM nathI. kAtarathI kapaDuM vetarIe guNAdara, guNapramoda, guNaprazaMsA, guNapakSapAta AtmalakSe hoya. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 AnaMdaghana pada - 27 chIe paNa soyathI sIvIne paheraNa banAvatA nathI. vizvanA bAhya vyavahAramAM tyAga vairAgya keLavavAnA che paNa aMtara sAthe to jJAna dhyAna keLavavAnA che. lakSyanuM lakSya ja nahi rahyuM. anAdikALathI e lakSyanuM lakSya rAkhyuM ja nathI. lakSyanuM svarUpa paNa samajavA maLyuM nathI tethI lakSyanuM koI jJAna ke koI samaja paNa nathI. anAdino adhyAsa thaI gayo che. eTale ja jJAnIoe adhyAtmakSetre ene alakha arthAt alakSya kahyuM. AvAM alakSya - alakhanI dhUna - Ahaleka to koI mahAmahA bhAgyazALI bhavyAtmA ja jagAve je vIra hoya - vIralA - parAkramI hoya. khANa to paththaranI hoya. ratnanI khANa kAMI thoDI hoya ! paththaranI khANamAMthI ratno meLavavAnA hoya je kavacita javalle ja maLI AvatA hoya. dariyAmAM chIpalAM to ghaNAMya hoya. paNa motI ApanArA keTalA ? AvA avatArI yugapuruSo so baso pAMcaso varase ekAdA thAya ane te ya pAchA oLakhAvA durlabha, tethI temano bheTo (meLApa) paNa kavacita koI mahApuNyazALI bhavyAtmAne thAya ke je bhavyAtmA AvA mahAtmAnA viyogamAM jhUrato hoya. devacaMdra mahArAjAe paNa mahAvIra stavanA karatAM gAyuM... svAmI guNa oLakhI, svAmIne je bhaje, harisaNa zuddhatA teha pAme; jJAna cAritra tapa, vIrya ullAsathI, karma jhIpI vase muktidhAme. tAra. jagata AkhuM jema nAma rUpAtmaka che tema jagata AkhuM dravya bhAvAtmaka che. dravyanI kiMmata dravya tarIke to ja che jo e enA bhAva (guNa - svarUpa)thI yuta che. have ahIM to thayuM e che ke bhAva bhUlAya gayo che ane kriyA - nAma - sthApanA - dravya rahI gayAM che. AnuM du:kha to upAdhyAya vIravijayajIe paNa emanI sImaMdhara svAmInI stavanAmAM vyakata karavuM paDyuM. ajJAnatA ahIM chavAI rahI che; tatvonI vAto bhUlAI gaI che. evA AtmAnA duHkha mArA, kaheja cAMdalIyA, kahejo cAMdalIyA sImaMdhara teDA mokale. liAvavuM ke guNasthAnaka paNa jo daSTimAM guNagrAhitA lAvavI nathI to te kema bane ? Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 27 191 kriyA bAhya dazya svarUpa che ane emAM sImItatA (maryAdA) ane vividhatA che temaja te bAhya sAdhano ane AlaMbana mAMgI letI hovAthI parAvalaMbI che. jyAre bhAvamAM vyApakatA ane svAvalaMbatA che, paraMtu te atyaMtara hovAthI dazya svarUpa nathI. paraMparAgata parAvalaMbI kriyA paNa jarUrI che paNa tenI kiMmata to ja che jo e sakriyatAmAMthI akriyatA bhaNI, sImItatAmAMthI vyApakatAbhaNI, bheda (vividhatA)mAMthI abheda bhaNI, parAvalaMbItAmAMthI svavalaMbItA bhaNI dorI jatI hoya ane paraMparAmAMthI paramapade vhoMcADatI hoya.. anyathA bhAva ane lakSavihoNI paraMparAgata karAtI kriyA matamatAMtaramAM pariNamatI hoya che. amArA mata pramANe karAtI kriyA ja phaLadAyI ane sAcI, evo A matano mahAgraha Ubho thAya che. pachI AvA mamate caDhelAM matAgrahIo. potapotAnA matavALAnA maTho sthApe che ane potapotAnA matamAM ane maThamAM rAcatA nAcatA kadAgrahI banI rAtAcoLa thaI phare che. Ama bhAva bhUlelA bhAnA bhUlelA thAya che, jenA pariNAme bhedamAMthI abhedamAM javAne badale, anekamAMthI eka thavAne badale bhedamAM ja aneka bhedo prabhedo matamatAMtaro UbhA karI ekameka sAthe bAkhaDe che - vAda vivAda - vikhavAda UbhA kare che. khaMDita to hatAM ja ! khaMDamAMthI akhaMDamAM javAne badale ekabIjAne khAMDavAmAM rAInA dANAM jevAM TUkaDe TUkaDAmAM vaheMcAI jAya che. dharma mATe eka jJAnIe kahyuM che.. || "na vayam abhedam sAdhayAma: kiMtu bhedam pratiSedhAma: " || je mAdhyama - sAdhanathI rAga-dveSa ochA karatAM jaI vItarAga banavAnuM hatuM - vyApaka thavAnuM hatuM te sAdhanonA jhaghaDAmAM sAdhyanA svarUpane bhulAvI daIne rAgadveSa ja vadhAravAnuM akArya sahu koI matavALA pota potAnA mata paMthI ane maThane nAme karI rahyAM che. sAdhanane ja sAdhya mAnI beThAM to vaLI keTalAMka sAdhyane ja sAdhana banAvavAnI utAvaLa karI. matavALA ane makavALA thayA eTale potAno coko bIjAnA cokAthI. Agavo - judo dekhADavA - te te mane tenApaNuM dekhADavA tAtA banI toramAMne choDavAnuM mithyAtva, meLavavAnuM samyaktva ane pAmavAno mokSa. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 AnaMdaghana pada - 27 toramAM potapotAnA mato ane maThone ane tenA anuyAyIne lebala mAryA. jaTA dharIne pharanArA jaTAdhArI kahevAyA. zarIre rAkhanA paTA karanArA ke pachI amuka pATavALA, amula gAdIvALAno amuka paTo dhAraNa karanArA te te paTanA - pATanA - gAdInA paTAdhara kahevAyA. koIe tridaMDa gharyo, koIe cIpiyA khakhaDAvyA, koIe tripuMDanA bhAle tilaka karyA, koIe coTalI rAkhI, koIe muMDana karAvyuM, koIe dADhI rAkhI, koIe janoI dhAraNa karI, koIe koInI kaMThI paherI ema potAnA mata-paTa-paMtha-gAdI-pATanI oLakha batADavA paTAdhArI thayAM. brAnDeDa banyA. pATa je jJAnanI beThaka - vyAsapITha kahevAya. tenI UMcAI - moTAI khovAI gaI. eTaluM ja nahi paNa pota potAnI AgavI oLakha sthApita karavAM judA judA prakAranI chatrIo - ziratrANa dhAraNa karanArA banI chatAdhara thayAM. koIe bhagavI, koIe pILI, koIe lAla, koIe sapheda, koIe lIlI dhajA pharakAvavAnI rAkhI. mAthe judI judI TopI, pAghaDI, kepa, heTa dhAraNa karavAnuM cAlu karyuM. ADaMbara vadhyo paNa Atmadhana haNAya gayuM. sAdhana baLa jAmyuM ane satva khovAI gayuM. bahAranI kriyAmAM dhAmadhUme dhamAdhama cAle paNa tattvadaSTie tapAso to badhuM sArahIna lAge. mahopAdhyAyajIe paNa gAyuM. viSayarasamAM grahI mAciyA, nAciyA kuguru mapUra re; dhUmadhAme dhamAdhama calI, jJAnamAraga rahyo dUra re. gA. 7 - savAso gAthI stavana. Ama dharmano marma, dharmanuM hArTa (prANa) ke je bhAva kahevAya te bhUlAI jatAM jenA thakI zAMta, prazAMta, upazAMta thavAnuM hatuM te mATe ja thaI rAtA mAtA. tAtA thayAM - azAMta garama thayAM - ukaLyAM - uzkerAyA. Agama paDhI ANamadhara thAke, mAyA dharI chAke; duniyAdAra dunise lAge, dAsA saba AzAke. avadhU.2. jevo deha e bhASAnuM makAna samajAya che tene pachI saMsAramAM udAsInatA sahajapaNe vartAya che. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 27 193 Agamo - vedo - zAstro - pothIo - graMtho pasyA - bhayA. paraMtu Agama ke jemAMthI AtmAnI gama - samajaNa meLavIne AtmA ane enuM paramA AtmasvarUpa - paramAbhya je alakSya - agamya che tene gamya banAvavAnuM eTale ke AtmAnubhUti karavAnI hatI te thaI nahi. AtmAmAM che te zAstromAM - AgamomAM - veda purANomAM ApyuM che. Agama bhaNIne AtmAne vAMcavAno - tapAsavAno ane vedavAno hato, te Atmavedana thayuM nahi. pariNAma svarUpe AgamajJAnathI AtmAnaMdanI - jJAnAnaMdanI - svarUpAnaMdanI prAptithI jIvananI zuddhatA - svacchatA - pavitratA - prazAMtatA - prasannatA - sAMpaDavI joIe te sAMpaDI nahi paNa UlaTo AgamajJAnano bhAra - thAka lAgyo. Agama bhaNIne mAyA, mamatA, moha, ajJAnane dezavaTo ApI Rju ane prAjJa banavAnuM to ekabAjue rahyuM paNa UlaTA mAyAcArI - mAyAdhArI banI vadhu vakra ane jaDa thaI chakI gayAM chAkaTA banyA. Agama abhyAsanA jJAnAcAranA vyavahArathI jJAna-AtmA-nizcayamAM javAnuM hatuM, samitimAMthI guptimAM javAnuM hatuM, zubhamAMthI zuddhamAM javAnuM hatuM tene badale UlaTI ja prakriyA thaI. zubhamAMthI azubhamAM heThA UtaryA. prabhunA nAme, dharmanA nAme ja mata, maTha, pATo sthApI mAyA sevI mAyAcArI - matAgrahI maThAgrahI banIne ubharAyA - chalakAyA. AtmAmAM zamavAnuM hatuM - TharavAnuM hatuM - samajIne samAI javAnuM hatuM tene badale ukaLyA ane tAtA thayAM - uzkerAyA. adhUrAne adhUrA ja rahyAM. bharAyA nahi - pUraNa thayA nahi pariNAme "adhUro ghaDo chalakAya" ane "khAlI caNo vAge ghaNo" jevI sthitinuM - avadazAnuM nirmANa thayuM. pothI bhaNI paMDita thaI palita thayAM, vidvAna thaIne nAdAna banyA, sAkSara thayAM chatAM rAkSasaja rahyAM to pachI e bhayuM zuM kAmanuM? A to bhaNyA paNa gayA nahi evuM thayuM. saMta kabIrajIe paNa gAyuM che.... pothI paDha paDha jaga muA, paMDita bhayA na hoya; DhAI akSara premakA paDhe so paMDita hoya. svarUpanA khalamAM upayogane ghUMTavo tenuM ja nAma sAdhanA ! Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 AnaMdaghana pada - 27 ApaNe AryAvartamAM hindustAnamAM janmelAM to bahu puNyazALI bhavyAtmAo chIe ke vidyAnA AraMbhakALe vidyA bhaNAvatAM pahelAM ja ApaNane bhaNAvavAmAM AvyuM che ke " vidyA yA vimu"i ane "vidyA vinaye zokha" je bhavathamaNamAMthI mukti nathI apAvatI te vidyA ja nathI. e to avikA - matijJAna che. ane jo vidyAvAnamAM vinaya nathI to e vidyA zobhatI nathI. vinaya - vinamratA - laghutA - nirvizeSatAthI ja vidyA zobhe. che ane pUjAya che. bhaNI gaNIne duniyAdArI - dunyavI sAMsArika vyavahArathI para thaI nizcayamAM eTale ke AtmAmAM karavAnuM hatuM. jJAnI banI jJAnadazAmAM - jJAnAnaMdamAM ramavAnuM hatuM, tenA badale zeyamAM - dunyAdArImAM - vyavahArakriyAone ja eTale ke duniyAne - saMsArane ja vaLagI rahyAM ! bhaNIgaNIne jenAthI aLagA-vegaLA thavAnuM hatuM tene ja vaLagI rahyAM ! siddha thavAnI, paramAtmA banavAnI prakriyA to sakriyatAmAMthI akriyatA, bhaNI laI janArI, zilAcaraNamAMthI zalezIkaraNe hoMcADanArI, sadehIne videhI banAvI adehI avasthAe pahoMcADanArI sarvakalyANakArI prakriyA che. sAdhanA jema AgaLa vadhatI jAya tema tema sAdhano ochAM thatAM jAya, sAdhanA ghanatA pakaDatI jAya ane sAdhyathI aMtara ghaTatuM jAya. kALa yogya nathI ke pachI kALa haju pAkyo nathI evAM bahAnA batADI vartamAnakALa je hAthamAM che tene gumAvI rahyAM chIe - khoI rahyAM chIe. je vartamAna vartavuM joItuM hatuM tene kAla (bhaviSyakALa) upara ThelI rahyAM chIe. hAthamAM hatuM tene gumAvI dIdhuM ane hAthamAM nathI te bhaviSyanI - kAlanI AzA dharIne AzAnA dAsa banIne beThAM chIe. rAjA dazarathe RSi vasiSThanA kahevA mujaba muhUrta jovAnI bhAMjagaDamAM paDyA vinA Avela zubha saMkalpane tatkAla amalamAM mUkI daI rAmano rAjyAbhiSeka khaseDavAnuM nathI paNa khasI javAnuM che. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 27 195 karyo hota to pitAnI hAjarImAM ja putra gAdInazIna thayo hota. muhUrtanI bhAMjagaDamAM to rAmajIno rAjyAbhiSeka cauda varSa Agho ThelAyo ane rAjA dazaratha e avasara mANavA jIvita rahyAM nahi. ethI ja to kahyuM che ke zumI ziSyana" "zreyArita vahu vijJAna" zubhane kAla para na Thelo. Aja, atyAreja eno amala karo kAraNa ke zreyaskara kAryonI ADe ghaNA vipno AvavAnI saMbhAvanA che. kAlano koI bharoso rakhAya ema nathI. A mAnavabhava kAMI vAraMvAra sahejAsahaja maLI jato. nathI. - bahirAtama mUDhA jarA jetA, mAyA ke chaMda rahetA; ghaTa aMtara paramAtama dhyAve, durlabha prANI tetA. avadhU3. : A jagatamAM je anAmInuM nAma japatAM japatAM anAmI thavA IcchatA nathI, je nirAkArIne AkArIne enI sthApanA karI enA rUpane nihALatAM nihALatAM - enI pUjA, prArthanA, arcanA karatAM karatAM arUpI thavA cAhatA nathI; je akAla, kAlAtItanA jIvanakAlanuM vAcana - bhajana karatAM karatAM svayaM akAla, kAlAtIta thavA mAMgatA nathI, te te jagatanA jIvo bahirAtama, bahAramAM vyavahAra ane vyavahArakriyAmAM muMjhAI gayelA, mohAI gayelAM, mUDha, mUrakha, ajJAnI jIvo che. bahAra vyavahAramAM karAtI sarva bAhya vyavahArakriyA e. pudgalathI pugalamAM karAtI pulakriyA che. pudgala to puraNa ane galana thanAruM paLe paLe palaTAnAruM bahurUpI evuM mAyAvI dravya che. bahAramAMthI aMdaramAM - bhItaramAM nahi janArA jagatanA e bahirAtmA che, je pudgalanI mAyAnA phaMdAmAM phasAyelAM mAyAvaza, mohavaza evAM karmAdhIna jIvaDAM che. paramAtmAnuM nAma letAM letAM, paramAtmAnuM rUpa nihALatAM nihALatAM, ane paramAtmAnA jIvana caritrakathana vAMcatAM sUNatAM svayaM anAtmabhAvamAMthI - bahirAtmabhAvamAMthI aMtaramAM UMDA Utare che; paramAtmAnuM jevuM pragaTa svarUpa che tevuM ja potAnuM paNa apragaTa svarUpa che -. tat tvamasi' nA bhAvathI. devAlayanA bhagavAnanA AlaMbanathI bhItaramAM dehAlayamAM rahelAM bhagavAna AtmAnI badhAne badhuM maLatuM nathI, tethI to je maLyuM che emAM saMtoSa mAnI sukhI thavA kahyuM. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 AnaMdaghana pada - 27 bhajanA kare che - tenuM ghaTa (AtmA) aMtara (bhItara)mAM dhyAna dhare che tevAM AtmaprANathI dhabakatAM, paramAtmA banavA kaTibaddha thayelAM prANIonA punita darzana thavAM A saMsAramAM durlabha che. khagapada gagana, mana pada jalameM, jo khoje sau barA, cit paMkaja khoje so cinha; ramatAM AnaMda bhaurA. avadhU4. AkAzamAM uDDayana karI rahelAM gaganavihArI khagapakSInA pagalAMne je AkAzamAM zodhe che; pANImAM tarI rahela mAchalI (mIna) jene pagaja nathI tenA pagalAMne je jalamAM zodhe (khoje) che te sahu koI bAvarA (borA) - babUcaka - mUrakha che. e ja rIte bahirAtmabhAvadazAmAM vartatA jIvo aMtarAtmadazAmAM vartatA pagInI peThe bahirAtmabhAvamAM paramAtmadazAnA pagalAM zodhavA prayAsa karavo te paNa mUrkhatA che. je jyAM hoya tyAM tene zodhe to maLe. AtmA to AtmAmAM che. e kAMI bahAra anAtmAmAM nathI. potAnuM potAmAM hoya e kAMI paramAM nA hoya. devAlayamAM rahelAM - birAjelA - paramAtmAnA AlaMbanathI dehAlayamAM rahelAM - hRdayakamala (citta paMkaja)mAM paramAtmAne zodhe to maLe. paNa e mATe dehAlayane zivAlaya banAvavuM paDe. eTale ja to kahayuM che ke "zivomUvA zire thaneta: hadayakamalamAM zodhe to tyAM enA cihno - lakSaNo paNa jJAna-darzana-cAritrAdi jovAM maLaze. cittaguNa eTale ke hRdayaguphAmAM - aMtaranA (bhItara)nA bhoMyarA (bhaurA)mAM e potAnA nitya pUrNa sthira AnaMda svarUpane . jhaMkhato jaNAze. bhorAno artha bhramara karIe to bhItaramAM khojIzuM to hRdayakamalA rUpI pUSpa upara bhramaNa (ramaNa) karato - guMjArava karato AnaMdabhramara oLakhAze. A saMdarbhamAM mahopAdhyAyajIe paNa savAso gAthAnA stavanamAM gAyuM che. huM para ghara jotAM re gharma tume pharo, nija ghara na lAho re dharma, jema navi jANe re mRga kasturIo, mRgamada parimala marma. ' jema te bhUlyo re mRga dizi dizi phare levA mRgamada gaMdha; I tema jaga TUMDhe re bAhira dharmane, mithyASTi re aMdha. - gA. 12-13 * savAso gAthA stavana, paryAyamAM vairAgya daSTi nathI to nityadaSTi- nizcayadaSTi-dravyadaSTi sAcI nathI. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 27 khaga pada gagana mIna pada jalameM, nuM arthaghaTana svAnubhava saMpanna khImajI bApAe emanI AgavI rIte karyuM che ke khagoLa vettA AkAzamAM rahelAM meSa, mIna, makara, kuMbhAdi rAzIo; soma, maMgaLa, budha, gurU, zukra, zanI, ravi, rAhu, ketu, Adi graho; tArAmaMDaLa, sUryacaMdrAdinI cAlanA AdhAre bhaviSyakathana karanArA ane mukhethI rAmanAmanuM uccaraNa karatAM pArakA varakanyAnA joDA meLApa karAvI gorapaduM karanAro brahmasamAja; jamInanA peTALa-bhUtalamAMthI jalastrota, sonA, rUpA, hIrA, mANeka, pannA, nilama, Adi kimatI khanIja padArtho ke tAMbu, lokhaMDa, koyalA, gesa Adi padArthonI mAhiti dharAvanAra padadhArakonA dhanalAlasAthI prerAI dharatImAne cIravAnA kAryo karanArA udyogapationA vyavasAya, nadI dariyAdinI jalarAzimAM vahANo calAvanArA, mAchImArI Adino vyavasAya karanArA pApapuNyanI paravA na karanArA, jIvahiMsA karanArA mAthA pharelA bAvarA mANaso jo rAma rAma bolavA dvArA paramAtamapade phoMcavAnA manoratha sevatA hoya te sarve pAgala mUrakhA che. - 1907 padano bodha e che ke bAhya dharmakriyAnA AlaMbanathI azubhathI bacI, zubhamAM rahI, bahirAtmabhAvamAMthI aMtarAtmabhAvamAM jaI zuddha thavAnuM che ane upayogazuddhie zuddhAtmA paramAtmapada pragaTa karavAnuM che je mATe devAlayanA AlaMbane dehAlayane zivAlaya banAvavAnuM che. mAnavInuM pratyeka AcaraNa prasaMgane anurUpa hovuM joIe. e Atma jAgRtimAMthI pragaTeluM hovuM joIe, nahi ke pUrvayojanA ke vicAromAMthI. AtmajAgRtimAM rahIne karAyelA kAryo upara jaina zAsana adhyAtmanuM lebala mAre che ane adhyAtmIono ja mokSa batAve che. pazcAtApa ane prAyazcita jo sAcA hoya to te AtmajAgRti lAvyA vinA raheja nahi. Shi rAganuM kAraNa jaDa nathI paNa rUpIpaNuM che je rAga karAve che. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 AnaMdaghana pada - 28 pada - 28 AzA auranakI kyA kIje, jJAna sudhArasa pIje || A. || bhaTake dvAra dvAra lokanake, kUkara AzA dhArI / mAtara anubhava thato ziyA, utare vAvaDa raNumArI || bAza. I I1. AzA dAsIke je jAyA, te jana jagake dAsA / AzA dAsI kare je nAyaka, lAyaka anubhava pyAsA || AzA. // // 2 // manasA pyAlA prema masAlA, brahma agni parajAlI / tana bhAThI avaTAI piye kasa, jAge anubhava lAlI || AzA. // // 3 // Agama piyAlA pIyo matavAlA, cinhI adhyAtma vAsA / mAnandaghana vetana hai rahene, te nora taHIRI || gAzA. || IIjhA. pUrvanA 27mA padamAM jagata AkhAne hAthamAM rahelAM vartamAnane khoI, bhaviSyanA zamaNAmAM rAcanArane AzAnA gulAma gaNAvela che. have A padamAM, AzAne dAsI banAvI anubhava pyAsA banI anubhavapAna karavA jaNAve che. sAthe sAthe AtmAnI vismRti ane jAgRtadazAnI oLakha paNa A padathI karAvI che. AzA viSayamAM pUrvenA 7mA padane paNa atre pharIthI joIzuM. to A pada 28 vadhu spaSTa thaze ke jyAM AzAne jaMjIra gaNAvI che. AzA auranakI kayA kIje, jJAna sudhArasa pIje. AzA. AzA eTale AvatIkAla - bhaviSyakAla - parakAlano bharoso - vizvAsa. ApaNe tyAM kahevata che ke "AzA amara che". to pAchI vaLI tethI viraddhanI paNa kahevata che ke "pArakI Aza sadA nirAza". syAdvAdazailIe nayasApekSa vicAraNAthI baMne kahevata sAcI che. amaranI AzA rAkho - amara thavA Iccho to amara thaIne raho. kAraNa ke avinAzI paramAtmAnI zraddhA thavI ane paramANunI zraddhA thavI atyaMta kaThIna che. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMghana pada 28 * 199 sAthenuM joDANa avinAzI banAvyA vinA rahe nahi. amaranI AzA eTale svanI AzA. kemake amara e AtmAno svabhAva - svarUpa che. svamAM svAdhInatA che jyAre paramAM parAdhInatA che. mATe ja kahyuM.... pArakI AzA sadA nirAzA, e he jagajana phAMsA; vo kATanakuM karo abhyAsA, laho sadA sukhavAsA Apa svabhAvamAM re, avadhu sadA maganameM rahenA. parano, pArakA parAyAno vizvAsa kema rakhAya ? para je pote ja vinAzI che, paLa paLamAM palaTAnAruM bahurUpI mAyAvI che te vinAzIno vizvAsa kema karAya ? vinAzInI AzA vinAzI sAthe joDI, vinAzI banAvI atRpta rAkhe che. jyAre avinAzInI amaratvanI AzA avinAzI sAthe joDANa karAvI avinAzI banAvI saMtRpta (pUrNakAma - nIrihI) kare che. : he cetana ! paranI AzA rAkhyA vinA jJAna eTale AtmA ane sudhA eTale amRtarasanuM svarasa - AtmAnaMda jJAnAnaMda rasanuM tuM pAna kara ! svakAlamAM (vartamAnamAM) rahI svadravyane svakSetramAM sthita karI sva bhAvane pragaTa karI le to kSetra (deza), dravyamAM ane kALa, bhAvamAM laya pAmI, tuM tArA dravyabhAvAtmaka svarUpane pAmIza. deza (kSetra) ane kALanA baMdhanathI chUTIza. svarUpa purNatA thatAM kSetrano dravyamAM ane kALano bhAvamAM laya thAya che. kSetra ane kALanA bhedo AtmAnI ajJAnatAthI AtmAmA ghusyA che, jeno sAdhanA dvArA laya karI svarUpasiddhi pAmavAnI che. Aja to jJAnasudhArasa (jJAnAnaMda) nuM pAna che je avasthAnI avinAzItA ane AtmapradezanA sthiratvarUpa amaratva che. bAkI parAyAnI AzAmAM to doDI doDIne thAkavAnuM - hAravAnuM ane nirAza thavAnuM ja hoya che. hAthamAM 'che' tene mANavA detI nathI ane je 'nathI' tenI pAchaLa AzA resanA ghoDAnI jema doDAvI doDAvIne thakavI nAMkhe che. kadAca e AzA phaLIbhUta thAya to tene bhogavavAnA hozakoza rahetA nathI. AzA pote maratI nathI paNa AzAmAM ane AzAmAM ApaNe maraNane zaraNa jIvane nathI sAcI zraddhA paramAtmAnI ke nathI sAcI zraddhA paramANunI. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2005 AnaMdaghana pada - 28 thaI jaIe chIe kAraNa maravAnA TANe paNa hoza (zuddhi)mAM rahIne maraNane bheTavAnA badale jIvavAnI AzA rAkhIe chIe. pachI AzA rahe che ane AzA rAkhanAro raheto nathI. je te jyAM tyAMthI le te badanasIba ke pachI jene maLeluM nakAmuM jAya te kamanasIba? koNa vadhAre kamanasIba ? hAthamAM AveluM cAlyuM jAya te vadhu kamanasIba, AzA rAkhavI e apekSAe kamanasIbI che. - AzA to mAyAnI dAsI che je jJAnasvarUpa smRti para paDado (AvaraNa) kare che - AcchAdita kare che - DhAMke che. zruti - smRti - jAgRti to mAyAnA paDadAne cIranAra AtmAnI prajJA chINI che. zruti eTale Agama zravaNa, smRti eTale AgamaDhuta dhAraNA ane jAgRti eTale zruti smRtine anurUpa jJAna - vivekayukata jJAnadazA - jAgRta (apramatta) dazA. veda anusAra zruti ane smRti e sUryaputrI che. jayAre Agama anusAra viveka eTale jAgRta (apramatta) dazA arthAta niraMtara jJAnanI upasthiti evI jJAnadazA. samatA e zuddha jJAnadazAvaMta bhagavAna AtmAnI priya patnI hovAnA nAte zruti ane smRti jo jJAnabhAnu rUpI sUryanI putrIo che to temanI mAtA samatA che. jayAre vivekane AnaMdaghanajI mahArAjAe samatAnA bhAI tarIke oLakhAvela che. paraparAyAnI AzA rAkhavI eTale paramAM sukhabuddhi karavI. paramAM sukhabuddhi e mithyAtva che. eka jJAnIe kahyuM che ke nirAzA ko pI jAo aura AzA ko mITA de." bhaTake dvAra dvArA lokanake, kUkara AzA dhArI; Atama anubhava rasake rasiyA, utare na kabahu khumArI. AzA...1. nayanonI animiSatA ane kAyAnI sthiratA e dhyAnanA pAyA che. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 28 201 AzAne dharanAro - AzA rAkhanAro lokonA ghera ghera bhaTake, haDe have thAya, pUMchaDI paTapaTAve ane paga cATe tyAre jema kUkara eTale kUtaro ke sthAna keme karIne mAMDa roTalAnA TUkaDA bhego thAya che; te rIte jyAre AzAno mAryo jaNa kaMI keTakeTale ThekANe bhaTaka bhaTaka kare, kaMI keTakeTalAMnA maheNAToNA sAMbhaLe, vaitaruM kare, camacAgIrI khuzAmata kare tyAre enI AzAnI, mAMDa mAMDa Icchita kalpita sukhano TUkaDo meLavavA pUratI pUrti thAya che. e TUkaDAthI tRSNA chIpAtI nathI ane vaLI pAcho tRSNAmAM taNAIne AzAno doDAvyo resanA ghoDAnI jema doTa lagAvavA mAMDe che. AzAno gulAma - dAsa banI jaI bIcAro - bApaDo - rAMkaDo - lAcAra banI jAya che. vAgha bIcAro bakarI banI jAya che. - jyAre pArakI Aza rAkhyA vinA, je pote ja potAmAM hAza (saMtoSa) karI palAMThI vALIne beTho che, evo Atama anubhavanA rasano rasiyo, je AtmAnaMdamAM DubakIo mArI rahyo che, te svAnubhUti saMpanna sAdhakanI khumArI koI kayAreya utArI zakatuM nathI ane ene khuvAra karI zakatuM nathI. e to svAnubhUtinI saMpattithI evo saMpanna hoya che ke jevAM pelAM RSi hatAM ke jeNe sAme cAlIne AvelAM samrATa sikaMdarane paNa khumArIthI kahI dIdhuM hatuM ke Agho khasa ! mArI ane sUryaprakAza (jJAnaprakAza)nI ADe nahi Ava ! e AzAno dAsa banIne doDato nathI paNa AzAne ja beThaka banAvI enA upara cappaTa besI jaI pote potAmAM - svamAM ja lIna banI AtmAnubhati rasamAM rasika rahe che ane koInI paravA - tamA na rAkhatA potA para ja ane potAnI Atmazakti upara ja mustAka rahe che. enI khumArI - khudAIne koI kyAreya khuvAra karI zakatuM nathI. je ni:spRhI che ane tethI jene A jagatamAM kAMI joItuM ja nathI, je koInI ADe Avato nathI, jene kayAre kazuM aDe nahi tene koI kevI rIte naDe ? "kevaLa zuddhAtmAnubhava (je potAnI potAmAM ja rahela AtmadazA - sva tva - potApaNuM sattva che) sivAya A jagatanI koIpaNa (para - jaDa) vinAzI cIja mane khapatI nathI" evAM nirapekSa ni:spRha bhAvamAM je rame che te jagatano sarvocca zrImaMta balka jagatano mAlika che. Aja AtmAno kuraguDu muni azananI AsakatathI nahi paNa anazananI azakatathI khAtA hatAM. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 AnaMdaghana pada - 28 AtmapaNAno sAco ahaMkAra che ane tene ja asmitA kahela che. AzA zAsake je jAyA, te jana jAke dAsA; AzA dAsI kare je nAyaka, lAyaka anubhava pyAsA. AzA.2. mAyAnI dAsI AzA che, evI AzA dAsInA je jaNyA - jAyA - putro che, te sarve dAsIputro che. AvA dAsIputro dAsapaNuM karavAne ja jamyA. hoya che - e dAsatva - golApaNuM - gulAmI karavAne ja lAyaka hoya che ane tethI tevAM sarve jaNa (jana) - mANaso jagatanA dAsa arthAt jagatanA gulAma je koI jaNa AzAnA dAsa nahi banatAM, AzAvaza nahi thatAM; AzAne potAnI dAsI potAnI gulAma banAve che ane AzAne vaza (tAbe) thatAM nathI te nAyaka - hIro - vIra che. e vIra jana ja gRhita (meLavelA)no tyAga karIne ane agRhita (meLavyuM nathI tenI)nI IcchA (AzA)no tyAga karI zakavA. samartha bane che. evo nAyaka (vIra) ja AtmAnubhUti (svAnubhUti)ne lAyaka (yogya) hoya che. evo nAyaka je lAyaka che te ja AtmAnubhavano tarasyo . (pyAso) bane che ane te ja AtmArthI AtmAnubhava pipAsu, Agama pyAlo - (somarasa - sudhArasa) AtmAmRta banAvavA udyamI bane che. manasA pyAlA prema masAlA, brahma agni parajAlI; tana bhAThI avaTAI pIye kasa, jAge anubhava lAlI. AzA.3. manano pyAlo jemAM AzA, apekSA, IcchA, saMkalpa vikalpano kacaro bharelo paDelo che, tevuM e mana kuDAkacarAthI bharaluM kumana che. AvA A kumanamAMthI badho kuDokacaro kADhI nAMkhI tene sumana banAvavAnuM che. kumanane khAlI karavA mATe ene namAvavAnuM che. narma, laghu, nirvizeSa banAvavAnuM che. namanabhAvathI khAlI thayelAM e manapyAlAmAM bhagavasvarUpa bhaktirasarUpI dudha bharavAnuM che, je zvetAMgI hovAthI sAtvikatA, pavitratAne ApanAruM ane zaktidAyaka hoI puSTi karanAruM che. emAM sarvajIva prati premarUpI saMsAramAM mohamAyA che to AdhyAtmikSetre yogamAyA che. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 28 203 sAkaranI mIThAza bheLavavAnI che ane upara svArpaNatA, sarvArpaNatA (tyAga vairAga, saMyama) nA elacI, kezara, jAvaMtrI, jAyaphaLa, badAmAdinA vasANA-masAlA meLavavAnA che ane guNasugaMdhathI maghamaghatuM banAvavAnuM che. jJAna-dhyAnano brahmAgni prajavAlavA (parajALavA)no che ane tana (deha) bhaThThImAM ene khUba khUba ukALIne (avaTAIne), ghaTTa kaDhiyaLa banAvIne dehabhAvanA viSayarasa ane kaSAyarasane varALarUpe UDAvI daIne je rasakasarUpa AtmAmRtA zeSa rahe che, teno kasa letAM letAM cUsakI bharatAM bharatAM e manapyAlo gaTagaTAvI jaIne arthAta ene khAlI karI amana eTale ke IcchArahita * AzArahita, nIrihI-pUrNakAma ane saMkalpa vikalpa (vicAra) rahita thaI nirvikalpa banI javAnuM che. saMtRpta thavAnuM che. Ama kumanane namanathI sumana banAvI sumanane paNa pAchuM namanathIja amana banAvavAnuM che. azubhamAMthI zubhamAM ane zubhamAMthI zuddhamAM javAnuM che. kaDhiyaLa mevAsAlA vasANA bharapUra dUdha pIvAthI jema deha puSTa thAya che ane dehalAvaNyamAM vRddhi thAya che tema AtmAmRta - AtmAnubhUtinA pAnathI Atmateja jhaLahaLI UThe che. anubhava lAlI jAge che - AtmA jJAnaprakAzathI jhaLAMhaLAM thAya che. Agama piyAlA pIyo matavAlA, cinhI adhyAtma vAsA AnaMdaghana cetana hai khele - dekhe loka tamAsA. AzA.4. paramAtma bhakitanA raMge raMgAyelA avadhuta yogIoja AtmAnaMdanA anubhavarUpa, bIjAthI na kaLI zakAya tevA pyAlAo ghUMTa bharI bharIne pIe che ane pacAve che. jagatanA jIvono manarUpI pyAlo to viSayonI pariNati ane kaSAyonI pariNatithI kharaDAyelo che. te ajJAna jIvone A manano pyAlo jo vizuddha hoya to temAM adhyAtmano vAsa thAya che tenI ya khabara nathI ane e paNa khabara nathI ke anaMtakALanA bhavabhramaNa pachI * anaMtA avatAro bAda A manapyAlo ke je zabda ane bhASAjJAna sahitanuM saMkSi eTale zrutathI saMyukta jJANuM (zruta sahitanuM matijJAna) pAMce IndriyonI paripUrNatAnI sAthe arvAcIna vaijJAnika zodhakhoLothI sukha sagavaDa vadhyA paNa zAMti, samAdhi khovAI gayA. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 AnaMdaghana pada - 28 maLyo che, jenAthI bhavabhramaNathI mukata thaI, sarva duHkha dUra karI sarva sukha prApta karI zakAya che. e to sarvoccapadane prApta karI ApanAra sarvottama sAdhana che. jeono vAsa adhyAtmamAM ja che arthAt jeono upayoga sadA potAnA aMtaragata (sattAgata) zuddha svarUpa (dhruvAtmA) tarapha ja vaLelo - jhukelo che tevAM adhyAtmaniSTha - brahmaniSTha - Atmarata AtmAoja mananA Agama. piyAlA (pyAlA)nuM arthAt mananA pyAlAmAM AtmagamyatA - AtmAnubhUtino rasa bharIne, ke je rasa manapyAlA sivAya bIjA kazAmAM bharI zakAto nathI, tevAM Agama piyAlAnuM (jJAna sudhArasanuM) pAna karI matavAlA eTale ke Atmamasta rahe che - AtmaramamANa thaI svasthita * Atmasthita svastha - Atmastha bane che. parabhAva - anAtmabhAva - jaDabhAva sarvathA chuTI gayo hoya che ane tyAre tyAM cetana enI zuddha cetanA je AnaMdano ghana - sukhakaMda hoya che emAMja khelato - krIDA karato hoya che. aMtaramastImAM Atmamasta dazAmAM viharatA AtmaraMgI raMga avadhUtanI e AtmamastIne oLakhI - samajI nahi zakanArA lokane, ane laukikane ja jANanArA samajanArA jagatanA lokone to AvI AtmadazAmAM ramatA avadhuta dhUnI - pAgala - divAnA lAge che, tethI . temane to A joNuM thAya che. dekhavA-jovA-mANavA jevo tamAso lAge che. Azcarya thAya che ! AnaMdaghanajI mahArAjAne vadhelI jaTA, dADhI sAthe lagabhaga digaMbara avasthAmAM, avadhUta dazAmAM, AtmamastImAM, viharatA joIne, Azcaryacakita thaI Azcarya vyakta karatAM loka kahe che ke A te kevuM jIvana ? vyavahAramArganI ATalI badhI upekSA ane chatAM nizcayamAM - AtmAmAM ATalI uttama ramamANatA ! jJAnInI jJAnadaSTie AdhyAtmika pAramArthika vAstavikatA to e hatI ke jagata raMgabhUmi hatuM, jagatanA kartA bhokatAbhAvamAM rAcatA loko e nATakanA pAtro hatAM ane jagatanA paLe paLe palaTAtA raMga e nATakanA dazyo hatAM jenA yogIrAjajI AnaMdaghanajI mahArAjA to kevaLa jJAtA - draSTA hatAM. e to raMgabhUmithI - saMsArathI vegaLA thaI gayelAM prekSaka hatAM, babbe tethI uparanI kakSAe hatAM. e to aMtaratamamAM evAM Atmastha thaI gayAM hatAM ke bahAra zuM thaI rahyuM che tenuM temane bhAna ja nahotuM. e avadhUta yogI AtmA ne oLakhAya tyAM sudhI jIvane saMsAramAM cakragati che. Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMghana pada - 28 to jagata tamAsAne saMsAra nATakane jovA mATe hAjara nahotA kAraNa ke teozrI to AtmalIna rahetAM hatAM. . 205 padano bodha e che ke.para kyAreya sva thanAra nathI ane sva kyAreya para thanAra nathI. abhAvano bhAva thanAra nathI ane bhAvano kadI abhAva thanAra nathI. paramAM parAdhInatA che. svamAM svAdhInatA che. mATe paranI bIjAnI AzA choDI daI parathI khasa, svamAM vasa ane mANa sva(Atma) sa. dRSTikoNa badalavA upara bhAra che. ajJAnI potAnA dRSTikoNathI gherAya che ane baMdhAya che. savAla vastuono nathI paNa dRSTikoNano che. jo te vastuonI kAmanAothI bharelo to te baMdhanane anubhave che ane jo kAmanAothI rahita che to te mukata che. mANasa potAnA kAraNothI ja gulAma bane che ane eja kAraNone te toDe to mukata thaI zake che. mAnavInuM mana anAdikALathI pAyAnI bhUlo karatuM AvyuM che. 'huM koNa chuM ?' tenI oLakhamAM te atyAra sudhI niSphaLa gayo che mATe game teTaluM sAruM jIvana jIvavA chatAM te baMdhana mukta thaI zakayo nathI. Ma mAnavabhava pAtratA eTale upAdAnane vikasAvavA mATe maLelo zreSDabhava che. kAma kADhI levA jevuM che. zeraDI, mosaMbI ke kerImAMthI rasa kheMcI letA AvaDe che paNa dehamAMthI caitanyarata kheMcatA nathI AvaDatuM. AtmAnuM AtmapaNe gerahAjarapaNuM e AtmAnuM bhAvamaraNa che. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 AnaMdaghana pada - 29 pada - 29 (rAga - AzAvarI) avadhU nAma hamArA rAkhe, so parama mahArasa cAkhe // avadhU. // nahIM hame puruSA nahIM hama nArI, varana na bhAta hamArI / jAti na pAMti na sAdhana sAdhaka, nahIM hama laghu nahIM bhArI // a. // 1 // nahIM hama tAte nahIM hama sIre, nahIM dIrgha nahIM chottaa| nahIM hama bhAI nahIM hama bhaginI, nahIM hama bApa na beTA || a. // 2 // nahIM hama manasA nahIM hama zabdA, nahIM hama taraNakI dhrnnii| nahIM hama bhekha bhekhadhara nAhIM, nahIM hama karatA karaNI // a. // 3 // nahIM hama darasana nahIM hama parasana, rasa na gaMdha kachu nAhI / Anandaghana cetanamaya mUrati, sevaka jana balI jAhIM // a. yogIrAjajIe A pada dvArA dravyArthikanayanA saMgrahanayabheda Azrita "huM koNa ?' no javAba vedAMtadarzana zalIe neti netithI ApI cetana AtmAnI siddhi nAstibhAMgAthI karIne jaNAvyuM che ke je vyavahAramAM dekhAya che ane huM kahI oLakhAvAya che, tenAthI dekhAto nathI te cetana taddana judo - vegaLo che. zaMkarAcArye emanA AtmaSTakamamAM AvA ja bhAvo vyakata karyA che. e AtmASTaka pariziSTamAM joI levuM. avadhU nAma hamArA rAkhe, so parama mahArasa cAkhe. a. he Atman ! amAruM nAma koNa rAkhe ? amArA nAmane koNa ajavALI zakaze ? koNa e nAmane dIpAvaze ? je koI amAruM nAma lenAro che, amAruM nAma denAro che ane amArA nAme oLakhAnAro che te amArA nAmanI yazapatAkA pharakAvanAra koI mAmulI mANasa nahi hoya. e to koI mahAmulo mahAmAnava narakesarI - AtmapipAsu puruSottama haze, je paramano pyAso paramapada - II8II samajathI je kArya thAya te AgrahathI nahi thAya, Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 29 paramAtmapadanA parama (sarvocca) mahArasane eTale ke parama prazAMtatAnA ane paramAnaMdanA parama mahArasane cAkhanAro - AsvAdanAro haze. * 207 . potAnA nAbhikamala - maNipuracakramAM ATha rUcaka pradeze eTale ke potAnA kUvAmAM ja paripUrNa rahela amRtarasanI choLothI potAnA eka eka Atmapradeza je asaMkhyAta che tene chalochala karIne e mahArasane pUrepUro bharapUra mANaze. paraMtu pahelAM to e mahAtmA e mahArasane cAkhaze. e mahArasane cAkhavAne paNa te ja nararatna bhAgyazALI banaze ke je zuddha citta haze, jIvana jenuM pavitra haze, je zodhaka - ciMtaka - vicAraka haze te tenA tyAga vairAgya ane jJAnaghyAnanI prabaLatA tIvratAnA pramANa anusAra cATaNa pAmaze. cATaNathI AsvAdita thayelo pachI e pUrepUruM mAMgaze. nayavimalavijayajIe paNa gAyuM che..... Agama te jinavara bhAkhIyo, gaNadhara te haIDe rAkhIyo; tehano rasa jeNe cAkhIyo, te havo zivasukha sAkhIyo. nahIM hama puruSA nahIM hama nArI, varana na bhAta hamArI; jAti na pAMti na sAdhana sAdhaka, nahIM hama laghu nahIM bhArI. avadhU...1. mAro e bhagavat puruSa to pUrepUrAthI ja ruSTa, puSTa ane tuSTa thanAro puruSa - AtmA che. je pUrepUrAnI eSaNA rAkhe che - pUrNatAno ja je Isuka (Icchuka) che te puruSa che. pUrNatA enuM svarUpa che tethI e sarvatra pUrNatA ja Icche che ane pUrNatAne ja zodhe che. e nathI to nara (puruSa) e nathI to nArI (strI) ke nathI to e nAnyatara (napusaMka). navamAM guNasthAnake liMga rahe che paNa veda nathI raheto. arthAt AkRti rahe che paNa vedano udaya nathI hoto. nathI to e goro, kALo, pILo ke ghauM varNo, na eno koI raMga (varana-varNa) che ke na koI enI bhAta (DIjhAIna) arthAt bhAtIgaLatA. varNa paNa nathI, chApa paNa nathI ane chapAI paNa nathI. kti prApta saMpatti ke puNyodyathI mahAna nathI paNa guNothI mahAna che. Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 AnaMdaghana pada - 29 je badhAM rUpo bahAramAM dekhAya che te to para, jaDa paMcamahAbhUta tatva pRthvI-pANI-agni-vAyu-AkAzAdi pudgalanA rUpo che. pudgalanA A rUpa, rasa, gaMdha, sparza, zabdamAM huM nathI. - vizvetana - cetana (mitracetana)no eka paNa guNa "zuddha cetana'mAM nathI ane zAha cetana'no eka paNa guNa mitra cetanamAM nathI. banne sarvaNA sAva judAM che. zuddha cetana e puruSa tattva che ane mitra cetana e prakRti tatva che. zuddha cetana e biMba che, mizra cetana e pratibiMba che. cetananI chAyA paDavAthI te UbhuM thayuM che. mitra cetana e sarvathA cetana paNa nathI ane sarvathA jaDa paNa nathI. paraMtu cetananI hAjarIthI cetanabhAvane pAmela pudgalA che je sakriya arthAt kriyAzIla che ane tenAthI saMsAra cAle che. zuddha cetana akriya che ane te ja paramAtma tattva che. zuddha cetana jIva pote ja che paNa tene jIva oLakhato nathI kAraNa ke te dekhAtuM nathI ane mizra cetana je sthUla hovAthI dekhAya che paNa thoDA samaya puratuM che, jemAM jIva anAdithI 'huM paNuM karato Avyo che te jIvanuM ajJAna che. A ajJAnane kAraNe ja Akho saMsAra Ubho thayo che, tene TALavAnI vAta A padamAM karI che. jema huM raMgarUpa nathI tema brAhmaNa-kSatriya-vaizya-zuddhAdi cAra varNarUpa, jAtirUpa paNa nathI. huM koI jAtapAtano nathI ke nathI mArI uttama, madhyama, kanISThanI paMkita (pAMti) - krama. nathI to huM ekendriya ke nathI to huM vikasendriya, paMcendriya manuSya, deva cA nAraka. nathI to huM sAdhakanI sAdhanAnuM sAdhana ke svayaM sAdhaka yA anya koI sAdhakano uttarasAdhaka. huM to svayaMsiddha, anAdi anaMta, anutpanna, avinAzI, svayaMbhU niSpanna chuM. hA ! sAdhanAkALamAM sAdhyasvarUpe upasthiti che kemake anAdi anaMta chuM. eTaluM ja nahi paNa huM kAMI havAmAM taranArA rU jevo ke taNakhalA jevo haLavo - halako - nIco paNa nathI ane vajana ke paththara jevo potAnA bhArathIja DUbI janAro bhAre - vajanadAra - UMco paNa nathI. na to huM laghu nAno - nIco chuM ke na to gurU - moTo - jIvane sajjanatA to phAve che paNa sAtvikatA nathI phAvatI. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 29 209 UMco chuM. nathI hu mahAna skUla, nathI huM lahAna sUkSma. A badhAM to vyavahAra calAvavA vyavasthA sAcavavA mATe mArI avasthAne (paryAyane) apAyelA nAma che, je avasthA badalAtA badalAI janArA bhAmaka nAma che. A badhI asthira avasthAomAM avasthita adhiSThAtA to sthira, dhruva, acala, azruta, ajanmA, akSara, amara, akSaya, agurulaghu, avyAbAdha, avyaya, adazya evo arUpI anAmI ane avyavahArca che kAraNa ke te adehI, azarIrI, amUrta che ane akriya che. e ja sAco "huM chuM ! A badhI asthira avasthAomAM je "huM paNuM karuM chuM teno to abhAva thaI janAra che. mATe te ahaMkAra arthAt avaLo ahaMkAra che - mithyA ahaMkAra che kAraNa ke huM paNuM nathI temAM 'huM paNuM" kare che. he jIva! je "tuM" nathI temAM tuM "huM" "huM kare che te ja tAro ahaMkAra che. e badhA to kramabhAvI paryAya (palaTAnArI avasthA) che, je satata niraMtara sAthe rahenAra sahabhAvI guNa paNa nathI ane guNa jemAM rahelAM che te guNI (dravya) pote paNa nathI. e to lokoe lokavyavahAra mATe loka (jagata)mAM ApelI oLakha-saMjJA-sarvanAma che. e to jarA vicAra ke lokamAM tAruM nAma hovA chatAMya loko lokavyavahAramAM ja pAchA zALAmAM, hospiTalamAM, sarakArI daphataromAM, jelamAM nAmathI nahi paNa naMbarathI oLakhe che. he jIva! jagatanA nakazAmAM tuM tane batAvI zake ema nathI. tuM kazAmAM ja nathI tethI to ene nakazA kahyAM ! mATe ja to yogIrAje prathama paMkitamAM ja kahI dIdhuM ke nAma e rAkhaze ane parama mahArasa cAkhaze je jAtane - paMDane anAmI arUpI jANIne piMDa (ha)nA nAma ane rUpano moha rAkhaze nahi ane dehane apAyelAM nAma, rUpa, temaja deha svayaMne mArA mAnaze nahi. vinAzI te mAruM nahi ane mAre te. vinAzI nahi. avinAzI evo huM vinAzIne mAruM kema mAnuM? nahIM hama tAte nahIM hama sIre, nahIM dIrgha nahIM choTA; nahIM hama bhAI, nahIM hama bhaginI, nahIM hama bApa na beTA. avadhU.2. zIta zarIrathI huM zIta svarUpa nathI ke uSNa zarIrathI huM uSNa svarUpa jJAna svarUpanA bIbAmAM DhaLe to vItarAga bane. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 AnaMdaghana pada nathI. zItatA-uSNatA to pudgala guNadharma che. athavA to tAto eTale ke jagatapitA - God paramapitA ke Izvara nathI ane sIre eTale ke sIrI - zrI - -- bhAgyadevI yA bhAgyavidhAtA nathI. huM dIrgha eTale moTo ke lAMbo paNa nathI ane choTo eTale TUMko ke nAno paNa nathI. na to huM vAmana chuM ke na to huM virATa - mahAkAya chuM. A badhAM to nAmakarmanA udaye maLelAM nAma, rUpa, raMga ane ghATa che. A to tAMbu bheLavI banAvelA sonAnA dAgInA - ghareNAM che. zuddha sonuM joItuM haze to ghareNAMnA ghATa, ghaDAmaNa ane ghaTa bhUlI javA paDaze jatAM karavA paDaze. Apa svabhAvamAM re, avadhU sadA maganameM rahenA; jagata jIva hai karamAdhInA, acarija kachua na lInA. 29 jyAM ghATaghaTa (nAma-rUpa) ane ghareNuM (deha) ja huM nathI tyAM pachI e dehanA saMbaMdhe baMdhAyelA bhAInA, bahenanA, bApanA, beTAnA, mA dIkarInA ke pati-patnInA saMbaMdho kema karIne mArA hoya zake ? e to mohanIya karmano udaya che. leNadeNanA RNAnubaMdhanA saMbaMdha che. leNadeNa pUrI thatAM sahu sahune raste paDI janAra che. ghaDIka bheLo maLelo paMkhIno meLo che. koI vahelo koI moDo UDI janAra che. kavie gAyuM che..... tuM nahi kerA koI nahi terA, kayA kare merA merA, terA hai so terI pAse, avara saba anerA. vadhu vinAzI tuM avinAzI, aba hai InakA vilAsI; vapusaMga jaba dUra nikAzI, taba tuma zivakA vAsI. Apa. Apa. Apa. he avadhU ! tuM to sarva sAMsArika saMbaMdhonA baMdhanathI mukata Apa svabhAvamAM sthita vItarAga che. tuM rAgI nathI, tuM vItarAgI che. vItarAgI sarvanA hoya ! rAgI koIno nahi, sivAya enA rAgano ! rAgInA saMbaMdho rAga poSAya tyAM sudhI ja hoya jyAre vItarAga saMbaMdha zAzvata hoya ane vItarAga hoya eTale sarvanA hoya. vItarAgInI vItarAgatA premapUrvakanI hoya ane prema vItarAgatA pUrvaka hoya. jJAna ane AnaMda avinAbhAva hovAthI jJAnane pradhAnatA apAya che. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 29 nahIM hama manasA, nahIM hama zabdA, nahIM hama taraNakI dharaNI; nahIM hama bhekha bhekhadhara nAhIM, nahIM hama karatA karaNI. avadhU.3. dehanA saMbaMdhe vaLagelA parivAranA kauTuMbika saMbaMdho ke snehI svajanonA saMbaMdha e huM nathI kAraNa ke deha ja huM nathI. AgaLa vadhIne have yogIrAjajI kahe che ke skUla deha to javA do A sUkSma mana ke je IcchA kare che, vicAra kare che, bhAva kare che te paNa huM nathI. IcchA, vicAra hovA e to ghAtikarmanA hovApaNAnA lakSaNo che. IcchA thavI eTale mohanIyakarmano udaya kemake IcchitA padArthano moha che. vaLI Icchita padArtha joIe che eno artha e thayo ke te padArthano vyakitane abhAva che. arthAt aMtarAyakarmano udaya che. vicAra thavA e matijJAnanI upasthiti sUcaka che. eTale ke kevaLa jJAnAvaraNIya ane kevaLadarzanAvaraNIya karmano udaya che. mana amana thAya to bhagavAna thAya. mana, amana thAya eTale koI IcchA rahe nahi eTale nIrihI - vItarAga - pUrNakAma thAya. bAramAM guNasthAnake Ave. vItarAga thatAM matijJAna avikArI thayuM paraMtu haju matijJAna che paNa pUrNajJAna - sarvajJatA nathI. tethIja chadmastha kSINamoha vItarAga guNasthAnaka kahevAya che. bAramAnA aMte teramAM guNasthAnake pravezatA vicAra paNa jAya - saMkalpa - vikalpa jAya ane nirvikalpadazA Ave arthAt bhAvamana jAya ane sarvadarzI sarvajJa banAya. haju teramAM sayogI kevalI guNaThANe dravya mana rahe che paraMtu codamAM ayogI kevalI guNaThANe dravyamanano vyApAra paNa baMdha thaI jAya che kAraNa ke rIlezIkaraNathI sarva yoganuM sthirIkaraNa karI sarva yogavyApArano virodha karavAmAM Ave che. Ama mana e sAdhana jarUra che paNa sAdhyathI abheda thatAM e sAdhana chUTI jAya che. Ama mana e paNa huM nathI. mana che tyAM sudhI manovargaNAnA pudgalanA grahaNa ane tyAgarUpa kriyA che. vicAratRpti e kevaLajJAna che ane IcchAtRpti e paramAnaMda che. jyAre jJAna ane AnaMdanI abhedatA e AtmAnuM paramAtmasvarUpamAM pariNamanarUpa evaMbhUtanava nirdiSTa svarUpa che. zrI ramaNa maharSie paNa kahyuM che.... sAdhakanuM prayojana mAtra jJAna nathI. jJAna sAthe AnaMda paNa prayojana che. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 AnaMdaghana pada che mukita to citta zamI jatAM ja, e hArda je ko samaje suzAstranuM; zamAvaze e manane susatvare, zAstro pachI zeM uthalAvaze e ? 29 jo huM mana nathI to pachI huM zabdarUpa kevI rIte houM ? zabda to be pudgala paramANuonA gharSaNathI utpanna thanAra avAja che. Ama zabda pudgala che paNa pudgalano guNa nathI. zabdoccAramAM paNa bhASAvargaNAnA pudgala paramANunA grahaNa ane tyAganI kriyA che. - Ama AtmA enA paramavizuddha svarUpamAM, nathI to manasvarUpa ke nathI to zabdasvarUpa. e amana azabda che. ethI ja to sAcuM UMcuM mauna ene kahyuM ke jyAM zabdonuM paNa mauna che ane mananuM paNa mauna che. munine managupti, vacanagupti, kAyaguptinI sAdhanA kahI. (tRNa) ghAsa jenI upara Uge che te dharaNI - dharatI - pRthvItattva paNa nathI. huM utpAdaka paNa nathI ane vinAzaka paNa nathI. eTaluM ja nahi paNa, huM koI bhekha eTale bhIkhArI ke bhikSuka paNa nathI ane bhekha (veza) dhArI sAdhu, sanyAsI, jogI, bAvo, daravezI ke phakIra nathI. - are ! kazAnoya kartA nathI, sivAya ke mArA svarUpano svabhAvano. paramAM mAruM koI kartApaNuM che ja nahi. jo kartApaNuM hota to mane aNagamatuM huM thavA deta nahi. jyAM kartApaNuM nathI tyAM kriyA nathI ane kriyA nathI tyAM karaNI nathI ane bhogavavApaNuM nathI. huM karato nathI - huM kartA nathI ane chatAMya huM karuM chuM ane huM kartA chuM ema mAne che ane manAve che te ja ahaMkAra che ane e ja baMdhananuM kAraNa che. Ama AtmA amana, azabda, aNAhArI, azarIrI, akartA, akriya che. nahIM hama darasana nahIM hama parasana, rasa na gaMgha kachu nAhI; Anandaghana cetanamaya mUrati, sevaka jana bali jAhIM. avadhU...4. carmacakSu (AMkha)nuM kArya darpaNa (arIsA) jevuM che. emAM padArthanuM anaMtAnaMta guNonuM eka saMmilita pariNamana e vItarAgatA che. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 29 213 pratibiMba paDe che. Ama AMkhanI kIkIno pratibiMba jhIlavArUpa guNadharma che. darpaNa jevuM kArya karatI AMkhoe darpaNa jevAM banavuM jarUrI che. biMbanuM pratibiMba darpaNamAM paDe che paraMtu darpaNa kAMI biMba upara paDatuM nathI ke potAmAM paDelAM pratibiMbanA kAraNe biMbarUpa thatuM nathI. dIvo potAnA prakAzathI vastune dekhADe kharo, paNa vastu svarUpa nahi thAya. ema dRSTimAM dazya dekhAya bhale paNa dRSTinA daSTAe to dRSTi duSTAmAM ja (potAmAM ja) rAkhavI joIe ane dazya rUpa na thavuM joIe. dekhAya bhale ! paNa jo dekhe (dazyamAM bhaLe) to dAjhe. Ama huM AtmA daSTA jarUra chuM paNa darzana nathI. eka jJAnIe kahyuM che. jo najara Ate ke nahi apane, jo hai apanA najara nahIM AtA !" have jo darasana (darzana)no artha visvanI AtmaviSayaka vidha vidha AdhyAtmika vicArasaraNI Phylosophy evo karIe to saMgrahAdi sAta nayomAMnA ekeka naya Azrita je ekAMtika darzano che te huM nathI. eka eka nayathI utpanna thayela eka eka darzana e to sAgaramAM udbhavelA taraMgarUpa che. taraMgano sAgaramAM samAveza thAya che paNa kAMI sAgarano taraMgamAM samAveza thato nathI. naya e to pUrNa pramANano eka aMza - biMdu che. biMdu kAMI siMdhu kahevAya nahi. aMza kAMI pUrNanI barobarI karI zake nahi. A part cannot be equalized to whole. Ama huM AtmA aMza nathI paNa paripUrNa - sarvAMgasaMpUrNa chuM. jema AMkhathI thatAM dazyanA rUpa eTale ke varNa ane AkAra svarUpa huM nathI tema parasana eTale ke sparzana (sparza) rUpa paNa huM nathI. padArthane (Touch) sparza karo to ThaMDo ke garama che tenI jANa thAya. padArthane (Rub) ghaso to khabara paDe ke kharabacaDo che ke suMvALo. padArthane (Press) dAbo to. jANa thAya ke e narama-poco-mulAyama che ke kaThaNa ane padArthane (Lift) uMcakavAthI mAluma paDe ke te bhAre vajanadAra (guru) che ke halako (laghu) che. rUpIne choDo ane arUpIne pakaDo to mokSa pAmo. Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 AnaMdaghana pada - 29 Ama padArthanA parasanAdithI jaNAtA zIta, uSNa, rukSa, snigdha, narama, sakhata, bhAre, halakAmAMnA ATheya guNa je che te huM nathI. parasanano artha yadi prasannatA karAya to arthaghaTana e paNa thAya ke nathI to huM prasanna - rAjI ke nathI to huM khinna * nArAja. huM kAMI rati arati svarUpa nathI. huM to vItarAga svarUpa chuM. jo ke yogIrAje ahIM parasana zabda sparzananA arthamAM ja prayojayo che kemake pugala guNa niSedharUpa AtmA jaNAvI rahyAM che. khAro, khATo, mITho, tIkho, tUro, kaTu e chaye rasamAMthI koI rasarUpa huM nathI. huM sugaMdha ke durgadha svarUpa paNa nathI. rUpa-varNa, sparza, rasa ane gaMdha e to pudgalanA guNadharma che ane IndriyonA viSayo che. huM AtmA to atindriya aviSayI, avikArI chuM. vAcaka mAnavijayajI paNa Aja bhAva vyakata karI paramAtmasvarUpa akaLatAne dAkhave che. rUpa nihALI paricaya kIno, rUpamAMhi nahi Ayo; tuM to akaLa svarUpa jagatamAM. . je je pUjA te te aMge, tuM to aMgathI dUre, te mATe pUjA upacArika, na ghaTe dhyAnane pUre. cidAnaMda kerI pUjA, nirvikalpa upayoga; Atama-paramAtamane abheda, nahi koI jaDano joga. tuM to akaLa svarUpa jagatamAM. rUpAtIta dhyAnamAM rahetAM, caMdraprabhajinarAya; mAnavijaya vAcaka Ima bole, prabhu sarIkhAI thAya. tuM to akaLa svarUpa jagatamAM upayoga eTale caitanya vyApAra arthAt jJAnano vaparAza. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMghana pada * 29 Ama je avedI, abheda, agurUlaghu, azarIrI, amUrta, abaMdha, amana, azabda, akartA, atIndriya, avikArI, arUpI, akriya caitanyamaya AnaMdapiMDa (sukhakaMda) AtmasvarUpane pichAnaze, tevAM nararatno - narakesarIo enI balihArI upara ovArI jaIne, e paramAtma svarUpanA upAsaka - sevaka banIne uparokata sarva anAtmarUpanI Ahuti ApI devAnuM - bali caDAvavAnuM mahAna parAkrama karI, svayaM paramAtmArUpe prakAzIne jagatamAM paramAtmasvarUpanA prakAzananA vaheNane vahetuM rAkhI, paramAtmAnA nAmane dIpAvaze. mokSamArga cAlu raheze. e svayaM bhagavAna banI bhagavAna vatI bhagavadbhAva vaheze. padano bodha e che ke tuM tArA virUpane oLakha, tuM tArA svarUpane oLakha. je tAruM nAsti svarUpa che tenI nAsti kara ane je tAruM astisvarUpa che teno AviSkAra kara ! TuMkamAM virUpathI vibhakta thaI svarUpano bhakta banI tuM tArA svarUpathI abheda thA ! nigodanI nikRSTa avyahArAzimAMthI bahAra nIkaLavA bhAgyazALI thayelAM ane vyavahArarAzimAM Avela he bhavyAtman ! have tuM utkRSTa caitanyAnaMda akriyatA avyavahArya dazAne pAma ! ApavAnI kriyA saMyogo anusAra thAya che paNa ApavAnA bhAva jAgRti anusAra thAya che. 215 AtmA anya dravyane jANavAnI jJAyaktithI jJAna mahAna che jyAre svAtmAnubhUtithI veTane mahAna che. saMsAratyAga eTale parabhAvamAMthI viramavuM ane svabhAvamAM ramavuM. Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 AnaMdaghana pada - 30 IIII pada - 30 (rAga AzAvarI) sAdho bhAI samatA raMga ramIje, avadhU mamatA saMga na kIje || sA. // saMpatti nAhIM nAhIM mamatAmeM, mamatAmAM misa bheTe / khATa pATa tajI lAkha khaTAu, anta khAkhameM leTe | sA. // // 1 // dhana dharatImeM gADe baure, dhUra Apa mukha lyAve / mUSaka sApa hovegA Akhara, tAteM alacchI kahAve || sA. // // 2 // samatA ratnAgarakI jAI, anubhava caMda subhAI / kAlakUTa tajI bhAvameM zreNI, Apa amRta le AI || sA. || locana carana sahasa caturAnana, inateM bahuta DarAI / bAnandaghana puruSottama nAtha, hitavarI va tAruM II TI. II I4ll pUrvanA 29mA padamAM dravyadRSTi dharI, vyavahArathI vimukha thaI, nizcaya sanmukha thaI, nizcaya svarUpa banI javAnI prakriyA yogarAjajIe batAvI hatI. to have A padamAM vyavahAranaya lakSI vyavahArakriyAthI eTale ke satkArya - sakriyAthI (samatAthI) asakriyA - asatkArya (mamatA)thI chUTI sasvarUpa thavAnI prakriyA batAve che. sAdho bhAI samatA raMga ramIje, avadhU mamatA saMga na kIje. sArAya saMsArane dhuNI (tyajI) dIdho che ane zAzvatanI prAptinI dhuNI dhakhAvI che, evAM he sAdhaka sAdhu bhAI ! tuM samatAnA ja saMgamAM raheje ane enA ja raMgamAM raMgAI jaIne samatAno raMga mANaje (ramIje). sama e tAruM svarUpa che. tethI ja to kahyuM che ke "samatvama yoga ucyate". samatvane ja yoga-sAdhanA kahela che. sama che tyAM zama che. jene badhAMya zAtA-azAtA, sukha-du:kha, sAnukULatA-pratikuLatA, lAbha-nukasAna, mAna-apamAna, upayoga zubharUpe paraName to azubha aTake. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 30 217, jaya-parAjaya Adi dvomAM samatva (samatA) bhAva varte che, te nidraDha rahe che ane upazamabhAvamAM - zAMta - prazAMta - upazAMtabhAvamAM pravarte che. samatA to ja sadhAya avadhU - cetana ! jo mamatAthI chUTAya. mATe avadhU-cetananuM saMbodhana karIne kahe che ke cetato raheje. ni:kAMkSa niraMtara jAgRti rAkhI mamatAno saMga karavAthI cheTo raheje. mamatA jAya to ja samatAmAM avAya ane sAmAyikamAM rahevAya. jene mAruM mAruM kahIe chIe My My karIe chIe te saghaLuM ca para, jaDa ane vinAzI che. e sarva kAMI mAruM che nahi tene mAruM mAruM kahI vaLagIe chIe ane enI upara mAlikI karIe chIe te mamatA che - mamatva che. e "huM" ne bhUlAve che ane "huM" nathI tenA ravADe caDAve che. ane emAM muMjhAve che. e maMjhavaNa TALavA1 eTale zahAtmA ane My eTale tene vaLagela vinAzI evuM prakRtinuM tatva. e benuM separezana (alagIkaraNa) karI I mAM rahevuM ane My ne joI levuM te adhyAtmakalA che, je saMsArano aMta lAvanAra che. A mamatA ja sarva du:khanu (jaDa) mULa che ane samatA ja sarva sukhanuM mULa che. mamatva jenAmAM nathI, enAmAM ja sAco ni:svArtha (ni:kAMkSa) maitrI bhAvano prema hoI zake. mamatva vinAno sarvana ja karI calAvI oparezana karI dardIne sAjo karI zake. mamatA e moha ja che. e moha zuM che ane tene jItavAno mohata maMtra zuM che te nIcenA zlokamAM sarasa rIte jaNAvyuM che. ahaM mameti maMtro'yaM mohasya jagadAndhyakRt / ayameva hi napUrvaH pratimantro'pi mohajit / zuddhAtmadravyamevAha, zuddha jJAnaM guNo mama / ( nAnyona mAnce re' - tyavo morannamuna II A zarIra te huM chuM ane tenI sAthe saMbaMdhita che te badhuM mAruM che' e jagatane AMdhaLu karanAra moharAjAe Apelo maMtra che. jyAre "A zarIra te huM nathI ane tenI sAthe saMbaMdhita che te mAruM nathI' e mohane jItanAro paramAtmAe Apela pratimaMtra che. AdayAtmikatAno mArga jAgRtino che tema atyaMta prAmANikatAno paNa che. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 AnaMdaghana pada - 30 zuddha Atmadravya te huM chuM ane zuddhajJAna te mAro guNa che. huM koIno nathI ane mAruM koI bIjuM nathI e vicAraNA mohano nAza karanAra pracaMDa zastra che. dAdu bhagata paNa kahe che.. terA terA - na kucha hamArA ! merA merA kahata gaMvArA samatA e sthiratA che. samatAthI saraLatA eTale bhedabhAva rahitatA che. tethI vyApakatA che ane premasvarUpa che. svamAM TharavApaNAthI - svamAM samAI javAmAM samatA che. jyAre mamatAmAM viSamatA che ane tethI DhaLavApaNuM hovAthI asthiratA che. mamatAmAM moha mAyA che tethI saMkucitatA ane bhedabhAva che. mamatAmAM samAvApaNuM nathI paNa chalakAvApaNuM che tethI AchakalAI che. AvI A mamatAno, saMga to nathI ja karavAno paNa e mamatAne samatAthI mArI haThAvavAnI che.. saMpatti nAhIM nAhIM mamatAmeM, mamatAmAM misa bheTe; khATa pATa tajI lAkha khaTAu, aMta khAkhameM leTe. sA...10 mamatAno saMga na karavAnA kAraNo batAvatA kavirAja mamatA kevI nakArI mAraka che te jaNAve che. mamatAe to amAro meLa karAvyo che ane e mamatAne kAraNe to amAro kuTuMba kabilo bheLo killola karI rahyo che, to e mamatA amArI saMpatti nahi gaNAya ? nA bhAI nA ! mamatA e kAMI saMpatti nathI. e to Apatti che. mamatAne bheTavuM e to misa eTale ke meza - kAjaLane bheTavA barobara che. e to kAjaLanI koTaDImAM hAtha nAkhI hAthane kALA karavA jevuM che. athavA to kolasAnI dalAlImAM hAtha kALA karavA jevuM che. A dhaMdho dalAlIno che ane te paNa kolasAnI dalAlIno. dhaMdho dalAlIno eTale khATa kahetAM ghara ane pATa kahetAM peDhI ke jenI vacce rahyAM chIe tene UMcata nyAya ApIne ja mokSe javAze. Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada * 30 ophisane choDIne lenArA kharIdanArA ane denArA vecanArAnI peDhInA AMTApherA karavAnA. lenAra ane denAra baMnene UThA bhaNAvI sodo pAra utAravAno ane dalAlI rokaDI karavAnI. dalAlInI kamANI eTale zAkha (AbarU) vagaranI vaceTiyA tarIkenI kamANI ke jemAM gALiyA paNa khAvAnA hoya. AvI kamANIthI lAkho khATyA (kamAyA) paNa e kALI kamANI e meza-kALapa copaDI arthAt kALA karamo meza thaIne jIvane coMTyA. evI kamANInA aMte AyuSya puruM thatAM citA bhego thaI khAkha thayo. je zarIranA saMbaMdhane ane zarIranA saMbaMdhe anya saMbaMdhone sAcavavA jALavavA enA bhogavaTA mATe kALI kamANI karI te zarIra to rAkha thaI gayuM ane kALA karmonI meza coMTADI e karmonI leNadeNanA hisAba cUkavavA anaMta saMsAranI bhaTakAmaNa thaI. emAMthI chUTavAno - e saMsAranA bhavabhramaNano aMta ANanAro mokSamArga pachI sahajAsahaja hAtha lAganAra nathI. jJAnIoe saMsArane aMdhAriyo bhammara kuvo kahyo che. e aMdhAriyA kuvAmAM prakAza thavAno nahi ane bahAra nIkaLavAno mArga najare caDavAno nahi. - * - A paMktinI AdhyAtmika vicAraNA karIe to zrImad AnaMdaghanajI mahArAjAnuM kahevAnuM tAtparya e che ke khATa eTale jIvanI jJAna, darzana, cAritrAdinI svarUpa saMpatti Atmadhana ane pATa eTale svarUpasthitatA svabhAvasthitatA svasthitatA AtmasthitatAnI paTutAne tyajIne arthAt tArI zAzrvata guNabhAva saMpattine tyajIne tuM mamatAno mAryo para-jaDa-nazrvara saMpattine meLavavA pAgala thayo che. khATapATane bhoge khATelI - kamAyelI e saMpatti to ahIMnI ahIM rahI jaze ane jIva tAre khAkhamAM leTI javuM paDaze eTale ke cittAe caDI maraNane zaraNa thaI, khAlI hAthe A bhADAnuM makAna khAlI karI, kamANI mATe karelAM karatutono javAba ApavA (cUkavaNI karavA) cAlatI pakaDavI paDaze. . 219 sArAya saMsAra (duniyA)ne saMpatti mATe khuMdI vaLanArA samrATa sikaMdarane to maravA pahelAM ja maraNaTANe zANapaNa AvI gayuM. sAcI samajaNa AvatAM maraNapathArIe eNe lakhelA vasiyatanAmAne vAMca, vAMcIne cet ane mamatA pAchaLa pAgala thavAnuM choDa ! saMyogavazAta ktine choDI zakAya paNa tarachoDI zakAtI nathI. Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 AnaMghana pada - 3. mArA maraNa vakhate badhI milakata ahIM padharAvajo; mArI nanAmI sAtha kabrastAnamAM paNa lAvajo. je bAhubaLathI meLavyuM, te bhogavI paNa nA zakyo; abajonI milakata ApatAM paNa A sikaMdara nA bacyo. 1. mAruM maraNa thatAM badhAM hathiyAra lazkara lAvajo; pAchaLa rahe mRtadeha, AgaLa sarvane doDAvajo. AkhA jagatane jItanAruM, sainya paNa raDatuM rahyuM; vikarALa daLa bhUpALane paNa nahIM kALathI choDI zakyuM. 2. mArA badhAM vaido ane hakImone bolAvajo, mArI nanAmI e ja vaidone khabhe upaDAvajo. dardIonA dardane daphanAvanArA je hatA; dorI tUTI AyuSyanI to sAMdhanAra ko'natA. khAlI hatheLI rAkhIne jIvo jagatamAM AvatA; ne khAlI hAthe A jagatamAM sau tyajI cAlyA jatA. yauvana phanA jIvana kRnA jara jamIna paNa che qanA; paralokamAM hisAba maLaze puNyanAM ne pApanA. 3. 4. saMyogonA dRSTA banavAthI saMyogone premathI viThAya ApI kahevAya. jIvane janmatAM paheluM kaparUM bALotiyA-jhabhaluM paherAvavAmAM Ave che te ane chelluM kapaDuM maraNa TANe oDhADavAmAM Ave che e kaphanane gajavA hotAM nathI. vacagALAnA jIvanamAM gajavA bharavA pAchaLa gAMThAghelAM banI, kAlAghelAM thaIne AtmAmAM kANA pADIe chIe ! A saMdarbhamAM prabhu mahAvIranA ziSya gosAlaka, mammaNazeTha, sUryakAntA, cUlaNI, bharata-bAhubalI, koNika, subhama ane brahmadatta cakravartI, vartamAnanA abajopati zreSThi AdinA kathAnaka vicArI javA jevAM che ke zuM laIne AvyA hatAM ane mohAMdha banI meLavavAnI mamatAmAM zuM gumAvIne gayAM ? pavitra thavAM, paramAtmA banavA mATe puNyane laIne AvelAM e puNyAtmAo puNyane veDaphI daI pApanA poTalAM bAMdhIne gayAM, sivAya bharata-bAhubalI je bAjhyA paNa bujhyA ane buddha (kevaLajJAnI) banyA. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 30 221 dhana dharatImeM gADe baure, ghera Apa mukha lyA; mUSaka sApa hovegA Akhara, tAteM alacchI kahAve. sA...2. A kaDImAM kavirAja bhamatA kevI bhUMDI ane mAraka che ane jIvanA kevAM. bhUMDA hAla kare che tenuM citraNa kare che. mamatAno mAryo mAyA (saMpatti) ne meLave to che paNa e mAyAnI mAyAmamatAmAM muMjhAyelo, boro-bAvaro-murakha to eTale sudhI thAya che ke e saMpattine pote bhogavato nathI, bIjAne bhogavavA deto nathI, paropakAramAM ke satkAryamAM prayojato nathI ane ene dharatImAM khADo khodIne dATe (gADe) che ke pachI svIjhabeMkanA gupta lokomAM - corakhAnAmAM chUpAve che. dhana gADavA (dATavA)ne mATe dharatIne gALavAnI kriyAmAM pote ja potAnA mukha upara dhULa uDADavA - lagADavA (lyAve) nuM murkhAI bharyuM hAsyAspada kArya kare che. jANe pote ja potAnuM apamAna AvAM apakRtyathI kare che. potAnI hayAtimAM potAne jarUranA samaye dhana maLI rahe ane potAnI hayAti bAda potAnA vAraso. bhAgyahIna namAlA pAkaze evI garbhita zaMkA rAkhI emane e lakSmI maLe evAM hetuthI ene dATe che - chUpAve che. Akhare - aMte e lakSmIpati maraNane zaraNa thavA TANe e guptadhananI eMdhANI (nizAnI) parivArajanone batAvI zakavAmAM asamartha rahe che, to e ghananuM mamatva ene mUSaka eTale uMdaraDo banAve che, ke je uMdaraDo e chUpAvelA dhananI AgaLa pAchaLa kUdAkUda karato, e dhanane mAtra gaNavAnuM ja kAma kare che, je e lakSmI meLavavA TANe enA pUrvabhavanA manuSyapaNAmAM karato hato. jo uMdaraDo nahi thAya to sApa-nAga banI pheNa caDhAvI e ghananA caru upara cappaTa besI jaI, pote paNa bhogavato nathI ane bIjAne paNa bhogavavA deto nathI ane AsapAsa pharakavA deto nathI, je kAma eNe enA manuSyanA bhavamA karyuM hatuM. A mamatva aMge sonAmahora gaNatA. uMdaraDA ane caMDakauzika nAganuM kathAnaka ApaNA sahunI AMkha ughADanAra che. tAte eTale ke te kAraNe - A mATe ja te (evI) lakSmIne alacchI - alakSmI kahI che. Ama mamatAe saMpatti - lakSmI nathI paNa alakSmI che, ema yogIrAjajI daSTAMta ApIne jaNAve che. A lAgI to Aloka ane paraloka ubhaya lokane saMyogo e parasattA che ane daSTi e svasattA che. Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 AnaMdaghana pada - 30 bagADe che ane paralokathI vaMcita rAkhe che. e apalakSaNI lakSmI hoya che je AvatAM e lakSmIpati apalakSaNo - vyasanI bane che. vartamAnamAM moTAbhAganI lakSmI AvI ja hoya che, je Ave tyAre pITha upara lAta mArI Achakalo - abhimAnI banAve che ane jatAM. chAtImAM lAta mAratI jatI lakSmI pAcho vAMko vALI daI bhIkha mAMgatA lAcAra banAvatI jAya che, tethI ja tene dolata kahI che. kahe che ke A lakSmInuM vAhana ullu (ghuvaDa) che tethI te kALI lakSmI rAtamAM kALA - eyyAzInA - khoTA ja kAma karAve che. evI lakSmI dharAvanArAno divasa, sUryAsta thayAM pachI rAte ja ghuvaDanI jema zarU thAya che. sAcI lakSmI to zrIdevI kahevAya che ke jene Asana - vAhana kamala che ane gajarAjo jenI upara kaLaza DhoLI rahelAM hoya che. A zrIdevI e jJAnalakSmI - kevalyalakSmI hoya che. lakSmI caMcaLa che eTale AvI che te javAnI paNa nakkI che. lakSmIne javAnA rastA traNa che. bhoga, dAna ane nAza. lakSmI jo bApakamAInI hoya to bahena gaNAya ane . ApakamAInI hoya to putrI kahevAya. ene bhogavAya nahi. ene to AdarapUrvaka kanyAdAna karI dAnamAM ApI vaLAvAya. lakSmIne dATavI eTale ene daphanAvavI ane eno nAza karavo. je koI lakSmIne bhogave che te lakSmIpati che. bhogavAyelI lakSmI pAchI pharatI nathI. AdarapUrvaka vaLAvelI - dAnamAM devAyelI lakSmI pAchI phare che. e pitRkuLa ane zvasurakuLa ema ubhaya kuLane ujavALanArI kulinA kanyA jevI sva ane para ubhayane kAmamAM AvanArI mahAlakSmI hoya che. A saMdarbhamAM ja gRhiNIne gRhalakSmI kahI che ke je ubhaya kuLane ujavALe che. evI dhanalakSmI mahAlakSmI banI kevalyalakSmI - mokSalakSmIne ApanAra bane che je zAzvata kAla sAthe rahe che. dhArAnagarInA bhojarAjA dAnezvarI hatAM. rojeroja apAra dravya dAnamAM vAparatA. maMtrIne thayuM ke Ama ne Ama to rAjabhaMDAra khAlI thaI jaze. eTale maMtrIe rAjAne zIkha maLe e hetuthI prabhAte jAgatAM ja rAjAnI najare caDe ema lakhAvyuM ke ApatakALa mATe dhananuM rakSaNa karavuM. 'bApanArthe ghana rakSeta' rAjAe javAba lakhyo 'bhAthamAnAM cAla' bhAgyazALIne Apada kevI ? maMtrI mokSe javuM hoya to saMsAramAM laghuttama bhAve jIvatAM zIkhavuM joIe. Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 30 thAkyo nahi ane javAbanA javAbamAM lakhyuM : kadAca daiva ruThe 'vacit pite vaiva' rAjAe eno paNa javAba Apyo 'saMvitamapi nazyati' are ! daiva ruThaze to bheguM kareluM paNa nAza pAmI jaze. kathAnuM tAtparya e che ke puNyathI maLelI lakSmI puNyane pAchI vALavI arthAt puNyakAryamAM prayojavI e puNyanuM vitaraNa che, je ni:spRhI pavitra banAvI paramAtmA banAvaze. kahe che ke lakSmI bhAgyAnusArI che. bhAgya puNyAnusArI che ane puNya zubhakAryanusArI che. puNyane puNyathI ja gALI pavitra banAvI - zuddha banAvI zuddhAtmA - paramAtmA banavAnuM hoya che. - samatA ratnAgarakI jAI, anubhava caMda subhAI; kAlakUTa tajI bhAvameM zreNI, Apa amRta le AI. sAdho...3. 223 bhAvanAjJAnarUpa zrutasAgara jJAnasAgara' (ratnAkara)mAMthI janmelI udbhavelI hovAthI samatA jJAnasAgaranI putrI che - jAI che. jyAre anubhava caMdra je jJAnaprakAza che e paNa jJAnasAgaramAMthI udbhavela janmela hovAthI e samatAno sujANabhAI che. cetana AtmA svayaM guNaratnono sAgara - ratnAkara che, je samatA ane anubhavacaMdrane janma Ape che. kAlakUTa ke pachI tAlapUTa viSa jevI mArakaNI, janmamaraNanA viSacakramAM phasAvanArI mamatAne tyajAvIne eTale ke mamatAnA viSacakramAMthI choDAvIne samatA AtmabhAvanA amRtacakramAM praveza karAvaDAve che. samatA zAzrvatatA amaratAne ApanArI hovAthI e ApamAM - potAmAM amRtane laIne AvI hoI jIvane ziva banAvI svapada siddhapade sthApI ajanmA, ajara, akSara, amara banAvanAra che. - mamatA 'huM" ne bhUlAvI avaLe mArge bhUlAvAmAM nAkhanArI mArakaNI che. jyAre samatA 'huM" nuM bhAna karAvI, svarUpanuM darzana karAvI, svarUpadRSTA samyagdaSTi banAvI, svarUpa mArge vALI, svarUpakartA banAvI sAcA 'huM" pade svapada evAM svarUpapade - siddhapade sthApita karanArI bhavatAriNI che. samatA samabhAvathI sadbhAvamAM laI jaI, satya samyabhAva karAvI bhAvazreNie caDhAvI, uttarottara AtmabhAvanI vRddhi karAvatI, kSapakazreNi dvArA vItarAgatA, sarvadarzItA, .sarvajJatA, sarvAnaMdItA, siddhatvanuM prAgaTya kare che. bahu ghUMTAyeluM hoya te avyaktapaNe kAryazIla rahe che. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 AnaMdaghana pada - 30 svabhAvamAM laI jAya che. mATe ja kavirAjajI pharI pharI paMktine ramADe che ke sAdho bhAI samatA raMga ramIje ! samatA sarvane svIkArya, sarvane samajAya evI ane sva sameta sarvano sarvodaya sAdhanArI che. samyaktvanI prApti pUrve ane samyaktvanI prApti pazcAt vItarAgatA na Ave tyAM sudhI samatAnI ja sAdhanA sAdhu-sAdhake karavAnI hoya che ane tethI samatAnA khoLe ja ramavAnuM hoya che. samatA sAdhakane potAne paNa jaNAya evI che ane sAdhakanA saMparkamAM AvanArAne paNa e vartAya evI che. samatA kaSAya vidArINI - kaSAyanAzinI che. tethI samatA samyakatvane paNa kheMcI lAvanArI ane niSkaSAya - nirmohItA - vItarAgatAnI jananI paNa samatA che. samatAno mahimA mahAmahopAdhyAyajIe emanA samatASTakamAM bahu gAyo che. samatA to sAdhaka sAdhunuM AbhUSaNa - zaNagAra che. sAdhaka jJAnavAna na hoya to cAle paNa samatAvAna to hovo ja joIe, samyaktva prApti pachI zeSa apratyAkhAnI, pratyAkhAnI ane saMjavalana prakAranA kaSAyanA nAza mATe samatA ja sahAyaka che. samakitanA pAMca lakSaNo, zama, saMvega, nirveda, Astikaya ane anukaMpAmAM zama eTale samatAne parAkASTA - TocanuM sthAna ApyuM. zama - samatA nathI to saMvega nirveda, astikya ane anukaMpAnI koI vizeSa kiMmata nathI. balka saMvega, nirvedAdi cAranuM phaLa zama - samatA che. cilAtiputra, bharata, kuraguDamuni samatA guNathI kaivalyalakSmI - Atmaghanane prApta karI zakayA. jagata AkhuMya viSamasvarUpa che. kAraNa ke jagatanA pratyeka jIvonA kAraNa eTale kAmaNa zarIra judA judA che ane pratyeka jIvanA bhAva judA judA che. temaja vyakitagata eka jIvanA bhAva paNa paLepaLe palaTAnArA judA judA che. vaLI sAme pudgalanuM pariNamana paNa pratyeka skaMdha ane pratyeka paramANuMnuM juduM juduM che. sarva pudgala samakAle samapariNAmI nathI. ethI ja jagatamAM vividhatA, vicitratA, taratamatA jovA maLe che. jagatanI AvI viSamatA ane vicitratAmAM vigraha na thAya ane jIvana samAdhAna pUrvaka jIvAya e mATe paNa samatAnI khUba khUba AvazyakatA che. samatA che tyAM samAdhAna che ane samAdhAna che du:kha bhogavavAthI mukti naha thAya paNa sAcI samajathI mukta thAya. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 30 225 tyAM samatA che. samAdhAna e anubhavacaMda subhAI eTale ke jJAnaprakAza che. samAdhAnathI samatA Take che ane vadhe che. kuraguDu maninI gocarImAM mahAtmA theMkayA to e samatAnA svAmIe AtmAne samAdhAna ApyuM ke A to mahAtmAe bhAta-kurumAM AtmAnA amRtarUpI ghI pIrasyuM jethI bhAta svAdiSTa banyA. saMta tukArAmanI patnI tukArAmanA baraDA upara chellA bacelA zeraDInA sAMThAno ghA karI be TUkaDA karyA to saMta tukArAme samAdhAna meLavyuM ke zeraDInA sAThAnA be TUkaDA mAre karavA paDyA hota te teM karI ApyA. le ! A eka TUkaDo tAro ane eka TUkaDo mAro. Ama samatA ja sAcI saMpadA (lakSmI) che jenAthI jIvana sArI rIte jIvAya che. Aloka sudhare che, paraloka sudhare che ane paraMparAe paramaloka prApta thAya che. Atmaghana - kevalyalakSmInI prApti thAya che ke je lakSmI AvyA pachI kadIca pAchI jatI nathI ane akriya banAvIne sAcA arthamAM mAlika - zeTha - svAmI - sarvoparI banAve che. Ama AnandaghanajI mahArAjazrInI vAta so TakA sAcI che ke mamatA alakSmI che jayAre samatA sAcI lakSmI che. mamatA bhavadAyinI che jyAre samatA bhavanAzinI che. locana carana sahasa caturAnana, InaseM bahuta karAI; Anandaghana puruSottama nAyaka, hitakarI kaMTha lagAI. * samatAe mamatAne pachADI - dabAvI to kharI paNa ene mArI nAMkhI jaDamULathI ukheDI nAMkhI nahi tethI mamatA enI mAtA mAyAne ane pitA mohane potAnI paDakhe laI AvI DarAmaNuM rUpa karI samatAne DarAvavA lAgI ane bhagADavA lAgI. | moha, jene cAra kaSAyarUpa cAra mAthA (mukha) che, je ekeka kaSAyanA pAchA hajAro bheda prabhedarUpa locano (AMkho - saMjavalana, pratyAkhAnI, apratyAkhAnI, anaMtAnubaMdhI rUpI AMkho) che ane ene AvavAnA - AtmAmAM paga pravezavAnA avratAdi, durgAna, nokaSAyo Adi hajAro rastArUpa caraNo che; evAM mohanA bhayAnaka raudra bihAmaNA AsurI (rAkSasI) rUpane joIne kaleza, saMgharSa, vAda, vivAda, vikhavAda, vitaMDA, tarka, yukti e badhAM buddhinA cALA che. Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 AnaMdaghana pada - 30 samatA evI to bhayaMkara (bahuta) DarI gaI ke gabharAIne doDatI doDatI, DaratI DaratI AnaMdanApiMDa, puruSomAM uttama puruSottama, zAsananAyaka zAsanapati evAM yogezvara jinezvaranA caraNanA zaraNamAM cAlI gaI. e jinezvara bhagavaMte enuM hita karavA mATe thaIne ene gaLe (kaMThe) lagADI arthAt ene zaraNe lIdhI. e jinezvaranI bhaktinA ane jinezvaranI jinavANI - jinAgamanA baLe baLavattara thayelI samatAe pramattatAne phagAvI daI apramatta banI, satata niraMtara jAgRta sAvadha rahI kSapakazreNie caDhI mohane enI mamatA sahitanA sarva sAthIo sameta nirmULa karI daI nirmohI - vItarAga thaI nirvikalpatA, sarvadarzItA, sarvajJatA, pUrNatAne pAmI jaI mohajIta thaIne anyone paNa mohajIta banAvanAra jiNANuM jAvayANa ane tindrANaM tArayANaM banI gayo. padano bodha e che mamatAthI haNAyelAM ane virUpa banelAM, samatAne keLavI arthAt mamatA tajI, samatA sajI (samatA saMgI thaI) samarUpa evAM sva rUpane pragaTa karo. mamatA mohAdi ari (zatru je viruddha dharmI hoya virodhI che) - ne haNIne arihaMta bano ! mAnavI potAnA pUrvanA anubhavonI upekSA na kare to A banI zake tema che. ApaNe anubhavane nakAratA jaIe chIe ke atyAra sudhI je banyuM tenA karatAM judu ja huM bhaviSyamAM karI batAvIza. A khyAla mAnavIne potAnI khoTI doDa ane mithyA tathyathI aTakAvI zakato nathI. Doing - karavApaNu jyAre pUrNatAe kharI paDe che tyAre mAtra Being hovApaNuM rahe che, je vAstavika zuddhAtmA che. vyaktitva jyAre nIkharI jAya che tyAre astitva mAtra rahe che, jemAM saddhidAnaMda svarUpanI anubhUti hoya che. arthAt AtmAno vastutva rUpe svIkAra hoya che. prApta saMyoga, prasaMga, paristhiti, vastu ane vyaktimAM aheMNA ane mamatva vinA evo mabhAve nikAla karavo e dharma che. jJAnInI vAto sAMbhaLIe chIe kharA, paNa sAMbhaLIne samajamAM lAvI svIkAratA nathI. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 31 pada - 31 (zrI rANa) kita jAna mate ho prAna nAtha, ita Apa nihArI gharakI sAtha. // kita. // 227 uta mAyA kAyA kaba na jAta, yahu jaDa tuma cetana jaga vikhyAta / uta karama bharama viSa velI aMga, ita parama narama mati meli raMga // ti. // 2 // 11911 uta kAma kapaTa mada moha mAna, ita kevala anubhava amRta pAna / ali kahe samatA uta duHkha anaMta, ita khele Anandaghana vasaMta // ti. // 3 // kita jAna mate ho prAna nAtha, Ita Apa nihAro gharakI sAtha. kita..1. pUrvanA 30mA padanA anusaMdhAnamAM yogIrAjajI A padamAM mamatAnA pakSe zuM gumAvavAnuM che ane samatAnA pakSe zuM meLavavAnuM che enuM kathana karI rahyAM che. pramatta (ajAgRta) ane apramata (jAgRta) dazAmAM, savikalpadhyAna ane nirvikalpadhyAna mamatA ane samatAmAM, bahAra-paraghara-parasattA ane bhItara-svaghara-svasattA vacce jholA khAtA cetanane enI sumati cetanA cetAvI rahI che - jAgRta karI rahI che. - he ! matijJAna ane zrutajJAnanA dhAraka mArA prANanAtha svAmInAtha ApanI matine - ApanA matane (mate), ApanI jJAyaka zakitane Apa (kita) kaI tarapha vALo cho ? kaI tarapha (jAna) javA do cho ? Ita eTale I tarapha jarA A tarapha Apa nihAro - nihALo to Apane jaNAze ke A bAju to gharano ane gharanA sAthIono eTale ke anaMtazakitanA puNyayoga che paNa Atmayoga nathI. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 AnaMdaghana pada - 31 dhAraka AtmAno ane e AtmAnA anaMta sva-guNa - svarUpaguNa evAM darzana, jJAna, cAritra, tapano; darzanAcArAdi pAMca AcArano, ratnatrayIno ane deva-gurU-dharmarUpa tattvatrayIno sathavAro che. - A taraphanA caDhANa - ArohaNa - unnatine choDI kyAM tame DhaLANa tarapha khAImAM paDavA jAo cho? pAchA vaLo svAmInAtha pAchA vaLo ! "samaye yana nA pramANe gotama gaNadharane kahevA dvArA prabhu mahAvIra svAmIjIe tamane mane sahune kahyuM che ke eka paLano pramAda karIza nahi. eka paLano pramAda - eka jhokuM khAze ane sTIyarIMga uparano - mana uparano kAbu - niyaMtraNa gumAvI besaze to sIdho khAImAM dhakelAI jaIza ane ahIM sudhInuM sAdheluM ArohaNa saghaLuMya eLe jaze. have to zikhare pahoMcIne je zvAsa heTho mUkavAnuM - poro khAvAnuM rAkhaje. vacce visAmo levAnI vAta ja bhUlI jaje ! gharano - potAnAno sAtha che, potAnAnI huMpha che to hAma bhIDI zikhara sara karI le ! apramatta rahI zreNinA sopAne pagaraNa karI zreya sAdhI le ! preya pAmI le ! uta mAyA kAyA kaba na jAta, yahu jaDa tuma cetana jaga vikhyAta; uta karama bharama viSa velI aMga, Ita parama narama mati meliraMga. * kita...2. uta eTale u tarapha - e tarapha - pelI tarapha " e bAjue to kAyAnA kAmaNanI mAyA che. kAyAnA kAmaNa TumaNamAM AvI jaI enI mAyAnA phaMdAmAM phasAI gayA ane enA kabajAmAM jo AvI gayA, to e kAyAnI mAyA kayAreya enA kabajAmAMthI javA de - casakavA paNa nahi de evI che. yaha eTale e kAyA rUpI hovAthI enA rUpanA mohanI jALamAM tamane phasAvI mAre ema che paNa Apa ApanA matijJAna zrutajJAna sAthIono sathavAro lezo ane zANA banI jarA vicArazo to jaNAze ke rUpI evI - svarUpavAna evI kAyA paNa tamArI nathI. e para che, jaDa che ane vinAzI che. tyAre tame pote to cetana cho - AnaMdaghana tarIke malaka AkhAmAM vikhyAta cho ! jaDa, jaDane jANatuM nathI. he cetana ! tuM to tane potAne paNa jANe che ane jagata zAstrajJAnI zAstrajJano mokSa nathI paNa AtmajJAnI AtmajJano mokSa che. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMghana pada 31 AkhAne paNa tuM jANanAro ane jaNAvanAro khyAla-khyAti ApanAro sva-para prakAzaka, sarvocca prakAza che. prakAza ane aMdhakArano, cetana ane jaDano, jJAna ane ajJAnano meLa kema karI paDe. ApaNe vAdaLAnI A tarapha pRthvInI bAjue chIe tethI sUrya vAdaLAthI AcchAdita thayelo dekhAya che paNa sUryanI tarapha hoIe to ? sUrya (AtmA) AcchAdita thayo ja nathI. ApaNI dRSTi ane sUryanI ADe vAdaLA AvI gayAM che. ApaNI dRSTi asvaccha thaI gaI che. A taraphanI narama mati evI sumati samatA, bhale mamatA kumati AgaLa narama nabaLI paDatI dekhAtI hoya paNa ene narama ke nabaLI samajavA jevI nathI kAraNa ke enI zakti anaMta che ane te paramapadane apAvanArI che. mATe matizrutajJAnano sAtha laIne AtmavIrya phoravI, A taraphanA sumati samatA eTale apramattatA - jAgRtadazAnA raMgane ane saMgane melIne (mUkIne - choDIne - haDaselIne) uta eTale u(e) taraphanI bhrAmaka bhramaNAomAM phasAIne bhavabhramaNa karAvanAra, AtmAne karmanA lepathI kALo jherI banAvanAra mamatArUpI viSa velaDIne aMge lagADavA jevI nathI. . 229 uta kAma kapaTa mada moha mAna, Ita kevala anubhava amRtapAna; ali kahe samatA uta du:kha anaMta, Ita khele AnaMdaghana vasaMta. kita...3. cetanA prANanAtha cetanane cetavI rahI che jAgRta karI rahI che ke u tarapha e bAju to kAma, kapaTa, mada, moha, mAna, lobha Adi kaSAyo, nokaSAyo, viSayanA kalahakaMkAzarUpI viSapAnano koI ArovAro ja nathI. abhAva, asukha, azAMti, asvasthatA, parivartanatA ane paribhramaNatA janma-jarA-maraNanuM viSapAna che. jheranA ghUMTaDA bharavAnA che. jyAre A bAju samatAmAM saMtoSa, zAMti, svasthatA, nirvikalpatA, AtmAnubhUti, svAnubhUtinuM sukha che ane samatAnI parAkASTAmAM vItarAgatAmAM IcchAtRpti eTale pUrNakAmanuM ane vicAratRpti eTale naizcayika pAramArthika nirvikalpatAnuM - kevaLajJAnanuM - tattvamArgane AtmasAkSIpaNA ane prAmANikatA sAthe gADho saMbaMdha che. Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 AnaMdaghana pada - 31 sukha prApta thAya che, jayAM pachI janma nathI, jarA - ghaDapaNa nathI ane janma nathI eTale maraNa paNa nathI eTale ke e amRtanA pAna che. eTale ja samatA have sIdhesIdhuM mamatAne ja kahe che ke alI mamatA tuM bahu phisiyArI nahi mAra ! u tarapha - tArI tarapha to du:khono koI aMta ja nA Ave eTalAM aMta vagaranA anaMtAnaMta aMtahIna du:kho che jayAre I tarapha - A tarapha * mArI paDakhe to sadAbahAra vasaMtamAM ja AnaMdanA piMDa banI AnaMdanA geDIdaDe vasaMtavihAra (krIDA-khela) karavAno che ke jyAM sukhano aMta nathI ane duHkhanuM nAma nizAna nathI. vaLI A sukha paNa pratyeka jIva IcchI rahyAM che 2 us (Pure), ziuer (Perfect), 241chot (Personal), 247221 (Paramount1) 210 21/2011 (Permanant) 8. A padano bodha e che ke mamatAnA mohamAM pramattatAmAM lapasI nahi paDatAM, samatAnA sathavAre apramatta (jAgRta) dazAmAM rahI zreNie caDhI zreya sAdhI le jethI maraNathI chUTAya ane amarapada svapade - siddhapade ArUDha thavAya. zruta kevalI banelA ane upazamazreNi dvArA vItarAgatAno AsvAda cAkhI ne AvelA anaMtA AtmAo Aje pramAdano bhoga banI nigodamAM rajhaLI rahyAM che temaja pUrvamAM narakAyuno baMdha karI pachI samyaphatva pAmI jina nAmakarma nikAcita karI narake gayelA ane pahelI, bIjI, trIjI narakamAM rahelA asaMkhyAtA bhAvi tIrthaMkaranA AtmAo Aje narakamAM jhUlI rahyAM che. AvI lokasthitine jANIne he cetana ! tuM pramAdano tyAga kara. mamatAnA gharamAMthI pAcho phara ane samatAnA gharamAM Avaze. tyAM sthiratA pAma to tane tAruM nijaghara vItarAgatA. avazyameva maLaze. mAtra jarUra che tAre jAgavAnI. jAgyo na jo ghaTa viSe to rAtrie vRthA jAgavAthI zuM ? tyajyA na jo doSa dila taNA, te ghara tyAgavAthI zuM ? mAnavabhavanI prApti puNyathI che paNa saphaLatA samyagdarzanathI che. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 31 pada 32 (rAga : sAme2I) nivura thaye kyuM seM, piyA tama. // nig. // meM to mana vaca krama karI rAurI, rAurI rIta aneseM // niThu. // phUle phUle bhamara kaise bhAuMrI bharata huM, nivahe prIta kyUM aise / meM to piyu te aisI milI AlI, kusuma vAsa saMga jaise // niThu // // 2 // aiMThI jAna kahA pare etI, nIra nivAhiye bhaiMse / guna avaguNa na vicAro Anandaghana kIjiye tuma taiseM // niThu. // * 231 11911 11311 pada 30mAM mamatAne ApadA - alakSmI ane samatAne saMpadA lakSmI - sAcI lakSmI che enI samajaNa meLavI, pada 31mAM mamatAnA paDakhe patana che ane samatAnA sAthamAM utthAna che, e samajAyuM hovA chatAMya cetana kumatinA ravADe caDe che ane sumatinI sAmuMya joto nathI te mATe sumati samatAcetanA enA piyu cetanane potAno aNagamo vyAkuLatA vyakata karatAM upAlaMbha Ape che tenuM citraNa A padamAM che. cetanAnA cetanane apAtA A upAlaMbhamAM yogIrAjajIe dravya-guNa-paryAyanI vAto adbhUta rIte garbhitapaNe gUMthI lIdhI che. * niSThura bhaye karyuM aiseM, piyA tama. niha. maiM to mana vaca krama rAurI, rAurI rIta anesaeN niSThura...1. paMda 13mAM je vAto samatArUpI cetanAe enA cetanane kahI hatI te ja ahIM doharAve che. cetanA enA piyu cetanane kahe che "he priye ! tame (tama) mArI pratye AvA aise) niSThura - kaThora kema (kayuM) thayA (bhaye) cho ? meM to priye mArA mana, vacana, kAyA sarvasva tane dharI dIdhAM che ane jIva paLe paLe potAnA bhagavAna AtmAnI virAdhanA mithyAtvanA kAraNe karI rahyo che. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 AnaMdaghana pada - - 32 tArA caraNonI dAsI banI gaI chuM. mArA manamAM to zuM, mArA svapnamAM paNa tArA sivAya koIno vicAra nathI. mArA vicAramAM (manamAM) paNa tuM che, mArI vANImAM paNa tuM che ane mArA badhAM AcAra, vyavahAra kAryo paNa tane rIjhavavA mATenA, tArAmaya thavA mATenA ja che ke jethI 'tuM' ane 'huM" abheda thaIe. tuM rANAnI rANI banI tArA AtmarAjamAM huM mahAluM, e mATe to paMcamahAvratadhArI, SaTkAyarakSaka, paMcAcAra pAlaka, ratnatrayInI ArAdhaka, tattvatrayInI upAsaka banI, guptithI gupta ane samitithI saMyamita thaI tArI ekeeka AjJAnuM huM akSarasa: pAlana karI rahI chuM. chatAM he priye ! tane zuM ochuM AvyuM te samajAtuM rAjanI nathI ke mane tArA hRdayanI rANI banAvavAne badale AvuM rAurI golaNa - cAkaraDI houM evI rItanuM vartana mArI pratye karI rahyo che. tuM zene kAraNe mArI pratye ATalo niSThura - dayAhIna thaI kaThora thaI rahyo che te mane kahIza kharo ?" "A krama-kAyAnI mAyA to tane ja che ane e kAyA pratyenI vAsanA jagADanArA tArA ja mana ane vANInA karma che ke jenA thakI he priye tuM tArI priyAnI eka rAvarI - halakI dAsI - cAkaraDI jeTalI kiMmata AMke che. A mArA pratinuM tAruM vartana ja tArI bhAvadazAne ughADI pADe che. have AnAthI vizeSa to tane zuM kahuM ?" phUle phUle bhamara kaise bhAurI bharata huM, nivahe prIta karyuM aiseM; meM to piyu te aisI milI AlI, kusuma vAsa raMga jaise. niSThura...2. . '"eka eka pUSpa (phUla) upara jema bhaMvara - bhamaro - bhramara bhamarI mArato maMDarAyA (bharata) kare tema huM paNa mArA zuddhAtmAnuM ja guMjana karatI - tenuMja raTaNa lagAvatI tenI pharate bhamarI laI rahI chuM - pradakSiNA daI rahI chuM. zuM tamArI mArI prIti A rIte ja nivahe - nirvahaze - nabhaze ? zuM mAre Ama tamArI pharate pherA mArI tamArI phorama laI eka phUla uparathI UDI bhamaro bIjA phUla para UDI jAya ema bhamarI ja bharyA karavAnI che ? zuM pUSpa ane bhramara jevo ApaNo kSaNano ja saMga che ?'' jainadarzanano pAyo tanirNayapUrvakanI sAdhanA che. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 32 233 huM to mArA piyuthI evuM milana IcchuM chuM ke e milana nahi paNa galana hoya - Atmamilana - AtmalInatA (AlI) - ekAtmatA hoya jevI pUSpa, puSpasuvAsa ane pUchyuMraMganI hoya che. pUSpathI pUSpanI suvAsa ke pUSpano raMga judA nathI. pUSpanI suvAsa pUSpathI jema abheda che tema huM cetanA (priyA) - sumati - samatA kAMI mArA piyu cetanathI bhinna nathI. huM cetanA to mAro cetana jevo zuddha che, svAdhIna che, zAsvata che, saMpUrNa che, sthira che tevI ja thaI tenAthI abheda thavA IcchuM chuM. jevo mAro piyu cetana - zuddhAtmA che, jevAM enA guNa che, jevuM enuM guNakArya - paryAya - avasthA che tevAM ja mArA paNa thAya ane ame preta nahi rahetAM advaita thaIe - bhedarUpa na rahetAM abhedarUpe ubharIe !" svAnubhUti saMpanna zrI khImajI bApA A kaDInuM arthaghaTana judI rIte kare che. bhramara phUle phUle pharI tenA rasane mANe che ane phUlomAM goLa goLa cheda pADI rasapAna karatAM phUlone jarAya IjA pahoMcADato nathI. enA DaMkhamAM tathA prakAranI kuzaLatA rahelI hoya che - bhamarAno tevo guNa che. A kAraNe ja phale phUle bharata bharyuM hoya - bhAta (DIjhAIna) pADI hoya - jANe bharatavela nA guMthI hoya ? evI zobhA sarjAya che. bhamarAM jevAM bhamarAM kITaka thaIne paNa jo phUlo pratyenI prIta A rIte nivahatA - nibhAvatA hoya to pachI tuM to cetanA che. cetana jevo cetana thaIne tuM tArI eka mAtra samatA ane tenI prItane nibhAvI zakato nathI. ? tuM ane samatA kAMI judA cho ? jevI pUSpanI suvAsa, sonAnI pILAza ane sAkaranI mIThAza che, tevI ja samatA - cetanA to tArI ja cetananI suvAsa - cetanano guNa - cetanano paryAya che. - eMThI jAna kahA pare etI, nIra nivAhiye aise; guna avaguna na vicAro Anandaghana kijiye tuma taiseM. nikura...3. he priye A mAyA mamatA to ghara ghara bhaTakanArI bhaTaku jamAta - vaNajhArAnI jAta che. A kAyA upara Aje mAyA che paNa je kAyA A pUrve tArI hatI enI mAyAne chAMDI, kAyAne choDIne A kAyA meLavI ane have A kAyAnI bhave mokSe samonI sthiti Ave pachI ja kSapakaNanA maMDANa thAya che. Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 32 upara mAyA che tene paNa melIne - mUkIne bIjA khoLiyAmAM javAnuM thaze tyAre e khoLiyAnI - e kAyAnI mAyA UbhI karaze. Ama A kAyA to eMTha che. koInA bhogavIne chaDelA choDelA pudgalo meLavavAnA che ane vaLagADavAnA che, je saghaLo eMThavADa che. eMThavADanI te mAyA hotI haze ? AvI eMThavADa jevI kAyA upara jyAM sudhI mAyA rAkhIzuM ane ene nIraNa - cAro nAkhyA karazuM arthAta tene sAcavyA - paMpALyA karaze tyAM sudhI ja e kAyA? ApaNI banIne raheze. e nazvara kAyAne sAcavavAnuM baMdha karIzuM ke tarata ja e enI jAta para jaze ane enuM saDana paDana vidhvaMsana dekhADavA mAMDaze. yogIrAjajI bheMsanuM dRSTAMta ApI jaNAve che ke A kAyA bheMsa jevI che. bheMsane cAro nAMkhe tyAM sudhI cAle. cAro maLavo baMdha thAya ke AMkha lAlA kare, bhAMbharavA mAMDe ane cAlavAmAM akhADA kare. cetanA cetanasvAmIne vinave che ke he svAmI ! priye ! tame to AnaMdaghanA - cihvana cho ane tethI Apa jJAnIne - vicAravaMtane guNI-nirguNI (avaguNI) nA bheda to sahaja ja samajAya jAya ema che. Apa vicAravaMta vicAro ke kAyAmAM eka paNa guNa nathI ane doSono to koI pAra ja nathI. Apa cetanA * zuddhAtmA to anaMta guNadhAma cho. mane paNa ApanA jevI banAvI ApamAM samAvI lyo ! abheda karI dyo ! - A padano bodha e che ke cetanA jo enA cetananI sAthe abheda thavA cAhatI hoya to jevo eno cetana zuddha che - jevuM dravya zuddha che; jevAM cetananA (dravyanA) sahabhAvI guNo zuddha che tevI enI cetanAe zuddha thavuM joIze. to ja cetana - cetanA - cetanatA eTale ke dravya - guNa - guNakAryarUpa paryAya e traNano triveNIsaMgama (abhedatA) racAze. dUdhamAM jyAre sAkara bhaLe che tyAre te dUdhanI miThAzane anekagaNI vadhArI de che. svayaM mIThuM evuM dUdha paNa jema sAkaranA saMge madhura banI jAya che tema cetana" eTale ke parama zuddha trikALI parama pariNAmika bhAvasvarUpa Atmadravya anaMtaguNothI yukta hovAnA kAraNe sukhasvarUpa ja che. enI sAthe jayAre cetanA abheda milana thAya che tyAre dravyanuM sarva sAmarthya paryAyamAM pragaTI jAya che. yogIrAja AvA abheda milanane jhaMkhe che. jJAna e aMdaramAM vAvavAnI cIja che. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMghana pada - 33 pada 33 (rAga - goDI) milApI Ana milAvo re, mere anubhava miThaDe mitta / // mi. // cAtaka pIu pIu raTere, pIu milAvana Ana; / jIva pIvana pIu pIu kare pyAre, jiu niU Ana e Ana // mi. // 1 // dukhiyArI nisadina rahure, phirU saba sudha budha khoya / tana manakI kabahu lahu pyAre, kise dikhAu roya // nisi aMdhArI muhi hasere, tAre dAMta dikhAya / bhAdo kAdomeM kiyo pyAre, asuana dhAra vahAya // citta cAtaka pIu pIu kare re, praNameM dokara pIsa / abalA zuM jorAvarI pyAre, etI na kIje rIsa // Atura cAturatA nAhIM re, sunI samatA Tuka vAta / 235 Anandaghana prabhu Aya mile pyAre, Aja ghare hara bhAta // f. 11311 mi. rUA mi. // 4 // mi. IIII sAdhanAkALa daramiyAna sAdhakane thatAM anubhavo ene sAdhyathI ekarUpa-abheda thavAmAM mArgadarzaka mitra ke bhomiyAnI garaja sAre che. sAdhanAnA vikaTa mArgamAM, vacce vacce jyAre dhArI pragati thatI nathI tyAre udAsInatA vyApI jAya che ane mana khinna thaI jAya che. Ave samaye sAdhakano pUrvAnubhava sAdhanAmAM TakI rahevAnuM - Teko ApavAnuM tathA AgaLa vadhavAnuM baLa pUruM pADe che. anubhUti e to anubhUti bhUkhyA sAdhakanI kSudhA (bhUkha) ne bhAMganAra khorAka che jenAthI tene tRpti maLe che to ja te TakI rahe che ane puSTi meLavelo AgaLa vadhI zake che. ghaNA kALano jUno mitra lAMbA samaya bAda maLatAM jema khuzI chavAI paramArtha sAthe te sAdhu. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 AnaMdaghana pada - 33 jAya tema sAdhakane AtmAnubhava thavAthI ane AtmAnubhUti vadhavAthI bhAvamanA nirmaLa bane che, paramAtmamilananI - paramAbhya prAgaTyanI rUci vardhamAna thAya che - jora pakaDatI jAya che ane tethI AtmAnubhUti sivAyanI - paramAbhyA prAgaTya sivAyanI sarva vAto gauNa to zuM paNa vyartha banI jAya che. e svAnubhUti saMpanna cetanAno to eka ja pokAra hoya che ke kevaLa zuddhAtmAnubhava sivAya A jagatanI koIpaNa vinAzI cIja mane khapatI nathI.' anubhavamitra to AtmA sAtheno tUTI gayelo sAMdho eTale ke AtmapremanA tUTI gayelAM taMtune - tArane joDI Ape che. milApI sAthe milApa karAvI ApavAnuM kAma je jJAna ke viveka nathI karI zakatuM te kAma jJAnadazA - anubhavI mitra kare che. AvA anubhava mitrane potAnA cetanasvAmI sAthe meLApa karAvI ApavAnI vinati, cetananI samatA-cetanA potAnI e cetanAnA viyogamAM virahiNInA thayelAM behAla varNavatA A zRMgAramizrita zAMtarasa padamAM yogIrAjajI karI rahyAM che, jema pUrvanA pada 8, 9, 10, 13, 14, 16, 18, 31 mAM talasATa - taDapana - jhurApo vyakata karyo hato. milApI Ana milAvo re, mere anubhava miThaDe mitta. mi. mArA mIThaDA - vahAlA anubhava mitra, Apa to mArA svAmI cetananA paNa mitra cho. anaMtadarzana, anaMtajJAna, anaMta sukha-AnaMda anaMtavIryathI yukata evAM mArA svAmI cetanano viyoga thayo che ane huM enI cetanA-samatA enA virahamAM jhUrI rahI chuM. e mArA milApI cetanano milApa thAya te mATe huM taDapI rahI che. eno ne mAro milApa karAvI zako - milAvo - meLAvo. karI zako evAM Apa mArA ane mArA svAmI cetananA vahAlA mitra cho tethI vinati karuM chuM ke ene ANo (Ana) ane milana karAvo." yogIrAjajInuM kahevAnuM tAtparya e che ke AtmAne AtmAnI, enA sattAgata - bhItarasthita paramAtmasvarUpanI samajaNa AvI, samatA paNa prApta thaI, paNa paramAtmasvarUpanI prApti thaI nathI ke je anubhavajJAnathI sukRta anumodanAnI pUrvamAM duSkRtagahanI atyaMta AvazyakatA che. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 33 237. (jJAnadazAthI) ja prApta thatI hoya che. AtmAnuM paramAtma svarUpa sthira che, vItarAga che, nirvikalpa che, akartA, jJAtA-daSTA che. AtmAnA A paramAtmasvarUpanuM avataraNa - AvAgamana - Ane anubhavana thAya to ja AtmAno enA paramAtmAsvarUpamAM AviSkAra (ArvibhAva) thAya. cetanA - samatAnuM enA zuddhasvarUpa cetana sAthe milana thAya arthAta cetanA enA cetanathI abheda thAya. eTale ke AtmA je kartarI prayogathI para thaI karmaNi prayogamAM rahI mAtra jonAro ane jANanAro banI rahe to rAgoSI para UThI vItarAga dazAmAM Atmasthita thAya to nirvikalpa paramAtmadazAne pAme. sAdhaka AtmA enA sAdhyasvarUpa kevaLadarzana (anaMtadarzana) ane kevaLajJAna (anaMtajJAna)ne sAdhanAmAM utArI zakato nathI - anubhavana karI zakato nathI. paraMtu AtmA enA paramAtmasvarUpanI sthiratA, vItarAgatA ane nirvikalpatAne sAdhanAmAM utArI zake che - anubhavanamAM lAvI zake che. mATe ja guptithI gupta sthira rahevAnI ane kAyotsarganI, verAgI thaI rAgadveSane ghaTADatA ghaTADatA vItarAgI thavAnI, tathA jJAna dhyAnamAM lIna banI samAdhistha thaI nirvikalpa banavAnI sAdhanAno mokSamArga - paramArA prAgaTyano mArga prarUpyo che. TuMkamAM sAdhakanuM sAdhya vItarAgatA che ane lakSya kevaLajJAna prAgaTya tathA AnaMdavedana che. jyAM sudhI matijJAna che tyAM sudhI sAdhanA che ane e matijJAnamAM mAtra vItarAgatA ja utArI zakAya che. te sivAya sarvazatA, pUrNatA, nirvikalpatA e sAdhanAmAM utArI zakAtA nathI. paNa vItarAgatA AvethI te kSaNavAramAM AvatA AtmA kevaLajJAna pAme che. cAtaka pIu pIu raTe re, pIu milAvana Ana; jIva pIvana pIu pIu kare pyAre, jiu niu Ana e Ana. mi. 1. cAtakapakSI ane enI mAdA cetI - cAtakI ekamekathI kadIya vikhUTA paDatA nathI. koI saMyogomAM kayAreka vikhUTA paDI jAya to cAtakathI vikhUTI paDelI cAtaka pIyu pIyunA ekadhArA TaNa - pokArathI AkhAya vAtAvaraNane bhedano bheda karI eno cheda karavAno che. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 AnaMdaghana pada - 33 gajavI mUke che. athavA to bapaiyo jema varSanA viyogamAM tRSAtura, pIu pIunA raTaNathI sAda deto hoya che, ema huM samatA-cetanA mAro cetana mane AvIne (Ana) maLe ... mArA priya cetananA AvAgamanathI enuM ane mAruM meLApana (milAvana) thAya te mATe taraphaDuM chuM. mAro eka eka zvAsa e paramahaMsane soDahaM soDahaMnA nAdathI jape che - jhaMkhe che. jIva pIvana eTale ke jIvanA jIvatvanA - jIvanA zivatvanA - AtmAnA paramAtmasvarUpanA pAna mATe A mAro pyAro AtmA pIyu pIyu karI rahyo che to e niha - nija - mArA. jIvanane he vahAlA ! anubhava mitra tuM ANa-ANa (Ana e Ana) ene laI Ava. eja to muja jIvanuM jIvana - muja AtmAnuM zuddha Atmatva che jenA pAna mATe pyAso thayo chuM. have to A jIvane jaMpa to ja vaLe ema che ane nirAMta-zAMti (niu) to ja thAya ema che ke jyAre ene enA nija jIvana - nija svarUpanuM pAna thAya - vedanA thAya. kutakevalI ane kevaLajJAnInA jJAnamAM pharaka nathI paNa jJAnanuM je vedana che temAM ja pharaka che. kevaLajJAnI bhagavaMtane zAna pUrNapaNe vedanamAM varte che. dukhiyArI nizadina rahare, phiruM saba sudha budha khoya; tana manakI kabahu lahu pyAre, kise dikhAu roya. mi. 2. cetana viyogI, virahiNI cetanA - samatAnI hAlata kevI thaI che, te behAlInI vAta karatAM samatA kahe che... "he vahAlA anubhava mitra huM to mArA cetananA viyogamAM rAtadivasa virahanA duHkhanI mArI, dukhiyArI thaIne mArA tana ane mananI sthiratA gumAvI beThelI, mArI badhI ja sudhabudha eTale ke sujha (pUrvAnubhava - AMtara samajaNa) ane bujha (buddhi) khoIne bhAna bhUlelI pAgala thaIne pharuM chuM. "prItama Ana milo..." atI mAzukA mAzuka (Asika) ne zodhatI cAre kora phare ema huM ene ThAma ThAma zodhatI karuM chuM. e mAra mIThaDAM anubhava mitra ! tuM mane kahe ke mArA A viyoganA du:khano aMta kayAre Avaze ? kyAre (kabahu) mArA tana mananI sthiratA - zAMtatA mane sva hoya tenI sAthe ja abheda pariNamana zakya che. Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 33 239 pAchI maLaze ? mArA A du:khanA rodaNAM konI AgaLa jaI rahuM ane mAruM du:kha ene dekhADI huM haLavI thAuM? he anubhava mitra ! tArA sivAya koI mAruM nathI, jenI AgaLa huM mAruM haiyuM khAlI karuM. tuM ja mArI vAtane jANI-samajI zake ema che. tArAmAM - anubhavamitramAM ja e zakti che ke je mAro mArA svAmI sAthe meLo karAvI zake. tArA (anubhavanA) darzana vinA AtmasvAmI evAM mArA cetanane maLavuM zakaya nathI. mATe ja tane vinati karuM chuM ke mIThaDA anubhava tuM tArI mIThAzano - anubhavano svAda mArA svAmI cetanane lagADa ke jethI e svAdanA caTakAmAM mArI (samatA-cetanA) bhaNI pAcho kheMcAya Ave ane potAnI sujha bujhane gumAvIne paraghera jyAM tyAM bhaTakatA mArA svAmImAM zANapaNa jAge ane samatAnA svaghare pAcho phare !" nisi aMdhArI muhi hasere, tAra dAMta dikhAya; - bhAdo kAdomeM kiyo pyAre, asuana dhArA vahAya. mi...3. AtmAnaMdanI nirvikalpa AtmamastImAM masta banelA sAdhakane jyAre vikalpadazAmAM - pramattadazAmAM AvavuM paDe che tyAre tene te sthiti atyaMta akArI, bhayaMkara lAge che. jevI rIte ghora aMdhArI evI rAtamAM paNa TamaTamatA. tArAnA jhagamagatA prakAzarUpI dAMtathI jhAMkhuM jhAMkhu paNa dekhavAmAM madada rUpa hoya che ane corI karanArA paNa eno Azaro letAM hoya che paraMtu vAdaLachAyI tArAvihoNI ghanaghora aMdhArI ASADhI amAvAsyAnI rAtrie to cora paNa corI karavA bahAra paDatAM DaratAM hoya che, to pachI sAmAnya mAnavI to bhayabhIta thAya emAM koI navAI nathI, evI rIte pativirahiNI ekalI aTulI strI, mATe paNa te bhayAvaha che. eTaluM ja nahi paNa pativiyogInI ekalI aTulI strIne to ghora aMdhiyArI ane emAMya e varasatI varSAnI nisi-nizA-rAtri hoya to to ene enuM virahanuM du:kha dAha (agni) banI jaI du:khI nathI karatuM paNa bALe che. e virahiNInI baLatarA - baLApo joIne pAchI e rAtri ene (mohI - mane) hase che. e rAtri (nisi) enA TamaTamatA (tAre) tAraliyAMrUpI dAMta kADhI - dAMta dekhADI mArI (mohI) AvI behAlI upara hase che. kevaLajJAna eTale AtmA ja jJAna, AtmAja jJaya ane AtmA ja jJAtA. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 AnaMdaghana pada - kavizrInuM kahevAnuM tAtparya e che ke apramattatA (jAgRtatA)mAMthI pramattatA (AjAgRti)mAM sarI paDelAM sAdhaka AtmA pramAdavaza ghaNAM ghaNAM karmadalikothI AtmAne malina karI bhArekarmI banI upara uThelA zreNinI samIpa thayelA evA paNa durgatinA kaLaNamAM khUMpI jAya che, ke jema prasannacaMdra rAjarSi khUMpI gayA hatAM.. - citta cAtaka pIu pIu kare re, praNameM dokara pIsa; abalA zuM jorAvarI pyAre, etI na kIje rIsa. mi...4. 33 aSADha zrAvaNanI sonAvarSA pachI bhAdaravAnA avarSAkALanA khullA AkAzamAM kheDUto khetInA kAryo nirvighne karI zakatA hoya che paNa jo bhAradavo vadhu paDato varSe to e bhAdo kAdo eTale ke badhuM kAdavakIcaDavALuM karI pAkane nukasAna phoMcADe che ane mahenata niSphaLa jatAM rAte pANIe rovAno (azrudhArA vahAvavAno) vAro Ave che. eja pramANe sAdhaka AtmAnI dhyAnadhArA pUrabahAramAM khIlatAM anubhavarUpI velaDIo pallavita thaI pamarATa pasarAvavA lAgI hoya tyAre ja jo ArtadhyAnanI azrudhArA vahevA lAge to sAdhanA bhAMgI paDe che *ane aMdaranI aMtarasthiti bhayAnaka bane che. tyAre jANe huM cetanA mArA cetana vihoNI - AnaMda vihoNI banelI mArA sat ane mArA AnaMdane gumAvI beThelI mArA saccidAnaMda svarUpa vihoNI virahiNI cetanAdazAne raDatI houM chuM ane tyAre moharAjA ane mohanI AkhIya senA mArA A AtmA upara chavAya gayelAM rAtrirUpa aMdhakArane joIne dAMta kADhatAM (hasatAM) hoya che. para padArtha sAthe abhinna pariNamana eja saMsAra. cetanAnuM cittarUpI cAtaka, enA megharUpI zuddhacetana-zuddhAtmAne be hAtha (dokara) joDIne (pIsa-pIsIne), mAthuM namAvI bhAvapUrvakanI vaMdanA (praNAma) karavA pUrvaka, pIu-pIu eTale ke priye priye ! athavA prabhu prabhu ! nA pokAra karIne vinave che ke "Apa to nirbala ke bala rAma evAM sarva zaktimAna - samartha thaIne, A mArA jevI ApanI ja abaLA upara AvI jorAvarI - jorajabarI karo ane AvI (etI) rIte mArAthI rIsAI jAva te mArA vahAlA (pyAre) tamane zobhatuM nathI. he priye ! he svAmInAtha ! mAruM mana niraMtara tamane Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 33 241 ja cAhatuM (IcchatuM) tamArA ja vicAramAM parovAyeluM rahe che, mArI jIbhe tAruM ja nAma caDe che ane vANIthI tArA ja guNagAna gAtI rAtadivasa tAruM ja raTaNa karuM chuM, A kAyA paNa tArA ja milanane mATe tape che - talape che - taDaphaDe che. tame ja mArA sarvesarvA sarvezvara cho ane tethI mAruM sarva tamane samarpita karI dIdhAM pachI ya svAmI mArAthI kema rucA ruDyA raho cho ?" pAThAMtare A padanA cothA caraNanI pahelI kaDI - paMkita "citta corI cihuM dise phIre, praNameM do kare pIsa" ema che. A pAThAMtaranI paMkitanA AdhAre arthaghaTana karIe to.. cittarUpa cakavI (corI-cokI-cakavI) potAnA hRdaya upara banne hAthI mUkIne arthAt hRdayane thaMbhAvI (sthira karI) daI ke Apane ja hRdayamAM dAbI - dhArI rAkhI cAtakI - cakavI enA cakavA cetakane khoLatI cetanA - samatA paNa mArA svAmI cetanane cAreya dizAmAM arthAtu badhAMya mArA thaI zakatA. prayatno karavA pUrvaka enA milana mATe TaLavaLI rahI chuM. Atura cAturatA nahi re, suni samatA TuMka vAta; Anandaghana prabhu Aya mile pyAre, Aja ghare hara bhAta. mi.pa. huM to tane zuddhAtmA - cetanane pAmavA AkaLI - adhIrI - Atura banI, chuM ane AturatAmAM cAturyatA - cAturatA hoya nahi e to hakIkata che. paraMtu nAthe Apa svayaM to catura cho, to pachI mArI ATaATalI AturatAne joyA jANyA pachI paNa rUThelAM evAM mArAthI cheTA rahIne Apa mane taDapAvyA karo ane majA mAyA karo emAM zuM ApanI caturanI caturAI che ? A kAMI yogya nathI ane ApanA jevAM caturane e zobhatuM nathI. samatA cetanAnI A TuMkamAM - thoDAmAM kahevAyelI manovyathAne samajI jaI AnaMdanAghana - sukhakaMda evAM prabhu-pyArA prabhu cetana zuddhAtmA jANe dhyamaMdiramAM AvI birAjamAna thayAM hoya, evo AtmAnubhava - Atma sAkSAtkAra thavAthI AnaMdaghanajI mahArAjAne Atmaghare - hRdayabAgamAM bhAtabhAtanA vidhavidha raMganA sugaMdhita pUSpo khIlI uThayA hoya ane hRdaya bAga bAga thatuM svadravya guNa paryAyanuM abheda pariNamana eja mokSa. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 AnaMdaghana pada mahekI rahyuM hoya evI divyAnubhUti thAya che. udAsInatA chavAyelI hatI tyAM have prasannatA vyApI jatAM utsava - occhavanA vAtAvaraNanuM nirmANa thAya che - jANe cetananA milApathI cetanA caitanyamaya cidghana banI gaI hoya. karmanA udayakALamAM keTalo ane kevo dharma-mokSa puruSArtha thAya che te upara bhAvikALa nirbhara che. - padano bodha e che ke je meLavavuM che e meLAvavA mATe talasATa - taraphaDATa hoya to mana mUkIne tanatoDa prayatna thAya ane IcchitanI prApti thAya. dRDha praNidhAna hovuM jarUrI che. dRDha saMkalpa e siddhinuM pAvara hAusa che. dRDha saMkalpa vinA koI paNa kAryanI siddhi thatI nathI. dRDha saMkalpa dRDha puruSArthane janma Ape che, jenAthI kAryasiddhi satvare thAya che. Wan jagata e to janmatAja gata thanAruM sAdi sAnta che tethI jagata tarapha najara karavA jevI nathI, jagatanI vAta karavA jevI nathI, jagatanI noMdha levA jevI nathI ane jagata mATe koI abhiprAya ApavA jevo nathI. jJAyakanI sAthe upayoganuM joDANa e svasamaya che. paranI sAthenuM upayoganuM joDANa e parasamaya che. 33 bhUkha tRSAdi e zarIranI dhAtunI viSamatA che. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 34 243 pada - 38 (rAga - goDI) dekho AlI naTa nAgarako sAMga // dekho. // gIra dI vagara ja sthati tatte, vA tAta mA II levo. | 1 || auraha to kahA dIje bahuta kara, jIvita hai iha DhaMga / / marI para vIva antara to, jaito pe raMga || jovo. || 2 ||. tanu sudha khoya ghUmata mana aiseM, mAnuM kachuika khAi bhaMga / te ghara mAnaqghana nAvata, gaura vaEA voha tane ja II hello. || 3 | - keTalAMka citrakAro evuM citra dore che ke eka bAju savaLI bAjue eka mukhAkRti dekhAya ane ene avaLuM karI juo to bIjI bAjue bIjI mukhAkRti dekhAya. yogIrAjajInuM A coMtrIsamuM pada emanI evI ja yoga camatkRti che ke emAMthI vidheyAtmaka ane niSedhAtmaka ubhaya prakAranuM arthaghaTana thaI zake. yoganiSTha zrImad buddhisAgara sUrIzvarajI, suzrAvaka zrI sva. motIcaMda giradharalAla kApaDIA ane DaoN. jazubAI mahAsatIjI jemanA AnaMdaghanajI mahArAjAnA padasAhitya uparanA vivaraNo vartamAnamAM upalabdha che e traNeya jJAnI vivaraNakAronuM A pada uparanuM vivaraNa niSedhAtmaka Negative che. jyAre jemanA vivaraNanA AdhAre A vivaraNagraMthanuM nirmANa thayuM che e svAnubhUti saMpanna suzrAvakazrI khImajIbhAI vorA - khImajIbApAe A padanuM vidheyAtmaka Positive arthaghaTana karyuM che. A pada dvArA yogIrAjajI cetanAnA mukhe cetananI AtmadazA - cetanyadazAnA darzana karAvI rahyAM che. dekho AlI naTa nAgarako sAMga; dekho. aura hI aura raMga khelati tAteM, phIkA lAgata aMga. dekho.1. sunIti, sumati, zamA (samA), zraddhA Adi potAnI sakhIone saMbodhI jJAyakanI sAthe kriyA to hoI zake che paNa kartAbhAva nathI rahI zakato. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 AnaMdaghana pada - 34 (uddezI)ne cetananI cetanA - samatA kahI rahI che..... alI he sakhIo (AlI) ! ApaNA cetavyaprabhunI (naTanAgara - naTakuzaLa - naTasamrATa cetavya) divyalIlA to nIrakho svAmIno A sAMga - svAMga to dekho ! svarUpanA dhyAnamAM AtmalIna (AlI) thayelA - ucca - bhavya (AlI) banelAM priyatamA cetavyane jarA juo to kharA ! svamaya banelA svAmIno raMga kevo nikharyo (khilyo) che ane kevAM zobhI rahyAM che ! cetanya svAmI saMsAra nATakanA naTa che ke je pAchA nAgara che eTale ke enuM ghara, gAma, garAsa to nathI paNa enuM koI kuLa, jAti ke gotra ya nathI. chatAMya e kevAM dedIpyamAna dekhAya che ! emanI mukhamudrA kevI zobhI rahI che ? tyAga vairAgya saMyamayogathI ni:spRha banela emanI jIvanadazA koI bIjAmAM jovA nahi maLe evI nokhI nirALI. - ora hI aura che ! e to jANe divyAnubhUtinA jJAnaprakAzamAM khelI rahelo. (khelata) AtmakrIDA karato hoya evo jaNAya che. tethI (tAte) tenI sAme saMdhyAnA raMgo ke saptaraMgI meghadhanuSanA raMgo yA tejo, padma, zukala legyAnA - prakRtinA nAzavaMta anyaraMgo jhAMkhA (phIkA) lAge che. ni:spRhatAnA, nivizeSatAnA, nirvikArItAnA, nirmaLatAnA, vItarAgatAnA Atmateja AgaLa aMganA - kAyAnA raMga paNa phIkA jaNAya che. enA AtmaraMga AgaLa to ApaNI kAyAnA kAmaNa - ApaNA aMga paNa jhAMkhA paDI jatAM phIkA lAge che. cidAnaMdanI AtmamastI to kAMI ora ja che je oramAM - bIje kayAMya jovA maLe ema nathI. e ajoDa, advitIya, anupama, adabhUta che kAraNa ke te AtmAnA atAnaMdanI divya AtmAnubhUtinuM Atmateja che !" auraha to kahA dIje bahuta kara, jIvita hai Iha DhaMga; mero aura bica antara eto, jaito rUpe rAMga dekho...2. ApaNA cetavyaprabhu svAmI sivAya vizvamAM koI oraha-anya jagAe bahulatAe (bahuta kara) - moTe bhAge AvuM anupama devatAI - divya rUpa ke AvuM dedIpyamAna dazya jovAmAM - dekhavAmAM AvyuM nathI. loko to prabhunI stavanA karatAM prabhune olaMbhaDA Ape che ke prabhu ! ame ApanI ATaATalI bhakita karIe chIe chatAM Apa amane darzana paNa detAM nathI ane amArAthI cheTA ne cheTA ja raho cho ! Apa to amathI svArtha garbhita pravRtti jyAM nathI tyAM sAtvakatA che. Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada 34 - 245 aLagA thaI sAtarAja cheTAM beThAM cho ! AvA olaMbhaDAno javAba vALatI hoya ema samatA enI sarakhe sarakhI sAhelaDIone kahe che ke lokone mAro (samatAno) khapa nathI. moha-mAyA-mamatA-kumatinA kusaMgane ane kuchaMdane choDavA nathI ane prabhune olaMbhaDA ApavA che ke prabhu tame darzana detAM nathI. A kAMI prabhune pAmavAnA upAya nahi kahevAya. deva thaIne devanI pUjA karIe to deva thavAya ? sAdhyanuM jevuM svarUpa che tevuM svarUpa samajI laIne sAdhanAmAM utArIe to sAdhyathI abheda thavAya. zuM kahIe ? lokarIta - lokanA jIvavAnA DhaMga ja AvA che. prabhusama thavuM che paraMtu prabhu sama karanArI samatAno saMga sevavo nathI, to pachI koTi upAye paNa prabhusama thaI zakavAnA nathI. bhagavAnanuM - paramAtmA svarUpanuM sukha joIe che paNa saMsAranuM sukha choDavuM nathI tene bhagavAnanuM sukha maLe nahi. mAyA jene game tene AdhyAtma maLe nahi. pIcaranuM sukha choDe tene sAsarAnuM sukha maLe evo to vyavahArIono saMsAramAM vyavahAra che ane paraNanArI kanyA pUchatI paNa nathI ke mane pahelA sAsarAnuM sukha batADo cakhADo pachI ja huM pIcaranuM sukha choDuM. jeoe potAnuM jIvana Adhi, vyAdhi ane upAdhimAM gherAyeluM vastu, vyakti, saMyoga, prasaMga ane paristhitinI paLojaNothI vIMTaLAyeluM ja rAkhavuM che ane bahAramAM dRzyarUpa kriyArUpa prabhu bhajanAthI prabhune pAmavA che to te kema karIne prabhune pAmI zake ? mamatAne choDe, samatAmA rahe to nirmama banelo nirmaLa-vItarAga bane. mArI samatAnI ane mamatAnI vacce (vica) Aja (eto) to aMtara (pharaka - taphAvata) che. jevuM rUpA eTale rajata cAMdI ane rAMga eTale kathIramAM aMtara che evuM samatArUpI kaMcana ane mamatArUpI kathIramAM aMtara che. mamatA Adhi-vyAdhi-upAdhinA AMTA vIMTALI guMcave che. jyAre huM samatA Adhi-vyAdhi-upAdhinA AMTA ukelI - guMco ukelI samabhAvamAM rAkhuM chuM. jeTalo bheda jaDa-cetana, baMdhana-muktino che teTalo bheda mArI samatA ane mamatAnI vacce che. paraMtu lokonA raMgaDhaMga ja evAM che ke A pharakane kaLI zakatA nathI kAraNa ke bhramaNAmAM jIvatAM hovAthI kathIrane kaMcana mAnI beThAM che ane mamatAne chAtIe.lagADI enI mohajALa - mAyAjALamAM phasAyelAM rahe che. anyanA hitAhita lAbhAlAbhanI vicAraNA e ja sAryAtvakatA che. - Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24s AnaMdaghana pada - 34 tanu sudha khoca ghUmata mana aise, mAnuM chuIka khAI bhaMga; ete para Anandaghana nAvata, aura kahA kou dIje saMga. dekho3. tana (kAcA) nI zuddhi (sugha) jayAre khovAI (khoya) jAya che tyAre mana bebAkaLu - bAvaruM thaI bhamyA (ghumyA - ghumata) kare che ke jema (ese) koIka bhAMga (aphIma - nazIlo padArtha) khAI lIdhI hoya ane nazAmAM lathaDiyA khAto. - Thebe caDato ADoteDo - ahIMtahIM bhaTakayA karato hoya, evI mArI mana:sthiti thAya che. mArA ane prabhuprema ke aMtaragata svarUpAnaMda vacce je abrahmAnaMdanI khAI-khINa-khADo hato te to mATI kAMkarA nAMkhI pUrI daI samatalabhUmi banAvI dIdhI hoya evuM jaNAya che. chatAMya e brahmAnaMda - svarUpAnaMdanI sAthe - mArA bhagavAna AtmA evAM paramAtmAne e samatala bhUmi pAra karI sAme cAlI bheTuM nahi - tAdAbhya (tadrupatA) sAdhu nahi, AtmagharamAM kAyamI vasavATa karI sthAyI thAuM nahi tyAM sudhI lokasaMga game teTalo sAro maLe to paNa mArA mATe to e saMga nIrasa - besvAda phIkko ja rahevAno. kahevAnuM tArba e che ke sAtamA apramatta gaNakANe AtmAne bhItaramAM paramAtma svarUpanI jhalaka to maLe che - jhAMkhI thAya che paNa e jhaLakATa (anubhUti) caLakATa rUpa banatI nathI eTale ke kAyamI - sthAyI thatI nathI - TakatI nathI tethI e sAdhaka AtmA chaThThA guNasthAnake pAcho pharI jaI pramAdamAM paDI jAya che. mATe samatA-cetanA kahe che ke jyAM sudhI kevaLajJAnI prAgaTya pUrvakanI cirasthAyI zAsvata svarUpAvasthA prApta na thAya tyAM sudhI AvI A kAmacalAu avasthAthI kAMI mArA manane zAMti vaLavAnI nathI. evAM e AnaMdanA piMDa - sukhakaMda samA nakkara paramAtmA Avaze nahi (nAvata) tyAM sudhI mAro AtmA enA sivAya bIjA kazAnI mAMganI bAMga pokAraze nahi. yogIrAjajI kahevA e mAMge che ke bhale anAdinI asthiratAmAM aTavAto A AtmA Aje kaMIka sthiratAne pAmyo hoya ane TharIThAma thayelo jaNAto hoya, tethI samatAne e unnata avasthAno AnaMda hoya paraMtu sAthe sAthe e viveka arthAt prajJAnI hAjarIthI ahaMnuM AtmAmAM vilinIkaraNa thAya che. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 34 247 bhaDaka-phaDaka paNa che ke anaMtAnaMta kALathI pramAda ane viSayakaSAyano AdI-hevAyo thaI gayelo mAro cetanasvAmI AtmA, pUrvakALanA ekendriyAdi durgatinA kusaMskAro jAgRta thatAM mane samatA-cetanAne chAMDIne kayAMka mamatAnA pAzamAM phasAIne durgatimAM to nahi paTakAya jAya ne ? mATe paLepaLanI sAvadhAnI rAkhI AtmAmAM ja vartavA - TharavA jevuM che ane anya sarvathI nivRtta thavA jevuM che. have TuMkamAM A padanuM niSedhAtmaka arthaghaTana paNa joI laIe. he sakhI ! pravINa nATakIyAno veza to juo! te judA judA veSa-pATha bhajave che ane petAnA svayaMnA svAbhAvika ekAkAramAM sthira rahetAM nathI tethI to tenI kAyA tejahIna phikkI dekhAya che. have ghaNuM ghaNuM kahIne e cetanane zuM Thapako ke upAlaMbha Apavo ? enA raMgaDhaMga ja evAM che ke e koInuM kahyuM mAne ema nathI ane mAyA mamatA tathA sumati samatA vaccenA rUpA (rajata) ane rAMga (kathIra) vaccenA bhedane pArakhI, mamatA chAMDI samatAnA saMgane seve. cetananA AvA raMgaDhaMgathI to huM evI taMga thaI gaI chuM ke huM cetanA mArA tanamananI zuddhi khoI beThelI, jANe bhAMgapIvAno nazo caDaco hoI, evI lathaDiyA khAtI asthira thaI gaI chuM. ATaATaluM karavA chatAM e mAro AnaMdaghanA cetanyaprabhu mAyAmamatAnA paragharethI samatA - cetanAnA svaghare pAcho na Avato hoya to enI phariyAda kayAM jaIne kema karavI ? kayAM jAuM ? konI AgaLa kevo pokAra karuM ? yogIrAjajInA A padano bodha e che ke he jIva! AtmAnubhUtinA divyA AtmatejanI jhAMkhI thaI che to paLepaLanI sAvadhAnI rAkhI svanA samatvamAM - svatva - satvamAM ja sthira rahI, have svarUpa saMdhANa thayuM che to samatAnA taMtune pakaDI svarUpa prAgaTyanI ja eka mAtra alakhanI dhUna macAvato sAdhananA zikhare hoMcI jA ane tArA kevalyasvarUpamAM sthira thaI jA ! 5 pudgala anuyAyI vIrya pariNamana e azuddha pariNamana che. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 AnaMdaghana pada - 35 pada - 35 (rAga - dipaka athavA kanhAzo) je nAre nAre nA. | kare. . sanI saFIR nA bhUvana, tava nI senA II vakare. | 1 || viraha vyathA kachu aisI vyApati, mAnu koi mAratI bejaa| baMtA baMta dADhuM pyAre, cAhe nIva tU tainA II re. || 2 || kokila kAma caMdra cUtAdika, cetana mata hai jejaa| navala nAgara Anandaghana pyAre, AI amita sukha dejA // kare. // 3 // A padanuM arthaghaTana paNa anya mImAMsakothI nokhA paDIne zrIyuta khImajI bApA dvArA karAyuM che. yogIrAjajI A padathI jaNAve che ke mamatAne mAro ane samatAne saMvAro to sImita maTI asIma evA kadI nahi mITanArA amIta (zAzvata-apratipAti) sukhane pAmazo. kare jAre jAre jA kare. sajI zaNagAra banAye bhUkhana, gaI taba sUnI se. kare.1. caitanyamaya cidghana svarUpa evo AtmA samatAnA saMgamAM rahIne divyA AtmAnubhUtinuM AsvAdana karyuM hovAthI mamatA have ene DAkaNa jevI mAraka lAge che ane samatA ja tAraka lAge che. tethI cetana AtmA mamatAne potAnuM Atmaghara khAlI karI daI bIje cAlI javA mATe kahe che. vAraMvAra kahevA chatAM paNa mamatA haju gharamAMthI jatI nathI. UMDe UMDe paNa hajI paramAM sukha buddhino, parapadArtha pratyeno mamatvabhAva haju paNa paDelo che. pahelAnI apekSAe mamatvabhAva ghaNo badho ghaTI gayo che jarUra paNa haju e mULamAMthI gayo nathI, tethI e pelo paDI gayelo mamatvabhAva paramAtmasvarUpamAM tAdAmya sAdhavAmAM bAdhaka banI rahyo che. dhyAnasAdhanAmAM vikSepa kare che ane vicalita karI nAMkhe che. tethI cetana cetanArUpI samatAnA saMgamAM e mamatAne jAre jA, jAre jA... have jema jema viveka jAge che tema tema ruci svarUpAnuyAyI bane che. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 35 249 to jA kahI jAkAro de che - haDa haDa karI haDadhUta kare che. chatAMya e naphaphaTa bhUkhALavI (bhUkhaNa) mamatA potAnI bhUkha bhAMgavA cetanane potA tarapha AkarSita karI calita karavA mATe soLe zaNagAra sajI kaMI jAta jAtanA cenacALA kare che. potAno svArtha - matalaba sAdhavA mamatA, mukhe rAma bagalamAM churI' jevAM kapaTabhAvathI gAle kRtrima lAlI lagAvI, mukhethI mIThAM mIThAM bola bolatI, badhIya strIkalA ajamAvI, cetanane calita karavAnA sarva zakaya prayatnothI strIcaritra dekhADe che. paraMtu cetanane samatAno saMga hovAthI ane anubhavano - divya AtmAnubhUtino raMga caDyo hovAthI mamatAne jarAya koThuM Apato nathI - macaka Apato nathI. mamatAnA lAkho prayatno chatAM samatAsaMge svamAM sthira thayelo e acala cetana sacala thaI caMcaLa thato nathI tethI mamatAnI kAmanAo - bhUkha (sudhA) tRpta thatI nathI tyAre e nAkAmiyAba, bevaphA, phUlaTA ni:saMkoca potAnI sudhA tRpti mATe bIjAM yogya gharanI zodhamAM, cetanane paDato mUkI cAlatI pakaDe che. e mamatA gaI to seja-zaiyyA sUnI paDI arthAt saMsAranA raMgarAga - bhogavilAsa ni:zeSa thayAM eTale ke pramattatA (pramAda) gaI ane apramattadazA AvI. mohano maLa to gayo hato paNa cittane caMcaLa karato vikSepa hato e paNa have gayo. rahyuM have AvaraNa. bhedana chedana. viraha vyathA kachuM aisI vyApati, mAnuM koI mAratI be jA; aMtaka aMta kahAluM le pyAre, cAhe jIva tuM lejA. kare2. cetananI cetanA samatA kahe che ke A mamatA seja sUnI choDIne bhAgI gaI tethI mArI jAna chUTI. bAkI to cetananA viraha (viyoga)nI vyathA (du:kha) evI to (vyApata) chavAI gaI hatI ke jANe koI mane mIThAnA pANI pAyela cAbuka phaTakAratuM hoya ! athavA to koI jhera pAyelA bANa (bejA) mAratuM hoya evI kAramI vedanA aMge aMgamAM chavAI gaI hatI. potAnA ja janmadAtA pitA zreNika - magadhasamrATa zreNikane jelamAM pUrI baMdI banAvI putra koNika rojeroja so so phaTakA phaTakArato hato. karuNatAnI svarUpAnuyAyI-svabhAvAnuyAyI vIrya pariNamana e zuddha pariNamana che. Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 AnaMdaghana pada - 35 parAkASTA to tyAre sarjAI ke jyAre putra koNikane pitA zreNikanA potA upara thayela upakAranI jANa thatAM mati pharatAM, ghaNa laI baMdhI pitAnI sAMkaLonA baMdhana toDavA adhIro banelo dhasamasato Avato joI pitAne thayuM ke A to pitRhatyAno pApI thaze, ema vicArI hIrAkaNI cUsI jIvanano aMta ANayo. Ama putranI mamatAmAM jIvita khovAno vAro Avyo. 1. A rIte anaMtA kALathI mamatAnA hAthe mAra khAdhA karyo che ane enA kAraNe durgatinA kAramAM duHkho veDyA che. mamatAe to aMtaka eTale aMta karanAra evA yamadUtanA momAM dhakelI anaMtu bhavabhramaNa karAvyuM che ane tethI anaMtIvAra - bhavobhava aMtane eTale ke motane havAle karyA che. bhavobhavanA janmamaraNanuM bhavadu:kha yogIrAja AnaMdaghanajI mahArAjane satAvI rahyuM che. tethI teo AmAMthI chUTavAnA upAyo vicArI rahyAM che. yogIrAjajI jAtane saMbodhIne kahI rahyAM che ke bhavobhava mamatAnA phaMdAmAM phasAIne, karmono mAra khAtAM khAtAM aMtaka-camarAjane tAbe thaI, bhavobhava aMta-motane bheTavuM ane pAchA durgatimAM javAnuM thAya tyAre lAcAra banIne e durgatinA dAruNa du:khanI pIDAo sahana karavA karatAM to have samaja AvI che, samatAno sAtha che, sAdhana ane sAdhanA maLI che to dehaM pAtayAmi vA kArya sAdhayAmI' e sUtra apanAvI dehanI paravA karyA vinA, have to maraNiyA banI moha mAyA mamatAne khatama ja karavA che. kayAM sudhI (kahAluM) sahana karavuM ? bhalene jIva jato hoya to jAya paNa have to mohakSaya karI mokSa meLavIne ja jaMpavA jevuM che. AvaraNo - ADazane haThAvI nirAvaraNa thaIne ja viramavA jevuM che. kokila kAma caMdra cUtAdika, cetana mata hai jA; navala nAgara AnaMdaghana pyAre, AI amita sukha dejA. kare3. koyala (kokila) potAnI kAmanA pUrti karavA rAtrinA samayamAM caMdranA prakAzane cUe che. koyalano svara sUryanA prakAzamAM na khUlato hoya tyAre divasa daramiyAna koyala zAMta rahe che. pachI rAtri daramiyAna caMdranI cAMdanIne cUe che - cUse che jenAthI koyalano svara khUlI jAya che ane pharI koyala TahukavA mAMDe , guNonA samyagU pariNamanathI jJAnakalA AtmakalA bane che. Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 35 251 251 che ane koyalanA TahukArathI vAtAvaraNa prakullita thaI jAya che. prabhunA guNagAna gAvAvALA gavaiyAonA, bhajanikonA kaMTha paNa jemAM rAtri vItatI jAya tema tema khIlatA jAya che. saMgItanA ane emAMya vizeSa karIne zAstrIya saMgItanA jalasA rAtrinA samaye ja yojAtA hoya che ane moDI rAta sudhI cAlatA hoya che. eja rIte kokilakaMThI nRtyAMganAonA nAcagAnano samaya paNa rAtrino hoya che. e samaye jo puraSa AvI badhI mAyA mamatAnA pAzamAM lapeTAya che to tenuM kAyabala - bAhubala haNAya jAya che. tethI cetananI sumati samatA cetanA cetanane cetave che ke Apa have moha-mAyA-mamatAnA AvA phaMdAmAM phasAI nahi jAo te mATe e bAju - e tarapha jajo (jazo) ja nahi. yogIrAjajIe jIvane saMsAra raMgabhUmi upara khelo khelanAra - nATaka bhajavanAra naTanAgaranI upamA ApI che ane samatA tathA mamatAne nATakanA anya pAtro tarIke raju karyA che. saMsAranA raMgamaMca upara mamatAnA kusaMgamAM anaMta kALathI khelo hArato Avyo che. have samatAnA susaMgamAM - satsaMgamAM e khelo jItI javAnI salAha sumati cetanA ane anubhavamitra ApI rahyAM che. AnaMdaghanajI mahArAjA pote mamatAthI vegaLA rahI nirmama, nirmohI, nirAraMbhI, niSpApa, nirdoSa jIvana jIvI rahyAM che. cAritra lIdhAM pachI gaccha, samudAya ke vyavahAranI koI paNa khaTapaTamAM na paDatAM, avadhuta yogI banI alakha niraMjananI dhUnamAM AtmAnI samatAne sAdhI rahyAM che ane sarvathA niSkaSAya nirvikalpa thavAne mATe prayatna karI rahyAM che. A sAro ya nATaka ke khelo e, bIjuM kAMI nathI paNa prakRtie sarjela pramatta apramattadazAnI - jAgarUkatA (sAvadhatA) gAphelatAnI ramata-khela che. AnaMdaghanajI mahArAjAe A. ramatane barobara sArI peThe pichAnI lIdhI che. he vahAlA (pyAre) ! aNagAra (nAgara) AnaMdaghana have to pUrve kadI AMtarazodhano sAdhanAmArga hAtha lAgyo nathI evo durlabha bhedajJAnano agama AgamamArga hAthe caDyo che to A navala - navina dizAmAM maraNiyo thaI guNonA viparIta pariNamanathI koIpaNa kalA ajJAnakalA bane che. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 AnaMdaghana pada - kezariyA karI, jaMga khelI leze to e jaMganI vijayazrI rUpa amita eTale AvyA pachI kadI cAlI nahi janAra evuM apratipAtI zAzrvata amiTa - amApa apAra - anaMta sukha AvI maLaze. jeNe jIvanabhara dharmane pALyo che ane manane - bhAvane bagaDavA nahi detAM jAgRtipUrvaka jIvatAM pratipaLa dharmanI rakSA karI che evo pALelo rakSAyelo dharma dharmInI rakSA-cAlatA avazya kare che. pAlanA padano bodha e che ke samatA, sumati, anubhUtinA sAthamAM jo maraNiyA thaIne mamatAne hAMkI kADhazo to mohane paNa bhagADI zakazo ane sImita, asthira, parAdhIna sukhanI jagAe amita, amApa, apAra, avinAzI anaMta sukhane meLavanArA banazo. sat cit ane AnaMda svarUpa, saccidAnaMda evAM caitanyamaya cidghana svarUpane pAmazo. Zhu - atijAgRta AtmAne kuvikalpa Ave ja nahi, jyAre jAgRta AtmAne kuvikalpa Ave kharo paNa samarthana na hoya. - saMsArI chadmastha avasthAmAM jJAna e cetanathI vikhUTuM paDI gayuM che tethI vItarAgatA rAga-dveSa rUpe ane AnaMda sukha-du:kha rUpe vikRta pariNAmyo che. 35 joDAI na jA ! judo rahe ane jonArAne jo ! jANanArAne jANa ! Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 39 pada 39 (rAga ; mAlasirI) -- vAre nAha saMga mero, yUMhI jobana jAya / e dina hasana khelanake sajanI, rote rena vihAya // vAre. nA sovata he leta usAsa na manahI meM pichatAya / 253 naga bhUSaNase jarI jAtarI, motana kachu na suhAya / rU yuddha niyameM pesI Avata hai, hIne raze viSa plAya ! yAre. // 2 // yoginI huMke nikasUM gharateM, Anandaghana samajAya // vAre. || 1 || // 3 // yogIrAja AnaMdaghanajI mahArAjAe stavano, padonI je racanA karI che te aMtarAtmAmAMthI preraNA pAmI svayaMsphurita thaIne karI che. emanI racanAmAM agocara parAvANI uchaLI rahI che. emanI racanAmAM emanA AtmAnI khumArI ane AtmAnI mastI jhaLake che. emanI racanAmAM cAturInI phaturI ke ahaM mamanI chAMTa nathI. temanI racanAmAM zuddhAtmAnI sAna jhaLakatI jovAmAM Ave che. gaMbhIra AzayothI bharelI A divya vANIno sAra koI viralA ja tAravI zake ema che. potAnA AtmAmAM cAlatI samatA ane mamatAnI halacala yogIrAja samabhAvamAM rahI nihALI rahyAM che. nara ane nArI-mAdAnA ekameka sAthenA joDANathI A saMsAranI gADI vagara pATe anaMtakALathI doDI rahI che. puruSa ane prakRtinA guNadharmo samAna hota to baMne vacce khaTarAga thavAne koI avakAza raheta nahi. paraMtu puruSa ane prakRti baMnenA guNadharmo ekamekathI viruddha hovAnA kAraNe baMne vacce khaTarAga anaMtakALathI cAlyo Ave che. ApaNe tyAM kahevata che ke 'AMdhaLe baheruM chuTAya che'. puruSa ane prakRtinA milanamAM AMdhaLe baheruM ja chuTAya che, kAraNa ke puruSa - AtmA jovA jANavAnA svabhAvavALo hovAthI enAmAM sAMbhaLavAno guNa nathI tethI te bahero che. doSathI saMsAra che, guNathI mokSamArga che paNa svarUpalInatA e mokSa che. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2pa4 AnaMdaghana pada - 36 jyAre pudgala-prakRti sAMbhaLavAno guNa to dharAve che paNa AMdhaLI che. Ama dekhe che te sAMbhaLato nathI ane sAMbhaLe che te dekhato nathI tethI AMdhaLo ane bahero baMne ekamekanA sAthamAM athaDAya che ane kuTAya che. prakRtinI A mAyAvI ramatane yogIrAjajIe barAbara oLakhI lIdhI che. eka vizALa parivAramAM pacAsa mANaso hoya, e pacAsa vyaktinI jarUriyAta paNa jUdI jUdI hoya ane svabhAva paNa jUdA jUdA hoya che. paraMtu parivAranA anubhavI vaDila catura hoya, badhAnuM badhuM jonArA ane jANanArA hoya, mAdhyasthA hoya to samabhAve badhAMyane samajAvI paTAvI, badhAnuM badhuM sacavAI jAya ane badhAMnI badhI vAtono kunehathI ukela ANI badhAMne bheLAM rAkhI kuTuMbano saMpa jALavI zake che. paraMtu A zakya to ja bane che ke badhAM enA kAbumAM hoya. ane e badhAMnI bheLo hovA chatAM vegaLo raheto hoya. e ja rIte AtmA ja zANo thAya to prakRtinI vacce rahIne paNa prakRtithI para (aLago) rahI prakRtinI halacalane zAMta karI jIvanayukta dazAne pAmI zake che, jo e potAnA jovA - jANavAnA jJAtA-daSThA bhAvamAM rahe ane prakRtinI halacalane, jagatA AkhAne nimittarUpa nirdoSa joto rahI, jAtane ja doSita TheravIne pUrve je para bharyuM che (puraNa karyuM che), te paramArca - parabhAruM - bArobAra jaI rahyuM che ema nikAlarUpe nihALI pote potAmAM ja rahe. saMsAramAM potAnA doSo jovAM ane anya koIpaNa jIvanuM kiMcita mAtra paNa dila na dubhAya ema vartavuM tene jJAnIoe dharma kahyo che. A ja uparokata vAta yogIrAjajIe kAyA (prakRti) ane cetana (puruSa) nA saMvAda dvArA A padamAM gUMthI che. kAyA je prakRti che ane pudgalanI banelI che te kAyAnuM jevuM saDana * paDana - vidhvasananuM eTale ke puraNagalananuM svarUpa che, tene cetana AtmAe barobara oLakhI lIdhuM che eTale have cetana samabhAvamAM rahI kAyAne potAnI sAdhanAnuM yogasAdhana banAvI enI pAse potAnuM kAma kaDhAvI le che. vAre nAha saMga mero, cUMhI jobana jAya, e dina hasanakhelanake sajanI, rote rena vihAya. vAre...1. vyakata vyakatatvathI mahAna bane to mokSe jAya. Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 36 255 kAyAnA bAlyAvasthA, yuvAvasthA, vRddhAvasthA, janma-jarA-mRtyu, roga, zoka, bhaya, kurUpatA, azucitA, durgadhatA, jugupsA, nIrasatA ItyAdi dharmone jANI cetana kAyA pratye udAsIna bane che, tyAre kAyA cetanane Thapako ApatA kahe che ke "vAha re mArA nAtha ! tArI sAthe meM sneha saMbaMdha bAMdhyo ke ApaNe ekamekanA sneharAgamAM raMgAIne hasIzuM, khelIzuM, harazuM - pharazuM ane mojamajA karatAM ratikrIDA karIzuM paraMtu tuM nIrAgI (udAsIna) nIkaLyo. mArI yuvAnI (jobana) to (yU hI) Ama nIrasatAmAM ja eLe jaI rahI che - veDaphAI rahI che. mITho - bhAlo jANIne meM tArI sAthe mIThaDo saMbaMdha bAMdhyo ane tuM to mATho - bhaMDo nIkaLyo. bhogI jANIne bhogasaMbaMdhe baMdhAI hatI paNa e to. yogI nIkaLyo ane mane bhogamAyAne bhogavavAne badale e yogIe to mane enA yoganuM sAdhana banAvI dIdhI. jo ne sakhI (sajanI) mamatA ! kevo nihALyo hato ane kevo nivaDyo ? AnI sAthe to mAre rana) rAta raDI raDIne (rote) pasAra (vihAya-vitAvavI) karavI paDe che." kAyAnI vAta bAjue rAkhI padanA A prathama caraNanuM AdhyAtmika arthaghaTana ema paNa thaI zake ema che ke; AtmA jyAre cothA guNaThANe kSayopazamabhAva ke kSAyikabhAvamAM vartato hoya che tyAre te tenI bAlyAvasthA - prAthamika bhUmikAno vikAsa hoya che kAraNa ke hajI cAritramohanIcano kSayopazama ke kSaya karIne cetanAnuM sarvAga zuddhikaraNa karI zuddhacetanamAM vilinIkaraNa karI, dravya-guNa-paryAyanI abhedatArUpa AtmaramaNatA eTale ke brahmAnaMda evo pUrNa AtmAnaMda - sahajAnaMda prApta thayo nathI. tethI ja cetanA kahe che ke zuddha svabhAvamAM - zuddhAtmamAM khelatA - ramatA nija sahajAnaMdamAM mazagula banavAnI IcchApUrti - dhyeyapUrti thatI nathI ane mAre raDI raDIne rena-rAta vItAvavI paDe che. tArA jevAM zuddha cetanasvAmIno mArA jevI cetanAne saMga maLyo che. - tuM nAtha jevo nAtha maLyo che ane mAruM AyakhuM - jIvatara, vaLI temAMya kSAyopathamika ke sAyika bhAvanI samyaga samaja eTale ke samyagdarzana, samyajJAnano yovanakALa samyaga cAritrarUpa AtmaramamANatA vinAno vItI jAya te kema cAle ? e ja kevaladarzana, Ikata vyaktathI mahAna banavA jAya to saMsAramAM bhaTake. Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 AnaMdaghana pada - 36 kevalajJAna ane kevaLa AnaMdamAM pariNamana nahi pAmaze to vaLI pAchA raDavAnA divaso nahi Ave enI mane ciMtA che. naraga bhUSaNase jarI jAtarI, motana kachu na suhAya; Ika buddhi jImeM aisI Avata hai, kIje re viSa khAya. vAre...2. "he sakhI mamatA ! ratna (nAga-naMga) jaDita (jarI) AbhUSaNa (bhUSaNa-alaMkAra), jariyAna vastro (jarI jAtarI), motIonI mALA AdithI jAtane zaNagAruM chuM, jethI kAyA vadhu kAmaNagArI bane ane svAmI cetanA AkarSAya. paraMtu kAyA ane kAyAnA zaNagAra pratye udAsIna banela cetananI AgaLa mArI kAyAnA kAmaNano koI jAdu asara karato nathI. mArI koI cAturI-upAya cAlatA nathI. tethI mane to ulaTuM A badhAM sAja zaNagAra zobhArUpa (suhAya) nahi banatA bhArarUpa lAge che. kyAreka to manamAM (jayame). eka (Ika) evo vicAra - evo vikalpa (buddhi) AvI jAya che (Avata che) ke jhera ghoLIne (viSa khAyane) A kAyAno eTale ke mAro aMta lAvI dauM !" kAyA je saMsArasukha Icche che, enI vAta vegaLI rAkhI padanA A bIjA caraNanuM AdhyAtmika arthaghaTana karIe to kahevuM paDe ke - daza yati dharmanA naMga ane jJAna-darzana-cAritranA ratnojaDita paMca mahAvratarUpa alaMkAra, paMcAcAra pAlanArUpa jariyAna vastro paridhAna karI, deva-gurU-dharmanI upAsanArUpa motIonI mALA paherI sajja thavAM chatAM zubhabhAvonA zaNagArathI zobhAyamAna suhAsinI - saubhAgyavaMtI banyA chatAM zuddha upayoga rUpa caitanyasvAmI hRdayamaMdiramAM padhAratA nathI - arthAt sAtamA guNaThANAnI apramattadazA AvatI nathI, zreNinA maMDANa thatAM nathI ane aiaiyika (pAramArthika) nirvikalpatArUpa mALAropaNa karI zuddha cetanya cihvanA svAmI sAthe sAyujaya thatuM nathI. tethI A badhAM zubha zaNagAra phaLa (pariNAma) vihoNA phikkA bhArarUpa lAge che. A paristhitimAM mana:sthiti evI thAya che ke haju A prApta kAcabaLa, manobaLa kAcuM paDe che tethI A kAyAno jhera ghoLIne ke anazana-saMthAro karI, tyAga karI dauM jethI zuddha cetanya cihvanane diSTa daSTAmAM samAya to kevaLajJAna. daSTi dazyamAM samAya to saMsAra. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada 39 meLavI ApanAra pahelAM prakAranA vajraRSabhanArAca saMghayaNabaLa vALA mana ane kAyA maLe ane mAruM kAja sare ! nA sovata he leta usAsa na, manahI meM pichatAya; yoginI huMyake nikarUM dharateM, Anandaghana samajAya. vAre...3. 250 kAyA kahe che; "he sakhI mamatA ! nathI huM sUI (sovata) - UMghI zakatI ke nathI to huM ucchvAsa (usAsa) laI zakatI. basa sukhacena nIMdara vinAnI becena banI nisAsA (nizvAsa) nAkhyA karuM chuM ane manamAM pastAtI (pichatAya) mArI jAtane kosyA karuM chuM !" "sakhI have to thAya che ke jema yogIrAja AnaMdaghanajI mArA pratye beparavA thaI yogI banIne vicarI rahyAM che ema huM paNa have bhogamAyA maTI, jogamAyA thaI, jogaNa (yoginI) banI emanA gharano (dharate) tyAga karI, nIkaLI paDuM (nikasUM) to ja e yogI AnaMdaghanane khabara paDaze (samajAze) ke mArA (kAyA mAnavakAyA) vinA kema karI sAdhanA karAze ? ane sAdhyathI abheda thavAze ? huM (kAyA sahitanI yogatrayI) sAdhana chuM to e mAro upayoga karI enI yogasAdhanA karI zake che ane sAdhyathI sAmIpTa karI, sAyujyane saMbhavita karI zake che. A kevo julama ? A kevo nyAya ? AnaMdaghane phakIrI lIdhI ane phikaranA phAkA karyAM tyAM sudhI to barobara che paNa khAvAnA sAMsA paDe - phAMphA paDe te kema cAle ? mArAthI to kAma levAnuM che. bhale ! mane bhogamAyArUpe joI bhogave nahi paNa mane yogamAyA (yogasAdhana) tarIke jALave - sAcave nahi ! are ! huM to IcchuM chuM ke AnaMdaghana Icchita zuddhine zIghra hAMsala kare. e zuddha thaze to huM paNa zuddha thaIza, paramANu rUpa thaIza ane skaMdhya maTI vaMdya - pUjya banIza. AnaMdaghanajI e to vicAre ke badhAM pudgala kharAba nathI, badhAM sukha sArA nathI ane badhA du:kha kharAba nathI, badhI IcchA kharAba nathI, badhI anityAvasthA kharAba nathI. sAruM ane kharAba to prayojakanA prayojana ane pariNAma upara AdhArita che. padanA A trIjA caraNanuM AdhyAtmika arthaghaTana e che ke jyAM sudhI jemAM zraddhA haze ane jevI zraddhA haze temAM tevuM pariNamana thaze. Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 AnaMdaghana pada mAro bALa sanyAsI, paragharamAMthI bahAra nIkaLI jaI yogI banI dharmayauvanane prApta karI 7mA, 8mA, guNasthAnakethI zreNinA maMDANa karI teramAM guNasthAnake ArohaNa karI dharmasanyAsI banI svanA zuddha, zAzrvata, saMpUrNa, sarvocca, svAdhIna AnaMdamAM samAI jAya nahi jAya tyAM sudhI manano baLApo zAMta thanAra nathI ane nirAMtano zvAsa levAvAno nathI. arthAt AtmAnA asthi svabhAvane pAmu nahi tyAM sudhI mAre satata sakriya, sAvadha, jAgRta ja rahevuM paDaze. maMdiramAM birAjamAna paramAtmAnA darzana ane oLakha che paNa dehadevaLamAM birAjamAna bhagavAna AtmAnI oLakheMya nathI ane darzaneya nathI. - padano bodha e che ke prApta mana-vacana-kAyAne bhogamAM prayojazo to roganA bhoga banI bhava hArI jazo. paNa jo ene nAthazo ane paramAtmasvarUpa milanamAM prayojazo to yoga banI yogasAdhanAmAM sAtha ApatA yogarUpe pravartaze ane yogAtIta banavA ane bhavAMta lAvavAmAM sAtha Apaze. Zhu jJAnI sAmAyika leto nathI paNa sAmAyikamAM rahe che. jyAre ajJAnI sAmAyika le to che paNa sAmAyikamAM raheto nathI. pariNamana zraddhAnusArI che. 39 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 37 259 pada - 37 (rAga - velAvala) tA joge citta lyAuM re vahAlA || tA. // samakita dorI zIla laMgoTI, ghula ghula gAMTha ghulAUM / tava zuwA lIpa goruM, cetana ratana najha re, vahAlA tA. / 1 // aSTa karma kaMDekI dhUnI, dhyAna agana jalAUM; upazama chanane bhasma chaNAuM, malImalI aMga lagAure, vAhAlA || tA. // 2 // Adi gurukA celA hokara, mohake kAna pharAuM / dharma zuddha doya mudrA sohe, karuNA nAda bajAuM re, vAhAlA || tA. // 3 // ihavidha yoga siMhAsana baiThA, mugati purIkuM dhyAuM re / Anandaghana devendraseM jogI, bahura na kalimeM AuM re // vAhAlA || taa.|| 4 // pUrvanA padamAM kAyAe ThAlavelI haiyAvarALa ane enA ThapakAno jANe javAba ApatA hoya ema yogIrAjajI A padamAM kAyAne potAno paricaya ApatA potAno prabhAva batAve che ke are kAyA ! tArI sAthe to anaMtakALathI, anaMtAbhavothI huM saMbaMdha bAMdhato Avyo chuM ane tAro paricaya karato Avyo chuM, chatAM huM tArA svarUpane ane tArA guNadharmone haju barobara oLakhI zakayo nathI. mArI eja mahAbhUla-murkhAmI - Blunder Aje mane pIDI rahI che. jAtano vicAra karatAM mane ema thAya che ke huM kevo mUrkha ane gamAra ke tArA saMganA bhUlAvAmAM huM mane ja bhUlI gayo te eTale sudhI ke huM mArI potAnI ja oLakha khoI beTho. huM tArA bhUlAvAmAM AvI mArA, mArApaNAnA potAnA ja anaMtA guNa vaibhavane, guNavilAsane, mArA advitIya koTinA anaMta nijAnaMdane gumAvI beTho ! cAra gatinA cogAnamAM judA judA svAMga sajI meM anaMtA khela karyA, jenA prabhAve anaMtA janma-jarA-maraNa-narakAdinA duHkhanA bhAgI banI asahya yAtanAo veThI. anaMtA avatAronI puNyarAzinA phaLasvarUpa bhAgyodaya thayo che tyAre mane tArI paNa oLakha thaI che ane mane mArI paNa mULamAM huM niSkalaMka chuM paNa karmanA udayathI kalaMkita chuM. Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 AnaMdaghana pada - oLakha thatAM tArA ane mArA svarUpano bheda samajAyo che. tethI ja to have mArAmAM rahelAM mArApaNAne pAmavA - pragaTa karavA, tArA baMdhanamAMthI chUTavA tArA thakI baMdhAyelI karmonI jaMjIrone toDavA meM saMgrAma mAMDyo che. tArA bhoge mArA bhoga levAya che ane tArA kAraNe ghaNuM ghaNuM rakhaDyo chuM tethI tyAgano, vairAgyano ane mArAmAM rahelAM mArApaNArUpa trikAla caitanya cidghana prabhu sAthe - bhagavAna AtmA sAthe cittane joDavAno yogapuruSArtha - mokSa puruSArtha Adaryo che. - pUrve mAruM citta kAyAnI mAyAne kAraNe tArI pAchaLa pAchaLa khUba bhaTakatuM hatuM. have te yoga te joDANa dharamULathI parivartana pAmIne tArAthI tUTI mArAmAM... mArA vahAlA mArApaNAmAM joDAya che. yogIrAjanA hRdayodgAra che... 'tA joge citta cAuM re vAhalA'. 1 37 66 'tArA kAyAnA joge - saMgamAM to mArI (jAta)nI jAta arthAt svarUpanuM svarUpa ja khovAI gayuM ane rIbAmaNa thaI te kAraNe (joge) have huM mAruM citta mArA vahAlA bhagavAna AtmAmAM, paramAtmAmAM, paramAtmAnA guNaciMtanamAM, pragaTa paramAtmaprabhunA caraNakamaLamAM mArA cittane lagAuM (lyAa) - sthApuM - joDuM chuM !" "he vahAlA ! he nAtha ! he tribhuvana ziratAja, trilokanAtha ! atyAra sudhI to meM mAruM citta kAyA sAthe joDyuM hatuM - kAyAmAM coMTeluM - lAgeluM hatuM paNa have e cittane ApanAmAM lagAuM chuM ! ApanuM jevuM pragaTa svarUpa che tevuM ja mAruM mArAmAM apragaTa pracchanna svarUpa che, je ApanI bhajanAthI pragaDha karuM ! kAyAne paNa jaNAvI dIdhuM che ke Aja sudhI huM tArI sAthe joDAyelo hato ane tuM jyAM laI jAya tyAM huM Avato hato paNa yAda rAkha ? have tuM mArI sAthe joDAyelI che ane jyAM sudhI mArI sAthe joDAyela che tyAM sudhI huM jyAM jAuM, huM jemAM, jenI sAthe joDAuM temAM, tenI sAthe tAre joDAvAnuM che ane mane mArApaNAne - mArA svarUpane pragaTa karavAmAM sAtha ApavAno che !" samakita dorI zIla laMgoTI, ghula gula gAMTha ghulAu; tattvaguphAe~ dIpaka jouM, cetana ratana jagAu re. vAhAlA...tA.1. svasattAmAM rahIne parasattAno nikAla karavAno che. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 37 261 have yogIkavi yogaprakriyAnuM kavana kare che. jana sAmAnyamAM yoga viSe evI kalpanA - samaja che ke yoga eTale kAmendriyane laMgoTamAM lapeTI enI dorI kamara sAthe jaDabesalAka phITophITa TAITa bAMdhIne, zarIre bhabhUti lagAvI, eka page UbhA rahIne, be hAtha AkAza tarapha UMcA rAkhI, padmAsana ke siddhAsana lagAvI, dhuNI dhakhAvI AtApanA levI. mAro yoga Avo kAyA para baLAtkAra karavAno julmI haThayoga nathI. hA ! laMgoTI, dorI ane gAMTha jarUra che. laMgoTa, dorI ane gAMThano hetu te kAmatyAga ane zIla-brahmacarya pAlanAno ja che. cittamAM cora che to kAyAmAM jora che. kAyAnA kAmanAnA tophAnamAM mULa to cittanI caMcaLatA - caLavicaLatA che. khoTuM darzana che tethI khoTuM jJAna che ane khoTuM vartana che. viparIta cittathI viparIta cetanA che. avinAzInuM ajJAna che ane vinAzImAM avinAzInI buddhi sthApIne paramAM sva baddhi karIne, sukha buddhi rAkhIne je para - jaDa vinAzI che tene sva mAnI, cetana (kAyAne - jaDane cetana) samajI ene avinAzI amara banAvavAnA ane e amara che samajI vyavahAra karIe chIe je mahAmurkhAmI - Blunder che. darzanamAM - cittamAM ja moha hoya to kAyA to cakaLavikaLa thavAnI ja ? kAyAne kacaDavAthI kAMI moha thoDo kacaDAvAno che? meM to mohane - mULane ja kacaDI nAMkhyuM che. darzanamAMthI ja moDha dUra karyo che eTale ke darzanamohanIyano layopazama karI samyakatvarUpI dorInI prApti karI che arthAta vinAzImAMthI avinAzInI buddhinuM ucchedana karI avinAzImAM sthApana karyuM che tethI vinAzIne vinAzI rUpe ane avinAzInuM avinAzI rUpe satya - samyagdarzana karuM chuM. dorI samakitanI che to laMgoTI zIlanI che. zIlanI laMgoTI e paMcA mahAvrata yukata, daza prakAranA yatidharmathI surakSita, SaDakAyarasa sahitanI paMcAcAra pAlanA ane bAra bhAvanAthI bhAvita, maitrI Adi cAra vartanathI pravartita, ratnatrayInI ArAdhanArUpa tathA tattvatrayInI upAsanArUpa brahmamAM carcA che. parasattAmAM bhaLI janArA navI parasattA UbhI kare che. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 AnaMdaghana pada - 37 AvI zIlarUpI laMgoTane samakitarUpI dorIthI kamara (kAyA) sAthe nahi paNa citta sAthe bAMdhIne upara zama, saMvega, nirveda, Astika, anukaMpA tathA samakitanA saDasaTha prakAranI gAMTha dula dula dulAuM eTale ke kasakasAvIne bAMdhI che. mAro roga Avo citta nirodhano che ane sAdhanA samatvanI che tethI prApta mana vacana kAyAnuM pravartana samitithI saMyamita (niyaMtrita) ane gupitathI gupta yogapravartana che. kula svarUpa kAmarAga, ratnatrayI - tattvatrInA rAga rUpe, sneharAga SaDakAyarakSAthI jIvapremarUpe ane daSTizagA AtmA-caitanyacihvananA - svarUpanA rAga rUpe parivartita thayo che. zIlarUpa laMgoTa samyaktvarUpI dorI vaDe citta sAthe zama, saMvegAdinI gAMTho mArI bAMdhI na hoya to te laMgoTa utarI jatAM vAra lAgatI nathI. A samyagdarzana to tattvaguhAmAM - AtmaguhAmAM - aMta:stalamAM jhagajhagI rahela anaMtadarzana, anaMtajJAna, anaMtavIrya, anaMtasukha rUpa dipaka - Atmaratna tejanA prakAzadarzana karAvatuM rahI cittane te tarapha ja AkarSe che - dhakele che. samyagdarzane AtmaratnanA - svarUpa soMdaryanA darzana to karAvyA paNa have e bhItaramAM bhaMDarAIne paDelA e mArA vahAlA cetavya ratnane huM kema karIne jagAu arthAt prakAzamAM lAuM eTale ke mAruM svarUpa pragaTa karuM ? aSTapharma kaMkI dhUnI, dhyAna agana jalAu upazama chanane bhasma chaNAu, malamalI aMga lagAu re vAhalA tA.2. svarUpadaSTA banelA yogIkavi svarUpakartA banI svarUpaprAgaTyanA mArganuM digdarzana karI rahyAM che. digdarzananI khUbI to e che ke sAmAnya janamAM yogI ane yogasAdhanAnI chabI aMkAI gaI che tenuM ja rUpaka teozrI prayojI rahyAM che. kaMikI eTale chANA. ATha karmarUpI chANAne dhuNI (dhUnI - vedI) mAM nAkhIne dhyAnAgnithI saLagAvIne enI je bhasma (rAkha) thAya tene saMsArabhAva nivRttirUpa upazama gaLaNuM (chanana) laI chAnuM-gALuM - coLuM ane upazama je svasattAne oLakhI le te ja parasatAno nikAla karI zake. Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 37 273 vastra gALa bhasmane laI laIne mArA aMga upara ene masaLuM (lagAu). arthAt haThayogIo jema kAcAnI rAkha (bhasma) thavAnI che enI satata smRti rahe e AzayathI kAyA upara bhasmanuM ane emAMya smazAnanI bhasmanuM vilepana kare che ema huM paNa karmakaMDekI - karmarUpI chANAne cittarUpI havanakuMDamAM dhunImAM dhyAna agnimAM jalAvIne e khAkha thaI gayelA karmanI rAkhathI aMgavilepana karIza. - chANa jema gAyanA zarIrano maLa che ane te e maLane zarIranI bahAra pheMkI devArUpa maLatyAga kare che ema ajJAnatAthI udbhavelA AThakarmarUpI AtmA uparanA maLane paNa AtmAe bahAra ukheDI pheMkavAno che. gAyano chANarUpa maLa sUryakiraNonA pracaMDa tApathI sukAI jAya che. pachI tene sahelAIthI jamIna uparathI ukheDI zakAya che ane IMdhaNa (baLataNa)nA kAmamAM laI zakAya che. eja pramANe ajJAna, durdhyAna, du:saMkalpavikalpa, durvyavahArAdithI AtmAmAM udbhavela maLa je aSTakarmarUpI maLa che teno jJAna dhyAnAgnithI nAza karI zakAya che. ekalA korA bAhya tapathI e karmamaLa bALI zakAto nathI. - viSayomAM coMTeluM citta - caitanyamaya upayoga viSayomAMthI ukhaDI cidghana - AnaMdaghana svarUpa AtmA tarapha vaLe to pratisamaye sattAmAM rahelAM karmo udaya udIraNAthI pAkI pAkIne AtmA uparathI kharI paDe che - nirjarI jAya che. AnuM udAharaNa aSTApada tIrtha upara rahI tapasyA karI rahelAM 1500 tApaso che ke je labdhinA bhaMDAra kevaLajJAna dAtAra jevAM guru gautamagaNadharano yoga pAmIne bAhyabhAvanuM dhyAna palaTAIne AtmasvarUpanuM aMtaradhyAna banyuM to pAraNuM karIne paNa kaivalyalakSmIne varyAM. haThayogIo unALAnI baLabaLatI bapore cAre dizAmAM chANA lAkaDA bALI enI vacce paMcAgni tapa tapavAnuM AkaruM tapa Adare che. A che to bAhya tapa paNa emAMya kAma to AtmAnuM teja-Atma zakti ja kAma kare che. AtmazaktithI ja AvAM AkarA AtApanAnA tapa tapI zakAtAM hoya che. kevaLa tailadhArAvat ghArAbAddha jJAnapravAha vahe to jJAyaka jJAnamAM jhaLake. Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 AnaMdaghana pada - 37 kAyabaLathI AvAM tapa tapAtA nathI. svarUpanA satyadarzananA abhAve sAdhya prApti mATe sAdhanAmAM prayojAyela sAdhana nirdoSa na hovAthI AvAM ajJAna tapathI mokSa bhale na thAya paNa puya to UMcI koTinuM baMdhAya che. niraMtara upazamabhAvamAM rahevA rUpa cALaNIthI caLAIne kaMkara kolasA Adi rahita jhINI cUrNarUpa rAkharaja e paNa karma hovAthI ene e sUkarmarAjane paNa rAkharaja kahela che je puracaraja che ane te caLAyelI sUkSma hovAthI svapasaMdhANa thatAM be traNa bhavamAM ja sahelAIthI ukheDI nAkhI bhakti meLavI zakAya che. TuMkamAM AnaMdaghanajI mahArAjAnuM kahevuM e che ke mokSa meLavavA ATha karmorUpI maLane bALavAnI jarUra che. ene mATe jJAnanI dhuNI dhakhAvIne eTale ke jJAna havanakuMDamAM dhyAnano agni prajavalita karavo paDe, jenAthI AtmA upara lAgelA karmo baLIne bhasmIbhUta thAya che. paraMtu jyAM sudhI tIvra dAvAnaLa samAna zukaladhyAnano agni pragaTe nahi tyAM sudhI jIve saMsArabhAvathI nivRtti keLavI viSayonA kaLaNamAMthI bahAra nIkaLI upazamabhAvamAM rahI bAhyatyAga, tapa, saMyamapradhAna jIvana jIvavAnuM hoya che. AnAthI UMcI koTinuM puNya baMdhAya che. e puNyakarmabaMdha kALe paNa AtmAne AtmabhAvamAM ja karavAnuM lakSya hovAthI ane pradhAnatayA upazamabhAva ja vartato hovAne kAraNe upazamabhAvarUpI cALaNIthI caLAyeluM svaccha puNya baMdhAya che. arthAt puNya ke je bhasma che, adhyAtmamAM jJAnIne mana je rAkhI samAna che, paraMtu upazamabhAvarUpa cALaNIthI caLAyelA hovAnA kAraNe ati svaccha hoya che. Adi garakA celA hokara, mohake kAna pharAu dharma zuddha hoya mudrA sohe, karuNA nAda bajAuM re vahAlAtA...3. padanA bIjA caraNanA anusaMdhAnamAM kavirAja A trIjA caraNamAM svarUpa pragaTIkaraNanI prakriyAmAM prakRSTa puNyakarmanA udayanuM kArya batAvI rahyAM che. prakRSTa puNyakarmanA udaye havenA bhavamAM dharmanI Adi karanArA, tIrthapravartaka AtmAe pote potAne svarUpAnuzAsana ApI potAmAM TharavAnuM che. Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada 37 tIrthaMkara paramAtmA jevAM AIgarANaM tiyarANaMnA vizeSaNo dharAvanArA, dhanavaMtarI vaidya jevAM pratyakSa paramaguruno bheTo thaze. arthAt mukitaprAptine svarUpapragaTIkaraNane sAnukULa dravya, kSetra, kALa, bhAvano saMyoga (joga) thaze. anAdithI Aja divasa sudhInA anaMtAkALamAM kugurUno bheTo thavAnA prabhAve ajJAnabhAve dharma karIne saMsAramAM rakhaDyo hato tenA badale sAkSAt tIrthaMkara paramAtmA jevAM paramagurune pAmIne temanAthI pratibodhita thayelo emanI AjJAne jhIlI huM paNa kAkaMdInA dhannA, zAlIbhadra, meghakumAra jevuM parAkrama phoravIza ane mohanIyakarmanA kurace kuracA uDAvavA rUpa mohanA kAna phADI nAMkhIza. arthAt kAna je Indriya prAptimAM parAkASTAnI pAMcamI Indriya che tenA sahita pAMceya Indriyo sahita manane nirmAMhI, nirmama banAvI e vIMdhelA kAna nAthelI IndriyonI eMdhANarUpa AtmAne skurAyamAna sohAyamAna karatI dharmadhyAna ane zukaladhyAna rUpI be zuddhatAnI (kuMdananI) kaDI (mudrA) dhAraNa karIza. e mATe mArA vAhAlA vAlama zuddhAtmA - paramAtmAnI karuNAne vAMchato, bhAvakaruNAno dhodha vahAvato, brahmanAda jagAvato - arihaMtanI dhUna, AhalekanI alakha niraMjananI dhUna vajADato (bajAuM - bajAvato) kSapakazreNinA maMDANa karI svayaM paramAtmA banIza, skaMdhya svarUpa kAyAne zuddha paramANu svarUpa banAvI vaMdya banAvIza. - 265 B anAdikALathI je kAyAe potAno prabhAva AtmA upara pADI AtmAne kabaje karI cAra gatinI jelamAM jakaDI rAkhyo hato e kAyAnA kabajAmAMthI paMjAmAMthI chUTavA kAyA upara kAmaNa calAvanArA kaMcana ane kAminino tyAga karI, kAyAne ja potAnA AtmAnA kabaje karI, kAyA sahita AtmAne zuddhAtmA-paramAtmA banAvI, kAyAne paNa pUjya vaMdya banAvavAno zuddhikaraNano - svarUpa pragaTIkaraNano sAco saraLa akhaMDa mokSamArga yogIrAja AnaMdaghanajI mahArAje A padamAM svAnubhava niSpanna prakAzyo che. Iha vidha yoga siMhAsana baiThA, mukti purIkuM dhyAuM re; Anandaghana devendra se jogI, bahura na kalime Au re... vAhAlA...4. prayojana kaTa-opha karo to rAga vairAgamAM pariNamI vItarAga bane. Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 AnaMdaghana pada - 37 Ida vidhi - A pramANenI vidhithI - A rIte yogamArga upara ArUDha thayelo, samavasaraNanA ratnanA kAMgarA yukata svarNanA trIjA gaDha upara samavaraNasthita samavasaraNa tIrthAdhipati aSTaprAtihAryothI zobhita, mohaka, AkarSaka, cotrIsa atizayothI yukata prabhAvaka mahimAvaMta, pAMtrIsa guNothI alaMkata vANIthI tIrtha sthApaka, mokSamArga prakAzaka ratnajaDita sphaTikamaya suvarNa siMhAsane birAjamAna tIrthaMkara arihaMta bhagavaMta ane emanA anaMta anaMtA svarUpaguNonuM padastha dhyAna dravya guNa paryAyathI dhyAto thako svayaM arihaMta banI mukitapurImAM pahoMcavAnA - svapadane pAmavAnA manoratho karIza. devomAM paNa Indra samA ane yogIonA paNa Izvara evAM he vAhalA devAdhideva yogezvara ! huM paNa ApanA jevAM mArA svarUpane pragaTa karI sarvathA. karmamukata siddhavasthAne prApta karyuM jethI bahura - pharIvAra mATe A karmakadamamAM - pApakardama (kalime) - kalimAM - karmakaLaNamAM AvavuM nahi paDe. A padano bodha e che ke cittano vipasa dUra karI, kAyAne zIlavaMtI banAvI, graMthibheda karI sabhyatvanI prApti karI cittane dharmadhyAna ane zukaladhyAnamAM joDIzuM to e coge karIne bhAvakarma (rAga-dveSa) no nAza thatAM dravya karma ane zarIrAdinorma ApoApa kharI paDaze. kula svarUpa bhavalamaNanA kaLaNamAMthI sarvathA karmarahita mukta thaI javAthI pharI karmakAlimA - karmamaLathI lepAvAnuM raheze nahi. jainadarzana vivekanA sarvocca zikhara para ArUDha hovAthI temAM viveka vinAnI ajJAna, aMdhazraddhA, kadAgraha ke viparIta mAnyatA prayukata eka paNa kriyAne sthAna ApavAmAM AvyuM nathI. jAgaraNa vinAnA AcaraNane jana darzana koI mahatva ApatuM nathI. jAgaraNa pUrvakanuM AcaraNa hoya to teNe vikAsanA sopAna sara karyA kahevAya. anaMtakALanA paribhramaNamAM eNe AcaraNa karavAmAM kAMI bAkI rAkhyuM nathI, paNa te AtmabhAvamAM - svarUpanI dazAmAM jAgyo nathI. yogIrAja pade pade mohanidrAmAM poDhelA cetanane jagADavA mATe DhaMDhoLI rahyA che. paramAM jene duHkha jotAM AvaDI gayuM tenA bhAgyanI koI arvAdha nathI. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 38 27. pada - 38 (rAga - mAru) manasA naTa nAgarasUM jorI ho. // ma. // naTa nAgarasUM jorI sakhI hama, aura sabanasoM torI ho // ma. // 1 // loka lAjasUM nahIM kAja, kula marayAdA chorI ho / no vaTa pha virAno, apano yata na korI ho || . |2 | mAta tAta arU sajjana jAti, bAta karata hai morI ho| vAve sAcuM karI chUTe, surijana surina Toro ro | . || 3 || aurahano kahA kahAvata aurameM, nAhI kInI corI ho| kAchakachayo so nAcata nibahe, aura cAcara cara phorI ho // ma. // 4 // gyAna siMdhU mathita pAI, prema pIyUSa kaTorI ho / modata Anandaghana prabhu zazidhara, dekhata draSTi cakorI ho // ma. // 5 // samatArUpI cetanA ane mana vacce thaI rahelA saMvAdane yogIrAjajI AnaMdaghanajI alipta rahI taTasthabhAve nihALI rahyA che, tenuM prakAzana A pada dvArA karatAM jaNAvI rahyAM che ke saMbaMdha sAco to cetanA ane cetanano che paNa vacce ADuM mana Ave che. manamAM cAlatA saMkalpo vikalpo - manamAM cAlatuM citrAmaNa e ja tamAzo - nATaka che. ane eja to naTanAgaranI bAjI che. mananA A tamAzAne - nATakane manathI aLagA thaI, prekSaka banI zAMtA bhAve joI levuM. emAM Dakho Dakhala na karavA arthAt vacce nahi AvavuM. eja vaDilanuM vaDilapaNuM, zANAnuM zANapaNa ane puruSanI maryAdA che. maryAdA puruSa puruSottamanI Aja maryAdA che. maryAdAnuM ullaMghana karanAra puruSo puruSottama banI zakatA nathI ane puruSottama bananArA saMsAramAM lAMbo samaya rahI zakatA nathI. karmasattAne ene mukta karavAnI pharaja paDe che. saMsAra nATakane - tamAzAne zAMtabhAve jotAM pratyeka samaye mananuM vilInIkaraNa thaI jJAtAdaSTA bhAve jIvAya to ja saMsAranA RNa pUrNa thAya. Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 AnaMdaghana pada - 38 rahyuM che je saMpUrNapaNe vilInIkaraNa thatA mana rahetuM nathI eTale cetana cetanA abhedabhAve maLI jAya che. Aja saMsAranATakano aMta che. | manasA naTa nAgarasuM jorI ho. ma. - naTa nAgarasUM jorI sAkhI hama, aura sabanaso torI homa...1. jema anAthI tana Take che tema mananA baLe ja saMsAra Take che. cetanA jyAre potAnA svAmI cetanathI vikhUTI (chUTI) paDe che tyAre aMta:karaNamAM mana saMbaMdhI kAMI ne kAMI bhAvo varte che. samatA-cetanA potAnA hAlanuM vyAna manane karI rahI che. | he mana ! mArA svAmI cetana naTanAgaranI bAjI khelI rahyAM che, naTanAgaranI jAta eTale bhAMDa bhavAyAnI jAta, ke jene koI nizcita gAma, nizcita ghara ke nizcita parivAra hoto nathI. ThAmaThekANA vagaranI gAme gAma bhaTakatI. vaNajArAnI jAta hoya che. jyAM tyAM, jenI tenI AgaLa nAcakUda, khela, gAnatAna karI lokone rAjI kare ane emAMthI je kAMI becAra paisA maLe enAthI. gujarAna calAvatA hoya che. eja rIte cetana mane cetanA - samatAne choDIne, pharI pharIne bhAMDabhacAnI jAta samAna mamatA-mAyAnA pAzamAM paDI mane - enI cetanAne visAre pADI rahyo che. he mana ! tuM ja kahe ke mArA svAmI cetana AvuM kare, tenA para mAruM zuM jora cAle ? e to puruSanI jAta eTale baLavAna - jorAvara jAta ! enI sAme huM to strInI abaLA jAta, mArI to prakRti mUdu-narama ! nArInI jAta upara puruSa thaIne nArInI rakSA karavAnA badale julama kare, tenAthI puruSane karma baMdhAya che. e cetana je Aje naTanAgara banyo che, tenI sAthe svAmIno saMbaMdha tyAre ja joDI (jorI) zakI, ke jyAre bIjAM badhAMya (rasabanaso) sAthenA saMbaMdho toDI (torI) zakI. eTaluM ja nahi paNa cetanane, svAmInA saMbaMdhe svIkAravA mATe to jena kuLane mArA kuLa tarIke, paramAtmAne mArA pitA tarIke, karuNAne mArI mAtA tarIke, vivekane mArA bhAI tarIke, satyane mArA mitra tarIke saMsAra eTale ajJAna ane ajJAna eTale saMsAra. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 38 29 meM svIkAryA. he sakhI mana ! patinI sAthe saMbaMdha bAMdhyA pachI patinA saMbaMdhI-sagAM svajano sAthe saMbaMdha bAMdhyA vinA saMsAra nahi cAle. "parayA eTale pyArA lADI cAlo ApaNe ghera re..." paraNavuM eTale piyarathI saMbaMdha chUTavo ane sAsarAthI saMbaMdha joDAvo. paragherathI ghare AvavuM. cetane saMyamano paMtha lIdho - saMyama svIkAryo eTale bahArano saMsAra toDyo. bAhya manane to vaza karyuM paNa haju AMtaramana vazamAM AvatuM nathI. samatA - cetanA manane uddezIne kahe che ke saMyama svIkAryA chatAM jo mana - citta bhaTakabhaTaka karavAnuM cAluM rAkhe ane ema naTanAgaranI bAjI ja ramyA kare to mAre mATe ato bhraSTa tato bhraSTa jevuM ubhayabhraSTa thavApaNuM bane. 'dhobIno kUtaro nahi gharano ke nahi ghATano', evI kaphoDI paristhiti sarjAya, patine pAmavA mAtApitA - piyara choDayuM. piyara to chUTI gayuM paNa pati. potAno thaIne raheto nathI. AMtaramana jyAM sudhI vaza thAya nahi, piyaranI yAda, piyaranI rItabhAta, piyaranA saMskAra sarvathA bhUMsAya nahi ane pati (cetana)nA gharanI rItabhAta pUrepUrI apanAvAya nahi tyAM sudhI patine pamAya nahi. patine pamAya to patino prame paNa maLe ane patinI sAthe patinA sahavAsI (guNo) nI huMpha paNa maLe. sAsare javuM eTale piyarane choDavuM nahi paNa bhUlavuM, sarva para jaDa, rUpI, vinAzIthI sarvathA para thavAya nahi, jyAM sudhI parathI pUrepUruM ucchedana thAya nahi tyAM sudhI sva sAthe saMpUrNa saMdhANa thAya nahi. ghara, peDhI, parivAra, svajana to choDyA paNa A tane manane, vacanane - vANIne ane A bAradAna - kAyAne to sAthe laIne Avyo chuM temAMthI mAruM mArApaNuM jAya nahi, e mana vacana kAyAthI paNa jyAM sudhI para thavAze nahi tyAM sudhI svAmI cetananI sAthe joDANa thaze nahi ane ene pamAze nahi. saMsAramAM paNa jayAM sudhI mana vacana kAyAthI patine samarpita thavAtuM nathI tyAM sudhI patinA thavAtuM nathI. je niyama saMsAramAM che te ja niyama AdhyAtmakSetre AtmAne pAmavA mATe che. e niyama je saMsArano sAMsArika alpa kSaNika sukha mATe che te niyama adhyAtma kSetre eplAya thAya - lAgu paDAya to AdhyAtmika - sAcuM saMpUrNa zAsvata Atmika sukha pamAya. samagra mokSamArga jAtane oLakhIne jAtamAM rahevAmAM che. Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 AnaMdaghana pada - 38 zrIyuta motIcaMda giradharalAla kApaDiyA ane DaoN. jazubAI mahAsatIjI naTanAgaranuM arthaghaTana sUtradhAra tarIke karIne padanA A caraNane jarA judI rIte samajAve che. mAruM mana, mAro upayoga zuddhAtmA sAthe joDI dIdho hovAthI bIjA badhAMyanI sAthenA saMbaMdho tUTI gayA che - chUTI gayA che ke jema bhakata kavayitri mIrAbAI gAya che..... lAgI lagana mIrAM huI magana.... sUtradhAra - naTanAgaranuM kAma khela karanAra naTa naTI karatAM agharuM che. AkhAya khelanI saphaLatAno AdhAra sUtradhAra upara hoya che. sUtradhAra jo khelaMdAo pAsethI sAruM kAma le to pariNAma sAruM Ave. utpAda vyaya ghavya yukta sa' e sUtrane AtmasAta karI zuddha darzanajJAnopayogI rUpI cid (manasA) sUtradhAra banI utpAda ane vyayano khela sAro khelAya te mATe e parivartita thayA karanArA paryAyonI bAjI (khela) nihALanAro bane to khela barAbara khelAya arthAt AtmasvarUpanuM pragaTIkaraNa rUpa utpAdana thAya (svarUpaguNe khIle) ane anAtmabhAva (pudgalabhAva) no vyaya thAya. paryAya zuddha thayA pachI paNa e zuddhAtmA e zuddhaparyAyanA sadazA gamanAgamanane paNa mAtra jJAtAdaSTA rahI nirakhyA kare. loka lAjasU nahIM kAja, kula mayAdA chorI ho, loka baTAu haso birAjo, apano kahata na karI ho..ma..2. samatArUpI cetanA jaNAve che ke mArA svAmI cetana naTanAgaranI bAjI rae, tenAthI mAre to zaramAvA jevuM thAya che. paraMtu meM to have lokalAja rAkhavAnuM kAraja (kArya-kAja) paNa choDI dIdhuM che. loko to kahe ke jo ANe to mAtapitA, parivAra, gharabAra choDI dIdho ane enA cetana pati mATe badhAmAMthI mana uThAvI lIdhuM chatAM cetana pati hajI sudhI cetanAne patnI tarIke svIkArI ekAtmabhAva to karato nathI. AvI loka kaheNInI huM paravA karatI nathI. bhale e mAro nathI jJAnIne prayojana vItarAga sAthe che paNa jagatanA padArtho sAthe nathI. Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 38 ' 271 thayo ! paNa huM to enI thaI chuM. eka divasa evo Avaze jyAre eNe mArA thavuM ja paDaze ane tyAre e (cetana) ane huM (cetanA) ekAkAra tadrupa thaIne ja rahIzuM ! lokonA kahevA upara dhyAna ApI lokavyavahArathI doravAIne huM laukika cAla cAluM to alaukikane pAmuM nahi. loka (duniyA)nA raMga ane saMgane choDuM to ja AtmAnA - mArA cetananA saMgane pAmuM ane eno raMga mane caDhe (lAge). loko to begAnA-parAyA (birAnA) che. e badhAM to vATe jatAM AvatA (baTAu) ekabIjA sAthe ADItaDI hasImajAkanI vAto karI, niMdAkuthalImAM mAnavajIvananA mahAmolA samayane veDaphI denArA che. loka to aMdhArI rAtre (ajJAnanA aMdhakAramAM) doraDImAM sApa bhALanArA, puruSanA paDachAyAmAM bhUtane bhALanArA ane chIpamAM rUpuM dekhIne tathA jhAMjhavAnA nIra (mRgajaLa)ne tRSA chIpAvanAra jaLa samajIne doDanArA - khoTAne sAcuM samajI enI pAchaLa phanA thaI janArA che. emane aMdhakAra (ajJAna)nA kAraNe sArA khoTAnuM bhAna ja nathI. ghuvaDane to sUryaprakAza paNa aMdhakAra rUpa ja che. loka to lokanI pAchaLa lole lola karanAra - AMdhaLuM anukaraNa karanAra . che. anAdithI loka to Avo ja che ane lokarIta AvI ja gatAnugatika rahevAnI. lokamAM (duniyAmAM) ke lokomAM ApaNuM potAnuM kahevAya (apano kahata) evuM koI (korI) nathI. lokone kayAM khabara che ke pArakuM hoya te kadI potIkuM thAya nahi ane je potAnuM - potIkuM che te kyAreya para thAya nahi. potAnuM to sadA potAnI sAthe ne sAthe ja hoya. prazna phakta potI (apanA) ane parAyA (birAnA)nI parakha karavAno che ane parathI khasavAno ane svamAM vasavAno (karavAno - samAvAno) che. TuMkamAM kahIe to saMsAramAM jyAM sudhI jIvane ajJAna - avidyA varte che tyAM sudhI potAnA AtmAmAM rahelAM sahavAsI svarUpaguNo - AtmaguNo paraspara eka banIne samakAla sahavartanA karatAM nathI tethI te vidyamAna hovA chatAM avidyamAna bhAse che. gADaranA sahavAsamAM uchareluM siMhabALa potAnuM siMhapaNuM visAre pADI de enA jevuM che. saMsAranA badhAMya saMbaMdho rAgadveSathI prerita lukhkhA ane svArthI che ane sAMyogika che tethI viyogane pAmanArA che. eTale to Akhoya mokSamArga jIvanA DahApaNa ane jIvanI AtmajAgRti upara nirbhara che. Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 AnaMdaghana pada - 3. jJAnIoe lokonA doSo pratye paNa najara karavI tene asamatA gaNAvI, tuM cetanA tane ja jo tArA cetanane trikAla zuddha sthira (dhruva) paramapAriNAmika bhAvane ja jo ! A vAta IlAyacIkumAranA kathAnakathI sArI rIte samajI zakAya ema che. mAta tAta a sajjana jAti, vAta karata hai morI ho; cAkhe rasa kyuM karI chUTe, surijana surijana TorI ho. ma....3. naTaDInA rAgamAM pAgala banelA ane tene meLavavA doraDA para nAcatA IlAyacIkumArane jyAre khabara paDI ke rAjA jevo rAjA hovA chatAM te naTaDInA rAgamAM mohita thayelo che ane tethI te mArA ghAtane IcchI rahyo che. mArI sAthe bhayaMkara dago ramI rahyo che. A vAtanI khAtrI thatAM IlAyacIne AkhA saMsAra pratye vairAgya jAgyo ke dhikkAra che A saMsArane ! jemAM badhAM ja padArtho AvA vyabhicArI che ane tethI ja doraDA para caDhIne nAcatA jyAre muninA darzana thAya che ke je munine padminI strI modakano thALa laIne vhorAvavA sAme UbhI che ane lyo ! lyo ! kahI AgrahapUrvaka vhorAvavA tatpara thayela che; paraMtu muni to e strInI sAmu paNa jotA nathI, tyAre potAnI jAta upara ja pArAvAra tiraskAra chUTyo. pariNAme upayoganI tIvratA thatAM upayoga aMdara vaLI gayo. kSapakazreNi maMDAI gaI ane kevaLajJAna thaI gayuM. ApaNane paNa jo A saMsAranA padArthonI dagAkhorI samajAI jAya to ApaNuM paNa kAma thaI jAya tema che. mAta-tAta ane (arU) sajjana varganA samaju lokonI vacce paNa jyAM juo tyAM vAtano viSaya - carcAno muddo to mArA jevI patithI tarachoDAyelI nArI ja banatI hoya che ane nArIne ja doSita jovAtI ke TharAvAtI hoya che. patipuruSa varga pachI bhalene game tavo dAru, mAMsa, corI, jugAra, zikAra, paradArAgamana Adi sAte vyasanamAM cakacUra laMpaTa kema na hoya ? strI jeTalI vagovAya che teTalo puruSa loka jIbhe caDato nathI ke vagovAto nathI. samatAbhraSTa thayelA cetananA AMtaramananI mathAmaNa (uhApoha) ne, je bhItarathI jAgyo tene jagatamAM bAMdhanAra koNa che ? Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 38 273 yogIrAje sAkSIbhAve nihALatA, ahIM abhivyakta karI che. samatA - cetanA kahe che ke loka to loka che. e to phAve tema bole. lokane moDhe tALAya devAtA nathI ke lokane moDhe gaLaNuM paNa bAMdhI zakAtuM nathI. paraMtu meM to para-jaDa-rUpI. vinAzIno kaDavo rasa anAdinA anaMtakALanA bhavabhramaNamAM cAkhyo - anubhavyo che ane cighana svarUpa evAM mArA (sva) cetanAtmAno madhura Atma rasa paNa cAkhyo che. AtmAmRtano rasa bhUlyo bhUlAya ema nathI ane e keme karIne chUTe ema nathI. - zUrA zUravIra sUrijano saMtajanonA ToLeToLAM (TorI-ToLI) maLIne ke saMtasaMgamAM je AtmAnaMdane AsvAde che tevo AtmAmRtarasa meM zuddhacetananI saMgatamAM AsvAdyo che. karoDo devatAo choDAvavA Ave to paNa have mArA cetana patino svasaMga chUTe nahi. have to huM (cetanA) mArA zuddha cetana patinA samAgamamAM sadAkAla layalIna rahevAnI chuM - joDAyelI ja rahevAnI chuM. aurahano kahA kahAvata aurape, nAhI kInI corI ho; kAcha kachayo so nAcata nivahai, aura cAcara cara korI ho...ma..4. ora na ho kahA kahAvata ora meM - bIjA loko mArA viSayamAM game teTalI managhaDaMta kahAnIo kahetAM kahAvatAM bhalene pharyA kare. huM bIjAnA kahevA upara muddala lakSa ApatI nathI. pAThAMtare orahano zabdathI arthaghaTana karIe to kahevAnuM tAtparya e che ke cetanane enA naTanAgarapaNA mATe bIjAne kahIne bIjA pAsethI ene orahano eTale upAlaMbha ke Thapako zuM devarAvavo ? kAraNa ke meM ke mArA svAmI cetane kAMI corI nathI karI. jyAM sudhI samajaNo thayo. nahoto tyAre aNasamajamAM - ajJAnatAmAM para pudgalamAM rAcato hato tyAre parane mAruM mAnavArUpa corI karI hatI paNa have to e zANo samaju banyo hovAthI khudamAMthI khudanI khudAIne khodI rahyo che arthAt sva AtmA aMtaragata rahela potAnA ja paramAtma svarUpane kaMDArI (AkArI) rahyo che, e kAMI koInI corI nathI paNa potAnA potApaNAnA pragaTIkaraNarUpa prAptanI prApti che. mAro ja khajAno - ghareNuM paraghera gIravI mUkela hatuM tene choDAvI svaghera saMkalpa vinA koIpaNa kAryanI siddha thAya nahi. Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 AnaMdaghana pada d 38 lAvI rahI chuM. cetane cetanAnI tadrupatAne mATe kAryAraMbha karyo che, bIDuM jhaDapyuM che, tene mATe kacakacAvIne kaccha bAMdhI kaTibaddha thayA chIe (kAchakachyo) ane paDakAra pheMkyo che ke je nAca nAcavA paDe, je khela bhajavavA (nivahe) paDe te bhajavIne paNa have to eno niveDo (aMta) lAvIne ja rahIzuM. niMdAkuthalInA rasiyA loko (cAcara) je paMcAtiyA che ane cADIcugalI karI bIjAnI vAtamAM TAMga aDAvI phUTa (phorI) - phATaphUTa paDAvavAnI caLa (cara) che tenAthI DaratA nathI. gyAna siMdhU mathita pAI, prema pIyUSa kaTorI ho; mota Anandaghana prabhu zazidhara, dekhata dRSTi cakorI ho...ma...pa. jJAnasiMdhu - jJAnasAgaranuM maMthana (mathita-valoNu) karIne A premapIyUSa - premAmRta - AtmAmRtanI kaTorI prApta (pAI) karI che. Anandaghana svarUpa caMdramAM (zazidhara) rUpa caitanya prabhune dekhIne (dekhata - darzana karIne) dRSTirUpa caitanyaprabhunI cetanArUpa cAMdanI (cakorI) pramudita - praphullita (modata) thaI e pIyUSa kaTorImAMthI darzanAmRta - premAmRtanuM pAna karavA lAgI che. zrutajJAna sAgara evAM AgamamAMthI AtmA je agama hato tene gamya banAvI AtmagamyatAno AtmAnaMda, jJAnAnaMda, tattvAnaMda, sahajAnaMda, nijAnaMda, pUNAnaMda, brahmAnaMda, paramAnaMda mANavA lAgyo arthAt tadrupa thayethI saMtRpta thayo. padano bodha e che ke manano saMbaMdha loka ane lokothI toDIne, zuddha darzanajJAnopayoga vaDe zuddhAtmA sAthe joDIne, enuM saMvardhana karI loka ke lokavyavahAranI paravA rAkhyA vinA vardhamAna karatAM rahIne, ene parAkASTAno vikasAvazo to paramAtmasvarUpa prAgaTyathI paramAnaMdAmRtanuM pIyUSapAna pAmazo. caitanyadhArA eja rAdhA che ane AtmA eja kRSNa che, kAraNa ke te karmone isI nAMkhanAra che. eTale ja te kRSNa kahevAya che. potAnA svAmI priyatama zrI kRSNamAM arthAt caitanya svarUpa parama tattvamAM rAdhA arthAt saMkalpa thAya to vikalpa sudhare ane to bhAvadhArA sudhare. Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 38 295 caitanyadhArA e eja rAdhA ane zaNanI rAsalIlA che. rAdhA petAnA svAmIno viraha sahana karI zakatI nathI ane eno svAmI zrIkRSNa rAdhA vinA rahI zakato nathI. arthAt cetanAne eka mAtra AdhAra hoya to te cetanyadevano che mATe cetanAnI dhArA caitanya taraphanI che. mATe ja rAdhA enA svAmI vinAnI nathI ane svAmI rAdhA vinAno nathI. Aja rAdhAsvAmI zatuM divya rahasya che. rAdhA enA svAmIne maLavA nIkaLI che ane enAmAM samAI javAnI che. rAdhA kRSNamAM samAI arthAta cetanadhArA vetanyamAM samAI gaI. Aja bhAgavatamAM batAvela rAsalIlAnuM tAtparya che. cetanadhArA enA svAmI caitanya devane gADha AliMgana Ape che tyAre ja saMsAra nirAdhAra banI tUTI paDe che. A bhAvanAtmaka sAdhanA che. paramayoga che. bAhya viSama saMyogomAM bhItarI dhArAno eka sarakho pravAha vahevA devo e yoganuM parama rahasya che. trikALI dhruva tatvanA astitvanI sabhALatA ane yayayamAM ubharatA taraMgo pratyenI nirlepatA e mokSamArga che. rAmyagdarzananI prAptijuM kAraNa tatvanirNaya che. tasvanirNaya eTale tevasvarUya samajIne enI samajaTAmAM saMpUrNa zraddhA thavI. Atmasamaja e AtmajJAna che. enAthI AtmavizvAsa - AtmadaDhatA vadhe, jenAthI Atmika kriyA thatAM abhisukha maLe arthAta bharamamAhAtA Ave. aMta:karaNanI sAthe zeya jJAtA saMbaMdha sthapAya to AtmA jJAnI banI jAya. Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 AnaMdaghana pada - 39 pada - 39 (rAga jaya jayavatI) tarasakI jaha dai ko daikI savArIrI / - tikSaNa kaTAkSa chaTA lAgata kaTArIrI // tara. | HIGH 91 sAyaka lAyaka nAyaka prAnako pahArIrI / . kAjara kAja na lAja bAja, na kahuM bArIrI // tara. || ||2|| mohanI mohana Thagyo, jagata ThagArIrI / dIjiye Anandaghana, dAha hamAhIrI | tara. || ||3|| pUrvabhavamAM ke pUrvakALamAM jIve ajJAnadazAmAM rahIne trikaraNa yoge krodhAdi bhAvo sevyA hoya, bIjAne bhaya pamADyo hoya, satAvyA - raMjADyA hoya, prANa haryA hoya, tenA kAraNe bhayaMkara koTinA karmabaMdha bAMdhyA hoya; je udayamAM AvatA ajJAnadazA - nidrAkALamAM je dazyo chatAM thAya che tene ajAgrata svapnadazA kahevAya che, jayAre jJAnadazA pragaTyA pachI jJAnIne nidrAkALamAM je dazyo dekhAya te jAgrata svapnadazA kahevAya che. saMsArI ajJAnI jIvone e . svapnanA saMketo samajAtA nathI. paraMtu jJAnI sAdhaka AtmAo AvAM svapna saMketone pAmI jaI zake che, tethI A jAgRta svapnavasthAnA svapnadazyonI asara sau prathama temanA mana para thAya che. AnA phalasvarUpa mana vikRta thaI khaLabhaLI uThe che. cittanA A halabalATanI asara sumati ane samatA upara thAya che. cittanA A DahoLAmaNa - khaLabhaLATathI sumati hataprabha thaI jAya che ane samatAnI samavRtti (samatva) mamatAnI viSamatAthI DagamagI javAthI teNInA (samatAnA) abaLA nArI svabhAva - parama narama svabhAvanA kAraNe te potAnA prANapati bhagavAna AtmAne svapnanI vitaka kahAnI olaMbhaDA rUpe kahe che, je vAtane yogIrAjajI AnaMdaghanajI mahArAje bhAre caturAIpUrvaka gUMthI lIdhI che. tarasakI jaha daI ko daIkI savArIrI; tikSaNa kaTAkSa chaTA lAgata kaTArIrI. tara1. AtmA aMta:karaNa svarUpa nathI. e to aMta:karaNano mAtra jJAtAdRSTA che. Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMghana pada - 39 277 he nAtha ! tame to mArAmAM paramAtmadarzananI tRSA-pyAsa jagADI paNa jema grISmakALanI garamI vaTemArgunA gaLAmAM dAha Ape (jaha daI ko) ane prANane zoSe, tema prabhudarzananI tarasI banelI e AMkhalaDI zoSAI rahI che. AvI baLAtarAmAM he nAtha ! tame mane nodhArI (nirAdhAra) choDI dIdhI che - (daI kI savArIrI). darasananI tarasanI dAha to che ja ane uparathI e dAhane bhaDakAvanArI mohanI savArI eTale ke mohanI AkhIya mAyA - mamatA - tRSNAnI phoja lunI jema dajhADI rahI che. moha dvArA choDAyelA (chUTelA - chaTA) tAtA tIkhA kaTAkSabharyA kaDavA veNa, bhUtAvaLo jevuM mohanI phojanuM nirdaya, nirlajja, rAkSasI aTTAhAsya kALaje jANe kaTArI bhoMkAtI hoya evuM lAge (lAgata) che. mohanI phoja varNavatA upAdhyAya yazovijayajI kahe che..... rAga kezarI che vaDa rAjA re, viSayabhilASa te maMtrI tAjA re; jehanA choru Indriya paMco re, tehanuM kIdho e saphaLa prapaMco re. - mahAmahopAdhyAyajI (rAga pApasthAnaka sajjhAI gA. 2) sAyaka lAyaka nAyaka, prAnako pahArIrI kAjara kA janalAja, bAja na kahuM vArIrI. tara...2. samatA - cetanAne sahAyaka (sAyaka) evAM lAyaka-adhikArI guNI gurujano ane e badhAMnAya adhipati evAM nAyaka nAtha prabhu paramAtmA ane emaNe upadezelA (prarUpela) dharma upara prANaprahAra (prANako pahArIrI) - prANaghAtaka humalo karatAM paNa jemane lAja zarama AvatI nathI evAM e paisAne khAtara game evAM nIca halakA kAmo karanArI kaMjara jAtinA jevI A mohanI phoja che. huM to emanAthI vAja (bAja) AvI gaI chuM - trAsI gaI chuM. samajAtuM nathI ke kema karI huM A mohanI phojanA humalAne vAruM (vArI - aTakAvI) ne mArI bhagADuM ? arthAt deva-guru-dharmanI tattvatrayI je lAyaka (yogya) AtmAne sahAyaka ajJAna eTale jUnuM nIkaLe to kharuM paNa sAthe navuM bharAtuM paNa rahe. Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 AnaMdaghana pada E banI nAyaka evAM paramAtmapade sthApita karanAra che, evI mArA prANa samAna tattvatrayI upara ja A mohanI phoja to kaThora prahAra karI mArA prANaharaNanI kuceSTA karI rahI che ane vaLI pAchuM enA A kukarma mATe ene koI lokalAja ke moTAonI zaramanI lagAma (vAja) paNa ene vAravA rokavA samartha nathI. e to kAjara-kaMjara jevI halakI koma che, je paisAne khAtara koI paNa halakuM kAma - nirdoSanA prANa letAM paNa saheje acakAtI ke khaTakAtI nathI: - - 39 TuMkamAM kahIe to mohanIyakarmano kSaya karyo nathI to dabAIne sattAmAM zAMta beTheluM mohanIyakarma evuM to khataranAka ane bezarama che ke upazamazreNi mAMDI agiyAramAM guNasthAnake pahoMcelA chadmastha vItarAga bhagavAnane paNa udayamAM AveluM mohanIyakarma dayAhIna banI krUra rIte paTake che. e to sAyaka eTale lAyaka je kSapakazreNie caDhe che te ja nAyaka hoya che kAraNa ke te mohanA prANa, koIpaNa jAtanI lokalAja rAkhyA vagara kAcara (kAjara) nahi banatAM harI le che ane zreNInI pUrvAvasthAmAM mohane nAthI lagAma lagAvI aMkuzamAM rAkhato moha - mohanI phoja ane tenA humalAne bAjabahAdura banI khALyA (vAryAvArI) kare che. paramAtmA banavA lAyaka mohanI mohana Thagyo, jagata ThagArIrI, dIjiye Anandaghana, dAha hamAhIrI. tara...3. mohanI jAta ja ThagArI che. anAtmabhAvavALA saMsAra - jagata AkhAne e moha Thage emAM bahu Azcarya thatuM nathI; kAraNa ke saMsArabhAvamAM rAcatuM jagata to karmAdhIna hovAthI Ameya mohavaza ja che ane e badhAM mohane tAbe thayelAM, ari (zatru)thI haNAyelAM arihata che. jyAre A to mohanuM hanana karI mohana - arihanta banavA nIkaLela mArA manamohana cetana svAmIne ja - yoga sAdhanA karanAra yogIne ja e mohinIe apsarA banIne ThagI lIdho. kevuM dhUtAruM che A mohanIyakarma ! daza daza guNaThANA sudhI pIcho choDatuM nathI ane emAMya jo dazamethI agiyAramuM pagathiyuM kUdAvI bArame jatAM nathI ane bhUlecUke agiyAramAM pagathiye paga mUkAya che to tyAM to eNe evuM chaTakuM goThavyuM che ke sIdhAM ja nIce paTakAvAnuM thAya che. Ama mohane haNI mohakSayathI mokSa jJAna eTale jUnuM nIkaLe paNa navuM bharAya nahi. Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 39 279 meLavavA mathanArA mohanane paNa e dhUtArI mohinI - mohanIyakarma Thage che. apsarA mohinInI lapeTamAM AvelA potAnA manamohana mohanagArA cetanasvAmIne e mohanI lapeTamAMthI choDAvavA samatA-cetanA AnandanA ghanasvarUpa evAM prabhu paramAtmAne vijJapti-prArthanA kare che ke moha-mAyA-mamatAnA sakaMjAmAM sapaDAyelAM mArA cetanasvAmIne prabhu ! amArI (hamAhIrI - amhArI - amArI) dAda (dAha) - phariyAda sAMbhaLIne choDAvI do ane ene paragherathI mArA samatAnA - cetanAnA - svaghare pAchA vALo evI amArI cAha (dAha-dAjha) che. kAraNa ke enA darzananI tarasanA dAhathI huM baLI marI jaI rahI chuM. padano bodha e che ke jyAM sudhI mohano sarvathA kSaya thato nathI tyAM sudhI mokSa thato nathI ane lAyaka AtmA paNa lAyakatA (sAyakatA) sivAya nAyaka (paramAtmapada) banatA nathI. e mohano upazama (mana) thavo te lAyakatA che paNa e nAyaka-paramAtmA banAvavA samartha nathI. mokANa mATe satata paramAtmaprabha sanmakha rahI paramAtmaprabhu kRpA vAMkatA rahI jAtane laupaDe rAkhatA rahIzuM to gurUpada - paramAtmapada pAmIzuM. "huM kAMI ja nathI ane Apa sarva cho" evo deva-gura pratyeno paramavinaya ja paramapade birAjamAna karo. premano pravAha prANImAtra pratye vahevA mAMDe che, tyAre sAghaka mohanA paMjAmAMthI chUTe che. prANImAtrano Adara e ahiMsA che. anAdara e hiMsA che. A ahiMsA e sAdhakanI mAtA che. sAdhaka enA vinA eka kSaNa paNa rahI zakato nathI. premanA ujajavaLa prakAzamAM ahiMsArUpI amRtanuM pAna karanAro amaratvanI prApti kare che.. ApaNI bhItaramAM ciMtAo, bhayo, tRSNAo chupAyelA che. bahArathI e ApaNA kAbumAM hoya paNa aMdarathI e uchaLatA hoya che. sabhAnapaNe, saMpUrNapaNe taTastha rIte ene jotA na zIkhIe tyAM sudhI e mULamAMthI jAya nahi. ane tethI tyAM sudhI lAyaka evA paNa AtmA nAyaka banIne paramAtmA bane nahi. jJAnano sAvaraNo laI vikAro ane vikalponA kacarAne sApha karI aMtaranA AMgaNAne cokhkhuM karavAnuM che, tenAthI paramAtmA thavAnA zrIgaNeza maMDAya che. kriyA karatAM bhAva ane bhAva karatAM samaja ane Azaya caDhe. Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 AnaMdaghana pada - 40 pada - 40 (rAga - AzAvarI) mIThaDo lAge kaMtaDone khATo lAge loka | vakrata vihunI joDI, te mATe povara | mI. II III kaMtaDAmeM kAmaNa, lokaDAmeM zoka / eka ThAmeM kema rahe ? dUdha kAMjI thoka // mI. || ||2|| kaMta viNa caugati, ANuM mAnuM phoka | ugharANI siraDa phiraDa, nANuM te je roka || mI. || ||3|| kaMta vinA mati mArI, ahavADAnI boka / gho zuM gAnandaghana, avarane rovara | vI. |IIkA. jana sAmAnyanA anubhavanA pati patnInA mIThAM madhurA saMsArI saMbaMdhanA mAdhyamathI yogIrAjajIe cetanA ane cetanAnA AdhyAtmika saMbaMdhanI vAta kahevA sAthe, gAgaramAM sAgara samAvavA rUpe garbhita paNe jenadarzananI lokattaratA * ananyatAnI vAta paNa A padamAM gUMthI che. mITho lAge kaMtone khATo lAge loka; kaMta vihuNI goThaDI, te raNamAMhe poka. mIThaDo.1. saMsAramAM kaMta ane kAntA - pati ane patnIno saMbaMdha parAkASTAno saMsArI saMbaMdha che. pati-patnInA saMbaMdha AgaLa bIjA badhAMya saMsArI saMbaMdho. gaNa che. emAMya khAsa karIne bhAratIya satI nArIne mana to pati paramezvara samAna che. patnIne mana pati (kaMta) eTalo to mIThaDo - vahAlo - paramezvara samAna che ke pati sivAyanA badhAMya saMsArI saMbaMdho (loka) ene mAThA - khaTakanArA khATA lAge che. e eTalI to patimaya thaI gaI hoya che ke enI goThaDI - vAtacItamAM paNa kendrasthAne pati hoya che. arthAt enI badhIya vAto pati kendrita hoya che ane pati sivAyanI (vihuNI) vAto to ene kriyA jJAnamAM, jJAna dhyAnamAM ane dayAna svarUpalInatAmAM pariNamavA joIe. Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 40 281 raNamAM poka mUkAya paNa sAMbhaLanAra koI hoya nahi evI sAMbhaLavI gamatI ja nathI. eja pramANe ahIM cetanAne eno cetanasvAmI ja eka mAtra mIThaDo - vahAlo lAge che ane cetavyaprabhu - cetanasvAmI sivAyanuM A lokanuM - saMsAranuM - duniyAnuM badhuM ya khATuM - besvAda lAge che. e paNa eTale sudhI ke cetanAne vAto paNa potAnI cetananI - zuddhAtmAnI - paramAtmAnI ja sAMbhaLavI game che ane enI ja goThaDI - goSTI - carcA karatI phare che. enA sivAyanI AtmA vihoNI badhI ja kathA, ene raNamAM mUkelI poka jene araNyarudana kahe che evI niSphaLa janArI - nirarthaka, vikathA lAge che. kavihRdayI svAnubhUti saMpanna yogIrAjajI, A padanA A caraNa dvArA, eno lakSyArtha vicArIe to, garbhitapaNe ema kahevA mAMge che ke A lokamAM eka mAtra Atmatatvano eTale ke jIvano ane enA zivasvarUpa evAM paramAtmasvarUpano (mokSa) no ja vicAra karavA jevo che. nava tattvamAM paNa prathama jIva tattvanI vicAraNAne ane aMtamAM jIvanA mokSanI eTale zivanI. - paramAtma svarUpanI vicAraNAne sthAna ApyuM che. jIve, ajIva (pudgala), puNya, pApa, Azrava ane baMdha je paNa ajIva che, tenAthI saMvara ane nirjarAnI prakriyAthI eTale ke AtmAnA jJAtA-draSTA bhAvamAM AtmasvarUpamAM arthAt saMvaramAM rahevA pUrvaka nirjarA karavAnI che - eTale ke ajIvathI chUTAM paDavAnuM che ane svayaMnA zuddhAtmasvarUpa zivasvarUpa - paramAtmasvarUpane pAmavAnuM che. Ama tatva nava che paraMtu vicAraNA mAtra Atmatatva - jIvatatvanI che. jIva ane ajIvamAM, jIva-AtmA eka svabhAvI che jayAre ajIva pudgala bahusvabhAvI bahurUpI che. tethI pudgalane pakaDavuM AkaruM che paraMtu AtmA eka svabhAvI hovAthI saheje pakaDI zakAya ane samajI, samajAvI zakAya ema che. eka AtmA sadhAya jAya to badhuM sadhAya jAya ema che, tethI to kahyuM che ke "eka sAthe saba sa" ane cha nAchuM savva nANa. vaLI lokamAM - lokAkAzamAM rahelAM SaDadravyomAM Atmadravyaja eka mAtrA jJAnamAM jJAyaka jaNAvo joIe ane jagata visarAvuM joIe. Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 AnaMdaghana pada - 40 sva-para ubhaya prakAzaka hovAthI pote potAne paNa jANe che ane anya sarvane paNa jANavA jaNAvavA samartha che. tethI AtmA lokamAM sarvocca che mATe te mIThaDo che. vaLI AtmA sivAyanA anya koI dravyamAM prematatva nathI tethI paNa AtmA mIThaDo che ane AtmAnI goSTI mIThaDI che. AtmAnI vAta sahune sAMbhaLavI game evI che. kAraNa ke te gharanI vAta che ane gharanI vAta sAMbhaLavAmAM koIne kaMTALo Avato nathI. balake gharanA samAcAra meLavavA mATe to te Atura - utsuka hoya che. eTaluM ja nahi paNa vItarAga jinezvara bhagavaMtonI syAdvAda yukata vItarAgavANIthI AtmAnuM svarUpa je samajamAM Ave che te paNa eTaluM suspaSTa : ane paripUrNa yukilayukata che ke enA jevuM anyamAM jovA sAMbhaLavA samajavA maLatuM nathI tethI AtmAnI AvI mIThI mIThI vAto sAMbhaLIne - samajIne AtmA ja mane have mIThaDo lAge che ane AtmA sivAyanuM sarva khATuM - besvAda - asAra lAge che. mane to mAro ja AtmA enA svayaMnA paramAtma svarUpane pragaTa kare ane e enA vaiyakitaka paramAtmasvarUpa ramaNatAmAM rahe e ja pratyeka AtmavAda mAnya che. "huM huM chuM, "tuM" tuM che ane te' (bhagavAna paramAtmA) te che. je te che te jahuM chuM ane tuM cho. te (bhagavAna) nuM tepaNuM (bhagavAnapaNuM) pragaTa - pratyakSa che. mAruM huM paNuM (bhagavAnapaNuM) mArAmAM ane tAruM tArAmAM apragaTa-parokSa che. te (bhagavAna)nA AlaMbane mAruM mAre ane tAruM tAre potapotAmAMthI pragaTa karavAnuM che. loka ane loka vyavahAra - duniyA ane duniyAdArI kevI che te jaNAvatA yoganiSTha zrImad buddhisAgara sUrIzvarajI jaNAve che." "duniyA che dIvAnI che, temAM zuM citta dhare, jone jarA jAgI re, mAthAmAM muMjhI zAne mare ? ghaDImAM sAro ghaDImAM khoTo. duniyA bole bola, sArA ne khoTA kaheve koNa kare tasa tola? samajIne sahu sahevuM re, karaze jevuM tevuM bhare. duniyA. sAdhanAnI vRddhithI zuddhinI vRddhi che ane zuddhinI vRddhithI satvanI vRddhi che. Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 40 283 duniyA jItI nahi jItAze temAM rAkhe citta, jaza apayazamAM mana jo varte to nahi thAya pavitra; jagata bhAna bhUle re, kAraja sahu saheje sare. duniyA kaMtaDAmeM kAmaNa, lokaDAmeM zoka; eka hAme kema rahe? dUdha kAMjI thoka. mIThaDo...2. cetanA kahe che ke kaMtaDAmAM - svAmI cetanamAM ja kAmaNa - AkarSaNa che kAraNa ke cetanAnuM sukha - kAmanApUrti cetanathI che. cetananA samAgamathI cetanAne maLatuM sukha e svanuM svamAMthI nipajatuM svasukha, je AvyA pachI na janAruM apratihata sukha che. e AvanAruM ane janAruM sAMyogika sukha nathI paNa maLanAruM - potAnuM potAmAMthI ubharanAruM sukha che, tethI tyAM zokane koI avakAza nathI. jyAre lokanuM lokamAMthI maLanAruM, lokika - dunyavI sukha to paranA mAdhyamathI AvI maLanAruM parAdhIna sukha che. e AvanAruM che tethI janAruM paNa che. tethI e dunyavI padgalika sukha pAchaLa du:kha hovAthI e du:kharUpa zoka nipajAvanAruM che. e to jIva dvArA, para jaDa vinAzI pudgalanA mAdhyamathI, pudgalamAM (paramAM) svabuddhi sthApIne ane sukhabuddhi sthApIne, meLavAtuM kAlpanika sukha che. e eka sarakhuM kAyama (eka ThAma) rahenAruM nathI ane sahune sarakhuM maLatuM nathI. dUdha ane kAMjI (chAza) no samuha (thoka) hoya tyAM dUdha, dUdhanA svabhAvamAM na rahe ane chAza, chAzanA svabhAvamAM na rahe eTale na to zuddha dUdhano svAda Ave ke na to zuddha chAzano svAda maLe. ema jaDa cetanA (jIva-ajIva) bhegAM thayethI jIva jIvapaNAmAM na rahe ane jaDa jaDapaNAmAM na rahe. e be bhegAM thAya ane je maLe te mizra - bheLaseLiyuM - azuddha ja hoya. e kayAM to duHkha mizrita sukha hoya ke sukha mizrita duHkha hoya. e sukhanI AgaLa pAchaLa ane sAthe duHkha ja hoya. e tarUpa ane kaMkarUpa ja hoya. ane jyAM draDha visakhatA) hoya tyAM kaMda - yuddha - gharSaNa ja hoya. vaLI e be bhegAM thayAM che. bhegAM thayAM hoya te judAM paDyA vagara rahe nahi ane temAM pAchA bannenA svabhAva - guNadharma ekamekathI viruddha che. tethI te be eka sthAne (kAma) eka sAthe kema karI rahI zake ? samyagdaSTi traNe kALamAM durjana nahi bane. Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 AnaMdaghana pada - 40 dUdhamAM chAzano bhaMga thaI gayo che, to have dUdhane dahI rUpe jAmavA daIe. to dahIMnuM valoNuM - maMthana karI chAza chUTI pADI mAkhaNa meLavI tenuM ghI banAvIne dUdhanA dUdhapaNAne ghI rUpe parata meLavI zakAya che. eja rIte jaDano bhega je jIvane thaI gayo che te bene paNa AdhyAtmika prakriyAthI chUTA pADI zakAya che. jIve jIvabhAvamAM TharavAno ane jaDa-pulabhAvane mAravAnuM tapA tapavuM paDe. arthAt tyAga ane vairAgyathI pudgalabhAvathI chUTA paDIne jJAna ane dhyAnathI jIvabhAva (AtmabhAva)mAM karavuM paDe to ziva thavAya. kaMta viNa caugati, ANuM mAnuM phoka; ugharANI sira phiraka, nANuM te je roka. mIThaDo...3. je lokavyavahAra * bhAva (AtmA) vihoNI jaDa kriyA ke je cetananI mojudagI (mohathI judA thaIne - para thaIne hAjara rahevuM tenuM sAcuM nAma mojuda hovuM che ane evI hAjarI e ja yathArtha mojudagI che) vinAnI che, evI nAtha cetana vihoNI nArI cetanAne cAra gatinI khAImAM utArI detAM e bezaramAM lokone koI lAjabAja lAgatI nathI. evAM gharAnAno saMbaMdha laIne - ANuM laIne AvelAne huM mAna ApuM (mAnuM) nahi ane evo saMbaMdha baMdhAyo hoya to tene paNa huM phoka (rada) gaNuM (mAnuM). kahevAnuM tAtparya e ja che ke upayoga vinAnI bhAvahIna, dhyeyahIna, lakSahIna vyavahAra diyA e anaanuSThAna che je sarTimapaNe karAyelI diyA hovAthI niSphaLa che ane cAragatinA bhavabhramaNane vadhAranArI che. A caraNanuM vyavahArika zAbdika arthaghaTana e che ke kaMta-pati vihoNuM patnInuM cAre kora ekalAM ekalAM haravuM pharavuM - javuM AvavuM badhuM lajjAspada phokaTa che ane aTANAnuM aDavANuM che. e bhAvavihoNI dravyakriyA bhavabhramaNa aTakAvatI nathI tethI te apekSAe ene niSphaLa (phoka) gaNAvI che. paraMtu e korI dravyakriyA paNa sArI - zubhakriyA che ane tenuM paNa kaMIka phaLa che. e je phaLa che te bhaviSyamAM maLanAruM hovAthI ane e udhArIno dhaMdho - vAyadAno vepAra che, mATe emAM ugharANI potAnI ja bhUla dekhAya ane sAmo nirdoSa dekhAya tyAre samyakatva AvyuM jANavuM. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 40 285 karavAno vAro Ave che. e praNayakarma udayamAM Ave tyAre kharuM ane tyAre ja enuM phaLa maLe. ugharANI to evuM che ne ke enI pAchaLa phara phara karIe - mAMga mAMga karIe tyAre maLe to maLe, eTale ene siraDapharaDa kahIne yogIrAjajIe pharI pharIne caMpala ghasI nAkhIne mAthAno du:khAvo vahoravA jevo vepAra kahyo. ApaNe tyAM kahevata paNa che ke... 'ghaMTI ghANI ne ugharANI e phare to rANI nahi to dhULadhANI." AvA vAyade AvanArA nANA ne nANA na kahevAya. e to AvyA tyAre kharA ! pArTI UThI jAya to bheguM ApaNuM uThamaNuM thaI jAya. bharoso rakhAya nahi. puNyakarma pApakarmamAM saMkramI jaI zake che. DAhyA mANaso rokaDAno vepAra karavo ja pasaMda kare. cetanA jo svAmI cetanane saMgamAM rAkhI enuM paDakhe paDakhuM dAbIne jo varte to jJAnathI thatI jJAnadiyA - svarUpaDiyA bane. e upayogapUrvakanI svarUpakriyAthI je prasannatA, zAMtatA, upazAMtatA, praphullitatA, tAjagI vartAya ane koInI sAthe paNa caDabhaDa ke athaDAmaNa thAya nahi, te uparAMta ApaNe sahune anukULa vartIe tenA pratyAghAta rUpe ApaNane sAdhanAmArge vikAsane anurUpa sarva prakAranI sAnukULatA sAmethI AvI maLe e badhoya vepAra rokaDAno vepAra che. jemAM nagada nANA maLe che. mokSa Aje ahIM A kSetre A kALe maLI zake ema nathI. paNa mokSa karanAra samakita to Aje ahIMja maLI zake ema che. e samakitane meLavavuM ane maLyuM hoya to ene nirmaLa banAvI daDhIkaraNa karavuM te rokaDAno vyApAra che je karI levA jevo che. e nagada nANuM ja sAthe laIne javA jevuM che. e nANuM sAthe haze to sadgati nizcita banaze ane pAchI e sadgati sasvarUpane ApanArI banaze. kadAcane jo durgatimAM javuM paDaze to. durgati du:khadAyI banaze nahi. pUrvabaddha narakAyaSya hovA chatAM zreNike prabhu vIrane pAmIne Avo nagada-rokaDAno vyApAra karyo. magadhanA ziratAja hovA chatAM tenI kiMmata koDInI samajI prabhu vIranI vItarAgatAne ja rAtadi' potAnA cetavyamaya upayogamAM ghUMTI ghUMTIne AtmAne sAcA arthamAM cetana banAvyo, to kSAyika samakita pAmyA. eTaluM ja nahi paNa jinanAmakarma - tIrthaMkaranAmakarmanI nikAcanA karI, artha ane kAmane dharmathI nAthavAnA che. Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 AnaMdaghana pada - 40 jenA pratApe Aja jaMbudvipanA bharatakSetramAM utsarpiNI kALanA pahelAM tIrthakara padmanAbhasvAmI thaIne lAkho jIvonA tAraNahAra banavAnuM saubhAgya pAmaze. cAra cAra ghora hatyAo karI narakanA atithi banI cUkelA daDhaprahArIne paNa bhavitavyatA sAnukULa thatAM potAnI jAta pratye dhRNA chuTI ane jaMgalamAM jaI mahAtmAno bheTo thatAM cAritra lIdhA pachI A nagada nANAno rokaDAno vyApAra karatAM AvaDyo to, te ja nagaranA daravAjA AgaLa cAre AhArano tyAga karI, dhyAnastha dazAmAM AtmAmAM sarI paDyA to mAtra cha mahinAne aMte to kevaLajJAna laIne batAvyuM. jagatanA jIvone evo rAha emaNe ciMdhI batAvyo. ke he bhavyAtmana ! jo tuM tArAmAM jAgI jAya to tAre ane mokSane cheTuM nathI.' te ja rIte mahA nAstika ane sAdhu saMnyAsI pratye dveSa okatA pradezI rAjAne kezI gaNadharano yoga thatAM rokaDAno vyApAra karatAM AvaDyuM to tenI patnI chaThThanA pAraNe jhera ApI gaLe aMgUTho dabAvI mArI nAMkhyo to paNa samAdhimAM rahI vaimAnika deva thayo ane tyAMthI cyavI manuSyanA bhavamAM AvI mokSe jaze. . A manuSyabhavanuM TANuM e nagada nANA rUpa rokaDAno vyApAra karavA mATe che. e jene AvaDI jAya tenI balihArI koI ora ja che. devo ane Indro paNa tenA ovAraNA - bhAmaNA le che. e mATe paNa ApaNA pUrvajoe lAMbA lAMbA upadezanA sAgara-siMdhune biMdurUpa banAvI kahevata ApI che ke... "garatha gAMche ane vidyA pADe." arthAt ApaNuM nANuM ApaNI gAMTha eTale ke ApaNA dhotiyAnI AMTImAM ke pATalUnanA vocapokeTamAM ja hovuM joIe jethI rAtavarata kyAMka akasmAtamAM, TrAphika jAmamAM, pUrasaMkaTa AdimAM phasAya gayA hoIe to dezaparadezamAM e tatkAla kAmamAM Ave ane koI pAse hAtha laMbAvavAno ke koInI lAcArI karavAno vakhata nahi Ave. aMga upara A dAgInA dhAraNa karavAno je bhAratIya rivAja che, tenA mULamAM A kahevata che. ApaNA RSimunio, pUrvajoe je praNAlikA pADI che ane kahevato racI che, te saghaLuM, ApaNA sahunA hitane samAdhinI paraba mAMDI samAdhipAna karAvavA jevuM uttama dharmakArya koI nathI. Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 40 287 lakSamAM rAkhIne ja karyuM che. jema garatha eTale ke nANuM gAMTha hovuM joIe ema vidyA pADe eTale ke jJAna pustakamAM nahi paNa ApaNA mukhe hovuM joIe arthAt te kaMThastha ane hRdayastha hovuM joIe jethI karAtI badhI kriyAmAM e jJAna hAjara rahI jJAnakriyA - svarUpakriyA karAve. kayAMya viveka cUkAya nahi tenI takedArI rahe. A ja vAtane AtmAnA saMbaMdhe AdhyAtmika rIte vicArIe to AtmAnuM je Atmaghana che te tenuM potAnuM mAlikInuM potIkuM che ane vaLI te potAnI pAse ja che. e to gharamAM ja daTAyeluM gupta dhana nahi paNa gupta khajAno che, je kharce khUTe ema nathI. AvazyakatA e daTAyelA khajAnAnuM bhAna thavAnI che ane khudamAMthI khodIne pragaTa karavAnI che. e to Atmavaibhava - khudAI che. enI koI pAse ugharANI karavAnI hotI nathI kAraNa ke e to potAnuM potAnI pAse ja che. ugharANI karavAthI - mAMgavAthI evI khudAI - Atmika saMpatti maLI jAya tevI mAnyatA rAkhavI e paNa murkhAI che ane pramAda che. hA ! jJAnI sadgurU bhagavaMto e khajAnAnI oLakha karAve ane eMdhANI Ape ke kayAM daTAyo che. e khudamAM daTAyelI khadanI khudAI to ApaNe svayaM khovAno paraSArtha karIe to ja maLe (pragaTe) ema che ane bhogavAya ema che. kaMta vinA mati mArI, ahavADAnI boka; ghoka chuM Anandaghana, avarane Toka. mIThaDo.4. jema Dhorane pANI pIvAnA havADA (ahavADA)nuM pANI e bahArathI lAvIne bhareluM hoya che ane pAchuM havADAnI boka eTale ke bAkA-phAkA-sAMdhAomAMthI - khALamAMthI gaLI (vahI) janAruM hoya che, ema je jJAna jJAnamAM (AtmAmAM)thI sIdhuM pratyakSa udbhavatuM nathI arthAt je svayaMskuritA jJAna nathI, evuM kaMta-nAtha cetana vinAnuM cetanAnuM matijJAna eTale ke buddhi e havADAnA bahArathI lAvI bharelAM pANI jevI che, je pAchI vicAronA vamaLamAM, vicAronA taraMgamAM, vikalponA vaheNamAM vahI janAra jharI janAra che. kahevata che ke "kuvAmAM hoya to havADAmAM Ave" kUvAmAM pANInI bharaNI nahi jyAM paramAtmA che tyAM tuM tene zodha. Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 AnaMdaghana pada - 40 hoya paNa pAtALa jharaNAmAMthI phUTatI saravANI hoya, je kuvAne chalochala bharelo ja rAkhatI hoya ane e kUvAnA pANIne vahI javAno ke khAlI thaI javAnI koI saMbhAvanA ja nahi. muMbaIgarAne seMkaDo varSothI pANI Apato pArasIkUvo Aje ya carcageTa upara mojuda che jenI pArasIo dvArA pUjA thAya che. kahevAnuM tAtparya - lakSyArtha e che ke kaMta - zuddhAtmA - zuddha cetananuM je zAna che, te vicAronA vamaLamAM ghumAve nahi ane vikalpomAM vahI nahi jAya, evuM nirvikalpa vItarAga kevaLajJAna che, je sarvanuM jJAna hoI sarvajJAtA che. e paripUrNa evuM pUrNa jJAna che. emAM vicAravApaNuM, pUchavApaNuM ke copaDA uthalAvavApaNuM nathI. e svayaMnI vahetI saravANIrUpa sahajavANI - sahajajJAna che. enI sAme matijJAna navapUrva ke caudapUrva sudhI paNa vikasita thayeluM hoya ke AjanA kALamAM 45 AgamanuM jJAna hoya to paNa te khAbociyA - havADA jevuM anatamAM bhAganuM jJAna che. zuddhAtmasvarUpa mArA kaMta-cetanasvAmIthI vikhUTI paDI gayelI mArI cetanAnI mata mArI gaI che tethI ja huM mArI jAtane adhurI, apUrNa, doSita jovAne badale anyane doSita joIne avarane - bIjAne TokyA (vaDhyA - TapAryA karuM chuM. e to mArI jAtane chetaravAnuM - AtmavaMcanAnuM ghora pApa che. mATe huM cetanA mArA Anandaghana evAM svAmI cetanane dhoka eTale pokAra pADI pADIne (6 - daI daIne) kahuM chuM ke have to Avo ane mane tame pUro pUro tamArAmAM samAvI laIne muja pAmarane paNa parama banAvI dyo ! padano bodha e che ke upayoga vinAnI gatAnugatikapaNe yAMtrika rIte karAtI korI vyavahArakriyA e zubhakriyA che tethI te puNayanI vAyadAnI paraloka sudhAranArI kriyA che, paraMtu te Aloka, paraloka ema ubhaya loka sudhArI paramaloka (paramapada - siddhapada - siddhaloka) ne ApanArI, zuddha banAvanArI pAramArthika zuddha kriyA eTale ke tahetu ke amRtAnuSThAna nathI, ( "jANa cAritra te AtamA, nija svabhAvamAM ramato re; leyA zuddha alaMka - moha vane navi bhamato re." jyAM sudhI najara deha upara che tyAM sudhI saMsAra che. Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 40 289 - prakRtinA tattvo pati-patnInA saMbaMdhomAMthI adhyAtma tAravavAnI ane AdhyAtmane nikhAravAnI kriyAne padomAM gUMthI laIne yogIrAje jagatane je amulya vAraso Apyo che teno upakAra koI rIte vALI zakAya tema nathI. jagatanA jIvo athAga prayatnanA aMte paNa vinAzI evA dhana vigerenuM dAna paNa jagatane karI zakatA nathI. jayAre AvA mahApuruSo ramata ramatamAM adhyAtma jevI mahAmUlI jaNasanuM dAna karI zake che e emanA jIvananI sarvoparitA che ane jIvana sAphalya che je emanI nikaTa mukitagAmitAne sUcave che. nagada nANA rokaDAno vyApAra eTale ja dhyAnasAdhanA. sAdhanAmAM niyamitatA ane sAtatyatAnI atyaMta AvazyakatA rahe che. temAM aMtare paDavuM nahi joIe. aMtara paDavAthI anusaMdhAna tUTI jAya che. A mATe eka AtmadarzI puruSa 7-1=0 nuM samIkaraNa Ape che. kahevAnuM tAtparya e che ke aThavADiyAmAM cha divasa sAdhanA karo paNa jo eka divasano khADo pADo to tenuM pariNAma zUnca Ave. TUMkamAM, prabhu vIrano upadeza "samaya" goyama mA pamAyae" kaho ke 7-1=0 nuM samIkaraNa najaramAM rAkho baMne eka ja che. DrAIvaranuM eka sekanDanuM jhokuM akasmAta sarjI zake che. dharmayI yaMbI taraphaDI rahyuM che kemake enI | AdhyAtmikatA ane naitikatArUyI lAMbo karI lAMbavAmAM AvI che. dhArmikatA che yahA khelA yAyAmAM autikatA nathI evA yAtaramAM AdhyAtmikatA nathI. anaMtakALanI saMsAranI bhaTakaNe AtmAnA mokSanI aTakaNa karI che. Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 pada 41 (2Aga - mAdhu) piyA bInu zuddha buddha bhUlI ho / AMkha lagAi duHkhada mahelake jarukhe jhUlIho || hasatI tabahuM birAniyAM, dekhI tanamana chIjyo ho / samajI taba etI kahI, koi neha na kIjyo ho // prItama prANapati binA priyA kaiseM jIve ho / prAna pavana virahAdazA bhuyaMgama pIve ho / zItala paMkhA kumakumA, caMdana kahA lAve ho ? anala na virahInala paire, tanatApa baDhAve ho // phAgunacAcara ikanizA horI siragAnI ho / mere mana saba dina jare, tana khAkha uDAnI ho // AnaMdaghana pada 41 . piyA. // 1 // piyA. rA piyA. rUA viyA. // 4 // piyA. IIII samatA mahela birAjahe, vANIrasa rejAho / vRtti - bApa mAnanvayana pramu, pese nivura na vhenAho / piyA. // 6 // saMsArIonA manamAM saMsAranI je chabI aMkita thayelI che, te ja saMsArIone samajamAM AvatI chabInA mAdhyamathI yogIrAjajI A pada dvArA cetana vihoNI cetanAnI virahiNInI hAlata varNavatA, cetanAno cetanane maLavA mATeno talasATa - jhurApo kevo che tene abhivyakata kare che. nAtha vinAnI nArInI je behAlI hoya che ane e virahiNInI je avahelanA thAya che tevI ja karuNa dayAjanaka hAlata cetanA-samatAnI enA pritama zuddhacetanA vinA thAya che. lagnanA mAMDavethI pAchA pharI gayelA nemajIthI tarachoDAyelI tadbhava mutigAmI satI rAjulanA paNa kevAM hAlahavAla thayAM hatAM e to ApaNane sahune vidita che. rAjula jevAM rAjulajIne paNa mamatAe bhUla karIza paNa bhUlane DhAMkIza to nahi ja ! Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada 41 - 291 ArtadhyAnamAM caDhAvI muMjhavI mAryA hatAM. paraMtu rAjulajInI jAgRti akabaMdha hatI to ArtadhyAnamAMthI pAchA vaLI dharmadhyAnamAM caDhI zukaladhyAnanA zikhare hoMcI prabaLa puruSArtha karI paramapada - mokSane pAmyA. yogIrAjajI AnaMdaghanajInI cetanA samatA satI rAjulanA jevI uccakakSAnI kadAca na hoya e saMbhave paNa emano puruSArtha to prabaLa hato, je A padamAM abhivyakata thAya che. piyA bInu zuddha buddha bhUlI ho, AMkha lagAI du:khada mahela ke jharukhe jhUlI ho... piyA...1. potAnA priya prANanAtha evAM zuddha cetanathI vikhUTI paDI gayelI piyA zuddhacetana vinA (bInu) e cetanA enA tananI sphUrti ane mananI sthiratA-svasthatA khoI beThI che. (bhUlI ho..) arthAt cetananA virahamAM cetanA enA zAnabhAna - jAgRti khoI beThI che. AvI du:khada hAlatamAM paNa huM mArA piyunA AgamananI rAha jotI mITa mAMDIne beThI hatI tyAM jarA AMkha lAgI gaI ane eka jhokuM AvI gayuM (nIMdaramAM sarI paDI) ane du:khanA mahelamAM paNa jharukhe jhUlatI 'houM ema svapnamAM sarI paDI. divasa daramiyAna jevuM vicAronuM vaheNa hoya tene anurUpa svapno rAtre nidrA daramiyAnanI svapnAvasthAmAM dRzyamAna thatAM hoya che. sAdhakane satata svarUparamaNatAnI ja laganI lAgI hoya che ane tethI enI ja dhUna mana upara savAra thaI hoya che ke kayAre muja cetanA (samatA)nI piyu cetana sAthe abhedatA sarjAze ? svapnamAM sarI paDelI cetanAne svapnamAM paNa kevI duHkhada sthitine ane kevAM jhuraNane anubhave che enI vAta have pachInA caraNamAM che. padanA A prathama caraNanuM AdhyAtmika arthaghaTana e che ke.... huM cetanA mArA zuddha cetana zuddhAtmA zuddha upayogathI vikhUTI paDI jaI A jaDa mana, vacana, kAyAnI sAthe bhaLavAthI mizrarUpa banavAnA kAraNe huM mArA zuddha buddhapaNAne visarI (bhUlI) gaI ke je vAstavika mAruM cetanAnuM mArApaNuM hatuM. Aje jaDajoge paNa je cetanA che te paNa e zuddha cetananI ja jaDajoge azuddha aMdaranuM tattva TImbara pakaDAI jAya to bahAranuM tattva mATI jaNAI jAya. - Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 AnaMdaghana pada - 41 (vikRta) thayela suvAsa khoI beThelI cetanA che. kharekhara to huM zuddha svarUpamAM to buddha ja chuM paraMtu zuddhatA khovAI gaI che, tethI buddhatA mana-buddhi-citta-ahaMkAra svarUpe aMta:karaNarUpa banI che. mArI azuddhimAM mArA bahAranA pUla karaNo (sAdhano) je bahiSkaraNa che te sthUla deha (kAyA) ane Indriyo che to aMdaranA karaNo (sAdhano) aMtaSkaraNa che je sUkSma che ane te mana, buddhi, citta, ahaMkAra che. paramAM javAnA kAraNe mAruM svarUpa pararUpa thavAthI surUpa maTI kurUpa thayuM che. mana kumana thayuM che, buddhi kubuddhi thaI che, citta cagaDoLe caDI DAmADoLa thayuM che ane jyAM huM nathI, je mAruM nathI ane jeno huM kartA nathI tyAM huM paNuM, mArApaNuM karuM chuM ane kartApaNuM dAnavuM chuM, e mAro ahaMkAra che. arthAt avara (52)mAM huMkAra che, ke je avaLo huMkAra che. AvA svaghara - svadeza - svarAja choDI, paraghera - paradeza gayelAM piyu pAchA kyAre phare tenI mITa mAMDI (AMkha lagAvI)ne mananA gokhe (jharukhe) enI vATa jotI ene aMge sArA khoTA vicAra karatI virahAgnimAM jalatI, Avaze * nahi Avaze karatI jholA (gUlI) khAI rahI chuM. hasatI tabahuM birAniyAM, dekhI tana mana chIyA ho; samajI taba etI kahI, koI neha na kIyo ho. piyA...2. jyAre huM aNasamaju ajJAna hatI tyAre AvI pati viyogInI birAniyAM - virahANIyAone pati virahamAM raDatI joI hasatI hatI. kAraNa ke tyAre mane virahanI vedanAnuM bhAna nahotuM. e to evuM che ke vidhavAnuM du:kha sadhavA jANe nahi ane prasutinI pIDAne vAMjhaNI jANe nahi. kahyuM che ke ghAyalakI gatA ghAyala hI jAne. have Aje virahiNI thatAM mane e virahanI vedanAmAM kevAM tana-mana chedAI-bhedAI (chIyA) jatAM hoya che ane taDaphaDatA hoya che te dekhI anubhavIne e vedanA samajAI che tyAre (taba) eTaluM (enI) kahuM chuM ke koI svadeza - svaghara choDIne paradezagamana karanAra paradezI sAthe prIta (neha) karazo nahi.. jJAnI upayogano sadupayoga karI saMsAramAMthI chUTe che. Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 41 - prathama caraNanA anusaMdhAnamAM arthaghaTana karIe to svapnamAM sarI paDelI cetanAne bhayAnaka ghanaghora kALI aMdhiyArI rAtrimAM cAre bAjuthI siMha, vAdya, varu, cittA, sarpa jevAM krUra hiMsaka prANIothI gherAI gayelI houM ane phADI khAvA trADa nAMkhI jANe aTTAhAsya karatAM hoya evAM bihAmaNA dRzyo dekhAvAthI tana mana chedAya - korAya jatAM hoya tevI kAramI vedanA anubhavAya che. pUrve je rAgadveSa sevyA che ane enA kAraNe caugatinA bhavabhramaNa daramiyAna je kAramA du:kha veThyA che te svapnamAM dRzyamAna thaI saMketa ApI rahyAM che ke hajuya AvA dAruNa du:kha veThavA hoya, to rAga-dveSanA ravADe caDaje. A badhAM du:khanuM mULa, baMdhananuM kAraNa rAgadveSa che; e satya samajAyA pachI, cetanA kahe che ke A kAyA upara sneharAga kyAreya karavA jevo nathI. jema loDhAnA saMgathI agnine paNa ghaNanA ghA khAvAno vAro Ave che ema kAcAnAM saMgathI ane kAcAnI mAyA rAkhavAthI A du:kho veThavA paDe che. A kAyAnI mAyAmamatA mArA svAmIe choDI dIdhI hota to huM cetanA mArA cetanathI abheda banI mukata thaI svadhAmamAM siddhazilA upara lokAgrazikhare birAjamAna thaI hota ane mAre A du:khanA divaso jovAnA AvyA na hota. paraMtu mArA svAmIe kAyAno saMga karyo te kAraNe moha-mAyA-mamatA UbhA thayAM ane du:kha veThavAno vAro Avyo. have jo svAmI cetana A kAyAnI mAyA choDI vItarAga thAya, to muja cetanAno svAmI cetanathI samAgama thAya ane dehAtIta banI cetana sAthe teramA sayogI kevali guNasthAnake abheda vartanA thAya, jenA phalasvarUpa deha pudgala paramANu paNa mizrasA maTI vizvasA thAya. skaMdhya maTI vaMdya bane. 293 prItama prANapati binA priyA kaise jIve ho; prAna pavana virahAdazA bhuyaMgama pIve ho. piyA...3. daza prANonI gati je prANapyArA prANapati cetanane AdhAre ja TakI rahelI che, tene he svAmI cetana ! tArI A priyA cetanA kema karI TakAvI zake jIvaMta rAkhI zake ? mArI azuddha mati ane gati paNa he prANanAtha cetana ! tuM mahIM e azuddhine jonAro ane jANanAro zuddha cetana mAhyalo hAjara che tenA ja kAraNe che. are ! A vaLagelA mana, vacana, kAyAnI paNa badhI upayogane upayogamAM DhALavo te upayogano sadupayoga che. Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 AnaMdaghana pada - 41 gatividhi tArA ja kAraNe - tArA ja astitvathI che. tArA vinAnuM amAruM svataMtra koI astitva ja nathI. tuM jIvathI amAruM jIvana che. he prItama prANapati tArA vinA tArI priyA prANahIna muDadAla che. kavi mahA mahopAdhyAyajI yazovijayajIe paNa gAyuM che ke tuM gati tuM mati Azaro, tuM AlaMbana muja pyAro re; vAcaka yaza kahe mAhare, tuM jIvajIvana AdhAro re. girUA re.. bhayAnaka moTo bhUyaMgama eTale sarSa ke ajagara je vAyubhakSI che e mArI pativihoNI virahA dazAmAM asurakSita jANIne mArA prANa rUpI pavananuM pAna karI rahyo hoya arthAt bhayaMkara koTino kALotaro sarpa jANe mArA prANano nAza karavA mArI sAme dhasamasato AvI rahyo che evuM dazya svapnamAM joI chaLI maruM chuM ! AtmA jyAre vizuddhinA mArge AgaLa vadhe che tyAre aMdaramAM gharabAyelA paDelA juga juga junA saMskAronuM nimUrdhana thAya te mATe te visphoTita thAya che ane sAdhaka AtmAne bhaya pamADe che. e Ave che te AtmapradezethI cAlyA javA mATe ja Ave che. e sAdhanAnI ja eka dhrujAvI nAkhanArI prakriyA che. AvA dazyo kAcApocA sAdhakane to DarAvI mArI sAdhanAnA mArgethI pAchA vALI denArA hoya che. AvA bhayaMkara mAnasika upasargonI vacce paNa je TakI rahe che te nIDara nizcala sAdhaka ja sAdhanAnA mArge AgaLa vadhI zake che. AgaLa vadhavAmAM avarodharUpa, bAdhAjanaka AvI pratikULa ke anukULa kasoTIo, mAyA-mamatA-moha pUrva saMskArane anusarIne ajAgRtadazAmAM kare che yogIrAjanuM kahevAnuM tAtparya e che ke maMjhIla sudhI pahoMcavAno sAdhanAno mArga saraLa nathI paNa atyaMta vikaTa che. e mArge anubhavI jJAnI sarunuM mArgadarzana maLatuM rahe to ja sAdhaka AgaLa vadhato rahe che ane maMjhIla sudhI hoMcI zake che. bAkI to bhalabhalAnA hAMjA gagaDI jAya ema che. A sthiti che ke jyAre prANa zoSAtA, cetanA jANe haNAI jatI hoya ane zuddhabuddha cAlI gaI hoya evI dazA thatI hoya che. harAya jatAM A daza prANanuM gurUnizrAmAM mAnavabhavane pAmIne divya vicArasaraNIthI divyajIvana jIvavAnuM che. Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 41 295 - - daza prakAranA yatidharmanA pAlanathI ja rakSaNa thaI zakatuM hoya che. zItala paMkhA kumakumA, caMdana kahA lAve ho ? anala na virahAnala pere, tanatApa baDhAve ho. piyA...4. gulAbajala Adi zItala padArtho, paMkhA, kumakumAM eTale ke kapUra, barAsa, caMdana Adi zAtAjanaka padArtho sakhI tuM zA mATe lAve che ? A kAMI dehano dAha (anala) - baLatarA nathI. A to aMtarano dAha - virahAnala pasaryo (pere) - vyApyo che. tArA lAvela bAhya zItopacAra e AMtaradAhane ThAravAnuM nahi paNa bhaDakAvavAnuM (tanatApabaDhAve) kAma karaze. padanA A cothA caraNamAM zabdArthamAMthI lakSyArtha tAravIe. AtmayogI sAdhaka AtmA muni banIne asaMga - ekAnta - mananI sAdhanA mATe nirjanA vanavagaDAmAM, smazAnabhUmimAM, khaMDiyera avAvaru sthAnomAM, guphAomAM, parvatanA zikhara upara ke girikaMdarAmAM, kotaromAM, khINomAM Azraya le che. A prakAranI sAdhanA dvArA bhayasaMjJA upara vijaya meLavI nirbhaya banI sAdhanAmArge AgaLa vadhe che. AvA samaye vAyunA vIMjhaNA, zItaLa sugaMdhI caMdana, barAsa, kapUra AdinA gulAbajala mizrita vilepanAdi samatAnI sAdhanAne khoraMbhe caDAvI mamatAnI puSTi karI, saMyamathI patita karanAra anukULa upasargarUpa nivaDe che. sAdhake sAbadA banI AvA anukULa, upasargothI dUra rahevA jevuM che ane AvI * paDe to jAgRta rahI alipta rahevA jevuM che. jema samudranA pANInA peTALamAM prajavalato anala - vaDavAnala pANInuM zoSaNa kare che, enI khabara zuddhA paDatI nathI, tema ajJAnI jIvonA bhAvaprANonuM zoSaNa - hanana paLe paLe mamatA ke rAga karI rahela che tenI bhaNaka paNa AvatI nathI. jIva zItala padArtho AdithI zAtA - anukULatA mATe tarasyo banyo doTa lagAve che paNa ene khabara paNa paDatI nathI ke AnAthI to huM mArA moha-mAyA-mamatA-rAgane ja puSTa karuM chuM. zarIrane - kAyAne bahArathI TADhaka hoMcatI jaNAya che paNa aMtaradAha - rAga to vadhato ja jAya che. arthAt tanatApa zamato nathI paNa vadhato ja jAya che. matalaba ke bhavabhramaNa cAlu dharma karavo eTale covise kalAka bhedadhyAnamAM rahevuM. Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 AnaMdaghana pada - 41 rahetAM bhavaroga - bhavaduHkha dUra nathI thatAM paNa pharI pharI deha dhAraNa karavAM paDe che te tanatApa vadhAravA barobara che. AMtaradAhane ThAravA bAhya zItopacAra kAma lAgatA nathI ema aMtarakriyA vinAnI mAtra korI bAhya vyavahArakriyAthI AtmadAha AtmaroganuM zamana thAya ema nathI. satayuganA cothA ArAnA lokonI vAta judI hatI. e Rju, prAjJa saraLa, nikhAlasa, nirdabha, niSkapaTI hovAthI teomAM mana-vacana-kAyayogA athavA vicAra vANI vartananA pravartanamAM ekAtmatA hatI. eTale ja thoDA paNa zravaNa satsaMgathI akalpanIya mahAlAbhane pAmatA hatAM. vartamAnanA A pAMcamA ArAnA huMDA avasarpiNinA haLAhaLa kaLiyugamAM ke jyAM vicAra vANI vartanamAM ekAtmatA nathI, loko jaDa (ajJAna), vakra, kuTila, kapaTI, daMbhI, mAyAvI, dubuddhivALA che tethI ghaNuM badhuM ghaNe badhethI sAMbhaLavA chatAM ane ghaNuM ghaNuM karavA chatAM sAMbhaLeluM ane AdareluM moTA bhAganAne joIe evuM pariNAmadAyI banatuM nathI. kAraNa ke evAM to jaDa ke vakra che ke savaLuM paNa avaLuM samaje che. kahIe eka, sAMbhaLe samaje bIjuM ane Adare trIjuM ja. davA hoya copaDavAnI paNa e pI jAya. Rju ane prANa banI nizcayapUrvakano vyavahAra karaze to , taraze. niccayapUrvakano vyavahAra eTale vyavahAra, vyavahAra rUpa ja karaze ane AtmAne AtmAmAM rAkhI e vyavahAramAM bhaLaze nahi, to ja vyavahAra e vyavahAra banaze ane nizcaya e nizcaya raheze ane to ja nizciMta banAze. phAgunacAcara IkanizA horI siragAnI ho; mere mana saba dina jare, tana khAkha uDAnI ho. piyA.5. phAgaNa mAsanI pUnamanI rAte hoLI khelanArA gheraiyAo hoLI saLagAve che ane pachI e hoLInI rAkhane pavitra gaNI potAnA aMga upara lagADe che. paraMtu mArA haiye to dararojanI hoLI saLagyA kare che, je zarIrane rAkha karI uDAvI de che. padanA A pAMcamAM caraNanA zabdArthano lakSyArtha e che ke tame cAcara eTale gheraiyA loko to vasaMtaRtunI phAgaNa suda pUnamanI ja eka rAtA pUratI duSTatatvo - duSTakarmonI hoLI karI e karmane bALIne rAkha karI nAkhavA cetana bhAva ke abhAva svarUpa nathI paNa svabhAva svarUpa che. Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 41 pratIkarUpa ene uDADo cho ke aMge lagAvo cho. paraMtu huM pati cetananI viyogInI to mArA cetananuM ja - zuddhAtmAnuM raTaNa karatI dhyAnAgnine rojeroja jalAvI (jare) mArA karmonI rAkha karI rahI chuM, jemAM nokarmarUpI A mArA tana-zarIranI paNa dehabhAva choDavA rUpa rAkha karuM chuM. Ama paNa sAdhanAnA adhyAtmamArgamAM sAdhyanI siddhi thatAM arthAt mAruM cetanAnuM mArA cetanathI abheda saMdhAtA upakaraNa chUTI janAra che, karaNa (zarIra)nI rAkha thanAra che ane aMta:karaNa cetanamaya paramAtmAsvarUpa banI janAra che. yogIrAja kahe che ke jevuM mArA caitanya svAmInuM rUpa che, tevuM ja samAnarUpa banAvavA eTale ke samarUpa thavAM arthAta mArA paryAyane, e jenA AdhAre che te zuddhadravya - zuddhAtmA jevI zuddha-nirmaLa banAvavA, huM cetanA mArA cetananuM dhyAna dharatI samatvayogamAM rahuM chuM. samatA mahela birAjahe, vANIrasa jAho; bali-Au Anandaghana prabhu, aise nihura haijA he. piyA..6. he AnandanAghana cetavyaprabhu AvA niSphara na thatAM jo tame e niSpharatAne vahAvI daI mArA cetanAnA samatA mahelamAM padhArI tyAM birAjamAna - sthira thaIne ApanI AtmAmRtarUpa vANIrasa relAo (rajAho) - vahAvo te mATe mAre je balidAna ApavA paDe, tyAga karavo paDe ane je kAMI sahana karavuM paDe te karavA huM tamArI cetanA - tamArI samatA taiyAra chuM! kahevAnuM tAtparya e che ke AtmA anaMta guNadhAma che. e koI rAjAnA rAjamahela jevo bhavya, divya, ramya, satyama zivama suMdaram svarUpa che. paraMtu e mATe svAmI cetane potAnI samatA-cetanA pratinI niSpharatA-kaThoratAvimukhatAne vahAvI (tyAgI) devI paDe. nikura che te naThArA che kAraNa ke te pote karatA nathI ane anyane ThAratA paNa nathI. relo hoya te mATe ane baLelo hoya te bALe. potAne Anandaghana svarUpa tarIke oLakhavo paDe eTale ke enI pratIti - anubhUti karavI paDe. e mATe mamatAnA kusaMgathI pedA thayelA kaTu vANI, vicAra, vartananA kuchaMdo - kusaMskAro choDavA paDe. jAta pratyenI naThoratA ane kaThoratA rUpa avagaNAne tyAgIne jAtanI oLakha karI mRdutA, mulAyamatA, samarasatA, vizALatA, vItarAgatA keLavavA paDe. e mATe sva prati. cetana enA svAtaMtryane jhaMkhato nathI kAraNake pAradvya ene khaTakatuM nathI. Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 AnaMdaghana pada - 41 - svapakSe samatA ane sahanazIlatA rAkhI parapakSe kSamAnA bhAva rAkhavA paDaze. viSaya ane kaSAyane homI devA paDaze eTale ke eno bali caDAvavo paDaze. Ama je mamatA pratye kaThora thaI eno bali ApIne samatAnA mahelamAM padhAro ane enA saMgamAM vikarazo to svarasatA eTale sarasatA relAvazo arthAt vANInI sahajatAne pAmazo, dehAlaca zivAlaya banI jaze, ane nirvikalpa banI nizcaya banI nizcaya (AtmA)nA mahelamAM mahAlazo. padano bodha e che ke mamatAnA saMgamAM AtmAnI zuddhatA ane buddhatA tirohita thaI gaI che, evI samaja jayAre AvI gaI che, sAdhanAnI vasaMta mahorI UThI che to have samatAnA saMgamAM sAnukULa ane pratikULa avarodho - upasargone pAra karI jaI, dhyAnAgninI hoLI pragaTAvI kaThora banI moha mamatAno bali caDhAvI, kAmaNa zarIranI rAkha karI, pavitra banI svarasatA - sarasatA, sahajatAnA AnaMdaghana svarUpane pragaTa karI lyo ! jIva ne samaja ane zANo banI dhyAna sAdhanA dvArA pote potAmAM samAI jAya to tene mokSa prAptinI dUrI nathI. dhyAna sAdhanA dvArA potAnAmAM samAI javuM te manuSyabhavanuM sAphalya TANu che je pharI pharIne maLatuM nathI. . paramAtmAthI vikhUTA paDyAnuM tIvra du:kha thavuM joIe. e vedanA asahya bane. te evI ke khAI zakAya nahi, pI zakAya nahi, rahI zakAya nahi, haa pokAra kare, AuMda kare. kAMI cena na paDe. AMkhamAMthI zrAvaNabhAdaravo nAyagarAnA ghoghanI jema vahevA mAMDe. jIvananA dareka kSetramAM potAnI ja bhUla dekhAya bAkI AkhuM jagata nirdoSa, pavitra, sajajana, mahAsajajana, atisajajana, paramasajajana dekhAya tyAre paramAtmAnA bhItaramAM padharAmaNA thAya che te mATeno A bhava che. A sAphalyaTANuM che. je yugonA yugo vItI gayA pachI paNa pAchuM maLaze nahi mATe tene saphaLa karI lyo. yogIrAjanI A AMtaravedanAne ApaNe sau samajIe ane ApaNuM svAtaMtrya meLavavA kaTibaddha thaIe. re! A sAphalyaTANuM, cuga yuga palaTe toya pAchuM na Ave. AtmasAkSIe jIva jeTalo prAmANika banI Rju ane mRdda banyo teTalo te mokSamArga. Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 42 299 pada - 42 (rAga : sAraMga athavA AzAvarI) aba hama amara bhaye na mareMge // a. || yA kArana mithyAta dIyo taja, kyuMkara deha dhareMge 4. IIII. rAga dosa jagabaMdha karata hai, inako nAsa kreNge| maryo anaMta kAlameM prAnI, so hama kAla hareMge | 4. IIII deha vinAsI huM avinAsI, apanI gati pakareMge / nAsI jAsI hama thira vAsI, cokhe vhai nikhareMge // a. rUpA maryo ananta bAra bina samajyo, aba sukha duHkha visreNge| Anandaghana nipaTa nikaTa akSara do, nahIM samare so mareMge // a. // 4 // cetanA-samatAne potAnA svAmI cetanano viraha satAve che. svAmI cetanA samatAnA svagharane choDIne vAraMvAra mamatAnA para gharamAM jaI besatA hovAthI samatAnI UMgha harAma thaI jAya che. sAdhanAnA mArge samatA ane mamatAnI - cetanyatA ane jaDatAnI A kheMcAtANImAM yogIrAjajIe AtmajJAna thatAM je AtmasaMyama - AtmAnuzAsana AvyuM che enA kAraNe je AtmavizvAsa jAgyo che tenI khumArInI - khuddArInI abhivyakita eTale avadhUtayogI AnaMdaghanajI mahArAjAnuM A amarapadagAna ke aba hama amara bhaye na mareMge... emanuM e amaragAna ApaNuM mArgadarzana che. aba hama amara bhaye na mareMge. a. yA kArana mithyAta dIyo taja, kahyuMkara deha dhareMge. a..1. yogIrAjajI, A padokita dvArA cetananI mana:sthitinuM prakAzana kare che ke aNasamaja (ajJAna) ne kAraNe A saMsAramAM meM anaMtA janmamaraNa karyA. nigodanA aMdhAriyA bhammariyA kUvAmAM eka svAsozvAsamAM sADI sattara vAra jamyo ane maryo. koI ajJAta siddhanI kRpA thaI ane e siddha thatAM, emanA kyAM to kAyasthata zuddha caitanyanA lakSyathI ke pachI kAyAnI arzIyamayatAthI phAyAnI mamatA toDo Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 AnaMdaghana pada - - 41 siddhagatinA urdhvagamananA utkRSTa urdhvabaLe, mane A nigodanA kUvAmAMthI bahAra kheMcI kADhyo. bahAra nIkaLyA pachI paNa kaMI keTakeTalAM dehAkAro dhAryAM ane choDyAM. Ama anAdianaMtakALathI dehAtmabhAvathI arthAt dehanI mamatAmAM marato ja rahyo chuM. maraNathI trAselA ane haMmeza jIvitane - amaratAne IcchatA mane have jJAnano camakAro thayo ke A janma ane maraNanuM mULa to, A dehanI ALapaMpALamAM mamatAmAM huM mane potAne bhUlI gayo chuM, te che. have jyAre bhAna thayuM che ke A janamamaraNanuM mULa zuM che, tyAre have 'mULa nAze vRkSa nAza' ke 'kAraNa nAze kArya nAza' e uktithI prerAIne e mULano, e kAraNano ke je janmamaraNanI jaDa hatI te (yA) kAraNa (kArana) mithyAta (mithyAtva)no ja (taja) nAza karI dIdho (dIyo). mithyAtva je kAraNa che teno nAza karAtA kArya thaze nahi. je deha dhAraNa karato ane choDato Avyo hato, e deha ja pote vinAzI svabhAvavALo hato. e deha vinAzI (mithyA) hato, chatAMya huM mUrkha emAM avinAzI buddhi karI, ene TakAvavAnA prayatna karato hato ane e dehano mAlika je avinAzI hato ane badhAMya dehamAM badhe hAjara evo mAro janama janamano sAthI hato ene huM oLakhato paNa nahoto. kAraNa ke huM mane deha ja mAnI besavAnI bhUla karato Avyo hato. mArAja dvArA banAvelA mATInA pUtaLamAM mATIpago banIne huM mane bhUlI gayo hato. dekhavAnA svabhAvavALo evo huM AMdhaLo banyo hato. jANanAro evo huM jaNanAro banI gayo hato. deha e ja huM chuM ane deha e ja AtmA che evI mUrkhatAmAM dehatAdAtmyatAmAM arthAt vinAzImAM avinAzItAnI viparIta (ulaTI) mAnyatA ke je mithyAtva kahevAya che emAM ja rAcato mAcato hato. dehanA mohamAM marato hato tethI pharI pharI deha dhAraNa karato hato. huM mUrakha je mAruM nahotuM tene mAruM mAruM karato hato ane mAruM hatuM tene pIMchAnato - oLakhato nahoto. have mane mArI potAnI, mArI cetanA - samatAnI, mArI avinAzItAnI, mArI amaratAnI oLakha (samaja) thaI che, tethI deha to dAha ja pAmanAra che ane enI rAkha ja thavAnI che e jANIne dehano moha ja choDI dIdho che. Ama pUrvakaraNa karyAM che, paNa apUrvakaraNa Aja dina sudhI karyuM nathI. Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 42 301 have jyAre dehano moha ja nathI rahyo, dehabhAva ja nathI rahyo to kema karIne deha dhAraNa karazuM ? have to deha raheze - Takaze to te adehI banavAne mATeno kAyayoga ja banaze ane e deha paDaze to navo deha evo dhAraNa karIzuM ke je kAyayoga banI adehI, ajanmA, amara banAve. yogIrAjajI svayaM to sAdhanAnA mArge chalAMgo bharI rahelAM khUba UMce uThelA sAdhaka hatAM. emaNe to graMthibheda karI nesthayika samakita prApta karI lIdhuM ke jyAM jJAna, darzana, cAritranA abheda pariNamanathI abheda pravartana hatuM. jevuM jJAna ane jevuM darzana - zraddhAna hatuM, tene ja anurUpa pariNamana ane pravartana hatuM. AvI abhedAvasthA, apramatta evAM sAtamA gaNasthAnake hoya che, jyAM AtmA pote, potAne potAmAM vikalpa vinA anubhave che. caturtha guNasthAnakanuM samyam darzana eTale huM trikAla zuddha cetanyamaya AtmA chu evI niraMtara jAgRti - pratIti - khyAla - zraddhAna ane te pUrvakano vyavahAra. jyAre AtmAno AtmAmAM abhedapaNe AvAsa-pravAsa-nivAsa te nizcayanayana saptama guNasthAnakanuM samyagadarzana ane te ja samyaga rzana ane te ja samyaga cAritra. TUMkamAM saptama guNasthAnakanI apramattatA eTale samyaga jJAna-darzana-cAritrano lolIbhUta pariNAma - ekAtma yoga. AvA nirvikalpa AtmAnubhavananA ja A AnaMdodgAra - lalakAra che ke "aba hama amara bhaye na marege." AtmA AtmAmAM abhedabhAve samAI jAya che tyAM mRtyuno bhaya raheto nathI kAraNa ke te vakhate mRtyunuja mRtyu thaI gayu hoya che. jIvane je maraNa Ave che te deha bhAvane kAraNe che. rANa dasa jagabaMdha karata hai, Inako nAsa kare; maryo anaMta kAlameM prAnI, so hama kAla hareMge...a..2. padanA A bIjA caraNamAM, pote kema karatAM amara thayAM tenuM kathana karatAM, ApaNane paNa e amaratvanI prAptino mArga batADe che. je rAga ane dveSa (dosa)nA doSo utpanna karIne mithyAtvamoha saMsAranA (jaga - duniyAnA) phAMsalAmAM mArA AtmAne bAMdhato hato te mithyAtvamoha zuddha pariNamana e ja mokSamArga. Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 AnaMdaghana pada - - 42 mArA AtmAmAMthI nAza pAmI gayela che. arthAt eno (Inako) nAza karazuM (kareMge). kahevAnuM tAtparya e che ke mithyAtva mohanIyanA darzanamohanIya vibhAgano to nAza karyo che paNa enA cAritramohanIya vibhAgano paNa nAza karIzuM. cothI darzanamohanIyakSayanI bhUmikA vaTAvIne, cothethI pAMcamI ane chaThThI bhUmikAne paNa oLaMgI jaIne A sAtamI bhUmikA te apramatta guNasthAnake hoMcyo chuM. have to zuddhAtmA ja anubhavAya che. 'deha te huM ane huM te deha' evI dehAtma buddhi, je anAdikALanI mithyA mAnyatA hatI te, dharamULathI badalAI gaI che. savikalpAvasthA maMda thatI jAya che ane thoDA thoDA samayanA AMtare nirvikalpAvasthA je anubhavAya che te paNa uttarottara tIvra banatI - ghaTTa thatI jAya che. eTale have ema lAge che ke deha dhAraNanuM koI kAraNa ke koI hetu rahyo nathI, chatAM hajI sAdhanAnA sarvottama zikhare pahoMcI sAdhyathI abheda thavAyuM nathI, mATe bahu bahu to be traNa deha dhAraNa karI adehI, arUpI, ajarAmara avinAzI, akSaya, akSara, amara thaI javAze. vaLI je janama maraNa thAya che te to A dehanA thAya che. bAkI mAro AtmA to anAdi anaMta, anutpanna, avinAzI, svayaMbhU, niSpanna ja che. mAruM AtmasvarUpa mane samajAI jatAM, je AtmAnuzAsana svarUpazAsanathI huM AtmasaMyamI banyo chuM, tethI je AtmavizvAsa jAgyo che, te to dehamoha - dehabhAva nAza pAmyo hoI potAne amara ja mAne che ane A dehanA utpAda (janama) ane vinAza (maraNa)ne jonAro jANanAro ja mAne che. mahAkAraNa zarIra evAM moha ane ajJAnano nAza karyo che. have kAraNa zarIra evAM rAga ane doSa ke dveSano nAza karIzuM. arthAt mithyAtvano nAza karyo che to have kaSAya ane aviratino nAza karIzuM jethI sUkSma zarIra evAM tejasa ane kAryaNano nAza thAya ane sthUla zarIra evAM dehanuM eTale ke yoganuM visarjana thAya, jethI ajanmA amarapadane pamAya. e mATe mohane ramavAnA ramakaDAM evAM parigrahano tyAga karyo che, to have dehamoha - dehabhAvanA tyAgathI dehabhAna bhUlI dehamAM rahete chate dehAtIta banI, videhI evAM jIvanamukata thaIne aMte dehamukata evAM adehI banIzuM. eTale ke sAtamA guNaThANethI kSapakazreNinA maMDANa karI teramAM sayogI kevalI guNaThANe sahaja yogI-videhI vartI, codamAM ayogI kevalI guNaThANe padArthanA dRSTA banavAnuM che, tema vikalponA paNa daSTA banavAnuM che. . Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 42 303 dehAtIta - yogAtIta thaI lokAgra zikhare adehIpaNe siddhapade sAdi anaMta sukhamAM birAjamAna thaIzuM. aDhAra pApasthAnakonA mohanIya pApabhAvo matijJAnanA upayogamAM vartavA, te AtmAno traccayika kAla che. A vaiccarika kAla Ubho rahevAthI ja jIvane A saMsAramAM deha dhAraNa karavA sAthe janma-maraNarUpa vyavahAra kALA te karavIka AyuSyakAla lAgu paDato Avyo che. jyAM janma-maraNa eTale ke utpAda-vyaya che tyAM kALa che. nityAnityatA-parivartanAno saMbaMdha kALa sAthe che jayAre paribhramaNa ke sthiratA asthiratAno saMbaMdha kSetranI sAthe che. AtmA anAtmabhAvamAM AvavAthI deza (tetra) ane kALathI grasta eTale ke dezakALaparini thayo che. have AtmA AtmabhAvamAM Ave to deza ane kALathI para thaI dravyabhAvAtmaka banI rahe. AyuSyakALa pUro thatAMja kALa AvIne A kaMkAla (dhAraNa karelA deha) no koLiyo karI jAya che. kavirAja AnaMdaghanajI mahArAjA eka samrATanI adAmAM khumArI sAthe kahe che ke he mRtyunA dUta samAna kAla ! tuM muja prANInA prANane anAdinA anaMta kAlathI harato Avyo che, tethI anaMtakAlamAM anaMtIvAra karyo che kAraNa ke tyAre huM ajJAnI - aNasamaja hovAthI mohAdibhAvano gulAma hato. paraMtu have to mAro AtmA bahirAtmA maTI aMtarAtmA banyo che ane enuM paramAtmA tarapha urdhvagamana - udvahana thaI rahyuM che. mokSa thatAM jIvanamukata thavAthI mRtyuMjaya banAze ane pachI siddhapade birAjatA kAlAtIta thaI aDAla banAvaze. Ama amane haranArA kALane ame harIzuM ane kALavijetA thaI. nirvANa pAmI ni:vAna - azarIrI thaI maraNanuM ja maraNa karIzuM jiMdagI eka rana baserA che. nadI nAva saMyoga che. nadI pAra karavA nAvamAM beThA, paraspara vArtA thaI, samAcAra pUchayA. jota jotAmAM nAva kinAre AvI gaI. badhA potapotAnA raste paDyA. nAvamAM besavuM e janma che. nAvamAMthI utaravuM e mRtyu che. mota ane molamAM phera eTalo ja che ke vAraMvAra Ave te mota ane je eka ja vAra Ave te mokSa. sAdhanAmAM kAyA pratye kaThoratA che, upAsanAmAM mananuM tarpaNa che. Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 AnaMdaghana pada deha vinAsI huM avinAsI, apanI gati pakareMge; nAsI jAsI hama thira vAsI, cokhe hai nikhareMge...a...3. 42 deha to vinAsI eTale nAza pAmanAra nazvara che. saMghAta ane vighAta, viNasavuM, utpanna thavuM ane pharI viNasavuM evo utpAda ane vyaya, janma ane maraNa e pudgala paramANuM - paMca mahAbhUtonA banelA dehano dharma che. deha, e to azucimaya pudgala paramANuothI banela hADapiMjaranuM mALakhuM che, jemAM rasa, rUdhira, mAMsa, maLa meda, majjA, asthi ane vIryano kacaro bharI, cAmaDethI maDhI levAmAM Avela che. DhAMkI dIdhelI gaTara che. zuddhAtmAnA sAmIpsathI A prApta deha-khoLiyAnuM saDana-paDana-vidhvaMsana niyaMtrita rahe che paraMtu jevo apavitra deha pavitra zuddhAtmAnuM sAmIpTa gumAvI bese che ke e gaMdhAvA, saDavA, kohavA lAge che ane tethIja eno zIghrAtizIghra nikAla karavo paDato hoya che. Avo saDavA, paDavA, gaMdhAvA, kohAvA, baLavA, bhIMjAvAno je guNa pudgalamAM che temAMno eke guNa - ekeya svabhAva mArAmAM AtmAmAM nathI. AtmA na to dharatImAM daTAya che, na to pANImAM bhIMjAya ke DubI jAya che, na to agnithI dajhAya che ke baLe che, na to vAyuthI zoSAya jAya che ke taNakhalA pare uDADI zakAya che ane na to ene khaMDita karI, chedI bhedI kaNa kaNa svarUpI karI AkAzamAM vikherI - visarjIta karI zakAya che. gItA paNa kahe che.... nainaM chindanti zastrANi, nainaM dahati pAvakaH / na caina kledayaMtyApo na zoSayati mArutaH // ' Ama pudgalano banelo deha svayaM je meM poteja AkAryo che ane dhAryo che te jo vinAzI che to e dehanA saMbaMdhamAM AvanArA sarva anya svajanAdi paNa vinAzI che ane grahita karelI sarva paudgalika sAmagrI vinAzI che kAraNa ke pudgala ja svabhAve puraNa ane galana svabhAvI hovAthI emAM satata saMghAta-vighAtanI eTale ke cayApacayanI kriyA thayAM ja kare che tethI te parivartanane pAmatuM palaTAyA kare che eTale ke kAlagrasta thayAM kare che ane paribhramaNa eTale samajavALo eTale dekhato. dekhato eTale jAgato. jANato eTale karma kApato. Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 42 305 ke kSetrAMtara karatuM rahevAthI asthira rahe che. AtmAnI svAbhAvika gati urdhvagati che. AtmA jema jema laghukarmI thaI haLavo thAya che tema te uparanI gati - deva manuSyagatine pAme che ane jemAM jema bhArekarmI thaI bhAre banI nIce taraphanI gati kare che eTale ke tiryaMca, naraka gatine pAme che. paraMtu jo sarvathA karmarahita thaI, mukata thaI, apanI - potAnI svAbhAvika (sahaja) urdhvagati pakaDe che to dharmAstikAyanA cheDe lokAgra zikhare sthita thAya che. yogIrAjajI kahe che ke dehanI vinAzItAne ane mArA AtmAnI avinAzItAne samajelo, mithyAtvano tyAga karI, rAgadosano nAza karI, kAla upara vijaya meLavI AtmAnuM udghakaraNa - urdhvagati pakaDIza. nizcita AyuSyakALano kAyA sAthe jyAM lagIno saMbaMdha baMdhAyo che tyAM sudhI teTalo AyuSyakAlano samaya e kAyAnI kedamAM gALavo paDaze. e samaya pUro thatAM kAyA nAsI jAsI eTale ke kAyAno nAza thaI jAze. kAyA anitya - vinAzI hovAthI kAladharma pAmI (kALagrasta thaI jaze ane asthira hovAthI e kAyAnA pudgalo sthAnAMtara - kSetrAMtara karI jaze. jayAre hama - huM svabhAva (svarUpa)thI akAla, kAlAtIta, sthira evo huM mArA svadhAma (mukitadhAma) mAM sthiravAsa (thiravAsI) karavA mArI potAnI urdhvagati pakaDIza ane mAruM udghakaraNa - zuddhikaraNa karato sarva karmamaLa - mohamaLane dUra karI, sarva vikSepo - vighno - aMtarAyone ullaMghI jaI, sarva AvaraNono bhaMga karIne saMpUrNa cokhkho, paripUrNa zuddha, nirmaLa nirAvaraNa, pavitra thaIne vikazIsa - ubharIza - nikharIza (nikhareMge). yogIrAja chAtI ThokIne jANe kahetAM hoya, evo AtmavizvAsa - AtmakhumArI, padanA A trIjA caraNamAM jhaLake che ane chalake che. sAdhanAthI pragaTelI zuddhinI khumArImAM kama khuvAra thaI jAya che. kama bicArA, bApaDA, rAMkaDA, lAcAra banI eka gunegAranI jema anaMtakALathI pacAvI pADela jagyA choDI de che. maryo anaMta bAra bina samajayo, aba sukha duHkha visare; Anandaghana nipaTa nikaTa akSara do, nahIM samare so mareMge... a4. paryAyamAMthI daSTinuM utthApana karI dravyamAM daSTinuM sthApana karavAnuM che. Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada mRta ane amRta, maravApaNA ane amarapaNA arthAt anitya ane nitya e be dazAnI ane e be vaccenA bhedanI samaja na hovAnA kAraNe anityane nitya mAnavAnI avaLAI - UMghAI karI besavAthI aNasamajamAM (bIna samajyo) mArA AtmAe anAdinA anaMtakALamAM anaMtIvAra deha dhAraNa karavAnuM eTale ke janmavAnuM ane deha choDavAnuM eTale ke maraNanuM du:kha veThyuM che. 306 aba - have e janamanuM sukha, maraNanuM du:kha ane janama-maraNa daramyAnanA jIvanakALanA je kAMI sukha du:kha eTale ke zAtA azAtAnA karmajanita - parakRta vedana hatAM te badhAMyane visAre pADI daIzuM (visarege) arthAt have samajIne svamAM samAI jaIne zAtA-azAtA ke sukha-du:khanA dvaMdvothI para thaI jaIzuM. mahAmahopAdhyAyajI paNa kahe che...... bhakata vatsala prabhu karuNAsAgara caraNa zaraNa sukhadAI; jaza kahe dhyAna prabhukA dhyAvata ajara amara pada pAI, dvaMdva sakaLa miTavAI sakhIrI Aja AnaMkI ghaDI AI. - 42 Anandano ghana - sukhakaMda banAvanArA nikaTa - samIpa rahelAM be akSaro zabdo che je mRtyu ane kAla che. e be najIkanA balke paryAyavAcI zabdonuM smaraNa rAkhIne je samAdhimaraNa ke nirvANane lakSamAM rAkhIne jIvana evuM jIvaze ke mRtyu eno kALa banIne Avaze tyAre jANe amaratvane bheTavAnuM hoya ema be hAtha pahoLA karIne kALa banIne AvelA motane AvakAravA Atma zuddhi - AtmajAgRti pUrvaka susajja haze. jene A mRtyu ane kAla zabdonuM samaraNa nahi haze evAM ja jIvo bephAma jIvaze ane bebhAna hAyavoya karatAM maraze. kahevAnuM tAtparya e che ke jIva jo AyuSyakALano vicAra rAkhIne mAre maraNane zaraNa thavAnuM che ane AyuSyakALa pUro thatAM kALano koLiyo thavAnuM che e satata smaraNamAM rAkhIne jIve che to evuM jIvana jIvaze ke jemAM jhAjhA rAga-dveSa-moha-mamatA nahi hoya. enI manodazA phAMsInI sajA pAmelA kedI ke bakarI Idane divase bali apAnArA kapAnArA bakarA jevI haze. AvI manodazAthI bhavanirveda jAgatA bhavanistAra mATe jIva tatpara bane che. mRtyu doSa mukta thayA vinA daivata pragaTe hi. - Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 42 307 ane kALa vyavahAramAM samAnArthI paryAyavAcI zabdo che tethI tene viTa akSara do kahyAM che ane te beno uhApoha ni:zaMka - nizcita jIvane sukha-duHkha, zAtA-azAtA, janama-maraNathI para ajarAmara avinAzI AnaMdaghana banAvanArA hovAthI nipaTa nikaTa akSara do kahela che. have jo akSarano artha bArAkhaDInA - varNamALAnA varNAkSara karavAmAM Ave to zrIyuta mo. gi. kApaDiyAe arthaghaTana karyA mujaba varNamALAnA sa" ane "ha" tathA "za" ane "va" nuM smaraNa karaze eTale ke zvAsoztAsa daramiyAna soDahaM ke ziva-ziva no jApa karaze te Anandaghana banavAnA mArge udhdhakaraNa karaze ane je smaraNa nahi karaze te evAM maraze ke jethI janamamaraNanA coryAsInA pheramAM pharaze. padano bodha e che ke jIve potAnA zaddha-cokhA, svAdhIna, sthira, nitya-ajarAmara avinAzI, akAla AnaMda svarUpane samajI laI, kAla ane motano vicAra karI, satata maraNane daSTi sanmukha rAkhI, prApta AyuSyakAlamAM amaratvane prApta karI ApanAra sarakRtvane, maraNa pUrve meLavI laI motathI nirbhaya banI javuM joIe. te mATe yuddhanA dhoraNe kAmagIrI bajAvavAnI che. yuddhanI bhUmi para rahelA kSatriya subhaTane zuM khAvu? zuM pIdhuM? koNa Avyu ? koNa gayu? teno kazo ja khyAla hoto nathI; tenI to ekaja leyA hoya che ke basa, zatrane kema jItavo ? tema saMsAranI badhI pravRttiomAMthI mana khecI laI, je vakhate je AvyuM te calAvI laI, nabhAvI laI rAta'di moha ane ajJAnano nAza karavAmAM upayogane layalIna karavAno che. to ja uparokta kArya sAdhI zakazu anyathA nahi. muktimArgano pravAsI nizcitapaNe anubhave che ke tenuM sAcuM svarUpa zAsvata evA AtmAne kSaNikatAthI alaga karanAruM ane potAnI sahaja avasthAmAMthI kadI gruta na thanAruM che. AtmA vinAnA padArthono vicAra karavAmAM veDAtI saNo, Atma khoja mATe kharcAya to bahu TUMkA samayamAM AtmasAkSAtkAra thAya tema che. bhAvamAM karthAt svasattA che. jyAre kriyAmAM saMpUrNa parasattA che. Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 AnaMdaghana pada - 43. pada - 43 (rAga : ToDI) merI tuM merI tuM vAMdI DarerI, kerI | kahe cetana samatA suni Akhara, aura daiDha dina jUTha larerI // merI II etI to hu~ jAnu nihace, rIcIcara na jarA u jarerI / jaba apano pada Apa saMbhArata, taba terepara saMga parerI // merI II ausara pAi adhyAtmazailI, paramAtama nijayoga gharerI / zakti jagAve nirupama rUpakI, Anandaghana milI keli karerI | merI // 3 // | svAnubhUtisaMpanna evA AtmAne paNa mohabhAvayukata malina buddhinA vicArarUpa vikalponuM zamana pUrepUruM na thayuM hovAthI, pramatta guNasthAnake cittabhAvo kaMIka aMze calAyamAna raheto hoya che ane tethI samatAnuM taMtra DahoLAtuM hoya che. Ave TANe samatAne dhairya dharavA, himata rAkhavA mATe je Azvasta karavA ke zAMtavana pahoMcADavA prayatna karavA joIe te A padotithI yogIrAje, karela che. merI tuM merI tuM kAMhI karerI; merI... kahe cetana samatA suni Akhara, aura dRDha dina jUTha larerI. merI..1. cetana enI cetanA - samatAne kahe che ke he samatA ! sAMbhaLa (suni), tuM mArI (merI) che ane mArI ja rahevAnI che mATe have tuM zA mATe (kAMThI) Ama DarelI DarelI, gabharAyelI, hijarAyelI rahe che ? have A je mArA nathI e loko (ra) no khela ekAdeka divasano ke ekabe divasano ja che. e lokonI banAvaTa - emanuM jUTha have kAMI jhAjhuM TakavAnuM nathI. emanI laherI eTale ke lavArI yA khaTapaTa athavA laData ke takarAra eka doDha divasa pUratI ja che. A to e moha-mAyA mamatAnA chellAM havAtiyA - tophAna che. cetananA gharamAMthI javAnI veLAnA - hakAlapaTTI thaI rahI che tenA, pratikArarUpa ahaMkAra e jJAnanuM ajIrNa che. namratA e jJAnanuM pAcana che. Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 43 309 dhamapachADA che. AtmA samyakRtva pAmatA e svarUpa daSTA bane che ane svarUpadaSTA banatA AtmAne sAcA ane khoTA - YhanI tathA mArA (sva) ane (para) tArA - parAyAnI sAcI samyam AtmalakSI samaja Ave che. enAthI heya, zeya ane upAdeyanA vivekarUpa jAgRti Ave che. sAdhanAnA patha para samyaktvanI sparzanA karI cUkelA svarUpadaSTA yogIrAjajI, sAcuM koNa ane jUThuM koNa ? mAruM koNa parAyuM koNa ? enI sAcI oLakha thaI gayelI hovAthI samatAne padanA pahelAM caraNanA uparokta kathananI dhIratA dharI hiMmata rAkhI zAMta rahevA jaNAve che ke have to chaThThA guNasthAnakanA cAra caraNanA eka divasa ane sAtamA guNaThANAnA be sopAnano aDadho divasa maLI eka doDha divasa pUratI ja A moha mAyA mamatAnI sAthenI laData che. chaThThA ane sAtamA guNaThANA nA vAraMvAra niraticAra uparanA adhyavasAya sthAnonI sparzanA anekavAra thAya pachIja kSapakazreNi mAMDavAno prasaMge upasthita thato hoya che. yogIrAja pote samaje che ke potAne je chaThThA sAtamA guNaThANA nI sparzanA che, temAM sAtiyAratA che tethI temaja kALabaLa. saMghayaNa baLanI anukULatA nahi hovAthI A bhavamAM kSapakazreNino yoga nathI, eTale potAne ahiyAthI kALa karI devalokamAM javuM paDaze. e devano bhavA visAmA tulya che tyA cAritra arthAt chaThThA sAtamA guNaThANA nI sparzanA nathI eTale te devano bhava ene eka bhava gaNI ane pachI prApta manuSyano bhava, temAM bAlyakALamAMja cAritra laI zIgha kSapakazreNi mAMDI mokSe jaI zakAze mATe te manuSyanA bhavane aDadhA bhava jevo gaNI have mamatAne mULamAMthI khatama karavA ane samatAnI sarvoparitA sthApavA nA bhavathI vadhAre samaya nahi lAge. A doDha bhavane doDha divasa jevA gaNAvI yogIrAja samatAne AzvAsana ApI rahyA che. jo pachInA bhavamAM chaThThA-sAtamA guNaThANA nI niraticAratA sparzI jaze to pachI kSapakazreNi mAMDavA mATe 1-1nA divasathI vadhAre samaya nahi lAge. sArA paNa vikalpano ahaM thavo te khoTuM. Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 AnaMdaghana pada - 43 AvA tAtparyamAM "ora deDha dina juTha laherI" paMkitanuM rahasya kholyuM che. e pachI to kSapaNa ja che. kSapakazreNinA maMDANa thatAM e badhAnA bhUkkAM ja bolAI javAnA che. mohakSaya thatAM ja samatA - samarUpatA - samatvatA - vItarAgatA che, jyAM pachI mamatAnuM nAmanizAna paNa nahi raheze. kAraNa ke pachI mAtrA hovApaNuM haze ane huM paNuM raheze nahi. huM paNuM nathI tyAM mamatA kema karIne hoya ? pachI samatAne mArI paNa paNa kahevAnuM raheze nahi. samatA - cetanAnI cetananI sAthe abhinnatA haze - abhedatA haze jevI sumana ane suvAsanI, sAkara ane mIThAzanI ane suvarNa ane pILAzanI abhedatA - abhinnatA che. tuM samatA-cetanAja muja cetananI oLakha banI jaIza. etI to huM jAnuM niha, rI cIcara na jarAu jarerI; jaba apano pada Apa saMbhArata, taba terepara saMga parerI. merI....2. have cetana - samatA enA cetanasvAmInI zAMtavanAno javAba vALatA kahe che ke je Apa kaho cho eto (enI) huM jANuM chuM ane ApanA nizcaya (nihace) nI pUrepUrI khAtrI che tethI to huM nizciMta * naciMta (nihace) chuM. paraMtu phikara eka mAtra eTalI che ke rI eTale zarIra - kAyAnI jarAyu - vRddhAvasthA (jarAu) Avaze ane te vakhate Indriyo karavA (jarerI) - kharavA. mAMDaze - aMgopAMga kSINa thavA mAMDaze arthAt dAMta paDI jaze, AMkhe jhAMkhapa Avaze, kAne baherAza Avaze, hAthapaga jakaDAvA lAgaze, pAcanazakti - jaTharAgni maMda paDI jaze, tyAre evI jarjarIta kAyAvasthAmAM tamArI rakSA koNa karaze ? tyAre A tamArA lohInI tarasI, nija svArthanI bhUkhI, pedhI paDI gayelI cADiyaNa cugalIkhora (cacara) mamatA mArI para hasavAnI - mazkarI karavAnI ane jalavA-baLavA-IrSA karavAnI taka gumAvaze nahi. tane mArA svAmI cetanane evI avasthAmAM mamatA jarUra haju doDheka divasa muMjhavaze paraMtu tene samaye paNa cetana pote potAnA svarUpano - svapadano - svasthitino - amarapadano vicAra karaze, e jayAre (jaba) nijapada (apanopada), Apa (pote) saMbhAraze - yAda karaze tyAre, e sva svarUpanA lakSa, kAyAno sAtha nA raheze te samaye paNa pote svanA smaraNathI svamAM samAI jaze arthAt nirvikalpa AtmAnI zobhA AtmaguNothI che. guNavaibhava e ja Atmavaibhava. Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada 43 samAdhibhAvamAM TharI jaI TharIThAma thaze tyAre (taba) tArA para (tere para) je saMganI asara paDelI (parerI) che tenI pratIti - sAcI jANa thaze ke e mamatAnI hajuyaM AchI pAtaLI eka doDha divasa ghaDI be ghaDI muMjhavanArI chAyA che asara che jenA kAraNe sAcI pAramArthika teramA guNaThANanI nirvikalpatA ane bAramA guNaThANAnI vItarAgatA - samAdhi haju AvatA nathI. - 311 'rI cIMcarI' nuM pAThAMtara 'rIrIpara' ema che. e pAThAMtarane anulakSIne temaja yoganiSTha pU. buddhisAgara sUrIzvarajI rIcIM carI eTale ke pittaLa para evuM arthaghaTana karatAM padanA A caraNanI vivakSA ema paNa thAya ke huM cetana hIrA jevo - amulya ratna (jarerI) jevo kAMI thoDo A pittaLa jevI mamatAmAM jaDAuM (jarAu) ? emAM mArI zobhA zuM ? gadheDA upara thoDI aMbADI zobhe ? huM jANuM chuM ke ghera ghera bhaTakanArI e mAyAmamatAo kulaTAo che, pittaLa jevI che ane mAre tenI sAthe joDAIne saMbaMdha rAkhavo e pittaLa upara jhaverAta - ratnonA jaDatarane jaDavA jevuM che. ethI to mArI vagovaNI - badaboI thAya che. A huM jANuM chuM tema tuM paNa koNa cho ? ane tAro mArA para prema kevo che tene paNa huM jANuM chuM have huM jyAre mAruM paramAtma svarUpa je mAruM potAnuM pota che - potApaNuM che tene saMbhArIza tyAre tAro ja prasaMga (parasaMga) (parerI) pADIza ane tArA ja saMgamAM rahIza. arthAt paramAtmapada prAgaTyathI cetana cetanAnI abhedatA sadhAze. ausara pAI adhyAtmazailI, paramAtama nijayoga dharerI; zakita jagAve nirupama rupakI, Anandaghana milI keli karerI. merI...3. ausara - aurasa ema pAThAMtarathI athavA ausara eTale auSadha - osaDa - AtmaauSadha evAM... AtmAmRtarasanuM pAna karIne adhyAtmazailIe AtmalakSI ane Atmakendrita sAdhanAmArge AgaLa vadhI zaileSIkaraNamAM pravezI potAnA mana vacana kAyAnA nijayogane, paramAtmAnuM jevuM pradeza sthiratva che, evAM parama sthirayogane dhAraNa karIne arthAt sarva yogavyApArano sarvathA nirodha karIne eTale ke traNe yogane akaMpa banAvaze tyAre je anaMta zakti jAgRta aho ! ahonI caryA jyAM che te Azcarya che. Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 AnaMdaghana pada - - - enI thaze, te evI to nirUpama zakita haze ke enI upamA ApI zakAya sarakhAmaNI karI zakAya evuM koI tattva, koI cIja vastu A dRzyamAna rUpI jagatamAM to che nahi. ane tyAre cetanA svAmI cetanane maLIne AnaMdakillola karaze. arthAt cetanA ane cetananuM milana thatAM cetanA cetana saMge AnaMdapiMDa banIne AtmakrIDA (keli) karaze. 43 ausaranuM arthAtara aurasa nahi karatAM ke artha auSadha nahi karatAM, ausara eTale avasara evo artha karIe to padanA A trIjA caraNanuM arthaghaTana ema thAya ke avasara pAmIne AtmasvarUpano bodha karI AgamazailIthI AgaLa adhyAtmazailImAM praveza karI, nijayoga dhAraNa karate chate huM paramAtama banIza arthAt sAkAra dehadhArI paramAtmA sayogI kevali banIza - teramA sayogI kevali guNaThANe ArohaNa karIza tyAre je zakita prAdurbhAva pAmaze (zakti jagAve), te evI to lokottara - alaukika - anokhI - anuThI - anupama - nirUpama - haze ke laukikanI koI cIja vastu ke padArtha sAthe enI tulanA - sarakhAmaNI karavI zakya na bane. e kaivalya zaktinA prAgaTyathI cetanA cetanane maLIne je keli je krIDA karaze - je Atma ramamANatA haze te Anandano nakkara solid piMDa haze. atre AgamazailI ane adhyAtma zailI viSe thoDuM jANI laIe. paraMparAgata je Agama vyavahAra zailI che temAM guNanA AlaMbanathI vyavahAra eTale ke paryAyane zubhabhAva ane zubhakriyAthI nirmaLa banAvavAnI prakriyA che. je vyavahAra mArga che. A vyavahAra mArgamAM azubhathI bacI zubhamAM rahI yogya dravya-kSetra-kALa-bhAva pAmI zuddhamAM javAnI prakriyA che. emAM karavApaNAthI thavApaNuM che je aMte hovApaNAmAM pariName che. A sAlaMbana pradhAna prakriyA che. jyAre adhyAtmazailImAM je trikAla zuddha paramapAriNAmika bhAva evuM dhruva tattva che tenI sAthe upayoganuM joDANa karI, kartAbhAvane choDI mAtra jJAtA-dRSTA bhAvamAM rahevA pUrvakanI sIdhAM ja AtmAmAM TharavAnI prakriyA che badhI paristhitimAM ApaNo AtmA chAzamAM mAkhaNanI jema judo taravaravo joIe. Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 43 je naimpayika mokSamArga che. A kartApaNA, thavApaNAnA bhAvathI rahita hovApaNAnI ke jemAM pote potAthI potAnAmAM samAI javAnI sva AlaMbana pradhAna prakriyA che. TUMkamAM guNavikAsathI paryAyavizuddhi e AgamazailI che paNa emAM guNavikAsanuM sAtatya jaLavAvuM joIe ane guNArohaNa thatuM rahevuM joIe. jyAre dravyadRSTithI paryAyavizuddhi e adhyAtmazailI che. AgamazailImAM bhedathI abhedamAM javAnI prakriyA che jyAre adhyAtmazailImAM abhedadRSTithI abheda thavAnI prakriyA che. padasAra e che ke saMvAdI ane visaMvAdI tattvo vacce gharelu khaTapaTa thavAnuM kAraNa jIvAtmA poteja che. buddhinA bharose (vizvAse) rahI jIva jagata vyavahArathI varte che. buddhi ene chetarI rahI che eTale ke avaLI mata (mati) ApI rahI che. vyavasthita zakti ke je kudaratI zakti che ane kudarata kudaratano nyAya vyavasthita rIte ApI rahI che, evI sAcI samaja vyavahAru jAgatika (vaizvika) buddhi ApatI nathI. tethI 'bhogave enI bhUla' ane 'banyu eja nyAya' e karmasiddhAMtone jIvanamAM apanAvI jAtane doSita TheravI jagatanI prati nirdoSa bhAvano vyavahAra rAkhatA nathI, tethI karmapariNAmamAM nimitta bananArane doSita joI, enI sAme phariyAda karI nyAya zodhavA nIkaLIe chIe ane viSacakrane pharatuM ja rAkhIe chIe. ajJAnI jIvo kALacakrane AdhIna banIneja jIve che. karma ane kALa tenA upara sattA jamAvIne beThA hoya che eTale teone janma-jarA-maraNanuM viSacakra cAluja rahe che e viSacakrane toDavA mATeno ekaja upAya che ane te AtmajJAnI banavAno. buddhi, buddhi maTI prajJA bane, samyaktva prApta thAya to pachI sAcI samaja AvatA mamatAnI mAyAjALa IndrajALamAMthI chUTI, samatAnA pakSe rahI samarUpatA - vItarAgatAne pAmI zakAya che ane Atma vaibhava - kaivalyalakSmI pragaTa karI AtmaramamANa banI nitya, pUrNa, niraMtara, sthira AnaMda svarUpamAM rahI zakAya che. - 313 Xin bhAva e AtmA nathI, svabhAva e AtmA che. Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 pada 44 (2Aga - ToDI) terI huM terI huM huM rI, ina bAtameM dago tuM jAne / to karavata kAzI jAya grahUM rI // AnaMdaghana pada veda purAna kitAba kurAna meM, Agamanigama kachu na lahuMrI / vAcAphora sikhAi sevanakI, meM tere rasaraMga rahuMrI // rI..! * 44 11911 terI. rA jJAnane jJeya jagata sAthe saMbaMdha nathI paNa jJAtA sAthe saMbaMdha che. mere to tuM rAjI cAhiye, aurake bola meM lAkha sahuMrI / Anandaghana piyAvege milo pyAre, nahIMto gaMgataraMga bahuMrI // terI. // 3 // yogIrAjanI padaracanAnI zailI nATakIya che, kAraNa ke Akhoya saMsAra eka nATaka che, je saMsAranA raMgamaMca upara saMsArIo dvArA pratyeka pAtranI vyakitagata puNya pApanI lIlAthI ane samaSThinA potAnA AgavA puNya pApanI lIlAo vaDe niraMtara bhajavAyA kare che. tethI ja kavizrIe ApaNane nATakanA pAtra gaNI emanI lAkSaNika nATakIya Dhabe AvI padaracanAthI svayaMnI manodazA abhivyakata karavA pUrvaka hitopadeza vahAvyo che. A dvArA loko adhyAtmamArga tarapha vaLe evo eozrIno UMco Azaya che. paraMtu emanI A gUDha racanAne samajanArA ane enA marma lakSyArtha sudhI phoMcI bodha pAmanArA ane bodhane pacAvanArA je koI hoya te A kALanA viralapuruSa ja hoI zake che. jo ke kharekhara to vrata, tapa, japa, niyama, bhakti, prArthanA rUpa dharmArAdhanA ArAdhakane ArAdhavA yogya che paNa buddhimAM ajJAna ane ahaMkAra vartato hovAnA kAraNe e avaLI samaja, jene jaDatA ane vakratA paNa kahI zakAya, dharmanA rahasyane enA sAcA pariprekSyamAM samajavA detI nathI ane AMtarika sAdhanAmArgamAM zaMkA-kuzaMkA - tarka-vitarka karI mithyAtva zalya tarapha ghasaDI jAya che. ahaMkArI buddhinA kAraNe mahApuruSonI Atmahitakara vANI samajAtI nathI. vRkSo potAnA phaLa, phUla, pAna, chAla, lAkaDA Adi sarvathI bIjAone Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 4 315 pazu, pakSI, manuSyone kAmamAM Ave che. AvI akAma nirjarA karatAM thakAM karmaNi prayogamAM rahIne kramika vikAsane pAmI Urdhvagamana karatAM manuSyagatine pAme che. A vRkSo mUka saMdeza Ape che ke chedAI, bhedAI, cUMTAI, ghasAIne paNa bIjAnA kAmamAM Avazo to upara uThazo - vikAsa sAdhazo. vyakita, vyakti ke samiSThanA kAmamAM Ave che tyAre te svayaM guNI kahevAya che ane eno vyakti ke samaSThi pratino vahevAra guNa kahevAya che. guNathI guNAkAra thatAM jAya che ane zreNi maMDAya che. "ll parasparopagraha nIvAnAm " cetana ane cetanAne potAmAM vartatI mithyAtvatA - viSamatA - vijAtIya pravAhitAthI thatAM nukasAnanI pratIti thavAthI have parasparanI sajAtIya pravAhitAnI anivAryatAne svIkArI, pUrvanA 43mAM padamAM cetana cetanAne saMbodhI kahe che ke tuM mArI ja che ane mArI ja rahevAnI che. mATe have tuM Dara rAkha nahi ane phikara ciMtA kara mA ! enA pratyuttara rUpe have A 44mAM padamAM cetanA cetanane saMbodhIne kahe che ke huM paNa tArI ja chuM. tArI hatI ane tArI ja rahIza. pudgalasaMge huM pudgala thaI nathI ane tethI e vijAtInI vacce paNa huM cetanA to tane ja jhaMkhI rahI chuM kAraNa e vijAtImAM paNa huM to nityatA, pUrNatA, sthiratAne ja zodhI rahI chuM. mArI cetanAnI dazA to rAvaNanI azokavATikAmAM rAmane mATe mUratI sItA jevI che ke je enA cetana sAthenA milApane mATe zrI rahI che. terI huM terI huM kahuM rI, Ina bAtameM do tuM jAne; to karavata kAzI jAya, cahuM rI. terI...1. cighana svarUpa parama zuddha AnaMdaghana cetavyaprabhune ane enI sahadharmacAriNI cetanAne, ubhayane potAnI mithyAtva - viSamabhAvanI avaLI vijAtIyavalaNanI mahAmUrkhatA ane tethI parasparanI tarapha thayela bhUla samajAI jatAM arasaparasa jANe ekabIjAnI mAphI -- kSamA prArthatA na hoya, evAM ekabIjAne premanA lahekAthI kahI rahyAM che ke "tuM merI !" "huM terI !" AvI premaLa lalita bhASAno prayoga yogIrAjajIe A be padamAM karyo che te sAMketika matijJAna je vikArI che, tene avikArI banAvIe to te jJAna kevaLajJAna rUpe pariName. Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 AnaMdaghana pada - 44 che. A sAMketika prayoga e paNa sUcave che ke jIvana vyavahAra sukhethI jIvavo hoya ke adhyAtmamAM AgaLa vadhI mokSe javuM hoya dareka jagyAe vANIno vyavahAra vijJAna pUrvakano eTale ke Atma jAgRti pUrvakano hovo joIe. A sAMketika bhASA evo saMketa kare che ke A padaracanA samaye, yogIrAjajIno cetana AtmA sAtamA guNaThANAnI apramatta dhyAnadazAmAM jhUlI rahyo hovo joIe. eozrIe arUpI tattvane rUpaka rUpe nATakIya Dhabe DhALIne A be padaracanAthI abhivyakata karyuM che. parasparanA premanI abhivyaktithI abhirAma nahi pAmatA pAchA AgaLa vadhI ubhaya arasaparasane jANe kolakarAra karatAM hoya ema Azvasta karI, visvastha karI rahyAM che. cetana enI cetanAne kahe che ke tuM mArI ja che. have tuM tArA manamAMthI Dara kADhI nAMkha ane nirbhaya thaI jA ! to vaLatAM cetanA enA svAmI cetanane kahe che ke huM paNa tArI ja chuM tenI tuM khAtrI rAkha ane huM kahuM chuM emAM e vAtamAM jarAya daMbha -DoLa ke dago phaTako nathI e tuM jANI le ! cetanA kahe che ke meM dagAkhora kAyA uparano mamatvabhAva have tyajI dIdho che ane tethI ja kahuM chuM ke pharI kadI tArA dvArA mane kAyA pratye mamatA rAkhatI jaNAuM to enI mane saheja Takora paNa karaze ane cetavaze to e kAyAno kepha utAravA kAzI jaIne karavata melAvI dhaDa ane mAthuM judAM karavAno mArga grahaNa karatAM paNa acakAIza nahi enI khAtrI rAkhaje ! rAmanI satI strI sItAe rAvaNane tyAM rahevAM chatAM svayaMnA satItvane aNIzuddha akabaMdha jALavI rAkhI rAmanI ja rahI hatI, tenI agniparIkSA ApI hatI, evI kasoTIe caDavAnI mArI taiyArI che. saMsAra dAvAnaLathI tapta thayela cetanane khabara paDatI nathI ke pote konAthI du:khI thAya che ane zA mATe A saMsAramAM rakhaDe che ? ene satya svarUpa samajAvavA mATe ahIM zuddhacetanA spaSTa bodha karI, potAnA trikALa zuddhatvanI pratIta karAvI, tenI prApti mATe prere che. guNa ane guNI (dravya) e be avibhAjya sahabhAvI che. A guNInA guNanuM je kArya che te guNa ane guNInI oLakha karAvanAra paryAya - vyavahAra che. jevo guNI che ane jevAM sAdhanA eTale jJAnamAM sudhAro. ApaNA jJAnane nirmaLa banAvatA javuM e dharma. Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 4 317 enAM guNa che evuM ja enuM guNakArya thavuM joIe, tenI ADe A je kAyAnI mamatAnI visaMvAdItA - vijAtIyatA Ave che, tenI ADazane dUra karI guNInA guNa pramANeno sajAtIya pravAha vahe - saMvAdItA sadhAya tenI arasaparasanI khAtrI guNa-guNI; cetanA-cetana ekamekane ApI rahyAM che. veda purAna kitAba kurAnameM, Agamanigama kazuM na laharI; vAcA phora sikhAI sevana kI, meM tere rasaraMga rahuMrI. terI..2. padanA A bIjA caraNamAM cetanA cetanane kahe che ke sAmAnyata: AtmajJAnanI prApti mATe AgamagraMtho upayogI che. paraMtu te sAthe cAra veda, aDhAra purANa, kitAba eTale graMtha sAheba ke anya AdhyAtmika viSayanA pustako - kitAbo, kurAna tathA nigama eTale bhAvikathana karanAra jayotiSa AdinA graMthomAM paNa AtmAnI vAto Ave che. paraMtu have to huM tArI chuM ane tuM mAro cho tyAre bahAra bIjethI AtmAne levA - prApta karavA (laghuMrI) javA karatAM, tuM ja cetana mAro AtmA che, e AtmAnI anubhava vANI (vAcA) je aMdarathI phUTaze - phoraze (phora) eTale ke je brahmanAda - aMtaranAda - AtmAnaMda jAgaze, te aMta:skRti parAvANInI zIkhAI eTale ke zikhAmaNa-salAhanuM huM sevana karIza (sevanakI) te, evI rIte karIza ke e tArA cetana AtmAnA ja rasaraMgarUpe rahelI hoya, (rahuMrI), arthAt jema pUSpa ane pUSpanI suvAsa, pUSpano raMga, rUpa, najAkatatA je rIte ekarUpa abheda pravarte che, ema huM tArI cetanA eTale ke tArA guNa ane enuM guNakArya, tuM guNI evAM cetana - AtmadravyathI tadrupa - abheda banIne kAryazIla rahIzuM; jethI guNI (dravya), guNa ane guNakArya (paryAya) nuM pravartana bhedarUpa nahi paNa abhedarUpa hoya. padanA A bIjA caraNa dvArA yogIrAjajIe AtmAne pAmavAno sAco, babbe sacoTa upAya batAvyo che. mAtra zAstra abhyAsathI AtmAne pAmI zakAto nathI. paraMtu zAstra nirdezita mArge, AtmasAkSIe prAmANika banIne aMtaranA AtmabhAvone anusaravAthI AtmasvarUpanI sparzanA - anubhavana - AsvAdana ane pragaTIkaraNa thAya che e anusaraNa - vikAsayAtrA sAcI jJAna vItarAga bane to jJAna pUrNa bane ane pUrNa AnaMda Ape. Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 AnaMdaghana pada - 44 dizAmAM thaI rahI che ke nahi teno tALo zAstromAMthI meLavI AtmavizvAsa vadhArI, AtmazAsita thaI paramAtmasvarUpa prakAzana karI zakAya che. mere to tuM rAjI cAhiye, aurake bola meM lAkha sahurI; Anandaghana piyAvege milo pyAre, nahIM to gaMgataraMga bahurI...terI...3. he mArA caitanya prabhu ! mAro (cetanA-guNa) ane Apano saMbaMdha to guNa-guNIbhAva rUpa abheda anvaya saMbaMdha che. eka sikkAnI be bAju jevo ApaNo saMbaMdha che. ApanI (guNIdravyanI) oLakha mArA (guNa-cetanA) thakI che ane mAro AdhAra (prANa) Apa cho. ApaNo avinAbhAvi - abheda -. anvaya saMbaMdha che. - - he prANapriya caitanya prabhu ! huM to tAro rAjIpo - tArI prasannatA cAhuM chuM. tuM rAjI rahe - tArI kRpA banI rahe - svAmI AdhAra cetananI AtmaprasannatA banI rahe e mATe - ene khAtara to aura ke - anyanA (bIjAnA) je kAMI ane jeTalA para hoya te bhalene lAkhonI saMkhyAmAM kema na hoya e badhAMya bola (vacana)ne huM sahana karI laIza. karmadahana karI prabhupada pAmavA sahanazIlatAno guNa bhAre upayogI nIvaDe che. sahanazIlatAnA AdhAre ja kSamA ane samatAnI vartanA che. tethI A sahanazIlatAne AtmadhyAnanI parAkASTArUpa guNa samajavA jevo che. jyAM bIjo koI upAya nathI tyAM sahana karavu eja eka upAya che. samatA-cetanA AnaMdaghananA avatAra samA potAnA cetanane prArthI rahI che ke he bhakata vatsala bhagavaMta ! ApanI bhakatapriyAne darzana ApavA, Apa pracaMDa vege zIghrAtizIghra AvI maLo (milo). Apa to samaya mAtramAM lokAgra zikhare phoMcI javAnI gatizakti dharAvo cho, to have vegathI (jaldIthI) maLo. jo Apa vege karIne zIghra Avazo nahi, to jema gaMgA nadIno pracaMDa vege dhasamasato pravAha kuzaLa evAM taravaiyAne paNa enA pravAhamAM kyAreka tANI jAya che, ema huM samatA cetanA Apa cetanane pAmavA ane cetanamaya banI javA Atura utsuka chuM chatAM bhaya che ke kyAMka cittavRttio mamatAnA avaLA pravAhamAM avaLA mArge phaMTAI nahi jAya. padanA A caraNano niSkarSa e che ke AnaMdaghanajI prayatna doSanAza ane guNaprAptino hoya paraMtu lakSya to svabhAvanuM hoya ! Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 4 319 mahArAja jevAM avadhUta cogI RSirAja paNa jyAM sudhI cetanathI abhedatA sadhAtI nathI tyAM sudhI potAne jo asurakSita mAnatA hoya to ApaNe to keTalI sAvadhAnI vartavI joIe ane jAgRta - sAvaceta rahevuM joIe ! padano bodha e che ke zAstronA aMgulinirdeza mujaba AtmabhAvamAM vartA, AtmAnubhUti karI, AtmazAsita thaI, guNa ane guNI arthAt cetanA ane cetane ekamekanA sathavAre paryAya vizuddhi karI dravya, guNa ane paryAya eTale ke guNI, guNa ane guNakArya ke pachI cetana, cetanA ane enI citi-citakAryanI abhedatA sAdhavAnI che; jemAM jema jema vikAsa thato jAya tema tema jAgRti - apramattatA vadhAratA jaI abheda pratino vega vadhAratA javAnuM che ke jethI bhedabhAvamAM sarakI jaI abhedatAthI cheTA nahi paDI javAya. satakevalI banelA ane upazamaNIe caDhI 11me gaNasthAnake cheTha vItarAgatAno svAda cAkhI AvelA evA paNa anaMtA AtmAo Aje nigodamAM rahI kALa pasAra karI rahyA che mATe jarA paNa gAphela na thaI javAya tenI kALajI rAkhavAnI che. game teTalA AgaLa vadhIe, game teTalo AnaMda anubhavAya to paNa te biMdu tulya che. siMdhu jeTalo kevalajJAnano AnaMda pAmavAno haju bAkI che e vAraMvAra yAda karavA jevuM che. nimitto maLathI gabhata doSo ulaDhI AvI yaDhake che, mATe sArA nimitto vacce rahI jAtane jALavatA rahevuM. kyAM to badhAMthI bheda karI chUTo paDI mokSe ja ! kyAM to badhAMthI abheda thaI badhAMne potAnA mAnI mokSe jA ! jJAnamAM jANanAro jaNAya e mokSamArga che, jyAre jagata jaNAya e saMsAra che. Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 pada - 45 (2Aga : ToDI) ThagorI bhagorI lagorI jagorI mamatA mAyA Atama le mati, anubhava merI aura dagorI // AnaMdaghana pada prAnanAtha vicharekI vedana, pAra na pAmuM athAga thagorI, Anandaghana prabhudarzana aughaTa, ghATa utArana nAvamagorI // gorI. 45 bhrAta na tAta na mAta na jAta na, gAta na vAta na lAgata gorI, mere sava vina vAna palsana, tAna sudhArasa pAnavayo (go) rI norI. rA 11911 gorI. 13/ ThagorI bhagorI lagorI jagorI mamatA mAyA Atama le mati; anubhava merI aura gorI. ThagorI...1. yogIrAjajIno cetana AtmA jAgRta thayo che tene sUcavanArA, AtmajAgRtithI . AtmakhumArI bharyo mohane paDakAra pheMkatA yogIrAjajInA hRdayodgAra eTale A 45muM pada. cetana ane cetanA ema ubhayanI ukita tarIke ghaTAvI zakAya evuM A pada yogIrAjajInI yoga camatkRti che ke jemAMthI ekathI adhika guhyArtho tAravI zakAya ema che. AtmavizuddhinA sAdhanA mArge AgaLa vadhatAM cetanAtmA jyAre jAgRta thaI jAya che, tyAre tene mAyA mamatA kevA ThagArA lAge che, te sUcavatA cetanAnA kaho to cetanAnA ane cetananA kaho to cetananA udgAro, padanA A pahelA caraNamAM vyakata thAya che. he ThagorI eTale ke ThagArI mAyA mamatA ! anAdinA anaMtakALathI tame mArA cetana AtmAne athavA to mArI cetanAne ThagatA AvyA cho. atyAra sudhIno e badhoya samaya huM tamArI mohajALamAM, mohanI mUrchAmAM - ajAgRtapaNe phasAyelo rahyo. paNa have huM jAgyo chuM kAraNa ke anubhavajJAnI evAM AptapuruSonA prakRti ane puruSa (- AtmA) no saMyoga te saMsAra, prakRti ane puruSano viyoga te mokSa Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 45 321 vacanathI mArI mati eTale ke mArA matijJAnane huM AtmAmAM laI (le) gayo. chuM arthAt mArI mati AtmalakSI thatAM AtmajAgRti (jagorI) AvavAthI have mArI gati paramAtma bhaNI thaI che. mahAmahopAdhyAyajI yazovijayajIe paNa gAyuM che........ kRpA karake prabhu darisana dIno, bhAvakI pIka mITAI, mohanidrAse jAgRta kakke satyakI zAna sunAI; tana mana harSa na mAI sakhIrI Aja AnaMda kI ghaDI AI. bhale Aja lagI huM mohanidrAmAM abhAnadazAmAM hovAthI huM mArA gharano mAlika hovA chatAM paNa mAlika evAM mane cora bhAgeDu banAvI cAre gatimAM bhagADyo (bhagorI) ane rakhaDAvyo ! paraMtu have huM jAgyo (jagorI) chuM ane AtmabhAna thayuM hoI, mArA gharano huM mAlika tamane elAna karuM chuM ke have tame ThagArAo, jeNe mAruM ghara bacAvI-pacAvI pADyuM hatuM evAM tame ahIMthI nIkaLo - bhAgo (bhagorI) ! have to huM tamArI pAchaLa ja lAgI (lagorI) paDyo chuM ane tamane mArA gharamAMthI hakAlabahAra kADhIne ja jaMpIza. mArA gharamAM - AtmagharamAM aDDo jamAvIne pedhA paDI gayelA tamAre pobArA bhaNyA sivAya - palAyana thayA sivAya tamAro chUTako nathI kAraNa ke mAlika jAgyo che ane AtmajAgRti - Atama matino DaMgoro laIne tamArI pUMThe paDI gayo che. anubhavajJAnI AptapuruSoe mane barobara samajAvI dIdhuM che ke Atmagharano sAco mAlika kartA hartA bhokatA to huM ja chuM ! mArA ApelA Power of atorney - kAmacalAu adhikAranAmAno durupayoga karI karmo mArI ja ApelI e sattAnI rUe mAlika banI beThAM hatAM. have e mAro Power of attorney vithaDro karuM chuM - pAcho khecuM chuM ! mATe he mAyA mamatA ! have tame dagAkhorI karIne mane tamo utthAna pAmatA rokI, saMsAranA kedakhAnAmAM pUrI rAkhI cAre gatinI jelomAM pheravyA karo ane mArA mukata anaMtadarzana, anaMtajJAna, anaMtavIrya, anaMtasukhamaya evAM anaMta catuSkAthI dUra rAkho te haragIja calAvI lenAra nathI. mArI ApelI sattAnA jore tame nAcatA hatAM. have e mArI sattA pAchI kheMcI rahevuM paDe to saMsAramAM bhale raho, paNa saMsAra tamArAmAM na rAkho. mAnyatA badalo. Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 AnaMdaghana pada - 45 laI ene mArA AtmAmAM vALI laI sarvasattA AtmasvAdhIna karI AtmazAsita rahI Atmasthita thAuM chuM to have tame A mAruM ghara choDI tame tamAre rastA paDo ! bhAta na tAMta na mAta na jAta na, gAta na, bAta na lAgata gorI; mere saba dina darasana parasana, tAna sudhArasa pAna pagorI. ThagorI.2. | he mAyA mamatA ! Aja divasa sudhI tamAro doravyo, doravAyo ane pudgalanI mAyAne na samajatAM, mamatAnA panAre paDI, mamatAnA pApe eka bhavA pUratA TakanArA ane dehanA saMbaMdhe utpanna thanArA bhavapratyekI bhAI (bhAta), tAta-pitA, mAtA, jAta eTale eka gotrIyatA evAM phaLanA, jJAtI (gAta) athavA gAtra (gAta) eTale zarIra ke prApta mana vacana kAyayoga e badhAM saMbaMdhone mArA mArA karI vaLagyo, paraMtu A (bAta) vAta kAMI gauravavaMtI (gorI) - zobhAspada ke ujaLI lAgatI (lAgata) nathI. anubhavajJAnI ApatapuruSoe samajAvyuM ane mArA anubhavathI mane jaNAyuM ke AmAMnA koI saMbaMdho sAcA saMbaMdho che ja nahi. A to dehanA saMbaMdhe " baMdhAyelAM saMbaMdho che. paMkhI meLA ane musAphara khAnAnA saMbaMdho che. jyAM dehano ja saMbaMdha ThagAro ane dagAkhora che ke je vinAzIno vizvAsa rakhAya ema nathI, to pachI A dehanA sagapaNo ane dehanA vaLagaNono kema vizvAsa rakhAya ? jJAnI kahe che ke deha to vaLagADa che. e vaLagADane vaLagavAnuM hoya ke pachI e bhUtane bhagAvavAnuM hoya? A badhuM to dekhAya che goruM (gorI) paNa vAtamAM kAMI mAla nathI. A kAMI goruM nathI paNa kALuM che. e to AtmAnI azuddhi sUcavatI kAlimA che. vicAro ! vicAratA jaNAze ke A vAtamAM koI bhalIvAra - sArAvaTa nathI. A to deha che tyAM sudhInA ane A deha sAjo - sAro rahI saMbaMdhIonA kAmamAM Ave, emano svArtha sadhAya tyAM sudhInA svArthI - matalabI saMbaMdho che. pachI to koNa kono choruM ane koNa kono bApa ? svArtha pUro thatAM bhegAM thayelAM chUTA paDI jaIne rakhaDavAnu ja rahe che. AtmA AtmAmAM rahIne AtmAnI bAjuethI vicAre, cetana cetanavaMtA bhedamAMthI abhedamAM jA ! sakriyamAMthI AMkraya thA parathI khasa svamAM vasa! Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 45. 323 banI jyAre vicAre che tyAre vAta gorI - vajudavALI lAgatI nathI. cetana to te che ke je pratyeka samaye cetato rahIne cetIne cAle. caitanyarata cetanAnI cIti (cetanAkArca) teja cetanyatA. emAM kevaLa sajAtiyapravAha hoya che. e vijAtiya vaheNa (vahevA - taNAvApaNuM) nathI paNa sajAtIya pravAhaNa che. dravyanA (cetananA) dravyatva (cetanatva)nuM zravaNa che. bAkI to pote cetanA hovA chatAM potAnI cetanA je jJAna - darzana - AnaMda che te svape pravAhita - pravartita nahi thatAM vijAtIyanA vaheNamAM vahe che - taNAya che - khecAya jAya che ane temAM huM paNAnI ane mArApaNAnI kubuddhi kare che, tene to cetana kahevAya ja kema ? e vijAtIya saMbaMdhene kAraNe chaye dravyomAM sarvocca sva para prakAzaka AnaMda svarUpI jIvajAtino ane siddhanA uttamakuLano sahajAnaMdI sahaja zuddhasvarUpI avinAzI AtmA vinAzI, nAmI, rUpI, gurUlagha, bAdhyabAdhaka bhAvathI sukhI du:khI dehadhArI parAdhIna banyo che. ane evo hIna saMsArI banI cauda rAjalokamAM bhramaNanA Adi (vyasanI) evAM pudgalanA ravADe caDhI. cAregatimAM rajhaLanAro rakhaDu banyo che. cetana kahe che ke he mamatA atyAra sudhI teM mane tArA pAzamAM phasAvyo. hato - cetanAnI vAta laIe to cetanA kahe che ke he mamatA teM mArA cetanane mArAthI chInavI laIne ene teM tArI bAMhomAM jakaDI rAkhyo hato tethI prabhunA - paramAtmAnA darasana - darzana, parasana - sparzana (paramAtmabhAva sparzanA), tAna eTale paramAtmAnI lagana - paramAtmAnA gAna - kIrtana - bhajanathI vegaLo (vaMcita-aLago) rAkhyo hato. paraMtu have AptapuruSonI AptavANI ane svAnubhUtithI huM jAgRta thayo hovAthI mArA badhAMja divaso (saba dina) prabhu paramAtmAnA darzana, vaMdana, arcana, bhajana, kIrtana ane paramAtmasvarUpa ramaNamAM pasAra thatAM hovAthI sAroya samaya citta prasannatA varte che. kAyayogathI sthApanA nikSepe rahelA paramAtmAnA kAyayoganuM pUjana karI, vacanayogathI paramAtamAnA guNagAna stuti stavana karatAM tathA paramAtmAnA vacanonuM zravaNa, manana, ciMtana, paThana, pAThana vaDe prabhunA vacanayoganI pUjA karI temaja paramAtmAnI zukalalezyA jevI che evI zukalalezyA ke tejo padmA saMyogo viyogI svabhAvavALA che, mATe sadAkALanA sAthI AtmAmAM sthira thA! Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 AnaMdaghana pada prAnanAtha vicharekI vedana, pAra na pAmuM athAga thagorI; Anandaghana prabhudarzana (avaghaTa) aughaTa, ghATa utArana nAva magorI. ThagorI...3. lezyAnA bhAvamAM rahevA dvArA prabhunA manoyoganI pUjA karavA dvArA je sudhArasa - amRtarasanuM pAna karavA maLyuM che tenAthI mArA mana vacana kAyA pAMgarI UThyA che - mahorI - khIlI UThyA (pagorI) che. kAyA vaMdya - pUjaya banI che, vacana AjJAsvarUpa ArAdhya banyA che ane mana nirmaLa banyuM che. kAraNa badhIya Indriyo sahita mana pAMce IndriyonA 23 viSayothI vimukha thaI Atmavaza rahI AtmAbhimukha vartI rahela che. * - 45 cetanAne enA prANanAtha cetana paramAtasvarUpathI vicharI-bichaDI-vikhUTA paDI javAnI vedanAno koI pAra nathI sImA nathI. e to veThe te jANe. prasutinI vedanA prasutA ja jANe. ene prasuti karAvanArI suyANI-dAyaNa paNa nahi jANe. pAchuM e paNa eTaluM ja sAcuM che ke prasutinI - prasavanI vedanA sahana kare te ja mAtA banavAnuM ane jaNyAne khoLe ramADavAnuM sukha mANI zake. Ama paramAtmadarzana - AtmasAkSAtkAra thavAmAM ghaNI ghaNI vedanA sahana karavI paDe che. paraMtu paramAtmA to prANa-prANanAtha che. AtmAnA parama AtmasvarUpane pAmuM nahi to enA virahanA viyogamAM bhavadu:khano koI pAra nathI. have to e vedanAthI pAra utarI jAuM - eno aMta lAuM tyAM sudhI paramAtmadhyAnamAM cittane thagita sthagita sthira karavA thAkyA vinAnA eTale athAga - tanatoDa prayAsa karIza ane vedanAno aMta ANIne ja rahIza. - avagaDa - e AnaMdamayI prabhudarzanane pAmavAno mArga ghaNo aughaTa avaghaTa viSama - kaThina che. have to prabhu ! A bhavasAgara pAra utArI, Atama ghATe Atamane utAre evI bhAvanAva mAMgu (magorI) chuM, je Apa mokalAvo jethI bhavapAra utaruM ! upayoga upayoga upara rAkha ! STi dRSTA upara rAkha ! jethI bhItarano bhagavAna pragaTa thAya. Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 45 325 he prabhu! evI kRpA karo evuM baLa Apo ke sAtame guNakANe cittanI sthiratA - nirvikalpatAne pAmI zreNi - kSapakazreNinA ghATe caDI bAramAM guNaThANe AtamaghATe utarI teramA gaNaThANAnI cetana - cetanA - cIti - dravya (guNI) - guNa - paryAya (guNakArya) nI abheda pravartanA rUpa mArA Anandaghana svarUpanuM darzana eTale - vedana karuM ! padano bodha e che ke pudgalanI mAyAthI ubhA thatAM deha ane deha sApekSa dunyavI saMbaMdhonI mamatAthI para thaI cittaprasannatA - cittasthiratAnA AdhAre zreNinA maMDANa karI AtmapratyakSa thaI AnaMdaghanasvarUpI AtmAne - AtmAnaMdane pAmo. nimitta naimittikabhAvamAM kArya-kAraNo bhAva mAnavo te vyavahArAya che. kArya UyAdALamAM ja thAya. kAraNa uyAdALa ja uyAdAnarUye yariNAme. puruSArtha uyAdAmAM ja uyAdAna vaDe thAya. uyayoganI caMcaLatA e saMsAra, upayoganI sthiratA be varSanI zarUAta ane uyayoganI avaLatA e siddhi che. je hokALa sthira hoya te zuM dhyAna karI zakAya che, vaNA je vaLe vaLe valavAya tevuM kema karI dhyAna dharI zakAya ? vartamAnamAM rahetA nathI AvaDatuM, te sAdhaka nathI. Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 AnaMdaghana pada - 46 pada - 46 (rAga : ToDI) cetana catura cogAna larIrI, cetana. // jItalai moharAyako lasakara, misakara chAMDa anAdi dharIrI // cetana. // 1 // nAgI kADhale tADale duzmana, lAge kAcI doya dharIrI, acala avAdhita kevalamanasupha, pAve zivadaragahamarIrI // cetana. ||2|| aura larAi lare so bAvarA, sUra pachADe nAu arirI, dharama marama kahA buje na aura, rahe Anandaghana pada pakarIrI || cetana. // 3 // 45mAM padamAM AnaMdaghanajIe zuddha cetana vizuddhadazAne pAmIne mAyA mamatAne paDakAre che. meM tamane oLakhI lIdhA che ! have tame mArA gharamAMthI bhAgI jAo ! mAro AtmA tamAre havAle thaze nahi ? e vAta kahI che. yogIrAje pahelAM 4pamAM padamAM cImakI (cetavaNI) ApI dIdhI. have A 46mAM padamAM cetana moharAjA ane tenA lazkarane cogAnamAM - yuddhanA medAnamAM AvI laDI levAne khullo paDakAra pheke che. jema mahAbhAratanA yuddhamAM raNakSetre - kurukSetre kRSNa arjunanA sArathi banIne arjunane yuddhanI bhUmikA samajAvI rahyA che tema ahIM moharAjAnA sainya sAme cetana potAnI jAtane ja saMbodhIne kahe che ke tuM yuddhanI bhUmimAM Ubho che. ahIM yuddhanI bhUmimAM dayA, mAyA, mamatA, karuNA, komaLatA, kuNAzane koI sthAna nathI. ahIM pocaTaveDA, bAyalApaNuM nahi cAle. ahIM to zatru to zatru tarIke ja jovAnA che ane ene mArI haThAvI jAtano jaya karavAno che. A to mohanI sAmenuM - adharmanI sAmenuM - asatanI sAmenuM dharmacaddha che. A to mohanA paMjAmAM phasAI gayela AtmAne mohanA phaMdAmAMthI mukta karI paramAtmapade birAjamAna karavA mATenI Atmalakata che. yogIrAjajIe kezariyA karyA che ane ApaNane paNa kezariyA karavA prere che. AtmanI kalparzata vikalparUpe pariName che. nirvikalpa pariNamana e mokSamArga che. Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMghana pada - 46 cetana catura cogAna larIrI, cetana. jIta hai moharAyako lasakara, misakara chAMDa anAdi gharIrI... ce...1. 327 he cetana ! tuM catura che. saMsAra e cogAna eTale ke yuddhanuM medAna athavA to raNamedAna che. e raNamedAnamAM zatruo sAme laDavA (larIrI) tuM susajja thaI Ubho che. A raNamedAna che ane sAme zatruo che jenI sAthe caturAI pUrvakanI raNanIti - yuddhanIti apanAvavAnI che. zatru evAM moharAjAnA sainye tAruM svarAjya evuM AtmarAjya kapaTa karI dagAphaTakAthI paDAvI lIdhuM che. cetana saraLa svabhAvI ane sAtvika guNI che. jyAre sAmenA duzmano tAmasa prakRttivALA ahaMkArI, kapaTI ane luccA che. AvA zatru (ari)ne jItavA haNavA cetana tAre jJAnarUpI zastrane dhAradAra tIkSNa banAvavAnuM che. A dharmayuddha che mATe dharmadhyAnanI AtmajAgRta dazAmAM satata sAvadha apramatta rahevAnuM che. A dharmayuddha che ane tethI ahiMsaka laData che, mATe emAM talavAra bhAlA jevAM pAraMpArika saMhAraka zastro kAmamAM nahi Ave. A laData evI laData che ke jo laDatA nahi AvaDe to buddhine kubuddhi thatAM vAra lAgatI nathI. buddhi e prakRttino guNa che kAraNa ke karma sApekSa guNa che. buddhi e prakRttinI pakSakAra che. mATe buddhithI lekhAjokhA nahi karatAM buddhine eka bAjue rAkhI mahAvIra prabhue je rIte kSamA, samatA, sahanazIlatAthI upazamabhAvamAM rahIM ahiMsaka laData ApI evI laData ApavAnI che, ema yogIrAjajI potAnI jAtane kahevA dvArA sahu sAdhakone paNa jaNAve che. A dharmayuddha jItanArA kALa vijetA banI kAlAtIta ane akAla bane che. kALavijetAnI siddhi kSetra vijetA karatAM kaMI guNI caDiyAtI che. - - anAdikALathI jIve karmonI rajanI meza kALAza eTale ke misakara je Atmapradeze coMTADI che - dhAraNa (dharIrI) karI che tene chAMDIne eTale ke choDIne moharAya - moharAjAnA lazkarane tuM jItI le. kArmaNa vargaNA jaDa hovAthI e kAMI svayaM AtmAne vaLagI nathI. paraMtu ajJAnabhAve karI jIvo pote ja potAnI rAga ane dveSanI cIkAze karIne e kheMcAvAnA guNavALI kAryaNavargaNAne kheMcIne Atmapradeze vaLagADI che. Ama ajJAnabhAve karIne cetana pote ja baMdhAyo che. jyAM kSayopazamabhAva che, tyAM puruSArtha che. Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 AnaMdaghana pada - 46 vaLI jIva kAMI Apa meLe ajJAnI banyo nathI. jIvanI mahIM jJAna to paDyuM ja che. e anaMta darzana - anaMta jJAnano dhaNI che paraMtu e jJAna upara karmanA paDaLo caDI javAthI jJAna-darzana AvarAI-DhaMkAI gayA che. A karmonA AvaraNa haThatAM nathI eTale darzana-jJAna anAvRta thaI prakAzamAM AvatA nathI. Ama cetana paNa bApaDo karmano nacAvyo nAcato hovAthI eno paNa doSa kADhI zakAya ema nathI. karmo paNa pariNamana svabhAvavALA hovA chatAM kAMI kartA svabhAvavALA nathI. jaDa-cetananI A laDAImAM kone doSita Theravavo ane kone nirdoSa e eka yakSa prazna che. to pachI prazna e ubhave che ke A saMsAra Ubho kevI rIte thayo? A saMsAra to moharAjAe racelI mohajALa - IndrajALa - mAyAjALa che jemAM jIva pote potAne bhUlI javAthI phasAyo che. jIva pote potAne potAnA potane - TImbarane bhUlyo eTale moha pariNAma AtmAmAM Ubho thayo. A moha pariNAma eTale rAga-dveSanA pariNAma je prakRtinI nipaja che ane teja mAyA che. je sadA eka svarUpe ke eka svabhAve na rahe paNa satata badalAyA kare, tethI hoya tevI dekhAya nahi ane dekhAya tevI hoya nahi, e mAyA che. prakRtti triguNAtmaka hovAthI potAnuM rUpa niraMtara badalyA kare che mATe je prakRtine tattva che te mAyA che. A mAyA ja mohanI jananI che. mAyA ja mohane pedA kare che ane pAchI mohathI ja mAyA puSTa thAya che. AvA A moharAjAnA lazkarane jItI levA yogIrAjazrI AnaMdaghanajIe khullaMkhullA raNamedAnamAM AvI yuddhano zaMkha phUMkayo che. A to puruSa ane prakRtti vacce khelAI raheluM AMtarika yuddha che. A vizvanI akala racanAne jagata AkhuMca kaLI zakatuM nathI tethI tenA pAzamAM phasAIne rakhaDe che. jJAnI ene kaLI zake che tethI teno pAra pAmavA puruSArtha Adare che. nAgI kADhale tAle duzmana, lAge kAcI hoya gharIrI; acala abAdhita kevala manasupha, pAve zivadaragAha marIrI. ce...2. aghAtakarma viSe mAtra auyaka bhAva hovAthI puruSArtha nathI. Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 46 329 yuddhamAM laDavaiyAone jema bAroTo pAno caDAve che ema yogIrAjajI kahe che ke nAgI talavAra DhAla khaMjara (kADhala) kADhI laIne tuM duzmana upara tATakI paDa - tUTI paDa (tAle) to tuM emAM kAcI be ghaDI eTale ke eka aMtamuhUrtanA samayamAM to tuM ari-duzmanone haNI nAMkhI arihanta banI jaI tArA sAdi-anaMta, acala-sthira, abAdhita eTale bAdhyabAdhaka bhAva rahitanI evI abAdhita - apratihata kevalyAvasthAnI prAptino ja manasupha-manasubo karyo che tene tuM pAmIza ane kadAca tuM zahIda thaIza - mRtyu pAmIza to vIragati thaze eTale ke sarvArthasiddha vimAna, anuttara vimAna ke UMco vaimAnika devaloka pAmIza. daragAhano artha daraghA eTale ke kacerI karavAmAM Ave to tuM kevalyanA ziva (mokSa) sukhanI kacerImAM sthita thaIza. zivasukha - muktisukhane pAmIza. TUMkamAM kavirAjanuM kahevAnuM tAtparya e che ke AtmAnA pavitra jJAna upara karmonA ghaNA aMjana - mezanA tharanA thara caDhI gayelAM. emAMnI ghaNI saphAI to AtmAe karI nAMkhI che eTale to ATalo chaThThA - sAtamA guNaThANA sudhIno vikAsa sadhAyo che. chatAM haju mAyA mamatAnA thoDA AchA-pAtaLA aMzo rahI gayA che. saMjvalanakaSAya haju zeSa rahyo che.mana supha (sApha - zuddha) thavuM - upayoga zuddha thavo ane sthira thaI nirvikalpa banavo bAkI che. to have e sAphasaphI - zuddhi karavA mATe prajJAne sUkSma banAvavAthI te prajJArUpI talavAra tIkSNa dhAradAra - pANIdAra bane che. A zastrane myAnamAMthI khullu karIne eTale je prajJA tArAmAM tArI pAse che tene bahAra kADhIne tArA AtmAnA je zeSa saMjavalana koTinA krodha, mAna, mAyA, lobha ghAtaka zatru che te badhAMne zodhI zodhIne sApha karato jA. jo AgaLa vadhI kSapakazreNi mAMDIza to mAtra eka aMtarmuhUrta eTale kAcI be ghaDI arthAt 48 miniTathI kaMIka nyUna samayamAM to te badhAMne vINIvINIne sApha - khatama karI nAMkhIza. jo tuM tema nahi karIza to te moharAjAnA lazkaranuM jora vadhI jaze ane chake 7methI nIce utaravuM paDaze ane zreNi mAMDacA pachI paNa jo tAruM AyuSya ochuM paDaze to zreNinA zikhare bAramAM guNaThANe ane zreNinA phaLarUpa 13mA sayogI kevaLI guNaThANe pahoMcIne 14mA ayogI kevali guNaThANe thaI siddhapade eTale ke surI saMtonI daragAhamAM saMsAra rAga-bhoga grahaNa svarUpa che. dharma virAga-tyAga-sahiSNutA svarUpa che. Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 AnaMdaghana pada - 46 jema emanuM zAMta ane sthira sUkSma dehe astitva che ema tuM zivadaragAhamAM prazAMta, paramasthira evI acala ane koI ene bAdhA pahoMcADI na zake evI sthiti na pAmatA tuM sarvArthasiddha ke anuttaravimAnavAsInI vIragatine pAmIza. "pAve zivadaragAha marIrI'... e yogIrAjanA udgAro guhya-guDha saMketa kare che. vana, guphA, parvato, kotaro, bhUtiyA avAvaru mahela-maMdira, vaTavRkSanI chAyA jevAM ekAnta sthAnomAM paramatattvane sAdhI rahelAM avadhUtayogI AnandaghanajI mohamAyAnI laDatamAM bhAvi saMbhAvanA jUe che ke kadAcane devakRta ke tiryaMcakRta rAnI hiMsaka pazuo upasarga karIne bese ane mRtyu paNa thaI jAya to zivanIdaragAha - zAMta sukhanI nidrA jevuM vacagALAnuM uccagatinuM sthAna maLaze mATe he cetana ! tuM niDara banI tArI laData avirata cAlu rAkha. A mArgamAM khovApaNuM nathI. kevalya nahi maLe to kevalyanI pUrveno zAMtA sukhavAsa to maLaze ja? aura bharAI lare so bAvarA, sUra pachADe nAu arirI, dharama karama kahA buje na re, rahe Anandaghana pakIrI. 23. moha sAmenI laDAI sivAyanI bIjI je koI laDAI A saMsAramAM kare tene to bAvarA - mUrkha samajavA. saMsAramAM pati-patnI, bApa-dIkaro, bhAI bhAI, sAsu-vahu, naNaMda-bhojAI AdinA mANasa mANasa vaccenA laDAI jhaghaDA; nAta-jAta, gorA-kALA, gaccha, saMpradAya, paMtha, rAjayo ane rASTro vacce je laDAI cAle che te to mUrkhatA che. kAraNa ke AvI laData laDanArA pApa baMdhanamAM paDe che ane emanA saMbaMdho veranA saMbaMdho banatAM te veranI piraMparA cAle che. paraMtu A je laDAI che te to AtmAne - puruSane prakRtinA paMjAmAMthI choDAvI enA parama zuddha paramapade sthApavAnI AMtarika laDAI che, jemAM pula je AtmAno virodhI hovAthI zatru che tene haNIne arihanta banavAnuM che. AmAM to paranI kedamAMthI mukti ane svamAM sthiti karavAnI che. jagata nimittane duzmana mAnI Apasa ApasamAM jhaghaDyA kare che e aNasamaju ANAnI mUrNa kAyaronA jhaghaDA che. zuravIra (sUra) puruSo nimitta sva dravya-kSetra-kALa-bhAvanI vicAraNA e nirAlaMbana dhyAna che. Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 46. 331 sAme bAjhatA nathI. jema to patharAne bAcakA bhare ema nimittane zatra mAnI potAno roSa ThAlavatA nathI. e to siMhanI jema patharo mAranArane - kAraNane pakaDe che ane ene zatru gaNI pachADe che. mULa zatru to moha ane mAyA che. karma paNa vAstavika zatru nathI. karmo to moNalinI laDAImAM sahakArI hovAthI upakArI che, kAraNa ke karmo to udayamAM AvI AvIne kharI paDI AtmAne nirmaLa ane haLavo banAve che. nAunI jagyAe pAThAMtara bhAle paNa che. sUrA to te kahevAya ke zatrune evAM pachADe ke pharI UbhA nahi (nAka) thAya athavA to bhAu ariri eTale ke bhAva duzamanone pachADe ane parabhAvamAMthI svabhAvamAM Ave. athavA to sUrA tene kahevAya ke je mitrane madada kare ane zatrune pachADe. jema phulamAM sugaMdha, talamAM tela, dUdhamAM ghI, IMdhaNamAM agni dravyathI abhinna rahela che ema AtmAno dharma AtmAthI abhinna paNe AtmAmAM rahelo che. eTale ke dharmanI tAtvika vyAkhyA karatAM zAstrakAroe vaghu navo ghammo II ema kahyuM. dharmano marmaja e che ke vastu-dravya, vastunA-dravyanA svabhAvamAM hovI te vastuno dharma che mATe dharmano marma e che ke AtmAne AtmadharmamAM prasthApita karavo eTale ke mohamukata - karmamukta karavo. tattvanI AMtarazogha karI AtmAnI UMDI gaherAImAM DUbakI mAryA sivAya anya bIjI koI rIte ke anya bIje kazethI paNa AtmasUjha ke Atmabodha thAya ema nathI. Atmadharma AtmAmAMthI pragaTe, bAkI bIje kazethI e dharmano marma pAmI zakAya ema nathI. upajavuM ane viNasavuM e pudgalano dharma che. tethI pudgala Azrita AtmA (mizracetana)no paNa e dharma che. jyAre AtmA enA mULa zuddha maulika svarUpamAM to amarapadano svAmI che. paramAnaMdarUpa ghana svarUpa e AtmAnuM cirapada - sthAyIpada che. e padane pakaDIne - ene lakSamAM - kendramAM rAkhIne je koIpaNa te amarapadanuM dhyAna karaze te tvarita mukitapadane pAmaze. padano bodha e che ke ari kahetAM dumana eTale dravyAnuyoga ane phakta kSArapha bhAva jeTalo vizeSa samajAya teTalo vizeSa kSayopazama bhAva taiyAra thAya. Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 46 kahetAM haNavAnI kriyA te caraNakaraNAnuyoga e ubhayanI sAdhanAthI arihatamAMthI tuM arihanta banavAno AtmapuruSArtha tuM yuddhanA dhoraNe kara, jethI bhavabhramaNamAMthI mukta thaI AtmA enA Atmadharmana - paramAtmasvarUpane pAme. 332 A mATe avaLe mArgethI pAchA vaLI savaLe mArge caDhAvI denArA svAnubhUti saMpanna anubhavI jJAnI gurunI jarUra che. evAM guru jo jIvane bheTe ane jIvamAM paNa tathAprakAranI yogyatAno paripAka thayo hoya to kArya sIjhe. mULamAM to jIvane ziva banavAnI laganI lAgavI joIe ane bhavabhramaNano trAsa thavo joIe to ja vighno sAme aDIkhama UbhA rahI zakAze ane jIvavIryane AtmapakSe DhALI paramAtmapada pAmI zakAze. jIvavIrya e trAjavAnI tulA - kendra sthAne che. e kaI bAju DhaLIne kaI bAjunu palluM namAve che enI upara badhoya madAra che. Zhu koDhivarSanuM svapna paNa jAgRta thatAM vilaya pAmatuM hoya to anAdino vibhAva AtmajAgRtinA baLe svabhAvamAM kema rvAha palaTAya ? bhUtakALanA puNyakarmane laIne Avelo puNyazALI che paNa vartamAnamAM puNyapuruSArtha kheDanAro bhAgyazALI che. vastusvarUpa jo vidheyathI na samajAtuM hoya, to niSedhathI tarata samajAI jaze. Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 47 233 pada - 47 (rAga : ToDI) piya bina nizadina, jhUlaM kharIrI. piya. lahuDI vaDIkI kahAnI miTAi, dvArateM AMkhe kavana TarIrI // piya. ||1|| bhUkhana tana bhauMka na oDhe, bhAvena coMkI jarAuM jarIrI, zivakamalA AlI sukha na upAvata, kauna ginata nArI amarIrI // piya. // 2 // sAsa usAsa visAsa na rAkhe, niNada nigorI bhora larIra; aura tabIba na tapata bujhAvata, Anandaghana pIyUSa jarIrI // piya. // 3 // jema gaNadhara bhagavaMta gautamasvAmIjIne kevaLajJAna prAgaTyanuM jhUraNa hatuM evuM ja jhUraNa yogIrAjajI AnaMdaghanajIne hatuM je emaNe emanA ghaNA badhAM padomAM ghaNI ghaNI vidhavidha rIte abhivyakata karyuM che. evuM ja kUranapada A suDatAlIsamuM che. piya bina nizadina, mUruM kharIrI piya. lahuDI vakIkI kahAnI miTAI, dvAra AMkhe kavana TarIrI. piya..1. samatA potAnI sakhI sumati zraddhAne kahI rahI che ke he sakhI ! pati vinA (bina) huM kharekhara pUrI rahI chuM. A nAnI (lahuDI - laghu) vahu laTakArI mamatA ane vaDerI (vaDIkI) moTI vahu samatA e be pAtronI nATakIya DhabanI kathanI (kahAnI) - vArtA cittamAMthI miTAvI (mikAI) daIne bheda bhUMsI nAkhyA che. jyAM sudhI A bheda cittamAM ramato hato tyAM sudhI e bheda dhyAnamAM nizcita dhyeya upara cittane ekAgra thavAmAM ADe AvatA hatAM. arthAt mamatA-samatAnA nAnA moTAnA bhedane nAnA moTAnI zarama (kAMni e kahAnIno pAThAMtara che) bAjue rAkhI bAraNe (kArate) - uMbare AMkhanuM eka maTakuM paNa mAryA vinA (AMkha kavana na TarIrI) arthAt mITa mAMDIne - AMkho TekIne huM mArA priya (piya) svAmI adharma samajAI jaze, to dharma samajAvavo nahi paDe, adharmane kADhavo eja dharma. Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 AnaMdaghana pada - 47 cetananI vATa joyA karuM chuM ke kayAre A mArA virahakALano aMta Ave e mATe huM manamAM vicAra dAvAnaLamAM jhUryA karuM chuM. TUMkamAM kahevAnuM AdhyAtmika tAtparya e che ke paramatattva evAM paramAtmatattvane pAmavA mATe cittamAM taraha tarahanA vikalpanA manataraMgo uThacA kare che te AMkhane eTale ke ahIM cittane parama tattva upara TakI (TarIrI) rahevAmAM - sthira thavAmAM bAdhaka bane che. paTa bhUkhana tana bhauka na oDha, bhAvena coMkI jarAu jarIrIka vikamalA AlI sukha na upAvata kauna ginata nArI amarIrI. piya...2. vastra (paTa)nI bhUkhI (bhUkhana) kAyA (tana) upara zULa bhoMkAtA (bhoMka) hoya evI vedanA thavAthI zarIrane vastro oDhavA vaDe ke coMkI - cokI, jarAu - jaDatara, jarIrI - jhaverAta AdinA AbhUSaNothI sajAvavuM - zaNagAravuM bhAvatuM (bhAva) - gamatuM nathI. he sakhI ! (AlI), jyAM sudhI zivakamalA eTale ke zivalakSmI - mokSalakSmI - kevalyalakSmI rUpa AtmalInatA - AtmaramamANatAnuM sukha nahi () pAmuM (pAvata) tyAM sudhI A amarApurI divaloka)nI amarIrI eTale apsarAo - devAMganAonA maLatA sukha koI gaNanAmAM levAM jevAM gaNanApAtra - noMdhavAlAyaka sukha nathI. padanA A bIjA caraNa dvArA yogIrAjanuM kahevAnuM AdhyAtmika tAtparya e che ke samatA - cetanAne vacce vacce potAnA svAmI cetananuM sukha chaThThA guNaThANethI sAtamAM guNaThANAnI sparzanA karatAM cetanA-cetananA abheda pariNamananuM - apramattatAnuM nirvikalpatAnuM sukha maLe to che paNa e sukha TakatuM nathI. kAraNa ke AtmAmAM adhyAtma sAdhanAnA saMskAranuM daDhIkaraNa thayuM nathI, tethI cetana sAtame guNaThANethI sthira thaI zreNie nahi caDhatAM chaThThA guNaThANAne paNa TakAvavA asamartha bane che ane nIce utarI mamatAnA paDakhe caDhI jAya che. eTale cetanA - samatAne pAchuM svAmI cetananA viyoganuM du:kha rahe che. eTale cetanA - samatA kahe che ke he sakhI ! jyAM sudhI mokSalakSmInuM zivasukha prApta nahi karuM tyAM sudhI mAre Ama ja svAmInA saMyoga ane viyoga sahana karatAM rahevAnuM che. have AvA svAmInA viyogamAM devalokanI devAMganAo ke amarApurInI svabhAvano prabhAva ja prakRSTa hoya che ane evo prabhAva ja svabhAvamAM laI jAya che. Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 47 335 apsarAonA sukha maLe to paNa te jaDa, vinAzI, para ane parAdhIna e svane svAdhIna zAzvata cetavyAnaMdanI AgaLamAM zuM visAtamAM che? AtmAnuM sAcuM zuddha, saMpUrNa, svAdhIna, zAzvata, sarvocca sukha ApavAvALI zivasuMdarInI tole A jagatamAM koI AvI zake ema nathI. A aApI zivasuMdarInI oLakha nathI eTale AkhuM jagata para evAM rUpI padArthomAM taNAI - AkarSAI rahyuM che ane sva evAM arUpI AtmAne taddana bhUlI gayuM che. sAsa - usAsa visAsa na rAkhe, niNada nigorI bhora larIrI aura tabIba na tapata bujhAvata, Anandaghana piyUSa jarIrI. piya. 3. Ayusthiti rUpI sAsu (sAsa), eka svAsocchavAsa jeTalo kALa paNa visvAsa rAkhatI nathI ane pelI nigorI - nigoDI - naguNI lAja vagaranI tRSNArUpI naNaMda (niNada) savAra paDatAM (bhora) ja laDavA mAMDe che (larIrI), A mArA trAsa (tapata) ne - agnine koI bIjo tabIba - vaidya maTADI ke bujhAvI zake - zAMta karI zake ema nathI sivAya ke Anandaghana pIyUSa - amRtA jhare (jarIrI) - varSe. cetana vinAnI acetana - niprANa banAvaTI mRta nArI samAna A kAyA che tenA svAsozvAsa para, mArI naNaMda ke je tRSNA che, te ajJAnanA aMdhakArarUpI rAtri samAna hovAthI vizvAsa rAkhatI nathI. tRSNA e mArA svAmI cetananI bena hovAnA nAte mArI naNaMda thAya je nigorI - nirlajja che. mArA patinI sahAyathI te svAsojvAsa laI rahI che. jayAM sudhI mArA svAmI cetanamAM ajJAnano aMdhakAra vyApelo haze tyAM sudhI tenuM calaNa raheze eTale ke te tRSNA enuM gADuM gabaDAvaze. jJAnarUpI bhora-prabhAta pragaTyuM nathI tyAM sudhI tenA zvAsozvAsa cAlaze ane tyAM sudhI te mArI sAthe laDaze - jhaghaDaze. naNaMda zabdanI vyutapatti ja batAve che ke na nandate rUti nananda arthAt je AnaMda pAme ja nahi te naNaMda che. bhAI-bhAbhInA sukhane joIne rAjI nA thAya - AnaMda na pAme te naNaMda. A naNaMda zabdanA arthane tRSNAe sArthaka vinaya eTale kRtajJatA, aham mukta ane arpaNatA. Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 AnaMdaghana pada - 47 karyo che. A tRSNA to vahANuM vAya eTale ke AtmajAgRti thatAM ja mArI sAthe laDavA jhaghaDavA lAge che. e nigorI tRSNA naNaMdanA manamAM ema AzaMkA laya che ke A cetanA-samatA enA pati eTale ke mArA bhAIne samajAvIne svabhAvadazAmAM laI jaze to pachI bhAI taraphathI je kAMI vIrapasalI ke mAmeruM Adi maLaze nahi ane bhAInA gharano Avaro jAvaro paNa baMdha thaI jaze. kevaLajJAnarUpI bhora eTale ke prabhAta ugavAnI taiyArI thatAM pachI kAyAnI mAyA * chAyA cetana upara nAma mAtranI ja raheze. tRSNA na rahevAthI eTale ke ajJAnarUpI aMdhArI rAtrino savAra thatAM ja vilaya thavAthI pachI kAyA hovA. chatAM je karmabaMdha thaze te aDI aDIne kharI janArA IryApathikI akASAyika karmabaMdha haze je AtmAne satAvaze nahi. samatA kahe che ke mAro AnaMdaghana svarUpa mAhyalo bhagavAna AtmA ja jo yedya banIne aMtaratamamAM utarI upacAra kare - amRtano chaTakAva kare - amIjharaNA thAya to ja mArI A tapana - mAro aMtaradAha (tApa-tAva) bujhAya. - zamana pAme. bAkI enA sivAya koI bIjo tabIba - hakIma - vaidya - DaoNkaTara nathI ke je mArA A tApanuM zamana karI zake. AkhAya padano sAra - rahasya eTale padanuM A chelluM trIjuM caraNa. jyAM sudhI zuddha cetanya prabhu ke je AnaMdaghana cidghana svarUpa AnaMdAmRtanA hiloLA leto prazAMta mahAsAgara Atmaghera pAcho nahi phare tyAM sudhI AyuSyarUpI sAsuno kaDapa, tRSNArUpI naNaMdano trAsa ane AMtaradAha je potAthI potAnA viyoganI jalana - tapana che, tenuM zamana thAya ema nathI. ane te potAmAM rahelo potAno bhagavAna AtmA-mAhyalo ja karI zakaze. enA sivAyanA bahAramAM, bahAranA dho - guruothI thatAM bahAranA upacAra e AMtaradAhane bujhAvavA asamartha che. vicAratRpti e kevaLajJAna che ane IcchAtRpti e paramAnaMda che. Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 48 337 56 - 48 (2 / / : mAlI ) mAyaDI mune nirapakha kiNahI na mUkI || nirapakha // mAya. // nirapakha rahevA ghaNuMhI jhUrI, dhIme nijapati phUMkI || mAya. // 1 // yogIyeM malIne yogaNa kInI, yatiyeM kInI yataNI // bhagateM pakaDI bhagatANI kInI, matavAle kInI mataNI // mAya. // 2 // keNe mukI keNe lUMcI, keNe kese lapeTI // eka pakho meM koi na dekhyo, vedanA kiNahI na meTI // mAya. // 3 // rAma bhaNI rahImAna bhaNAI, arihaMta pATha paDhAI // gharagharane huM dhaMdhe vaLagI, aLagI jIva sagAI // mAya. // 4 // keNe te thApI keNe uthApI, keNe calAvI kiNa rAcI // keNe jagADI keNe sUADI, koinu koI nathI sAkhI // mAya. // 5 // dhIMga durbalane ThelIje, ThIMge ThIMgo vAje // abalA te kema bolI zakiye, vaDa yoddhAne rAje || mAya. // 6 // je je kIdhu je je karAvyu, teha kahetI hu lAga~ // thoDe kahe ghaNuM prIchI lejo, dharazuM tIratha nahIM bIjaM // mAya. // 7 // Apa vItI kahetAM rIsAve, tethI jora na cAle // Anandaghana vahAlo bAMhaDI jAle, to bIjaM saghaluM pAle // mAya. ||8|| samatA je AtamAno - cetanano sahaja svAbhAvika guNa-saMpadA che, to tenI sAme teno virodhI, bhAvika guNa mamatA paNa jIvAtmAmAM hAjara hoya che. samatA samasthiti evI vItarAgatA, svAdhInatA-mutatAnI cAhaka che ane vAhaka che. jyAre enAthI viparIta mamatA saMsArabhAva ke je viSamasthiti che, jyAM rAga che, jyAM paranI mAyAthI paramAtA che tenI mohaka che. jo najara Ate hai, vo nahi apane, jo hai apanA vo najara nahIM AtA. Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 AnaMdaghana pada - 48 kahe che ke "bheda pravRtti ho karatAM thAkIe - bodha abodha lakhAva". bheda pravRttimAM thakAvaTa nahi Ave tyAM sudhI jJAnabhAvamAM - AtmabhAvamAM dRSTinI ekadhArI sthiratA TakatI nathI. AtmajJAna thayA pachI yogIrAjajIe "lahuDI vaDIkI kahAnI" rUpa laghu-gurU nAnA-moTAnI bhedarekhA cittamAMthI bhUMsAI gaI che arthAt bhedabhAva eTale ke pakSapAtI valaNa chUTI gayuM che. bhedabhAvabharyuM pakSapAtI valaNa e jIvano paryAyabhAva-pathAryadaSTi che. bhedajJAna thayA pachI jIva zivamArga-mokSamArganA patha upara pravRtti Adare che te jIvano AtmabhAva che. yogIrAja AnaMdaghanajI mahArAjA pUrvajanmanA AtmAnA saMskAra laIne AvelA hatA eTale janmathI ja jAgRti hatI ane jJAnamAM nirmaLatA hatI. vaLI kavitva zakti sAthe rAga rAgiNinA jANakAra ane saMgItanA cAhaka hatAM. uparAMtamAM niSpakSapAtI valaNa dharAvatuM, vairAgyanA raMge raMgAyela citta hovAthI satyanA zodhaka hatAM, adhyAtmamAM rUci dharAvatAM hatAM ane paramAtmabhakita upara athAga prema hato. tethI ja A padamAM yogI kavizrI cetanA svarUpano suMdara citAra ApavA pUrvaka sanmArge javA Icchuka vairAgI sAdhaka AtmAone upayogImArgadarzana pUruM pADe che. | mAyaDI mune nirapakha kiNahI na mukI. mAya. nirapakha rahevA ghaNahI jhUrI, dhIme nija mati TUMkI. mAyaDI...1. bAlyakALathI ja mukata mananA hovAthI pakSapAtI valaNa na hovAnA kAraNe tatkAlIna badhAMya mata-paMtha vALAo sAthe yogIrAja premabhAvathI vartatA hatAM. pote svabhAvathI nirapakha eTale ke niSpakSapAtI hatAM ane niSpakSapAtIja rahevA IcchatA hatAM. temanA niSpakSapAtI rahevAnA ghaNA ghaNA prayAso hovA chatAM dhIme rahIne eTale ke haLavethI, potAnI ja buddhi (mati)e - samajazakitae - vivekazakita ke je tattvAtattvano - hitAhitano - heyopAdeyanI vicAraNA karavAnI vizleSaka zakita che tenA para phUMka mArI, arthAt kAna bhaMbheraNI karI. chachuMdara je uMdaranI ja eka jAti che, tenA svAsamAM evI khUbI che ke aMtaramAM caitanyanI svasattAnuM jeTaluM avalaMbana teTalo sAdhakabhAva. Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada 48 339 rAtre nidrAmAM sUtelI vyaktinA paganI eDI para phUMka mAratuM jAya ane dhIme dhIme eDInI cAmaDI kotaratuM jAya te eTale sudhI ke cAmaDI kotaratA kyAreka lohI nIkaLe to ya nidrAdhIna vyaktine enuM bhAna na thAya. eja pramANe buddhi-mati e prAkRta eTale prakRtino guNa che, je jIvanI savaLI samajazakti - vivekazakti upara dhIme rahIne eTale ke haLavethI khabara na paDe ema avaLI samaja avaLA vicAronI phUMka mArI jIvanI zivazakitane jIvabhAvamAM pheravI AkhA cittataMtrane bhramita karI de che - DahoLI nAMkhe che ane UMdhe mArge - unmArge caDAvI de che. yogIrAjajI kahe che ke mArI buddhi (nijamati) e paNa mArA aMta:karaNanA bhAvone pheravI - ulaTAvI - palaTAvI nAMkhyA - DahoLI nAMkhI astavyasta karI nAMkhyAM, tethI eka bhavamAM aneka bhava karAvyA. - adhyAtmanI zodhamAM pote je je sthAnakomAM gayA te dareka jagyAe mArA tArAnA bhedabhAva jovA maLyA. amAro paMtha sAco ane bAkI badhAM khoTA evuM valaNa dharAvatA mahaMto ane bhadaMto jovA maLyA. jyAM jyAM gayA tyAM tyAM sarvatra svamatano mohabhAva - svamatAgraha najare caDavAthI temano aMtarAtmA bhAre vimAsaNa anubhavavA lAgyo ke jevo anAryadezamAMthI AryadezamAM AvI mahAvIra prabhu pAse phoMcatA mArgamAM AdrakumArane thayo hato. yogIrAjajIne potAno mahAmulyavAna samaya vyartha gumAvyAno kheda paNa thayo. eTale dharmanI janetA dayA ke aSTa pravacanamAtA ane tenuM pAlana karAvanAra gurumaiyA pAse potA para vItelA vItakane vistArathI khullA mane - nikhAlasa bhAve jANa karI rahyAM che. adhyAtmane pAmavA mATe dRSTimAM mAdhyasthabhAva ane nirAgrahitA pUrvaka guNagrAhitA e be bahu mahatvanA aMgo che. jIvone adhyAtma pAmavAmATe jagatamAM koIne koI mata-patha-guruno AdhAra-Azraya to levo ja paDe che. pote tattva na pAmelo hovAnA kAraNe A badhA sthAnomAMthI mane tattva maLaze ane mArA AtmAnuM kalyANa thaze evI AzAe jIva zodha calAve che paNa A huMDA avasarpiNInA paMcamakALamAM jyAM jAva tyAM viSama sthiti ja najare paDe che. te te sthAnamAM rahelA bhadaMto - mahaMto - maThAdhIzo - guruo pote tattvamArga - vItarAgamArga nahi samajelA hovAnA kAraNe, pAmelA nahi hovAnA kAraNe paravazatAthI atikramaNa che. svavazatAthI pratikramaNa che. Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 AnaMdaghana pada - 48 r pakSapAtI valaNa dharAvatA hoya che. tethI teo potAnI pAse tattvamArga samajavA AvelA guNarAgI mAdhyasthavRttivALA jIvonI buddhine paNa pheravI nAMkhe che ane temanI matine paNa pakSapAtI banAvI de che. Ama jo eka vakhata buddhimAM pakSapAtI valaNa bharAI gayuM to pachI haMmezane mATe enI buddhi eka vADAmAM pUrAine kuMThita thaI jatAM teno AtmA adhyAtmane pAmavA ayogya thaI jAya che. pakSapAtI valaNa apanAvIne pachI te game tevo utkaTa tyAga kare, ghora saMyama Acare, nirdoSacarcAe jIve, satata zAstrono abhyAsa kare che ghora upasarga ane pariSaha sahana kare to paNa te adhyAtma pAmI zakato nathI. AnandaghanajI mahArAjA A pada dvArA A ja vAtane vAcA Ape che ke mAro AtmA pUrvajanmanA saMskAra laIne Avelo hovA chatAM mArI potAnI paNa avasthA AvI ja thaI ane mAre mArI buddhi paNa niSpakSa na rahe evI paristhitimAM mUkAvuM paDyuM. adhyAtmanI prApti jIvane bahuja durlabha che. te pAmavA mATe jIve anaMtA janmonA kusaMskAro ane vartamAnamAM dharmanA nAme paNa maLatA sunimittothI bacavuM jarUrI che. pratipaLe je vivekadaSTine jAgRta karIne jIve che te ja A mArge AgaLa vadhe che. bAkI to moTAbhAganA jIvo dharmanA nAme paNa aviveka ane mohabhAva vadhAratA hoya che. jenakuLamAM janmyA, gharabAra choDyA, cAritra lIdhuM ane TheTha AcAryapada sudhI pahoMcyA athavA to game tema karI e pada hAMsala karyuM teTalA mAtrathI kAMI adhyAtma pAmI gayA ema kahevAya nahi. pada saMpAdanathI vItarAgamArga hAtha AvI gayo ema mAnI levAnI bhUla karavA jevI nathI. ahiMyA AvyA pachI paNa mata-paMtha-mAnyatA vigerenI eka aMza jeTalI paNa khoTI pakaDa rahI gaI haze to jJAnI kahe che ke e vItarAga mArganI bahAra che. graMthino bheda thavA dvArA utpana thayela samyagdarzanathI vItarAgamArga khullo thAya che. vItarAgamArgano ArAdhaka kendrabiMdu - senTaramAM rahela hovAthI parigha upara - judA judA khUNA (Angle) upara rahela mithyAdaSTi jIvonA sApekSa satyane temanI te te apekSAthI samajI zakato hovAthI te kayAreya khaMDana maMDananA prakRtine vaza thavAthI abhiprAya baMdhAya che. prajJAzaMktathI abhiprAya chUTe che. Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 48 241 jALA guMthe nahi. buddhinA dAvapeca rame nahi ane koIne utArI pADe nahi, koInI niMdA TIkA kare nahi, koIne halakA cItare nahi te pote prema svarUpa hovAnA kAraNe potAnA kaNAptAvita hRdhyamAM badhAne sthAna Ape. badhAne prema Ape. bIjAnI truTinI paNa premathI pUrti karI Ape. enI pAse janmajAta jena ke ajena badhA ja Ave. enA sAnnidhya - upaniSadamAM AvanArA kaMDaka-TADhaka anubhave. baghAMne te vyakti potAnI ja hoya ema lAge. A saghaLI vItarAgamArga pAkhyAnI ane vItarAgavijJAna samajyAnI nizAnI che. A abhigama, vAda karavA AvelA IzvabhUti gautama prati bhagavAna mahAvIrasvAmImAM jovA maLe che. vicAravaMta zAMta citte vicAravuM joIe ke mAruM tatva sAcuM hovA chatAM samo kema tene svIkArato nathI ? vicAra karatAM kAraNo spaSTa thaze ke asvIkAranI pAchaLa je kAraNo che te Agraha, ahaMkAra, kakaca, niMdA TIkA, halakA cItaravAnI manovRtti ane potAne sArA dekhAvAnA bhAva, jenA kAraNe satya, satya na rahetAM duSita satya banI jAya che, je anyane AvakArya ane svIkArya banatuM nathI. yogiyaeN malIne yogaNa kInI, cIticeM kInI catANI; bhagateM pakaDI bhagatANI kInI, matavAle kInI mataNI. mAya....2. mArI buddhi ane pakSapAtI paMthomAM dorI gaI ane huM hato niSpakSa - nirapekSa abheda tattvanI zodhamAM. maMtrataMtranI siddhionI sAdhanA karanArA tAMtriko, kApAliko, haThayogI evA yogIo-jogIbAvAo hatAM ke jemanAmAM AtmatattvanI pUrNa paNe aNasamajaNa ane bAhya siddhione meLavavAno ja mohabhAva hato. mArI buddhi emAM bhaLI jaI temanA paMthanI kriyAo karavA lAgI. arthAt e yogIoe maLIne mane yogaNa-jogaNa kInI-kIdhI-karI. yogIrAjajInA kALamAM paMtha paMtha vacce vikhavAda paNa ghaNA hatAM. yavano-musalamAno AkhA bhAratamAM phelAya gayA hatAM ane vaTALa pravRttino kera vartAvI rahyAM hatAM. hiMduomAM potAmAM paNa vADAbheda, jAtibheda AdinA phasaMpathI ekAgratA e sAmAyika nathI paraMtu samatA e sAmAyika che. Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 AnaMdaghana pada * 48 Apasa ApasamAM laDAI jhaghaDA TaMTAphisAda cAlatA hatA. hiMduonA - AryonA AryadharmanA kusaMpano yavanoe pUrepUro lAbha uThAvyo ane bhAratabhUminA tathA bhAratabhUminI dharmasaMpatti jJAnakhajAnAne behAla karavAmAM kAMI bAkI rAkhyuM nahi. dharma dharma vaccenI ane paMtha paMtha vaccenI laDAIo laDAtI hatI. dharmanA nAme ane dharmarakSAnA nAme paNa e badhI laDAIo te te dharma dhUraMdharonA mohabhAvanI, mAyAbhAvanI ja laDAIo hatI. AvA vikaTa saMyogomAM buddhi e yogIonI pAse dorI gaI ane te yogIonI sAthe rahIne temanI kriyAo ane vicArazaktithI evI to dabAI gaI ke jANe satya badhuM ahiMyA ja che ema buddhi mAnavA lAgI. buddhi jyAre pakSapAtI bane che tyAre bIjAono tiraskAra kare che. potAnAthI viparIta AcaraNA karanArA temaja viparIta mAnyatA dharAvanArA lokone nAstika, aghama, mithyAdRSTi, kAphara vigere halakA vizeSaNothI tucchakAre che. yogIonA paMthavAdano anubhava karyA pachI yogIrAjajIne emanI buddhi emane yationA pozALapaMthamAM laI gaI. tyAM paNa maMtrataMtrAdi siddhionI sAdhanA, dhanaterasa, kALIcaudaza, divALI Adi divasomAM bhUta-preta, pizAca, zAkinI, DAkinI Adi melA tattvone - melA devone vaza karavAnI sAdhanA mATe rAtri daramyAna masANamAM javuM ane rAtri jAgaraNa karavuM AdimAM te yationo hetu kadAca dharmarakSA karavAno hoya paNa AtmAzuddhino hetu to hoto ja nathI. Ama yatioe kIdhI yataNI eTale ke e yationI sAthe rahIne buddhi temanA jevI kriyA karatI thaI gaI. hare kRSNa paMthavALA, svAmI nArAyaNa paMthavALA temaja bIjA paMtho ke jeo bhajanabhAvamAM custa ane masta hoya che jevAM ke maMdiramArgIonI havelImAM, daherAsaromAM prabhubhakita, bhajanabhAva, A badhuM jyAM hoya paNa te badhuM AtmalakSa vinAnuM hoya che, tyAM paNa temanI buddhi gaI ane bhajana kIrtanamAM lIna thaI bhakatANI banI gaI. dharma ekaja, tattva eka ja paNa kriyA badhAnI judI judI evAM digaMbara, satno bhoktA ane asatno dRSTA te jJAnI. Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 48 zvetAMbara, sthAnakavAsI, vidha vidha kharatara, acala, pArzva, tapA Adi 84 gacchomAM badheya badhAya paMthomAM temanI buddhi pharI vaLI. badhAM ja pota potAnA paMthamAM ane matavAdamAM rAcatA mAcatA dekhAyA. sarvatra AtamalakSa vinAnA bAhyabhAvavALA anubhavo thayAM paNa kyAMya potAnI buddhi niSpakSa thAya ne nirapekSatAno mArga pakaDe evuM jovA jANavA maLyuM nahi. athavA darzanamoha mithyAtvamoha evo Akaro che ke sujJa jIvone paNa UMdhe pATe caDhAvI chatI AMkhe aMdha banAve che. matano Agraha eTalo to sajjaDa coMTI jAya che ke pachI anya prati Adara bahumAna bhAve jovA vicAravA ja deto nathI. ekapakSI buddhithI karAyelA nirNayo kyAreka dharmanI khoTI laDAIomAM pariName che. sAdhanA abheda thavAnI karavAnI che paNa pakSapAtI buddhi bhedamAM paNa bheda pADI khaMDa khaMDamAM khaMDita karI nAMkhe che. siddhAMta to evo che ke vizALatA Ave to vItarAgatA Ave. vyaktie vyaktivizeSa na banI rahetA vyApaka thavAnuM che, vyaSTimAMthI samaSTi thavAnuM che. bhakta kavi narasiMha mahetAe paNa lakhyuM che ke... pakSApakSI tyAM nahi paramezrvara, samadRSTine sarvasamAna. - 343 koIe muMDI, koIe locI, koIe keza lapeTI; koI jagAvI, koI sutI choDI, vedana koNahI na meTI keNe mukI keNe lUMcI, keNe kese lapeTI eka pakho meM koI na dekhyo, vedanA kiNahI na meTI. mAcaDI...3. koIe mane muMDI eTale ke muMDyo. pAThAMtara keNe mUkI' che tene AdhAre arthaghaTana karIe to koIke vaLI mane badhuM mukI devAnuM - choDI devAnuM ja samajAvyuM ke A badhI pApapuNyanI svarga-naraka, paralokanI vAto upajAvI kADhelI haMbaka che. tuM tAre khA, pIne moja kara ! 'Aja mIThI to kAla kone dIThI'. paraloka, mokSa koNa jovA gayuM ane koNe joyo ane kahyo ! mATe A badhI paLojaNamAM paDa nahi. bhale e loko ajJAnI kahe ! ajJAnI rahevAmAM sukha che. jJAnI thavAmAM duHkha che. to vaLI koIe mane lUMcI ke locI. eTale bALaka ajJa nirdoSa che. jJAnI prAjJa nirdoSa che. Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 AnaMdaghana pada - 48 ke koIe mAthAnA vALanuM laMcana karI - loca karI muMDavAnI vAta karI. to vaLI koIe dADhI jaTA vadhArI jaTAdhArI thaI kezamAM dharmabuddhine lapeTI eTale ke jaTAdhArI thavAmAM ja dharmabuddhi manAvI. Ama badhe koIne koI eka vAtano Agraha rAkhI teNe mAnya karela vAta-matamAM ja ekAnta dharma jevo ane bIje bIjAnI vAtane adharmamAM khapAvI. bAhyadaSTi miththAmatimAM koI niSpakSa vacana sApekSa vyavahAra karanAro syAdvAdarUpa ekapakSa ke jemAM badhAM pakSo samAI jAya evI vAta-vicAraNA karanAro koI kaze mane dekhAyo nahi. AmAM AmAMno koI mArI vedanAne meTI - miTAvI zakayuM nahi. pAThAMtare "koI jagAvI, koI sutI choDI'. ema che; jenuM arthaghaTana e che ke koIe mArAmAM alakhanI dhUna jagAvI to koIe vaLI cetanA - zuddhAtmA jevuM kAMI che nahi ema kahIM mArI satyanI zodha upara pANI pheravI daI mane A badhI lapa choDI devAnuM kahI mArI zodhakavRtti - jijJAsAvRttine suvADI ja dIdhI. rAma bhaNI rahImAna bhaNAI, arihaMta pATha paDhAI; ghara gharane huM dhaMdhe vaLagI, aLagI jIva sagAI.mAyaDI...4. mArI buddhie mane rAma zabda paNa bhaNAvyo ane bolAvyo - japAvyo. e rIte rahImAna zabda paNa bhaNAvyo ane japAvyo. ema arihaMta zabdanuM paDhana-paThana karyuM. huM ghara gharanA dhaMdhe vaLagI-lAgI paNa jIva sagAI eTale ke AtmAnuM sagapaNa to vegaLuM - aLaguM - dUra ja rahyuM. judA judA matamAM DhasaDAI gayelI mArI buddhi te te matanA ISTa devanuM popaTapAThanI jema zAbdika raTaNa karavA lAgI paNa temAM rAma, rahIma ke arihaMta bolatAM e rAma koNa ? rahIma koNa ? arihaMta koNa ? e zabdano artha zuM ? bhAvArtha - tattvArtha - lakSyArtha zuM? e rAma, rahIma AdimAM devatva che ke nahi ane e devatva hoya to te kevuM che ? e nAmoccAra - jApa karavAthI mArA AtmAne zuM lAbha ? ItyAdi kazuM ja mArI buddhi vicArI zakI nahi tema mArI buddhine saMtoSa thAya tevI samajaNa paNa kazethI maLI nahi. potAnA AdhAre jIve te paramAtmA. pugalanA AdhAre jIve te jIvAtmA ! Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 48 345 dareka matavALAe lagabhaga dharmanA nAme dhaMdho - vyavasAya karI dharmasthAnone dukAnomAM pheravI dIdhelAM jaNAyA. arthAta nAmanA, kIrti, yaza, pratiSThA, mAna, sanmAna, mobho Adi pradhAna banI gayAM ane jene mATe A badhuM hatuM e Atmazuddhi ane mokSa prAptinuM lakSya ghaTatAM ghaTatAM cheTha bhUlAI gayuM ane cUkAI gayuM. pUrvanA bhavomAM pADelA malina saMsakAroe buddhine evI to malina karI nAMkhI ke dharmanI kriyAone AtmAnI zuddhi sAthe kAMI sagapaNa ja rahevA dIdhuM nahi. dharmanA nAme paisA UbhA karI dharmasthAnonA nirmANa karI tene potapotAnA vADAmAM pheravI nAMkhyA. te vastu svarUpa - tattva svarUpa zuM che ? te koIe mane samajAvyuM nahi paNa e badhAMe mArI pAse potapotAnA gharanA dhaMdhA karAvyA. mArA AtmAnuM kalyANa koIe karyuM nahi. paraMtu potAnI nAmanA, pratiSThA, yaza, kema vadhe te hetuthI mArI pAse judA judA kAmo karAvyA. bhagatane tyAMno popaTa rAma rAma bole ane kasAIne tyAMno popaTa mAro mAro bole evI mArI sthiti hatI. pUrvanA kALamAM rAmAnuja paMthIo jeno pratye bhedabhAva rAkhatA hatAM. to vaLI rahImAna paMthIo potAne prApta thayela siddhionA camatkAra - paracA batAvatA hatA. dharmanA sthAnomAM praveza karyA pachI, sAdhupaNuM ke zrAvakapaNuM lIdhA pachI potAnA mata mujabanI kriyAo karatAM jIva udAra, mAdhyastha, sahiSNu, guNAnurAgI nahi bane ane svamata ke paramata mAnya DiyAo karatAM vItarAga svarUpa kema karI khullu thAya eno khyAla na rAkhe to buddhi niSpakSa na rahetAM pakSavALI banI jAya che. pakSapAtIbuddhinuM phaLa game teTalo ane game tevo UMco dharma kare to paNa saMsAra ja che. niSpakSapAtI buddhi AvyA pachI ja mokSamArga zarU thAya che. gacchanA bheda bahu nayana nihALatAM, tattvanI vAta karatAM na lAje; udara bharaNAdi nija kAja karatAM thakAM, moha naDIyA kaLikALa rAje. - anaMtanAtha jinastavana - AnaMdaghanajI potAnAthI anya mata, saMpradAya ane darzanamAM rahelAM jIvomAM paNa zuddha vastu potAnA svabhAvamAM pariName te dharma "vatyu sahAvo ghammo". Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 AnaMdaghana pada - 48 guNo saMbhavI zake che, tyAM paNa mokSamArga che ane jIva samyagdarzana pAmI zake che evuM gacchanA AgrahavALAne lAgatuM ja nathI. pakSapAtI buddhithI kaSAya pariNatimAM UMDo utarato jAya che pachI niSpakSa rahI zakato nathI. duniyAmAM dharmane nAme aneka laDAIo thaI che. keTalIka vAra upara uparathI zAMta dekhAtA mANaso paNa dharmane nAme lohInI nadIo vahevaDAve che. musalamAnoe ja emanA potAnA majurane analahaka huM khudA chuM kahevA mATe phAMsIe caDhAvyo ane jIsasa krAIsTane paNa yAdIoe phAMsI ApI. jyAM jhanUna che, matAgraha, mahAgraha, durAgraha, haThAgraha, kadAgraha che tyAM upazamabhAva nathI ane tethI tyAM dharma nathI. keNe te thApI keNe uthApI, keNe calAvI kiNa rAkhI; keNe jagADI keNe sUADI, koInuM koI nathI sAkhI. mAyaDI..pa. athavA keNe te thApI keNe uthApI, keNe calAvI kiNa rAkhI; eka mano meM koI na dITho, koIne koI navI sAkhI. amuka matavAdIoe sthApanA nikSepo ke jemAM dharmabhAvanI ekatA hatI temAM paNa bheda pADyA. keTalAke cakSu vagaranI mUrtinI upAsanA svIkArI to keTalAke caluvALI mUrtinI upAsanA mAnI, to vaLI DhaMDhiyA matavALAe Akho sthApanA nikSepo ja uDADyo. mUrtine ja utthApI ane phakata amUrta upAsanAnI mAnyatA ja svIkArI. vyavahAranace prabha zAsanapati che tethI zAsananA rAjA-devAdhideva che. kyAreya paNa koI paNa rAjyamAM AMkha vagarano rAjA na bane eno khyAla rAkhavo joIe. sthApanA nikSepe mUrtisvarUpa prabhune cakSu - AMkha hoya te barAbara che. vaLI jo ApaNo jIvana vyavahAra pratIka, pratinidhi ane pratikRtithI hoya to ApaNI ArAdhanAmAM paNa ene sthAna hoya te yogya ja che. bhagavAnanA vacanayogano nikSepo je Agama zAstro che enA zabdo paNa jaDa che chatAM te jo svIkArya hoya to pachI kAyayoganI sthApanAnisepe nityane AdhAre nityatA ane anityanA AdhAre anityatA. Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 48 347 karAtI ArAdhanA paNa svIkArya banavI joIe. dareka matavALA potapotAnA matanI kheMcamAM dharma manAvavA lAgyA. paraMtu niSpakSabhAvathI Atmazuddhi thatI hoya evo vItarAgabhAvavAno dharma meM kayAMyA dekhyo nahi. dharma tatva pote amUrta - arUpI ane vItarAga svarUpa che. AvA dharmane je pAmyA temane ja jJAnIoe deva ane garu tatvamAM sthAna ApyuM tevAM amUrta tattvane pAmavA mananI pele pAra vhoMcavAnuM hoya che. te mATe astitvanA UMDANanI sAdhanA karavAnI hoya che tene badale ApaNe khaMDanAtmaka paddhati apanAvI paMthavAda UbhA karI dIdhA. AmAM gharmanuM nura-teja-hIra haNAI gayAM ane ADaMbara vadhI gayo. yogIrAjajI AnaMdaghanajI pUche che ke AvA sthApanA ane utthApanAnA mata koNe UbhA karyA ? koNe calAvyA ? te te vADAomAM rAcatA karanArA koNa ? A praznonA uttaramAM yogIrAjajI ja jaNAve che ke matavAdanI mAnyatAe majabutAInuM rUpa pakaDyuM ane loko te mAnyatAmAM ja gharma mAnI e mujaba upAsanA karavA lAgyA. avivekI jIvo vADAmAM pUrAIne vADAnA baMdhanamAM baMdhAI gayA. A matavAdamAMthI mArA AtmAne jagADanAra koNa ? mane avaLI mati sUjhADI tenA doSano bhAgIdAra koNa ? koI koInI sAkha - sAkSI puravAra hoya to nyAya ApanAra nyAya ApI zake. AtmA amUrta svarUpI che tene pAmavA anyAyI bheda pravRtti calAvanAra matavAdI paMtho teno nyAya kayAMthI. ApI zake ? - dhIMga durbalane TelIje, ThIMge ThIMgo vAje; abalA te kema bolI zakiyeM, vaDa yoddhAne rAje. mAyaDI..6. 'masya galAgala nyAya' ane 'mAre tenI talavAra', 'jIsakI lAThI usakI bheMsa' e nyAye A jagatamAM dhIMga eTale baLavAna haMmeza durbalane TelIje-Thelato-dabAvato Avyo che. paraMtu kudaratanA kAnuna, kudaratanI korTanI rue jotAM baLiyo nabaLAne dabAve e cokhkho anyAya che. AvA cokhkhA anyAyanI buddhi sujhADanAra koNa ? kudaratano kAnuna to e che ke nabaLAnuM jJArnAkrayA e jJAnanuM dezya svarUpa che. Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 AnaMdaghana pada - 48 rakSaNa karavuM e ja surAno dharma che. nirbala ke balarAma e kudaratanI korTano jAya che. AvuM ThIMge ThIgo vAjatu hoya eTale ke DIMge DIMga cAlatI hoya - taddana khoTe khoTuM ja jayAM cAlatuM hoya, kudaratanA nyAyanI sAme jayAM khulle khullA baLavo pokArAto hoya tyAM pachI nyAyanI AzA konI pAse rakhAya ? A jagatano Avo svArthI nyAya temAM koNa sAkSI ApavA taiyAra thAya ? arthAt puyazALIo puNyanA jore, sattAnA jore nirbaLane dabAve ane tenI pAse potAnA dhAryA khoTA kAma karAve tyAM te baLahIna - abalA - nirbaLa zuM karI zake ane zuM bolI zake? e bApaDAne anicchAe paNa khoTA kAma karavA paDe, vaLI je kharekhara sajjana che, je nyAya anyAyane samaje che te khoTuM samajato hovA chatAM e puNyazALI sAme kAMI karI zake nahi eTale eNe to mUMge moDhe te anyAyane jovo rahyo. ? jagatamAM jagatanA lokonI vacce TakI rahevuM hoya to tenI pAse khoTI hA mAM hA bhaNavI paDe. jIva jo potAnI aMtargata rahela bhItarI Atmazakita ke je anupama zakti che teno vicAra kare to te zakitathI A jagatanI badhI sattAne pachaDATa khavaDAvI. zake ema che, paraMtu jIva pote ja nirbaLa banyo che. enI buddhi pakSapAtI. hovAnA kAraNe abaLA banI che ane te ja jayAre khoTI rIte varte tyAre tenI sAkSI puravA koNa taiyAra thAya ? A jagatamAM mohamAyAnI bhedabhAvavALI kapaTI. nItivALA vaDe A yoddhAnI ANa pravartI rahI che ane enA rAjayamAM rahelAM evAM ApaNI para tenuM rAja calAve che. je je kIdhuM ke je karAvyuM, teha kahetI huM lAjuM thoDe kahe ghaNuM prIchI lejo, parazuM tIratha nahi bIjuM. mAyaDI...7. yogI mahAtmA AnaMdaghanajI potAnA manobhAva khullA kare che. mArI pakSapAtavALI buddhie karIne meM je je kIdhuM, je je bhUlo karI; je je karAvaDAvyuM te kahetA paNa mane lAja - zarama Ave che. agAunA pUrva bhavomAM mati sAthe saMbaMdha karela arthAt buddhi je kahe - je zikhAmaNa Ape te karavAnuM rAkhela, jenA kAraNe AtmAmAM khoTA saMskAro paDI gayela. e saMskArone kAraNe A bhavamAM meM je je karyuM che, manathI vicAryuM che te kahetA mane lajjA Ave che. vyavahAra choDyA vinA ane nizcaya bhUlyA vinA nizcayapUrvaka vyavahAra karavo. Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 48 349 dharma buddhie karIne meM paradharmamAM paNa rahelAM satyAMzano vicAra karyA vinA niMdA karI che. te dharmanA anuyAyIonI paNa niMdA karI che. te mATe kaSAyano Azraya karyo che. ane chatAM pAcho emAM dharma mAnavAnI bhUla karI che. dharmanA nAme dukAna mAMDI eka navA prakArano saMsAra zarU karI dIdho. mArI aMdara rahelI vibhAva dazAe aneka khoTA kAmo karAvyA ane tene pAchA dharmanA khAtAmAM khataDAvyAM che. mArI pakSapAtavALI buddhithI meM anekane khoTA upadeza ApI teonA dvArA khoTA kAma karAvaDAvyA che. teo unmArga pravartaka banyA, abhakSya khAnArA banyA, yajJayAgAdi kriyAmAM bhayaMkara hiMsA hovA chatAM temAM teo dharma mAnatA thayA te badhAmAM preraka tarIke to mArI pakSapAtavALI buddhi ja hatI. tenAthI prerAyelA teo adharmamAM paNa dharma mAnanArA thayA. rAgadveSI devone te deva mAnanArA thayA, vItarAga mArgane bhUlIne teo anyadevanI upAsanA karanArA thayA, nigraMtha gurane choDIne anyane gura mAnanArA thayA ane sarvajJa vItarAga praNIta dharmane choDIne anyamAM dharma mAnanArA thayA; e badhAMcamAM mArI pakSapAtavALI buddhi ja hatI. amArI A thoDI kahela vAtano ukela jeNe anubhavyuM haze te anubhava jJAnI ja batAvI zakaze, mATe thoDuM kahyuM e ghaNuM karIne jANajo. maraNiyo banelo mohayoddho nidrAmAM kharAba svapno batAvI jIvane bhayabhIta banAvI sAdhanA mArge calacitta karI rahyo che. anAdinA kusaMskAro je AtmAnI bhUmimAM mahIM dharabAIne paDelA che te nIkaLatA pahelAM A rIte chello chello potAno paraco batAvI rahyAM che. A ja vAta agAunA 4pamAM padamAM "mamatA mAyA Atama le mati, anubhava merI ora dagorI. ThagorI.." e kaDIthI jaNAvI che. AtmAnI pichAna - oLakhANa temaja AtmAnI anubhUti bahAramAM rahelA sthApanA nikSepAnI upAsanAthI thAya tema nathI. enA mATe AtmAe potAnA dehadevaLane tIrtha samajIne aMdaramAM DUbakI mAravAnI che. AtmAnI pichAna te ja tIrtha karAvaze. aMdaramAM DUbakI mArIne anaMtA AtmAoe potAnA AtmAne oLakhI lIdho che. ane tenA dvArA krame karIne parama AtmadazA evI paramAtmadazAne varyA che. - khoja nityanI hoya ane utpatti nazvaranI hoya. Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa0 AnaMdaghana pada - 48 Apa vItI kahetAM rIsAve, tethI jora na cAle; AnaMdaghana vahAlo bAMhaDI jhAle, to bIjuM saghaLuM pAle. mAyaDI...8. eka AtmAnI oLakha thatAM AkhuM jagata jItAI jAya che. potAnA para je vItI che tenI kathanI kahetAM jene rIsa caDe athavA to gusse bharAya tevI mAyAvI mati para jIvanuM jora nahi cAle. kAraNa ke buddhi sAthe saMgati karavAnI bhUla jIvanI potAnI che. mATe ati upara dabANa (jora) nahi karI zakAya. te bhUlamAMthI chUTavAno upAya eka ja che. nirmaLa ane pavitra bhAvathI nikhAlasa hRdaye tattvatrayInI bhakita karavAthI jIva prabhunI kRpAnuM pAtra bane che. parama kRpALu paramAtmA bhakata upara prema-vahAla varasAve ane prabhu je mArga dekhADe che. mArganI pAlanA jIva kare to tevA bhakta AtmAnuM bAvaDuM bhagavAna avazya. jhAle che athAt sahAya maLe che. mAruM to kAMI jora cAlatuM nathI paNa AnaMdaghanA evAM Apa paramAtmA jo mAro hAtha jhAlo ane mane sahAya karo to je je bIjuM saghaLuM AdaravA-pALavA jevuM huM AdarI-pALI zakyo nathI te pALavA. eTale ke AdaravA - ArAdhavA huM saubhAgyazALI ane samartha banuM! mahAtman AnaMdaghanajI mahArAjA kahe che ke huM je A karI rahyo chuM te meM jAte anubhaveluM che. chatAM mArI A vAta jenI buddhi pakSapAtathI gherAyelI che tene nahi game. tene to uparathI A sAMbhaLIne gusso ja Avaze. paraMtu eno koI bIjA upAya nathI. mAyAvI mativALAne vAta na game ane gusso Ave teTalA mAtrathI sAcI vAta ke Atmahitakara vAta jo na kahevAmAM Ave to jagatane kayAreya sanmArga batAvI zakAya nahi ane durgatinA du:kho to veThI zakAya evA nathI, mATe sanmArga batAvavo e to atyaMta jarUrI che. padano sAra e che ke sApekSamAMthI nirapekSa thavuM haze to niSpakSapAtI banI, nirAgrahI, vizALadaSTivALA banI, syAdvAda zailIthI khaMDanamaMDanamAM paDyA vinA bhedamAMthI bhedamAM nahi jatAM abheda bhaNI gati karo to je sarvajJa, nigraMtha, vItarAgI tIrthakara bhagavaMtanuM tIrtha-zAsana maLyuM che tenuM AlaMbana laI sAdhanApaMthe cAlazo to svayaMnA parama Atmatattva trikAlI zuddha paramapariNAmika bhAvathI abheda thavAze. mATe ADeavaLe ahIMtahIM nahi bhaTakatA sarvajJa vItarAga prarUpita vItarAga mArge AgaLa vadhatAM rahevuM. - zeyane vaLagavA jatuM jJAna ajJAna che. jJAnamAM rahetuM jJAna e vijJAna che. Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 49 3pa1 pada - 49 (rAga : soraTha) kaMcana varaNo nAha re, mune koI milAvo || kaM // aMjana rekha na AMkha na bhAve, maMjana zira paDo dAha re | mune koinA // 1 // kauna sena jAne para manakI, vedana viraha athAha / thara thara dhuje dehaDI mArI, jima vAnara bharamAha re // mune // 2 // deha na geha na neha na reha na, bhAve na dUhA gAhA / Anandadhana vAlo bAMhaDI jhAle niza dina dharUM umAhA re // mune // 3 // yogIrAjajIne sAdhanApaMthe potAnuM AtmavIrya nabaLuM paDatuM jaNAya che ane keI ajJAta bhaya - upadrava satAvato hovo joIe ke jemAMthI pAra utAravA teozrI prabhunI sahAya prArthI rahyAM che evuM A padamAM jovAmAM Ave che. kaMcana varaNo nAha re, ane koI milAvo. kaMcana. aMjana rekha na AMkha na bhAve, maMjana zira paso dAha re. ane koI....1. jJAnano varNa suvarNa (kaMcana)nI dhAtu jevo rAto pILo sUryanA prakAza jevo uSNa, jalada ane karmona dahana karavAnI zakita dharAve che. Avo je jJAnaguNa bhItaramAM rahela che e jJAnasvarUpa trikALI zuddha parama pariNAmika bhAva eja mAro svAmI cetana - zuddhAtmA che ke jenAthI mAre aMtara paDI gayuM che - viyoga thaI gayo che. evAM suvarNa samAna kaMcanavarNA mArA nAha-nAthano koI mane meLApa karAvo. zIdhra enA meLApano prabaMdha karo, kemake moha maraNiyo banIne mArI pAchaLa paDI gayo che. aMjana eTale ke meza je kALA varNanI hoya che enI jarA sarakhI rekhA. AMkhane bhAvatI nathI eTale ke gamatI nathI. arthAta leza mAtra karmanI kALAza gamatI nathI. saMjavalana prakAranA karmo paNa khUMce che - pIDe che. karavAmAM ahaMkAra joIe ane ahaMkAra hoya tyAM "huM koNa? te jANI zakAtuM nathI. Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada 49 pUrve maMjana karelA karmo eTale ke karmo thakI meM mArA AtmAne kharaDyo che melo karyo che tenA tApa (dAha)thI mAruM mAthuM (zira) pIDAI rahyuM che ane te karmonI vyAdhimAMthI chUTavA mAro AtmA mathI rahyo che. e jyAM pIDA-Adhi-vyAdhi-upAdhi, pApa, bimArI, phikara-phaphaDATa, bhaya, maraNa nathI evI zAMta, sukhamaya, avyAbAdha, niSpApa, nirapekSa, niraMjana, nirAkAra, niSpApa, nIrihI kaivalyAvasthAne talasI rahyo che. cira zAMti potAnA Atmaghara sivAya bIje kayAMyathI sAMpaDe ema nathI. bahAra to badhe baLatarA ja che. prabhu mahAvIra jevAne paNa teja bhavamAM mokSe jatAM pahelAM kAjaLa jevAM kliSTa karmo keTalA udayamAM AvyA ? kevI pIDA upajAvI ? jIva mAtrane mokSe jatAM pahelAM. bAMdhelA karmo bhogavatA ghaNuM sahana karavuM paDe che. ajJAna avasthAmAM karelI bhUlo ane tenAthI baMdhAI gayelA karmo jIvane jyAre udayamAM Ave che tyAre jJAnI banelAne paNa e bhogavatA dama nIkaLI jAya che. mATe ja jJAnI kahe che baMdha samaye jIva cetIe re, zo ulye saMtApa saluNA... karmanA baMdha samaye jIve vivekI banavAnuM che. baMdhakALe evI bhUla nathI karavAnI ke jethI udaya samaye tene bhogavatA muzkelI paDe. bAkI pUrvanA je karmo ajJAnakALe baMdhAI gayA che tenA udayakALe jIve samabhAvamAM rahevAnuM che jethI navA karmo azubha baMdhAya nahi. 352 ahIM kahevAnuM tAtparya e lAge che ke aMjana AMjelI AMkha bhale saMsAranA vyavahAramAM saMsArIone rUpALI lAgatI hoya ane AkarSaNa karatI hoya paraMtu mArA svAmI cetananI AMkha - cetananA cakSu to enuM kevaLajJAna che ke je evo suvarNa jevo caLakato prakAza che ke e prakAzamAM sarva kAMI jhaLake che ane te paNa eTalI to sahaja rIte ke emAM mAthA (zira)ne maMthana karavAnI ke maMjana-snAna karI magajane cokhkhuM banAvI sarbuddhi rUpe pravartavavAnI ke magajanI nasone kheMcIne ene dAha-tApa ApavAnI leza mAtra AvazyakatA rahetI nathI. saghaLAM sarvakSetranA, sarvakALanA, sarva jJeyo-dravyonI sarva paryAya sahita sahaja ja samaya mAtramAM jANavA gayA vagara jaNAya che. A kevaLajJAna prakAza evo sarva saMyoga, prasaMga, paristhitimAM cittaprasannatA e ja sthitaprajJatA. Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 49 upala suvarNa - sArI UMcI jAtano prakAza che ke emAM akriya rahete chate, badhuM sthira rahI, gamanAgamana karyA vinA jaNAya jAya che ane vaLI e jaNAvA chatAM, dekhAvA chatAM e enA niraMjana zuddha svarUpamAM ja rahe che. karmanI rekhA sarakhI sparzatI nathI. mArA AvA nAtha - svAmIne kaI maherabAnI karI mane meLavI. Apo ema yogIrAjajI vinati kare che. AtmA nadI saMyamatoyapUrNA, satyAvahAzIlatAthormi: tatrAbhiSeka kuru pAMDuputra ! na vAriNA zuddhayati cAntarAtmA.. uparokata caraNa - ekanA anusaMdhAnamAM kavirAja A zloka TAMkIne uparanA snAnathI saryuM - maMjana (snAna) zira paDo dAha re nI vAtanuM samarthana kare che. A zlokamAM zrI kRSNa pAMDuputra arjunane kahe che ke, he pAMDuputra ! AtmA e nadI che je saMyamarUpI jalathI pUrNa che, satya pravAhavALI eTale ke sa-avinAzI-zuddhatmA-dhuvatattva tarapha pravAhita thanArI che, zIla sadAcAra e enA taTa-kinArA che ane dayA-karaNA rUpI taraMgo (UrmI)thI taraMgIta che. tuM evI AtmA nadImAM snAna kara ane tArA karmamela (karmamala) ne dUra karI zuddhAtmA bana. AtmAne aMtarAtmAne zuddha karavA mATe bahAranA vAri-jalanI jarUra nathI. bahAranuM snAna to ziradAha zirapIDA vadhAravA jevuM che kemake e jalastAnathI to zuddhi thavAnA badale AtmA uparathI karmamalathI melo-malina thAya che. snAna e dharma nathI, pachI te gaMgAsnAna, prayAga snAna ke kSiprAnadInuM kuMbhameLAnuM snAna kema na hoya ? kana sena jAne para manakI, vedanA viraha athAha? thara thara dhruje dehaDI mArI, jima vAnara bharamAha re. mune.2. mananI vyathA (sena-sahevuM) bIjo koNa che te jANI zake ? cetanAne svAmI cetananA virahanI vedanA-pIDA pAra na pAmI zakAya evI athAga che athavA to bIjAnA mananI pIDAne parakhavI, e bhAre kaThina kAma che. koI sena-sajjana puruSa ja te pArakhI zake che. eka to virahanI atyaMtata kAramI vedanA che ane temAM pAchuM dhairya TakAvI rAkhavAnuM che. vaLI e virahanI vedanAnI navA RNa UbhA karyA vinA jUnA RNa cUkavatA jaI copaDo cokhkho karatAM jAo! Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa4 AnaMdaghana pada - 49 pIDAnA kALamAM adaSTa duSTatattvo - duSTazakitanI satAmaNI - upadrava thAya che te emAM vRddhi kare che ane dhairya kasoTIne eraNe caDe che. padanuM A caraNa evo saMketa Ape che ke dharmanA draSI evAM mAMtrika; tAMtrika, aghorI, melI vidyAnA melaDImAnA sAdhako mahAtmA AnaMdaghanajI upara mAraNa vidyAnA prayogo ajamAvI rahyAM hovA joIe. teo yogIrAjajIne siddhayogI samajIne dveSa bhAve ke IrSAthI prerAIne AvA prakAranA kaSTadAyI prayogo karI rahyA hoya ane tenI ADaasara emane vartAtI hoya e banavA joga che. - e kAraNe teo lakhe che ke pArakA mananI athAga pIDAne jANanArA koIka ja viralA sajjana hoya che. A jagatamAM kayAMya koI nakkara vastu hAtha jaDe tema nathI. loko jeTaluM bole che te avasare karI batAvatA nathI. kahenArane lAja zarama upajAve evI DIMgeDIMga sarvatra cAlI rahI che. A jagatamAM nyAyane khoLavA janArA badhAMe Thokaro ja khAdhI che. koI koInI sAkSI pUrI zake ema nathI. eTalA mATe ja yogIrAjajIe sAco nyAya meLavavA paramatattvano mArga apanAvyo che. adhyAtmanA jANakAro to kahe che ke jagata nyAya svarUpeya nathI ane anyAya svarUpeya nathI. jagata to vyavahAra svarUpa che. "jevI dorI pUrve vIMTALIne AvyA che tevI Aje te ukalI rahI che', ema samajIne zAMta thaI jaI je saMyogo karmanA udaye AvI rahyAM che tene mAtra dRSTA banI joyA karavA jevA che. paramAtmatatvano prAglAva karavo ane te mATe sAdhanA karavI te ja prApta manuSyabhavane nyAya ApavA tulya che. bAkI badho vyavahAra che. A AtmasamajanA baLe to pUrvanA mahApuruSoe potAnI cAmaDI utAranArA, mAthe aMgArA mUkanArA, kAnamAM khIlA ThokanArA, yaMtramAM jIvatA pIlI nAkhanArA badhAMne hRdayathI kSamAnA dAna karyA ane pote AtmabhAvamAM TharI gayA to prakRtie temane paramAtma tattvanI bheTa dharI. vAnara (vAMdaro) prANI svabhAve asthira ane caMcaLa che. ene mAravA ke pakaDavA koI zikArI tenI pAchaLa paDe ane jayAre pAcho e vAnara potAnA jUthathI chUTo paDI gayo hoya tyAre e vAnaranA magajanI dazA jevI bhramita vastu pratyenuM valaNa ja vyakitanA vyakitatvane abhivyakata kare che. Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 49 3papa (bharamAha - bharamAyelo hoya ane enI dehaDI jema thara thara dhrujatI kAMpatI, hoya ane ciciyArI pADato ahIMtahIM kUdAkUda karato evI dazA - evI mana:sthiti yogIrAjajInI sAdhanAnI A bhUmikAe hoMcyA pachI paNa thaI che tenI vItaka teozrI ahIM vyakata karI rahyAM che. teone bhUta-preta-pizAca-zAkinI-DAkinInI athavA to koI hiMsaka prANInI parezAnInI anubhUti temanA dehane thatharAvI nAMkhe tevI thaI hoya ema mAnavAne A paMkitao prere che. emanA sAdhanAmaya jIvanamAM AvuM banavuM asaMbhavita nathI. kAraNa ke teo vastithI dUra vanavagaDAmAM, smazAnAdi nirjana sthAnomAM ekalA aTulA rahI sAdhanA karatAM hatAM. pUrvakALanA RSio potAne nirbhaya banAvavA ane potAmAM bhaya saMjJAnuM pramANa cakAsavA, A rIte ekAMta, avAvaruM, nirjana, bhayAnaka sthAno jevAM jaMgala, giri kaMdarA, kotaro, smazAno Adi jagAmAM ke jayAM vAgha-siMha jevA hiMsaka prANIonA upadravanI vacce rahIne upayoga zuddhinI - upayoga sthiratAnI duSkara sAdhanA karatA hatA. te pUrvanA RSimunione je je upasargo AvelA te sAdhanAkALa daramiyAna vizeSa paNe AvelA hatAM. AvI rIte smazAna, vanavagaDA, girikaMdarA; kotaro, guphA, Adi sthAnomAM jaI jaMgalI hiMsaka pazuonI vacce paNa nirbhara rahIne sAdhanA karavI ane potAnA sAdhanAbaLane kasoTInI eraNe caDAvavuM te atyaMta duSkara hoI, sAmAnya saMsArI jIvo ke je satvahIna ke alpa satvazALI che tevA jIvo mATe to prabhubhakita ane satsaMgano mArga ArAdhavo, petAnA doSone mAdhyastha daSTithI jovA, te doSono pazcAtApa karavo, prAyazcita karavuM, deva gurU pratye Adara bahumAnavALA banavuM, vrata, japa, niyama, tapa karavA, jJAna bhaNavuM ane bhaNAvavuM, doSo - AzAtanAdithI bacavuM eja AgaLa vadhavAno mArga che. deha na, geha na, neha na, reha na, bhAve na duhA gAhA. AnaMdaghana vahAlo bAMhaDI kAle, nizadina dharUM umAhA re. mune..3. he prabhu ! have mane A deha pratye koI ja rAga rahyo nathI. nathI koI kalpata sukha sAkta hoya che, jyAre nirvikalpa sukha anaMta hoya che. Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada geha-gRha-ghara pratye ke gAma pratye moha rahyo yA nathI koI snehI svajana bhakata pratye neha-snehanI AchIpAtaLI rekhA paNa rahI che. arthAt deha sahita sArAya saMsAra prati para prati koI paNa jAtano kazoya moha lezamAtra paNa rahyo nathI. have to koI duhA, chaMda, copAIo, pado, stavano, gAthA racavAnAya bhAva-koDa rahyA nathI. e karavuMya gamatuM nathI kemake e advaitabhAvamAMthI - unmanIdazAmAMthI nIce utaravA jevuM ane lepAvA - kharaDAvA jevuM lAge che. atre ApaNe sahue e yAda rAkhavA jevuM che ke yogIrAja AnaMdaghanajInI eka mAtra maLatI padya racanA stavano pada e paNa emaNe e kRti racavAnI buddhie kartAbhAve sarjI nathI paraMtu anubhUtinI paLomAM prabhu kRpAe e sarva parAvANI rUpe emanA mukhAraviMdamAMthI sarI paDI che jenI koIka vaDe koIka rIte anAyAse noMdha levAI gaI che ane tethI ApaNA ahobhAgya ke e parAvANI A stavano - padonI racanA rUpe ApaNA sudhI ApaNA vikAsa mATe phoMcI. bAkI e alagArI avadhUta yogIe koI ThekANe koI kRtimAM sIdhA ke ADakatrI rUpe potAnA nAma, rUpa, gAma, gotra, pitA, mAtA, guru, ziSya kazAnoya ullekha leza mAtra karyo nathI. 356 - re have to aMtaramAM koI koDa rahyA nathI sivAya ke mAro AnaMdanA piMDa samo vAlama (vAlo-vahAlo) nAtha AnaMdaghana AvIne mArI bAMhaDI jhAle eTale ke mAro hAtha jhAlI mane sAdhanApaMthe calAvavAnI AgaLa vadhavA mATenI sahAya kare to mAro AtmA rAtadi' paramAnaMda dazAmAM rahI Apa prabhunI caraNasevA-bhakita umaMga - utsAha (umAhA) pUrvaka karuM ! A ja eka mAtra IcchA have rahI che ! padano bodha e che ke A mAnavabhavane pAmIne meLavavA jevuM eka mAtra kevaLajJAna paramAtmasvarUpa ja che paNa e sAdhanApaMtha vikaTa che jemAM dhairya ane prabhukRpArUpa kALalabdhi - kALa-paripAkanI paNa eTalI ja jarUra che. jemAM kiMcita mAtra ahaMkAra na hoya, te sAhajika vANI che. Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 50 3pa7 pada - pa0 (rAga : dhanyAzrI) anubhava prItama kaise manAsI // a. || china nirdhana saghana china nirmala, samalarUpa batAsI // anu. ||1|| chinameM zakra takra phuni chinameM, dekhU kahata anAsI / viraja na vizva ApA hitakArI, nirdhana jhUTha khatAsI // anu. // 2 // tohI tUM mairo mauhe tuM terI, antara kAhaiM jnaasii| Anandaghana prabhu Ana milAyo, nahi tara karo ghanAsI // anu. // 3 // jIvamAM jyAre vivekanI AMkha ughaDe che tyAre te satyanI zodhamAM UDe ne UMDe aMtaranI gaharAImAM DubakIo mAre che ane te dvArA jagata kevuM che ? AtmA kevo che ? e jANavA have te tatpara bane che. viSaya pipAsA moLI paDavAthI tene have Alokane badale paraloka ane paralokanA vicAro Ave che. janma ane mRtyunI nizciMtatA hovAthI have saMsAranA sukho vizvasanIya rahetA nathI. aMdaranA parama satyane pAmavA te jJAnamAM DUbakI mAre che, te vakhate jJAnadarpaNamAM judI judI jAtanI anubhUti thAya che. emAMnI keTalIka anubhUtio prakRtijanya hoya che, to keTalIka AtmasaMbaMdhI hoya che. AtmA vAraMvAra prakRtinA phaMdAmAM phasAI jato hoya che. A paristhitimAM mahAtmanuM AnaMdaghanajI anubhavI viveka mitranI salAha-mArgadarzanane prArthe che ke "anubhava prItama kesa manAsI". AvI aMtara mathAmaNanI AMtarIka abhivyakita ane emAM anubhava mitra vivekanA mArgadarzananI vAto A pada dvArA yogIrAja kavizrI kahI rahyAM che. anubhava prItama kese manAsI a. china nirdhana saghana china nirmala, samalarUpa batAsI. anu1. jayAre koI paNa vastunI taDapana vadhI jAya ane te na maLe, tenAthI jene badhe phAvaze, badhuM cAlaze, te badhAmAM bhaLaze ane samarasa thaIne raheze. Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 AnaMdaghana pada - 50 viparIta bhAvo sparzI jAya tyAre sAdhaka jIva potAnI te vedanA-vyathA anubhavI mitro AgaLa hRdaya kholIne kahe che ane vyathAmAMthI chUTakArAnA upAyo sUcavavA. jaNAve che. samatA-cetanA potAnA hitecchu bhAI vivekamitra AgaLa potAnA aMtaramananIvAto jaNAve che ane pUche che ke anubhavajJAnI prItamane kevI rIte manAvavA - "kese manAsI?" arthAt svAmI cetanane vItarAgatAnA patha upara kema karIne caDAvavA ? aMtara mathAmaNa je dvidhA, je avaDhava, je hAlamaDolamAM che te jaNAvatA cetanA - samatA kahe che ke china nirdhana saghana-kSaNavAramAM huM rastA upara rajhaLato rakhaDu garIba - nirdhana bhikhArI to bIjI kSaNamAM dhanA saMpattinA mAlika houM evI palamAM mAso palamAM tolo jevI cittanI caMcaLa , avasthA thaI gaI che. kayAreka ghaDIkamAM karmamaLathI malina - samalarUpa banelo houM to ghaDIkamAM nirmaLa AtmaguNone anubhavanAra houM evA kSaNakSaNamAM palaTAtA anubhavathI cittamAM khaLabhaLATa saMkSobha thAya che. AvA rUpako mArA aMtaramA koNa batAvI rahyuM che ? mAro AtmA kAMI Avo DAmADoLa nathI. e to akriya ane paramasthira svabhAvI che. to pachI citta kema AvI avasthAno. bhoga bane che ? cittataMtra kema DahoLAI jAya che e ja samajAtuM nathI. - jinameM zaka taka kuni jiname, dekhuM kahata anAsI; viraja na vicce ApA hitakArI, nirdhana jhUTha khalAsI. ana...2. chinameM - eka kSaNe to huM zakra eTale IndranA jevI saMpadAono mAlika houM evI anubhUti thAya che to enI vaLatI bIjI kSaNe to takra kuni - pharI jotAM khATI chAza jevo tuccha ke jenuM koI mulyAMkana nathI ane pheMkI devI - nAza karavI paDe evI chAza tulya mane jouM chuM athavA to chAza pInArA bharavADa jevo gheTAM-bakarAM cAranArA tarIke nIce utarI gayelI mArI jAtane jouM chuM. AvA baMne cheDAnA bhAvo cittamAM anubhavAya che ane te ubhaya sArI narasI anubhUtine huM jJAtA-daSTa bhAve joI-jANI rahyo chuM ema jo koIne kahuM chuM to paMDito-vidvAno mane sAmo prazna pUche che ke AtmA to anAsI eTale ke avinAzI evo zAsvata che, je arUpI hoI koInI najare caDe ema nathI, to pachI e anAsI tane kema karI Ave be svarUpe dekhAya che ? e to mArI kayAMya kaze koIne aDIe nahi to naDiye nahi ane ThaMDAIe nahi. Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 50 3pa9 vAtane Azcaryamaya - navAIbharI gaNe che. ahIM A tabakke potAnA AtmAne eka vakhata AtmAnubhUti thaI gaI che, aMdaramAM viveka mitra pragaTI gayo che, jenI AgaLa cetanA-samatA potAnA hRdayanA bhAvo vyakata karI rahela che ke haju kema mAro svAmI cetana AvA mizrabhAvone anubhave che ? zA mATe A avaDhava-dvidhAmAMthI bahAra nIkaLI nizcita mArga pakaDato nathI ? have A svAmI cetanane A hAlakaDolaka sthitimAMthI bahAra kADhI nizcita mArge caDhAvavA ane bIjuM ADuMtevuM vicAryA vinA e nirdhArita mArge saDasaDATa AgaLa vadhe e mATe zuM karavuM ? e mitrA vivekane pUche che. kahevAnuM tAtparya e che ke eka bAju AtmA paramatattvane pAmavAnI. tAlAvelI vALo banyo che to bIjI bAju aMdaramAM-bhItaramAM bhaMDArAyelA saMskAro temaja karmanA udayo kalpanAmAM paNa na Ave evAM dazyo UbhAM kare che, evA banAvo - ghaTanA ghaTe che. cittamAM upasatA sArA-narasA, vinAzI-avinAzI, zAzvata-azAzvata, samaLa-nirmaLa bhAvone AtmA rokI zakato nathI. kAraNa ke tevuM sAmarthya haju AtmAmAM pedA thayuM nathI. paraMtu te bhAvomAM bhaLI nahi javAnuM ane tethI aLagA rahI ene nirlepa bhAve jovAnuM sAmarthya to pedA thayuM ja che ke jenA kAraNe te bhAvonA dRSTA rahI zakAya che. paraMtu loka ajJAnI hovAnA kAraNe sAdhakanI AvI dazAne oLakhI ke samajI zakatuM nathI ane tethI ja sAdhaka AtmAonA zrImukhe AvuM sAMbhaLavA maLe tyAre te vismayA pAme che ane pRcchA karI bese che ke ekabAju tame AtmAne vizuddha guNono svAmI kaho cho ane bIjI bAju enAmAM na ghaTe evAM vinAzI samala bhAvo paNa batAvo cho to A virodhI vAto kema karI saMbhave ? jJAnIonA hRdayane emanA jevAM jJAnI hoya te ja samajI zake che. ajJAnIo to kema karI tene samajI zake ? ghAyala kI gata ghAyala hI jAne. anubhUtinI vAto anubhUti saMpanna ja jANe. jJAnI guru tenuM samAdhAna ApatA kahe che ke vartamAnakALe je Atma vIrya jenAthI ahaMkAra ane mamatA jAya te sAcuM sAdhana ! Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 50 - viraja phoravavA dvArA je puruSArtha karavAmAM Ave che, te puruSArthathI pahelAM je bhAgya lakhAI gayuM che, temAM pheraphAra karI zakAto nathI. vartamAna kALamAM thatI dhyAna pravRtti, vartamAnakALe AtmAne vizuddha karavA dvArA hitakArI hovA chatAM, pUrvamAM je ajJAnajanita karmo nikAcita thaI gayA che, tevAM viraca-vita karma-gata karmane pheravavAmAM AvA AtmAne hitakara thatI nathI. prabhu mahAvIranA jIvanamAM ApaNane A jovAM maLe che. prabhu mahAvIra svAmIjI e 23-25-27mAM bhavamAM ghora sAdhanA karI, tenAthI AtmAnI vizuddhi ghaNI vadhI. durbaddhi, duSTa saMskAra, pApAnubaMdha nAza pAmI gayA. nirmaLa buddhi, susaMskAra, zubhAnubaMdhanuM AdhAna thayuM. chatAM pUrvanA bhavomAM karelI bhUlothI baMdhAyelA azubhakarmo udayamAM AvavAthI prabhune paNa ghora duHkho, upasargo, pariSaho veThavA paDyA. bhAgyamAM je du:kha bhogavavAnuM lakhAvIne lAvelA te du:kha bhogavavA paDyA. emAMthI prabhune na to Indro bacAvI zakayA ke na to chellA bhavamAM karelI ghora sAdhanA bacAvI zakI. ajJAnI jIvo - rAMka - nirdhana jIvo devALiyo vyApAra karI khoTA khAtA khatave che. vartamAna bhavamAM je je sArA ke narasA saMyogo bAjhe te vakhate pUrvamAM je kAMI kareluM te ja vAveluM laNI rahyA che - meLavI rahyAM chIe ema samajI tene jamA ja karatAM rahIe to te zAhukArano vepAra kahevAya kemake tenAthI pUrvanA khAtAo - RNa cUkate thatA jAya che. pUrvamAM je kAMI sAruM ke khoTuM jIvone ApeluM te rakama temanA khAtAmAM udhAra hatI te Aje temanA dvArA pAchI AvatA jamA-udhAra hatI te Aje temanA dvArA parata thatAM jamA-udhAranuM pAsu sarabhara thAya che. have letI detIno hisAba raheto nathI ema aMdaramAM samAdhAna thavAthI navA navA khAtAo aMdaramAM khUlatA nathI arthAt navA RNa UbhA thatAM nathI. navI navI enTrIo paDatI nathI ane copaDo cItarAto nathI eTale cokhkho thato jAya che. ethI viparIta ajJAnI jIvo potAnA ja karmanA udaye jagatanA jIvo nimitta banavA dvArA je kAMI sAruM ke kharAba pAme che tene tenA nAme udhAre che ane tethI mAre teno badalo levAno che, ema mAne che. arthAt pote je kAMI pAme che tene pote potAnA khAtAmAM jamA karI bhavAMtare huM temane ApIza ema je cAre bAjue paisA verI jANe che, tene lobha satAvato nathI. Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada 50 mAnI hisAba Ubho rAkhe che. A khoTI khatavaNI che. kAraNa ke Ama karavAthI kyAre paNa khAtu cukate thAya nahi ane jIvane te te hisAba puro karavA saMsAramAM bhaTakavuM ja paDe. jJAnI kahe che ke kayAMya paNa khoTI khatavaNI thaI na jAya tenI pUrepUrI kALajI rAkhIne jIvavAnuM che. vItarAganA mArge cAlavuM e khAMDAnI dhAra para cAlavA jevuM che. 361 tohI tuM kairo, maiM hi tuM terI, aMtara kauhaM janAsI; Anandaghana prabhu Ana milAvo, nahi tara karo ghanAsI... anu...3. to paNa he anubhava mitro tame mArA ja cho kAraNa ke tamo hitakArI evAM kalyANa mitro cho je sadA hita ja ciMtave che ane hita karanAra che huM mArAmAM chuM ane he sumatA tuM tArA prakRtibhAvamAM ramI rahI che. AkRti je Aje cetananI dekhAya che te prakRti rUpe ja kAma karI rahI che. mArA ane tArA vacce je aMtarabheda paDelo che te jyAM sudhI dUra nahIM thAya tyAM sudhI samaLa ane vimaLa, nirdhana ane sadhana evAM mizrabhedane kAraNe AvA bhedayukata dRzyo cetana evo huM anubhavI rahyo chuM ane jholA khAI rahyo chuM. yogIrAjajI kahe che ke upara jaNAvyA evA mizrabhAvo anubhavAtA hovA chatAM paNa aMdaramAM pragaTela anubhava viveka mitra mArI AMtaravedanAne ThAranAra hovAthI, mane sAcuM mArgadarzana ApanAra hovAthI te mAro ja che. nizcayanI dRSTi AgaLa karIne jovAmAM Ave to huM pote ja mAro chuM. huM ja mArAmAM chuM. jyAre sumatA to mizrabhAvonI janaka hovAthI prakRtibhAvomAM ramI rahI che - jholA khAI rahI che. e je AMtarabheda je cAlI rahyo che tene dUra karavA teo prabhu AgaLa prArthanA karI rahyAM che ke prabho ! Apa AvIne A aMtarane dUra karo ane te na thAya tyAM sudhI UMcI evI sadgati Apajo ke jethI ApanI bhajanAnuM sAtatya avicchinna rahe. he prabhu ! mArA AnaMdaghana svarUpI bhagavAna AtmA ane mArI vacce je aMtara paDeluM che tenI jANa karo ke te kema che ane keTaluM che. jo tame AvIne meLApa karAvI Apo to te aMtara mIMTe. jo hAla te zakya nahi hoya to pachI pudgalanI nahi paraMtu svabhAvanI rakSA kare te jJAnI. Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 AnaMdaghana pada - 50 (nahitara) evuM karo ke sArI gati evI maLe ke vadhu bhava karavAnA na rahe ane kALa paNa zakaya teTalo parimita hoya. mokSarUpI mukita lakSmIrUpa evI dhanalakSmI (dhanAsI) meLavavA kAje Indrapada jevI ke anuttara vimAnavAsI deva jevI gati Apajo jethI mizrabhAvathI jaldI chUTakAro thAya. sAdhanAnA mArge prayANa karatAM AtmAnubhUti saMpanna AtmAne paNa caDa-utara karatA sApa sIDInI ramata jevAM mizrabhAvo anubhavAya che. samaLA ane vimaLa evI mizrita avasthAo uparanA caDhANa mATe jIvane atibhAre kaSTadAyaka nIvaDe che. 6ThThA sAtamA guNaThANAno mArga bhAre kaThinatama hoI, A samaye prakRtie AtmAne vizeSabhAve kasoTIonA eraNa para tapAvIne tenI agniparIkSA jhINavaTathI kare che, tevI pravRttine nirdhana arthAt jUThI na samajavI paNa AtmArUpI hIro sarANe caDhyo che ane te pAsAdAra camakato damakato thavAno che evA vikalpabaLathI sAdhanAmArge vadhu jozIlA ane vegIlA banavuM paNa hatAza thaI pIchehaTha na karavI. sau prathama to AtmAne hitakArI (ApA hitakArI - AtmahitakArI) mArga prApta thavo te ja atyaMta durlabha che. e mArga prabhukRpAe jene hAtha caDyo teNe to mahAbhAgya jAgyA samajI jAtane sadhanA - saphaLa ja jANavI. jIvane anAdikALathI. pudgalabhAvamAM je moha-mAyA-mamatAnA pariNAmo thAya che ane te kAraNe e kAyA-patnI Adine uddezIne kahe che ke "huM tAro - tuM mArI'. AvA mohabhAva ja mAyAe sarjelA AMtarAmAM kAraNarUpa bane che. huM mArA svarUpanI ramaNatAmAM magna chuM ane tuM tArA svabhAvamAM che ema parado haTatA anubhavAya che tyAre aMtara anaaMtara bane che. A bheda pravRti hajI mArAmAMthI nirmULa nathI thaI, ema mahAtmA AnaMdaghanajI nikhAlasa bhAve kahe che. bhAgyalakSmInI eTale bhAvi para AdhAra rAkhanArI bAhya saMpattine gauNa banAvI daI AtmAnI kevalyalakSmIne prAdhAnyatA ApI je koI puraSArtha Acaraze teno cAritramoha avazya tUTaze ane AnaMdaghana prabhu aMtaramAM AvIne AtmAno paramAtmA sAthe meLApa karAvI Apaze. te nahi mAna mUke te mahAna, moha haNe te mohana. Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdaghana pada - 50 * 363 thAya tyAM sudhI dhanAzrI eTale Indra anuttara vimAnavAsI deva jevI samakita sahitanI devatAI padavIo Apaze. padano bodha e che ke AtmahitakArI mArga samajavA ane meLavavA bhAgyazALI banyA chIe to have kheMcAtANI, avaDhava, duvidhA, maitabhAvamAMthI, mitra vivekanI sahAyathI bahAra AvI, eka mAtra kevalyalakSmI, je Ama to prApta ja che, tenA prAbhAva mATeno ja puruSArtha, bIjuM badhuM goNa karIne AdaravA jevo che. bhAvaya e rasamyagdarzana che. e maLI jAya to atyaMta addabhUta AnaMda thAya. o pAThaidaLo aMta Ave paNa enI vismRti kayAreya na thAya. jIvanano pAyo mAnyatA uyara che. jevI mAnyatA che tevuM jJAna che ane jevuM jJAna che evuM jIvana Aboya saMsAra yugalanI ja ramata che, svabhAva karavAthI AtmA phUDhAya che. bAkI kharekhara to AtmA ail che. mAnavabhavamAM, choDavA jevuM mithyAtva, meLavavA jevuM samyaktva ane pAmavA jevuM sidhdhatva. Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 pAThakanI noMdha pAThakanI noMdha. noMdha pada kramAMka| pRSTha kramAMka IT Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAThakanI noMdha 365 pAThakanI noMdha noMdha pada kramAMka| pRSTha kramAMka Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 pAThakanI noMdha pAThakanI noMdha noMdha pada kramAMka| pRSTha kramAMka Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAThakanI noMdha 367 pAThakanI noMdha noMdha pada kramAMka pRSTha kramAMka I Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 pAThakanI noMdha pAThakanI noMdha noMdha pada kramAMka| pRSTha kramAMka Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 1 pada - 5 anulakSita pariziSTa - 1 syAdvAda-svarUpa - nirUpaNavAda badhAMyane badhuMya eka sAthe eka samaye maLatuM nathI, banatuM nathI ane kahevAtuM nathI. vaLI badhAMyanA mana, badhAMnI mAnyatA, vAraso, kuLadharma, kuLa paraMparA, uchera, janmajAta saMskAra, saMyogo jarUriyAta Adi judAM judAM hoya che. uparAMta munaSyanI buddhizaktinI maryAdA, jJAnanI apUrNatA hovAnI sAthe sAthe potapotAnA rAga, dveSa ane ahaM paNa ADe AvatA hoya che. bhAvanI sAme abhAva paNa hoya che ane bhAva-abhAva yugapad paNa hoya che. AvA paraspara virodhathI utpanna thatAM visaMvAdanuM saMvAdamAM susthApanA karanAra je vicAradhArA che te syAdvAra darzana che. TUMkamAM paraspara viraddha dekhAtA dharmono sApekSa rIte ekamAM samAveza svIkArato vAda cAne siddhAMta te syAdvAda darzana. e vizvane jaina darzana dvArA maLelI viziSTa maulika deNa che. A vicAradhArAne apanAvavAthI durAgraha, haThAgraha, kadAgrahanuM zamana thaI nirAgrahI ane samabhAvI banI zakAya che. syAhno artha thAya che kathaMcit. kathaMcit eTale kaMIka, alpa, adhuruM ke apUrNa. je kaMIka hoya te aMza (daza) hoya. e sarva ke pUrNa na hoya. ane tethI sarva ke pUrNanuM kArya nahi karI zake. sarvAga paripUrNa zarIra hoya te pUrNAga ke sarvAga kahevAya. evAM e pUrNa zarIrano eka bhAga (Part of the body) avayava kahevAya. evAM ekAda avayavano abhAva hoya to vikalAMga kahevAya. aMgrejImAM paNa kahevata che ke... Part cannot be equal to whole. aMza, pUrNanI barobarI nahi karI zake. hA ! aMzamAM pUrNanI jhAMkhI eTale ke jhalaka hoya. "bhAMgyuM bhAMgyuM to ya bharuca' kahIe chIe ne ! khaMDiyeramAM mULa akhaMDa ImAratanI jhalaka jovA maLe che. je vivakSita muddA viSe vidhAna, je saMdarbhamAM karAyela che tethI anya Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 1 saMdarbhamAM anya vidhAna hoI zake che tevo nirAgraha sUcaka ane anya dharma, anya apekSAnI svIkRtinA saMketa rUpa 'svAt' zabdano prayoga che. aMgrejI bhASAnA zabdo laI vicAratA 'syAt' zabdano lakSyArtha suspaSTa thAya che ke..... 2 A sentence in which there are words such as.... If, But, Perhaps, Yet, Only, Or, Also, Little, Less, Few... is 'SYAD'. eTaluM ja nahi paNa pUrNatAnA saMdarbhamAM 'svAt' zabdanI vicAraNA karIe to 'svAd'nA saMbodhanathI bhagavAna jinezvaradeva ApaNane ApaNI alpatAnuM bhAna karAve che ane pUrNatAnuM eTale ke 'asyAd' thavAnuM lakSa baMdhAve che. vizvamAM ekathI adhika dravyonuM astitva che ane samagra vizvakArya sarva dravyanA sAmUhika guNakAryathI saMbhavita che. tethI samaSTinI apekSAe pratyeka pUrNa dravya ke apUrNa dravya 'syAd' che. ghaDiyALanuM kArya ghaDiyALanA badhAMya pUrajA-bhAga (spareparts) nA sahiyArA kAryanuM pariNAma che. emAM paNa saMsArI jIva to enA potAnA zuddha svarUpamAM nathI tethI te to syAmAM paNa syAd che. paMcAstikAya svarUpa vizvamAM je vizvakArya ke sRSTi kArya cAlI rahyuM che te pAMce astikAyanA sAmudAyika kAryathI ghaTI rahyuM che. samagra vizvakAryamAM pratyeka astikAya (dravya) potapotAno phALo dezathI Ape che te apekSAe pratyeka dravya sthAr che. Ama chatAM dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya ane siddhaparamAtmAnA jIvo potapotAnuM je guNakArya kare che te saMpUrNapaNe satata, saraLa ane sahajapaNe thayA kare che. e kAryamAM kyAreya khoTakAvApaNuM nathI, arthAt AMtarA ke vikSepa vinAnuM avirata (satata) thatuM kArya che, bhedabhAva vinA saraLapaNe thatuM kArya che ane karavApaNA vinA aprayAsa svAbhAvika thayA karatuM kArya che. tethI uparyukata e cAreya dravyamAM asyAdnA (pUrNatA) che. A Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 1 - 3 cAreya dravyo svarUpathI pUrNa che ane tethI te dravyonuM guNakArya paNa pUrNa kahetAM asyAd che. jyAre A cArathI viparIta pudgala dravya potAnA guNamAM eTale ke svabhAvamAM ja khaMDita, vinAzI, anitya ane kramika hovAthI pudgala dravyanuM guNakArya pUrNapaNe thatuM nathI. je eka pudgalaskaMdhanuM kArya che te bIjo pudgala skaMdha karI zakato nathI. pudgala dravyamAM kramikatA hovAthI sarva pudgala, sarva samaye, sarva rUpe pariNamatA nathI. pudgaladravyamAM kramaza: pariNamana che. jemake ghaTa dvArA thatuM jaladhAraNa kArya vastrAdithI thaI zakatuM nathI. ane vastranuM zItatrANAdi kArya ghaTathI thaI zakatuM nathI. Ama pudgala pote rUpI hovAthI ane vinAzI hovAthI mULamAM paNa syAd che ane kArya tema ja phaLamAM paNa syA che. pudgala rUpI che kemake enAmAM rUpa-rUpAMtaratA arthAt parivartanazIlatA che ane kSetrakSetrAMtaratA arthAt paribhramaNazIlatA che, je anityatA ane asthiratA che. Ama pudgala dravya vizrvakAryamAM to syAd che ja paNa potAnA guNakAryamAM paNa syAd hovAthI syAmAM syAd che. tema saMsArIjIva pudgalasaMge bhraSTa banI mULa svarUpathI avinAzI ane pUrNa evo vinAzI (anitya) ane apUrNa thaI syAd banyo che, teNe asyAdnA lakSya svayaM asyAd banavAnuM che. TUMkamAM jIva jAtano to siddhanI jAtano che. pota pUrNanuM che paNa bhAta pudgalanI (apUrNanI) che te dUra karI potarUpe, jAtarUpe pragaTa thavAnuM che. cha aMdhajane karela hAthInA darzananI kahevAmAM AvatI zAstrIya kathA syAdvAdane samajavAmAM upayogI che. dekhI na zakatA evAM cha aMdhajanoe emanI samakSa rahela mahAkAya hAthInuM darzana pratyeka aMdhajane potapotAnI rIte potapotAne hAthe hAthIno je avayava caDhyo tene sparzIne hAthInA te avayavanA saMdarbhamAM hAthIne te mujabano kalpyo. aMdhajananA hAthe hAthIno paga caDhyo, teNe hAthInA eka avayava paganI apekSAe hAthIne thAMbhalA jevo varNavyo. peTanA sparza karanAre peTanI apekSAe hAthIne Dhola jevo varNavyo. pUMchaDI jenA hAthe caDI eNe pUMchaDInI Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 1 apekSAe hAthIne sAvaraNI jevo jaNAvyo. sUMDhane sparzanAre sUMDhanA sparzanA saMdarbhamAM hAthIne pAIpa jevo jaNAvyo. kAnanA sparzanA saMdarbhamAM te aMdhajane hAthIne sUpaDA jevo kahyo ane daMtazULanA sparzanI apekSAe aMdhajane hAthIne saLiyA jevo kahyo. have je dekhato na hato ke jene samagra mahAkAya hAthInuM pUrNa darzana hatuM, eNe sarvAga darzana karIne chaye suradAsone pUrNa hAthInuM zAbdika darzana karAvatAM jaNAvyuM ke, te pratyeka suradAsanuM temaNe hAthInA je je aMganuM sparzendriyanA mAdhyamathI je acakSu darzana karyuM hatuM, te te temanuM pratyeka darzana te te apekSAe sAcuM to hatuM, paNa temanuM che te darzana ekAMgI darzana hovAthI te AMzika ane apUrNa darzana hatuM, paNa te mahAkAya hAthInuM samagra, sarvAgI pUrNa darzana nahotu. e khAsa dhyAnamAM rAkhavA jevuM che ke kathAnuM pAtra hAthI mahAkAya hovAthI aMdhajanane be bAhumAM samAvI laI tenuM samagra darzana karavuM zakya nahotuM. aMdhajanA ekeka aMgano sparza karI ekAMgI darzana karI zakatA hoya che. temane pUrNadarzanA karavA samartha vyakti temanA ekAMgI darzanane hAthInA te te avayava sApekSA satya jaNAvI pUrNa hAthInuM pramANa-jJAna karAve che - sarvAgI darzana karAve che. e ja rIte Adhastha ke je apUrNa che, ajJAnI ke alpajJAnI che, jenI pAse biMdu mAtra jJAna che, tene pUrNajJAnI, evA kevaLajJAnI je samagradarzana karavA samartha evAM sarvadarzI, savA, vItarAga tIrthakara bhagavate kRtajJAna mahAsAgara dvArA biMdumAMthI siMdhusama vyApaka thavAnI je kalA, je vijJAna ApyuM che te syAdvAra darzana che. vyakti jyAM sudhI apUrNa che tyAM sudhI enA dvArA thayela darzana adhUruM ekAMgI hoI zake che. Ama jyAM sudhI ApaNe syAd (apUrNa) chIe tyAM sudhI AMdhaLA chIe kemake ApaNane thatuM darzana pratyakSa nahi paNa IndriyonA mAdhyamathI thatuM parokSa darzana hoya che. AvAM AMdhaLA ApaNe athaDAI kuTAI marIe nahi, bhaTakI nahi jaIe te mATe thaIne pUrNa ane pratyakSa darzana karavAne samartha evAM vItarAgI sarvajJa tIrthaMkara bhagavaMte ApaNane AMdhaLAne lAkaDInI Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 1 garaja sAre evI saptabhaMgI ApI ke jenA vaDe vastu tattva ke padArthanuM sAta dRSTikoNathI ke sAta prakAre yathArtha darzana karI vyavahAra nyAyapUrNa karI zakIe. vastutattvanI vicAraNA, syAdvAda aMtargata je mAtra sAta prakAre thatI hoya che te sAta bhAMgA nIce pramANe che : 5 (1) cAvaOva svA+asti+q. syAt+asti+eva. (2) svAtratyeva = svAt+7+asti+va. svAt+na+asti+eva. (3) cAptinAntithaiva- cAt+sti+7+ati+=+va. syAt+asti+na+asti+ca+eva. (4) cAvavavya va = svAt+avavya:+va. svAt+avakatavya+eva. (5) cAvajyeva cAttvavyavaiva = svAt+ati+va+syAt+ avavantavya:+=+va. svAt+asti+eva+syAt+avakatavya+ca+eva. (6) zyAnnatyeva cAvavavyaAva = svAt+7+sti+q, syAt+ avyavattavya:+=+va. svAt+na+asti+eva, svAt+avakatavya+ca+eva. (7) cAvasti nAsti avavya: = q - cAt+asti+na+basti+ avavantavya: 2 . syAt+asti+na+asti+avakatavya:+ca+eva. (1) kathaMcit (kaMIka - koI eka apekSAe) 'che' ja. (2) kathaMcit 'nathI' ja. (3) kathaMcit 'che' ja; kathaMcita 'nathI' ja. (4) kathaMcit 'avakatavya' ja che. (5) kathaMcit 'che' ja ane kathaMcit 'avakatavya' che ja. (6) kathaMcit 'nathI' ja ane kathaMcit 'avakatavya' che ja. (7) kathaMcit 'che', nathI ane avakatavya che ja. Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 1 sAte ya prakAramAM 'syAt' eTale 'kathaMcit' ane 'eva' eTale 'ja' badhAM sAte ya bhAMgAmAM sarva sAmAnya rIte saMmilita che. ahIM sthAt ke syAdno artha zAyada ke kadAca nathI thato e khAsa lakSamAM rAkhavAnI jarUra che. syAno artha kathaMcit eTale ke kaMI athavA to vivakSita padArthanI je asti nAsti Adi apekSAe, je saMdarbhamAM, je dRSTikoNa viewpoint thIvicAraNA thaI rahI che te svaparyAya cA paraparyAyAdi apekSAe evo artha thAya che. tethI ja pachI 'ja' evAM avyayano prayoga karavAmAM Avela che. arthAt 'ja' avyayathI vastusvarUpanI vicAraNAne nizcayAtmaka rUpa ApavAmAM AvyuM che ke je apekSAe vivakSA thaI rahI che, e apekSAe vastu svarUpa nizcayAtmaka AvuM ja che. chatAM 'svAt' avyayanA prayogathI sAthe sAthe e svIkAra karAyo che ke e kathaMcit eTale kaMIka che paNa sarva nathI ane anya apekSAe vastusvarUpa anyathA paNa hoI zake che. 6 pahelA bhAMgAmAM 'che' - 'asti'thI astitvanA astitvanuM prakAzana che. svasamaya kahetAM svaparyAya eTale ke 'sva' dravya, kSetra, kALa, bhAva (sva catuSkaya)thI vastunA hovApaNAnI vicAraNA che. enAthI viparIta bIjA bhAMgAmAM parasamaya kahetAM para paryAya eTale ke 'para' dravya, kSetra, kALa, bhAva (para catuSkaya)thI vastunA na hovApaNAnI vicAraNA che. kahevata che ne ke 'sikkAne be bAju hoya che.' sikkAnI savaLI bAju, e asti bhAMgAthI thatI vicAraNA che, je vidheyAtmaka abhigama che. sikkAnI avaLI bAju, e nAsti bhAMgAthI thatI vicAraNA che, je niSedhAtmaka abhigama che. e nAstitvanA nAstitvanuM prakAzana che. A banne prathama bhAMgA vikalAdeza Analytic Judgement che. e pRthak vicAraNA che. e sikkAnI te te bAjue rahIne vidheyAtmaka ane niSedhAtmaka abhigamathI karAtI pRthak pRthak vicAraNA che. vastunA vastutvano tenA astitvathI jema svIkAra che tema tenA nAstitvathI paNa svIkAra thato hoya che, jene aMgrejImAM Negative to Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 1 Positive kahe che. e nakArAtmaka siddhi che. bhUmitinA prameyonI siddhimAM AvA nakArAtmaka siddhinA ghaNA udAharaNo jovA maLe che. adAlatamAM paNa gunegAranA gunAne puravAra karavA ke pachI aparAdhIne nirdoSa puravAra karavA Avo. nakArAtmaka siddhino Azraya levAto hoya che. vastunA astitvane astibhAMgAthI. samajAvavAnI jayAM asamarthatA hoya che tyAre tyAM nAstibhAMgAthI "neti netithI brahmatattva, mokSAdine samajAvavAnA prayAsa thatAM hoya che, khAsa karIne vedAMta matamAM 'neti'no prayoga thato jovAmAM Ave che. prathama bhAMgAmAM bhAvathI bhAvano nirNaya thato hoya che to bIjA bhAMgAmAM abhAvathI bhAvano nirNaya thato hoya che. dUdhanA aDadhA pyAlAmAM, "aDadho pyAlo dUdha che" kahevuM te pahelA bhAMgAno vidheyAtmaka abhigama che. paraMtu "aDadho pyAlo khAlI che" ema kahevuM te bIjA bhAMgAno niSedhAtmaka abhigama che. sikkAnI savaLI bAjue rahelAMe savaLI bAjunuM darzana karyuM. jyAre sikkAnI avaLI bAjue rahelAMe avaLI bAjunuM darzana karyuM. guNAnurAgIe guNadaSTithI guNa joyA. vAMkadekhAe doSadaSTithI vAMka-doSa joyAM. A eka taraphI darzana thayuM. potapotAnuM potapotAnI rIte vastunuM mUlyAMkana thayuM. evuM eka taraphI darzana paNa sAcuM darzana che jo 'syA' zabdanA prayogathI bIjI bAjunA darzanano, vastunA anya pAsAno paNa svIkAra hoya to ! paraMtu jo vastunA ekataraphI darzana, ekapakSI mUlyAMkanano Agraha hoya to tevuM darzana khoTuM, mithyAdarzana che, je ekAnta mata che. AvA matamAM vastunA anya guNadharma, anya pAsAono ke jenuM paNa astitva, vastu aneka guNadharmAtmaka hovAnA kAraNe che teno asvIkAra che. vastu anaMta guNAtmaka hoI, vastunA anya guNonA svIkArapUrvaka vastunA koI eka guNadharmanI koI apekSAe vivaphA (vicAraNA) e anekAntavAda che ane vastunA kathaMcipaNA arthAt dezapaNAnA svIkArapUrvaka ane anya guNadharmanA svIkArapUrvaka koI apekSAe thatI vicAraNA e syAdvAda che. sikkAnuM eka eka bAjuthI ekAMgI darzana to thayuM paNa sikkAnuM badhI. bAju, comerathI darzana karavAne mATe, sarvAgI samagra darzana mATe have darzanano Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 1 trIjo prakAra batADe che. je darzana dvArA astitvanA astitvanuM, astitvanA nAstitvanuM; nAstitvanA astitvanuM ane nAstitvanA nAstitvanuM prakAzana thatuM hoya che, je sakalAdeza synthetic judgement che. asti nAstinI cobhaMgI thatI hoya che. eka paNa AtmapradezanI vadhaghaTa vinAnuM AtmAnuM AtmAnI sAthenuM je sarvakAlIna astitva che te astinI asti che. paraMtu AtmAnA maulika zuddha parama AtmasvarUpanuM astitva nathI te astinI nAti che. e ja rIte jIvano je karmajanita vartamAnakAlIna kSaNika paryAya che te nAstinI asti che tema atIta anAgata karyajanita kSaNika paryAyo che te nAstinI nAti che. nAstinI astine nAtirUpI ja lekhI para zrI atinI gatine atinI atimAM pheravavI te sAdhanA che. vastunI paripUrNa oLakha mATe tenA guNa ane doSa, lAbha ane nukasAna, napho ane toTo ubhaya jovAM paDatA hoya che. sikkAnI baMne bAjuone joIne ja nirNaya thato hoya che ke te kyA dezano ane keTalA mUlyano sikko che. vidheyAtmaka ane niSedhAtmaka ubhayAtmaka cakAsaNIthI vastunA vastutvanI sarvAgI jANa thatI hoya che. je padArtha potAnA svatuSTaya (sva dravya-kSetra-kALa-bhAva)thI astitvadharmavALo che, te ja padArtha para catuSTayathI nAstitvadharmavALo che. mATe vastu svarUpanuM sAcuM samyaga nirUpaNa astinAsti ubhayAtmaka vicAraNAthI thatuM hoya che. e sarvAgIdarzana, sakalAdeza hoya che. kartavya ane akartavya pRthaka prathapha jaNAvavAmAM Ave tyAre te vikalAdeza hoya che. paNa kartavya ane akartavya ubhayAtmaka jANa karavAmAM Ave che tyAre te sakalAdeza bane che. cikitsAmAM vaidyarAja pathya ane apathya ubhaya viSe rogIne sAvadha kare che. paisA che paNa beMkamAM che eTale hAla nathI. e paisA hovApaNA ane na hovApaNAnI trIjI sthitino nirdeza kare che. dekhItI rIte to A trIjo bhAMgo, pahelA ane bIjA bhAMgAnA saravALA rUpa lAge. paraMtu A evuM nathI. A trIjI bhAMgAthI nizcita navI trIjI ja Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 1 - vAta prakAzita thAya che. judI judI rahelI kaDIo ane AMkaDAo judA judA kaDI ane AMkaDA tarIke oLakhAvavAmAM Avaze. paraMtu e pRthak rahelAM kaDI ane AMkaDAne joDI devAtAM te suMdara sonAnI sAMkaLI rUpe, gaLAmAM paheravAnI ceInanA AbhUSaNanuM svarUpa dhAraNa karaze. lAla ane pILo ema be judA judA raMganA mizraNathI banato raMga trIjo ja hoya che je lAlapILA raMga tarIke nA oLakhAtA lIlA raMga tarIke prasiddhi pAmato hoya che. samAjanI dRSTie zarAbA apeya-abhakSya che. jyAre vyasanI zarAbIne mATe zarAbapAna e enuM jIvanA che. paraMtu DaoNkaTaranA abhiprAya pramANe zarAba-dArU enI mAtrAmAM levAmAM Ave to te davAnuM kAma kare che. eTale ja to cikitsAmAM davAdArU evo zabda prayoga thato hoya che. ane jo zarAba mAtrA karatAM adhika pramANamAM levAya to te jIvaleNa nIvaDe che. Ama zarAbIne zarAba upayogI che'; samAjanI najare upayogI 'nathI; jayAre DaoNkaTaranA mate upayogI che" ane "nathI". A prathama traNa bhAMgAthI jJAnIne enA jJAnamAM zeya padArtha jaNAyA. padArtha aya (ajANa) na rahyo. paraMtu je jANyuM tenuM kathana karavAnuM Ave che tyAre jANeluM badhuM ja kAMI kahI zakAtuM nathI. kAraNa zuM ? enuM kAraNa e che ke kahevAmAM maryAdA Ave che. je kahevAnuM hoya che te pudgalanA mAdhyamathI, bhASAvargaNAnA pudgalanuM AlaMbana laIne kahevAnuM hoya che, jemAM kramikatA hoya che. jANavAmAM samasamuccayatA che - All at time jyAre kahevAmAM kramabaddhatA By and by hoya che. vastumAM dama nathI, jJAnamAM dama nathI paraMtu kathanamAM krama paDe che. Ama jJAna anaMta-agAdha che jene kahenArA ane sAMbhaLanArAnA samayanI maryAdA che, tethI jaNAya badhuM paNa badhuM kahevAya nahi. badhuM ja jaNAtuM asti-nAsti yugapad eka samaye eka sAthe kahI zakAtuM nathI. eka ja samaye eka ja vyakti pUrvAbhimukha ane pazcimAbhimukha ubhaya dizAsanmukha thaI zakatI nathI. tema keTaluMka vedana - anubhavana paNa evuM hoya che ke tene zabdadeha ApI nahi zakAya evuM anirvacanIya, avarNanIya ke anabhilApya hoya che; jemake ghIno svAda je anubhavAya, jJAnamAM jaNAya paNa kahevAya nahi. poTezyamAM sAInAIDa evuM kAtila jhera che ke ene cAkhanAro enA svAdane jaNAvavA Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 pariziSTa - 1 jeTalI kALamaryAdA pUrato paNa jIvita raheto nathI. to vaLI kyAre kaTokaTInI paLamAM upakArIno evo mahAna upakAra hoya che ke upakArane vAcA ApavA zabdo maLatA nathI ema nahi paNa e upakAranI mahAnatA AgaLa zabdo vAmaNA puravAra thAya che. samakita prAptimAM sahAyaka deva guruno ke je pUrvAcAryoe AvuM samyagajJAna ApaNA sudhI pahoMcADyuM che teno upakAra kema karIne varNavAya ? kema karIne e upakArano badalo vALI zakAya ? AvA saMjogomAM saheje zabdo sarI paDe che ke I am grateful but sorry I cannot express' "huM AbhArI chuM paNa te abhivyakta karavA mATe asamartha chuM, yuddhanA medAnamAM, vaijJAnika prayogazALAmAM ane nyAyanI adAlatamAM pariNAmanI anizcitatA evI hoya che ke pariNAmanI pRcchAnA javAbamAM kahevAtuM hoya che ke can't say anything - kazuM kahI zakAya nahi. A cotho bhAMgI avyaktavyano prakAra che, jemAM ajJeyatA nathI paNa avakatavyatA che. vedya che, saMvedya che paNa avadya, avakatavya che, abhivyaktinI azakti che. gaMgo goLano svAda jANe kharo paNa kahI nahi zake. mUka kevaLI emanA kevaLajJAnamAM jANe badhuM paNa kahI zake nahi. aMtakRta kevaLI jANe badhuM paNa kahevA jIvita na hoya. siddha paramAtmA emanA kevaLajJAnamAM jANe badhuM paNa kahI zake nahi, kAraNake teo yogAtIta adehI-azarIrI hovAthI vyavahArathI para che. jyAre sayogI kevaLIbhagavaMto, arihaMta bhagavaMto jANe badhuM paNa bhavitavyatA tathA prakAranI hoya to mauna dhAraNa kare. jayotiSi mRtyuyoga bAbata mIna rahe che. jIvaleNa roganuM nidAna thayuM hovA chatAM DaoNkaTara kahevAnuM TALe che. pAMca pAMDavomAMnA sahadeva jANatA badhuM paNa kahetAM nahi. vAstavika to A cotho bhAgo jJAna kevuM pUrNa che teno nirdeza kare che. vicAravAnI vAta e che ke jJAtavya ajJAtavyanA bhAgA na ApatAM vakatavyA avakatavyanA bhAMgA ApyA. jJAnamAM kazuM ajJeya nathI paNa kathanamAM vakatavyatA ke avakatavyatA che. Ama A cotho bhAMgo ane pachInA bhAMgAthI to kevaLajJAna kevuM akhaMDa, abhaMga, avinAzI, akramika, nirvikalpa ane pUrNa che tenuM lakSya karAvanAra che. anekamAM eka ane ekamAM anekanI pratIti karAvanAra A Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 1 ' 11 bhAMgo che, je nirdeza kare che ke jJAna kevuM che. zAstramAM aDhAra hAthInI kathAthI aDhAramAM hAthIthI ekamAM aneka ane anekamAM ekanI evAM kevaLajJAnanI samaja ApavAmAM Avela che. cothA bhAMgAthI thatuM darzana navina che. emAM vastu anekamAM eka pratItA thatI hoya che ane anekane sAMkaLIne ekanaM samagra na karAvAtuM hoya che. avakatavyatA che paNa ayatA nathI. bhASAne maryAdA che. badhAM ja zabdo vicArane vyakata karavAnA sAdhano che paNa badhAM ja vicAro kAMI zabda dvArA. vyakta karI zakAtA nathI. anaMta oya kevaLajJAnInA jJAnamAM jhaLakyA eTale ke dekhAyA ane jaNAyA. arthAt jJAnI enA jJAnamAM zeyanI apekSAe eka evI aneka thayo, chatAM e anekanI vacce evo ne evo rahe che - As it is for ever te anekanI vacce eka hovApaNuM che. chadmastha paNa enA matijJAnamAM eTale ke cittamAM keTakeTalI aDhaLaka dhAraNA smRti kare che! chadmastha pUrNapaNe nahi paNa AMzikatAe ekamAM aneka ane anekamAM eka hoya che. AvuM anekamAM ekapaNuM ane pAchuM ekamAM anekapaNuM anubhavAya kharuM paNa abhivyakata karI zakAya nahi. e avyakata ja che! vaLI e to sarvano svAnubhava che ke badhI anubhUti-saMvedanA abhivyakata karI zakAtI nathI. jema poTezyama sAInAIDano svAda anubhavanAro e svAdanuM varNana karavA jIvita raheto nathI tema muktisukhane mANanAro muktidhAmathI e sukhanuM varNana karavA pAcho AvI zakato nathI ane arihaMta bhagavaMto tathA kevaLI bhagavaMto je mokSanA sukhane jANe che te tene zabdamAM varNavI zakatA nathI eTale ja mokSasukhane neti netithI varNavAya che. nidrAnA sukhane mANanArA zuM ApaNe nidrAsukhane varNavavA samartha chIe ? cakravartIoe paNa saMkhyAbaMdha rANIonA sahavAsane tyAgI nidrA sukhane - nidrArANIne AdhIna thavuM paDatuM hoya che tyAre ja pachInA UghaDatA prabhAtathI zarU thatAM divasano dainika vyavahAra zakaya banato hoya che. nidrAmAM sAthe ane pAse kAMI nathI hotuM chatAM sukha che tema mokSamAM Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 1 sAthe ane pAse kAMI nathI hotuM chatAM sukha che je sAcuM ane nitya sukha che. mATe jema jIvanamAM badhuM choDIne nidrArANIne zaraNe javuM paDatuM hoya che temAM jIve saghaLAM dunyavI sukhane choDIne e badhAmAMthI chUTA thaIne ja sAcuM, zuddha, saMpUrNa, svAdhIna, zAzvata, sarvocca sukha meLavavuM paDaze. je aMgrejImAM kahIe d - 'Pure, Perfect, Personal, Permanant and Paramount Happiness' che. e to evuM che ke "cAkho to jANo !" cAtu kathaMcita zabdanuM mahAbhya A avakatavyano cotho bhAgo ja samajAve che ke he bhavyAtmA ! tuM kathaMcita-aMza-svAdya che paNa saMpUrNa nathI, asyAd nathI to tArA cAspaNAmAM savyavahAra to ja thaze jo tuM syAdvAda zailIne apanAvI vItarAga ane virATa (sarvadarzI-sarva) thavA mATe daSTine mAdhyastha ane vizALa banAvIza. Ama A cothA bhAMgAthI astitvano ke nAstitvano InkAra nahi karatAM teno svIkAra karavA sahita abhivyaktinI asamarthatA batAvAI che. yatA che paNa vaktavyatA nathI. ApaNA vyavahArano zabda che "ehasAsa che teno lakSyArtha A cothA bhAMgAthI prApta thAya che. have pAMcamAM bhAMgA dvArA kahe che ke vastu che paNa avakatavya che. A bhAMgAthI astitvano svIkAra chatAM tenI abhivyaktinI asamarthatA batADAI che. bhagavAnanA guNo anaMtA che ke 'hajAro jIvAthI hajAro varSe paNa varNavI zakAtA nathI tema pattA-parNo patra banI jAya, zAkhA kalama banI jAya ane dariyAnuM pANI zyAhI banI jAya to paNa lakhI zakAya ema nathI", evuM je kahevAya che te A pAMcamA bhAMgAno prakAra che. kUvo gALavAnA prasaMge jamIna to pasaMda karavAmAM AvI. jamIna nIce pANI che e nizcita che paNa pUchavAmAM Ave to niSNAta paNa kaheze ke pANI che paNa A pasaMda karAyela sthaLe te maLaze ja ke kema te kahI zakAya nahi. adAlatamAM paNa vyavahAra che ke AropI-aparAdhI upara aparAdha karyAnI zaMkA che, Aropa mukAyo che paNa te sAbita thAya tyAre te aparAdhI gunegAra jAhera thaze ane sajA pharamAvAze paNa atyAre kAMI nizcita kahI zakAya nahi. jADo haSTapuSTa che eTale sAjo che tema Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 1 13 kuza (pAtaLo) che eTale mAMdo che ema kahevAya nahi. tevI ja rIte chaThThA bhAMgA dvArA jaNAve che ke vastu nathI paNa avakatavya che. A bhAMgA dvArA nAstitvanA nAstitvano svIkAra chatAM tenI abhivyakatatAnI asamarthatA jaNAvAI che. astinI jema nAstinI paNa anaMtatA che. eka satyane jAhera karavuM saheluM che paNa eka asatya-jUThANAne chUpAvavA hajAra jUThANAno Azaro levo paDato hoya che. eka dAkhalAno sAco javAba eka che paNa khoTA javAba anaMtA che. napANIyA pradezamAM kUvo gALatA pANI maLavAnuM nathI chatAM tevAM pradezamAM paNa pANI maLI jAya evuM Azcarya sarjAtuM hoya che ane khArApATamAM ya mIThI vIraDI maLI Ave temAM navAI nathI. eTale ke nathI 'chatAM paNa kahI zakAya nahi evI paristhitinuM nirmANa thatuM hoya che. zarIre bharAu nathI paNa mAMdo che ema kahI zakAya nahi. blaDaprezara nathI, paNa hRdayaroga che ke nahi te kahI zakAya nahi. aMte astitvanuM astitva hovA chatAM ane nAstitvanuM nAstitva hovA chatAM tenI anirvacanIyatA ke avarNanIyatA hoya che evuM saptabhaMgIno sAtamo prakAra kahe che. eka mitre bIjA mitrane vyApAra karavA mUDI dhIrI paNa te mUDI sacavAze, vadhaze, ghaTaze ke naSTa thaI jaze te kAMI kahI zakAya nahi., lakSaNo batADe che ke roga che paNa pIDA nathI tethI kahI zakAya nahi ke roga che ja ke nathI ja. vastu svarUpanuM nirUpaNa karavA mATe A sAtathI AThamuM koI parIkSaNa che nahi mATe syAdvAdadarzane saptabhaMgInuM prarUpaNa (pradAna) karyuM ke svarUpano nirNaya karavA A sAta rIte vistRta vicAraNA karavI. ethI viparIta koI paNa vastutattvano nirNaya karavAmAM jo syAdvAdano Azraya levAmAM nahi Ave to te aMgeno nirNaya sAco thaI zakato nathI. Ama syAdvAda e svarUpanirUpaNavAda have A saptabhaMgIrUpa syAdvAdane keTalAMka jAta anubhavanA jIvana udAharaNathI vicArIe jethI te suspaSTa bane ane tarkasaMgata thAya. Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 pariziSTa - 1 ApaNI sanmukha eka AkRti che e AkRtinI jIvaMtatA, enI nirdoSatA, laghutA ane jAticinanA hovApaNAthI eTale ke atithI nirNaya karyo ke te bALaka che ane chokaro che. tema tenI kizora, pukhta, vRddha, nArIjAti cihna na hovApaNAthI nirNaya thayo ke bALaka ane te paNa chokaro ja che. Ama svalakSaNanA hovApaNAthI ane paralakSaNanA na hovApaNAthI bALakanA hovApaNAno nirNaya thayo. eTale ahIM nirNaya thavAmAM svaparyAya eTale astibhAMgA, paraparyAya eTale nAstibhAMgA ane astinAsti ubhayabhAMgAthI nirNaya thayo ke bALaka che. bALako, yuvAna ke yuvatI ke jaDa ramakaDuM nathI. koIka vAra evuM paNa bane ke sanmukha rahela AkRti, dekhAva, vastra paridhAna, halanacalana, hAvabhAvAdithI dekhAtI to bALaka jevI hoya paNa kahI zakAya nahi kemake ThIMgujI vAmana, cAvI ApeluM rakamaDuM ke roboTa bALaka paNa hoI zake. tethI evuM ya banI zake che ke bALaka che paNa kahI zakAya nahi; bALaka amuka apekSAe nathI ja paNa kahI zakAya nahi ane amuka apekSAe jotAM bALaka che ja paNa bIjI apekSAe eTale ke anya dRSTikoNa yA lakSaNathI jotAM bALaka nathI paNa kahI zakAya nahi. bALaka che kharo to vaLI bALaka lAgato nathI eTale kAMI kahI zakAya nahi. bImArane pUchavAmAM Ave ke "tabiyata kema che ?' javAba maLe che ke Aje to tabiyata sArI lAge che. thoDA samaya bAda ke bIje koI divase pUchavAmAM Ave ke "have tabiyatamAM kema lAge che ?' tyAre javAba maLe che ke tabiyata sArI nathI. lAMbI mAMdagI bhogavanArane kALAMtare pUchatAM javAba maLe che ke 'tabiyata narama garama cAle che. "somavAre sAjA ane maMgaLavAre mAMdA jevI hAlata che. kayAreka vaLI evo paNa javAba maLe ke bhaIsA'ba kAMI kahevAya. evuM nathI. samajAtuM nathI ke zarIrane zuM thayuM che ? DaoNkaTaro paNa kaLI zakatA nathI ane kahI zakatA nathI ke nidAna karI zakatA nathI. vadhu tapAsa karatAM DaoNkaTara kahe che ke zarIramAM kharAbI jarUra che paNa te kharAbI zuM che ? e kharAbI zAnI che? te kAMI samajAtuM nathI, kahevAya evuM Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 1 ya nathI ane nidAna paNa thAya ema nathI. athavA to roga evo asAdhya jIvaleNa kensara Adi che to DaoNkaTara jANatA hovA chatAM dardInA hitamAM kahetAM nathI. to vaLI peTanA dardamAM dardI kaheze ke peTamAM kaLatara che paNa kahevAya evuM nathI. 15 to vaLI bIjA DaoNkaTara ke pachI te ja DaoNkaTara pheratapAsa (Recheck) mAM kaheze ke bhAI ! mArI tapAsamAM ane je rIporTa kaDhAvyA che te badhuM ya jotAM to tamane nakhamAM ya roga nathI. to pachI tamane je kAMI mUMjhavaNa thAya che te zenI che te kAMI huM kahI zakato nathI. ane rogI haze te pote ema kaheze ke kAMI ja nathI chatAM je becenI, muMjhAro, gabharATa thAya che te samajAtuM nathI, kaLAtuM ya nathI ane kahevAtuM ya nathI tema sahevAtuM paNa nathI. kyAreka koIka DaoNkaTara ema paNa kaheze ke bI.pI. barAbara che, kArDiyogrAmamAM zaMkA che paNa sTresa TesTa barobara nathI eTale kAMI kahI zakAtuM nathI. to rogI pote ema kaheze ke kaLatara che ya kharuM ane nathI ya kharuM. kyAreka kaLatara upaDe che to kayAreka zamI jAya che mATe kAMI samajAtuM ke kaLAtuM nathI, kahI zakAtuM nathI ane sahI zakAtuM nathI. aMte have syAdvAda garbhita saptabhaMgIthI thatuM AtmA viSayaka AdhyAtmika vizleSaNa joIzuM. kevaLajJAnI bhagavaMta emanA kevaLajJAnamAM arUpI evAM Atmapradezone jue che tethI kahe che ke kathaMcit AtmA che ja. AtmA jJAnamAM zuddhAtmA tarIke dekhAya che, jaNAya che eTale kahe che ke paramAtmA svarUpa che. chadmasthane paNa jJAyakatA, cetakatA, vedakatAnA lakSaNathI AtmA jaNAya che tethI kahe che ke kathaMcit AtmA che ja. vaLI Agama anumAnAdi pramANanA AdhAre kahe che ke kathaMcit paramAtmA che ja. A prathama syAdasyeva bhAMgAthI vicAraNA thaI. kevaLajJAnI bhagavaMtanA kevaLajJAnamAM Atmadravya paryAya sahita Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 1 bhavabhramaNatAvALuM, sAvaraNa eTale karmAcchAdita jaNAtuM hovAthI kahe che ke kathaMcit AtmA nathI ja. kathaMcit paramAtmA nathI ja. A dvitIya sthAnnAstyava bhAMgAthI vicAraNA thaI. 16 vaLI kevaLajJAnamAM saMsArI jIvonA Atmapradezo karmasahita ane karmarahita zuddha paramAtmA svarUpe ubhaya jaNAtA hoya che tethI kahe che ke Atmadravya svarUpathI enA zuddhasvarUpamAM karmarahita paramAtmA chepaNa vartamAnadazA karmasahita azuddha hovAthI ane paryAya badalAtAM hovAthI te apekSAe kathaMcit AtmA che paNa nathI ja ane kathaMcit paramAtmA che paNa nathI ja. A tRtIya "svAdastinAsti caiva' bhAMgAthI vicAraNA thaI. have cotho bhAMgo je 'svAdavakatavya eva' che, emAM vaktavyanI asamarthatAthI avakatavya jaNAvela che. vaktavya eTale vacanayoga. vacanayoga bhASAvargaNAnA pudgalono bane. paraMtu jIvanA upayoga arthAt cetanA vaDe karIne ja bhASAvargaNAnA pudgalo vacanayogarUpe pariName che. Ama vacanayoganA mULamAM jIvanA upayoganI mukhyatA che. mana, vacana, kAcAnA yoga bane pudgalanA paNa hoya jIvane ! eTalA ja mATe tattvArthasUtranA pAMcamA adhyAyamAM 'yoga upayogo nIvepu" sUtra Apela che. jJAnanA traNa bheda che. (1) jJAna sAvaraNa hoya ke nirAvaraNa hoya. (2) jJAna kramika eTale ke savikalpaka hoya ke akramika eTale nirvikalpaka hoya ane (3) jJAna apUrNa hoya ke pUrNa hoya. pUrNa, akramika, nirAvaraNa jJAna eka mAtra kevaLajJAna che. sayogI kevaLI bhagavaMtonA vacanayoga paNa kramika che ane chadmasthano vacanayoga paNa kramika hoya che. kAraNa ke vacanayoga pudgalano bane che ane pudgala dravyanuM paryAya svarUpa svabhAvathI ja kramika che. sarvajJa kevaLIbhagavaMta ke asarvajJa chadmastha, pudgala sAthe bhaLIne kriyA kare ke jJAnIne sahaja kriyA thAya to te kramika ja Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 1 hoya. paraMtu jJAnamAM e bheda che ke sarvA kevaLIbhagavaMtano upayoga akramika hoya paNa vacanayoga kramika hoya. jyAre asarvajJa zvasthano to upayoga paNa kramika hoya ane vacanacoga paNa kramika hoya. tethI cothA bhAMgA "syAddhakatavya eva'no lakSyArtha e karavAno che ke vakatavyanuM mULa je upayoga che te kramika (savikalpaka) ane akramika (nirvikalpaka) ema be prakAre che. Ama pUrvanA traNa bhAMgA zvAsthane lAgu paDe che ane pachInA cAra bhAMgA lakSya ke arthathI jJAnanI sAcI dazAnuM svarUpa samajAve che ane temAMya kevaLajJAnanuM svarUpa kevuM aAmika che tenuM lakSya karAvavAno uddeza che. jina kevaLI, dezanA kevaLI kevaLajJAnamAM jANe jue sarva paNa vacanayoga pudgalanA mAdhyamanA kAraNe kramika hovAthI sarva kAMI kahI zake nahi. vaLI vyakti vizeSanI pAtratA tevI hoya, bhavitavyatA tathA prakAranI hoya to kahe nahi. astinAstidharma yugapad hoya paNa kahevAmAM kramikatA hoya. uparAMta mUka kevaLI jANe badhuM bole nahi tethI kahe nahi. aMta:kRta kevaLI AyuSyanI tatkALA pUrNatAne kAraNe ane siddhabhagavaMto yogAtItadazAmAM hoI vyavahAra abhAve jANe badhuM paNa kahe nahi. kevaLajJAnI bhagavaMtane badhuM dekhAya che ane badhuM jaNAya che paNa bhAvibhAva tathA prakArano hoya to samaSTigata bInA hoya to samaSTine jaNAvatA nathI tema vyaktivizeSanI vyakitagata bAbate paNa pAtratA na hoya bhavitavyatA tathA prakAranI hoya to mona rahe che. chadmastha paNa jANavA chatAM bhAvi geralAbhane najara samakSa rAkhatA mIna dhAraNa kare che. vaLI kahevAmAM kramikatA che tethI kALamaryAdA paNa kahevAmAM naDatararUpa bane che. A thaI pAMcamA bhAMgAnI vicAraNA. je chaThThA ane sAtamA bhAMgAmAM nAsti ane astinAsti bhAMgAthI A ja rIte ghaTAvAya. kevaLajJAnI bhAvinA nAstibhAvane paNa jANe che paNa tathA prakAranI bhavitavyatA. hoya to mauna dhAraNa kare che. "astinAsti avakatavya ceva" bhAMgAmAM Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 pariziSTa - 1 AstinAsti ubhaya bAbate mauna rahe. kahevA yogya eTaluM ja kahe ane na kahevA yogya hoya te na kahe. pahelA bhAMgAmAM kathaMcit AtmA che ja evuM vidhAna thayuM je syAdvAdazailInuM kathana che. e ja vAta vedAMta kare che tyAre tyAM ekAntatA, Agraha Ave che ke AtmA ja che. AtmA sivAya kAMI nathI. ane sUtra Ape che ke "brahma satya jagata mithyA." brahma satya che e barobara paNa brahma ja satya che ane brahmA sivAya bIjuM kAMI che ja nahi e kathana jagata svarUpa jotAM svIkRta banatuM nathI. jagata vacce ane jagata sAthe jIvana jIvAya che to pachI tene nakArAyA kema ? brahma (AtmA) sivAya anya dravyonuM paNa astitva che tene kema nakArAya? jagata vinAzI eTale anitya evuM mithyA che to jagata avinAzI, nitya paNa che eno svIkAra paNa svAs avyayanA prayogathI thavo joIe. kemake jagata pravAhathI astitvathI anAdi anaMta (nitya) che paNa ghaTanA (Events) thI sAdi sAnta (anitya-mithyA) che. syAdvAdazailInuM satya kathanA to e hoI zake ke jagata sAdi sAntapUrvaka anAdi anaMta che. brahma satya jagata mithyA' e sUtra sAdhanA mATe UMcAmAM UMco vikalpa pUro pADe che ke brahma-AtmA ja sat che tene ja lakSamAM rAkhI enI prApti mATe ja je kAMI karavuM paDe te karavuM ane jagata-saMsAra asa-mithyA-vinAzI che to tenAthI chUTI javuM joIe ke ene choDI devo joIe. jenA darzananI syAdvAdazailIthI e sUtranuM arthaghaTana karIe to "brahma satya' e saMvega-mokSaruci' che ane jagata mithyA' e "bhava nirveda' che. paraMtu e sUtrathI jagatavyavasthA ke jagasvarUpanuM yathArtha nirUpaNa nahi thaI zake. e ja pramANe AtmA anitya che e bIjA bhAMgAnI vicAraNA che je bauddha mata che. AtmA anitya-kSaNika che e sAcuM paNa AtmA anitya ja che ema Agraha rAkhavo ane svAs avyayathI bIjI apekSAnI svIkRti na karavI e ekAntatA che jenAthI anya guNadharmano asvIkAra che ane tethI vastu, tattvanuM yathArtha nirUpaNa thatuM nathI. AtmA paryAyathI anitya eTale kSaNika kahIe tyAM sudhI kathanamAM yathArthatA che kemake tyAM paryAyanI apekSAe Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 1 19 vicAraNA thAya che. vAstavika Atmadravya paryAyathI anitya che paNa dravyathI dhruva-nitya che tethI to tattvArthasUtramAM sUtra ApavAmAM AvyuM ke "utpAdavyaya ghovya yukta sat" sAdhanAmAM vairAgya mATe paryAyanI kSaNikatAno vikalpa sAro ane upayogI che tethI ja jainadarzanamAM sAdhanAmAM dravyadRSTi upara bhAra mUkAyo. che. A sAdhanA vikalpo vItarAga prApti mATe pUrA hovA chatAM vastu svarUpanA yathArtha nirUpaNamAM tema jagata vyavasthAvAda samajAvavAmAM adhUrAM che. syAdvAda uparAMta sApekSavAda ane anekAntavAda paNa che je syAdvAdanA aMgarUpa hovA chatAM sUkSma bhedarekhA che. vaLI naya, nikSepA, pAMca samavAyI kAraNa, dravya, kSetra, kALa, bhAva e cAra saMyogo Adi syAdvAdanA pUraka che. A vizvamAM dravyo ekathI adhika che ane temanuM yugapad astitva che; eTaluM ja nahi paNa dravyanA guNo ekathI adhika aneka che; uparAMta pudgala paramANu ane jIvo saMkhyAthI eka nahi paNa anaMtA che; mATe ja padArtha aneka dharmAtmaka hoI, dravyanA sarvagrAhI mUlyAMkana mATe tenA sarva guNane anulakSIne saptabhaMgIthI thatI vicAraNA te anekAntavAda che. guNa e dravyanI mUDI arthAta saMpatti hovAthI anekAnta e vaibhava che jyAre anekAntanA mULamAM rahela AdhAra dravya to eka ja che eTale ekAnta che, je anekAntanA mULamAM rahela ekAnta evI mahAsattA che - svabhAvadazA che. A vizvamAM dareke dareka padArthamAM jo eka ja guNadharma hota to anekAntavAda hota nahi, paraMtu dareke dareka padArthamAM anaMta anaMta dharmo rahelAM che mATe anekAntavAdanI anivAryatA che. paraMtu e aneka dharma je dravyane AzrayIne rahelA che te AdhArabhUta dravya to eka ja che, tethI mULamAM ekAnta che. dravyo ekathI adhika che, dravyanA guNa ekathI adhika che ane jayAM ekathI adhika, be ke bethI vadhu vastu ane vyakitanA saMbaMdha hoya tyAM preta hoya che. jyAM preta hoya tyAM apekSA hoya che. apekSA hoya tyAM sApekSatA hoya che. arasaparasanI apekSAo saMtoSAtI nathI tyAM preta-taMdramAMthI baMda (yuddha)nuM nirmANa thAya che. cetana-jaDa, rUpI-arUpI, nitya-anitya, sthira-asthira, Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 pariziSTa - 1 pUrNa-apUrNa, guNa-doSa, puya-pApa, sukha-du:kha, saMvara-Azrava, baMdhana-mukita, sAlaMbana-nirAlaMbana, sAvaraNa-nirAvaraNa evAM paraspara virodhavAcaka zabdo sApekSavAdano khyAla Ape che. pUrNanI sAme pUrNanI sApekSatA hoya nahi, kema ke pUrNa eka ja bhede hoya. te advaita hovAthI nirapekSa che. paraMtu je apUrNa che, daita che te anaMtabhede che. apUrNanI sAme apUrNa hoya tyAre aneka apekSAo paraspara UbhI thatI hoya che. dareka dravya potAnA mULabhAva eTale ke mULa svabhAvamAM rahevuM te teno anAdi siddha hakka che. mATe pUrNanI sAme apUrNanI apUrNatAne batAvanAro vItarAga sarvajJa jinezvara prarUpita je sApekSavAda che te AdhyAtmika sApekSavAda che ane tethI ja te lokottara sApekSavAda che ke jenA dvArA AdhyAtmikatAnA zikhare caDhI mukti meLavI zakAya che. AthI viparIta vartamAnanA prasiddha vaijJAnika sara AInsTAInano je Theory of Relativity sApekSavAdano siddhAMta che te pudgalAbhinaMdI saMsArI jIvo mATeno samaye samaye parivartana pAmanAra evAM pudgaladravyanuM svarUpa samajAvanAra laukika sApekSavAda che. e apUrNa sApekSa apUrNanI vicArasaraNI che jyAre jaina darzanano sApekSavAda e nirapekSa (pUrNa) sApekSa apUrNa evo sApekSavAda che. Ama chatAM padArtha pAcho potAnA mULa svarUpe, mItikarUpe to pote potAthI ja evo svayaMbhU-nirapekSa ja che. e mULabhUta dravya anAdi, anaMta, anutpanna, niSpanna, svayaMbhU ja che. vaLI ene enA guNakAryamAM paNa anya padArthanI lezamAtra apekSA nathI. Ama sApekSanuM mULa nirapekSa ja che ane enuM phaLa tamAMthI advaita, drAmAMthI nirTa thavA rUpa sukhaduHkhamAMnA kaMThamAMthI mukatA thaI niti AnaMda svarUpa banavArUpa phaLa nirapekSatA che, jyAM koInA sAtha, sahakAra, sahayoga, maitrInI AvazyakatA nathI. bAkI jyAM sApekSatA che tyAM prema, sAtha, sahakAra, sahayoga, netrInI anivAryatA che. nahi to saMgharSa nirmANa thAya che. Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 1 21 vaLI jyAM kathaMcitA, AMzikatA (sarvatA) tyAM cAtA che ane tethI syAdAda che. anekAnta, sApekSa ane syAd e mULa ane phaLarUpe ekAnta, nirapekSa ane acATvI vacagALAnI sthiti che, jema mULamAM rahela bI phaLa svarUpe pariNamatA te mULamAM rahela bI pAchuM phaLamAM paNa maLe che. TUMkamAM anekAntanuM mULa paNa ekAnta che ane phaLa paNa ekAnta che. sApekSanuM mULa paNa nirapekSa che ane phaLa paNa nirapekSa che. syAnuM muLa paNa asyAd che. ane phaLa paNa asyAd che. vyavahAramAM, kathanamAM kramikatA che ane kramikatA che tethI naya che. anaMta dharmayukta paripUrNa vastu tattvanA svIkArapUrvaka tenA pRthapha ekeka dharmanuM jJAna ke kathana e naya che. naya e syAdvAdanA virATa svarUpano aMza mAtra che eTalA mATe ja syAdvAdane siMdhu ane nayane biMdunI upamA ApavAmAM AvI che. evAM aneka nAyabiMdu bhegAM maLe tyAre svAtAda siMdhu bane che. syAdvAda, anekAntavAda, sApekSavAda e jaina darzananI vizALatA, sarvagrAhitA, samagratA, vItarAgatA, maulikatAne udyota karanAra yathArtha svarUpa-nirUpaNavAda che. anekAntavAda, sApekSavAda ane svAdvAda e vivAda mATenA vAda nathI paNa jIvanI dRSTi che, jIvanA bhAva che ane jIvano svayaMno vyavahAra temaja jagata samastano vyavahAra che. vastusvabhAva ja evo che ane vastusvabhAva lokavyavahArano niyAmaka hoya che. lokavyavahAra kAMI vastusvabhAvano niyAmaka nathI hoto. ApaNA sAMsArika vyavahAramAM syAdvAdanI svIkRti garbhita rIte rahelI ja che, paraMtu loka tenAthI ajANa che. lokamAM kahevata che ke "AtmA amara che. to sAme tethI virUddha kahevata paNa che ke "nAma teno nAza che". baMne paraspara virUddha bhAva hovA chatAM te sahune svIkArya che. kAraNa ke AtmAne amara kahevAmAM Atma dravyanI apekSA che ane nAma teno nAza kahevAmAM nAma ane rUpa kahetAM paryAyanI kSaNikatAno dRSTikoNa rahela che. evI ja rIte paraspara viruddha kahevata che ke 'na bolyAmAM nava guNa', bole tenA bora vecAya", Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 1 'AzA amara che', "pArakI Aza sadA nirAza', 'kAlanuM kAma Aje karo', utAvaLe AMbA na pAke - dhIrajanA phaLa mIThAM". badhAya vidhAna (kahevato) potapotAnI te te apekSAthI sAcA che. 22 asti ane nAsti bhAMgAthI jIve potAnA asti eTale ke svasamaya thA svaparyAyane jANI samajI laIne je nAsti eTale ke parasamaya cA paraparyAya che tenAthI chUTI javAnuM che. 'para' che te pAkuM che ane pArakuM kadI ApaNuM eTale "sva" thAya nahi, pachI te vijAtIya hoya ke svajAtIya hoya. te ja pramANe je 'sva' eTale ApaNuM che te kadI pArakuM bane nahi. svamAM svAdhInatA che. paramAM parAdhInatA che. para kadI sva thAya nahi ane sva kadI chUTe nahi. e nyAye ApaNe ApaNA potAnA ApaNApaNAne jANIne samajIne Ape ApamAM samAI javuM, e ja parathI chUTI jaI karmarahita, niSpApa, nipuNya, niSkarmA, niSkaSAya, niraMjana, nirAkAra thaI asyAd banI rahevuM che. bIjI rIte A sthAdvAda zailIthI sAghanA paddhati vicArIe to sva guNanI ane sva doSanI astine jANI, svadoSa ane svaguNanI nAstine jANI; astirUpa doSanI nAsti karI, nAstirUpa guNanI asti karI; svaguNane avaktavya rAkhI, svadoSane vyakta karI; paradoSane avaktavya rAkhI, paraguNane vyakta karI, svamAM sthira thaI, sva prakAzakatA, sva-para prakAzakatA, sarva prakAzakatA, sarvocca prakAzakatA evI sarvajJatAne siddha karI avaktavya (avarNanIya) evAM nijasvarUpamAM lIna banI nizcaya (nijAnaMda)nA mahelamAM mahAlavAnuM che. sahu koI syAdnAMthI asyAd bane e ja abhyarthanA ! Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 2 pada - 5 : anulakSita pariziSTa - 2 aDhAra hAthInA daSTAMtathI kevaLajJAnanI samajaNa eka rAjA hato. ene traNa rAjakuMvara hatA. rAjAnuM avasAna thatAM traNeya rAjakuMvarane rAjAnI saMpatti tenA Adeza - vasiyatanAmA pramANe vaheMcI ApavAmAM AvI. chatAM chevaTe rAja saMpattinA sattara (17) hAthInI vaheMcaNI bAkI rahI gaI. rAjAno Adeza hato ke moTA rAjakuMvarane aDadhA hAthI maLe. vacalA rAjakuMvarane eka tRtIyAMza hAthI maLe, ane sauthI nAnA rAjakuMvarane eka navamAMza hAthI maLe. rAjAnA Adeza mujaba A rIte sattara hAthInA bhAga traNeya rAjukaMvarone kema vaheMcI ApavA te sahune mATe samasyA thaI paDI ke A koyaDo kema ukelavo ? rAjanA divAna DahApaNanA sAgara, buddhinA bhaMDAra hatAM. samasyA laIne rAjakuMvaro divAna pAse gayA. divAnajIe sattara hAthI laIne medAnamAM AvavAnuM rAjakuMvarone jaNAvyuM. bIjA divase rAjakuMvaroe sattare hAthIone medAnamAM khaDA karI dIdhAM. divAnajI pote, petAne rAjA taraphathI ApavAmAM AvelA hAthI upara besIne medAnamAM AvyA. potAnA hAthIne te sattara hAthInI haroLamAM ubho karI dIdho. divAnajIe aDhAra hAthInA aDadhAM eTale nava (9) hAthI pATavI kuMvarane laI levA jaNAvyuM. bAkI rahelA hAthImAMthI aDhAra (18) hAthIne eka tRtIyAMza (trIjo bhAga) eTale cha (6) hAthI vacalA rAjakuMvarane laI levA jaNAvyuM ane chelle nAnA rAjakuMvarane aDhAra hAthIno navamo bhAga (1/9 bhAga) eTale be hAthI laI levA jaNAvyuM. Ama rAjakoSamAnA aDhAra hAthImAMthI traNeya rAjakuMvarone anukrame nava, cha ane be hAthI eTale ke sattara hAthInI vaheMcaNI rAjAnA Adeza pramANe karIne divAnajI rAjAe petAne vAparavA Apela evA rAjAnA aDhAramAM hAthIne hoThe besI svasthAne vidAya thayA. Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 2 jema rAjAnA ja Apela aDhAramAM hAthI vaDe rAjAnA sUcavyA pramANe rAjAnA Adeza mujaba sattara hAthInI vaheMcaNIno ukela je saraLa rIte upara mujaba thayo tema jIvamAM potAmAM ja rahela potAnA sattAgata kevaLajJAnane jo jIva pragaTAve to sahu jIvana ghaTamALa, samasyAono ukela sahaja saraLa rIte capaTI vagADavA mAtramAM - samaya mAtramAM thaI zake ema che. 24 uparokata kathAnakanA aDhAramAM hAthInI jema kevaLajJAna badhAnuM hovA chatAM badhAthI nyAruM - nirALuM - anokhuM che. vaLI nirALuM hovA chatAM ya badhAMnI pUrti karI zakavAne samartha che. sarva samasyAno toDa kADhavAmAM samartha che. kevaLajJAna eka advitIya, ajoDa, anokhuM, nyAruM, nirALuM, che ane chatAMya eka, ajoDa, advitIya evuM e mahAna tattva che ke je sahunI saghaLI samasyAono ukela lAvavA sakSama che - samartha che. Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 3 pada 5-21 anulakSita pariziSTa - 3 - svarUpa vijJAna yAne jaina padArtha vijJAna (. gu. 5.) 25 jIvana vyavahAramAM padArtha vijJAna (Physics) - bhautikazAstra e jema agharo viSaya gaNAya che ane enAM bhaNanArA ane jANanArA ochA hoya che tema jaina darzana viSe dravya, guNa, paryAya e kaThina viSaya gaNAya che jene dravyAnuyoga tarIke oLakhAvavAmAM Avela che. kAraNa ke emAM mULabhUta evAM dravyanI, tattvanI Matter nI vicAraNA vigate karavAmAM AvelI che. A viSayane zuSka ane agharo gaNI bhalabhalAM vidvAno, paMDito tathA jJAna ane dhyAna ja jemanuM jIvana che evAM sAdhu mahAtmAo, sAdhakAtmAo paNa e viSayano sparza karavAthI pAchA paDe che, Dare che, hicakacATa anubhave che. koI viralA ja e viSayane sparze che ane emAM UMDA utarI jJAnAnaMda anubhave che. eTale ja to zAstramAM eTale sudhInuM vidhAna karela che ke jene dravya, guNa, paryAyanuM jJAna nathI e nizcayathI sAdhu nathI. dravyAnuyogano jANanAro tattvano jijJAsu che, tattvArthI che, AtmArthI che. vaLI pUrva maharSI siddhasena divAkara sUrIzvarajIe to tyAM sudhI kahyuM ke.... e be viNa, trIjo nahi sAdhu, bhAkhyuM saMmatitaE agAdha, e yoge jo lAge raMga to AdhAkarmAdika nahi bhaMga. dra.gu.pa. DhALa 1lI. jaina darzananI jema bhUgoLa che, je bRhatasaMgrahanI kSetrasamAsa che tema jaina darzananuM svarUpa vijJAna che te jaina padArtha vijJAna che. e dravya-guNa-paryAyanI viSaya vicAraNA dravyAnuyogamAM karavAmAM Avela che. dravyAnuyoga e jaina darzananA cAra mahatvanA anuyogo paikIno eka atyaMta mahatvano anuyoga che. e cAra anuyoganA nAma che (1) dravyAnuyoga (2) caraNakaraNAnuyoga (3) kathAnuyoga ane (4) gaNitAnuyoga. A cAra anuyogamAM badhuMya Agama sAhitya AvI jAya. A cAra anuyoga kramAnusAra nizcita kramamAM mUkavAmAM Avela che, je racanAkAranI adbhUta Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 pariziSTa - 3 viziSTatAnA arthAt sarvAMgitA - sarvajJatAnA darzana karAve che. cAra anuyogamAM dravyAnuyogane prathama kramAMke mUkela che kAraNa ke prathama vicAraNA dravya eTale ke padArthanI karavAnI hoya che. vizvamAM jo dravya ja nahi hota te pachI kazAnI vicAraNA karavAnI raheta ja nahi. vizvamAM jo koI dravya hoya to tenI koI kriyA, prakriyA hoya zake ane tenI upara kaMIka ne kaMIka prayoga thaI zake. - dravyAnuyogamAM dravyanI vicAraNAmAM, dravya keTalAM che, te dravya kayA kayA che, te dravyo kevAM kevAM che ? ane te dravyo kevAM kevAM hovA joIe ? te dravyonA guNadharma zuM che ? te dravyonuM svarUpa zuM che ? te dravyonuM virUpa zuM che ? te dravyono svabhAva zuM che ? te dravyono vibhAva zuM che ? vigere vigerenI vistRta vicAraNA karavAmAM Avela che. tyArabAda bIjA krame caraNakaraNAnuyogane sthAna ApyuM che. dravyAnuyogamAM dravyanI hakIkata ApI dIdhAM pachI caraNakaraNAnuyoganI jarUra zA mATe paDI ? caraNa eTale rojabarojanI dainika AcaraNa - vartana - cAritranI kriyAo. je sIttera che ane karaNa eTale ke jarUra paDe tyAre AcaravAnI kriyAo je paNa sIttera che. TuMkamAM kahIe to caraNa eTale cAritra arthAt saMyam ane karaNa eTale tapa arthAt Indriyadamana. dravyAnuyogamAM dravyanI vicAraNA dvArA samajAvavAmAM AvyuM che ke A vizvamAM jo koI dravyanI durdazA thaI hoya to te jIvadaLa - jIvadravyanI ja thaI che. kAraNa ke jIvadravya (saMsArIjIva) enA niyamamAM svarUpamAM nathI. bAkI bIjAM badhAMya dravyo enA niyamAnusAra svabhAvagata vartI rahyA che. paNa eTaluM yAda rahe ke jIva sivAyanA bIjAM dravyo jaDa che ane jaDa hovAnA kAraNe vedana nathI. vedana nathI eTale e dravyone mATe sukha du:khano prazna nathI. vedana mAtra jIva dravyane che ane tethI ja jo sukha du:khano prazna koIe hala karavAno hoya to te mAtra jIvadravye ja hala karavAno che, kemake saMsArI jIva kyAMka sukhI che ke kayAMka du:khI che. saMsArIjIva dravyanI AvI dazAnuM kAraNa e che ke te tenA potAnA sAcA rUpamAM arthAt svarUpa dazAmAM nathI. Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 jIvadravyanA mULa zuddha svarUpane ane tenI vartamAna avasthA (dazA) ne dravyAnuyogamAM samajAvyA bAda, jIvane tenI vibhAvadazAmAMthI svabhAvadazAmAM kema javuM, vartamAna azuddha virUpadazAmAMthI svarUpane kema pAmavuM tenI AkhIya prakriyA arthAt AtmAmAMthI paramAtmA banavAnI, AtmAnA amaratvanI prAptinI prakriyA - sAdhanA caraNakaraNAnuyogamAM batADI che ane tethI ja cAra anuyoganA kramamAM tene bIjA sthAne mukela che. caraNa eTale cAritra ke saMyama je kAcapradhAna che ane karaNa eTale tapa je IndriyapradhAna che. arthAt Indriyadamana te tapa. niyamamAM nathI tene niyamamAM lAvavA mATe saMcamanI ane tapanI jarUra che. jJAna ane darzana je jIvanA nijaguNa che, e jIvanA jJAna-darzananuM svarUpa kevuM che e dravyAnuyogamAM samajAvavAmAM Avela che. jJAna-darzananuM sAcuM svarUpa anaMta rasarUpa che. anaMta darzana ane anaMta jJAnamAM je sahaja svAbhAvika AnaMdavedana che te anaMta rasarUpa sahajAnaMda vedana che je svAdhIna che, saMpUrNa che, sarvocca che ane zAzvata che. bagaDelAM, vikRta thayelAM, e vikArI jJAna-darzanane sudhAravA mATe ja caraNakaraNAnuyoga che. jJAna-darzananA zuddhikaraNanI prakriyA (Process), sAdhanA te ja caraNakaraNAnuyoga. dravyAnuyogamAM darda ane dardInI vAta thaI, paNa te dardInA dardane kADhavAnI, davA, upAya, IlAja caraNakaraNAnuyogamAM batAvela che. - dravyAnuyogamAM jIvAtmAnuM svarUpa varNavyuM ane caraNakaraNAnuyogamAM te jIvAtmAnA zuddhikaraNanI prakriyA batAvI to kharI, paraMtu jo koI jIvAtmA e pramANenI prakriyA dvArA sarvajJa, sarvadarzI paramAtmA - zuddhAtmA - siddhAtmA thayo ja na hoya to pachI dravyAnuyoga ane caraNakaraNAnuyoganA padArtho pramANabhUta Thare kema ? koI daSTAMta, dAkhalA, udAharaNa vinA dravyAnuyoga ane caraNakaraNAnuyoganI vAto satya che ema kema karI manAya ? dravyAnuyoga ane caraNakaraNAnuyoganI vAto pramANabhUta che e darzAvavA trIjA krame dharmakathAnuyoga Apyo ke je anuyogamAM je je jIvo zuddha thaI kevaLI bhagavaMta - paramAtma bhagavaMta banI vartamAnamAM vicArI rahyAM che, zuddhAtmA siddhAtmA thaI lokAgra zikhare siddhazilArUDha thayAM che ane bhaviSyamAM thanAra che e badhAMca jIvAtmAnI kathA Ave che. Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 pariziSTa - 3 aMte cothA krame gaNitAnuyoga mUkayo. dravya che to dravya keTalAM che ? jIvanI saMkhyA keTalI ? keTalAM jIvAtmA paramAtmA thayAM? je je dravyo che e dravyonI potAnI keTalI saMkhyA che vigere je kAMI che tenuM nizcita gaNita, gaNitAnuyogamAM Apela che. A vizvamAM je kAMI badhuM che enuM gaNita joIe. e mATe ja gaNitAnuyoga mUkyo. Ama jaina darzane jene padArtha vijJAnanI sAthe sAthe jenA ItihAsa, jena bhUgoLa, jena lalita sAhitya, jena tattvajJAna ApavAnI sAthe jena gaNita (Mathematics) paNa Apela che je, e darzananI sarvAgItA sUcave che. kevaLajJAna viSenI vAto je che e dravyAnuyoga che. kevaLajJAna prAptinI prakiyA - sAdhanAnI vAto che te caraNAraNAnuyoga che. kevaLajJAnI bhagavaMta arthAt kevaLInA jIvanavRtAMta che e kathAnuyoga che ane badhAMcanI gaNatarI je karI Ape che te gaNitAnayoga che. dravyAnuyogathI AtmA, AtmAne oLakhe, AtmAne oLakhyA (jANyA) bAda AtmAmAM rahelAM doSonuM nirAkaraNa, nivAraNa caraNakaraNAnuyoga dvArA thAya ane e mArge AgaLa vadhavA Adarza, AlaMbana pUruM pADe dharmakathAnuyoga. Ama dravyAnuyogathI AtmA, paramAtmAnI oLakha thAya, caraNakaraNAnuyogathI AtmA pavitra bane, kathAnuyogathI Adarza - lakSya baMdhAya, bhAvanA sudhare, bhAvika thavAya ane gaNitAnuyogathI buddhi sUma bane, lakSa vedI ekAgra thavAya. dravyAnuyogathI mana lIna thAya che. caraNakaraNAnuyogathI mana zuddha thAya che. dharmakathAnuyogathI mana namra thAya che ane gaNitAnuyogathI mana vizALa thAya che. dravyAnuyoga ke je mULa padArthazodhana che tenAthI sahaja dhyAna thAya che, jenA pariNAmarUpa sahajajJAna - brahmajJAna - kevaLajJAnanuM pragaTIkaraNa thAya che. dravyAnuyoga eTale pratyeka padArthanuM mULa zodhavuM. Ama dravyAnuyoga eTale padArthazodhana dvArA svarUpa zodhana. dravyAnuyogathI vizvanA pAMca mULabhUta anAdi-anaMta, niSpanna anutpanna, avinAzI, svayaMbhU tattvo (padArtho) che tenA zuddhAzuddha svarUpa samajaNathI AtmAnA svarUpanuM yathAvat jJAna, bhAnA thAya to sahaja dhyAnI thavAya ke je sahaja dhyAnathI sahajajJAnI - kevaLajJAnI Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa banAya. 3 sahaja jJAna sAdhya che, dhyeya che jyAre sahaja dhyAna e sAdhana che. sahaja dhyAna dravyAnuyogathI sulabha bane che. dravyAnuyogathI AtmatattvanI jANa thAya che ane je AtmAne jANe che tene bIjuM kAMI jANavAnI jarUra nathI. // Am nALati savva nALati II jaba jAnyo nijarUpako taba jAnyo sabaloka; nahI jAnyo nijarUpako, saba jAnyo so phoka. 29 AtmA sivAyanuM bIjuM badhuM ya jANavuM heya eTale tyAjya che. e choDavAnuM che. sarva vikalpone choDI nirvikalpa thavAnuM che. jeNe AtmAne jANyo che teNe bIjAM zAstrone jANavAnI jarUra nathI. dravyAnuyoganuM ATaluM mahAtmya svIkAryA bAda have ApaNe dravya guNa - paryAyanI vicAraNA tarapha vaLIe. - dravya : padArthavijJAna jema jagatanAM mULabhUta bhautika tattvo - bhautika padArthanI vAta kare che tema dravyAnuyoga jagata kahetAM vizva-brahmAMDa cosmose-universe je mULabhUta tattvanA AdhAre cAle che te tattvonI vAta kare che. A mULabhUta tattvo phakata pAMca dravyo che. A pAMce ya tattvone astikAya tarIke oLakhavAmAM Ave che. asti eTale pradeza e eno dArzanika pAribhASika artha che. Ama to astino artha hovuM Being thAya che. A pAMce astikAya sarvakALa hoya che. te sarvadA hoya che eTale asti kahevAya che. kAya eTale samuha athavA piMDa. pradezono piMDa eTale astikAya. A pAMca mULabhUta astikAyonA - pradezapiMDanA nAma che... (1) AkAzAstikAya (2) dharmAstikAya (3) adharmAstikAya (4) pudgalAstikAya ane (5) jIvAstikAya. A pAMca astikAya paikInA prathama cAra astikAya jaDa che. jIva nathI eTale ajIva che. jyAre pAMcamu jIvAstikAya cete che eTale cetana che ane jIvavA Icche eTale jIva che. vaLI AmAMnA prathama traNa tattvonuM kevaLa astitva che ane traNe ya pota potAnA svabhAva arthAt sva guNa pramANenuM kArya pota potAnA sva sthAne rahIne bAkInA bIjAM koI paNa dravyanAM guNane lezamAtra kSati (bAdhA) phoMcADyA vinA kare che. TuMkamAM koI paNa jAtanI asara eTale Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 pariziSTa - 3 ke bAdhA hoMcADyA vinA ke bAdhA pAmyA vinA avyAbAdha rahIne sva guNa kArya kare che. tethI ja pAMca paikInA A traNa mULabhUta tattvo - dravyo zuddha che. ethI ja te traNe ya arUpI che ane zuddha che. rUpI zuM ? ane arUpI zuM? e viSe vicAraNA AgaLa upara karIzuM. cothuM mULabhUta tattva-dravya pudgalAstikAya che te paNa jaDa che. paraMtu e dravya rUpI che. jyAre pAMcamuM mULabhUta tattva-dravya jIvAstikAya enA mULa zuddha svarUpamAM arthAt enA parama svarUpamAM arUpI che ane jJAyaka, vedaka, cetaka hovAthI cetana che. jIvAstikAyanuM zuddha svarUpa, paramAtmasvarUpa, siddhasvarUpa, brahmasvarUpa tarIke oLakhAya che je AtyaMtika zuddhAvasthA, svarUpAvasthA, sahabhAvasthA che. paraMtu e ja jIvAstikAya enA anAdinA azuddha svarUpamAM e cetana hovA chatAM pulAstikAya saMyoge rUpI che. e enuM sAMyogika svarUpa che ane te jIvanuM sAMsArika svarUpa hovAthI evAM jIvAstikAyane saMsArI jIva kahevAya che. jIvane enuM e saMsArIpaNuM, rUpIpaNuM rUpI evAM pudgalAstikAyane kAraNe prApta thayuM che tethI sAMyogika che. jagata AkhAmAM jagata AkhAnI je kAMI ramata cAlI rahI che, je kAMI dunyavI - jAgatika nATaka jagata raMgamaMca upara bhajavAI rahyuM che, je kAMI ghaTanAo ghaTI rahI che, je kAMI banAvo banI rahyAM che, je kAMI khela khelAI rahyAM che te sarva bIjuM kAMI nahi paNa A jIva kahetAM jIvAstikAya ane pudgalA kahetAM pudgalAstikAyanI ramata ja che. prathama traNa tatvo agAu jaNAvyA mujaba avyAbAdha che eTale ke emanAmAM bAdhya-bAdhaka bhAva nathI arthAt arasaparasa asaraabhAva che. arthAt zUnya tatva che. A traNe ya tattvo nirdoSa tattvo che. anya tattvo sAtheno, A traNe ya tattvono saMbaMdha sarvathA nirdoSa saMbaMdha che. jyAre AthI viparIta pudgala ane jIvAstikAya (saMsArI - azuddhajIva)mAM bAdhya bAdhakatA che arthAt ubhaya arasaparasa ekabIjAne asara (bAdhA) hoMcADe che ane ekabIjAthI bAdhA (asara) pAme che. A ubhaya astikAyano saMbaMdha sadoSa saMbaMdha che. saMsArIjIve, pudgalanI A badhAmAMthI mukta thavAnuM Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 31 che. sadoSamAMthI nirdoSa banAvAnuM che mATe ja vartamAnamAM yama, niyama, saMyamamAM rahI nirdoSa vyavahAra karavAno che. A mATe ja thaIne dravya-guNa-paryAyano abhyAsa karavAno che. jIva pudgala sAthe sadoSa saMbaMdhathI kSIranIra jema baddha thavAM chatAM jIva potAnuM jIvatva - cetanatva akabaMdha akhaMDa jALavI rAkhe che bhale teNe anAdithI pudgalasaMge potAnuM pUrNatva - zuddhatva gumAvI dIdhuM che. cetana, cetana rahe che - jIva, jIva ja rahe che ane ajIva jaDa thaI jato nathI mATe te puruSArtha kare to potAnA puruSa (AtmA)nA pUrNatvane - zuddhatvane pAmI zake che. bhAMgyuM bhAMgyuM to ya bharUca che ! khaMDiyera to paNa te mahelanuM che ! azuddha to ya AtmA che ! pUrNa nahi to ya pUrNano jIvaMta aMza che ! ethI ja to jJAnIe kahyuM che ke..... aMza paNa navi ghaTe puraNa dravyanA, dravya paNa kima kahuM dravyanA guNa vinA, akala ne alakha ema jIva, ati taMtathI prathama aMga vaghu apadane pada nathI. chatAMya puraNa no hovA chatAM ya aMza che. aMza pUrNanI barobarI karI zake nahi. A part cannot be equal to whole. aMza (vikala) akhaMDa (sakala) barobara-sama nahi hoya zake. zarIranA avayavo, zarIranI sAthe ja zobhe. avayava kapAyA bAda zarIra paNa sAruM nahi lAge, evo zarIrI, apaMga-vikalAMga kahevAya je pUrNAga-sarvAganI barobarI karI zake nahi. pAMca mULabhUta dravyo viSe ATalI pUrvabhUmikA bAMdhyA bAda have AgaLa dravya zuM che ? e viSe vicArIzuM. je anAdi - anaMta niSpanna, anutpanna, avinAzI, svayaMbhU, svataMtra, svAdhIna hoya te mULabhUta dravya che. brahmAMDamAM AvAM dravyo kevaLa agAu jaNAvyA mujabanA pAMca dravyo che. vaLI je ghuva che, nitya che, sat che, sadA sarvadA che te mULabhUta dravya che. jenA darzane cAra sUtrAtmaka vAkyothI dravyanI vyAkhyA bAMdhI che. Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 (1) II guNa paryAyavata vyA je guNa ane paryAyathI yukta che te dravya che. guNa e dravya bhedaka che. ane paryAya e guNa bhedaka che. dravyanI oLakha enA guNathI che ane guNanI oLakha enA paryAyathI che. "dati rUti dravya' sthira rahI utpAda-vyaya eTale paryAyarUpe je dravyA kare che te dravya che. jenI utpatti nathI ke jeno vinAza nathI te dravya che. te anAdi anaMtA che. jenI utpatti ane vinAza che te paryAya che je sAdi sAnta che ne dravyanA AdhAre che. dravyanA dharma ke jenAthI te te dravyanI oLakha thAya che ane je dravyanI sAthe ne sAthe rahe che te dravyanA guNa che. (2) II ja dravya traNa II jenuM lakSaNa, sat kahetA avinAzI che, nitya che, dhruva che, zAzvata che, te sat che. ane sat che te dravya che. (3) I FAra vyaya dhrauvyayukta sat II. je utpAda, vyaya, dhruva yukata sat che te dravya che. A vyAkhyA pAMce astikAmAM ane vizeSa karIne pulAstikAyamAM ghaTe che. bAkInA cAra astikAmAM A vyAkhyA te astikAyo viSe enA agurulaghu guNamAM je padgaNa hAni-vRddhi bhAva che tene anulakSIne karAyela che. " (4) II artha riyAvara jatu II je nijaguNa anusAra kArya kare che te sata che ane te dravya che. svaguNa anusAra svAbhAvika thatuM kArya sahaja ja hoya che eTale ke e prayatnapUrvaka thatuM saprayatna, saMkalpapUrvakanuM ke sahetuka kArya hotuM nathI. jemake pUSpano pamarATa, jalanI zItaLatA, jaLAzayanuM jalapradAnatva, vRkSanuM phalapradAna- ItyAdi. je uparokta cAra sUtrAtmaka vyAkhyAmAM baMdha bese che te dravya che. TuMkamAM utpana che te paryAya che. saMpana che te guNa che. niSpana che te dravya che. AvA dravyanA pAchA traNa vibhAga paDe che. (1) dravyanA pradezonI saMkhyA, Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 3 (2) dravyanA guNa arthAt jAtitva - jAtipaNuM, (3) dravyanA guNanA paryAya arthAt guNa kArya. 33 pAMceya dravyamAM pota potAnA nijaguNa ane paryAya rahelAM hoya che. dravya e AdhAra che - adhiSThAtA che. e adhiSThAtA dravyanA AdhAre rahelAM guNa ane paryAya che te Adheya che. sthUla udAharaNathI spaSTa karIe to.... sAkara e dravya che ane sAkarane sAkara tarIke oLakhavAnAra sAkarano guNa mIThAza e sAkaranA AdhAre sAkaramAM vyApIne rahela che. sAkara AdhAra dravya che ane sAkaranI mIThAza e sAkarano guNa Adheya che. sAkara mIThAza vinAnI nahi hoya ane sAkaranI mIThAza sAkara vinA svataMtra nahi hoya. pAMceya dravyo sapradezI che. paraMtu pradezanI saMkhyA judI judI che. AkAzastikAya dravya eka ane akhaMDa hovA chatAM lokAloka vyApIne rahela che jenA dharmAstikAya, adharmAstikAyanA vistArathI lokAkAza (jyAM pAMceya astikAya vyApI rahela che) ane alokAkAza (jyAM mAtra AkAzAstikAya che) evAM be vibhAga paDe che. e saghaLAMya lokAloka AkAzanA pradezonI saMkhyA anaMtAnaMta che. Ama samasta AkAza anaMtAnaMta pradezI che. jyAre dharmAstikAya ane adharmAstikAya eka ane akhaMDa hovA chatAM te ubhaya dravya asaMkhyAta pradezI che. pudgalAstikAya dravya puraNa-galana svabhAvavALuM hovAthI teno eka avibhAjya aMza arthAt paramANu paNa anekavidha pariNAma pAmavAnI zakitavALo hovAthI anaMtapradezI che ane vaLI evAM pudgala paramANunI saMkhyA paNa anaMta che. pudgalanA pAchA skaMdha, deza, pradeza ane paramANu evAM cAra bhAga paDe che paraMtu paramANu svayaM svataMtra ekapradezI che e paramANunA ja dvayANuka (be paramANunI saMlagnasthiti) mAMDIne saMkhyAtA pradeza, asaMkhyAtA pradeza ane anaMtA pradezanA skaMdha bane che. pudgala paramANu eka ja svataMtra hoya tyAre paramANu kahevAya che je pudgalano avibhAjya undivisible aMza che. jayAre pudgala paramANu svataMtra na rahetAM pudgalaskaMdha (skaMdha - jaththo-Mass) sAthe saMlagna (joDAyela) hoya che tyAre te pradeza kahevAya che. Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 jIvAstikAya pote asaMkhyAta pradezI che paraMtu jIvonI saMkhyA anaMtI dharmAstikAya ane adharmAstikAya eka eka dravya hovA chatAM vyApaka nathI. ubhaya asaMkhyAta pradezono banela eka eka skaMdha che. e ja pramANe pudgalAstikAya paNa anaMta hovA chatAM sarvavyApaka nathI kemake alokAkAzamAM nathI. tema saMsArIjIvo paNa anaMtA hovA chatAM sarvavyApaka nathI. jyAre sitAnA jIvo anaMtA che ane e anaMtA siddhanA jIvo emanA kevaLajJAna vaDe sarvavyApaka che. siddhanA jIvo temaja sarva kevaLajJAnI bhagavaMto emanA jJAnaguNa vaDe karIne lokAloka sarvavyApI che arthAt lokAloka prakAzaka che. kevaLajJAna guNathI sarva kevalI bhagavaMtomAM eka che arthAta sAmya che. AtmAnA anaMta guNo hovA chatAM te sarva guNonA vedadAra mAnada to emano eka advitIya, ajoDa che ane sahu kevaLajJAnI bhagavaMtano sarakho che. e paramAvasthAnI pele pAra jJAna ane AnaMdanI AgaLa koI bheda nathI, taratamatA nathI ane tethI ja paramAtmAnA vizeSaNo che." * kritIyana zuddha nityama pUrNa ____ nirguNaM niSkriyaM. zAMtam niravadyaM niraMjanam // pAMca dravyomAM mAtra jIva ane pudgala e be dravyo baddha saMbaMdhathI pariNAmI che. bAkInA traNa dravyo apariNAmI hovA chata svabhAve sva guNa-paryAyamAM pariNAmI che. te ja pramANe jIva ane pudgala paNa pAchA svI guNa-paryAyamAM to pariNAmI che ja. pAMce dravyomAM eka mAtra pudgaladravya mUrti ane rUpI che. saMsArIjIvA arthAt azuddhAtmA paNa anAdithI pudgalasaMge mUrta ane rUpI che. bAkIjIvA enA zuddhasvarUpamAM - siddhasvarUpamAM - brahmasvarUpamAM to amUrta, arUpI che. pI-aApI-pUrva-amUrtaH mUrta eTale AkAra yukta. mUrta eTale saMsthAna, AkAra. jene AkAra che, je AkAra sahita sAkAra che te mUrta che. vAstavika pAMce dravyone potapotAno AkAra to che ja ane te draSTie pAMce dravyo mUrta che, paraMtu pudgala dravyanA AkAro badalAyA kare che tethI tene mUrta kahela che. Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 bAkInA cAra dravyo AkAza, dharma ane adharmAstikAya tathA paramAtmasvarUpe jIva ekaja AkAramAM traNe kALa hovAthI arthAt ekAkAra hovAthI amUrta che. arUpI dravya carmacakSuthI dazya nathI. arUpI dravyane varNa nathI. pudgaladravyA sivAyanA cAreya dravyo arUpI che jyAre pudgaladravya ane pudgalasaMge jIva-saMsArI jIva rUpI che ane mUrta che. eTale ke rUpArUpI che. e parivartanazIlA ane paribhramaNazIla che. jenAM rUpamAM rUparUpAMtaratA che, mUrta mUrtItaratA che te rUpI ane mUrta padArthonuM banavAnuM, bagaDavAnuM cAlu ja rahe che ane kSetramaMtara thayAM kare che. jenuM niraMtara parivartana ane paribhramaNa thayAM ja kare che te pudgaladravya che. puraNa ane galana satata thayAM ja kare che. code rAjalokamAM satata eno jhaLapATa cAlu rahe che. amuka samaya sudhI jo pudgala koI eka kSetre sthira rahe to paNa tenuM rUpAMtara - parivartana to niraMtara cAlu ja rahe che. puraNa ane galana satata cAlu hovAthI te dravya pula kahevAya che. pudgaladravyanuM rUpa badalAtAM nAma badalAya che. khetaranA "gha" ghare 'loTa' rUpe pariName che ane rasoDAmAM roTalI, bhAkharI, pUrI, lADavo bane che tyAre te te nAme oLakhAya. che. 3pa kare eTale nAma kare ane rUpa nAma kare eTale kArya kare. je sadA sarvadA ekaja AkAramAM hoya che te arUpI che, amUrta che. e anAmI hoya che, avinAzI hoya che, nitya hoya che, akriya hoya che, akhaMDa hoya che, pUrNa hoya che. sarva zabdono lakSyArtha eka ja che. kSetra-kSetrI : pAMca dravyomAM AkAza kSetra che ane bAkInA cAra dravyo AkAzamAM avagAhanA laIne rahe che tethI te cAreya dravyo kSetrI che. ya-wiAtA : jIvAstikAya jJAtA che ane bAkInA cAreya dravyone jIvAstikAya khyAti Ape che tethI te joya che. jIva jJAnathI sarvagata che. AkAza kSetrathI sarvagata che. bAkInA dravyo asarvagata che. dravyanI ATalI vicAraNA bAda have ApaNe guNa viSe vicArIzuM. guNa : zuM che ? e praznanA uttarathI dravya viSe jANakArI maLe che. kevuM che ? Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 pariziSTa - 3 e praznanA uttarathI dravyanA guNa-paryAya viSe jANakArI maLe che. guNa e agAu jaNAvyA mujaba dravyamAM bheda pADe che. eTale ke dravyanI oLakha Ape che. Ama guNa e dravyano dharma che. guNa e dravyano svabhAva che. vastunuM vastutva arthAt vastu svabhAva e guNa che. padArtha vijJAnamAM paNa guNadharmo parathI nizcita kayo padArtha che teno nirNaya thato hoya che. jemake raMga pILo che, akADhe che ane ghanatA amuka che to te sonuM che. koIpaNa dravya guNa vinAnuM hoI zake nahi. dravya hoya to tenAmAM amuka guNa hovA ja joIe. guNanA be bheda paDe che. sAmAnya ane vizeSa. je guNa eka karatAM adhika dravyamAM hoya tene sAmAnyaguNa kahevAya che jyAre je guNa te dravyano potAno. Agavo viziSTa guNa hoya tene vizeSaguNa kahevAya che. e vizeSaguNane paramaguNa, paramabhAva ke svabhAva paNa kahevAya che. sAmAnya guNa daza che ane vizeSa guNa soLa che. sAmAnya guNa : (1) astitva: pradezatvathI trikALa, sadA, sarvadA, sarvakALa vidhamAnA hovuM e te dravyano astitva guNa kahevAya che. (2) vastutva : guNakriyAnA sAtatya (niraMtaratA)ne vastutva kahe che. udAharaNa tarIke jIvano guNa jJAna che. koIpaNa jIvAstikAya dravya jJAyakatA ane vedakatA vihoNu nahi hoya. jIvanA A jJAnaguNa eTale ke jovA, jANavA, vedavAnI kriyAnuM sAtatya je cAlu che te jIvano vastutva guNa che. jIva amuka samaya ja jue, jANe, vede ane amuka samaya jue, jANe, vede nahi arthAt teTalo samaya jIva, jIva maTI ajIva (jaDa) thaI jAya evuM kayAreya banatuM. nathI. vadhu spaSTa eka udAharaNa laIne karIe. sAkaramAM sAkaranI mIThAza kAyama sAkaranI sAthe hoya che. sAkara evI nathI hotI ke tenI mIThAza savAre 8 thI. 12 hoya ane bapore 12 thI 4 nahi hoya. ema je sAkara mIThAza vinAnI thaI jatI hoya to te sAkara kahevAya nahi. TUMkamAM guNanI dravya sAthenI abhedatA e dravyanuM vastutva, guNa dravyano sahabhAvI che. guNa e dravya svabhAva che. guNa dravyanI muDI che. dravya guNa saMpanna hoya che. Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 37 (3) vatva : II gukha paryAyavA dravyam II A cokkasa amuka ja dravya che, evI dravyanI pratIti karAvanAra, dravyanI nizcita oLakha ApanAra je tattva dravyamAM rahela che, te tattvane te dravyatva kahevAya che. TuMkamAM svatanta te dravyatva. (4) pradezatva : je koI paNa dravya hoya te pradezanA samuharUpa che. astikAya ke pradezapiMDarUpa dravya hoya che. pradezanuM kada avibhAjya hoya che. e avibhAjya pradezane kevaLajJAnInA jJAnamAM paNa vibhAjita karI zakAtuM nathI tevuM sUkSmAtisUkSma hoya che. Avo nAnAmAM nAno - jhINAmAM jhINo. sUkSmAtisUkSma bhAga ke jenAM AgaLa bhAga pADavAM zakya nathI tene pradezatva kahe che. () mUrtatvaH "pariNAmI jIvamuttama sapasaekA khittakriyAe, nicca kAraNa kattA savvagaya Iyara apavaze." uparanI gAthA navatatvanI gAthA che. mULa gAthA uttarAdhyayana sUtranI che mUrta eTale AkRti. AkRti eTale saMsthAna. AkRti eTale dravyae potAnA kada pramANe AkAzakSetre rokela hada-jagA. AkAzapradeze dravyae rokela kada te dravyanuM mUrtatva. pAMceya astikAyanA pradezapiMDane AkRti - saMsthAna lAgu paDe che vacce potAnA pradezapiMDathI AkAzamAM bAMdhelI hada te e dravyanI mUrti. uparokta vyAkhyAnusAra pAMceya dravyo mUrta che kemake pratyeka dravyanuM potAnuM saMsthAna che, AkRti che, mUrti che. chatAM agAu jaNAvI gayA mujaba je mUratA badalAyA kare che arthAt mUrtamUrtItaratA thayA kare che te dravya ja vAstavika mUrta che. jyAre je dravyanI piMDAkRti sthira che, jayAM mUrta mUrtItaratA nathI te dravya amUrta che. mUrtamUrtItaratA nathI, tene niSedha rUpe vyakata karavA mATe amUrta jaNAvela che. bAkI mULabhUta rIte amUrta paNa mUrta ja che paraMtu trikALa tenI mUrata eka che. vaLI je mUrta che te rUpI che ane amUrta che te arUpI che. dravyanuM guNakArya che te e dravyanuM rUpa che. dravyanuM A rUpa nitya ane anitya ema be prakAre che. nitya eka ja guNakArya che. nitya eka ja rUpa che te arUpI che. eka sarakhuM guNakArya nathI te anitya che ane anitya che tenuM Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 guNakArya ekasarakhuM hotuM nathI. e ja pramANe je anitya hoya che tenuM rUpa ekasarakhuM hotuM nathI paraMtu te bahurUpI hoya che. rUpa e kALavAcaka zabda che jyAM utpAda vyaya hoya che jyAre amUrta eka kSetravAcaka zabda che. amUrta che te sthira che ane eka kSetrI che. je asthira che te mUrta che ane emAM saMkoca vistAra che tathA kSetramaMtaratA che. je dravyanA guNaparyAyamAM anityatA che tenA AdhArarUpa pradeza asthira che. je dravyanA guNaparyAyamAM nityatA che tenA AdhArarUpa pradeza sthira che. (9) cetanAtvaH cetanatva eTale cetanA, jJAna-darzana upayoga. citi dhAtu uparathI cetanA zabda ubhavyo che. je sukha duHkhanA vedanamAM cete, lAgaNIzIla bane te cetana. cetavAnA arthamAM vedanA ane jANavAnA arthamAM jJAnaprakAza. (9) cetanatva cetanatvano abhAva te acetanatva. jIvatvano abhAva te acenata arthAt jaDatva. (8) amUrtatvaH mUrtatvano abhAva arthAt jyAM mUrtamUrtItaratA nathI te amUrtatva. (9) pramevatva H zeyatva, prameyatva e padArthamAM jaNAvAno guNa che. jyAre pramAtA-jJAtAmAM arthAt jIvamAM jANavAno guNa che. ubhayano paraspara anyonya nimitta-naimittika guNa che. jemake loDhAmAM kheMcAvAno guNa che ane lohacuMbakamAM kheMcavAno guNa che. lohacuMbaka loDhAne ja kheMcI zakaze paNa lAkaDAne nahi. A nimitta-naimittika guNa-bhAva che. (10) agurulaghutva: A guNanuM kArya dravyane potAnA mULabhUta svarUpamAM sthira rAkhavAnuM che. A guNa sUkSma che ane te matijJAnano viSaya nathI. e zraddhAno viSaya che kemake Agamagamya ane kevaLIgamya viSaya che. agurulaghu je sAmAnya guNa che ane pAMceya astikAmAM ghaTe che e arthamAM hAnivRddhi rahita sama che te agurulaghu che. pAMceya astikAyanA pratyeka pradezamAM utpAda-vyayarUpa SaguNa hAnivRddhi bAra bhede kramikabhAve je thayAM kare Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 3 che tenuM prayojana e dravyane potAnA svabhAvathI sthira rAkhavAnuM che evo je artha anurUlaghuno karavAmAM Avela che te Agamagamya, kevaLIgamya che. ApaNA alpa matijJAnanI phoMcanI bahArano viSaya che. 39 anurUlazunA bAra bhAvomAM mAtra utpAda-vyaya ja lAgu paDe che paraMtu saMyoga-viyoga, saMkoca-vistAra, sarjana-visarjana, rUpa-rUpAMtara, kSetra-kSetrAMtara, parivartana ke paribhramaNa lAgu paDatAM nathI. dareka dravyano je svabhAva hoya, te svabhAva traNeya kALamAM je kAraNe abAdhita rahe tenuM nAma agurulaghupaNuM. vaLI traNe kALamAM dravyanuM akhaMDa, abhaMga, astitva paNa agurulaghu guNane AbhArI che. pAMce astikAyanA anurUlaghu guNamAM koI saMyoga-viyoga ke sarjana-visarjana na hovAthI tyAM kartA bhoktA bhAvo lAgu paDatA nathI. koI rAga-dveSanA bhAvo paNa tyAM lAgu paDatAM nathI. pudgala dravyamAM paNa sUkSma athavA bAdara skaMdhamAM anurUlaghu guNanA je bAra kramika bhAvonAM utpAda-vyaya thayAM kare che tenAthI koI vizeSa dekhAtI parivartanatA AvatI nathI ane tyAM koI kartA-bhokatAnA bhAvo thatAM nathI. te guNanA nimitte te bhAvo vaDe karIne koI hAnivRddhi ane kSati phoMcatI nathI. agurUlaghu guNanI vicAraNA karatAM saMsArI jIvonA kartA-bhokatA bhAva upara, temanA jJAna darzananA upayoga upara ane tenA sukha duHkha upara anya dravyonA guNaparyAya vaDe zuM parivartana Ave te apekSAe jijJAsu ciMtake vicAravuM. bAkI agurUlaghu nAmakarma e nAmakarmanI eka prakRti che je anurUlaghu guNathI bhinna che ane teno artha judo thAya che. gotrakarmanA nAzathI siddha paramAtmAonA jIvomAM utpanna thato agurUlaghu guNa te siddha paramAtmAnA AtmapradezonI piMDAkRti je temanA carama (aMtima) zarIrathI kadamAM eka tRtIyAMza (1/3) ochI che ane te AkAre urdhvagamana gatie siddhazilA upara lokAgra zikhare evI ne evI ja sAdi anaMtakALa sudhI rahe che. e siddhAtmAnA jIvonA pradezonA sthiratva ane AkRtinA samatvane sUcavato Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 guNa che. vaLI nAmakarmanI pratyeka prakRtimAM agurulaghu nAmakarma che te zarIra Azrita - dehAzrita che. eTale ke je vyaktinuM zarIra jADuM cA pAtaLuM hoya te e vyaktine besavA, uThavA, hAlavA, cAlavA AdimAM koI vAte koI paNa jAtanA kAryamAM pratikULa na hoya tevI bAhyasthiti te agurulaghu nAmakarma. nAmakarmanI prakRti cAra prakAre che. (1) piMDAkRti (2) pratyeka prakRti (3) trasa dazaka (4) ane sthAvara dazaka. pratyeka prakRti pAchI ATha che jemAMnI agurulaghu nAmakarma prakRti eka che je dehAzrita che. e agurulaghu sAmAnya guNathI judI paDe che teTalI spaSTatA karavA pUrato ATalo khulAso karyo. vizeSa guNa : A amuka cokkasa dravya che enI pratIti karAvanAra dravyanA paramabhAvane, svabhAvane te dravyano vizeSaguNa kahevAya che. vizeSaguNamAM prathama cAra guNa darzana, jJAna, sukha (cAritra ane tapa) tathA vIrya che. uparAMta amUrtatva ane cetanatva e vizeSaguNa che. A che jIvAstikAya kahetAM jIvanA - AtmAnA vizeSaguNa che. varNa, gaMdha, rasa, spartha tathA mUrtatva ane acetanatva e pudgalanA che , vizeSaguNo che. gatipradAnatA * gati hetutva, acetanatva ane amUrtatva e traNa dharmAstikAyanA vizeSaguNo che. sthiti pradAnatA - sthitihetutva, acetanatva ane amUrtatva e traNa adharmAstikAyanA vizeSaguNo che. avagAhanA hetutva - avagAhanA pradAnatA, acetanatva ane amUrtatva e traNa AkAzastikAyanA vizeSaguNo che. atre jijJAsuone zaMkA e upasthiti thAya ke cetanatva ane acetanatva tathA mUrtatva ane amUrtatva e cAre guNone sAmAnya guNo paNa gaNAvyA ane vaLI vizeSaguNo paNa gaNAvyA. Ama kema ? A zaMkAnuM samAdhAna e che ke ekathI adhika dravyo amUrtatvano guNa dharAve che tethI te guNane sAmAnya guNa kahyo. eja prakANe ekathI adhika dravyo acetanatvano guNa dharAvatA Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 hovAthI te guNa paNa sAmAnya kahyo che. vaLI jIvonI saMkhyA ekathI adhika anaMtI hovAthI cetanatva guNane temaja pudgalaparamANunI saMkhyA paNa ekathI adhika anaMtI hovAthI mUrtatvaguNane sAmAnya kahela che. uparAMta jIvAstikAyane anya cAra dravyo dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya ane pulAstikAyathI nokho nirAlo tAravavA mATe thaIne cetanatva guNane vizeSaguNa kahyo ane pudgalAstikAyane anya cAra astikAyathI juduM tAravavA mATe thaIne mUrtatvaguNane vizeSaguNa kahela che. dravyanA sAmAnya ane vizeSaguNa bAbate ATaluM vigate vicAryA bAda dravyanA sAmAnyaguNanA be peTAbheda 'urdhvatA sAmAnya ane tiryaka sAmAnya che te aMge have vicArIe. urdhvatA sAmAnya : je dravyanI tenA pratyeka paryAyamAM - sarvakALamAM, badhIja hAlata-avasthAmAM sarvathA hAjarI hoya tene urdhvatA sAmAnya tarIke oLakhavAmAM Ave che. badalAtAM jatAM mATInAM pratyeka pAtramAM, kuMbha, koThI, kulaDI, kaleDA, koDiyA e sarva pAtramAM mATI to tenI te ja che. dareka pAtramAM mATIne dravyarUpe samajAvatuM, javAstikAya - jIvanA vartamAna A bhava ane gatabhava tathA anAgata parabhavanA pratyeka paryAyamAM jIvatva, Atmatattvane samajAvatuM je sAmAnya tattva che te urdhvatA sAmAnya che. jyAM kArya-kAraNanI paraMparA cAlu rahe tyAM urdhvatA sAmAnya hoya che. jIvanamAM pratyeka bhavamAM, pratyeka bhAvamAM, pratyeka paryAya-hAlata-avasthAmAM, zizu avasthAmAM, kIzorAvasthAmAM, yuvAvasthAmAM, prauDhAvasthAmAM, vRddhAvasthAmAM ane AgaLa upara bhavobhavanI pratyekAvasthAmAM AtmAnI je hAjarI hoya che te urdhvatA sAmAnya che. emAM paryAya-hAlata-avasthA-AkAra to badalAya che paNa badhIya avasthAmAM mULabhUta jIvadaLa-jIvadravya-AtmA to hAjara ne hAjara ja hoya che. chatAM ya siddha paramAtmAnA jIvAtmAomAM urdhvatA sAmAnya ghaTatuM nathI kAraNa ke te AtyaMtika zuddhAvasthA, sahajAvasthA kRtakRtyAvasthA hoya che eTale ke kAraNa kAryano aMta AvI gayo hoya che. emaNe to nitya paryAyanI, sAdi anaMta siddhAvasthAnI prApti karI lIdhI hovAthI dravya ane paryAya abheda thaI gayAM che. e akramA avasthA che. nitya avasthA che. Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 3 eja pramANe pudgalAstikAya dravyamAM paNa urdhvatA sAmAnya guNa avazya ghaTe che, kAraNa ke pudgalAstikAya viSe kArya kAraNanI paraMparA satata cAlu ne cAlu ja rahe che pudgalAstikAya viSe kramathI anitya paryAyo hoya che paraMtu bAkInA dharmAstikAya, adharmAstikAya ane AkAzAstikAyano nitya eka ja paryAya evo ne evo, e ne e ja, eka ja avasthA sadA sarvadA hovAthI urdhvatA sAmAnya guNa tyAM ghaTato nathI. 42 A urdhvatA sAmAnyaguNa kevaLa pudgalAstikAya ane saMsArI jIvo viSe ja ghaTe che, kAraNa ubhayamAM anitya paryAya hoya che ane kArya kAraNanI paraMparA niraMtara cAlu ja hoya che. saMsArI jIva viSe eno AtmA to eno e ja hoya che paNa evo ne evo nathI hoto. jyAre siddha paramAtmAno jIvAtmA e no e ja to hoya che paraMtu siddhAvasthAnI prApti bAda sAdi-anaMtakALa evo ne evo ja rahe che. saMsArIjIva viSe ghAtikarmonI apekSAe mohanIya karmanA bhAvone urdhvatA sAmAnyamAM pahelAthI mAMDI dazamAM guNasthAnaka sudhI ghaTAvI zakAya jyAre aghAtikarmanI apekSAe pahelAthI mAMDI teramA guNasthAnaka sudhI ghaTAvI zakAya. kAlAntaratAe paNa jenI nitya vidyamAnatA che te urdhvatA sAmAnya che. tirthaMk sAmAnya : eka samaye samakALa eka sarakhA guNavALA dravyo ekathI adhika hoya tene tIryaka sAmAnya kahevAya arthAt tiryak sAmAnya eTale bhinna bhinna kSetre rahela sarvakSetronA samakALa vidyamAna dravyone eka sAmAnyarUpe samajAvatuM tattva. samakALe kSetrAMtaratAe paNa jenI samarUpatA che te tiryak sAmAnya che. pratyeka kSetre rahela ghaDo e ghaDAnI jAtano che. tema vastra-kApaDa e vastra-kApaDanI jAtanuM che. sarvakSetre samakALa vidyamAna sarva ghaDA, vastra, kApaDane ekarUpe samajAvatuM tattva te tiryak sAmAnya. TuMkamAM kALanI apekSAe je sarva kALe sAmAnya che te urdhvatA sAmAnya che ane kSetranI apekSAe sarvakSetre samakALa je sAmAnya che te tiryak sAmAnya che. Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 urdhvatA sAmAnya zakti H judAM judAM kALamAM parivartana pAmatI vastumAM je ekatAnI pratIti karAve che te urdhvatA sAmAnya. badalAtA jatAM mATInA AkAramAM mATInI pratIti karAvanAra tattvazakti te urdhvatA sAmAnya zakti. parivartana pAmatA mATInA pAtromAM mATI to dekhAya che paraMtu keTalIka vastuo evI che ke emAM tattvazakita vizeSa chUpAIne rahela che je sAmAnyatA daSTigocara thatI nathI. Ane ApaNe dRSTAMtathI samajIe. udAharaNa tarIke "ghAsamAM ghI che" e vidhAnane pahelA prathama to koI svIkAraze nahi. paraMtu UMDANathI vicAra karatAM samajamAM utaraze ke ghAsa khAvAthI gAya ke bheMsa dUdha ApI zake che. dUdhamAMthI dahIM, dahIMmAMthI mAkhaNa ane mAkhaNane tAve eTale ghI nipaje. Ama "ghAsamAM ghI che" e vidhAna siddha thAya che. A zaktine "urdhvatA sAmAnya zakti' kahevAya che. A oghazaktine svarUpa yogyatArUpa kAraNa tarIke oLakhAvAya che. jayAre te ja vastu kAryanI najIka Ave tyAre te zakitanuM bhAna thAya che. jemake "dahIMmAM ghI". A zaktine samucita zakti' kahevAmAM Ave che. oghazakti e paraMparA kAraNamAM rahelI zakti che. AthI saheje samajAya che ke bhavi jIva,bhavyAtmAmAM paramAtmA arthAt siddhAtmA banavAnI zakita garbhita (chUpAyelI) paDelI che. game evA AvaraNo AtmA upara chavAyelA hoya - eTale sudhI ke nigodanA nikRSTa kakSAnA jIvomAM paNa A oghazakti garbhitapaNe rahelI hoya che. samajAya evuM udAharaNa laIe to nAnakaDAM evAM bIjamAM virATa vRkSa thavAnI rahelI garbhita zakti. jo bIjarUpa jJAnaguNa jIvamAM hoya nahi to jIva kadIya kevaLajJAna pAmI zake nahi ane cetana maTI jaDa banI jAya. ubhaya zakti ogha urdhvatA sAmAnya zakti ane samucita zakti samajavAthI vizvamAM rahela pratyeka pudgala paramANu, pratyeka paudgalika padArthamAM pariNamI zake che e spaSTa thaze. AtmAmAM garbhita sattAgata paramAtma tattva rahela che ane pratyeka AtmA paramAtmA che e zAstrIya vidhAnanI satyatA buddhigamya banaze. A baMne zaktithI dravyanuM spaSTa vizleSaNa karI zakAya che. sahabhAvIpaNuM ane kramabhAvIpaNuM arthAt guNaparyAya : dravya e zakita svarUpa che. jayAre guNa-paryAya e vyakti svarUpa che. dravyamAM sahabhAvIrUpa kahetAM Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 guNa che ane kramabhAvIrUpa kahetAM paryAya che. guNa ane paryAyamAM jo kAMI bhedarUpa hoya to te A sahabhAvIpaNuM ane kramabhAvIpaNuM che. guNa ane paryAyane yathArtha samajavA mATe AtmA (jIva) ane pudgalA e be dravyone samajavA joIe kAraNa ke jagatamAM be dravyono ja paricaya - saMbaMdha satata thayAM kare che. jIva ane pudgalanI ramata ja jagata che. AtmAmAM jJAna-darzanAdi nijaguNo che ane pudgalamAM varNagaMdhAdi guNo che. manuSya, deva, nATaka, tiryaMca e AtmAnA paryAyo che jayAre prayANuka, trayANuka Adi skaMdho pudgalanA paryAyo che. jJAna AtmAnI sAthe ne sAthe sadA sarvadA rahe che. eka samaya paNa evo nathI ke jyAre AtmA jJAna vihoNo hoya. tethI jJAna e AtmAno sahabhAvI guNa che. eja pramANe rUpAdi pudgalanA sahabhAvI guNa che. jyAre deva, manuSya, nArakI Adi AtmAnA bhAvo kyAreka hoya che ane kyAreka nathI hotAM tethI e kramikabhAve thanArA paryAyo che. prayANaka Adi paNa pudgalamAM kramabhAvI che tethI pudgalanA paryAyo che. AtmAmAM jJAnaguNa sahabhAvI hovA chatAM matijJAna sahabhAvI nathI kAraNa ke matijJAna kramathI che. Ama mati, zruta, avadhi, mana:paryava jJAna e kramabhAvI hovAthI paryAyo che. e AtmAnA sahabhAvI jJAnaguNanA paryAyo bheda) che. pudgalamAM paNa varNavarNAtara thayAM kare che tethI te kramabhAvI che ane tethI te pudgalanA paryAyo che. badhAMya dravyo che paNa badhAMca dravyo kAMI sarakhAM nathI. e sarakhAM dekhAtAM dravyomAM bheda guNa-paryAya pADe che. udAharaNa tarIke sAkara ane phaTakaDI pahelI najare sarakhI lAge che paNa emAM bheda sAkaranI mIThAza ane phaTakaDInI turAza pADe che. Ama dravyanA bheda guNa pADe che ane guNanA bheda paryAya pADe che. udAharaNa tarIke jJAnano paryAya batADe ke jJAna matijJAna che. avadhijJAna che ke kevaLajJAna che. jyAre jJAnanuM hovApaNuM jaNAve che ke te jIvadravya che. Ama dravyanI oLakha dravyanA guNathI che ane guNanI oLakha tenA parathI che. potAnAthI viruddha guNa potAnAmAM kAma nahi karI zake. guNamAM viruddhatA Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 eTale jIva jJAnayukta hoya paraMtu jJAnavihIna jaDa nahi hoya. arthAt pudgalanA guNanI eTalI asara nahi thAya ke Atmadravyane jaDa pula banAve. jJAnaguNa potAnA dravyamAM ja rahe paNa dravyanI bahAra nahi jaI zake ke bahAra nahi rahe. dravyamAM AdhAra abheda saMbaMdha che. guNanuM astitva potAnA dravya pradezapiMDatvane AdhAre ja hoya che. A AdhAra anAdi-anaMta hoya che. tethI sAdi-sAnta ke saMyoga-viyogarUpa guNono dravya sAthe saMbaMdha hoto nathI. pradeza piMDatva dravya svayaMbhU che. Nothing is produced and nothing get destroyed. nathI to kazAno utpAda thato ke nathI to kazuM nAza pAmatuM hoya che. A je daSTi che e dravya dRSTi che jene vartamAnanuM padArthavijJAna paNa have to svIkAre che. anAdi-anaMta, niSpanna, anutpanna, avinAzI, svayaMbhU che. dravyamAM rahelAM guNa pramANe jo dravyanuM kArya hoya nahi to te dravyA kahevAya nahi. maita-advaita : dravya-guNa-paryAyano abhyAsa ApaNe ApaNAM svayaMbhUpaNAnuM anAdi-anaMta sthitinuM, avinAzI avasthAnuM, paramAtmasvarUpanuM lakSya karIe ane te sAdhyane sAdhavA mATe thaIne sAdhanA karIe te mATe che ane e lakSyane niraMtara dRSTi sanmukha rAkhavuM mahatvanuM che. pAMce dravyanuM pradezathI astitva che e ApaNe joyuM. svayaMbhU advaitatA ApaNe ApaNA guNaparyAyathI avinAzI banavuM enuM ja nAma advaita thavuM. dvidhAmAMthI, kaMTha, DhetamAMthI chUTI javuM eTale advaita thavuM. bemAMthI eka thavuM, deha ane AtmA e dvivigha sthitimAMthI kevaLa AtmA banI rahI dehathI chUTI javuM, anekanI vacce eka anokhA, nirAlA, advitIya banI rahevuM te advaita thavuM che. jIva kevaLajJAnathI advaita che. Atmapradezo ane temAM rahela caitanya arthAt jJAnaguNanuM je astitva che tenuM ekeeka Atmapradezoe pUrNa prAkaTya te kevaLajJAna che je advaita che. je traNe kALa che, che ane che e advaita che. je eka kSaNe che ane bIjI kSaNe nathI athavA to A kSaNe eka dekhAya che ane bIjI kSaNe bIjuM dekhAya te advaita nathI paNa preta che. e ekarUpI nathI. paNa bahurUpI che ane je bahurUpI che te bahu bahu muMjhavaNamAM mUkanAra bhayaMkara che. e ja saMsAra che. paLe paLe palaTAya e ja mAyA che. e ja bhrama che je Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 bhramita kare che. kemake jevuM dekhAya che tevuM sadA rahetuM nathI ane jevuM dekhAya che tevuM vAstavika hotuM nathI. eka svataMtra pudgala paramANunA astitvanI apekSAe pudgaladravya tenA paramANupaNAe advaita che. jyAre e pudgalaparamANunA paryAyanA astitvarUpe dvaita che. 46 saMsArIjIva eTale pudgalayukata jIva ! jema pudgalanA be bheda paDe che ke sacita (cetana-jIva sahita) pudgala ane acita (cetana-jIva rahita) pudgala ema jIvanA paNa be bheda pudgalayukata jIva eTale ke saMsArIjIva ane pudgalamukata jIva eTale ke siddhaparamAtmAnA jIva ! saMsArIjIva jyAM sudhI saMsArI che tyAM sudhI pudgaladravyanA paryAyanA saMbaMdhathI saMbaMdhita che. mATe ja saMsArI jIva dvaita bhAvamAM hoya che. ane saMsArI hoya tyAM sudhI dvaitabhAvamAM rahe che. je padArtha pote dvaita hoya ane vaLI te padArthamAM rahelAM bhAva paNa aita hoya, evo e padArtha jyAre anya bIjA padArthanA saMbaMdhamAM Ave tyAre tenA saMbaMdhamAM AvanAra padArtha paNa mruta bane. je kolaso che - kALo che tenA saMbaMdhamAM AvanAra kALo thayA vinA rahe ? saMsArIjIva pote ja potAnA rAgadveSAdi bhAve arthAt para evA pudgalamAM sukhabuddhi karI baMdhAya che jenA pariNAme pudgalano dvaita bhAva ene (saMsArIjIvane) maLe che. arthAt pudgalanA dvaitabhAvamAM bhaLe che. jyAre dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya ane siddha paramAtmAnA jIvo pudgalanA dvaitabhAvamAM bhaLatA nathI. temano saMbaMdha mAtra sparzapariNAmI che je nirdoSa saMbaMdha che jyAre saMsArIjIvano pudgala sAtheno saMbaMdha sadoSa che ane baddhapariNAmI che. siddha paramAtmAne dharma, adharma, AkAzAstikAya sAthe saMbaMdha hovA chatAM teo advaita che. kAraNa ke dharma, adharma ane AkAzAstikAya e traNe jaDa hovA chatAMya svayaM arUpI adbhuta che. jyAre pudgalAstikAya e jaDa ane dvaita hovA chatAM ya enI sAtheno sparza saMbaMdha siddha bhagavaMtone hovA chatAMya te saMbaMdha nirdoSa che kAraNa ke siddha paramAtmAo, kevaLajJAnI bhagavaMto vItarAga che. siddha paramAtmAnA jIva siddha paramAtmA thayA pUrve saMsArIjIva hatA. saMsArIjIva paNa dravyathI ane guNathI mULabhUta sattAgata garbhita to advaita hato ja paraMtu anAdinA pudgalanA saMge (sobatathI) dvaita thayo hato te pudgalano saMga Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 3 vItarAga thayethI chUTI chatAM paryAyathI (hAlata-avasthA-dazAthI) paNa advaita thayo eTale ke dravyathI advaita thayo, guNathI advaita thayo ane paryAyathI paNa advaita thayo arthAt pUrNapaNe advaita thayo tethI te saMsArI maTIne kevaLI thayo * siddha thayo. 47 sthiratva ane nityatva eTale advaitabhAva ! ApaNo AtmA pradezathI nahi paraMtu jJAnaguNathI vyApaka che. sarvavyApI omnipresent che. sarvadarzI che. tema anaMtasukhano vedaka che. AtmAne deha nathI arthAt azarIrI che, tethI te dravyAtIta che. AtmA jJAnathI sva para prakAzakarUpa lokAloka vyApaka che tethI kSetrAtIta che. AtmAno jJAnaguNa prakAzakarUpa che, sarvoccaprakAzakarUpa che, sva-para prakAzakarUpa che ane sarvaprakAzakarUpa che. AtmAnA svarUpaguNo kramika nathI paNa akramika che ane tethI AtmA kALAtIta che. arthAt AtmA enA jJAnamAM vizva-brahmAMDa samastanA sarva dravyone tenA sarvaguNa ane sarva paryAyone eka samaya mAtramAM jANe che tethI kALAtIta che. vaLI AtmAne evA jJAnamAM sarva jJeya jaNAvA chatAM te sarva jJeyanI asarathI svayaM mukata-nirlepa vItarAgadazAmAM ja rahe che tethI AtmA akAla che. AtmA sva bhAvamAM (eTale ke nija svarUpaguNamAM) sthita che ane para bhAva (vibhAva)nA baMdhanathI mukata che tethI AtmA bhAvAtIta che. jJAna e AtmAno guNa che tema AtmAno paryAya paNa che. AtmA dvArA jANavAnI kriyA cAlu che te ochI vattI thAya che te paryAyanA bhedanA kAraNe thAya che. kevaLajJAna e jJAnano AtmAno nitya paryAya che kAraNa ke kevaLajJAnamAM sarva jJeyo (sarva kSetranA sarva dravyo tenA sarva guNa ane sarva payArya sahita) eka sAthe eka samaye pratibiMbita thAya che arthAt jaNAya che. jANavAnI ke jANavA javAnI kriyA karavI paDatI nathI. jyAre ethI viparIta kevaLajJAnanI pUrvAvasthAmAM jIva padArthone (jJeyane) jANavA jAya che ane te jANavA javAnI kriyAmAM ochAvattApaNuM - taratamatA rahe che ane trikatA rahe che tethI te AtmAno anityaparyAya che. chadmasthajJAnamAM sakriyatA ane sakramikatA che tethIanityatA che. kevaLajJAnamAM akriyatA ane akramikatA che tethI nityatA che. - Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 pariziSTa - 3 dravya to mULabhUta nitya che paNa sAme je dRzya svarUpe, dRSTi sanmukha bhogya padArtho rahelAM che te mULabhUta nitya dravyanA - pudgalanA paryAyo che ane e anitya che - vinAzI che. evAM e vinAzI bhogya padArtho pratinI (taraphanI) ajJAnadRSTi, moha (lAlasA) dRSTi, sukhabuddhi (pudgalamAMthI sukha maLaze - e bhogyapadArthanA bhogavaTAthI mane sukha upajaze evI buddhi) yA du:khabuddhi, ItyAdi saMsArIjIvanA svayaMnA bhAva che - svayaMnA paryAya che. A saghaLAMe jIvanA jIvabhAva che paraMtu te jJeya evAM pudgala prati (bhogya padArtha pratye)nA bhAva che ane te parabhAva che ke vibhAva (sva bhAvanI viruddhanA bhAva) kahevAya che. AvA A jIvanA vibhAva paryAyathI pudgaladravya sAthe sadoSa saMbaMdha sthapAya che ane baMdhanamAM baMdhAvAya che. pudgalamAM rUparUpAMtaratA ane kSetrakSetrAMtaratA hovAthI te parivartanazIla ane paribhramaNazIla che. tethI ja to hAni-vRddhi, utpAda-vyaya, saMyoga-viyoga, saMkoca-vistAra, sarjana-visarjana, cayApacayanI prakriyA sarjAya che. jyAre paradravya (pudgala) naimittika ke anya jIva naimittika azuddha bhAvo arthAt parabhAva, vibhAvadazA, rAgadveSamohAdi nIkaLI jAya to jIva zuddha bhAve mAtra sajAtiya-vijAtiya dravyo ane tenA sarva bhAvono mAtra kevaLa jJAtA dRSTA banI rahe che paNa kartA-bhokatA thato nathI. jJAna ane jJeyano nirdoSa saMbaMdha rahe che. kevaLajJAnadazAmAM jIva jJeyamAM taNAto nathI paNa kevaLa jJAtA draSTA banI rahe che. e dazAmAM jJeya jJAnamAM DUbe che ane jJAna AnaMdamAM DUbe che. ajJAna, bhrama, mohabhAva, rAgadveSAdi badhAMya bhAvo nIkaLe che to mULa anaMta zakti svarUpa abheda evAM kevaLajJAnamAMthI ja. A badhAM bhAvo je kevaLajJAnamAMthI utpanna thayAM te pAchA vyaya pAmIne teno laya paNa kevaLajJAnamAM ja thAya che. e vinAza nathI pAmatA paNa eno vilaya thAya che arthAt udgAmasthAnamAM vilIna thAya che. jemake dariyAnA mojAM-taraMgo, dariyAmAMthI utpanna thaI dariyAmAM ja laya pAme che. jala taraMga jalamAMja uThe che ane pAchA jalamAM ja samAviSTa pAme che. athavA to mananA vikalpo, vicAro, taraMgatukkA, IcchA manamAMthI udbhave che pAchA manamAM ja zAMta thaI jAya che - laya pAmI jAya che. brahma, AtmA, cid vizvamAM sarvarUpe vilasI rahyo che. e abheda svarUpa che. ane tethI ja te baLavAna che. bheda abhedano ja Azraya laIne Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 jagatamAM dekhAva de che. bhedanuM mULa abheda che. bhedamAM abheda tatva jotAM zIkhIzuM to mohabhAvo, kaleza, uga, saMtApa, zodha, mAna, lobha, Adi bheda tatvono nAza kare. asat e sanI gayA che. pagaladravyamAM satata puraNa ane galana cAlu hovAthI saMkhyAnI vadhaghaTa thayAM ja karatI hoya che. skaMdha, deza, pradeza, paramANu pudgalamAM bhedarUpa hovAthI sApekSarUpa che. saMsArIjIvamAM paNa pudgaladravyanA nimitte sApekSatA Ave che. pudgaladravya saMkhya, asaMkhya ke anaMta pradezanuM ema judI judI saMkhyAnuM baneluM hoya che. jyAre jIvamAtramAM - pratyeka jIvanA enA sarva paryAyomAM AtmapradezonI saMkhyA eka sarakhI ja abhinna asaMkhya hoya che. jIva jo kIDI hoya to paNa ane kuMjara (hAthI) hoya to paNa tenAM Atmapradezo eka samAna sarakhAM asaMkhya ja rahe che. eka AtmA paramAtmA siddha bhagavaMta banI jAya to paNa tenA AtmAnA AtmapradezonI asaMkhyanI saMkhyAmAM jarA ya hAni-vRddhi thatI nathI. have ahIM jijJAsane prazna e uddabhave ke to pachI jIvanI bhedadazA zuM che? jIvanI jJAnadazAmAM je damikatA che te jIvanI bhedadazA che. kamika pacanuM nAma ja anityatA. jayAM anityatA hoya tyAM utpAda-vyaya hoya ja ! saMyoga-viyoga be dravyo vacce hoya. jemake zarIra ane AtmA. jayAre utpAda-vyaya eka ja vyamAM hoya jemake AtmA ane jJAna. ene sva paryAya kahevAya. nimitta bhale bIjAnuM hoya ! utpAda-vyaya e eka ja dravyamAM thatuM parivartana che arthAt avasthAMtara che. utpAda-vyayamAM potAno ja guNa sAmelA hoya. Ama be prakAre bheda che. koIpaNa padArthano guNa je svabhAvarUpa che te arthakriyAkArI sat rUpe hoya che. guNa pramANe kArya cAlu rahe che. saMyogarUpa padArthanI guNanI arthakriyA asarUpe hoya che. saMsArIjIvamAM je rAga-dveSa, kartA-bhokatA bhAvarUpa che te lohacuMbakanA jevI cuMbakIya zakti - AkarSaNazakti che. e zakita pudgaladravyane AkarSe che - kheMce che. pudgaladravyamAM snigdha ane rUkSa guNa hovAnA kAraNe grAhya grAhakatA rahela che tenA pariNAme pudgala dravya kheMcAya che ane saMsArIjIvanA Atmapradeze Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 coTe che. pudgaladravya loDhArUpa che. pudgaladravya svayaM jIvane coMTatuM nathI. ema hota to siddha paramAtmAnA jIvone paNa coMTyuM hota. paraMtu jIva mohavaza ajJAnabhAve je bhUla kare che, doSa seve che eTale ja pudgaladravya jIvane coTe che. emAM kAraNabhUta saMsArIjIva to rAgabhAva cuMbakIya zakti che ane pudgaladravyamAM grAhya-grAhakatArUpa coMTAvAno loDhA jevo guNa che. zarIra ane AtmA eka kSetre avagAhanA laIne rahela hovA chatAM (ekakSetrI kSIranIra * sama hovA chatAM) pudgaladravyanA varNa, rasa, gaMdha, sparzano AtmA nathI, paraMtu pudgaladravya ja che. jAtibheda che - dravyabheda che. Ama pudgaladravyanA varNa, gaMdha, rasa, sparzanI asara saMsArIjIvane thAya che, paraMtu siddhone nathI thatI, kAraNa ke te guNono abheda AdhAra nathI, uparAMta siddha paramAtmA vItarAga che. evI ja rIte jJAnAdi guNo ekakSetrI hovA chatAM teno abheda AdhAra pudgaladravya nathI paraMtu AtmA che. pudgaladravya jJAnAdi guNano abheda AdhAra nahi hovAthI jJAnAdinI asara pudgaladravyane thatI nathI. jJAnAdi guNano abheda AdhAra AtmA che. para dravya vaDe jIva kriyA kare te jIvanI apUrNatA che. para dravyo jIvamAM - jIvanA jJAnamAM yarUpe pratibiMbita thAya e jIvanuM zuddha cetanya svarUpa che. evI avasthAmAM - kevaLajJAnAvasthAmAM - jJAnadazAmAM jIva paradravyamAM paradravya vaDe sakriya nathI banato, kartA-bhokatA nathI banato. e nimitto to saMsArIjIvone ja asara kare che kemake ajJAne karIne mohavaza kevaLa jJAtA-daSTA banI nahi rahetAM kartA-bhoktA banavAnI ajJAnI, mithyA mohaceSTA kare che. mohane rahevA mATenuM sthAna ja jJAna che. jIva sivAya bIjA koI dravya moha nathI karatAM, kAraNa ke te dravyomAM jJAna nathI. jJAnamAM vikAra mohathI ja Ave che. jJAnamAM zakti tathA rasa ubhaya hoya che. sukhamAtra rasarUpa che paNa zalirUpa nathI. jJAnarasarUpa bane to sukhano rasa maLe. jyAre jJAna mAtra zaktirUpa bane to ahama Ave ane sukharasa vedana nahi maLe. jyAre jJAnamAM bheda paDe tyAre te pAramArthika nathI rahetuM. AtmA sivAya cAre astikAyanuM potAnAM pradezothI, dravyathI, ane Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 51 guNaparyAyathI sattArUpa astitva hovA chatAM tenA upara AtmAnI jJAnasattA che. vaLI AtmA vaDe ja sarva dravyonI khyAti che. AtmAnA jJAnaprakAzathIja te sarva dravyo prakAzamAM Ave che. eTale ke e cAreya astikAyo khyAtine pAme che. jene khyAti AtmA Ape teno AtmAe moha zuM karavo ? moha adhiSThAna bane che eTale ja mohanathI haNAto. AtmA adhiSThAna ema samajAze to mohano nAza thaze. adhiSThAna arthAt AdhAranuM anusaMdhAna thaze to adhyastha arthAt Agheya jItAze. tamasa, rAjasa bhAva TALIzuM to sAtvika bhAvanI kiMmata samajAze. upayoga AtmAmAM rahe che mATe para evAM koI padArthamAM upayoga nahi rAkhatAM ApaNAM potAnA upayogamAM (AtmAmAM) ja potAno upayoga rAkhavo e zreSTha sAdhanA che - e zreSTha parano tyAga che. sva svarUpane bhUlIne parapadArtha sAthe svavat saccidAnaMdarUpe abheda thaI javuM te vibhAvadazA che. vibhAvadazA AvavAthI AtmA cetana maTIne jaDa nathI thato, enuM jAtyAMtara nathI thatuM paraMtu vikArI bane che, azuddha thAya che ane du:khI thAya che. evI rIte pudgalamAM kadI paNa jJAna-darzanAdi Atmika guNo AvatA nathI mATe pudgalamAM kadI paNa parabhAva hoto nathI. to have pugaladravya jIvadravyathI kevI rIte alaga che te samajIe. pudgala dravyano bhedo : svabhAvarUpa pudgalane sacita - acita, sUkSma-bAdara, rUpI ane jaDa evAM bhedathI jANIe chIe. lakSaNa : varNa, gaMdha, rasa, sparza, zabda, prabhA, aMdhakAra, udyota-chAyA, rUpa-rUpAMtara, parivartanatA, anityatA, kSetramaMtara gamana, paribhramaNa, puraNa ane galana, hAni-vRddhi, utpAda-vyaya, sarjana-visarjana, saMkoca-vistAra, saMyoga-viyoga ItyAdi pudgalanA lakSaNo che. pharasa-varana-rasa-gaMdha-maca, nArada-pAsa-saMThAna; anurUpI pugala daraba, nabha-pradeza-paravAna. parivartana e anityatA che, vinAzIpaNuM che. utpAda-vyaya e svanuM svamAM ja paryAyAntara che. saMyoga-viyoga che e kramikatA che. paribhramaNa e asthiratA che. pudgaladravya cauda rAjalokamAM paribhramaNa kare che. A badhAMya pudgaladravyanA aneka svabhAvo Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 pariziSTa - 3 che. saMsArI jIvo pudgala dravyanA saMge AvAM badhAM svabhAvone pAme che. pudgaladravya jIvanA saMge cAhe sacita banyuM hoya agara jIvarahita svataMtra pudgala skaMdha acita hoya ubhayamAM pudgala dravyanA potAnA svabhAvo sarakhA jIvanA bheda: jema pudgalanA sacita ane acita ema be bheda che tema pudgalasahita karmayukta jIva te saMsArIjIva ane pudgalarahita karmamukata evAM siddha paramAtmAnA jIva. Ama jIvanA mukhya be bheda che. eka AvaraNayukta che ane bIjuM nirAvaraNa arthAt AvaraNamukta che. paramArtha abhedatA: je kadI ghUse nahi ane je kadi nIkaLe nahi; je kadi Ave nahi ane je kadi jAya nahi; je AvI maLe nahi ane je kadi TaLI jAya nahi evAM je AvavA-javAnA, maLavA-TaLavAnA svabhAvavALA nahi hoya tevAM jJAnAdi AtmAnA anaMta guNo che. e AvatA ke jatAM nathI. paNa hA enI upara AvaraNa (paDala) caDhatAM hoya che. pudgala dravya AkAzamAM avagAhanA le che paNa pugaladravyanA guNa pudgaladravyamAM hoya paNa AkAzamAM nahi hoya. (1) jIvanuM saMsArIpaNu sAdi-sAna pUrvakanuM bhavijIva viSe anAdi-sAnta che. abhavi viSe sAdi-sAnta pUrvaka anAdi - anaMta che. pudgaladravya sAdi-sAnta pUrvaka anAdi anaMta che arthAt vinAzI che. dharma adharma AkAzAstikAyanA paryAyo anAdi-anaMta, nitya, avinAzI che. jIvanuM kevaLajJAna e kAMI saMyoga zarUAta nathI paraMtu je sAvaraNa che tenI nirAvaraNa thavAnI zarUAta che. nirAvaraNatA sAdi-anaMta hoya che. e to prAptanI prApti che. sattAgata je sAvaraNa hatuM tene AvaraNa haThAvI pragaTIkaraNa karavAnI kriyA che. (5) manuSyapaNu Adi jIvanuM ja svarUpa che te pudgala naimittika sAMyogika sAdi-sAnta svarUpa che. (6) kevaLajJAna e svarUpe sattAsvarUpa jIvamAtramAM rahela che. arthAta Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 53 kevaLajJAna sattAsvarUpa che jyAre karmanI sattA sAMyogika che arthAta karma sAMyogika sattAsvarUpa che. karma sAdi-sAna sAMyogika che kevaLajJAna jyAre nirAvaraNa thAya che tyAre karmano sarvathA viyoga thAya che. pariNAme kevaLajJAna vedAya che - anubhUta thAya che. kevaLajJAnanA pragaTIkaraNe karmano sarvathA kSaya thayela hovAthI te kSAvikabhAva che. saMyogasattA e AvaraNa che, paDaLa che jene sarvathA haThAvI sva zuddha svarUpanuM, kSAyika svarUpanuM pragaTIkaraNa karavAnuM hoya che. dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya anAdi-anaMta, AdhAra-Adheya bhAvathI jema abheda che tema nirvikArIpaNAthI paNa abheda che. dravyathI dravyano AdhAra Adheya bhAva judo che. jyAre dravyanA svaguNaparyAyano AdhAra Adheya bhAva tarUpa che. dAkhalA tarIke tapelImAM dUdha che to tapelI e AdhAra che ane dUdha e Adheya che. paraMtu tapelI e dUdha nathI ane tapelImAM rahela dUdha e tapelI nathI. A eka dravyathI bIjA dravyano AdhAra Adheya bhAva thayo, je tarUpa prakArano AdhAra Adheya bhAva nathI. AtmAmAM anAdi-anaMta abhedatA AdhAra Agheca bhAvathI che. paraMtu vikArIpaNAne kAraNe saMsArIjIvanA anubhavamAM e svarUpa AvatuM nathI. jyAre svarUpa nirAvaraNa thAya che tyAre nirvikArIpaNAthI jIva dravya guNa paryAyathI abheda thAya che. bheda vyavahArika hoya che jyAre abheda pAramArSika hoya che. eka kSetre avagAhanA eTale eka kSetre pariNamana. pAMceya astikAyane sparza, baddha ane tarUpa pariNamanathI samajI levAM joIe. abhedanA prakAra : enA traNa prakAra nIce pramANe che : (1) sparza abheda saMyogI (2) baddha saMbaMdha abhedI saMjogI ane (3) tarUpa saMbaMdha pAramArthika abheda. tejasa-kAzmaNa zarIra ane dArika zarIra tathA Atmapradezo A badhAM AkRtithI dazyarUpe eka sarakhA dekhAya che. temaja eka ja kSetre avagAhanA laIne rahelAM hoya che. ethI teo ekakSetrI kahevAya che paNa te baddha saMbaMdha Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 pariziSTa - 3 pariNamananI ekakSetrIyatA hoya che je saMbaMdha nirdoSa nathI paraMtu sadoSa saMbaMdha che. jo nirdoSa saMbaMdhathI ekakSetrI avagAhanA hoya to te sparza pariNamana che jemAM arasaparasa eka dravyanI bIjA dravyanA guNaparyAyane kazI asara lezamAtra paNa hoMcatI nathI. udAharaNa tarIke siddhazilA upara sparzapariNamanathI rahela pAMce astikAyo. jayAre eka kSetrIya avagAhanA hoya che tyAre jo baMne ekakSetrIya avagAhita dravyomAMthI eka paNa dravyanA guNaparyAyane bAdhA-kSati-hAni pahoMcatI hoya to tene baddha pariNamana kahevAya. dAkhalA tarIke AtmA ane zarIra, dUdha ane sAkara, kSIra ane nIra. jyAM jyAM dUdha tyAM tyAM pANI ane jyAM jyAM pANI. tyAM dUdha enuM nAma eka kSetrI avagAhanA. AtmAnA guNa paryAyamAM kSati pahoMcADavAnI nimittattA pudgaladravyamAM che. baddha pariNamanamAM be dravyono saMbaMdha che. paraMtu te dravyonA guNaparyAyano saMbaMdha nathI. chatAM saMbaMdha baMdhAya che guNaparyAyanA kAraNe ane baMne dravyo ke baMnemAMthI eka dravyanA guNaparyAyamAM parivartana, pheraphAra, badalAva Ave che te baddha pariNamana che. AtmA jyAre enA paramAtma svarUpe, siddha svarUpe, brahmasvarUpe, zuddha svarUpe hoya che tyAre te AtmAmAM AtmAnA sarva guNa paryAyo samakALa-yugapa vidyamAna pragaTa hoya che. samasamuccayathI sarva guNa paryAya te dazAmAM abheda hoya che. jyAre pudgaladravyamAM guNaparyAyanA anaMta AkAro hoya che je samakALe kadIya pragaTa vidyamAna thatAM nathI paraMtu krame krame, eka pachI eka By and by pragaTa thAya che mATe tene krama samuccaya kahe che. pudgaladravyanA paryAya utpAda-vyayarUpI vinAzI che ane bhedarUpa che. AtmA ane pudgala sivAya bIjuM koI dravya ekamekathI AvarAyuM nathI. arUpI dravya, bIjAM arUpI dravyane AvaraNa kare nahi. jemake eka pAradarzaka divAlanI AgaLa bIjI pAradarzaka divAla hoya to pAradarzItA evIne evIja rahe che. arUpI evAM AtmAne jaDa ane rUpI evuM pudgala AvaraNa kare che Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 55 kAraNa ke mULamAM arUpI evo AtmA anAdi kALathI pudgalasaMge rUpI che. arthAt rUpArUpI che. jayAre pudgalane jIvadravya AvarI zakatuM nathI. kAraNa ke mULamAM jIva arUpI che. pota (jAta) arUpInI che paNa bhAta rUpInI che. evI saMsArIjIvanI dazA che. vaLI avaLI cAla ajJAna, mUDhatA, moha, mithyA bhAva jIvanA che paNa pudgalanA nathI. jIva vibhAva dazAmAM che. pudgala dravya to enA potAnA svabhAvamAM niyama mujaba vartI rahyuM che, pariNamI rahyuM che. eka dravyanA guNano paryAya baddha saMbaMdhathI bIjAM dravyano paraparyAya banI zake che. paraMtu bIjAM (para) dravyano paryAya potAno guNa banI zake nahi. udAharaNa tarIke eka vyakita kALI che. varNa (raMga) e pudagaladravyano guNa che ane kALo e varNano paryAya che. e para paryAyano Aropa jIvamAM karIne ene jIvano paryAya banAvela che paNa tethI jIvano kALo raMga e kAMI guNa banI jato nathI. e kALo raMga to jIva dravya, pudgaladravya sAthenA baddha pariNamanathI dhAraNa karela deha (zarIra)no che ke je deha pudgaladravyano banela che ane jIvadravya - AtmAne coTela che. pAMca IndriyonI sAme, pulanA pAMca guNo varNa, gaMdha, rasa, sparza ane zabda che. pudgaladravyane Indriyo nathI. paraMtu pudgalanA pAMca guNadharmone laIne saMsArIjIva mATe pudgala sAthenA baddha pariNamanathI pudgalanIja banelI Indriyo sasArIjIvane maLela che ke jene vaDe karIne saMsArIjIva cakSurendriya (AMkha)thI varNa, dhrANendriya (nAka)thI gaMdha, rasendriya (jIbha)thI rasa, sparzendriya (tvacA)thI sparza ane karmendriya (kAna)thI zabdano bhoga bhogavI zake. pudgaladravyane potA mATe to jIvadravya-AtmAnA zubhAvo ke azuddha bhAvo e sarvabhAvo sarvakALe bhedarUpa ja che kAraNa ke te sarva vibhAva ke svabhAva keI kALe pudgaladravyanA AdhAre to nIkaLavAnA ja nathI. je kAMI pudgala dravyamAMthI udbhave (utpAda pAme ane pAchuM pudgaladravyamAM ja laya pAmI jAya. - vilIna thaI jAya) te paryAyane ja pudgaladravyano abheda paryAya kahevAya. kAraNa ke jemAMthI utpanna thAya che temAM ja te samAI jAya che. chatAMya saMsArIjIvA bhoktA che te bhokatAnI apekSAe vartamAnakALanA pulaparyAyo saMsArI, Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 pariziSTa - 3 bhokatAjIvane bhogavavAnA upayogamAM Ave che tethI te apekSAe abheda gaNAvI zakAya che. chatAM naSTa (bhUta) ane anutpanna (bhAvi) paryAyo je vartamAnakALamAM bhogavavAnA upayogamAM AvatA nathI te bhokatAbhAvanI apekSAe bhedarUpa che. AtmA je kAMI Icche che te abheda ane nitya ja Icche che. jyAre AtmA je mAMge che te abhedatA ane nityatA pudgaladravyamAM to che ja nahi. to pachI je jyAM che ja nahi evAM pudgaladravyamAMthI AtmAne nityatA ane abhedatA maLaze kema karIne ? abhedatA ane nityatA to jIvadravyamAM potAmAM ja che. mATe ja jJAnIoe ghUMTI ghUMTIne kahyuM che ke......"paranA dRSTA banavuM joIe ane svanA bhokatA banavuM joIe." - "svamAM vasa ane parathI khasa." - // bhAbhavAm sarva sudyam - paravazam sarva du:vam // e kyAre bane ? kartAbhAve, viruddha azuddha bhAvo, vibhAvo, parabhAvo, mohabhAvo kADhIe; vicAra vikalpathI para thaIe. nirmohI, nirihI, nirvikalpa, nirvicAra, niSkaSAya banIe; zuddha bhAvamAM pariNamIe tyAre A bane ! manuSya yonimAM dayA, dAna, sevA, paropakAra, kSamA, prema, karuNA, vAtsalyAdi sAtvika guNonA sevanathI hRdaya kuNu-komaLa-mulAyama bane che ane tyAgI vairAgI thavAya che. bhUtakALamAM kaMI ne kaMI tAmasa, rAjasa bhAva kADhIne sAtvika bhAvo karyA hoya tenI nizAnIrUpe ja tyAgI, vairAgI banAtuM hoya che. koI parabhavanA puNyodaye karIne doSo TaLe che ane guNo prApta thAya che. chatAM e puNyatattva paNa pudgala che kAraNa ka puNyakarma che. game evuM zreSTha puNya hoya paNa jAta kaI ? rUpInI, vinAzInI, asatnI, anityanI ! tethIja puNyodaya vakhate doSo TALavA joIe ane guNo keLavavA joIe. AgaLa upara dayA, dAna, sevAdi guNo paNa TALIne svarUpaguNo pragaTa karI saMskAraguNo TALIne nirguNI, guNAtIta (saMskAraguNa - sAtvikaguNonI pele pAra svarUpaguNonA svAmI) thavAnuM che. sAtvika guNo vaDe tAmasa ane rAjasa guNo haTAvI aMte sAtvikaguNothI paNa para thavAnuM che. guNAtIta ke nirguNI thavuM eTale ke kevaLajJAna prApta karavuM - kevaLajJAna pragaTa karavuM. kevaLajJAna pUrNa hovA chatAM samagra caitanyano aMza che eTale ke Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 57 AtmAno dravyAMza che. dravyanA mukhya be vibhAga che... (1) pradeza vibhAga ane (2) guNaparyAya vibhAga. AmAM je dravya skaMdharUpa che te samagra pradezanA samuharUpa dravyane skaMdhAkAre pUrNa ane akhaMDa grahaNa karavuM joIe. vAstavika rIte dravya eka eka pradezanA samuhanuM banela hoya che. mATe eka eka pradezane dravya kahevAno vyavahAra rAkhIe to sarva pradezo dravya bane. jethI dharmAstikAya, adharmAstikAya ane AkAzastikAya vigere dravyo je skaMdharUpe eka dravya che te vyavasthA tUTI jAya. sAgara jalabiMduno samuha che paraMtu vyavahAramAM ekeka jalabiMdu ne jalabiMdu ja kahIe chIe paNa sAgara nathI kahetAM. evo vyavahAra karavA jatAM arUpI dravyamAM jeTalAM pradeza eTalAM dravya thaI jAya. bIjI rIte dravyanA svaguNa paryAyano. samuha te ekadravya che. eka eka guNane tathA eka eka pradezane te akhaMDa dvivyanA aMza arthAt dravyAMza kahevAya che. pudgaladravya viSe cAra bheda che. skaMdha, deza, pradeza ane paramANu. emAMya skaMdha, deza ane pradeza e sApekSa dravya che, jyAre pradeza to vaLI kalpitA sApekSa dravya che. nizcayathI eka pudgala paramANu ja pudgalamAM mULa dravyarUpe che. pudgaladravyano skaMdha e pudgaladravyanuM pAramArthika dravyapaNuM nathI. paraMtu vyavahArika sApekSapaNuM che. skaMdhanI anityatA che ane pudgalaparamANunI nityatA che. mATe ja kahyuM che ke jo mumukSu sAdhaka cAhe to eka pudgalA paramANunuM dhyAna dharIne kevaLajJAna pAmI zake che. AtmAnA jJAnaguNAdi paryAyo Atmapradeze rahela che ane nahi ke AkAzAstikAyanA AkAzapradeze ke je AkAzapradezanI avagAhanA laIne Atmapradeza rahela che. e to enA jevuM che ke baraNImAM sAkara che ane sAkaramAM mIThAza che. sAkaranI mIThAza sAkaramAM rahelI che paNa baraNImAM nathI rahela. ema jJAnaguNa AkAzastikAyanA avagahita AkAzapradeze nathI rahela paraMtu AkAzapradezanI avagAhanA laIne rahela AtmapradezamAM rahela che. pradezapiMDa - astikAya (Atmapradeza) je anAdi - anaMta, niSpanna, anutpanna, avinAzI svayaMbhU che te jIvane dravyathI nitya prApta che paraMtu Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 pariziSTa - 3 enI je avasthA - hAlata - paryAya anitya che tene sAdhakajIve sAdhanA dvArA nitya banAvavAnI che. jIvanI anityatA viSayaka vicAraNA : kAzmaNa vargaNA (pudgala) Atmapradeze coTe pachI tene karma kahevAya. Ama karma eTale jIva uparanuM pudgalA naimittika AvaraNa ke pachI jIve karela zubhAzubha yA zuddhAzuddha bhAvanI pudgala dvArA jIvanA Atmapradeze mAravAmAM AvelI chApa. pudgalasaMge - karmasaMyoge jIva AvarAya che tyAre jIvano svabhAva dabAya che ke chUpAya che ane vibhAva svarUpe pragaTa thAya che. karmanA sattA, baMdha, udaya ne udIraNA AtmA upara AvaraNarUpa che. A cAreya AvaraNothI AtmAnA zuddhaparyAya AvarAya che. sattA vinA udaya nahi hoya. jIvanA mULa sattAgata, svabhAvagata guNone pragaTa thavA nahi de tenuM nAma AvaraNa. ghAtikanA AvaraNa sarvathA haThe to kevaLajJAna pragaTa thAya ane jJAnAnaMda, brahmAnaMda, svarUpAnaMda anubhavAya. aghAtikarmonA AvaraNa sarvathA haThe to jIva-Atmapradezo azarIrI, adehI, amUrta, arUpI siddha thaI zake. prathama vItarAga thaI mohanAza - mohakSaya karI mohamukta thavAnuM che. jenA pAyAmAM mULamAM sarvaprathama asat viparIta dRSTi jene mithyAdaSTi kahe che tenAthI mukata thaI samyagadaSTi - samakiti banavAnuM che. tyArabAda kevaLajJAna pragaTIkaraNanI sAthe saMkalpa - vikalpathI mukata thavAya che arthAt upayoga sahaja, sthira ane avinAzI bane che. pachI AyuSyanA aMte zelezIkaraNa karI siddhasvarUpI thayethI pradezamukti maLe che arthAt dehamukta evI azarIrI, amUrta, arUpI avasthAnI prApti thAya che. A AkhI sAdhanAprakriyA codaguNasthAnakanA anukrame cothuM guNasthAnaka, bAramuM guNasthAnaka, teramuM guNasthAnaka ane caudamuM guNasthAnaka ne aMte guNAtIta siddhAvasthA che. upAdAna ne nimitta kAraNa : AtmA-jIva jemAM sattAgata kevaLajJAnA paramAtmatattva rahela che te jIva svayaM upAdAna kAraNa che. mokSanI, mukitanI prAptinI, siddhasvarUpa, brahmasvarUpanI prAptinI, paramapada, paramAtmapada, siddhapada prAptinI IcchA e mULa kAraNa che. cothA guNasthAnakathI laIne te cheka dazamAM guNasthAnaka sudhInA sAdhanAzreNinA tabakkA-pagathiyA, te te guNasthAnakenI Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 59 mumukSu sAdhakanI sAdhakAvasthA - sAdhakadazA asAdhAraNa paraMpara kAraNa che. dazamAM guNasthAnakathI laI bAramA guNasthAnakanI kSapakazreNinI sAdhanA prakriyA e anaMtara kAraNa che ke jenA aMte Icchita evuM kevaLajJAna pragaTa thAya che - anubhUta thAya che. paraMpara kAraNa cothA guNasthAnakathI laI agiyAramAM guNasthAnaka sudhInA aneka hoya zake che. A mukti prAptine Avazyaka evAM je apekSita kAraNo che te paMcendriyayukata manuSyapaNuM, karmabhUmi, AryakSetra, vajaRSabhanArAca saMghayaNa, sukhama du:khama ke du:khama sukhama kALa, ATha varSathI adhika Ayu, be hAthathI adhika ane pAMcaso dhanuSya sudhIno dehapramANa, ItyAdi apekSA kAraNo kahevAya che. A apekSA kAraNo eka vAra maLyAM bAda e bhava pUratA bhavAMta sudhI jIvanI sAthe ja rahe che. jyAre deva, gurU, dharmanA upakaraNo, dharmagraMtho, sAdharmika Adi nimitta che mATe te nimitta kAraNo che. nimitta ane apekSA kAraNa bhinna dravyathI hoya jyAre upAdAna kAraNa to dravya svayaM jAte pote hoya. tethI upAdAna kAraNane AdhArarUpa kahevAya. jyAre asAdhAraNa kAraNamAM dravyanA guNaparyAya hoya. sAdhanAnA kramika paryAyamAM jenI vidyamAnatA hoya te asAdhAraNa kAraNa che. asAdhAraNa kAraNa paraMparA ane anaMtara hoya zake che paraMtu apekSA ane nimitta kAraNamAM anaMtara ke paraMparanA bheda hotA nathI; guNI svayaM upAdAna kAraNa che jayAre guNa e asAdhAraNa paraMpara ke asAdhAraNa anaMtara kAraNa che. ApaNI dRSTi jeTalI nimitta upara che eTalI upAdAna (guNI svayaM - jIvadaLa - jAta) upara nathI. nimitta dRSTi nimitta maLe nahi tyAM sudhInI maryAdita che. jayAre upAdAna upara (paMDa upara - jAta upara - svanIrikSaNa) nI dRSTi to kevaLajJAna thAya nahi tyAM sudhI lakSavedha sudhI rAkhavAnI che. dravyadRSTi e nirmohadaSTi che - yogadaSTi che. jyAre paryAyadaSTi e mohadaSTi che * bhogadaSTi che sivAya ke kevaLajJAnAdi nitya paryAya prati dRSTi hoya. AtmA svayaM sarva zakitamAna che ane sarvazakitano samuha che e pUrNa daSTi che. vaLI e dravyadRSTi che. jayAre jJAna-darzana-cAritra Adi paryAya dRSTi che. aMza che. manuSyapaNuM e AtmAno paryAya che. dravya eka ja hovA chatAM avasthA Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 pariziSTa - 3 pramANe nAma-paryAya bane che. matijJAnamAM jJAna e guNa che ane mati e jJAnaguNano eka paryAya che. matijJAnanI taratamatAe karIne vaparAtA buddhizALI, mUrkha Adi vizeSaNo che. dravya-guNa-paryAya e traNe paramArthathI abheda che. traNe eka kSetre che. vyavahArathI, gaNatrIthI bhedarUpa che. jyAM dravya che tyAM guNa che ane tyAM ja paryAya che mATe abhedatA ane ekakSetrIyatA siddha thAya che. AtmA jJAna zaktinA upayoga vaDe jANe te nizcayanaya. AtmA graMthAdi pustakonA vAcanathI jANe te vyavahAranaya. gurUnI madadathI jANe te vyavahArakAraNa. potAnA jJAna upayogathI jANe te svAdhInakAraNa - svAdhInasAdhana. ApaNo guNa ApaNAthI abheda hoya' jyAre ApaNuM nimitta ApaNAthI bhinna hoya. guNI ane guNa, AdhAra ane AdheyarUpa che tema nimitta ane naimittikano paNa AdhAra AdheyarUpa vyavahAra karAto hoya che. tIrthaMkara bhagavaMta ApaNA mATe nimittarUpa che paraMtu teo ApaNAthI bhinna che. arthAt teomAM ApaNA guNa nathI chatAM emanA jevAM guNo ApaNAmAM che. - sadbhUta vyavahAra - asadbhUta vyavahAra : eka ja dravyanA guNaparyAyamAM ghaTAvavAnA che. emAM nimittane nahi levAya. ghaDAno nimittakartA kuMbhAra che paraMtu ghaDAno upAdAnakartA mATI che ke je padArtha-dravyanA AdhAra paryAyo utpanna thAya che. e paryAyonuM astitva pUrve te padArthamAM - dravyamAM hoya che tema samajI levuM. mojAM - taraMga zaktirUpe dariyAmAM hatAM tethI ja dariyAmAM mojAM-taraMgo udbhave che. ApaNA potAmAM paNa sattAgata kevaLajJAna varte che tethI ja kevaLajJAna pragaTe che. utpAdanuM astitva dravyamAM hatuM eTale paryAya utpanna thAya che. e utpAdano jyAre vyaya thAya che tyAre te paryAya paNa te dravyamAM samAya che. mATe kevaLajJAnamAM sarva dravyanA sarva paryAyo jaNAya che - pratibiMbita thAya che. sarvadravyanAM sarva paryAyo eka samaye varte che - vidyamAna che eTale kevaLajJAnamAM pratibiMbita thAya che. chadmastha alpajJAnI, apUrNajJAnI svayaMnI bhedadazAne kAraNe, kramika dazAne aMge dravyamAM utpAda ane vyaya bhUtavat ane bhaviSyavat samaje che. Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 (G ApaNI potAnI je vartamAna vedanarUpa sthiti che te bhUtavat banatAM te vedAtI nathI. paraMtu e sthitimAM paNa ApaNe jJAtA-daSTA banavAnuM che. "huM" - "1" jene vartamAna guNaparyAya yukata dravya mAnIe chIe te vAstavamAM "huM" dravya nathI. e to dravyano paryAya che je bhUtavat bane che. bAkI kharekhara to "ha" e to mAtra pradezapiMDa che - dravya che. huM jIvadaLa - jhavadravya, AtmadaLA - pradezapiMDarUpa jIvadravya chuM ane kevaLajJAna mAro nitya guNaparyAyarUpa svabhAva che. bAkI chadmasthanA je kAMI badhAM paryAyo ke jemAM "huM" paNAno Aropa che te to mAtra vartamAnarUpa sAdi-sAnta hovAthI asatu paryAyo che tethI te huMkArane ahaMkAra eTale ke anitya asat huMkAra arthAt ahaMkAra kahela che. ( vizvamAM rahelAM sarva paryAyo te huM nathI e udAsIna bhAva che. paramAM huM bhAva - "huMkAra - ahaMkAra kahevAya che. satya "huM" - sAco "huM" te to AtmAnuM paramAtmattva che e huM nathI paNa soDahaM - soDahaM no nAda che - AtmAkAra che je omakAra che. pudgala dravyo ane sajAtiya jIvo vacce rahelAM ApaNe te badhAMyanI sAthe ane badhAMyanI vacce jIvavAnuM che. e sarva para hovAthI udAsInabhAve jIvavAnuM che. jyAre paMca parameSThi bhagavaMto (arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya, sAdhu) sajAtiya para hovA chatAM svarUpa ekayathI temanI sAthe udAsInabhAve nahi paNa ullAsabhAvathI jIvavAnuM che. jIva mAtrane Atmavat siddha svarUpe jovAthI teo pratyenA dehabhAva mohabhAva cAlyA jAya. ApaNA kartavya, pharaja, karmayoga, phaLaprAptinI apekSA rAkhyA vinA udAsInabhAve tathA prakAre karavA joIe. jIvo pratye durbhAva nahi karavo, tema jIvo pratye udAsIna bhAva paNa nahi rAkhavo. sarva jIvo prati premabhAva, vAtsalyabhAva, AtmavabhAva keLavavA joIe. koIpaNa padArtha pratye rAga thAya to sukhabuddhi thAya. adhyAtmanI dRSTie buddhithI cakAsIzuM to rAga nahi thAya. jyAM rAga che ja nahi tyAM pachI teSanI utpattino prazna raheto nathI kAraNa ke dveSa e rAgamAM maLatI niSphaLatAnI nipaja che. jyAre rAgadveSa jAya arthAt rAga samULago jAya tyAre AtmAnuM vItarAga, nirvikalpa, nirapekSa, nizcaya, zuddha, satya, pUrNa svarUpa prApta thAya Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 pariziSTa - 3 che. AtmAnA e anAdi niSpanA svarUpane samajavA mATe ja dravyAnuyoganI vicAraNA che. dravyAnuyoganI samajaNathI AtmAne samajIne, paryAyadaSTi haThAvI, dravyadRSTi keLavIne jJAnadhyAnamAM anabhavana-vedana karatAM thaIe, Atmasthita thaIe tyAre vItarAgatA Ave. zreNigata vItarAgatA Ave eTale mohanIyakarmano sopazama thAya, sakAma nirjarA thAya ane aMte kSaya thAya che tyAre ja niSkarmA, niraMjana, nirAkAra, nirAvaraNa, nirapekSa thavAya che. AtmA dharmamAM gati kare, AtmAmAM sthiti kare, bhagavAna paramAtmAmAM avagAhanA le ane pudagalane upakaraNa - dharma sAdhana banAvI sAdhanA kare to te svayaM aAla - kAlAtItA banI paramAtmasvarUpe nikhare - ubhare - upase. sonAnI laMkA sonAnI hoya paNa ApaNI na hoya, para hoya to te sonAnI laMkA ApaNA zuM khapanI ? ApaNane zuM kAmanI ? e ja pramANe AtmA sivAyanA zarIra, Indriya, prANa, mana, buddhi game eTalAM sArA hoya, sohAmaNA hoya to ja te para che ane ApaNA che nahi ane ApaNA thanAra nathI to e AtmAne zuM kAmanA ? tema para evI bhogasAmagrI paNa AtmAne zuM kAmanI? hA! te yogasAmagrI - yogasAdhana banI rahI AtmAne bhogamArgethI yogamArge laI jaI AtmAmAMthI paramAtmA banAve teTalA pUratI tenI kiMmata ekAya. dehapiMjaramAM pUrAyela AtmA jo tanamananuM du:kha TALI nahi zakyo agara jo mana ane tana dvArA AtmAnA atIndriya sukhane pAmI zakyo nahi to zAstra adhyayana agara paMcAcAranuM pAlana zuM kAmanuM? sanI prApti sat vaDe hoya paNa asata vaDe nahi hoya. daza, hAlata, avasthA e guNapaNa che ane e paNa parama satya che ke koI paNa dravya avasyA vagara cAreya nahi hoya. saMsArIjIvanI saMsArIzA - saMsArI avasthA asat - khoTI - AbhAsI - vinAzI - mAyAvI hoya che, chatAMya e avasthA jevI che te AtmA avasthApati - dazApati pote to sata hoya che. mULa garImaMta - janmajAta zrImaMta paNa hAla vartamAnadazA cIMtharehAla. jAta sanI paNa bhAta asatanI. pota sata paNa bhAta asata. avasthA AtmAnA AdhAre utpanna thAya che. sat svayaM hovA chatAM sanI samajaNa Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 63 nathI ane sattnI dRSTi satya samyak dRSTi nathI tethI AtmAmAMthI asat avasthAo nIkaLyA kare che. mATe jo satnI - AtmasvarUpanI samajaNa laI, sat dRSTi karIzuM, samyak dRSTipAta karIzuM ane dazApati (AtmA)ne tenAM vAstavika svarUpamAM mULa zuddha svarUpamAM samajIzuM to vartamAna anitya paryAyane - vinAzI avasthAne dUra karI nityAvasthAne, sat avinAzI avasthAne prApta karI zakIzuM. - jaDa evAM pudgaladravya sAthe eTale ke pudgalanA banelAM deha joDe kSaranIranI jema AtmA rahela hovA chatAM ya AtmAnuM Atmatattva, jIvatva maTI gayuM nathI. jIva, jIva maTI pudgala ke pudgala, pudgala maTI jIva thayela nathI eTale ke jAtyAMtara - dravyAMtara thayuM nathI. A saMdarbhamAM "eka dravya bIjA dravyane kAMI karatuM nathI" ema kahevuM hoya to kahI zakAya bAkI nimitta naimittika asara to che ja. dUdha bhale pANImAM bhaLyuM paNa dUdha (kSIra) kAMI pANI (nIra) nathI thaI gayuM. dUdha to dUdha ja che ane pANI to pANI ja che. bheLAM bhaLyAM eTaluM ja. pANI ukALIne - tapAvIne uDADI daI dUdha meLavI zakAya che, AvazyakatA che tApanI. pANIne tapAvIne, ukALIne, khadabadAvIne varALarUpe uDADI daIne dUdhane dUdha svarUpe parata nirbheLa meLavI zakAya che. emaja saMsArIjIvamAM jIvapaNAne, Atmatattvane, paramAtmattvane pakaDavuM enuM ja nAma saMvara ane nirjarA tattva. anAdikALathI jIva bahirAtmabhAve parapadArthone upayogathI pakaDe che paraMtu jIva potAnA upayogathI svayaM potAnA ja upayogane arthAt aMtaramAM rahela aMtarAtma tattva, parama Atma tattvane, paramAtmattvane ja pakaDato nathI. svarUpanI samajaNa vinA upayoga pakaDAto nathI. svarUpanI samaja Ave eTale ke aMdaramAM rahela potAnA parama Atma tattva arthAt paramAtmatattvane samajavAmAM Ave to paramAtma tattva pakaDI zakAya eTale ke AvaraNa haThAvI tene anAvRta, nirAvRta, nirAvaraNa karI zakAya, pragaTa karI zakAya. dUdha pANI bhegAM che ane cUno (phAka) pANI bhegAM nathI e samajAya to pANI sAthe rahela dUdha dekhAtAM, nirNaya thatAM pANI juduM pADI dUdha meLavI zakAya. Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 pariziSTa - 3 jIva avagAhanA AkAza pAsethI le che. sthiti adharmAstikAya pAsethI le che, gati dharmAstikAya pAsethI le che, ane ajJAna ne mohanuM nimitta jIva pudgalAstikAyane banAve che. dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya ane pudgalAstikAya je jaDa ane aprakAza che te sarvane AtmA potAnI jJAna-darzana zaktie karIne potAnA jJAtA-dRSTA bhAve khyAta (prakAzita) kare che. pudgala pAsethI jIvane saMyoga-viyoga maLe che kAraNa ke moha ane ajJAnanuM nimitta saMsArIjIvane pudgala hoya che je saMyoga-viyoga dharmavALuM che. dharmAstikAya, adharmAstikAya ane AkAzAstikAya sAthe saMsArIjIva, pudgaladravya ane siddha paramAtmAnA jIvAtmAone jo sarakhAvIe to pudgaladravya barobara samajAya che, tema sAthe sAthe siddha paramAtmAnI siddhAvasthA paramAtmAvasthA paNa sahaja ja samajAya jAya che. jo koI gunegAra hoya to te niyamabAhya jenuM vartana che, je che azuddha evo saMsArIjIva che. saMsArIjIva sivAyanA koI dravyanuM vartana niyamabAhya svabhAva viruddha nathI paNa niyamAnusAra svarUpaguNakArya guNapramANenuM hoya che. AvAM azuddha saMsArIjIvane, azuddha jIvadravyane, anekomAM eka chatAM sarvavyApI evAM AtmAne jANIne, AtmasvarUpane jANIne, be naya, be dRSTi, be mArga, dravyaguNaparyAya, tripadI, cAra kAraNa, cAra nikSepA, cAra saMyoga, cAra anuyoga, pAMca samavAyI kAraNa, paMca mahAvrata, paMcAcAra,. paMcAstikAya, SaDkAya, SasthAna, saptabhaMgI, syAdvAda, anekAntavAda, sApekSavAda, ATha karma, nava tattva, daza prakArano yatidharma, Adi je dravyAnuyoga pradhAna viSaya che tenA abhyAsathI ane tathA prakAranA sadAcAraNathI zuddha banAvI siddha paramAtmA thavAnuM che. Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *deg 3gdhU III aove lad 10, gAdvibhaudpg guy blaa baatii URdiir e caacii, uhi UR UdD UH..... cetana jyAre jJAtI sAvita ciThAkayato prakIrAmAM dhyAna, dhyAtA ata dhyeyarUNya traNaya tArate ekamIka batAvI de che tyAre sajAsaja AvI sumadhura yAdonuM sarjata thaI jAya che !!! na upaDe Ana, taddanuM.00 - lo bIja ha. eka phAInala thI pAbhi para, 4 jo maMDAya . panAha saNi * & Bh mokSANu denAtha prabhupadakaanlo huM ghaNaji! Printed by : Hitesh Dasadia - 2683092