Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAsanasamrAjAmiha samudAye meruparvataupamye / / kalpatarunandanavana-satko'yaM nandatAt suciram / / / S : saGkalanam : kIrtitrayI uttarAyaNam vi.saM. 2060 nandanavanakalpataraH 12 For AVAS&P: L e Only | wwwingermelibrary.org
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAsanasamrAjAmiha samudAye meruparvataupamye / kalpatarunandanavana-satko'yaM nandatAt suciram / / IONARIES BHIRAL UNO :saGkalanam: kIrtitrayI uttarAyaNam vi.saM. 2060 ACPIND9999 12
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ nandanavanakalpataruH // dvAdazI zAkhA | (saMskRtabhASAmayaM ayana-patram / / ) saGkalanam : kIrtitrayI // prakAzanam : zrIjainagranthaprakAzanasamitiH, khaMbhAta || vi.saM. 2060, I.saM. 2004 mUlyam : saMskRtasAhityaruciH // prAptisthAnam : zrIvijayanemisUrIzvarajI svAdhyAya maMdira 12, bhagatabAga, zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI samIpa, pAlaDI, amadAvAda 380007 dUrabhASa : 26622465 samparkasUtram : "vijayazIlacandrasUriH" C/o. Atul H. Kapadia A-9, Jagruti Flats, Behind Mahavir Tower, Paldi, Ahmedabad-380007 dUrabhASa : 26688879 mudraNa : 'kriSnA grAphiksa', nAraNapurA gAma, amadAvAda // dUrabhASa : 079- 27494393
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ .."O T . prAstAvikam niSThA sA vandanIyaiva "calan hi zobhate sAdhuH" iti nyAyAd dakSiNAtyapradezeSvapi viharaNaM / jAtamasmAkam / punazca gUrjaradezaM prati pratyAgatA vayam / kintu kAcit madhurA smRtiradyApi cittamAndolayati Anandayati ca / ___ saMskRtapracura: sa pradeza: / beMgaloranagare kAryaratAyAH saMskRtabhAratIsaMsthAyAH sAkSAtkAra: kRto'smAbhiH / saMskRtaniSThaM saMskRtaprItimayaM saMskRtasamarpitaM ca vAtAvaNaM tatrA'nubhUtam / saMskRtabhASAyA yAvacchakyaM pracAra eva teSAM lakSyamasti / parantu pracArakAryasya vyavasAyIkaraNaM tu naivA'nubhUtamasmAbhistatra / saMskRtapracArakAryamapi te na vyavasAyaM matvA'pi tu svadharmaM matvA kurvanti / etAdRzasya zravaNamAtreNApi romodgamo bhavati tarhi sAkSAddarzanasya tu kA vArtA ? daivAt tAdRzAnAM sanniSThajanAnAM teSAM cA'nanyasaMskR tasevAyAzca darzanasya saubhAgyamasmAbhiH prAptam / dRksauhityakaro hRtsantarpazcA'yamanubhavaH / __ 'AcaraNAt siddhi'riti nyAyAt te svakIyagRhe'pi parasparaM saMskRtamAdhyamenaiva vArtAlApaM vyavahAraM ca kurvanti / teSAM bAlakA api tathaiva vyavaharanti / AzcaryamanubhUyate khalvetajjJAtvA ? satyam, Azcaryameva syAt, yato dezakAlAnuguNe veze samutsukA vayaM tvasmAkaM mUlaM vezabhUSAbhASAdikamapi vismRtavantastatra saMskRtazikSaNasyaitAdRzI vArtA tvAzcaryameva janayet / kasya vA purataH sA karaNIyA ? kriyeta cedapi bhittyA ziraHsphAlanamiva niSphalaM duHkhadameva vA syAt / bhavatu - yadasti / tatra pravartamAnA kAryapraNAlirvyavasthA cA'pi nirIkSaNIyA'nusaraNIyA ca / patrAcAramAdhyamena sambhASaNazibiramAdhyamena ca te saMskRtaM pAThayanti / yathA vidyArthinAmutsAho vardheta tathA saralayA rItyA sarasarItyA ca te pAThayanti / adhunaiva 64*60TRISISTEISSISTRITION 4 + For Private Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ dillIdUradarzanakendreNa jJAnadarzanacenaladvArA teSAM sambhASaNazibirasya kramazaH prasAraNaM kUtamAsIt / anyantaM gauravasya viSaya eSaH / saMskRtabhASAM te jananImiva sevante / lokahRdaye saMskRtaM pratiSThitaM syAdityetadeva te svaparizramasya mUlyaM phalaM ca gaNayanti / tatphalarUpeNa ca tatra pradeze yadA-yadA saMskRtanATakAnAmAyojanaM bhavati tadA tadA zatazo saMskRtapremiNo janAstad draSTuM gacchanti / etAdRzI sA teSAM niSThA vandanIyaiva / iti shm| vi.saM. 2060 -- kIrtitrayI vaizAkhazuklatRtIyA (akSayatRtIyA) thANA (muMbaI) 2990 sUcanA pUrvaM sUcitamAsIdasmAbhiryat 'itaH paraM sandhirahitameva sAhityaM preSaNIya miti / prathamaM tAvat tad mudraNasaulabhyameva manasikRtya sUcitamAsIt, na kevalaM vAcakAnAM paThanasaulabhyamityavadhAryam / kintu bahUnAM vidvajjanAnAmabhiprAya evaM jAto yat 'sandhisahitasyaiva sAhityasya prakAzanaM varam, anyathA saMskRtasAhityAt sandhiH kadAcit vismRtA'pi syAt-iti / ato mudraNaduSkaratAmaGgIkRtyA'pyasmAbhiH pUrvatana eva panthAH samAzrito'sti / ato'taH paraM sandhisahitameva sAhityaM prakAzayiSyate iti jJeyam / 265 www.jainelibrary.dg
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzivanArAyaNaH zAstrI 2152/13 huDA, bhivAnI-127021 (hari0) vAcakAnAM pratibhAvaH vijayazIlacandrasUrivarasya, caraNazaraNamupagata eSo'ham / vande zivanArAyaNanAmA, nandanavanakalpatarumatha vApya // vikramasaMvatSaSTitamasya, zAkhAmetAM kalpitazobhAm / suravaravANIkalazubhaguJjanamadhuramanoramazrutisukhasulabhAm // ruciramanoharanItivacAMsi, pUjyataponidhicaritazubhAni / karNarasAyanasurabhitamAni, paThati mano me jIvanadAni // nRtyati harSitacittamayUraH, suravaravANInabhasi vihArI / racanAmeghavilokanamattaH, praNamati zivanArAyaNazAstrI // - zivanArAyaNaH zAstrI / ALDINES H -5
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ munivizrutayazavijayaH vAcakAnAM pratibhAvaH nandanavanakalpatarorekAdazI zAkhA prAptA / paThanAdatIvA''nando jAtaH / sampUrNaM paThitvA rasabharA naike viSayA AsvAditAH / / dravyAnuyogavidAM pUjyAcAryazrIdharmadhuraMdharasUrIzvarANAmadhyAtmasArAnugamastu saMkSeparucINAM jijJAsUnAM kRte'tIva lAbhadAyI asti / / tathaivA'STAdaza-pApasthAnakAlocanAzatakamapi prAJjalA racanA'sti / yogabindudohanaM paThitvA viMzaterekonaviMzatervA varSebhyaH pUrvaM yatpaThitaM tatsmRtipathamAgatam / tadgato'tIva mahattvapUrNa ekaH zloko'dyA'pi smaryate "AtmIyaH parakIyo vA, kaH siddhAnto vipazcitAm / dRSTeSTAbAdhito yastu, yuktastasya parigrahaH // " iti / yatnaH prazaMsanIya evA'sti / namipravrajyA'pi vairaagyvrdhikaa'sti| cintanadhArAyAH tAtparya tu sarvasmin sthAne vidhAyakadRSTyA prvrtniiymitytraa'sti| aho buddhimattA tu vyaGgayakathA pratibhAti / prAjJapuruSasya uttarAH raGgamaJcazceti kRtidvayamapyuttamam / patre'pi cintanaM samyagasti / Ahatya sampUrNo'yamako rucikaro'sti, iti / ttt. HAIRAOGroDNA 6
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhavadbhiH sampAditA nandanavanakalpatarorekAdazI zAkhA prAptA / yathA yathA'haM paThAmi tathA tathA mama bhAva ullasito bhavati / yuSmAkamidaM kAryaM nUtanasaMskRtazikSitAnAM kRte'tIvopayuktamavazyameva bhaviSyati / asyAM zAkhAyAM kAvyAni tvadbhutAni santi / kathAdikamapi bAlAdInAM kRte upayogAya bhaviSyati / yuSmAkameSa yatnaH saphalo bhavatviti me'bhilASA / munibhAgyacandravijayaH vAcakAnAM pratibhAvaH nandanavanakalpataroravalokanenaiva taddivyaM svataH pramANaM saundarya pAThakacittamaJjasA hyAvarjayatIti nAviditaM tvadhunA guNaikapakSapAtAnAM saMskRtasAhityasahRdayAnAm / karmaNA bhAratIyadarzanacchAtrastadadhyApakazcAsmi / kalpatarulekheSu tatra tatra darzanabIjAni sadaGkarANi samavekSya samavadhAnazIlo bubhuussaami| ante zrImadbhayo munivarebhyaH zrIvijayazIlacandrasUrimahAbhAgebhyaH praNAmAJjalinivedanapuraHsaraM viramAmi / bhavatAM zreyaHkuzalakSemam arhati bhagavati prArthayamAno / bhavadIyaH surendramohanamizraH kurukSetram
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAcakAnAM pratibhAvaH pa. padmanAbhaH 18/198. C, Nithya Kalyani Mammiyoor, Guruvayoor (Po.) Thrissur (Di.) KERALA AtmIyabandho ! sAdaranamaskArAH / bhavadbhiH preSito nandanavanakalpataruH prAptaH / vastuto mahAnAnandastathA''zcarya ivA'bhavat / pustakamidaM mahyaM baharocata / ekaiko'pi lekho buddheH poSako'sti / etAvad bRhatpustakaM kathaM bhavadbhirvinA mUlyaM preSyate, ityevA'haM nA'vagacchAmi / marma-narma, nATakam, vyaGgyakathA, aSTAdazapApasthAnakAlocanAzatakaM ca mahyaM bahUpakArapradamajAyata / saMskRtabhASopAsakAnAM sarveSAmapi bhAratIyAnAmAnandadAyakaM bhavatIdaM pustkm| - etAdRzyuttamakArye saMskRtamAtuH sevakAnAmasmAdRzAnAM sAhAyyaM prArthanA ca sarvadA bhavatyeva / For Private 3ersonal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ | Ot) vAcakAnAM pratibhAvaH vIra, pUjyamunipuGgavatritayAya hArdAH praNatI: vidhAya lekhanamidaM prastuve ekAdazI nandanavanakalpatarorAvRttiH mayA adhigatA / tadarthaM bahavo dhanyavAdAH / tatra prabandhAH sarve'tIva manojJA vicArapUrNA ca virAjante / sandhirahitalekhanaviSaye me mantavyaM kiJcinnivedayAmi / vAcakAnAM sukaratAsaMpAdanAya ayaM prayoga iti spaSTam / evamapi anena vAcakAnAM tathaiva patrikAyA api bhASAprauDhimAyAH saMvardhanasya sthAne hAsa eva saMbhaviteti me matiH / kAlena saMskRtaM sandhirahitameva, sandhisahitaM saMskRtaM tAvannAstIti alpatRpto vAcakavRndo nizcinuyAt / azvatthAmA kila bAlye mAtrA hInavibhavayA dugdhasya sthAne piSTamizritasalilena saMvardhitaH / vardhamAno'sau labdhazrImatkauravAzrayaH prAptavibhavo mAtrA pradattaM dugdhaM tiraskRtya tadeva 'naijaM dugdhaM' (piSTamizritasalilaM) vavAJcha / vAcakAnAmeSA duHsthitirmAbhUditi me aashyH| kAcit kila mAtA ullaGghanaspardhAloH svaputrasya kaSTaparijihIrSayA mITaradvayaM niyatamaunatyaM hAsayitvA sAdhaiMkamITaramitaM vyadhAt / anena mAtRvihitena sahAyena bAlasya ullaGghanAbhyAsaH sukaraH saJjAtaH / paraM spardhAyAM tu varAka: parAjitaH / IdRzyA duHsthiteH vAraNAya patrikAyA dvitrAsu AvRttiSu saralaH sandhipATho'rthAt pramukhAnAM sandhiprakriyANAM paricayaH pradIyatAm, yena vAcakAH sandhisahitasya saMskRtasya manojJatAmAsvAdayeyuH, prauDhimAJca sandadhyuH / ekAdaze nandanavanakalpatarau muniratnakIrtivijayalikhitaM "tadapi na muJcatyAzApiNDa''mitIdaM lekhanamatimArmikaM, hRdayasparzi, bodhapradaM ca varIvarti / saprema, savinayaM * brahmAnandendrasarasvatI For Private Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaH kRtiH anuvAda: jinastavanam zrIvIracitrastutiH antalabdhinidhAna | zrIgautamasvAmiguNASTakam / zrIzAradASTaka..... haMsAn / haMsaM prati varSAlA ma subhASitAni AbhANakajagannAthaH For Private Oersonal Use Only 000000000000 kartA munidhurandharavijayaH paM. amRta paTelaH 10 AcAryavijayahemacandrasUri : 13 maithila paM. jagadIzaH jhA prA. jagannAthapAThakaH DaoN. surendramohana mizraH pRSTham zAstrI vrajalAla upAdhyAyaH es. jagannAtha: 15 17 20 37 39
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaH DAMOMWWWWWWWWWWWWom kRtiH kartA pRSTham svAdhyAyI anuyogAdhikArI muniratnakItivijayaH 52 / namipravrajyA - munikalyANakIrtivijayaH / AsvAdaH zAntiH / A.rAjayazasUriH 60 ahiMsA munivizrutayazavijayaH 62 cintanadhArA muniratnakIrtivijayaH 64 zAryA dhAma: - ahiMsA munidharmakIrtivijayaH 66 / patrama munidharmakIrtivijayaH 80 For Priv11 & Personal Use Only www.jalnelibrary.org
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaH kRti: kathA marma -narma prAkRtavibhAgaH VVV khAnyasamIkSA abhidhAnacintAmaNinAmamAlA DaoN. rUpanArAyaNapANDeyaH kIrtitrayI 88 nATakasudhAtaraGgiNI vAstavaM mitram prAdhAnyaM kasya ? Hond maMgalamAlAparAbhihANaM / / *sirisiddhacakuthottaM / / 00000000000000 For Private 12rsonal Use Only kartA pRSTham 1 munidharmakIrtivijayaH 85 muniratnakIrtivijayaH 191 kIrtitrayI 92 97 A.vijayapadmasUriH 101
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Cobo anuvAda: jinastavanam munidhurandharavijayaH samRddhi epArTamenTa caMdananI pAchaLa, hAI-ve navA DIsA (u. gujarAta) RSabhadeva - caityavandana kalpavRkSanI chAMyaDI, nAnaDiyo ramato / sovanahiMDole hiMcato, mAtAne managamato // 1 // sau devo bAlaka thayA, RSabhajI keDe / vhAlA lAgo cho prabhu, haiDA zuM bhIDe // 2 // jinapati yauvana pAmIyA, bhAve zuM bhagavAna / iMdre ghAlyo mAMDavo, vivAhano sAmAna // 3 // corI mAMDI caudizi, suragaurI gAve / sunaMdA sumaMgalA, prabhujIne paraNAve // 4 // bharate biMba bharAvIyAe sthApyA zatruMjaya giri rAja / zrIvijayaprabhasUri mahimA ghaNo udayaratana guNa gAya // 5 // For Private Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7.07 RSabhadevacaityavandanam kalpataroH zItalatale, bAlajino ramate / kanaka dolayA dolayan, mAtRmano harate // 1 // zizubhUya devIgaNo, nAbhijamudvahate / uktvA bahuvallabha iti, hRdaye'pi saMvahate // 2 // sundarayauvanasaGgataH, saJjAto bhagavAn / caryaM vivAhamaNDapaM maghavA maNDitavAn // 3 // caGgA baddhA catvarI, suragauryo gAyanti / sunandAM sumaGgalAM, vibhumudvAhayati // 4 // tyakta sakalasaGgo -'bhavatkevalajJAnAya / prAptaM zivapadamaSTa - karmamaNDalamapahAya // 5 // bharatezvaranRpanirmite, saMsthita ! caitye tuGge / sArvadhurandhara ! jaya sadA, zatruJjayazRGge // 6 // 20
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ RSabhadevastavana prathama jinezvara praNamIye, jAsa sugaMdhI re kAya, kalpavRkSa pare tAsa iMdrANI nayana je, bhuMga pare lapaTAya. pra0 1 roga uraga tuja navi naDe, amRta je AsvAda, tehathI pratihat teha mAnuM koI navi kare, jagamAM tumazuM re vAda. pra. 2 vagara dhoI tuja niramalI, kAyA kaMcanavAna, nahi prasveda lagAra tAre tuM tehane, je dhare tAharUM dhyAna. pra. 3 rAga gayo tuja mana thakI, tehamAM citra na koya, rudhira AmiSathI rAga gayo tuja janmathI, dudha sahodara hoya. pra. 4 zvAsocchvAsa kamala samo, tuja lokottara vAda, dekhe na AhAra-nIhAra carama cakSu dhaNI, ahavA tuja avadAta. pra. 5 cAra atizaya mUlathI, ogaNIza devanA kIdha, karma khapyAthI agyAra cotrIza ema atizayA, samavAyAMge prasiddha. pra. 6 jina uttama guNa gAvatAM, guNa Ave nija aMga, padmavijaya kahe eha samaya prabhu pAlajo, jema thAuM akSaya abhaMga. pra. 7 For Private Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Mala DAPO praNamata.... praNamata.... RSabhadevastavanam praNamata prathamajinezvaram, dehe surabhimati, kalpatarAvica yasya zacInayanadvayaM, bhRGga ivA''patati // 1 // amRtarasabhAsvAdinaM, rogoragajAtaH, mA nopadravate tvAM hata iva, sudhayA khalu, dUre saJjAtaH // 2 // kAyA'dhautazucistava, kAJcanakAntikalA, LD svedenojjhita ! tArayase tAn ye sadA, dhyAne te'vicalAH // 3 // praNamata.... tava manaso rAgo gata-stasmin kiM navyaM, gatarAgaM rudhirAmiSamapyapi deva ! te, kSIrasamaM bhavyam // 4 // zvAsaH kamalasugandhika-stava lokottaritaM, dRzyau naivA''hAranIhArau mAnavairdivyamaho ! caritam // 5 // praNamata.... caturo'tizayAH mUlataH, saura nidhividhavaH(19), SW karmakSayato rudramitA:(11) yugabhuvi(34)mitAH, sarve'tizayAH vaH // 6 // praNamata.... jinapottamaguNagAnataH, saguNaM nijamaGga, padmapadArpaya deva! dhurandhara! te pada-makSayamavibhaGgam // 7 // praNamata.... praNamata... VIIIM For Private & Oersonal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ sImaMdhara jina caityavaMdana zrIsImaMdhara vItarAga, tribhuvana upagArI, zrIzreyAMsa pitA kuLe, bahu zobhA tumArI (1) dhanya dhanya mAtA satyakI, jeNe jAyo jayakArI, vRSabha laMchane virAjamAna, vaMde naranArI (2) dhanuSa pAMcase dehaDIo, sohIo sovana vAna, kIrtivijaya uvajjhAyano, vinaya dhare tuma dhyAna (3) sImandharajinacaityavandanam zrIsImandhara ! vItarAga !, trijagadupakArin ! / zrIzreyAMsapituH kule, bahuzobhAkArin ! // 1 // dhanyA mAtA satyakI, jAto yayA jayakArI / vRSabhAGkena virAjitaM, vandate nanArI // 2 // dhanuHpaJcazatamAnatanu, tvAM kanakopakAnte ! / dhyAyati vinayaH kIrtivijayavAcaka zizurekAnte // 3 // tava bhadraGkaradarzanaM, mahAyazo vimalam / 7 | dharmadhurandhara ! deva ! me dehi sadA'vikalam // 4 // For Prival & Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ - karU -OOK sImandharajina stavana suNo caMdAjI, sImaMdhara paramAtama pAse jAjo, muja vinataDI, prema dharIne eNI pere tume saMbhaLAvajo. je traNa bhuvanano nAyaka cha, jasa cosaTha iMdra pAyaka cha, nANa darisaNa jehane kSAyaka cha - suNo0 (1) / jenI kaMcanavaraNI kAyA cha, jasa ghorI laMchan pAye che, puMDarikiNI nayarIno rAyA che- suNo0 (2) bAra paraSadA mAMhI birAje cha, jasa cotrIza atizaya chAje che, guNa pAMtrIza vANIje gAje che- suNo0 (3) bhavijanane je paDibohe che, tuma adhika zItala guNa sohe che, rUpa dekhI bhavijana mohe cha- suNo0 (4) tuma sevA karavA rasIyo chu, paNa bharatamAM dUre vasIyo chu, mahA moharAya kara phasIyo chu- suNo0 (5) paNa sAhiba cittamAM dharIyo che, tuma ANA khaDga kara grahIyo che, to kAMIka mujathI DarIyo che- suNo0 (6) jina uttama pUMTha have pUro, kahe padmavijaya thAuM zUro, to vAdhe muja mana ati nUro - suNo0 (7) / HAID) AMERIA For Private Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 488 sImandharajinastavanam zRNu zazadharajI, sImandharaparamezvarapAce gamyatAm, rajanIzvarajI, evaM mama vijJaptiM prItyA kathyatAm / yastribhuvananAyakatAM dadhati, yasyA'gre dhAvati zakratatiH, yaH kSAyikadarzanajJAnapatiH // 1 // zRNu...... yaH kAJcanakAntikalitakAyaH, vRSabhADitapAdo nirapAyaH, puNDarikiNImahAnagarInAyaH // 2 // zRNu.... dvAdazaparvatsu yo vasati, caturanalA(34)tizayairulasati, vANI vratatattva(35)guNairlasati // 3 // zRNu... bhavilokAn yaH pratibodhayati, yatsamatA zItalatA jayati, bhavyA yaM vIkSya vimuhyanti // 4 // zRNu.... tava sevAyAmahamutsukitaH, api dUre bharate saMvasitaH, hata moharAjakarasaMpatitaH // 5 // zRNu.... tvaM devo manasi mayA dharitaH, AjJAkhaDgastava karavaritaH, tenA'yaM kiJciddaradaritaH // 6 // zRNu.... mama pUraya jinapottama vIrya, hRdi pajhe yena labhe zaurya, varddhata yathA tejovaryam // 7 // zRNu.... | premAmRtarAmaramAM vahatA, bhavyAGgijane bhadraGkaratA, 7 LdhAryo'haM dharmadhurandharatA // 8 // zRNu.... NENam WIAyi For Private Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Dono KAYAVA jina caityavaMdana paramesara paramAtamA, pAvana pamiTTa, jaya jagaguru ! devAdhideva ! nayaNe meM diTTha (1) acaka akala avikAra sAra, karuNArasa siMdhu, jagati jana AdhAra eka, niSkAraNa baMdhu (2) / guNa anaMta prabhu tAharAo, kimahI kahyA na jAya, rAma prabhu jina dhyAnathI, cidAnaMda sukha thAya (3) jinacaityavandanam paramezvara ! pramAtmanayi !, pAvana ! prameSTa ! / bhuvanaguro ! devAdhideva !, jaya nayanairdRSTa ! // 1 // acalAkalAvikArasAra !, karuNArasasindho ! jagadekAdhArasvarUpa !, niSkAraNabandho ! // 2 // guNA anantAste prabho !, kathamapi nahi kathayeyuH / rAma ! prabho ! te dhyAnata-zcidAnandasukhamIyuH // 3 // | karuNAsAgara ! deva ! te, bhadrakaracaraNam / |L bhavikAnAM bhavanIradhau, bhavatu dhurandharaNam // 4 // VIANTIDIA
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ jina stavana jina tere caraNakI zaraNa grahu~, hRdaya kamalameM dhyAna dharata huM, zira tuja ANa vahuM, jina0 (1) / tuma sama khoLyo deva khalakameM, pekhyo nahi kabahuM, tere guNakI japuM japamAlA, ahaniza pApa dahuM. jina0 (2) mere manakI tuma saba jANo, kyA mukha bahota kahuM, kahe jasavijaya karo tyuM sAhiba, jyuM bhavaduHkha na lahuM. jina0 (3) jinastavanam jinavara ! tava caraNau zaraNaM, dhyAye hRdayakaje tvAM kurve, zirasi vacanavaraNam // 1 // nA'darzi tava sadRzo devo, bhramatA bhuvanagaNaM, tava guNajapamAlAM prajape'niza-maghadAhaM karaNam // 2 // kiM nu vade vadanena na vetsi ?, mamakAntaHkaraNaM, yazodhurandhara ! tatkuru na labhe, yadvaduHkhakaNam // 3 // NN For Private Personal Use Only .
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIvIracitrastutiH . . A 29 . 9 ___paM. amRta paTela: 203-bI, ekatA evenyu, . bereja roDa- vAsaNA, ahamadAbAda - 380007 tvayi trAtari vizveSAM, vizve'smin vizvazaGkara ! / vizvA zvasiti sollAsaM, padmavad bhAravati prabhau // 1 // dharmadADalaM prabho ! dharma, mama vizuddhatAM kuru / __ vasADato'ntarmama tvaM hi, tvaM hi mamatvanAzanaH // 2 // saJcAro lIna-saccitte, dharmasya muktikAraNam / dharmagajavare citta-sthairya cA'haLUtiM vinA // 3 // indriyArthe tvahaGkAra-tyAgo lakSaNamAtmanaH / sthairya dharme tvayA nA''pta !, vineva vAyunA jale // 4 // tvatkA jugopa vizve zaM, jJAnazrIdharmamarmabhRt / jJAnazAlA DuDhauke 'syAM, tena dharmeNa bhAsurA // 5 // tvamevA'ramatpro'dhIzaH, sukhAreka pradaH sadA / vadAmazceti nirmAthAH drAk sAdhu sAkaro bhaveH // 6 // sadA kadarthito'kAma !, vAmakAmanayA'nayA / duHkhadA'haM sadA bhrAntvA, zrAntaH zritaratvayiprabho ! // 7 // ye rekhAGkitAH zabdAH santi te bhASAyAmAhArAdiparyAyAH santi / yathA- dAla, cArolI, cAha=cAya, golaH-vartulaH, athavA''GglabhASAyAM dhyeyaH, athavA goLaH =guDaH, nAja= garvaH svAbhimAnaM vA, kAju prasiddhaM khAdimam, veza-paridhApanaM kasyacit nAyakasya vA'nukaraNam, nazA-madirApAnajanyA madAvasthA, lADu= modaka iti, mevA prasiddham, khAreka, badAma, drAksA=drAkSA, sAkara=zarkarA / / 2. duHkhaM dyati iti duHkhadaH, tatsambodhane-he duHkhanAzana ! ityarthaH / Bf 4 .. 09 For Private Orsonal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ - . . 60. (toTakavRttam) prabhavaH prabhavAH prabhavaH prabhavAH, prakarAH pramadAH prakarAH pramadAH / pramanobhavadAH pramanobhavadAH, trizalAjavarA-strizalAjavarAH // 8 // vyAkhyA :- prabhavaH - akhilakarmavinAzavidhAvIzvarAH / prakRSTaH = zreSTho jagati mahattamo bhavo janma yeSAM te prabhavAH / 'bhavaH saptAptijanmasu' - ityanekArthaH / punaH prabhavaH-akhilajagajjantujIvAtubhyo dharmadAtRtvAt svAminaH, teSAM hite - yogakSemAvahatvAt / tathA pragato bhavaH-saMsAro yebhyaste prabhavAH / prakarAH iti - prakRSTAH karAH - prabhA yeSAmiti / bhAsvadbhAmaNDalamaNDanA F ityrthH| pramadAH iti - prakRSTa-sarvato mukhyaM mahat maM-jJAnamAdhyAtmikamAtmAnubhUtiparam, ataH sarvabhUtasattvahitapradam, tad dadati - prayacchantIti pra-ma-dAH / punaH prakarAH iti - prakRSTaM kaM-sukhaM-paramazamazarma, tad rAnti-prayacchanti ye iti pra-ka-rAH / atucchAtmasukhadAyina ityarthaH / 'rAMk dAne' iti haimadhAtupAThaH / tathA pramadAH iti-praNaSTaH - prakarSaNA'pagato mado-garvo yebhyaste pramadAH, darpApadIbhUtA ityarthaH / punaH prakRSTaM- zreSThaM manaH zukladhyAnatvAd yeSAM te pramanaso - vizadacetasaH, tathA bhavaM-mokSaM yacchanti ye iti bhavadA-muktidAtAraH / tataH pramanasazca te bhavadAzcetyubhayapadapradhAna: - PI karmadhArayaH - pramanobhavadAH / punaH pragataM-prakarSeNA'pagataM saGklezamUlakai rAgAdibhirmano yeSAM te pramanasaH, naSTarAgaroSamanastvAt / bhavaM-saMsAraM dyanti-kartayanti-vinAzayanti iti bhavadAH / tataH pramanasazca te bhavadAzceti pramanobhavadAH / athavA, 1. zrIhemacandrAcAryapraNIte'nekArthasaGgrahe dvitIyakANDe bhavazabdaH zreyaH-ityarthavAcakatvena nidiSTo'sti / "bhavaH sattAptijanmasu / rudre zreyasi saMsAre0 " // 536 // iti / tathA'bhidhAnacintAmaNau devAdhidevakANDe 'zreyo nirvANaM' ityapi nirdiSTam / 00:00 For Private Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ - ye pramanasaH - samanasaH, kaSAya-viSayAlpatvAt samatAvalInA yoginaH SprazastamanovAgvapuSaH santi, teSAM pramanasAM bhavaM dyantIti pramanobhavadAH / ___ punastrizalAbhidhAyA mAturjAyante ye, te trizalAjA:-trizalAnandanAH / ato'bhidhAnamabhihitaM stutyAnAM zrImatAM vIrajinezvarANAmiti / tato varA:-zreSThA-vizveSvAptapravarAH / tatastrizalAjAzca te varAzceti trizalAjavarAH - vIrajinezvarA ityarthaH / te trizalAjAtA bhUtajAtahitAH santu iti kriyApadaM gamyam / te kIdRzAH santu ? ityatrocyate - trizalAjavarAH iti - trayANAM zAnAM-sukhAnAM-jJAnadarzanacAritrANAM paramaprazamAtmakAnAM sukhAnubhUtInAM - manovAkkAyAtItAnAM sAdyanantasthitikAnAM pUrNAtmatAparamANAm / ataH, - trayANAM zAnAM samAhArastrizam- atIndriyaM sukhamiti / tad lAnti prApnuvanti jIvA yatreti trizalam - paramaprazamasuSamAnandapradamiti / punarna vidyate jaH - punarjanma yasmAd yatra vA tad-ajam / "apuNarAvitti siddhigainAmadheyaM ThANa' miti zakrastavavacanAt / ajam - apunarbhavapadaM - paramazivaM, mokSapadaM vA / trizalaM ca tadanaM ceti trizalAjam, tasya-paramasukhasaMsthAnasya muktipadasya varaM-varadAnaM sampadyate yaiste trizalAjavarA:zivapadadAtAra ityarthaH / amRtatvaM viSaM yAti sadaivA'mRtavedanAt / zatrumitratvamAyAti mitrasaMvittivedanAt / / [ yogavAziSTham ] For Private Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - antalabdhinidhAnazrIlagaulAmasvAmigaNASTakam / AcAryavijayahemacandrasUriH ___C/o. zrIjitendra kApaDiyA 12/bI, ajanTA prinTarsa, sattara tAlukA sosA. po. navajIvana, ahamadAbAda-380014 (hariNIvRttam) jagati viditA ye ye bhAvA yathepsitadAyinaH, __ suratarumukhAste sarve yattulAM na ca bibhrati / budhasamudayA bhaktyA nityaM yada imupAsate, bhuvi sa jayatAt kAma pUjyo gaNIzvaragautamaH // 1 // tava varaguNAmbhodheH pAraM prayAtumabhIpsavaH, suragurusamAH prodyatprajJA apIza ! na cezate / tadapi mama hRt tvayyAlInaM guNastavanaM vinA gaNapavara ! te sthAtuM naiva kSaNaM nanu zaknute // 2 // caramajinapatpadmopAstistvayA'virataM kRtA, ___ sakalamunayo bhikSAkAle japantyabhidhAM tava / tava namanato vighnavAtaM prayAti laghu kSayaM, vitaratu mayi zrIyogIndra ! prasadya zubhAziSaH // 3 // tava karakajAd dIkSAM prAptAH same zivamaiyaru stavakasadRzo no ko'pyanyo kSitau khalu dRzyate / atha nahi bhayaM kiJcinmAtraM bhavAd mama vidyate, prathamagaNabhRt ! yatte prAptaM padAmbujasevanam // 4 // For Priva Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ tava padayuge zreyobhUte sadA mama jAyatAM, natiravirataM puNyairlabhye sulabdhinidhAnake / nikhilabhuvane taddhi syAtkiM yattava nAmato, bhavati saphala kAryaM tRNAM hRdA paricintitam // 5 // sukRtaviTapI me'dya svAmin ! prabhUtaphalo'bhavat duritatatayo dUra dUraM mamA'dya palAyitAH / hRdi niravadhiharSAmbhodhiH samucchalito'dya me, vimalavimalaM yatte jAtaM mukhAmbujadarzanam // 6 // tava nirupama rUpaM dRSTvA'kSiNI mama nRtyata stava sucaritaM zrAvaM zrAvaM mano mama hRSyati / tava guNagaNaM gAyaM gAyaM mudaM rasanaiti me, tava suvacanaM pAyaM pAyaM kRtArthamabhUjjanuH // 7 // gaNadharamaNe ! tvatpAdAbje vinamya nivedaye, nahi nahi kadApyasmatsvAntAt kSaNaM viyuto bhava / vitarati matiM tvatsAnnidhyaM vyapohati durmatiM, janayati manaH sarvAbhISTaM tanoti nirIhatAm // 8 // lalitahariNI-chandoyogAdidaM hi guNASTakaM, viracitamiti sphUrjadbhaktyA vareNyagaNezituH / guruvarapadAmbhojadvandvArcanAptadhiyA mayA, prathamagaNabhUt-matradhyAtrA suvarNasudhAMzunA // // For Private 88 sonal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzAradA'STakam..... / / But / maithila paM. jagadIzaH jhA [azvadhATIchandaH] sphItA samastabudhagItA tapovrajamatItA khamAnasagRhe bhItArtihRt kumatizItApanodasamudItAruNAyitatarA / prItA'stu sA sapadi pItAmbarAdisuragItA sitAmbujagatA vItA'khilehasamadhItA sadA na viparItA kadApi bhavatu // 1 // vINAsunivaNadhurINA girA pRthulavINAsumaNDitakarA kSINA kaTau, vidhRtacInAMzukA, pracurapInA hyurojayugale / dInAtinun masUNamInAkSikA, duritahInA, prabodhavisRjA kInAzamIti hRtilInA sadA pamadhInA'stu me bhagavatI // 2 // sArAzruteH sphaTika hArAnvitA emRtadhArAdharAyitakRpA mArArimukhyadivijArAdhitA bRhadudArA hRdi sphuratu me / svArAdhakasya bhavabhArApahRt taruNatArAdhipadyutidharA sphArAmupetya dRzamArAt kirantyanizamArAdhyapAdayugalA // 3 // bAlA tathA taruNamAlAgraNIstaraNijAlAMzusaMjayiruciH zAlAmateruDupamAlA mahAguNavizAlA sadA vijayase / vyAlAvalIsamakarAlA'satAM varamarAlAruhA zubhakarI / kAlAnalA ripuSu pAlAvalambirucijAlA'si sAdhunicaye // 4 // For Prival Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ rakSAkarI paramadakSA kalAsu sitapakSAgyavAhanavatI sakSAntikA jitavipakSA sadA'mRtasubhakSAdivanditapadA / yakSAdhirADapi hi pakSAzrayeNa tava dakSAgraNIrvitaraNe sAkSAtkRtA tvamiha dakSA gire!'si munimokSAdisaukhyadadane // 5 // bhAtA'khilasya varazAtAdidA manujajAtAdisarjanakarI dhAtA'pi te nayanapAtAzrayAt sRjati dAtA ca bhAgyanivaham / pAtA hariH sakalamAtA haro bhuvanadhAtAdikarmanipuNo mAtA tvameva sahajAtAdiko'si mama tAtAdiko'pi ca gire ! // 6 // jJAnI bhavatyapi ca mAnI sadA nRpatidhAnI sukhAdyanubhavI dAnI gajAzvarathayAnI tathA tvadatugAnI naraH khalu gire / kAnInasUtracayabhAnI tathA dadhadidAnIntanaM sukhabharaM sthAnIbhavatyapi samAnIbhavan matinidhAnIbhavadgurugaNaiH // 7 // yasyAusi bhAgyabharavazyA gire ! muninamasyAGghika ayugale ! zasyA virAjati tapasyA budhairjagati tasyA'tra janma saphalam / na syAt kadApi vipadasyA'vanau ca varivasyA prasarpitatarAm tat syA madIya hRdi vazyA sadaiva sarahasyA samastajanani ! // 8 // vAgdevI pUjAvidhau tasyA bhaktivazena / aSTakametad viracitaM maithilajagadIzena // 7 // HAST For Private personal Use Only www.jainel
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ - Opan haMsA haMsaM prati TTP NA prA. jagannAthapAThakaH 3/44, MIG jhUsI ilAhAbAda-211019 G uDDIya va gatA bhavanta ita ityete na jAnImahe yUyaM mAnasanAmni vA sarasi nA'smAkaM dRzAM gocarAH / kiM tyaktvaiva vasundharAM zrayatha vA lokottamaM brahmaNaH ? kiM vA pAdatale nilIya vacasA devyAH same tiSThatha ? // 1 // yadyapyatra khagAn supakSatipuTAn sadbhiH svarairmaNDitAn prAyo nityamito nadItaTagatAH pazyAma ete vayam / yuSmAn kintu sakUt vavacat tarutale draSTuM sakAmA bhUzaM dRSTirnaH samupoSiteva sutarAM klAnteva nonmIlati // 2 // dhanyAste tava khelitaM sulalitaM ye pItavanto dRzA dhanyArate nanu yaiH kSaNaM tava zubhArAvAH zrutiM prApitAH / caDhUMSi zrutayazca hanta tRSitAstiSThanti yeSAM sadA te sarva jagatIha jIvitamRtA haMsa ! tvadhanyA vayam // 3 // AkAzAjyamahAsarovaragataM dhIraM tarantaM muhuH pazyAmo nizi candrameka muditaM taM paurNamAsyAM tithau / tvaM dRSTaH khalu pUrvajanmasu tadA'smAbhiH smRtau kalpyase sAkSAtkAra iha tvadIya iti sa prINAti naH svAtmanaH // 4 // pUrNaM vigrahavat pratIyata itastvayyeva sad brahma tat tvayyeva smRtikalpite mana idaM puSNAti zubhrAM sthitim / nIrakSIraviveka ityatizayaM khyAto guNAgresarastvayyasmAjjagato gate sa nu gato divyastvadIyo guNaH // 5 // 2TA 17
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ RAKER SNVR kAmaM nAma kadarthayantu bahudhA tvAM santataM vAyasAH kAmaM nAma bakA bhavantamathavA nindantu rAtrindivam / ucchinne'pi jagatyaho tava nije'stitve tvamevaikako jAto vyomavihAriNAmiha kule sadirhRdi sthApyase // 6 // niHzrIkANi sarovarANi subahoH kAlAdare tvAM vinA manantyeva mahotpalAni kalabhAH kRtvA pravezaM tataH / zuSyanmAnasameva lakSyata ito manye bhRzaM tvAM vinA tvaM kutra dhiyase suhaMsa ! calitaM pazyema kiM tAvakam ? // 7 // lekhanyA viSayaM vidhAya sukaviratvAM kAlidAso'bhavat tvAM saMkIrtya yazo'dhikaH sa bhavabhUtiH kIrtyate bhUtale / zrIharSasya ca naiSadhIyacaritaM tvayyarpitaM vartate he haMsa ! tvadadhInametadadhunA manmAnasaM tiSThati // 8 // zobhante na sarovarANi sutarAmetAni re tvAM vinA teSvetAni mahotpalAni nitarAM klizyanti re tvAM vinA / nirgaccha tvamadRzyakoTaragatastvAM draSTukAmA vayaM / sAphalyaM sakRdapyatIva gamayA'smAkaM dRzAM sambhavam // // pUrvaM yAni sarovarANi sudhiyA saMsevitAni tvayA haMsyA pratyahameva yeSu vihitAH sArdhaM tvayA kelayaH / teSAM hanta taTeSu vAsamadhunA kurvantyahI vAyasAsteSAM jAyata eva nityakalahaH prAptairbakaiH sAmpratam // 10 // kIrAH santi sahasrazo'tra lalitAH santyeva te kekinaH pArAvAtazatAni zAntamadhanA tiSThantyaho lakSazaH / santyevA'nyakhagA itazca vividhairvaNaiH strairmaNDitA asmAn tvaM tu na haMsa ! dRzyasa iyaM duHkhAkaroti sthitiH // 11 // - For Private Cersonal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ - + kAzcidAryAH vimalAtanustvadIyA vimalaM re tAvakaM manorAjyam / kimapi muneriva manye marAla ! vimalaM tavA'stitvam // 12 // svajanAH sarve'pi gatA ArjavamavalambitaM tvayA'janam / AsImarAla ! manye kazcidaye bodhisattvastvam // 13 // tvamajAtazatrurAsIstathA'pi tava zatravo'bhavan bahavaH / Agastava yadakASIstIrthadhvAkSeSu vizvAsam // 14 // kasminnIDe zeSe ?, krIDasi kamizca sAmbuje sarasi / ko'pi na subahoH kAlAt sandezaharastava prAptaH // 15 // prakaTIbhavasi kadAcit tvaM zrIrAmakRSNarUpaH san / zrIramaNAkhyamaharSiH saMzca kadAcit sphuTIbhavasi // 16 // dhAvalyasya pRthivyAmasi tvamekaH kimapyudAharaNam / zazinaH pUrNasya tvaM sAmyaM bibhrat kvaciccarasi // 17 // svapadaM yatra nyasyestatrotpadyeta tIrthamiti manye / dharmo megho varSet pravahedapi puNyasalilA ca // 18 // For Private Sersonal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ varSAvAgvadhUTIvilAsa navaghanAcaguNThito bhAnuriva dhUmro durmukho'pi sumukhaH / sarasvatI sigdhAmbA bhadrA sthANustAta OM te pAntu varSAvAgvadhUTItaTTIkAmATIkate vilAsadhiyA / sArvabhaumo'navadyaH zrIkaNThavAsI kaviH pathikaH gatAryA sAss gatA''yeyamRtyaGganA pratyabhijAne / dRSTapUrvA'pyapUrvA'bhinava-navala-vAsanA- varivaH DaoN. surendramohana mizraH D- 97, kurukSetravizvavidyAlayaH, kurukSetram (hariyANA) 136119 romasu romasu zyAmA lalAmabhUtA'bhiSicyamAnA'pi / ramyA lAvaNyamayI dharAvadhUH suvAsA dhAraiH " ro n ka // 5 // skhalantyaH praskhalantyo nagApagA anagnazikharibhyo navAH / api prAcyaH pragalbhAH zikhariNastu saMyamo'navadyaH bAlye velopaniSad bAlukAgRhanagarapaTalakhelamayI / sA smRtau pathikIbhUtA varSayA yayA sAsssInnihatA araNyAnIzrIH zucinA davAzuzukSaNikSatakSAmAGgI / yoSitsatIva vRSTyA navatanumayI pArvatI vA'pi sarasvatyadabhradhArAH smArayanti sarAMsi plAvitAni / cItA vItakathA kiM vRddhazravAH zrutiM maNDayati ? varSAsikto'bhiSiktaH zatazaH sahasrazo'pi vijane vipine / nArdrIbhavatyAtmA me kimAkalpazoSapratijJaH ? 5) usu dA j
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ gehAGganAjjaladhArAnAlISu taraGgilAzcapalA bAlAH / nadanadIsara:sAgarAMstatrotprekSya nAvA ramante rogo durvAralAlasAkuraM prarohayansahakAratarumAzliSTaH / taruNaratapasvI soDhADasUryaMpazyAM sa ghananutaH zRGgaH pRcchati zRGgaM zRGgAro'yamasahyAnandacchaviH / sakalendriyabhUtidhanyA mAnavAH kathamimaM soDhAraH vIro priyaGgurmadirAsakhaM veSTayatyudAnabhujapAzaiH sAndram / dayitA phalinI romasu spRzanbhAti digvijayI rAmaH // 13 // rAmArAmo'dhikamiti bhaGgAsvanAnubhavaM bhAratoktam / dIptyA bhaJjayanbhAti mayUraH svapucchavaibhavena // 14 // pathikaH pRcchati sakhAyaM kadAcit tvaM sakhyabhaviSyaH svapne / panthAH panthA na ca syAtsatyasya syAtkSaNiko rodhaH // 15 // haladharayoSA prItA prItimAlabhya kedArazyAme / patimAvedayati mugdhA'lamadhunA bIjavapanazramaH / 26o vidyAzAlAbhyaH kila gacchantaste baTavaH syUtapRSThAH / jalabhItAvaSyabhIkA khelanto'TantIya grAmyAH // 17 // paramparAsazraddhA dhautAsUcIviddhavAsaHsitAH / ArcijInagRhazAlAmanUcAnA navA upanItAH nagropakaNThavipaNiSu varSAjasradhArAto rakSantaH / vicitrAbhedyArataraNairvaNijaH sampanne surendrabhIH devAlayeSu bhaktA ArdrataleSu caturaGgaM nA'STAGgam / / viniyojyA''zu namanti na kasya ca dAridastvarAya ? // 20 // 68 1. AnuzAsanike parvaNi / For Private Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaradaSTirvinivRttazcandrazAlAyAM gehinIM svAM punaH / zrAvayituM zrAvaNakathAmuparudhyannivA''bhAti caTulaH ro rugNAlaye dIno'dInAM navoDhAmAhvayaMstaruNaH / vAtAyanAdambudaM darzayannetre nimIlati raro varSA'marSaM janayati proSitabhartRkA jvalati varSAH / prativezinIprItibhIH zAradAndAridAnpratIkSate taraphI navapravrajito rahasi pUrvAzramasmRtivRttiM prAvRSi / aparAmaSTuMmatyantaM tapatyAdyaghanavinirgamAya // 24 // daridranpallIkoNe kRzakarSako'rdhAGginIm / brUte sAzaM dInAM sughano'yaM suzasyado bhAti rI pragalbhaM nabhasi nabhaso padminIvinihanti kArmukasArAH / kAsAreSu vilagnA daivaM vA sujanaghano doSI ra6 saMplavaH kedAreSu lAladhyante sImA adamyuSA / pAriplavA bhujaGgAH palvaleSu vAmAH kAmaM patitAH // 27 // ayodhyA yodhyA jAtA kaThinA bhUmiH pelavA modate / AttagandhA sugandhA kameva kelipramadAjIryA // 28 // mAkandaH sUtasuphalaH susutevADambA khalu prasIdatitarAm / janAnAM puSpArcanAM varSA vA''sArairAcaSTe // 29 // akANDanirvAcanotyAM sabhA bodhayati tatraguptanetA / meghavidyudvarSesu satsu santaH zRNvantyamogham rUpI cUlI rodityanagnI rodityabalA nAstyadya patyu: zramaH / varSAto nAstyarjanaM jaladajalamevA''hAra: kila rU vizvavidyAlaye'dya paJcaSAMzchAtrAnvigaNayyA''cArye / gate lIlAM kurvate yUnyo yuvabhirvarSAmigdhAH rUrI For Private & gonal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zyAmAbhramadhyato'rkaH jhaTiti niHsRtya kiJcidduSTatayA / khaNDitAyAH sImante digvadhvAH sindUraM kSipati ro sAyantanI velA''zA mihiravirahiNI suduHkhitA bhAti / antarbASpA liGga yate varSAkta patrapatabindubhiH madhyAhno vipadyati sampanna nabho meghADambaraiH / vidyuddIpaiH DhakkayA vajrajayA'sau durdinarAjA / rUDo jvasya vaibhavaM gAtre pipAsvadhara: kampate muhuH kiMsvit / kinnare vA'nusandhatte divA ghane naratvaM kinnarI rUddo nyagakurvandardUrAstaTAkAmbhasi rantukAmAH prAkRtAH / vedAbhyAsavinyAsaM niSThyUtalehA iva sudhiyaH // 37 // jIvitA dhAredAnI nadyAH potA api jIvitAH sahasA / duHkhe bhAvagrAhI yathA bhaktasya sadA''sannaH / rUA . pallI dezasya mAtA tatra zrIrSaNasubhagA ramyA / hA udyogagraste naye viSaM vamati ghane nabhaH rU9) pipIlikANDasaJcaraNaM zreNIbaddhamakSilakSIkRtya / smRtaH pakSilasvAmI' lohapathagAminI ca haMsAH 40no svapucchagarimANaM zvA'vadyamAlakSya zikhipucchamahimnA / bukkatyasahiSNuH kiM ko nAma soDhA'vamAnasya // 41 // vanyAM nadInAM vIkSya vyavasthAbhaGgaM saMplavaJca taTAnAm / cUNe nyAyarAddhAntaM bauddhadRSTiSitA sadyaH karI pipIlikA api dRSTAH saJcinvatyo khAdyaM durdinAya / aparigrahaprayoge naJarthamISatparaM vinde karU 1. nyAyabhASyakAro vAtsyAyana: pUrvavadanumAnavyAkhyAne / 2. pramANavyavasthAvAdaH / For Privaga Personal Use Only --
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ nadIpUre bhUnAgo bADhavAhitavRkSagato mUSakaiH / na tAMstu hiMsati hiMsA svamRtyutraste kathaM nAma // 44 // cAtakaM tu prekSasva varSaM tapato vyAptau dvitIyeyam / tasya tRtIyApavarge varSaNA'dhyeti nabhaHsalilam // 45 // gogrAmaH saraso'dhunA surabhisvacchaghAsagrAsajiSNuH / sa jiSNuriva dvitIyo grAmaM krAnto bane cariSNuH // 46 // kapikulaM klinnaloma kuJjakoTare svamabhirakSitukAmam / kiJcinnistabdhamiva vRttimAjagarI bata tanute 4cho taDAgAnte zapharikA navajalapUrasaMhRSTA nRtyanti / nIcA yathA dhanalAbhe nipAnabhUmiSu pramAdyanti 148 agAdhajalabhakkuTezaH sakRdudAnIyA''tmAnaM pazyati / svasthAnaM punaH prati gauravaM hi mAnino'navadyam // 49 // bhakta hRdi sA''hlAdinI zrIrAdhA kalindatanayAtaTagA / mRdumadhurveNusvano vajranAde'pi karSati coraH varSAzrIdharaNImimAM sahasradhArAyajJopavItinIm / dhatteva pramANayituM strINAmupanItisvAdhyAyam' // 51 // vAridavelAlabhyaM ghanakRSNaM payodharaM pAmUzya / saMzayI pUcchati halAmAlinde varSaNanizcayam // 52 // nabhogarjitajAgRtaH zizutururajAdinnaH sacakitam / bibhyannIkSate tasyAH sAntvayanmukhazriyaM nirIhaH zarU sadyovarSAdhAraJcA''zaGkaya dinakarAdarzanAdgRhiNI / indhanamantarAnIya svasthA'nilendhanasukhaM nA'syAH // 54 // 1. purAkAle tu nArINAM maujIbandhanamiSyata iti smRtiH / gaisa-cUllIti bhASAyAm / For Private & R onal Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ varSAdyA Rtayo hi madayantyadInamitarasminsvapnaH / prajAtantramupahAsaH prakRtiH sIdati pakSAghAtAt // 55 // grAmaprAnte sikte mRgavane kumbhilaH sandhidhiyA / sa tamasi zarbilazAstrI nirbhIryathA divA rAjanayI kaddo grISmAridAhavihatAH potAH pratApibAlukAlagnAH / sarasASyadhunonnItA nadISu sujanazrIrida samaye vAsaro'pi na vyatIto mugdhA navoDhA pratIkSate kAntam / dhIvaraM nAvA gataM vAtatrastasindhuM kalye dyAvApRthivyomithunaM lokalocanAnniguhitumiva ghanAH / / gADhamAcchAdya dizo'ndhAH svayaM na kasya sambhramo rahasi ? // 59 // nimbe phalapAko gatatikto'payazo dUrIcikIrSuH / pariNAme'mRtayogAM sAttvikatAM vA''tmano dizati / duno iyamAryA durvArA durveva manobhuvamAliGgantI / gADhagUDhAzayakuTilA kuzalA svAzIHsampAdane sthaNDilamaNDale vidhuH sAdhuvadhUH' sAndraraktAbharaNANuH / laghulaghupadairjigamiSurvarSAvirAme'mbAM patiM vA pAdarI navajalAvezotphullodgamanazIlamInakuladarzanadIptaH / baDizaharatastaTAke'hiMsasya svArthapUraH katham nirmalA dizo vidizo varSAprasAdAtkalindatanayA tu / kalikAlIyakuladoSaviSajarjarA'nudinaM sIdati 64 nagnanAgo'dya haritaH pratidRSTAntaH khalu khalvATasya / bhaiSajyayogo vyartho'vyarthaM tu rasAyanaM divijam duko T 1. tadAkhyayA loke prasiddhA varSAkAle zaSpasUtA kITI / For Priva Personal Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhaninAM krIDAvApyaH sadyaHsulabhapalvalairadya vijitAH / sabhekaDiNDimaghoSaM nirdhanArbhakAnando'mandaH 66o zAkAvamUlyasukhito dinazramiko'pyadya zAkApaNeSu / kRzakaNThavalayivastraM prasArya badhnAti dravyANi 60 ajAviyUtha idAnIM haritatRRNAzo na nagAgravanayAyI / klezo'pagato'dya dAyI yadendrastadA'kke'pi sampattiH / 68ii bhUdhareSu bhUcAlo vRSTidaSTeSu tu pathika patharodhaH / nIlakaNTho hi zaraNamuddidhIrSurdAsaM karuNaH 66o gabhastihaste'padasthe meghavUtragraste jagati traste / arAjakatantre bata durvRtta iva bhAti khadyotaH // 70 // dardUradurdAntaravAtkokilakAkalirlInA lokyatAm / nanu duSTabhayAtsujanaH svajanapraNayaM na prakaTayati garbhAdhAnakSaNo'yaM haravUSasya gehe gehe'nveSA / varSA mUSaladhArA gaustu rajju chittvA yAtA 72 mAtA zizuM kathayati gRhAntare zAyayituM kathAM sahajAm / gahanakAnane kRSNo govardhanaM dAdhAra zailam karo madhyegrAma mandire bhAgavataghare' pAThabhajanadhvanim / bhaanniva bhAti vajaM hAnaucityaM rasabhaGgahetuH // 74 // dinanizAkaragrahaNaM meghAcchannaM na sAmprataM dRzyam / durdinaduSTo'pi caritaM nijagRhajaM kuzalaM gopayati // 75 // udagraM mahilAGgulaM' zAkavATikAyAmavAptagandham / avAptapadapuruSakhare nAsA na kasyA'vamatrI sA ? // 6 // kAzakRtsIye dhAtupAThe VghU nivAse iti dhAtoH nivAsArthe 'ghara:' sidhyati azokAvadAne ca ghariNIti prayogAdapi tacchabdasiddheH / bhASAyAM bhiNDIti kathitaH AMgle ca leDIz2aphiMgara iti zAkavizeSaH / ASIRE 2. For Private Personal Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuSmANDakArumitre'lAbUkaM vadataH sphItaM vAkyam / panasasya kAlo gato vayaM mukhya-gRha-rakSA'mAtyAH // 77 // rAsabho'pi rasikavaraH sati rase prAkRtajanagrahaNIye / raNDAbhugbhogIva rajakaH payodhareSu stimitaH 78 dvArikAmAlokya kaviH kRSNaroSaM prekSate zatadhAram / rAdhA'darzanaviSaNNaM prAvRSeNyaM hRtavRndAvanam // 79 // zrIjagannAtho'dhipatirnIlazailavasatiH kiM punastasya / / vanyAhatajanatAyAM sa khalu nUtanakalpArambhI 80nI AsindhuprAptiM kila vyAptiM zikharizikharabindurjaladajaH / tityakSati na kadAcinniHzeSazramAddhi vastugatiH 8 vanyAvAtyAvyAhata-vyAmohAH sadhanA nirdhanA adhunA / sarvakAradattabhujaH sukhaduHkhe kasya punaH sthire ? // 2 // varSAnadIpUre sa gobAlako gomahiSapucchakaraH / nadI tartA pRSTheva rAjA'yati zAstuM cararNabhuvam // 3 // zeSA mAsAH kAlyA dAsasya kaThinA akaThinahRdayasya / virahiNo varSArodhe kamaThAyante ta Anirdezam 84o hariharayugalasyeha haritapadalakSmA''bhAti nirvacanAt / anirvacanIyajanuSau manye zyAmaghanakAlo'jani 86o padapathaprAnte mithunaM nizopagUDhaM vRkSAzrayabaddham / sadyo vidyudvarSAhataM hA daridramanovallI 86o tathA'pi mAtA tulasI varSAsu siJcati dharmakAmADhyA / putrA bhavantu yogyAH patizca sukhI kIrtyAunavadyaH // 7 // 1. gocAraNabhUmiH / For Private Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ apUpapAyasabhoji tailAktazRGgaM vanamAlAzobhi / gokulamadya pUjyaM hi balabhadrajanmA'dya pUrNimA ra88I varSAvAtAccUligRhAntaragatedAnIM satrastA / daMzantI zunIva vata pAmarakuTIrakUTaM dahati 87 bhUkITikA sarpilA kRSisakhI sarpati svairaM bAlaH / / bhIto'padaM tu dRSTvA'jAtabhItirhi svAbhAvikI // 9 // vimAnavAtAyanato vyomapathikaH samutsukaH prekSate / indrabhidurabhiyevA''yaM zyAmaM jambudvIpamakhaNDam // 91 // jigamiSavo hi mAnasaM tuSArasArakrauJcarandhagatAH / jaladasavirAjahaMsAstapastApaM hi mAnI sahate ro gehadehalIlInA jAne yakSapurandhI pratIkSeta / vigaNayantI nu duHkhaM dinaM gaNayantI dhanyA''zA rU kavitA vismArayati jIvanATavIdavadAhaM bhISmam / varSA'pi neSatkarI duSpratIkAro'pratiSiddhaH ||94|| tavatantuparivRttau rAjAlindadakSavAmapakSadharAH / paNamuSTikretavyAH kUzakAkA iva ghanasundarAH varSartuH zRGgAra: zrutizasyaH salilAlaGkAripuMsaH / api sa vasantaH prathamaH prathamAM manye varSAM surasAm // 6 // vaMsanikuJja modaH kroDeSvabhinavA aGkurA dRptAH / sahaz2oSNIzA rAmo'bhijAto hi salakSmaNaH kiM na ? // 7 // varSA sAmarSA'dya gRhAbhAvakhinnA bhAmA saruSA / vigaladazrudhArA sA vanyA patimAnataLaM harati / kSapAtamo'kANDe'bhisAriNI taDitA tADitAzceva / kazA yenA'darzitA bhittinaddhA hriyA tu gRhItA // 79 //
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ rUpyakamAtragrAhI grAhabhItestArayati nadyAzca / adhanaH santaranyAti vipadAM padaM khalu dAridyam // 100 // puruSaH saMsArasAra iti mAtraM vacaH pratIyate me'dya / dyauH sUte pAti dhArA ko'vAntargaDuH puMskartA // 101 // mUkaH piko'dya satyaM jAte bhekakula-rAjye kiM kAryam ? / dhUrte sadasarapatI hi paNDito'nupalabdhiprameyaH // 102 // sAyaM jambUkakulaM grAmazuno varSAtamogUDhAn / jalpanti saMskRtamiva prAkRtena guravo moghAH / vindhyATavI tu sAndrA zaDurajaTAbhiriva dikSu nyastaiH / vistArairyamayatIva jAhnavImiva dhArAdhAram // 104 // nidAghe'bhAvanamitA varSAvibhave'dhunA vibhutAM gatAH / makSimazakA khalA iva padapadArthArthicATukArAH // 105 // vAridasphoTo'cale pralayamApAdya jIvanAnAM zatam / vibhISikAvatAro'pi patisampatsu viSamaH pAkaH // 106 // parvaparvopagUDhAH parvateSu vizeSazobhanA jaladAH / kAlidAsaM mRgayanto dautye niyoktAraM vAmAH varSAnaSTA kamalinI sthANoH prabhAtacarcA kathaM bhAtu ? / dinakarolakarairvikacaM jalajamupaharanti saptarSayaH 208 AdvAparAntaM mahitA mahArNA sarasvatI zarIravatIya / sajalA sukhitA tanutAM hitvA jijIviSatIva kuruSu // 109 // varSA'marSo'tyugraH zAlayo jalajambhAkulitA'dRzyAH / zirohitakarau dampatI kRSakAvatisampaddhi hinasti // 10 // 1. dezajabhASAmAdhyamena saMskRtazAkhAdhyApanaM sadoSamiti kaTAkSaH / For Prive Personal Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ WOR FFER dardUra: sphuTavaktA'vaJcako vItamanumAnaM tanute / vAcA liGyanvarSAmavyAptidhIH kathaM nu loke ! // 111 // kuNapabhojanI zakunaH sakalajalamayakAle kavalavikalaH / garhito'dhunA grAme zravyamazravyaM hi tundena // 112 // zItarazmirvarSAkto naktaM meghAvaguNThanavatIya / bhAminI vevA'zrUNi muJcanbhAti khaNDitA vA'pi rU ASADho'pagato gataH zrAvaNArtho'rdhapaktirapi nA''yAtA / dehalInyastahastA savASpavAtaM didRkSate'nyA // 114 // . varSAmukhare gagane bhAskararazmijAle jhaTiti phalitA / kAliGgagrAmabhaNitirjambUkodvAho divA'yamiti // 115 // varSAvAsaM zramaNo muniH kurute'pi vIrasugataziSTaH / sanalazcAturmAsyaM vedAntavijJAnI bhikSuH pAvanopAkAhi nAnAzrutizAkhAdhyAyinAM susutAH / sAvitryA pUyante zivAsUtradaNDakamaNDalubhiH // 117 // meghodayato'kANDe'pyuditamapi parokSaM bhArakaravimbam / dhUmadhvajo dhvajayA'pi yajJazAlASu hinvandRSTa: vaGgakaliGgAndhrAsamA varSe varSe vanyA''tadrutAH / prAtikUlye hi vidheH zrIH prakRteH kathaM prakRtaM bandhuH // 119 // ambA jaratI grAme gRhakoNagA ghane dUragaM putram / smaratyavitathaM bhadrA sehaH khalu mAtRjaH prathamaH // 120 // abhijAtavRttigrahe nIcAnAM hAnirbhavati notthAnam / jAtapakSAH kITAnAM nodayAya gagane, nAzAya // 121 // meghAloke'zvo'lasaH zva iti saMstutiM svAmino rocayati / anadyatanagantAramajihAsuH kAmukAhIH MAVARANA For Private &Bersonal use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ patatipatitapatitavyA nAgasenoktau na bhidyantAM te / prAvRSi salilapicchile kAmaM teSAM bhedaH kSaNikaH pazupatibhItyA rAtrau mRgA yathA bhavanti grAmAbhimukhAH / ativRSTivAtatrastAstathA kaivartA mahAsindhoH atyantaM sAvadhAnaM vrajantInAM vrajayoSitAM mArge / vrajasundarAbhAve'pi picchilatA svadharmA'virahiNI srAtA vasumatI snigdhA cAsssaptAhaM haladharA vizrAntAH / dhanyA bhAratI dRSTiH pRthivyapi jananI mAnavIva AmrapanasorvAkA viralatarA grISmatApAnumApakAH / sadyojAto marIcaH sutIkSNaH zAkavATIrAjA varSAtamisrAbhinnA rAjasaraNirapi sarasapicchilA / aharaho yAnadAnavaistarjitA triyAmottarakANDe svasthA kAntA sadAzyAmA'pi zyAmAmbudasakhAyamAkhyAtuM manaH / rambho zvasantyapi tApakandalati bhavati zAntA halAmAkhyAtyanUDhA tava hAlaH kila halAhalollekhI / yauvanaM tu viSajarjaraM punariha navajalakAlo hantA vyomni vimAnavihArI vilokyA'dho vilolameghamAlAH / marAlamAlAmAlyA lolAkSIM smaranmuhumanI trilocanIyati sUryo ghanadvayakIrNavapurAsArAnte / balamanucikIrSurvApi nIlottarIyabhinnoraskam dharAdharo hi daviSTho na cyavate padamapi manAku sthAnataH / ghanaghoradurdinAndhe nayacakSurvivekIvA'calaH 1. pracuram / For Private Personal Use Only 31 lorI // 124 // // 125 // // 126 // // 127 // // 125 // // 129 // // 130 // // 131 // // 132 // "kaizo wwwww
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ sara: sAdhuH sukhAzI nidAghatApajazoSasmRtizIlaH / saGkalpayati saJcetuM paDakoze jIvanaM bhUri tArUko antarbahiH sarvatra samutthA mAkandazizavaH karamitAH / dizantyapi pratyakSaM janasaMkhyAvRddhidUrUpam // 135 // abdalIno'pi kalamastaTAsImAsAmantIyati / kalambagADhagUDho'pi guNIva dRDhArjavaM na jahAti 336o zakuno Dino'pi gagane jalaplavazavadRSTirdUradRSTiH / nyUnaM vinAzaM zapati jArajadurjana iba jIrNadhIH // 137 // dardUraviplava iva prAvRSi sarvatrA'valokya bhujagAH / arAjakA iva prajA ripugrasiSNavo hi parItAH AkAze'dhunA ghanAH sannikaTA nidAghe khalu viparItAH / sampanno ditsuriva purato'bhAve viprakRSTaH / rUcho sa mahAmbhodhau dvIpo dhanavarSAvAtyAbhiranAhato dRDhaH / zreSThAzraya ivA'bhIko'vadhUtavRkSAgrakapistu zaGkitaH // 140 // puSkarAvartakakulajA IzvaroddiSTA jagaddhitA meghAH / vasanta iva malayAnilo'bhijAto hi lokahitaJcarati // 14 // utsArayitumativRSTiM prasRtasaptAhayAgavighAtakarIm / dizati roddhaM brahmA govardhanamarnu' zamIsamidhaH // 142 // vizvaprakRtervarSA dUtI sandezamalaukikaM vaktukAmA / paJcasu bhUteSu ramA zrAvaNasubhagaM svaraM tanoti // 143 // kAmakalADA kAntaM kathaM taba sa vasantaH sahacaro'sti / puruSa iti mAtraM kintu varSA tu mAM nAryapi ramayati // 144 // 1. smArteSu prasiddho varSArodhako matravizeSaH / 2. ratiH / For Private Personal Use Only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ PANESHAANANEMAIN TIH varSAtavA RtavazcatvAro'ddhA grISmaH sAmagrI / varSAvivartA jagatI navanayo nAma varSAdvaitam // 145 // udArAtmA tAlo'dya sarvairupagamyo'mRtakulyeva / AjambUkamanuSyaM ko'tra na kRSNapakcaphalAzI ? // 146 // varSAzobhitazikharA bahuprajA hi ramyA nArikelAH / samudrataTaprasannA audicye tadabhAvo daivaH 14cho kharjUraH kaNTakyapi madhuraphalabhArai vikaM vadatIva / abhizaptamanujavArtA zubhaguNairyaH samAjapUjyaH 48 taraGgaM brUte taTaH sakhkhe ! durdine kiM laGgituM mAM yatase / vadati sa sAmudro'haM maryAdA me tAtAnuguNam // 149 // apUrvA hi kavidRSTiH kSaNAdgarbhamAdhAya kSaNAtsUte / santAnI sugata iva dhArAsu tu kaviH svalakSaNaH / // 150 // proSite kAnte'karuNe karuNA smRtimanthanamAsAdayati / dayitA dIrghikAkaccha-ghana-harita-tamAla-tale hanta // 151 // dhIvara: kaupInaharo jAlagatamatsyahastaH sarvAH / parNazAlAdvArago lakSyate vidyutA lolAkSyA // 152 // rAgAruNitA navalA nabhobindusaMsargahRSTalomA / / paulomIya dIvyati vajrAloke tilottamADhyA // 153 // acaturmukho'janiSTa brahmA vyAsaH kalpAntarasthAyI / pUrNimAyAM jayantyAM bhAratIkavisandhyA dhvanati // 154 // kRSNajanmA'bhilakSya grISmakRzAstulasyo vanAyante / prAgrAdhAjanmano manye prathamapraNayatRSNAH // 155 // zravaNazrAvaNajuSTa: saMskRtasaptAho nabho'ntadRptaH / pratyabhijJApayan bhuvi rASTrasaMskRti saMskRtasthAm Ruddo 33
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 157 // kharjUratAlapatranirmitacitracchatramastakAH kRSakAH / kedAreSu gAndhinaH svadezanayaM zikSayantIva indro vRtraM jaghAna purANI vArtetihAso nityaH / ghanaghne vaje vRSTi ruktastu prakUtavAdI // 158 // hUdanadInadajharasarAH solAsA idAnIM sarasaramyAH / yauvanAgame va nave lAvaNyadhArA'vAryeva / // 159 // prabhuH zayAno'nante cA''devotthAnamakaruNo bhAti / zApasamayo'napagato yakSaH punarapi dUtaM harati // 160 // sA saiva saiva mAtraM dizi dizi dizi dizi cA'ntarAle zabalA / sa sa eva sa eva punastasyA khalu viramRtA varSA // 161 // prakRtAvapyadvaitaM kathaM na manyate'dvaitIti tarkaH / sA svAtavyaM zivasya varSevendrasya na dvaitam // 162 // prakRtireva kiM nezvaro bhAgavatakAra:' samartho bhAti / bRhaspatistvapi hRSTo varSAsavo mohayatyakhilam durU zaradi riraMsuH kRSNaH kathamiti tarkaye ghanAghanakSobhAt / trastA eNIrivA'GganAH saundaryamImAMsAhetuneti // 164 // dvAravatIdvArAnte kAntamAlakSya meghAbhiniviSTam / vadati jaratI rukmiNI bAlyakautukaM smaryate kim duko palI ketakAbharaNA'mandagandhamayI modate snAtA / / gandhavatI pRthvIti kANabhujasamayodAhRtiriva 366o. cilikAsandhyA digvadhUH sImantinI tu sA na bhAti / na hi, sA sadyaHsrAtA tamo vAJchantI svatantreva // 167 // 1. svayaM prakRtirIzvara iti bhAgavatam / 2. kAliGgasamudrataTe mahAhUdaH / For Private Personal Use Only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAnthaH sarvamAlokya kutUhalAdghanodayaM svamiva pathikam / mene sambhrAntadRSTigate'sminpathikaH pathikRditi 68 varSAvAgvadhUTIyaM pAnthapatho vinodayatvanizam / AdhArAsArazamaJcA''gehadehalIrAmodayam 46s kavitA tu vaniteva kavimAturIyayAmamAkAMkSate'balA / sA punaH kaviputrIti sahRdayabhaNitirna kavisatyam // 17 // kavitAGganAdyabhoktA kavI rasikastUcchiSTamAtrasevI / avidvAn kathaM sarasaM zabarIkavI rAmarasikaM haratu ? // 171 // surendradhanuraizvaryaM mohanaM digaGganA-gaganasetuH / saptavarNavarSamizraM harSo na kasya sacetasastu ? / 72 varSA vadhUTI ramatAM kavimana AzatavatsarAnpunarapi / bhAvamabhivyanaktvagre yAtu na viratimuzatI kAmam vicitratridinakavitA'dinameghadarzananirvRttA / vidyAlayA'nadhyAyavalitA smRtikalpanAnapoDhA // 174 / sahRdayasandezo'yaM surendrasUriNA kAvyavinodAya / / pAnthena vyaraci kuruSu manAk tena prasannaH sthANuH // 175 // kAlI dAse dizati kavitAjhaGkRti mugdhabodhAM kAlIdAso viharati rase'laukike lokamuktaH / bhAvo'bhAvI bhavati ca bhavo'bhAvavAnarthabhedo vANI svArthaM harati kuzalA svAJca vANI nato'rthaH // 176 // devo varSatvabhIkSNaM prakRtiranupamA divyazobhA dharitrI brahmaNyA vedaviprA gurucaritadhiyA pAvayanto manISA / rAjanyA rASTrarakSAvratavaravibhavA vaizyazUdrAzca kAmaM sampattyudyogadhanyA dadhatu ca jagatAM saukhyamAstAM sameSAm // 177 // For Private Personal Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ - bANanirvANazItAMzubANAkhye kalijeDayane / siddhArthabuddhajanmakSe pUrNimAvAsare zubhe / dharmakSetre kurukSetre kavipaNDitasannataH / bharadvAjAnvayaH kANvAdhyAyI yAjuSabhUsuraH / mizropAhvaH sa pathikaH surendramohanaH sudhIH / varSArcitagIstena bhadrAsthANU prasIdatAm // sakhe ! sAhajikaseho dUrAdapi virAjate / cakorInayanadvandvamAnandayati candramAH // 36
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - subhASitAni zAstrI vrajalAla upAdhyAyaH nItirnUlA'pi kalpyeta, rakSaNe zastra-zAstrayoH / nA'sti caika vidhaH kAlo, rakSyaM tu dvitayaM naraiH // 1 // maGgalaM rAjapuNyena, jJAnamAcAryapuNyataH / ___ tIne puNyadvaye zuddhe, pRthvIbhAgyodayo bhavet // 2 // zastraM nItyA ca saMtyaktaM, prAmANyena ca pustakam / tatkSuraM tad bukkamiti tattat tattvavido viduH // 3 // __ yatra kutrApi bhojo'sti, kAlidAso'pi kutra vA / sArasvatarasAsvAda-lampaTastatra nandatu // 4 // yatra kutrApi devo'stu, tadguNAH santu me hRdi / hRdyagandhe samAlabdhe, kiM puSpaM dUramucyate // 5 // Andolayanti mahatAM, zirAMsi zrutigocarAH / zrUyante te guNA nUnaM, kyAcid bhAgyasampadA // 6 // brAhmaNAnAM mukhne lakSmI-rbAhau kSatrakulasya ca / vaizyajAta urau lakSmI-zcamasya ca pAdayoH // 7 // rAjA tu pitaraM zAsti, pitA zAsti ca bAlakAn / AcAryasvitayaM zAsti, dharmo lakSmIH sthirA yataH // 8 // anyathA dezadharmANAM, kuladharmasya saMkSaye / tejohInaM mAnuSatvaM, pazutAsamatAmiyAt // 9 // kSatriyANAM mahAbhAgyaM, prajAbhAgyanirIkSaNam / prajAnAM tanmahAbhAgyaM, rAjabhAgyanirIkSaNam // 10 // For Privateslersonal Use Only
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ - AcAryANAM mahAbhAgya-mubhayorbhAgyadarzanam / ubhayostanmahAbhAgya-mAcAryaizcaryadarzanam // 11 // jagatA vijito loke, jagatsatyaM pravakti hi / jagajjitaM yena puMsA, sa tucchaM vakti mAyikam // 12 // yadi te brahmajijJAsA, prajJAnaM brahma saMsmara / yadi te svAtmajijJAsA, brahmaivA'hamiti smara // 13 // manuSyatvaM pramANaM cet, zAstraM samanudhAvati / AcAryazca tadA rAjA, mithI maitrI samAptutaH // 14 // zastraM buddhiparAdhInaM, zAstraM sahajasaMsthitam / tatparAvRttiyalastu, dharmopaplava ucyate // 15 // yathA kAlo yathA zatru-ryathaiva svabalaM bhavet / tathA nirmIyate zastraM, na zAstraM kenacit kvacit // 16 // For Privateersonal Use Only
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ - bhAbhAvakajagannAtha es. jagannAthaH 2925, zANDilya: 1st Main 5th Cross sarasvatIpuram, maisuru-570009 sUtraprAyA prAsaramyA sa-dAdA sotprAsoktiM kannaDAbhANakIyA / zailI nItisphoraNAyAttajanmA nUtlagranthotpAdane dezikA me // 1 AbhANakajagannAthe cAkacikyena cAruNi / prAcInairvacanaiH pUrNe pratyagro'dhyA parIkSyatAm // 2 . 4 1. aiuNamavijJAya pANinimAkArayati niyuddhAya / / 2. akaraNAdasaMbaddhakaraNaM vram ! o 3. akAraNavairiNaH svakA eva bandhavaH / 4. agocarA mUlikA bheSajam / / 5. agulIdaghnasya kalaviGgasya bhaGgalIlA gRdhaiH ! 6. ajasya kiM gajasyolatyA ? - For Privalgg Personal Use Only www.jainelibrary.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. 7. ajasya rodanena gajasya kim ? A P g potos * M AP '8. aJcale baddhazcaJcala: kapiH / 9. aTanamakUtvA sTati / / , 10. aTavIsiMha nagarakukkuraH svAhAkaroti / . 11. atikaraNAnmatibhraMzaH / / ra 12. atithInAM zizavaH AtitheyAnAM pazavaH / 13. 13. atinATye matidhUrtatA / / 14. atipaThanaM gatihInam / ___ 15. atiparicayena bandhurandhuH saMvRttaH / 9-9-4 - 16. atibhugnaM bhagnam / R 17. atimaitrI dharmasaMkaTAya / For Private Yoersonal Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18. atizuddham asaMbaddham / . . . n 19. adRSTahimAlayasya bhasmarAzireva parvatarAjaH / A 20. adhikAre datte badhirAya, sarveSAM karNaM chedayAmAsa / IYA 21. adhikRto rAsabhaH pratijanaM pADayati nA (= pAdAbhyAM tADayati / ) / 22. anabhISTAya devAya samarpyatAm apakco godhUmaH / 23. anabhISTo'tithiH pAyasAnnagataM lavaNam / 24. anudinaM kumbhIpAke'pyAyuH zatAnAM zatam / 25. anviSyamANA vallI pAdayoH saMlagnA / SHA 26. anviSyamANA zilA zirasi nipatitA / 27. apakIrtireva durjanasya sphuurtiH| OD For Privat & Personal Use Only
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28. apazyati nayane kiM buddhirna pazyati ? .. ra.. 29. apipIlikApraveze sUcIranthe mahiSaH siSyAsati / 30. abaddhamatiH san buddhamupanyasyati / . 31. abhinayapaTUnAm ArabhaTyeva jIvikA / O 32. amitAlApaH zUnyakalApaH / / 33. ayogyAnAM sannidhAnaM saubhAgyalakSmI rocayate / 6 34. araNyameva viraktAnAM hiraNyam / 35. a-rasikaiH sarasvatyAH karapAdabhaGgaH / 36. ardhabodho bAdhaH / ___37. alaMkAravidyArthino balaM vadanapidhAnam / 38. alaM vAcATAya vAvadUkaH / For Private Personal Use Only
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39. alAbhAdalpo varIyAn / 40. avIkSamANe'pi nayane pazyati prajJA / 41. alpArambhairanalpA siddhiH / 42. avyavasthitacittAnAm aviveko mahAn / O 43. azeSe bhAgye vizeSo nAsti / 44. asaMbaddharaya gRdhrasya yadvA tadvA buddhiH / 45. asati jJAne maunena mAnaH / 46. asthi dazato zuno gRham amRtecchurgaruDa AgataH / 47. ahaMyurgomAyurgirimAjJApayati / 48. ahamapi vIra: kintu gehezUraH / 49. AkAra: suvarNaH, AcAra: AyasaH / For Prival 3ersonal Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ . 50. AkAzAt patitA devatA AkrozAd roditi / mA 51. Akrozo yuktihInAnAm Ayudham / 900 whe 52. AkhUnAM rakSaNAya AkhnubhuG niyuktaH / ( er PORNO - S T 53. AghATe'natikrAnte pazyatomAro'pi prANasakhaH [AghATa: sImA / pazyatomAra:=bandit] 54. AghoNalAgUlaM kRpaNAgresaracakravartI / 55. AcAre zuddhe vizvaM tava pAdaM leDhi / 56. AcAryopadezo vA nIcA vAco vA ? 57. ATopabhaTTasyArabhaTIM pazya / 58. ATopavato markaTasya lAgRle puSpaguccham / 59. ADambaram ATopaM gilati / For Privatpersonal Use Only
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ NAL 60. AtmazlAghA, kuhacidamoghA / 61. AzayA rAjAnaM dRSTvA mApaM pAritoSikatvenAninAya / 62. itaH zuNDApi nAsti tato lAgUlamapi nAsti / / 63. ito na lagnam, ato na bhagnam / 64. iti-ha-smAya iti-ha-rama / 65. ibhaM bhakSayatAm indragopaH kiyAn ? 66. iSTadevatAsmaraNaM kaSTakAle / 67. iSTA bandhavaH kaSTA ca dhAnyahAniH / 68. utkocatimiGgile labdhe kiM vetanazapharyA bakAsurasya ? 69. uttarakumArasya mahattaraM mAhAtmyaM bandinAM purastAt / / 70. utpATitadantam ajagaraM maNDUko musalena tADayati / OM
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ RUAE 16-800 71. udarArthamudArA vAcaH / / 72. UDho vA gADha-mUDho vA ? 73. ekamalIkaM sarvaM gappam / / 74. ekasya paTaccasya dhAraNAya catasraH mithazchurikAM darzayante / " 75. ekasmin padmAkare naike padmino nAnApakAH / 65 76. ekA churikA dve zakale / 8. / 77. eDamUkaH pitroH pIDanAya / 78. oGkArApekSayA ghIGkAro bhayaGkaraH / ra 79. odanaH kSutaH, otuH kSudhitaH / -86 80. kaccaparIvAha eva paGgo rAsabhasya bhAgIrathI / OM ANS For Private yersonal Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 81. kaNThabalamevAkuNThabalaM janAraNye / 82. kathaM brAhmamuhUrtaM kumbhakarNo varNayatu ? 83. kathAM kRtvA vyathAM vistArayati / 84. kathAyAH pucchamapi nAsti, zRGgamapi nAsti / 85. kanakaM vikrIya kaccaraM krINAti / 86. kanakAya sanakospi spRhayate / 87. kanyAM gRhItvA panthAnaM gaccha / 88. kapardikAdhIzvarasya kanakAdhIzvara iti saMjJA / 89. kapardikAvihInasya karayoH pratisaptAhaM nUtanI santatiH / 90. kapinA sAkaM krIDA vA vrIDA vA ? For Private Personal Use Only
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 91. karagataM kavalaM mukhagataM nAbhUt / 92. kariNaM kabalIkurvANAnAM hariNaH kiyAn ? 3 93. kariNA'nuddharaNIyaM vRkSaM hariNaH kathamuddharati ? 94. karI mRduvacanaH kabalitaH kAkena / ET 95. karmapApiSThA dharmadevena zapante / 96. karNayormANakadhvanau patite kRpaNasya nRtyam / 97. karNAkarNikayA malaM patitaM zrutvA bhallezapuryAm ullolakallolAH / ___ 98. kaluSitamateH kanakadhArA'pi kaccaparIvAhaH / / 5 99. kavinA kAvye kUte kapinA kApeyaM kRtam / / 100. kAkiNIrahitAnAM svapne kuberakozaH / For Private Eersonal Use Only
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra 101. kAkiNIhInasya zmazruNi campakaprasAdhanAya kiGkarapaJcakam / __ 102. kAkiNyajanarahitaH pAtresamitaH / " 103. kAkiNyA kauzalyaM kArSApaNe daurbalyam / 104. kAkadantAn gaNayitrA saha ghUkazRGgaM mApayituH sakhyam / - 105. kAko raTatIti kRtvA ghUkaM balavat prAharan / 106. kAnane kolAhale kRte kartaryA nAsikAchedaH / / 107. kApeye zaktizUnyaH kapivRkSamAkSipati / 108. kAryazUnyAH kArpAsapure kolAhalaM kurvanti / ra 109. kAryArthinA karISamapi kabalIkaraNIyam / / 110. kArSApaNaM vikrIya karISaM krINAti / / 19 For Private 8 personal Use Only
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 111. kAzI gatvA klezAn AninAya / * 112. kiGkAryamUDho laGgezvarakairyeNa saGkaTamanubhavati / LETE 113. kilasya khaluH sadRzaH / 114. kukkuTo yAvanna laGghayati tAvacchikhA laGghitA / 2 115. kuarANAM darzanaM kamalAnAM rodanAya / / 116. kuTumbe bandhanaM karmaNA pApAnAm / kuberasya purastAt karISaM prArthayate / 118. kumbhakarNasyodarAya kathamalaM pipIlikA ? 5 119. karaNaM madhupAnaM, katthanamAkAzagAnam / 120. kulitthAjIvasya kInAzamAMsena kim ? ... SSS 121. kRpAsindhureva bandhuH / 50
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 122. kRzAM devatAM kuhanAbhakto dRzA bhAyayati / A NVE123. kenApi kAraNena kaunteyAH kAnane kaSTamavazyamanubhavanti / 1 124. kezAn patyurluJcati kAryahInA bhAryA / # 125. krameNa vyAno vAnaro'bhavat / . . 126. kruddhatA vRddhalakSaNam / 127. kruddho bhojarAjo dagdhaM bIjaM khAdati / / 128. krodho yodhaM mamAra / nAsti, kuzalaM nAsti / .. 130. kSavathurogavate zvayathubhaiSajyam / - 131. kSiptamastiSkeSu utkSiptavadAcaret / / 132. kSudrabuddheH kSaudramapi prAptam / / [anuvartate]
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ yamam FHMIRIKANRNMEnimamimg anuyogAdhikArI muniratnakIrtivijayaH / adhikAritvaM tu pratyeka kSetreSu, vyavahAreSu, kAryeSu cA'nivAryamasti / prathama LS tAvadadhikArizabdasyA'rthazcintanIyaH, yato vartamAnakAle'dhikArizabdasya sattAdhIzaH padastho vA'rthaH kriyate / kintu naiSa vAstaviko'rthaH / atra tvadhikArI nAma yogyo guNavAn / na kSamatAvAn vetyeva samucito'rthaH / vAstavamadhikAritvaM tu na padena sattayA vaiva jJAyate, tattu kAryeNa vyavahAreNa guNagaNenaiva ca jJAyate / yasmin yAvatI yAdRzI ca yogyatA kSamatA vA, yAvanto yAdRzAzca guNAstadanurUpe eva kArye sa niyoktavyaH / tato'dhike yadi niyujyate tadA tat kAryaM tajjanasya hitaM cobhayorapi hAnirbhavati / kiJca svayamapi / svayogyatA parIkSaNIyA, tadanurUpe eva ca kArye pravartanIyam / anyathA svaparobhayorapyahitameva / A syAt / evaM ca sAmAnyavyavahAre'pyadhikAritvamapekSitaM tarhi zAstra-dharmAdInAM viSaye tvadhikAritvaM pratipadamapekSyetaivetyatra nA'sti kAcid vipratipattiH / atra tu yathA gurupadAya yogyatA'nivAryA tathA ziSyatvamapi na yogyatAmantareNa siddhyati, yathA'dhyApane'dhikAritvamapekSitaM tathA'dhyayane'pi / yatastatra svaparayorubhayorapi hitAhite sannihite staH / laghvyapyanadhikAraceSTA'narthAnAM jananI bhavati / atra tu, anuyogasyA'dhikAriNaM viSayIkRtya kiJcid vaktavyamasti / jainAgamazAstrANAM TIkAsu 'ko'nuyogasyA'dhikArI' ? - iti kRtvA tadarthaM nirUpaNaM kRtamasti / anuyogo nAma siddhAntasya tadarthasya ca pratipAdanaM-pravacanaM vA / AgamAdizAstrasApekSaM tathA''tmahitamanulakSyaiva yatra kathanaM bhavati tadeva pravacanamityanena PE sUcyate / pravacanaM na manoraJjanasAdhanam, tattvAtmakalyANasAdhanamasti / tatra kiMrUpaM My gAmbhIryamadhikAritvaM cA''vazyakamityanuyogasyA'dhikAriNaH prarUpaNayA jJAyate / zAstreSu tu tAvatparyantamuktamasti yat sAvajjaNavajjANaM vayaNANaM jo na yANai visesaM / vottuM pi tassa na khamaM, kimaMga puNa desaNaM kAuM ? / / For Private Rersonal Use Only
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ CREA " kiMrUpaM vacanaM sAvadyaM (sadoSam ) kiMrUpaM vA vacanaM niravadyaM (nirdoSam ) - iti sAvadyAnavadyayorvacanayorvizeSaM yo na jAnAti sa vaktumapi na samarthaH (nA'dhikArI "tyarthaH) / tarhi kathaM sa dezanAM pravacanaM vA kartuM kSamo bhavet ? arthAt kathaM tasya pravacanAyA'nujJA dIyeta ? - iti / eSA'sti maryAdA jinazAsanasya / tatra sadA yatnavatA bhAvyaM yena svaparahitaM syAt / atha, 'ko'nuyogasyA'dhikArI ?' iti viSayamadhikRtya yannirdiSTaM tat sAvadhAnaM ""desakulajAirUvI, 'saMghayaNadhiijuo 'aNAsaMsI / * avikatthaNo 'amAI, thiraparivADI gahiyavakko // 1 // pazyema 'jiyapariso jiyaniddo, "majjhattho desakAlabhavannU / 19Asannaladdhapaibho, 13 NANAvihadesa bhAsannU // 2 // 14paMcavihe AyAre, jutto 15 suttatthatadubhayavihinnU / 16AharaNaheukAraNa-NayaNiuNo gAhaNAkusalo ||3|| 18sasamayaparasamayaviU, gaMbhIro 20dittimaM 21 sivaM somo | 23 guNasayakalio jutto, pavayaNasAraM parikaheuM // 4 // " (1) dezakulajAtirUpI AryadezotpannaH sa syAt, yatastAdRzasya vacAMsi sukhenA'vabudhyAni bhavanti / ato'tra dezagrahaNaM kRtam / kulaM ca paitRkaM bhavatiIkSvAkukulajJAtakulAdi / etAdRzaH kulInazca yathotkSiptabhAravahane na kadApi zrAmyati / arthAt vratAdInAM bhAraM sa sukhena, vinA khedena ca nirvahati / tathA jAtistu mAtRkI bhavati / jAtyA sampanno vinayAdiguNairyukto bhavati / " yatrA''kRtistatra guNAH" ityuktimanusRtyA'tra ca rUpagrahaNaM kRtam / tena rUpavAnapi sa bhavet, iti / - (2) saMhananadhRtiyutaH saMhananaM nAma zarIragato'sthibandhaH / etena sa dRDhasaMhananaH syAditi nirdiSTam / tathA dhairyaguNayuto'pi sa syAt yena vyAkhyAnAdikAryeSu kadApi khedaM na prApnuyAt / For Private Personal Use Only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3) anAzaMsI - 'etenopadezadAnAdinA zrotRbhyaH sakAzAt mama vastrapAtrAdInAM lAbho / bhaviSyatI'tyAdirUpA''zaMsA tasya naiva syAt / A (4) avikatthanaH - hitaM mitaM pathyaM ca yo bhASate so'vikatthanaH / amAyI - paravaJcanAdibuddhirahitaH san yaH sarvatra vizvAsabhAjanaM bhavati so'maayii| etAdRzaH sa syAnna tu 'manasyanyad vacasyanyad' ityAdisvarUpaH / sthiraparipATi:-yaM granthamAzritya vyAkhyAnaM kriyamANaM syAt tasya granthasya sUtrArthAdInAmapalApaM yo na karoti sa sthiraparipATiH / / (7) grAhyavAkyaH-yasyA''jJA vinA vikalpaM sarvatra sarveSAM ca grahaNIyA syAt sa grAhyavAkyaH / (8) jitaparSad - rAjasabhAdiSu pravacanAdau yaH kSobhaM nA'nubhavet saH / (9) jitanidraH - nidrA tu pramAdo'sti / tAM vijitya so'pramatto bhavet / etAdRzo'pramatta eva svaziSyAdIn pramAdAdinivAraNAya prabodhayituM prabhavati / * (10) madhyasthaH - AzriteSu ziSyAdiSu sa samadRSTirbhavet / arthAt pakSapAtaM na kadApyAcaret / 4 (11) dezakAlabhAvajJaH - dezakAlAdikamabhijJAya tadanurUpaM guNavaddezAdAveva viharet / / (12) AsannalabdhapratibhaH - yaH pratibhAsampanno bhavati sa paravAdinAM zIghramuttaradAne samartho bhavati / (13) nAnAvidhadezabhASAjJaH - bhinna-bhinnadezIyA mumukSava AcAryasya ziSyatvamaGgI kurvanti / etadguNayukta eva tebhyaH zAstragatapadArthAnAM bodhaM sukhena dAtumalaM bhavati / / 11 (14) paJcavidhAcArayuktaH - ya AcAravAn sa eva zraddheyavacano bhavati / / (15) sUtrArthobhayavidhijJaH - etAdRza evotsargamArgamapavAdamArga vA samyagabhijAnAti / samyak cA'vabodhayati / For Private Xersonal Use Only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ * (16) udAharaNahetukAraNanayanipuNaH - IdRzastu hetvAdipurassaraM svakathanaM svamataM ca puSTaM dRDhaM vA sthApayituM kSamo bhavati / 4 (17) grAhaNAkuzalaH - adhyApanakAle kliSTAnapyAgamAdInAM gambhIrapadArthAn yuktyA prayuktyA ca ziSyANAM kuzalatayA grAhayet / Y (18) svasamaya-parasamayavid - ubhayavideva svamatasthApane paramatavyudAse ca samartho / bhavati / (19) gambhIraH - zramAdijanyakhedasaho bhavet / (20) dIptimAn - parairadhRSyaH syAt / (21) zivaH - zivasya-kalyANasya hetutvAt sa eva zivaH / yataH sa yatra vAsaM kuryAt tatra mAryAdyupadravA upazAntA bhaveyuH / (22) saumyaH - sarvajanAnAmAhlAdakAri tasya darzanaM syAt / | (23) guNazatakalitaH - prazrayAdyanekairguNaiH parivRtaH syAt / etAdRzo guNagaNakalita AcArya eva pravacanasya-siddhAntasyA'nuyoge'rthakathane * yogyo bhavati, nAnyaH / ekasya karma saMvIkSya karotyanyo'pi garhitam / 'gatAnugatiko loko na lokaH pAramArthikaH // APPAL For Privala Personal Use Only
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ - namipravrajyA munikalyANakIrtivijayaH [ namirAjarSeH sakAzAt tadIyamAntarikayuddhavRttaM zrutvA prasannamanA indraH prAha-] indraH nUnamIdRzaM yuddhaM tu bhavAneva kartuM zaknoti / athaikA vijJaptirasti yat-yadi bhavAn bhavato nagare'bhraMlihAn prAsAdAn mahato mahAlayAn ramyANi vardhamAnagRhANi ca viracayya pravrajet tarhi zobhanaM syAt / yatastena bhavataH svajanAH parijanAzca tatra sukhaM nivaseyuH, bhavAnapi ca niHzaGkamasaMzayaM ca sAdhanAM kartuM zaknuyAt / 5 namiH satyamuktaM bhavatA / kintu zaGkA saMzayo vA tasyaiva bhavati yo madhyemAgaM gRhaM 5 viracayet / ahaM tu mamA'ntime zAzvate ca gantavya eva gRhaM viracayitumicchAmi, tatazca niHzaGko nissandehazcaiva tiSThAmi / indraH atyuttamA bhavato bhAvanA / parantu ekaM kAryaM tu bhavatA'vazyaMkartavyatayA vidyte| bhavato rAjye bahavazcaurA luNTAkA granthibhedakAstaskarAzca santi / tAn sarvAna gRhItvA daNDayitvA ca nagarasya kSemaM kuzalaM ca kAryaM bhavata eva kartavyam / atastat kRtvA pazcAt pravrajatu bhavAn / namiH satyam / tathA'pi cirakAlInenA'nubhavenA'haM samyag jAnAmi yad bahuzo'tra nirdoSA janA eva daNDyante / aparAdhinastu yathAkathamapi mucyante / ato'tra maunameva zreyaskaram / indraH bhavatu / alaM tena / kintu bhavato rAjyasya dveSiNo vairiNazca bahavo rAjAnaH santi / te yadA tadA bhavadrAjyaM svAyattIkartuM prayatnazIlAH santo'vasaraM pratIkSamANAstiSThanti / tAn sarvAn yuddhe vijitya svavazAMzca kRtvaiva pravrajitumarhati bhavAn / yena bhavataH prajAjanA nizcintatayA jIveyuH / For Private Eersonal Use Only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ namiH bho ! yaH saGgrAme sahasrANAM sahastraM durjeyAn bhaTAn rAjJazca jitvA jagati ajeyatayA vizruto bhavet, tato'pi yadi sa svIyamAtmAnaM jayet tadA sa eva tasya paramaH pradhAnazca jayaH / yata Atmajaya eva jagati paramaduSkaraH / api ca paJcendriyANi krodha-mAna- mAyA - lobhAdayazca bahavo durjayA AntaravairiNaH santi jIvasya / tAn jetuM vazIkartuM ca eka evopAyo'sti AtmajayaH / yadyAtmA jIyeta tarhi sarve'pi zatrava ete svata eva vazIbhavanti / ata Atmanaiva sArdhaM yuddhaM kartavyam / bAhyena yuddhena kim ? ato'hamapyAtmanaivA''tmAnaM jitvA zAzvataM kAlaM sasukhaM sthAsyAmi / indraH adbhutam !! athA'dyA'pyekaM puNyakAryaM kartavyazeSatayA vidyate / tathA hi- bhavAn vipulAn yajJAn yAjayitvA, bhikSUn yAcakAMzca bhojayitvA arthibhyazca yathAbhilaSitaM dattvA dApayitvA ca puNyaprAgbhAramupArNya pazcAt pravrajyAM svIkarotu / namiH bhoH ! yajJAn kArayitvA janAn bhojayitvA pratimAsaM ca lakSazo go- suvarNAdikaM dattvA'pi yacchubhamupArjyeta tato'pi kevalamahiMsAmayasya vizuddhasaMyamasya pAlanameva etatsarvamapyakurvANasyA'pi zreyastaraM zreyaskaraM cA'pi / ato mamA'ntaHkaraNaM tu nitAntaM saMyame eva lInam / indraH kintu rAjan ! zAstreSu gRhasthAzrama eva pradhAnatayA varNito'sti / bhavan prAptamapi taM tyaktvA'nyamAzramamicchati / etat tu naiva yogyam / yadyapi bhavato matiH saMyama eva lIneti jAnAmyaham / tathA'pi bhavAn gRhasthAzrama eva sthitvA 'pauSadharataH tapaHkarmaniratazca bhUtvA saMyamaM pAlayituM zaknotyeva / namiH bhavataH kathanaM vicAraNIyam / kintu bhavataitat tu na kadAcit zrutaM syAt yadyadi kazcidajJAnatapasvI pratimAsamupoSya pAraNake ca kevalaM kuzAgramitamAhAraM gRhItvA tapaH karoti so'pi suvihitadharmasya SoDazImapi kalAM naivA'rhati / indraH nUnamazrutapUrvaM zrAvitavAn bhavAn / atha ca bhavato rAjye yaH koSo'sti tasya 1. jainaparamparAnusAri sarvasAMsArikavyApArANAM tyAgarUpamanuSThAnamekaM yatra gRhasthA AdinaM ArAtraM ahorAtraM vA sAdhuvat dharmAcaraNaniratA bhavanti / For Privateersonal Use Only
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ namiH vardhanaM tu bhavata eva kartavyam / ato bhavAn suvarNa-rUpyAdibhirmaNi-muktAratnAdibhiranyaizca sArasvApateyai rAjyakoSaM pUrayitvA vastra-vAhana-bhANDa-bhAjanAdInAM ca saMvardhanaM kRtvA gRhatyAgaM karotu / bhoH ! suvarNa-rajatAdInAM saGkhyAtItAH kailAsasamAkArAH parvatA api kadAcit kenacit prApyeran / tathA'pi lobhAkulacittasya narasya tairapi tRpti va bhavet / yata icchAnAmanta eva nA'sti / tAstvAkAzasamA niHsImAH / api ca yadi kazcinmanuSyaH sampUrNAM pRthvImapi dhana-dhAnya-pazubhiH pUritAM prApnuyAt tathA'pi sA'pi tasya santuSTaye samarthA naiva bhavet / ataH santoSa: saMyamastapazcaiva zreyaskarANIti mAM pratibhAti / astu / kintu bhavata AcaraNaM mamA'zcaryakaraM pratibhAti / yato bhavAn ihaloke svayameva prAptAnabhyuditAMzca bhogAn tyaktvA'sataH sandigdhAMzca pAralaukikAna 8 kAmabhogAn prAptukAma iva yatnavAn dRzyate / etena saGkalpena bhavAn duHkhameva, yadi paraM, prApsyati, nA'nyat kiJcit / mahAzaya ! kAmA bhogAzca zalyatulyA athavA viSatulyAH santi / athavA kiM bahunA? te hi sAkSAt dRSTiviSasarpatulyA AzIviSasarpatulyAzca santi / kAmabhogAn prArthayamAnAstatprAptaye yatnavanto vA jIvAH, dRSTiviSasarpasya dRggocarA janA maraNamiva, duHkhameva prApyA'tRptA eva durgatiM prayAnti / anyacca, kAmabhogAn prAptuM, rakSituM, sevituM ca krodhAdayaH kaSAyA apyAdaraNIyA bhavanti / krodho hi durgatermukhyaM kAraNam / mAno'dhamAM gatiM nayati / mAyA tu sugatarargalAyate / lobhAccehA'mutra cetyubhayatrA'pi bhayam / ata etebhyo kAmabhogebhyaH kaSAyebhyazca dUre eva sthAtavyam / [ namirAjarSi dRDhavairAgyayutaM pravrajyAyAM sthirasattvaM ca dRSTvA tathA svIyapraznAnAM tAttvikaM samAdhAnaM mokSasAdhanAyAzca rahasyamupalabhyA'tyantaM prasanna indro brAhmaNaveSaM parityajyendratvena ca prakaTIbhUya taM vandate stauti ca / ] namiH For Private & Conal Use Only
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ indraH aho mune ! bhavAneva yathArthaM saMyamaM pAlayati / bhavAneva yAthArthyena vijayI, yato bhavatA krodhAdaya Antararipavo lIlayA jitA: / tathA bhavAneva guNAnAmAdhAraH, yataH kSamA-mArdavArjava - santoSAdayo guNA bhavantamevA''zritAH / bhavAnihA'pyuttamaH saccaritazcA'styeva, pretyA'pi karmakalaGkamapanIya nIrajIbhUya ca siddhyabhidhaM lokottamaM sthAnaM saMprApya zAzvataM kAlaM sukhI bhaviSyati / [ evaM madhurAbhirvANIbhI rAjarSi saMstutya pradakSiNAM ca kRtvA zraddhAvanataH zakzcakrAGkuzAdivaralakSaNai rAjamAnaM munezcaraNayugalaM vandate sma / tato'numati yAcitvA sa AkAzamArgeNa nijasthAnaM jagAma / munirapi zrAmaNye sthirapratiSThaH san pRthivyAmapratibaddhatayA vijahAra / ] [ uttarAdhyayanasUtrasya navamAdhyayanasyA''dhAreNa saGkalitam / ] dInAnAM kalpavRkSaH svaguNaphalanataH sajjanAnAM kuTumbI Adarza zikSitAnAM sucaritanikaSaH zIlavelAsamudraH / satkartA nA'vamantA puruSaguNanidhirdakSiNodArasattvo ekaH zlAghyaH sa jIvatyadhikaguNatayA cocchvasantIva cA'nye // (mRcchakaTikam) For Private Personal Use Only
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ AsvAdaH zAntiH A.rAjayazasUriH asmin jagati prAyaH sarve'pi jIvAH zAntipriyAH santi / kintu zAntimanabhijAnantaste tatprAptyarthaM bAhyeSu bhautikapadArtheSu dhAvanti / antatazca nairAzyamazAntimeva cA'nubhUya duHkhIbhavanti / ato'tra cintanIyaM yat vAstavikI zAnti kA ? kathaM ca prApyate ? iti / ___ kiM zabdazUnye sthAne yA nIravatA sA zAntiH ? naiva, sA tu bhrAntireva / yataH / / zAntipriyA api janA dhanaprAptyarthaM vANijyaM kartuM yatra kutracid kolAhalamayeSu sthAneSu gacchanti eva / tatra ca pUrvoktA zAnti va bhavati / tathA'pi tatra dhanaprAptistu bhavati / atastAdRze'zAntiyute sthAne'pi taiH zAntiranubhUyate / anena jJAyate yat yatra svArthasiddhirbhavet tatra sarvamapi zAntimayamanubhUyate / yatra tu sA na bhavati tatra zAntirapyazAntIyate / antatastu yasya jIvasya yatra rucirbhavet tatra tasya zAntireva / viparIte tvazAntireva / ekadA mumbAInagare sthitasya mama pArve kazcijjana AgataH / mayA pRSTaM-kutra vasati bhavAn ? tenoktaM - ahaM vAlukezvaraparisare nivasAmi / yatastatra kadA'pi zabdalezo'pi na zrUyate / nIravA zAntireva sadA vartate / ahaM ca nitAntaM zAntipriyo'smi / mayA pRSTaM - tarhi vANijyamapi tatraiva karoti nanu ? tenoktaM - naiva guravaH / tattu mumbAInagarasya zreSThavipaNau gatvA karomi / mamA''paNastatraiva vidyate / nanu tatra tu sadA'pyazAntiH kolAhalazcaiva vartate / tarhi kathaM tat bhavate'nukUlaM syAt ? iti pRSTe tenoktaM - prabho ! tatra tu dhanaM prApyate'taH kolAhalo'pi shaantiiyte| - etacchrutvA mayA cintitaM yat sAdhanazAntireSA / sukhasAdhanaprAptau janAH zAnti6 manubhavanti / kintu sA tu bhrAntiH / yataH sA nitarAM parAdhInA antato gatvA ca sA - duHkhe'zAntAveva ca paryavasyati / For Private e orsonal Use Only
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAstavikI zAntistu nirvikalpe nirAgrahe ca manasyevodbhUyate / yadA yadA'smAkaM / manaH vikalparahitaM nizcintamAgrahamuktaM ca bhavati tadA tadA tad nirmalAM nirupAdhikAM ca / zAntimanubhavatyeva / eSaiva svAdhInA zAntiH / yadyapi mano nirvikalpamalpavikalpaM vA / kartuM bahavaH prayatnA aavshykaaH| prArambhe ca tat kaThinamapi bhavati / tathA'pi, yathA navInaM pAdatrANaM dhRtavantaM prArambhe pIDayati pazcAccA'bhyAse jAte'nukUlIbhavati tathA K zAntiprAptaye kriyamANA sAdhanA'pi prArambhe kaThinA bhavati / abhyasyamAnA ca hastagatA bhavati / tatra cA'bhyAse mukhyaM sopAnaM samataiva / sarvaparisthitInAM svAbhAvikaH svIkAraH,' adainyaM, paristhiteranukUlA manaHsthitizca tatra sahakArikAraNAni / etat sarvaM prayujya : sakRt zAntipathe'vatAro yadA bhavet tadA bhautikI sarvA'pi zAntirduHkhadA eva bhaaset| ta - C/o. S.R.Bhansali 10, Anand Darshan - A, 5th Floor, Peddar Road, Mumbai-400026 dharmArthakAmamokSANAmArogyaM sAdhanaM matam / tasmAdArogyadAnena taddattaM syAccatuSTayam || - For Price & Personal Use Only
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ AsvAdaH ahiMsA munivizrutayazavijayaH ahiMsApriye'smAkaM deze'pyadhunA hiMsAyAstANDavaM pracalati / sAmAnyajanAstvahiMsAmadhikRtya kevalaM mahAvIrajanmakalyANakadine barkarI - Idadine vA evaM vicArayanti yatkayA rItyA kasmizca sthAne'hiMsApracArasabhA''yojanIyA, tathA jIvAnAM rakSaNAya mantriNAmadhikAriNAM ca kathaM vArtA karaNIyA kasmai vA''vedanapatraM deyam - ityAdi / kintu taddine vyatIte tu sarvamapyetat vismRtameva bhavati / atIva zocanIyA paristhitireSA / ato hiMsAyAH pravardhanameva jAyate / iha jagati yaH ko'pi jIvitadhArI manuSyaH pazurvA syAt, janmata Arabhya tasya lAlana-pAlanAdi tu zAkAhAritvenaiva bhavati / yataH siMhI api svapotaM dugdhapAnenaiva poSayati, tarhi manuSyANAM tu kA kathA ? ye ke'pi janA mAMsAhArasyA''grahaM kurvanti teSAmapi jIvanArambhe tu zAkAhAra eva bhavati / pazcAdapi yadA te mAMsaM khAdanti tadA'pi vinA zAkAhAreNa teSAM jIvanaM svalpenaiva kAlena samAptaM bhavet / ato vizvasya sarve'pi jIvAH zAkAhAriNa eva / kiJca, zAkAhAriNo jIvA mAMsAhAriNo bhaveyurevetyeSA vyAptistu nA'sti / parantu mAMsAhAriNo jIvAstu zAkAhAriNo bhavantyeva / yathA dhUmasattve vahniH syAdeva yathA mahAnase, parantu vahnisattve dhUmo bhaved vA na vA, yathA'yogolake / ato vidhAyakadRSTyA tu sampUrNaM vizvaM zAkAhAri eva / "Diet for New America" ityetasmin pustake amerikIyo dhanapatiH hon-robins-mahAzayo'tIva dhanADhyaH sannapi zAkAhAraM prati atyantamAdaravAn kathayati yat-mAMsAhAreNA'smAkaM zarIrasya jalasroto'lpIbhavati kutthitaM ca bhavati / anyacca, payagambara- khalIphAdInAM naikeSAM sUphIsAdhUnAM jIvane vyavahAre cA'hiMsAyA eva prAdhAnyaM dRggocarIbhavati / te kathayanti yat manuSya evA'tra jagati sarvajIveSu For Private Personal Use Only caaphai'khai' seaa
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ zreSThaH / ataH zeSA jIvAstamevA''zritAH santi / ato dayayA premNA caiva teSAM sameSAM pAlanaM kartavyam / tathA''vazyakeSu sthAneSu kAryArthaM te niyoktavyA api, parantu * nijabhogavilAsArthaM te na prayojanIyAH / ata evoSTrANAM kapotAnAM kukkuTAnAM tathA- * 'nyeSAmapi prANinAM hiMsA na kevalaM kurAne'pi tu teSAM bahuSu dharmagrantheSu niSiddhA'sti, svayaM payagambar-ityanena svasya pUrvAvasthAyAM pazu-pakSiNAmupari yA krUratA''caritA''sIt sA'pi tena ninditA''sIt / tathoSTrANAM pRSThabhAge vidyamAnaH kakuda upavezane prAtikUlyaM janayati smeti kRtvA / 8 tatkAlInA janAstaM chindanti sma / eSo'pi kutsito vyavahAraH mahatA parizrameNa bahUnAM : prabhUtaM virodhaM sammukhIkRtyA'pi tena nivArita AsIt / tathA'jAnAM pucchacchedanamapi nivAritam / kiM bahunA ? etAdRzaM kRtyaM tena 'harAm' iti zabdenodghoSitam / (yadIzvarAya 8 na rocate tat - 'harAm' iti kathyate / ) caTakAnAmaNDAnAM bhoktRn pratyapi sa kupita AsIt iti zrUyate / evaM sthite ye vastutaH payagambara-ityasyA'nuyAyinaH santi te kathaM hiMsakA bhavitumarhanti ? alaM vistareNa / zAstreSvahiMsAyAH phalaM bahu prakArairvaNitamasti / yathA dIrghamAyuH paraM rUpamArogyaM zlAghanIyatA / / ahiMsAyAH phalaM sarvaM kimanyat kAmadaiva sA // . (zrIhemacandrAcAryaviracite yogazAstre / ) ataH sarve'pi ahiMsAyAM yatnavanto bhaveyurityAzayA viramAmi / ..-00-...0. .. RON . . sevitavyo mahAvRkSaH phalacchAyAsamanvitaH / yadi daivAta phalaM nA'sti chAyA kena nivAryate ? || . KOA For Private personal Use Only www.jainelibrar
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ AsvAdaH cintanadhArA "You only live once, live it right" viharanto gacchanta Asma vayam / ekatra phalake dRSTiH patitA / tatra coparyuktaM vAkyametallikhitamAsIt / paThanamAtreNaivA''tmani AnandaspandanAni samudbhUtAni / manaH satatameSaNApUrtto vyagraM pravRtaM cA'sti paraM AtmA tu satyaM pratIkSamANa eva sthito'sti / ata eva ca yadA yadaitAdRzasya kasyacidapi satyamudghATayato darzanaM jJAnaM zravaNaM vA bhavati tadA tadA tad dRSTaM jJAtaM zrutaM vA manaH pradezamullaGghyA''tmapradezaM saMspRzati - pravizati ca / tatazcA''tmanyAndAnubhUtirbhavati / ataH svAbhAvika evA'yamAtmanyAnandasya samudbhavaH / prathamadRSTyA tvetadvAkyam 'ekameva laghvapi ca' iti pratibhAti / kintu 'parimANaM hi zakterdyotakam' iti tu na sarvadA sarvatra vA satyam / ekasyA'NorUrjAyAM kiyatI zaktirvidyate ? etatkathanaM tvatrA'pi samAnam / asmin vAkye jIvanasya satyaM sannihitamasti / satyaM tvANavikyA UrjAyAH puJjarUpaM bhavati / tasyAM corjAyAM parivartanasya sAmarthyaM vidyate / ekenaiva vAkyena samagramapi jIvanaM parivartitaM jAtam - ityasyA'nekAnyudAharaNAnItihAsapRSTheSu dRzyanta eva / parivartanasyaitAdRzI zaktirna kevalaM vAkyAnAM zabdAnAM vA'sti kintu tatra sannihitasya satyasyA'sti / satyaM sarvadA zaktisampannameva bhavati / kevalaM tAM zaktimupalakSituM grahItuM cA'smAkaM saMvedanaM jAgRtaM tIkSNaM ca syAdityAvazyakam / - muniratnakIrtivijayaH - vijJAnapradhAne bhautike'smin yuge'pi 'jIvanatattvameva sarvoparitvaM bhajate ' iti satyaM tvevaMrUpeNA'tra tatra yadA kadAcicca prakaTIbhavadanubhUyate / kimapi kurvANasya citte tatkaraNakAle tadanu ca praznA udbhavanti - udbhavanIyA vA yat ataH kim ? ataH paraM kim ? anena vA kAryeNa jIvane ko lAbhavizeSo bhaviSyati ? ityAdayaH / eta evA''ryapraznA ArSapraznAzca / ete eva jIvanaM prati sAvadhAnatAM janayanti, jIvanalakSitAM ca prakaTayanti / tadevA'dhyAtmamasti / adhyAtmaM prati ca yasya rucirnAsti sa kathaM nAmA''ryaH syAt ? - uparyuktaM vAkyaM jIvanalakSitAmujjAgarayad vAkyamasti / "jIvanamekavArameva jIvituM zakyam, tat samyak -zobhanaM jIvatu " - kiyat sundarametat vacanam ! jIvanaM sukhena jIvyeta 64
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ samyag jIvyeta cetyatra mahadantaramasti / sukhasya sambandho bhautikopalabdhyA sahA'sti kintu samyaktvasya sambandhastvAtmikopalabdhyA sahA'sti / sukhi jIvanaM puNyAdhInaM cA'sti paraM samyag jIvanaM tu puruSArthAdhInamasti / yasya kasyA'pi jIvanaM yadasmAbhiH sukhitvena kalpyate tat samyag bhavatyevetyatra nA'sti niyamaH kintu yajjIvanaM samyagasti tat sukhyeva bhavatIti dArtsnyena vaktuM zakyate / adya vayaM samyag jIvanamupekSya sukhi jIvanameva kAmayAmahe, tatraiva ca prayatnaratAH smaH / kintu yo jIvane samyaktvaM sAdhayati sukhaM tu tatsannidhau svata evopasthitaM bhavati / sukhaM tu samyaktvasya praticchAyA'sti / mUlaM vastu parityajya yastatpraticchAyaM grahItuM yatate tasyobhayamapi vinaSTaM bhavati / yazca mUlaM vastu gRhNAti sa ubhayamapi prApnoti / jIvane samyaktvameva mUlaM vastu, na sukham / 1 kathaM syAdidaM jIvanaM samyak ? kiM mahatA vaibhavena ? uta kayAcit pratiSThayA ? uccaiH padena vA ? bRhatA parivAreNa khalu ? naiva naiva naiva, naitAni samyaktvasya sAdhanAni / 'sukhasya sAdhanAni ' iti kadAcid vaktuM zakyate / kintvetatsarvamapi tadaiva sukhAyate yadaitadasmadadhInaM varteta / yadi vayaM tadadhInAstatpratibaddhA vA syAma tarhi tadeva duHkhAyate / 'AtmasAmarthyaM vinA naitAni svAdhInAni kartuM zakyate / AtmasAmarthyaM ca guNotkarSeNa vinA na sambhavati / guNavAMzcaivA''tmA sAmarthyaM bhajati / yadi nAma vayaM na tRptAstarhi vaibhavaH sukhaM dAtuM na samartha:, yadi nAsti dhairyamasmAsu tarhyaccairapi padaM pratiSThA vA na tuSTiM dadAti, yadi ca vayamasahiSNavo'nudArAzca tarhi parivAro'pi zalyAyate / vaibhavapadapratiSThAdyupalabdhAvevA'smAbhirjIvanasya sAphalyaM parigaNitam / kintveteSAmupalabdhirapi guNAnAM sadbhAva eva saphalA bhavati, nA'nyathA, tarhi jIvanasya tu kA kathA ? tattu guNotkarSaM vinA kathaM saphalaM samyag vA bhavedeva ? ete tRptidhairyasahiSNutaudAryAdayastu guNAH santi / eteSAM guNAnAmutkarSa eva jIvane samyaktvamApAdayati / eSa guNotkarSa eva samyagjIvanasya mAnadaNDo'sti / adhyAtmaM nAmA'pyeSa eva guNAnAmutkarSo doSANAM cA'pakarSaH, nA'nyat kimapi / yacca jIvanametenA'dhyAtmena pallavitaM bhavati tadeva samyag jIvanamasti / yadi nAma vayaM sukhi prasannaM ca jIvanamabhilaSemahi tarhi vAkyametat satataM saMsmRtya guNotkarSarUpaM samyaktvaM jIvane'vazyaM sAdhanIyamasmAbhiH / 65
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ AsvAdaH AryadharmaH - ahiMsA - munidharmakIrtivijayaH nadyAH srotasa iva saMskRteH sroto'sti / yathodgamasthAnAdArabhya paryavasAnAntaM nadyAH tat sroto'nyairanekairjalapravAhairyuktaM bhavati / tatra ca kadAcid jalapravAhasya vego vardhate, kutracicca sa vego mando bhavati, tathA kadAcittu pravAho mUlata eva parivartate'pi / tathA'pi sA nadyeva kathyate / tathaiva dravyakSetrakAlabhAvAnurUpaM saMskRterapi parAvartanaM bhavatyeva, kintu tatparivartanamAtreNa 'saMskRtirnaSTA'bhUt' iti na vaktavyam / satyametad yat, kadAcittasyAH saMskRterbAhyasvarUpam anyadeva syAt, tathA'pi tanmUlaM tu tadeva bhavati, na kadAcidapi tat parAvartate / bAhyasrota Abhyantarasrotazceti dvaidhaM saMskRtisroto vidyate / tatra bhASA - zAstrasthApatya-upAsanAvidhi - mUrtividhAna- upakaraNa - sAmAjikavyavahAra-AcAra - AhAravihArAdikaM sarvamapi kasyA api saMskRterviziSTaM vartate / etadeva saMskRterbAhyasrotaH (bAhyasvarUpam) ityupalakSyate / tathA samatva - paropakAravRtti - dayA- zIla-dAna-audAryadAkSiNya-vinaya-karuNAdiguNAH saMskRterAbhyantarasvarUpatvena nirUpyante / atra bhArate'dhunA'pi sA''ryasaMskRtirubhayarUpA dRzyate / adyaparyantametasyA mahatyA AryasaMskRternAzArthaM naikazo'nekairvidharmibhiH prayatnaH kRtaH / taiH vidharmibhiH zilpasthApatyAdikA bAhyasaMskRtistu khaNDitaiva, evaM tena sahA''bhyantarasaMskRtervinAzArthaM cA'pi prayAsAH kRtAH / pUrvaM yavanairbalAdAryajanAnAM dharmAntaraM kAritam, tathA yavanasaMskRtiH svIkAritA / tatpazcAt kiyatkAlAt pAzcAtyairAryasaMskRternAzArthaM prArambho vihitaH, sAmpratamapi sa prayatnaH pravartata eva / taiH pAzcAtyairatIva saMpannadRSTyA buddhipUrvakaM ca svasaMskRteH prasAraH kriyate / adya bhAra sarvatra pAzcAtyasaMskRteH pAdaprasAraNamasti / tatrA'pi dakSiNabhArate tu vizeSato'nubhUyate / dakSiNabhArate tvAstAM bRhannagareSu, api tu laghuSu grAmeSvapi pAzcAtyasaMskRtirdRggocarI bhavati / "sarve'pi bhAratIyajanA: kraistamatIyAH karaNIyAH iti kRtapratijJaiH taiH 66
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ - pAzcAtyairbhArate kaistadharmaprasAraNasya kRta eva bRhaddhanarAziniyojitaH / tatazca te pAzcAtyA * grAmeSu zAlAnirmANaM dhanagRhAdisAhAyyaM caivaM sAmAnyajanopayogIni kAryANi kurvanti, * tena saha tatra tatra kraistadevAlayam (Church) UstadharmapracArakasaMsthA (Mission ary) ca nirmAnti / evaM sAhAyyasya vyAjena svadharmamatAndhA atRptAzca te mugdhajanAn vaJcayitvA kaistadharmamabhyAkarSanti / etena mAdhyamena kuzalarItyA zanaiH zanaiH AryajanAnAM hRdaye taiH svasaMskRterbIjamAropitamasti / kAlAnta ekadA''ryajanA api pAzcAtyasaMskRteH saMskAravazAt pAzcAtyasaMskRtiM svIkuryuriti matvA tairapi nirantaramAryasaMskRteH vinAzArthaM prayatnaH kriyate / evaM vividhAsvApatsu satISvapi bhAratIyajanaiH sasanmAnaM sagauravaM cA'dyAvadhi sA''ryasaMskRtI rakSitA'sti / kiJca, hanta ! adhunA kiyatkAlAt sA saMskRtirmandatvaM gatA, zanaiH hAsamapi prAptA / tathA'pi tatsaMskRterhAdaM tu bhAratIyajanAnAM ra citte pradIptamastyeva / tata eva manasi nizcitamasti yat, ekadA sA''ryasaMskRtiH * punrujjiivissytyev| athA'tra saMskRtermUle naikAnyaGgAni santi / parahitacintanaM parapIDAnivAraNaM - * parArthakaraNaM caivA''ryasaMskRteH pramANabhUtAnyaGgAni / yatra parapIDAM draSTumapi na kazcit / * pArayati tarhi taddAtuM tu kaH pArayet ? adyA''ryasaMskRteH prANabhUtAyA ahiMsAyAzcarcA * karaNIyA / ahiMsA tvAryasaMskRterjananI prANazcA'sti, tata eva bhArato'hiMsApremI deza ucyate / vizvasmin vizve bhArata evaikamAtradezo vidyate, yatra hiMsA pApamadharmazca tathA'hiMsA puNyaM dharmazceti manyate / AstAM hiMsayA, api tu jIvAnAM pIDAkaraNe'pi pApamadharmazca bhavati / etAdRzI paramA''daraNIyA zlAghanIyA cA''ryasaMskRtimeM bhArata eva pravartate, nA'nyatra kutracidapi / bhArate'smin jaina-bauddha-zrauta-sAGkhya-yoganyAya-vaizeSika-pAzupata(zaiva)-zAkta-vaiSNava-mImAMsA-vedAntina iti ye kecidapi dharmasaMpradAyino dArzanikAzca vidyamAnAssanti te sarve'pyahiMsAmaGgIkurvanti pramANIkurvanti - caiva / teSAM zAstreSu sAmpratamapyahiMsAM puraskurvANAssandarbhAH (Reference) upalabhyanta eva / " . 3 Mk For Private ersonal Use Only
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ yathA tathA tathA na hi prANAt priyataraM loke kiJcana vidyate / tasmAddayAM naraH kuryAt yathA''tmani tathA pare // iti mahAbhAratAnuzAsanaparvaNi / ahiMsA sarvajIvAnAM sarvajJaiH paribhASitA / idaM hi mUlaM dharmasya zeSastasyA'sti vistaraH || 1 || yathA mama priyAH prANAstathA tasyA'pi dehinaH / iti matvA prayatnena tyAjyaH prANivadho budhaiH // 2 // iti mahAbhAratazAntiparvaNi / bho ! bhoH ! prajApate ! rAjan ! pazUn pazya tvayA'dhvare / saMjJApitAn jIvasaGghAn nirghRNena sahasrazaH // 1 // ete tvAM saMpratIkSantaH smaranto vaizasaM tava / saMparetamayaHkUTaiH chindantyutkaTamanyavaH // 2 // iti bhAgavatacaturthaskandhapaJcaviMzAdhyayane / evaM zivapurANAdiSu hinduzAstreSvanyeSvapi hiMsAyA niSedhaH prApyate / kiJcA'nAryajanAnAM zAstreSvapi kutra kutracijjIvahiMsAyA niSedhaH pratipAdyate / yathA - " nIsta jhaMda khurone jAnavarajU, canIna astadIne jharadUstaneka" / asyA'rthaH - asmAkaM jarathostidharma evaM pAvana: (neka) yat, pazUn hatvA na tadbhakSaNaM vidheyam, na ca tanmRgayA kartavyA / iti jarathostidharmamAnye zAhanAmAgranthe / tathA - "majadAo akAmaro daIo geoi / mareMdAna oru okhaza okhatI jIo tuma / aerIa manaz ca / nadeMnato geoz cA vAzatarAd avezatama | mana tU Iazate vIzape ma jezatema zarAzema javIA au aMbAno" / arthaH- ye catuSpadAnAM pazUnAM mAraNe santuSTaM jIvanaM manyante, ye vA tAn chitvA bhakSaNAyA''dizanti te horamajadenAmnA pArasikaparamezvareNa vadhyAH / yadvA te duSTA For Privateersonal Use Only
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ dUrIkartavyA: / ye janAH pavitranirdezAnavagaNayya 'pazUn chitvA bhakSaNaM vidhAsyAmaH' iti duSTa vicAraNayA catuSpadAn tRNajalAdibhiH poSayanti te janAH kyAmata iti nAmnA vidite tadIyamAnye puNyapApanyAyadivase pApAn mocayitum azomaradonAmakaM tadIyaparamezvaraM prArthayiSyante, na tu prArthanA svIkariSyate / iti pArasikadharmamAnye istrenAmakagranthe / I tathA - rAvajIvorA jAtIyA ye prasiddhyA loTIyAvorA ucyante / teSAM granthe gaditam "phalA taja alU butUna kuma makAvarala hayavAnAta" / arthaH- pazupakSikalevarAzrayatvaM tavodaraM na kuryAH / arthAt pazupakSiNo hatvA nA'tsyatIti / tathA - "va minala anaAme ham lataM va pharzA / kulUmimmArajaka - kumullaho" / arthaH- allAnAmezvareNa catuSpadeSu katicid bhArodvahanAya sRSTAH / bhakSaNAya ca bhUmisaMgatavanaspatidhAnyAdi sRSTam, tad yUyamadyAtaM / iti mahammadIyadharme kurAnezarIphanAmagranthe / evaM kurAnezarIphanAmagrantha eva spaSTatayA rudhiramAMsabhakSaNaniSedha uktaH / tathA ca bakarIIda iti nAmake tadIyamAnyadivase'pi ajAvadhaniSedhaH kathito'stIti / tathA "Thou Shalt not kill (Advice to moses)" || arthaH- tvaM na kamapi jIvaM hanyAH / - iti bAibalanAmakagranthe / evaM sarveSu grantheSu hiMsAniSedho'styeva / satyametad, kintu tatrA'hiMsAyAH svarUpanirUpaNe tAratamyaM vartate / tatra prANI prANijJAnaM ghAtakacittaM ca tadgatA ceSTA / prANaizca viprayogaH paJcabhirApadyate hiMsA | iti bauddhA AhuH / For Private Personal Use Only
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ - keSAJcinmate pRthivyAdInAM jIvAnAM vadhe na pApam, anyeSAM mate vanaspatInAM hiMsAyAM na pApam, apareSAM mate dvIndriyAdInAM jIvAnAM ghAte na pApam, keSAJcinmate svadharmAnaGgIkRtamAnavAnAM vadhe na pApam, iti bruvante te| jainAnAM mate'hiMsAyAH sarvotkRSTaM nirUpaNaM darzitam / atra tu jIvamAtrasya hanane pApaM varNitam / atisUkSmajIvAnAmapi prANebhyo viyogo nAma hiMseti kathyate / kathitaM ca - paJcendriyANi trividhaM balaM co-cchvAsaniHzvAsamathAnyadAyuH / prANA dazaite bhagavadbhiktAsteSAM viyojIkaraNaM tu hiMsA / / vAcakazrIumAsvAtimahArAja Aha___'pramattayogAt prANavyaparopaNaM hiMsA' / (tattvArthasUtram- 7/8) eSA tu sthUlahiMsA prarUpitA / evaM ca sUkSmahiMsA'pi varNitA / keSAJcidapi jIvAnAM duSTacintanamazubhacintanaM nAma hiMsA, teSAM jIvAnAmavamAnanaM duHkhotpAdanaM cA'pi hiMsA / etAdRzyA ahiMsAyAH prarUpaNaM kevalaM jinamata evopalabhyate, nA'nyatra kutrcidpi| jinamate tvahiMsAyAH prAdhAnyamatIva vartate / atra tu mahAvrata-aNuvrataniyamAdiSu prathamA'hiMsA proktA, tatpazcAdevA'nyat sarvaM vratAdikam / ahiMsAvyatirekeNa na kimapi vrataM, na kA'pi kriyA yathArthA-caritArthA vA bhavati / tata eva jinavarairbhASitaM yat, ahiMsaivaikaM vratam, anyAni sarvANi vratAni tasyA'hiMsAvratasya rakSaNArthaM santIti / uktaM ca- ikkaM cciya ittha vayaM niddiTuM jiNavarehiM savvehiM / / pANAivAyaviramaNaM avasesA tassa rakkhaTThA // 1 evaM bhAratadeze'hiMsA tu sarvamAnyo nikhiladarzanapraNItazca dharmo'sti, ata Aryadharmo'hiMseti kathane na ko'pi saMzayAvakAzaH / tenA'hiMsAbalenaiva vizve vartamAnAyAH samastAyA api saMskRteH sarvoparitvaM prAptamAryasaMskRtyA / etadRSTyaivA'nyeSAM dezAnAM tulanAyAM bhArato mahAn zreSThazca dezo manyate / ___ athedAnImatra tatra sarvatra hiMsaiva darIdRzyate, tathA'pi hiMsAyuge'pyetasmin 1. ekamevA'tra vrataM nirdiSTaM jinavaraiH sarvaiH / prANAtipAtaviramaNamavazeSAH tasya rakSArtham // - * For Private Versonal Use Only
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ " " ACAAAALAatabaca . . 1 . . * bhArate'hiMsAyAH prAdhAnyaM dRggocarIbhavati / atratyAnAmAryajanAnAM hRdaye dayA kAruNyaM - cA'pi vidyate / tadA ca tat kathaM kutaH kena kAraNena cetyAdayo naike praznAzcitta , udbhavanti / teSAM praznAnAM pratyuttaramitihAsa eva dadAti, tathA'pi taditihAsamanusRtya mayaitadevocyate yad, bhArate dRzyamAnAyA etAdRzyA ahiMsAyA: paramparAyA rakSaNe mukhyapradAnaM jainAnAmasti / tad dRSTvaiva ca bhAratIyajanapadasya netrA zrIlokamAnyatilakamahodayena "gUrjaradeze dRzyamAnAyA etAdRzyA ahiMsAbhAvanAyA mUlaM jainA" ityuktamAsIt / / jinamate'hiMsAyAH pratipAdanaM sarvakAlikamasti / sarvairapi tIrthakRdbhirahiMsaiva niruupitaa| gaditaM ca - je jiNavarA aIyA je saMpai je aNAgae kAle / __savvevi te ahiMsaM vadisu vadihiti vivaditi // 1 (zrIAcArAGgasUtrasya niyuktau-226) * tathaiva caturviMzatitIrthakarairAryadeze'hiMsAyAH paramparA rakSitA, evamAryajanAnAM - * hRdaye'hiMsAyA bIjaM sthApitam / pazcAcca kramazaH pratizatakaM bahavassamarthA jainAcAryA * AryabhUmau saJjAtAH, yairahiMsAyAH sA praNAlikA sasanmAnaM rakSitA / atra teSAM sarveSAM varNanaM kartuM na prastutam, tathA'pi kiJcid likhAmi, yena jJAyate yad, jainAH kIdRzyAM kaThinasthitAvapi kayA rItyA'hiMsAparamparAM pAlayAJcakruriti / ekAdaze zatAbde 'kalikAlasarvajJa' birudavibhUSitaH pUjyapAdazrIhemacandrasUrIzvaro - babhUva / yena gUrjarapatiH siddharAjajayasiMhaH pratibodhitaH / tasyottarAdhikArI kumArapAlo guurjrnreshvro'bhuut| AcaraNapUrvakeNa sadupadezadAnena tena sUriNA vibodhya sa jainaH zrAvako'kAri / taddvAreNA'hiMsAyA bhAvanA yAdRzI puSTIkRtA yAdRzazca pracAraH kRtaH, tattvananyameva / tasmin kAle caulukyavaMzasya kuladevI kaNTakezvarI AsIt / tasyA - devyAH samakSaM navarAtramahotsave'nekeSAM pazUnAM balirdIyate sma / tathA tatratyAjanA - manyante sma yad, yadi na balirdIyeta tadA caulukyavaMzo nazyete'ti / tatazca sarvairvaMzajai 1. ye jinavarA atItA ye samprati ye'nAgate kAle / * sarve'pi te ahiMsAmavadan vadiSyanti vivadanti / " MALoan J . For Private71rsonal use only
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ - rAjabhizca tAM paramparAmanusRtya baliradIyata / kintu zrIhemacandrasUrIzvarasyopadezAt / * zrIkumArapAlenA'nanyazraddhayA''tmaniSThayA caiSA praNAlikA'varuddhA, tathA cA'saGkhyebhyo ** jIvebhyo'bhayadAnaM dattam / evaM tasmin kAle mahotsavAdikAryakrameSu pravartamAnA * devabalirUpA mAMsAdibhojanasya praNAlikA ca niSiddhA / tathA'STAdazasu rAjyeSu 'amArighoSaNA' udghossitaa| bahavaH sUnakaparivArAH sUnAgRhavyApArAd vimocyA'nyavyApAreSu niyojitAH / tadA sUkSmajIvasya hiMsA'pi rAjyAparAdhatvena parigaNyante sma, tAnyaprANinAM manuSyANAM ca hiMsAyAH kA vArtA ? etAdRzI nItistadA prAvartata / evamAcAryeNa kumArapAlo'hiMsAyAM pravartitaH / tatazca grantheSu zrIhemacandrasUriNaH prazasti: kRtA'sti / proktaM ca- saptarSayo'pi satataM gagane caranto moktuM kSamA na hi mRgI mRgayoH sakAzAt / ni jIyAdasau cirataraM prabhuhemasUrirekena yena bhuvi jIvavadho niSiddhaH // pazcAt SoDazyAM zatAbdayAM 'jagadguru'birudAlaGkRtaH pUjyaH zrIhIrasUrIzvaro'smin jagatyavAtarat / asmAdRzAnAM niHsattvajIvAnAM kRte tena guruNA'hiMsAyA mAhAtmyaM bhArate yathA prasthApitaM tasya varNanaM tu dUre, kalpanA'pyazakyA'sti / yadA dezasya rAjA musalamIno bhavet, so'pi hindUnAmAtyantiko virodhI syAt, tatkAlInA rAjyasthitizcA'pi hindutvasya pratipakSiNI syAt, yasmin kAle hindUnAM pavitrasthAnAnAM khaNDanasya paramparA dRzyamAnA syAt, sadA vidharmibhirdharmAntaraM kriyamANaM syAt, evaM sarvatra hiMsAyAH tANDavameva dRzyamAnaM syAt, tAdRze kAle'hiMsAyAH pratiSThA tvatIva duSkarA / tathA'pi tena zrIhIrasUriguruNA paramadharmaniSThayA'pUrvasattvabalena cA'tikrUrahiMsaka-musalamInasamrAjo'kabbarasya dvAraivA''ryadeze'sminahiMsAyAH pAlanaM kAritam / ' etattu kaliyugasyA'syaikaM mahadAzcaryamasti / akabbararAjJaH zAsane hiMsAyAH prAmANyamutkRSTatayA pravartate sma / sa hiMsApremI niSkaruNaH krUro niSThurazcA''sIt / tataH keSAJcidapi jIvAnAM pIDane tasya rAjazcitte. mahAnAnando jAyate sma, tRpti cA'nubhavati sma saH / yadA sa mRgayArthaM vanaM gacchettadA sa lakSAdhikapramANAn jIvAn hanti sma / tena 'DAbare'tyabhidhAnaM saraH kAritam, tatrA'nekeSAM matsyAdijIvAnAM pratidinaM hiMsA pravartamAnA''sIt / sa pratidinaM kevalaM For Private 19?rsanal Use Only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . JERI - prAtarazana eva paJcazatapramitAnAM caTakAnAM jihvAyA upasecanaM (caTanI) vidhaayaa'bhkssyt| - evaM vividharItyA sa pratidinaM naikAn jIvAnahinat / tAdRzaM hiMsakamakabbararAjaM - pratibodhya tena sUriNA sa hiMsAyA nivartitaH, tathA tasya rAjye'pi sthApitA'hiMsA / * gurorupadezAttena rAjJA 'paryuSaNA'mahAparvAdidineSu svakIye zAsita pradeza 'amArighoSaNo'- * dghoSitA / tathA gurorvANyA sa rAjA'tIva prasanno babhUva / tena ca svayameva svajanmadine meM putrapautrAdijanmadineSu tathA 'bakarIIda'dine'pi nikhile zAsitapradeze 'amArighoSaNA' prasAdhitA / evamekasmin varSe'zItyadhikazatadinapramANA 'amArighoSaNo'dghoSitA tena rAjJA / zrIhIrasUribhagavata etAdRzaM paraM sattvaM nirmalatAM cAritraniSThAM niHspRhatAM ca nirIkSya prabhAvitena tena rAjJA tasmai gurave 'jagadguruH' iti birudaM pradattam / tasmin ra kAle sarvadharmasaMpradAyAnAM bahavassamarthA vidvAMso gurava Asan, tathA'neke musalamIna- - * sAdhavaH(phakIra) Asanneva / tathA'pi na kasmaicidapi, api tu jainagurava evaitAdRzaM * birudaM dattaM, tadeva tadgurormahattAM pratiSThAM ca darzayati / evamekena jainaguruNA musalamInarAjasya aura zAsane'pyahiMsAyAH praNAlikA rakSitA / idAnImekonaviMzatizatAbde'pi jinamataprabhAvakassamarthaH zAsanasamrATa zrInemi- ra sUrIzvaraguruH babhUva / tena guruNA gUrjarasatkasya saurASTrAntargateSu grAmeSu samudrataTe ca ** vihatyA'neke krUrA hiMsakajanA hiMsAyAH pratinivartitAH / tadrUpeNa cA''ryadeze'hiMsA - * prasthApitA / evaM pUrvatanakAlAdArabhyA'dyAvadhi jainA ahiMsAyAH paramparAyA rakSaNamakurvan / * sAmpratamapi vizeSato jainA eva pravartamAnAM hiMsAM niroddhaM satataM prayatante / ato * jainAnAmetAdRgahiMsAniSThAvazAdeva adyA'pi bhArate nirAdhArANAM mUkAnAM prANinAM rakSaNArthaM - naikeSu sthaleSu pazurakSAzAlAH ( pAJjarApola) pracalanti / bhArate pravartamAnAbhyastA- Y bhyo'zItiH pratizataM pazurakSAzAlAnAM nirvahaNaM jainA eva kurvanti, na kaa'pytishyoktirtr| teSAM jIvAnAM rakSArthaM jainaireva puSkalaM dhanamapi vyyiikriyte| itihAsa etAdRzAnyudAharaNAnyapi dRzyante yad, durbhikSasamaye kevalamekenaiva jainazreSThinA samastarAjyasya poSaNaM kRtamiti / evaM jainAnAmetAdRzadRDhaniSThAvazAdanyeSAM janAnAM cetasyapyahiMsAyA JA-C MJJAMAJMAJJAJAN TERRERAKERS For Priv 9 Personal Use Only
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAhAtmyaM saJjAtam, tathA'hiMsAM pratyanurAgo'pi tanmAnase jAtaH / adhunA'pi yatra yatra - * jainA vasanti tatra tatrA'nye janA apyahiMsAM pratyAkRSTA dRzyante / evaM yathA ** * jagadguruzrIzaGkarAcAryeNa bhArate sarvatra brahmAdvaitasya vijayastambhaH prasthApitaH tathaiva ra bhArate sarvatra jainairahiMsAdvaitasya bhAvanA dRDhIkRtA / evaM bhArate'hiMsAyAH pratiSThAyAM * jainAnAM pradAnamamUlyamasti / vastuto bhArate pravartamAneSu sarveSvapi dharmasaMpradAyeSu dharmamateSu cA'hiMsAyAH prAdhAnyaM nyUnAdhikye nA'styeva / tata eva cA''ryajanAnAM kRte jIvadayA tu rktgtevaa'sti| ata eva hiMsA pApaM manyate, tathA yadA pramAdenA'pi jIvavadho bhavati tadA manasi glAniH khedazca saJjAyate / etAdRzI zreSThA saMskRtirme bhAratasyA'sti / etasyA AryasaMskRteH / kevalaM bhArata eva rogiNAM mUkAnAM nirAdhArANAM ca jIvAnAM nirvAhArthaM sarvatra vyavasthA kRtA darIdRzyate, tathA ca tatraiva teSAM prANinAM savAtsalyaM sAdaraM ca pAlanamapi bhavati, etadevA''ryadezasya gauravamasti / vizve naitAdRzI saMskRtiH kutrA'pi nirIkSyate / anyatra tvete prANino dezasya bhArarUpA iti matvA tAn ghAtayanti / kutracit prANino rogiNassyustadA sarvakAra eva teSAM hatyAM kArayati / sAMpratameva karNapathamAgataM yat, amerikAdeze gavAM zarIre kazcid rogaH prAdurbhUtaH / taM rogasaGkramaNam (Infection) anyatra na syAditi kAraNamAtramavalambya zrIkArAdezena saptalakSamitA gA ghAtitAH / cInadeze mArjArANAM dehe 'sArsa' nAmako rogo'janiSTa / tatassarvakAreNA'nekeSAM mArjArANAM hatyA kAritA / etAdRzI nighRNatA niSThuratA cA'nAryadezeSveva saMbhavati / svasukhArthaM jIvanArthaM ca durbalAnAM prANinAM ghAto dayanIyo jugupsanIyo lajjAspadaM cA'sti / bhAratadeze yAvadeSA''ryasaMskRtividyate tAvanna kadA'pi bhAratIyajanA duHkhino bhaviSyanti, tathA ca vizvasamakSaM sonnatazIrSaM sagauravaM ca jIviSyanti / kadAcit paradezIyajanA:anAryA bhautikadRSTyA sukhinassyuH, kintyAdhyAtmikadRSTyA tu bhAratIyAH-AryA eva / tata eva bhAratIyajanAn svasaMskRtervicAlayituM vizvasya na kA'pi zaktiH samarthA'sti / hanta ! asmAkamAryajanAnAmeSa bhUtakAla AsIt / idAnIM tu paristhitiviparItaiva - dRzyate / AryasaMskRtiH zanaiH zanaihasiM gacchati / tathA niHsattvAnAmasmAkamupekSA vazAdAryasaMskRtiH mRtaprAyA vartate / bhArate dharmasya prabhAvo vizeSataH prasRtaH / " " " " " C JY " " For Private 9%rsonal Use Only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Y AryasaMskRtirakSaNasya vyAjena yatra tatra sarvatra bahUni mandirANi dharmasthAnakAni ca ra nirmIyante / evaM ca 'saMskRtirakSako'hamiti vizeSaNasya bhAraM skandhamAropyA'neke * sajjanAssAdhavazca pratidinaM saMskRtirakSaNasya bhASaNamapi dadati / kintu atyantaduHkhadA / ghaTanA'sti yat, yAvatI dharmavRddhirbhavati tAvatI hiMsA'pi vRddhiGgatA'valokyate / aho ! kimAryajanAnAmetad vaicitryamAhosvit mUrkhatvam ? gaustvAryajanAnAM jananI kathyate / pratidinaM tAM sAdaraM pUjayanti namaskurvanti cA''ryajanAH / tathA'pyasmin deza eva janasamakSaM nirAbAdhaM jananIrUpANAM gavAM hatyA bhavati, tathA ca tAsAmeva mAMsAdikaM mAMsAnvitabhojyapadArthaM ca vayaM sAnandaM bhojayAmaH evaM tanmAMsanirmitAni jIvanopayogIni vastUni yumaH / kutracid nAgadevasya pUjA kriyate / dugdha-ghRtazarkarAdidvAreNa bilasthitAn vyAlAn vayaM pUjayAmaH / kintu yadi te bahirAgaccheyustadA te pUjakA eva tAn ghnanti / kimeSA pUjA pratyutA'vahelanA ? yasmin deze hiMsA pApamamanyata tatraivA'dya niSThuratayA'navarodhaM pratyakSaM hiMsA pracalati / na kevalaM nagara eva, api tu pratyekaM grAmeSvapi sUnAgRhANi pravartante / adya bhArata eva vizvavikhyAtAni sUnAgRhANi pracalanti / bhArate katipayA grAmAssanti, yatra kevalaM hindava eva vasanti, tAdRzeSu grAmeSvapi vinA'varodhaM sUnAgRhANi pravartante / bhArate bakarIIdadine yAvAn jIvavadho bhavati, tato'pyadhikaH pazubalirdevadevIbhyo dIyate, iti zrutamasti / bhArate kiyatI hiMsA bhavati, tatra bhAratasarvakArasyeyaM gaNanA I.sa. 1990-91 varSe 63,502 TanamAnasya mahiSamAMsasya tathA 8338 TanamAnasya chAgameSANAM mAMsasya niryAtanaM jAtam / I.sa. 1994-95 varSe niryAtane vRddhiH saJjAtA / tasmin varSe mahiSamAMsasya 1,16,137 TanamAnaM chAgameSANAM ca mAMsasya pramANaM 10,819 TanamAnamAsIt / I.sa. 1999-2000 tame varSe 1,67,299 TanamAnasya mahiSamAMsasya 12,419 TanamAnasya ca chAgameSANAM mAMsasya niryAtanaM jAtam / - parantu ekaviMzatitamazatyAM tu bhAratazrIkAreNaivamUhitaM yad "adhunA'pi kRzakAyAnAM - pazUnAM sUnAkArye nyUnatA dRzyate / etAdRzena sUnAkAryeNa tu DolarAkhyadhanarAzeH parjanyo ra - varSati tayaudAryamAcarati vizve'smin kathaM nAma bhAratadezaH pRSThe varteta ?" iti / * * ataH I.sa. 2001-2002 tame varSe tu bhAratazrIkAreNa 2,88,000 TanapramANaM kA . C CCCC ALLINAR For Private personal Use Only
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahiSamAMsasya niryAtanamAdiSTa asti / mAMsasya samagrasyA'pyutpAdanasya pramANaM 72,00,000 TanamAnaM bhavati / evaM pratidinaM mAMsasya niryAtanaM nirantaraM vardhate eva / na caitAvatA'pi te tRpyanti / te tu yAvatpramANAH pazavo vidyante teSAM sameSAmapi sUnAM kRtvA tanmAMsasya niryAtanaM kartumabhilaSanti / etena jJAyate yad, bhArate prativarSaM kiyatI hiMsA pravartate / "ahiMsApriye bhArate'pi kathamiyatI hiMsA vardhate " iti vicAryate tadA manasi trINi kAraNAnyudbhavanti / 1 - adhikArijanAnAmahiMsAyA upekSA / 2 - dhanikakuleSu mAMsAdibhojanasyA''gamanam / 3 - pAzcAtyasaMskRtInAmanukaraNam / tatrA'smAkaM rAjyAdhikAriNo dhanikAH prasiddha zreSThinazcaivA'hiMsAmupekSya hiMsAmevA'GgIkurvanti / asmadIyo bhArata zrIkAra eva paradezIyaDolarAdyAkhyadhanalobhena ca pratidinamabhinavAnAM sUnAgRhANAmudghATanasyA'numati hiMsakavastUnAmutpAdanArthaM vikrayArthaM cA''jJAmapi dadAti / sarvakArasyaitadduSTanItyA vazAdevA'hiMsApremiNi bhAratajanapade hiMsAyA etAvadAdhikyaM dRzyate / tathA ca tadvazAdeva bhAratIyAnAM pavitradharmamandirANi dharmasthAnakA ni cA'pi bhraSTAnyamedhyAni cA'bhavan / jainAnAM pavitratamaM zrIzatruJjayamahAtIrthamasti / tatraiva na kevalamekam api tu zrIkAreNA''diSTAnyanekAni sUnAgRhANi nirAbAdhaM pravartante, tathA zrIkAreNA'nanumatAni tu yAni sUnAgRhANi santi, teSAM tu gaNanA'pyazakyA'sti / hindujanAnAM zrIsomanAtha - dvArakAdIni pavitratIrthasthAnAni vidyante tAni tu hindUnAM prANarUpANi zraddhAspadAni ca santi / tathA'pi teSu dharmasthAneSveva vizeSato matsyagrahaNavANijyaM bhavati / hanta ! ekataH prabhupUjA, aparatassanmukhamevA'nekeSAM jIvAnAM niSThuratayA saMhAraH / "aho ! etat sarvamapi hindujanAnAmeva zrIkArasyA''dezataH pravartate" ityeva mahatyAzcaryakAriNI ghaTanA'sti / asmAkaM dayanIyA lajjanIyA ca sthitiH kathaM varNyeta ? ete khalu hindurASTrAdhipA dezanetAra eSu tIrthasthAneSveva zraddhApUrvakaM manovAJchApUrtyarthaM darzanArthaM ca punaH punarAgacchanti / svasattArakSaNArthaM kAJcit pratijJAmapi kurvanti / pazcAdatraiva bRhatyA janasabhAyAH samakSaM hindutvaM puraskRtya dezarakSaNasya tIrthasthAnarakSaNasya coccairuccairbhASaNaM dadati / evaM ca tAni sthalAni 'pavitratIrthAni ' (Holi city) iti prasiddhayantyapi te / pazcAt svasthAnaM gatvA tatraiva tIrtheSu sUnAgRhANAM 76
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMmatimapi yacchanti ta eva / aho ! kIdRzaM vaicitryam ? sAmprataM kiJcitkAlAt pUrvameva bhArate'hiMsopadezaka zrImahAvIraprabhoH SaDviMzatitamazatajanmazatAbdImupalakSya "eSa varSo'hiMsAvarSaH" ityudghoSitaM zrIkAreNa / pazcAttenaiva zrIkAreNA'nekeSAM sUnAgRhANAmanumatirapi vihitA / kIdRzI svaprajAvaJcanA''tmavaJcanA ca khalu ! kiM taiH nirlajjatAyA avadhirapyullaGghitA ? / tadaitAdRzIM nimnAM sthitiM nirIkSya " kimeSA''ryanItiH pratyutA'nAryanIti: ? ete dharmarakSakA Ahosvid dharmabhakSakA: ? rAjyapremiNa uta rAjyadrohiNaH" iti manaH kalpate / asmAbhiH pUrvameva jJAtaM yad, asmatpUrvajaiH krUrAn hiMsakAn musalamInarAjAnapi vibodhya nikhile'pi bhArate'hiMsAyAH pravartanaM kAritam / idAnIM tu hindU rAjA hindava prajAH, tathA'pi sarvatra hiMsAyA eva sAmrAjyaM dRkpathamAyAti / hindujanAnAM sAhAyyenaivA'dhikAriNo rAjyaM zAsati, kintu te hindavadhikAriNa eva hiMsAM samarthayanti protsAhayanti ca / etattvAryasaMskRterhindutvasya ca paramaM kalaGkamavamAnanaM cA'sti / evamasmAkaM rAjyAdhikArAdInAmAryasaMskRterahiMsAyAzcopekSAvazAdeva bhAratadeze evaMrItyA'navarodhaM hiMsA pracalati / kiJca yadA sUkSmadRSTyA nirIkSyate tadA vayamapyatra doSAdhikAriNassma iti jJAyate / yato'dyA'dhikArikuleSu pratiSThitakuleSu zreSThagRheSu cA'bhirucipUrvakaM mAMsAdibhojanaM mAMsAnvitavastUni ca vizeSata upayujyante / atithInAM satkArArthaM mAMsAdibhojanadAnaM tu teSAM zreSThinAnAM kRte pratiSThA ( Prestige issue ) viSayo'sti, tathaivaM karaNena ca samAje mahattA vardhata iti manyante te janAH / tata eva lagnajanmAdivividhaprasaGgeSu mAMsAdibhojanaM dIyate / tatrasthitairAryajanairapi sAnandaM tad bhujyate / hanta ! paradezIyanetRbhissAkaM bhAratIyarASTrAdhikAriNo vividhaM vaiziSTyayutaM mAMsAdibhojanameva kurvanti tathA taccitraM samAcArapatrikAsvapi darzyate / aho ! kIdRzI nirlajjatA / yathA teSAM sarvamavarNanIyamasti tathaiva nirlajjatA'pyavarNanIyaiva / kimAryatvasya svAbhimAna eva nA'sti teSAm ? / ato'pi bhArate hiMsAyAH prAmANyaM vRddhiGgatam / anyathA yadi nAma hindujanairetAdRzaM mAMsabhojanaM mAMsamizritavastUni ca nopabhujyeran tarhi kathamiyatI hiMsA For Privateersonal Use Only
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ asia ALLAakatar M bhavet ? / kiJca-asmAbhirvizeSataH pAzcAtyasaMskRtiranusriyate / yathA'nAryajanainUtanavarSArambhadine (New year) vinodasthalI (Club) gatvA naktandivaM nirAbAdhaM mAMsAdibhojanaM madyapAnaM ca kriyate, dyUtaM krIDyate, nirlajjatayA nRtyate / tathaiva bhArate'pi taddine AryajanA(?) madonmattIbhUya divArAtramitastato'Tanti / dyUtagRhaM (Cesino) gatvA dyUtaM ramyate, madyazAlAM (Bar) gatvA surA pIyate, paJcatArakopAhAragRhaM (Five star Hotel) saMprApyA''kaNThaM - mAMsAdibhojanaM vidhAya naizasaGgItake * vrIDAmapAsya nRtyate Aryajanairapi / tathA kecidunmattA yuvAno vitrapA yuvatyazca prativipaNi * saMmIlyA'tyuccairhasanti, vadanti, upahAsayanti, tathA bIbhatsatayA ceSTante ca / kiyatkAlAtpUrvaM 'tamilanADu rAjye vyaharAma / ekadA teSAM nUtanavarSa (yugAdi) AgataH / tasmin dine parivArAnvitAstatratyA janAH prAtaHkAlAdArabhya rAtriparyantaM sAnandaM sollAsaM naikAnAM jIvAnAM hiMsAM vidhAya mAMsAdibhojanaM cakruH / kanIyAn / bAlo'pi haste taM mAMsAdikaM gRhItvetastata ATat / na keSAJcidapi vadane dayA komalatA cA'dRzyata / evaM te janAH pareSAM jIvAnAM vadhaM vidhAya varSArambhasya paizAcikaM krUraM cA''nandaM mAnayante sma / asmAkaM kRte tu kathaM vihAraH karaNIyaH? iti cintA saJjAtA / tasmin kAle manasi zaGkA jAtA "kimahamAryadeze-bhArate viharAmi Ahosvit anAryadeze ?" iti / iha tu kiJcideva likhitam / kintu vividharItyA jIvanavyavahAre'smAbhiH * pAzcAtyasaMskRtiranusRtA / ata: kAraNAdapi bhArate hiMsAyAH prAmANyaM varddhitamasti / yatra sUkSmajIvAnAM hanane khidyate sma tatrA'dya pAzcAtyasaMskRtivazAdeva mAnavA api svabandhujanAn ghnanti / janakaH putram, sutaH pitaraM jananI ca, bhrAtA bhrAtaraM bhaginIM caivaM mAnavA eva parasparaM mArayanti / adya mAnavA niSThuratayA jIvato janAneva * prajvAlayantyapi / kiM mAnavahRdayato dayA karuNA komalatA caivA'staGgatA ! ityAbhAti / * evamuparyuktavarNitaiH tribhiH kAraNairbhAratadeze pratidinaM hiMsA pravardhate / vastuto bhAratadeze yAdRkrItyA hiMsAyAH tANDavaM vartate tadvIkSya citte evaM ... ( Aar For Private 90sonal Use Only
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratibhAti yad, bhAratadeza AryasaMskRterAryadharmabhAvanAyAzca prAyo dUrIbhavannasti / bhAratena yadahiMsAvazAd vizvasmin vizve sarvoparitvaM sthApitaM tathA hindutvasya mAhAtmyaM dviguNIkRtamAsIt, sA'hiMsaivA'dya bhArate naSTaM gateva dRzyate tadA "Aryatvasya kiM bhaviSyatI 'ti glAni: saJjAyate / ante niyatimapAkartuM na ko'pi prabhurasti / tathA'pi sarvairapyAryajanaiH saMmIlyA''ryatvapratipakSiNIM hiMsAmapAkRtyA''ryatvasanmAnavarddhikAyA ahiMsAyAH pratiSThArthaM prayatnaH kriyate cettadA cA'smAkaM bhAratadezo muhuH svakIyamAryatvaM hindutvaM ca prApnuyAdityAzA mama / dAtRtvaM priyavaktRtvaM dhIratvamucitajJatA / abhyAsena na labhyante catvAraH sahajA guNAH // For Priv98 & Personal Use Only
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ patram - munidharmakIrtivijayaH 0505050505050505 deedddddddddddddddde namo namaH zrIgurunemisUraye / / AtmIyabandho ! cetana ! dharmalAbho'stu / adya vihArayAtrAyAM prApta Anande tvAM sahabhAginaM kartumidaM patraM likhAmi / tubhyaM yU - rociSyata uta neti na jAnAmi, tathA'pi rociSyata evetyAzayA likhAmi / prakRtyAssahajayA ramyayA ca lIlayA sAkaM duSTaceSTAM kurvANaiH prAkRtajanaivimukte 6 1 nitAntaM yAnayAtAyAtAdizabdapradUSaNazUnye nirjane nirvAsamaye naisargikapradeza (Natural a Fild) eva pratikSaNaM bhinnabhinnarUpaM dhArayantyAH prakRtyA vAstavikaM nirupamaM ca darzanaM bhavati, tathA tasyAssahajA lIlA dRzyate / tadA cA'nirvacanIyA manaHprasattiranubhUyate / na labhyate yatsukhaM cakravartibhI rAjabhiH zreSThibhizcA'bhraMlihaprAsAdavAsena devAGganA1 samarUpasundarINAM saGgamena prekSaNakAdidarzanena ca tato'pyadhikaM sukhametasyA ramaNIyaprakRtyAH 4 saddarzanenA'vApyate / etAdRzasyaikasyA'pi prakRtessaundaryadRzyasya (Natural Scene) nirIkSaNamAtreNaiva cetaso glAnirazAntiH parizramazca tvaritaM bASpIbhUya divaGgatA bhavanti / 11 tasmin kAle "aho ! nisargasyaitAdRzI ramaNIyatA saundaryaM ca !" ityAzcaryeNa saha 16 1 kautukamapi saJjAyate / vayaM cennainagarato beMglUranagaraM pratyAgacchanta Asma / mArgazIrSasya zuklaikAdazIdine ya beTmaMgalAtaH paTanAgrAmamAgatavantaH / sa laghuAma AsIt / tatra paJcaviMzatiH triMzadvArA 5 gRhANyAsan / ekA ca zAlA''sIt, tatra sthitavanto vayam / dvitIyadina AvazyakakriyAM 1, samApya prAtaH sArddhapaJcavAdane prasthitavantaH / kiJcidagre gamanAnantaraM gaganaM bADhaM 1 5 mihikAcchAditamanubhUyate, sarvatrA'ndhakAraH prasRtazcA''sIt / prAleyAveSTite'mbare dedeedededded 2050509501501505095015050850505050605050b0b0 1892989dEREDEOd98 Q. For Privat ersonal Use Only
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 sapagapa / ra satyasmAkamahiMsApremiNAM jainamunInAM vihArakaraNe saMyamavirAdhanA bhavati / jainamate a tamaskAyarUpamakAyasvarUpaM ca prAleyaM manyate / apkAya ekendriyajIva iti nirUpitamasti / 6 * ato yadi vihAraH kriyeta taDaeNkendriyajIvAnAM hiMsA syAt, ataH punaH svasthAnaM para pratyAgatavanto vayaM sarve'pi / sArdhaSaDvAdane'ntarikSe'malImase sati muhurvijahama / samaste'pi pRthivImaNDale 16 1 zAntidevyAH sAmrAjyaM pravRttamAsIt / "divAkarAgamane sati priyajanaviyogo duHkhamazAntizca bhaviSyanti, asmAbhirAhArAdyanveSaNArthaM bahirgantavyaM bhaviSyati, punaH kadA priyajanAnAM OM saMyogo bhaviSyati, zAntiH sukhaM ca prApsyataH," ityAzayenaiveva mAtR-pitR-bandhu-putra38 patnyAdipriyajanaiH saha prAptaM sukhaM yatheSTamanubhavantassarve'pi pazupakSimAnavAssvasthAne sthitavanta 11 Asan / tatazca na mAnavAnAM, na pakSiNAM, na prANinAM, na kukkurANAM, na bhramarAdInAmevaM ra keSAJcidArAvalezo'pi na zrUyate sm| dIrghamArgo'pi nirjana iva bhItidaH pratyabhAt / gADhAndhakAre samIpatino mahIruhA api vikRtadantahastapAdavadanA AzarA iva bhItyutpAdakA pAra 19 Asan / prabalavegena vahamAnasya samIrasya nihAdo'pi hRdayaspandanAni sthagitAnIva kurvANaH prAvartata / mArgasya dvayoH pArzvayoH sadana zreNiriva bRhatkAyazilAkhaNDAnAM mAlA + dRzyamAnA''sIt / tAni zilAkhaNDAnyapi astavyastarUpeNa sthitAnyAsan / tato"'dhunaipara vAdha:pateyuradhaHpateyuH" iti pratikSaNaM manasi bhayaM jAyamAnamAsIt / na jJAyate yat, tAni 19 kiyadbhirvaSairetAdRzyAM sthityAmeva syuH / tatkSaNa eva karAmalakavad yena dRSTAssamasta trilokavatisUkSmAsUkSmabhAvAstasya zrItIrthakarabhagavato vacanaM smRtipaTale'Gkitam-"bAvIsA puDhavIe (vAsasahassA)"1 iti / evaM prakRtessaundaryaM vigAhamAno'haM gacchannAsam / tAvadeva punarkomni mihikayA thA 19 svasAmrAjyaM sthApitam, andhakAraH prasRtaH / kSaNamAtreNaiva gADhAndhakArayute bhUmigRhe kiM 16 1 praviSTaM mayeti pratibhAtam / pAdadvayadUramapi na kiJcid dRzyate sma / atra tatra sarvatra pUrai mihikaiva nirIkSyate sm| nirjanaM vanaM, prakRtyA bhayaGkaratvaM, pratikSaNaM hRtspandAnAnAM para gatirvardhamAnA''sIt / tAvati bhItide'dhvani na kimapyAzrayasthAnaM dRSTipathamAyAtam / atha 9 yadi nAma vihareyaM tadA saMyamavirAdhanA''tmavirAdhanA ca syAt, yadi na gaccheyaM tarhi kiM OM 1. dvAviMzatisahasravarSANi (AyuH) pRthivyAH / For Priva& personal Use Only
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34343434 kuryAmiti dharmasaGkaTamApatitamiti vimRzatA mayA tadaiva daivayogAdekaM sthAnaM dRSTam / drutameva tatra praviSTo'ham / kSaNena tatraiva pUjyazrIratnakIrtimuninA saha pUjyapAdazrIzIlacandrasUribhagavanto'pyAgatavantaH / 'kiM karaNIyam ?' iti mayA pRSTam / 'atraivopavizAma' iti gurubhagavadbhirvyAkRtam / ratnakIrtimuniruvAca 'prabho ! adya saptadazakilomITarapramANaM gantavyamasti' / 'gurujI' ! dIrgho vihAramArgo'sti, ato dvAdazAtmana AtApanA soDhavyA bhaved' iti mayoktam / gurubhagavanta UcuH 'vayaM sAdhava iti na vismartavyaM khalu / SaDjIvanikAyarakSArthaM gRhAdikaM sarvamapi vihAya svecchayA dIkSA'GgIkRtA / ato yat kimapi syAt tat soDhavyameva, na tu tathA''caraNIyaM yena saMyamo virAdhitaH syAt / ato'traivopavizAma / sUryodaye sati svata eva mihikA'pasariSyati, pazcAdgamiSyAmaH" iti / tathA'stviti vicAryA'bhramavekSamANA vayaM sarve tatraiva sthitavantaH / - sarvatra mihikaiva dRzyamAnA''sIt / kintu kiJcitkAlagamanAnantaraM sahasaiva dUrato raktavarNA svalpaprakAzasyA''bhA dRSTA / yathA saGgrAme vipakSasainyaissvasenA yadA sarvata Avriyeta, bahirgamanasya ca na ko'pi mArgaH syAttadA taissAkaM yoddhuM drutameva vIrasubhaTo (pramukhasenApatiH) yathA pravizettathaiva mihikArAjacamUbhirnikhilagagane niruddhe vyAptasarvAGgakrodhATopAdiva raktakAyo'ruNaH praviSTavAn / dvayossainyayormadhye bhISaNaM yuddhaM pravRttam / svabalenA'ruNo'ndhakAraM nAzitavAn, kintu na mihikArAjaM parAjetumazaknot / tato mihikArAjasainyamavAptavijayasyA''nandena nRtyati sma / tadaiva vihitavipakSacamUkiTTIkaraNapratijJo'pUrvabaladyutisajjIbhUtasahasrakiraNasahasramallAlaGkRtaH saptAzvAnvitarathArUDho raktakAyassUryarAja udayAcalAdAgacchat saMdRSTaH / udayAcale hi pratipalaM tasya sUryarAjasya kAntirvRddhiGgatA dRzyate sma / sarvadikSu svacchAyAM prasArayan dedIpyamAnassUryarAjaH praviSTavAn / dvayoH pArzvayoH sthitAn parasainyAn ghAtayan samrADiva mihikAcchAditAmabhrasaMhatiM pracchedayan For Private &sonal Use Only
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimalAntarikSe vidyutvegena dhAvamAnazca sUryarAjo mihikArAjasya sanmukhamevA''gatavAn / yuddhArthaM zatrurAja AhUtastena / ArAvazUnye zAntimaye vAtAvaraNe ca nirghoSamAtreNaiva bhItaH prakampitazca jana iva sarvataH prasRtaM svasainyamAcchidya sahasaivA''gataM vahnivadanaM sUryarAjaM nirIkSya kiJcitkSaNaM tu mihikArAjaH kampito dInavadanazcakitazca babhUva / tatazca kiJcidapasRto'pi mihikArAjaH / kintu kSaNamAtreNa bhItimapAsya manasA sajjIbhUyA'pUrvadhRtibalayutena tena mihikArAjenA'tyuccaissUryarAjaH pratyAhUtaH / jhaTiti tau dvAvapi rAjAnAvabhimukhamAgatau / mihikArAjasya senA tu sarvadikSu prasRtA''sIt / tato madhye sUryarAjaH, tasya sanmukhaM camUveSTito mihikArAjaH, anyatra sarvatra prasRtena mihikArAjasainyena sUryarAjo niruddhaH / tathA'pi sahasramallavat tena sUryarAjena samastabalena parasainyamAkramya mihikArAjasyoparyevA''krAntam / kintu cAturyeNA'pasRtyA'nantarakSaNenaiva tena mihikArAjena sUryarAjo'mAri / so'pi kauzalyenA'pasRtaH / evaM kadAcid mihikArAja: pratinivRttaH, kadAcit sUryarAjo'pasarati sma / tataH kSaNamandhakAraH kSaNaM prakAzazca dRzyate sma / prAyazo'rddhaghaNTAparyantamevameva prAcalat / tadA kimahaM gAndharvanagaryAM viharAmyuta svapnaloke ? iti cetasi vikalpo jAtaH / adyApi tasya dRzyasya smaraNena manasi nitarAM pramodaH saJjAyatetarAm / tAvadevA'mbare "sUryarAjo jayatu sUryarAjo jayatu " iti garjAravaM kurvateva sUryarAjasainyena saMmIlya prasRtaM parasainyamAkrAntam / svasenAyA etAdRzamutsAhaM dhairyaM ca saMvIkSya tena sUryarAjena sarvazaktyA mihikArAja evA''krAmi / tasyaitAdRzaM pracaNDamadhRSyaM cA''kramaNaM saMdRzya mihikArAjo bhItaH / ante'nanyagatikatayA saH zanaiH pratijagAma / tadA pratigacchatastasyopari sainyena saha sUryarAjenA'pratikArI dRDhaprahAraH kRtaH / tatprahAreNa pratihatassa: mihikArAjo bhuvi patitaH / pazcAttu yathA raNabhUmau rAjJi hate sati sainyaM svayamevA'pasarati tathaivA'trA'pi jAtam / mihikArAje mRte sati tatsainyaM drutamevetastato vidrutam / evaM gaganaM nitarAM darzanIyaM ramaNIyaM cA'bhUt / tvaritameva mihikArAjasya sAmrAjyasyA'stitvamAtraM naSTam / sarvatra prakAzaH pradIptaH, nirmalA kAntizca prasRtA / nikhile pRthivImaNDale sUryarAjasya sarvoparitvaM dRzyamAnamAsIt / tadaiva nirjIvo For Privateersonal Use Only
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ PPPGTravaravaravara CR5Q5CbQbab Odd9829d29296 ra mArgo'pi yAtAyAtAdikena caitanyavAn babhUva / pakSiNAM pazUnAM cA''nandakalaraveNA'zeSa a jagad vyAptamabhUt / evaM jagatassarvo'pi vyavahAro niyatyanurUpaM cacAla / ma . etasyAH prakRterakalpanIyaM saundaryaM nirIkSya cetasyatIva prasannatA prasRtA, dehasya - pratiromA'mandAnandasyA'nubhUtirjAtA / etAdRzaM saundaryamAnandazca jIvane kadAcidevA'nubhUyate / da vizvavikhyAtazcitrakAro'pi yaccitrayituM na samartho bhavet, kavikulaziromaNirapi yasya 36 1 zabdadehamarpayituM na zaknuyAt, tAdRzaM tadRzyamAsIt / / to ante sUryarAjasya gaganamaNDale sarvoparitve sati pAdonASTavAdane tato nirgatya ra ramaNIyaprakRtyA apUrvAM lIlAM smAraM smAraM pAdonaikAdazavAdane kolAragrAmaM prAptavAnaham / bandho ! adya tvasmAkaM prakRtyA saha sambandha eva vinaSTaprAyo'sti / tathA yasyA balAd vayaM jIvAmastAmeva janmadAtrI prakRtiM vinAzayitumudhuktA vayam / dhanaprANA lobhinazca 1 mUDhajIvA dhanArthaM pratidinaM naikAn vRkSAnucchindanti / kiyanti nandanavanAnukArINi surabhigandhAnvitapuSpaphalavividhatarukhacitAni ramaNIyAnyudyAnAni vanAni coSarabhUmisadRzAni ra kRtAni; yadarzanamAtreNa manasaH paritApa udvego'zAntizca svata eva parigalanti, 16 tAdRzyo'ntastRptidAyinyaH kiyatyo ramaNIyA girimAlA adya zmazAnaprAyA vihitA asmAbhiH ao krUraiH pApibhizca / varSadvayAtpUrvaM dakSiNadizaM prati prArabdhAyAM vihArayAtrAyAM prakRteryat saundaryaM ramaNIyatvaM cA''sIt, tat sarvaM sAmprataM naSTaM gtm| asmAkaM sukhArthaM mArgasya ghara bRhatkaraNasya vyAjenA'nekA nagA vRkSAzcocchinnAH, tena saha naikeSAM pazupakSiNAM ghAta: cha kRtaH / adhunA tveSa mArgaH zuSkaH paritApajanakazceva dRzyate / na keSAJcidapi klAntAnAM 1 OM zrAntAnAM ca pazUnAM pakSiNAM mAnavAnAM ca. kRte kimapyAzrayasthAnaM dRSTigocaraM bhavati / tannirIkSya manasi pratikSaNaM glAniranubhUyate / asmin jagatyasmAdRzA ghAtakAH kRtaghnA - niSThurAzca ke syuH ? yato'lpadhiyaH pazavo'pi svopakAriNaM na kadA'pi ghnanti / api 1, tu vizvasmin vizve kevalaM manuSya evaitAdRzaH prANI, yaH svopakAriNI prakRti hinasti / hai tadA manaH zaGkate "atra ko manuSyaH kazca pazu"riti / bandho ! prakRtyAssahayogamRte jIvanamevA'zakyamasti / tarkhetena kSaNikena sukhena ca dhanena ca kim ? / kiyAnapyadyatanavikAsaH syAt, kiyAnapi dhananidhiH - 1505050450450505095 29505050x50sbesbes5050505050 69dae AddeddededEDALACE 98909999dde
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ suvarNanidhizcA'vApyeta, kintu tAvat tatsarvaM nirarthakaM yAvatprakRtiranAdriyate, ityapi jJeyam / kiJca-adya tu phalAnAM puSpANAM pakSiNAM pazUnAM ca nAmA'pi na jAnImo vayam; etAdRzI dayanIyA sthitirasmAkamasti / tata evA'smAbhirjIvane nirdoSAnandassahajamanaHprasattizca nA'nubhUyate / yAvadvayametasyAH prakRtyA dUraM bhaviSyAmastAvadjIvanasya ramaNIyatAM yathArthatAM ca nA'nubhaviSyAmaH / bhagavadanugraheNa vayaM pAdacAriNo jainasAdhavaH pratidinaM prakRte ramaNIyatAM taddvAreNa ca sahajAnandamapyanubhavAmaH / asmAkaM jIvane tu dvitIyo'pi lAbho'vApyate yad, "nirdoSasaMyamajIvanasya ramaNatA, sarvataH SaDjIvanikAyasyA'bhayadAnam, gurubhagavatAmanuzAsanam, tIrthakara bhagavadAjJAyAH pAlanam, taddvAreNa ca pratikSaNaM pratikAryaM vA nirdoSAnanda" iti / atraivA'smAkaM kRte tu mokSasukhamasti khalu / yadi nAma tvamapyetAdRzaM saundaryaM draSTuM sahajAnandaM prAptuM cecche:, tarhyadyaivA'smAbhissAkaM vihArayAtrAyAmAgaccha | tathA'dyaiva manasA nizcinu, "yena kenA'pi prakAreNa prakRtevinAzakAryaM na vidheyamiti / ante, etasyAH prakRteH saMrakSaNamevA'smAkaM tAM pratyuttaradAyitvamasti iti jJAtvA tasyAH prakRteH saMrakSaNe sAhAyyaM vidhAya sRSTilayazRGkhalAyA aGgaM bhavetyAzAse / sevitavyo mahAvRkSaH phalacchAyAsamanvitaH yadi daivAt phalaM nA'sti chAyA kena nivAryate ? // For Private Personal Use Only
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAnyAsamIkSA oNbhidhAnacintAmaNinAmamAlA DaoN. rUpanArAyaNapANDeyaH, es 2/330, rAjyazikSAsaMsthAna kAlonI, elanagaJjaH, prayAgaH, u.pra. 211002 sampAdakaH gaNI zrIzrIcandravijayaH / pra.va. - 2058 vikramI DOAS prakAzakaH zrIrAMderaroDa jainasaMgha, zrIzaGkezvarapArzvanAtha jaina derAsara peDhI, aDAjaNa pATIyA, rAMdera roDa, sUrata-385008 / (pR.saM. 1050 + 12, mUlyam - 600/-) vidyate surabhAratyAM kozapraNayanasya dIrghatarA paramparA / vaidikAH zabdAH 'nighaNTau' saMkalitA yAskena nirukte vyAkhyAtAH santi / amarakozAt prAg ye kozAH praNItA abhUvan, teSAM nAmAnyeva prAyo vividhagrantheSu zrUyante / amarakozasya prAmANyaM tasya amarakozodghATana-TIkAsarvasva-kAmadhenu-padacandrikA-rAmAzramI-mugdhabodhinI-zizubodhinItrikANDacintAmaNi-amaravivekAdibhiH TIkAbhiH puSyati / amarakozAnantaram anekArthasamuccaya-nAmamAlA-trikANDazeSa-hArAvalI-abhidhAnaratnamAlA-nAnArthasaMgrahAdayo ye kozagranthA racitAH, teSu yAdavaprakAzasya vaijayantI prAmukhyaM bhajati / atra zabdasaMkhyA - amarakozasya dviguNitAdhikA zobhate / asya nAnArthabhAge varNakrameNasaMkalitAH zabdA abhinavakozaracanAyA AdhArabhUtA iva santi / atra vaidikazabdA api saMgRhItAH santi / vaijayantyAH pazcAt kalikAlasarvajJahemacandreNa 'abhidhAnacintAmaNinAmamAlA' nAma kozaH te prANAyi / asya kozasyaikA TIkA 'vyutpattiratnAkaraH' nAma devasAgaragaNinA vyaraci / vyutpattiratnAkarAlaGkRtAyA abhidhAnacintAmaNinAmamAlAyAH sampAdanaM vividhAn hastalekhAn 5 granthAMzca samyak samIkSya gaNinA zrIzrIcandravijayena vihitm|| granthe'smin dvicatvAriMzadadhikapaJcazatAdhikasahasraM zlokAH santi, kANDAzca SaT / tara prathame devAdhikANDe 86, dvitIye devakANDe 250, tRtIye martyakANDe 588, caturthe tara tiryakkANDe 588, paJcame narakakANDe 7, SaSThe ca sAdhAraNakANDe 178 zlokAH / KVKC ASAWAL 1 AND .GRALA 86
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ granthAt prAk zrIcandravijayasya 'saMzodhakIyaM sampAdakIyaM ca', vijayahemacandrasUreH 'anArataM pracalatu bhavataH saMzodhanayAtrA', viSNukAntasya 'zabdaH ' 'zaktiH ' ca, somacandravijayasya ca 'ratnAkaro'nupamo vyutpattiratnAkaraH' vilasanti / granthAnte 'sArthazabdAnukramaNikA', 'gujarAtIzabdAnukramaNikA', 'vyutpattiratnAkaraTIkAntargatAnAM zlokAnAmakArAdyanukramaNikA', 'vyutpattiratnAkaraTIkAyAM pramANarUpeNa proddhRtAnAM granthAnAM granthakArANAM ca pRSThAGkapaGktyaGkapUrvakanAmAni', 'bahuza upayuktAnAM granthAnAM sUcI', 'asmin granthe upayukta - hastalikhitapratInAM paricayaH' ca virAjante / atra pratipRSTham adhobhAge pAThabhedA api zobhante / TIkAyAmuddhRtagranthAMzAnAM sandarbhanirdezo'pi sarvatra granthasya garimANaM saMvardhayati / abhidhAnacintamaNinAmamAlAyAM zabdAnAM liGganirdezo na vidyate / kozakAreNa svayaM 'liGgaM tu jJeyaM liGgAnuzAsanAt / ' ( abhidhAna0 18) ityabhidhIyate / koze'tra jainatvarakSaNaM vartate / tad yathA 'RSabho vRSabhaH zreyAn zreyAMsaH syAdanantajidanantaH / suvidhistu puSpadantaH munisuvratasuvratau tu // ariSTanemistu nemiH vIrazcaramatIrthakRt / mahAvIro vardhamAno devAryo jJAtanandanaH // ' (abhidhAna0 28-30) koze'smin kecana dADimAdayaH zabdAH, amara - trikANDazeSa- vaijayantI - ityAdigatA api na santi, kintu kumArapAlAdayo'prasiddhA api vidyante / (abhidhAna. 712 - 713) zabdAnAM saGgraho'tra rUDhayaugikamizrakrameNa vidyate / zrUyatAm 'praNipatyArhataH siddhasAGgazabdAnuzAsanaH / rUDha - yaugika- mizrANAM nAmnA mAlAM tanomyaham ||' (abhidhAna0 1) asya kozasya vividhAH TIkA: santi - (1) svopajJavRtti: - zrIhemacandracAryasya, (2) TIkA - kuzalasAgararacitA, (3) sAroddhAraH - vallabhagaNe:, (4) TIkA - sAdhuratnasya, (5) vyutpattiratnAkaraH- devasAgaragaNe, (6) avacUri :- ajJAtakartRkA, (7) bIjakam - hIravijayasUriziSyatrayasya, (8) ratnaprabhA - vAsudevarAvasya / granthe'smin sampAditAyAH vyutpattiratnAkarAbhidhAyAH TIkAyAH kAnicid vaiziSTyAni santi (1) pANini For Private Cersonal Use Only -
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkaraNAnusAriNI vyutpattiratra rAjate / " videhasya rAjJo'patyaM vaidehI / 'janapadazabdAt kSatriyAdaJ' 4|1|168 || 'TiDDANaJ0' 4|1|15|| GIS (GIp ) / " (abhidhAna0 703, vyutpattiratnAkara0) (2) vividhagranthAnAM granthakArANAmullekhaH - "puMsyayam, yad vaijayantI 'nAmazAstre nighaNTuH' (vaijayantIkoSa: 3 / 6 / 31) | klIbe'yam, yad vyADi : - 'arthAt nighaNTayatyasmAnnighaNTuH parikIrtitaH // puMnapuMsakayoH sa syAt / ' iti / " (abhidhAna0 258, vyutpattiratnAkara0) (3) zabdAnAM nAnArthatvam / (4) jainAgamAnAm ullekhaH / (5) arthasAdhakazlokAnAm uddharaNam / "yanmanuH - 'niSekAdIni karmANi yaH karoti yathAvidhi / sambhAvayati cA'nnena sa vipro gururucyate // (manusmRtiH 2 / 142) / niSeko grbhaadhaanvidhi:|" (tatraiva, 77) (6) kozAnuktAnAmapi zabdAnAM saGgrahaNam / " varuNapAzo'pi / " (tatraiva, 1351) (7) bhASAzabdAnAM prayogaH / " ekaM 'dAdA' iti khyAtasya / " (tatraiva, 557) (8) anuktazabdA api vizadIkriyante / "tantramapi / tantraM siddhAnte rASTre ca paracchandapradhAnayoH / agade kuTumbakRtye tantuvAne paricchede // " (tatraiva, 813) (8) kAvyAdInAmapyudAharaNAni / " saMskriyate'nena saMskAraH / karaNe ghaJ, puMsyayam / 'nisargasaMskAravinIta ityasau' (raghuvaMzam, sarga : - 3, zlo - 35) iti raghuH / " (tatraiva, 1373) (10) liGgavacanAdinirdezazca / itthaM vividhavaiziSTyavibhUSitavyutpattiratnAkarAkhyA TIkA mUlagranthopetA vidvadvareNyazrIcandravijayenA''dhunikagranthasampAdanavidhinA susampAditA zobhatetarAmatra / grantho'yaM sarvaiH saMskRtajJairbhASAzAstravidbhizca sarvathA saGgrAhyo'sti / atitarAM bhavyatayA bhUriparizrameNa ca mudraNAdasya granthasya mUlyamapi samIcInaM vartate / asya granthasya prakAzanAt saMskRtasamAjasyA'pi mahatI saparyA prakAzakamahodayairvihitA / jayatu saMskRtam, saMskRtizca / 'sUtraiH pANinisUtritairbahuvidhagranthAMzca saMkhyAvataH, sAkSIkRtya yathAmati vyaracayaM vyutpattiratnAkaram / chAdmasthyAllikhitaM yadatra vitathaM syAt sUribhissUrataiH, saMzodhyaM karuNAM vidhAya mayi tanmAtsaryamutsArya ca // " (vyutpattiratnAkarakArasya) For PrivatPersonal Use Only
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ vanthasamIkSA lekhaka: prakAzaka: svAmizrIbrahmAnandendrasarasvatI zrIbrahmAnandAzramaH, yogavedAntamahAvidyApITham, po. kalmane tA. sAgaraH ji. zivamoggA, karNATakarAjya - prakAzanavarSam aisavIyam - 2003 pRSThAni 330 bATakasudhAvahiNI - 577401 mUlyam : 150/ "nATakAntaM sAhityam" iti sUkti: sAhitye nATakaM zreSThamiti varNayati / tathA " traiguNyodbhavamatra lokacaritaM nAnArasaM dRzyate nATyaM bhinnarucerjanasya bahudhA'pyekaM samArAdhanam // " iti zlokArthaM ca sAhityaprakAreSu nATakAnAM zreSThatAM pratipAdayat, navarasanibhRtaM sattvAdiguNaviziSTaM janacaritaM manojJatayA'traiva nirUpyate'to nUnaM samastarasikajanarocakaM nATakamekaM viziSTaM samArAdhanamiti khyApayati / kIrtitrayI grIk- sAhitye sophoklIs-yUrepiDIs-ityAdibhirmahAkavibhirhomar-viracitayoH IliyaD-oDessImahAkAvyayorAdhAreNa duHkhAntAni nATakAni (Tragedies) viracitAni / tathA bhArate'pi saMskRtasAhitye rAmAyaNa-mahAbhAratAdimahAkAvyaprabhAvitAni sukhAntapradhAnAni bhAvarUpakANi bhAsakaviprabhRtibhirviracitAni / evamevAgre'pi bahUni mRcchakaTikaM prabuddharauhiNeyaM draupadIsvayaMvaramityAdIni nATakAni vividhakavibhirviracitAni vizrutA babhUvuH / asyAmeva nATyapraNayanaparamparAyAM svAmizrIbrahmAnandendrasarasvatImahAbhAgaH mahAbhAratamAzritya praNItAni vividharUpakANi, aitihAsikaprasaGgAnAdhArIkRtya praNIte dve rUpake, sophoklIs - zekspiyaprabhRtipAzcAtyanATyakAraviracitanATakAnAmAdhAreNa praNIte dve rUpake tathA ahiMsA - prema-bhakti-viveka vairAgya - ni:spRhatA- kapaTa - svArthAdibhAvAnadhikRtya For Private Personal Use Only
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ POSTE7 8511851185757185118512855725777 tagoodmasooto896OBabasabassponsooBeep kAkA-85851185118575 PospogspoBowoossooragwooswporegaoosepotatoo * praNItAni vividharUpakANi ca nATakasudhAtaraGgiNyAM prastauti / pustakAnte ca svIyaprauDha vicArapravAheNa nibaddhAn dArzanika-dhArmika-sAmAjika-sAhityikavicArapUrNAn manojJAna / prabandhAnapi viracayya vinivezitavAnasti saH / tatra- satyameva jayate iti rUpake yakSapraznaH pANDavAnAmajJAtavAsazca nirUpitaH, - gItArUpake bhagavadgItAyAH pradhAnAH aMzAH nirUpitAH, karNarasAyane karNasya vidyAgrahaNazApaprAptipramukho vRttAnto varNitaH, gadAyuddhe bhIma-duryodhanayoryuddhaM tathA dhanyAste ArtatrANaparAyaNAH iti rUpake bhIma-ghaTotkacayormelanaM bhImakRtaM ca viprarakSaNamityAdi sarasatayA nirUpitaM vartate / etAni sarvANyapi rUpakANi mahAbhAratamAzritya viracitAni - pI svAmivaryasya mahAbhArataM prati ananyamAkarSaNaM dyotayanti / ___ mohajit athavA premaparIkSA-rUpakaM viveka-vairAgya-nirmohatAdIn zAzvatasukhaprAptaye kA AvazyakAn guNAn prakaTIkaroti / pApaM ca prAyazcittaM ca adyatane samAje pravartamAnAnAM kurItInAM tathA svArthinAM dambhAdhavaguNAnAM sutarAM dyotakam / ___ aho durdharSA daivalIlA sophoklIs-viracitasya IDipas-nATakasya bhAvAnuvAdaH / __ dhanena dAnavo dayayA mAnavaH zespiyar-viracitasya da marcanTa oNpha venisyI nATakasya saMskRtAnuvAdaH / / candrahAsacaritaM haribhakteH mahimAnaM stauti / nAgAnanda-navanItaM nirvairakSamA'hiMsAdIn guNAn vizadIkaroti / niHspRhaH sarvakAmebhyo mAnavaH sukhamedhate kA niHspRhatAM varNayati / cArudattavaibhavaM dhanakanakAdIni jaDadravyANi niHspRhAnapi duHkhagarte pAtayantIti kttustymaavedyti|| chatrapatizivAjImahArAjaH rAkSasamudrikA ca aitihAsikAn tathyAn sucArutayA ra dyotayataH / ebhirnATakaiH saha pustakAnte prabodhapArijAtaM nAma nibandhasamuccayaH svAmivaryeNaiva viracito virAjate / yeSu AtmagItA AtmasAdhanopakAriNI vartate / Atmasiddhyai kA prasiddhAnAM pratyakSAdipramANAnAM sakSamatA iti dArzanikI samIkSA'sti / alaGkAra For Privago Personal Use Only
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ muktAvalI bhAvApattyalaGkAra-lakSaNoktyalaGkArayo'nayonirUpaNaM karoti / anye ca sarve'pi ra prabandhAH vividhasAmAjika-dhArmika-mAnavIyavicArAn rocakatayA prakaTIkurvanti / saralabhASayA rocakazailyA ca prauDhavicArAn dhArAbaddhapravAheNa prakaTayan svAmizrIbrahmAnandendra-sarasvatImahAbhAgaH vividhazAstreSu pariNatabuddhirasti tathA'pi mukhyatayA kA yoga-vedAntAn adhyApayati / na kevalaM saMskRtabhASAyAmapi tu kannaDa-telugubhASayorapi kA bahUn granthAn likhitavAn svAmivaryaH saGgItazAstre'pi pariNataH / svAmivaryasya bahuzrutatvaM pratinATakaM pratiprabandhaM cA'tra pustake saMdRzyate / rasikasahRdayebhyaH vidvadbhayazcA''dhyAtmikAni zIlasaccAritryasaMvardhakAni jIvana| maulyAnyekatropahArIkurvantI prabodhapArijAtasahitAM nATakasudhAtaraGgiNI viracitavAn svAmizrIbrahmAnandendrasarasvatImahAbhAgaH nUnamabhinandanArhaH / granthAzcA'yaM sarveSAM saMgrAhyo vartate / tathA'tra nirUpitAni bhAvarUpakANyapi raGgamaJce'bhinayayogyAni santIti zam / a danmassadomo886gp ROIRSSIB85745855555778512851858785878775158511857 Dawoosempegpoegppegnponomopawoonawoongwooasponsentagesap ArogyabuddhivinayodyamazAstrarAgaH paJcA''ntarAH paThanasiddhikarA narANAm / AcAryapustakanivAsasahAyabhikSAH bAhyAzca paJca paThanaM parivardhayanti // For Private Personal Use Only
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ kathA (vAstavaM mitram muniratnakIrtivijayaH / * lA mA ekasya zreSThinastrayo mitrANyAsan / tatra dvayorupari tasyA'tIva vizvAsa AsIt kintu tRtIyasyopari tu na tAvAn vizvAsa AsIt / ekadA rAjyasya kopadRSTiH zreSThini patitA / kaJcidaparAdhaM puraskRtya sa tatra nyAyAlaye AhUto rAjJA / etAdRzo duHkhasyA'vasare tau dvAvapi mitre tasya smRtipathamAyAtau / sAhAyyApekSayA yA - tau nimantritAvapi tena / "tau dvAvapi mayA sArddhamAgatya rAjJaH samakSaM mama nirdoSatAM sAdhayiSyataH" iti zreSThI manyamAna AsIt / kintu tAbhyAmeko mitraM tu nyAyAlayagamanaM spaSTaM nirAkRtavAn / anyastu nyAyAlayamAgantuM sajjo'bhavat / parantu yAvat nyAyAlayasya dvAramAgataM tAvat sa taM nA zreSThinamanApRcchya tatraiva ca muktvA svagRhamArgeNA'pasRtaH / zreSThI tapasvI ekAkyeva tatra sthita AsIt / tAvat, yasyopari nAmamAtrameva tasya / vizvAsa AsIt, yasya ca mUlyamapi tasya manasi atyalpamAsIt sa mitraM tato nirgataH / zreSThinaM / / tatraikAkinaM cintAgrastaM ca sthitaM dRSTvA sa Azcaryacakito'bhUt / zreSThina: samIpaM gatvA / cintAkAraNaM cA'pRcchat / zreSThI yathApravRttaM sarvamuktavAn / tacchrutvA sa avadat- 'aho ! kA nAma - nAmA'tra mahatI vArtA'sti ? calatu, ahaM bhavatA sahA''gacchAmi / 'bhavAn nirdoSo'sti' - - ityatrA'haM sAkSI bhavAmi' - iti / tasyaivaMrUpANi vacanAni saMzrutya zreSThI samAzvasto'bhUt / / - ubhAvapyantaH gatau / tatra ca nyAyAlaye tAvatA kauzalena tena mitreNa sarvo vyatikaro nivedito pAna yena sa zreSThI nirdoSa udghoSito muktazca jAtaH / bodha:- evameva ca pratyekaM manuSyasya trayo mitrANi bhavanti / yadA cezvarasyA''mantraNaM prApyate tadA tasya prathamo mitraM- tasya dhanaM - tena saha padamekamapi na calati / anyazca mitraM - tasya svajanAdi - smazAnaparyantamevA''gacchati / kintvantaH paryantaM tu tasya tRtIyamitraM - - tatsatkarmAdi - eva tamanusarati / sa eva taM janmamRtyozcakrAt mocayati muktiM ca prApayati / tara lokakathA 'thoDaM sonuM thoDaM rU'' - pustakataH 8 sa For Private & Ronal Use Only
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAdhAnyaM kasya ? LaagarmaAAN -munidharmakIrtivijaya: 30 yatra sAmpratamapi 'zrIsImandharasvAmina'ssvadehena madhurasadupadezadAnena bhavasaMsAra8 patitAnAM bhavyajIvAnAmuddhAraM vidhAyino virAjamAnAssanti, tatra mahAvidehakSetre 'puSkalAvatI' 5 vijayo'sti / tatra madhuragandhavahadbhiH puNDarIkaiH pariveSTitA'marAvatIva 'puNDarIkA bhidhAnA IN nagarI vidyate / tatraiva naikapuSpaphalaviTapivRndairatIva ramaNIyaM 'nalinIgulma'nAmodyAnaM viraajte| tasyA nagaryA AdhipatyaM kurvan mahAparAkramI 'mahApadmo'nAma rAjA''sIt / tasya 'padmAvatI' nAma bhAryA babhUva / tayo putrau 'puNDarIkaH kaNDarIka'zceti / tau dvAvapi - sukomalau tejasvinau baliSThau puNyabhAjau cA''stAm / yathocite kAle sa puNDarIko yuvarAjo babhUva / ___athaikadodyAne sthaviramunibhagavantassamavasRtAH / dharmasya zuzrUSussa mahApadmarAjo'pi * sasainyaH parivArayutazca tatrA''jagAma / tAn munivarAn praNamya ca dezanAM zrotuM tatraiva " My sthitassaH / saMsArodadhitAriNI vairAgyabhRtAM madhuravANI saMzrutya tasya saMvegaH saJjAtaH / * satvarameva pravivrajiSusso'bhUt / parivArajanAnAmanumatimurarIkRtya puNDarIkaM rAjye kaNDarIkaM OE yuvarAjapade ca sthApayitvA sADambaraM tena pravrajyA'GgIkRtA / sa munirAjastIvramedhayA'ciraM caturdazapUrvANyadhIte sma / bahubhistapobhirArAdhanaizca / dIrghakAlamatinirmalaM zrAmaNyaM pAlayitvA mAsikyA saMlekhanayA kAladharmaM prApto munivaraH / athA'nyadA punasta AnupUrvyA grAmAnugrAmaM viharantassthavirapUjyapAdAstasyAM puNDarIkiNyAmeva puryAM samavAsaran / tadA saparivAraH puNDarIkarAjaH pUjyapAdAnAM praNidhAnaM * AM pracikIrSurAjagAma / teSAmamRtatulyAM giramAkarNya sarve'pyamandamAnandaM prapedire / puNDarIka Aha- bho ! bho ! bandho ! saMsArAdudvigno'ham, viSayadAruNa9 vipAkAdbhIto'smi / tato dIkSA grahItumutsuko'smyaham / etacchrutvaiva kaNDarIka uvAca- bandho ! ahamapi virakto jAtaH / ato bhavAn * - puNDarAka For Priv 3 Personal Use Only
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ **** * * * * rAjyadhurAM vahatu, ahaM tu pravrajyAM svIkaromi / * tadA puNDarIko'vocat - tvaM tu laghuH, ato'dhunaiva tava rAjyAbhiSekaM-kRtvA'hameva / dIkSAM svIkaromi / kintu na tadvacanamAdriyata kaNDarIkeNa / evaM punaH punaH preryamANo'pi 1 - saH kaNDarIko na rAjyArohaNaM svIkurute / 'tvaM tu sukhazIlaH / eSa eva kAlo ** * bhogasya / tato'dhunA rAjyasukhamanubhava, pazcAt pravrajestvam', evaM muhuH kathitam / ___ tadA kaNDarIka Aha- "rAjan ! viSayatRSitAnAM prAkRtajanAnAM kAtarANAM ca / - kRte durunucaraiSA dIkSA, kintu dhIrasya na khalu kiJcidapi duSkaramatra" / evamante 8 ** vividhAlApakaiH puNDarIkaM prabodhya saMyamagrahaNasyA'numatissvIkRtA tena kaNDarIkeNa / * Am puNDarIkeNA'pi tasya sAnandaM sADambaraM niSkramaNamahimA'kAri / tasminneva kAle puNDarIko'pi svocitaM zrAvakadharmaM pratyapadyata / itazcA'lpenaiva kAlena tena kaNDarIkamuninA'dhItAnyekAdazA'GgAni / evaM ca * vividhotkRSTatapobhistapto vizeSAbhigrahayutazca bhavasAgarAjjanAnAmanekeSAM bahiniSkAsanaM kurvan / sa munipuGgavo bhinnabhinnanagareSu yathAcAraM viharati sma / evaM dRDha zraddhayA saMyamasAdhanAmArAdhayat sa munirAjaH / atha gate kiyati kAle nIrasainiHsattvaizcA''hAraistaddehe rogAH saJjAtAH / zarIrasya * NAW prAtikUlyamavagaNayya svadehe'pi nirmohI sa munivarastu vihitakriyayA pravrajyAmapAlayat / anyadA punaste pUjyapAdAssthavirabhagavantaH puNDarIkiNyAM nagaryAM samavasRtAH / 0 ORE "sthaviraissaha saMyamI svalaghubhrAtA'trA''gata" ityavagamyodyAne gatvA sarvAn munivarAn zrI kramazaH paryupAsate sma sa puNDarIkaH / pazcAcca kaNDarIkamavandata / tasya sarujaM 4 savyAbAdhaM ca kAyaM saMvIkSya sa rAjA sthavirabhagavatAM nikaTaM gatvA vanditvA cA'vAdItA "bhagavantaH ! etasya me bhrAturmunirAjasya cikitsakaistathA yogyairnirdoSaizca bhaiSajyaizcikitsAM RE kArayiSyAmi / tato me yAnazAlAsu tasya gamanasyA''jJAM dadatu, iti vijJapayAmi" / " gurvAjJAnusAreNa sa munistatra yAnazAlAsu tiSThati sma / rAjA'pi tadanurUpAM M cikitsAmakArayat / kiyatkAlenaivocitauSadhadAnena manojJAzanena ca tasya mune rogAtaGkaH / 30 kSipramevopazAntaH / tatazca sa baliSThavIryo jAtaH / rogAnmukto'pi san sa munistasmin 0 * For Private 8%sonal Use Only
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ manojJe'zane pAnake ca mUcchito bahirabhyudyatena vihAreNa vihartuM naicchat / tajjJAtvA puNDarIko duHkhito'bhUt / tasya prabodhArthaM ca sametya pradakSiNAM ca vidhAya tamavandatA'kathayacca - "prabho ! bhavAn tu kRtArthassapuNyo'sti / rAjyamantaHpuraM ca viccha pravrajitaH / hanta ! ahamadhanyo'kRtapuNyo'smi / jAtijarAmaraNairabhibhUtaH, azAzvataH, svapnadarzanopamaH, kuzAgrajalabindusaMnibhaH, sandhyAbhrarAgasadRzaH, pUrvaM pazcAdvA'vazyaM viprahAtavyaH, eSa manuSyabhavo'sti / tathA'pyeteSu mUcchito'haM tAn vihAya pravrajituM na zaknomi / bhavAn tu hastagatamapi dAruNavipAkaM saMsArasukhAdikametat sarvamapi nirAkRtya saMyamamalaGkRtavAn / aho ! bhavAn khalu puNyabhAgasti" iti / etannizamyA'pi sa munirAjastUSNIMsthitaH / evaM punaH punaH puNDarIko'vocat / tato rAjJA muhurmuhurevamuktassan sa munivaro'nicchayA'pi lajjayA'nyatra vihRtavAn / kintu kiJcitkAlAnantaramevaikadaiSaH zrAmaNyanirviNNo mukta zramaNaguNayogassthavirebhyo viyujya tasyAMmeva puNDarIkiNyAM nagaryAmAgacchat / tadaiva kimapi kAryaM kartuM bahirgacchantI puNDarIkasya dhAtrI taM munirAjaM tathA vRkSe sthApitaM vastrapAtrAdikaM ca saMvIkSya puNDarIkAya niveditavatI / sa rAjA'pi ca yatra munivarassthitastatrA''gataH / trikRtvaH pradakSiNAM kRtvA'naMsIt / tena muneH patitAM manovasthAM jJAtvA pUrvavat saMsArasukhasyA'sAratAM jJApayitvA "tvaM puNyo'si, dhanyo'si" ityAdikaissuvacanaizcoditassannapi sa munivaro maunapUrvakamadhodRSTimeva kurvan sthitaH / tadaiva vairAgyamApannaH puNDarIko'cintayat - "alametaiH kAmabhogai rAjyasukhaizce''ti / atha tena kaNDarIkAya svarAjyaM dattam / svayaM tu paJcamauSTikaM locaM cakAra cAturyAmaM ca dharmaM pratyapadyata, tathA ca tasya kaNDarIkasyaiva rajoharaNavastrakambaladaNDabhANDAdikaM sarvasukhasamudAyamiva sAnandaM sotsAhaM ca svIkaroti sma / tathA ca tasminneva kAle " sthavirANAmantike dharmaM pratipadya pazcAdAhAraM me kalpate" ityabhigrahaM vigRhyA''tmAnaM kRtapuNyaM manyamAnassa puNDarIkamunissthavirANAM sAMnidhyaM prAptuM gatavAn / itazca - manojJavividheSvAhAreSu bhogeSu ca lubdhassa kaNDarIko nirAbAdhaM praNItAhAraM bhuktavAn / kintu na praNItamAhArapAnAdikaM samyak pariNatam / tato dehe'tIva duHsahA 95
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ * vedanA prAdurbhUtA / ante rAjye'ntaHpure ca mUcchita ArtaraudradhyAnavazAta eSa kaNDarI- 4 kassaMyamavirAdhanAmanAlocya mRtyuM prApya trayastriMzatsAgaropamasthitikAM saptamI narakapRthivIM M 8 gatavAn / itazca-puNDarIkastribhidinaissthavirANAM sAMnidhyaM prAptavAn / tatra cAturyAmaM dharma * svIkRtavAn / pazcAccA'STamatapasaH pAraNakaM kRtavAn / adInatvenA'glAnitvena ca sa AM AhArayati sma / kintu na jAtu kadAcidataH pUrvaM tenaitAdRzo rukSAhAraH kRtaH, ato na pariNatassa AhAraH / tatastadaiva tIvravedanA saJjAtA / tAmasahyAmapi vedanAM sahamAna: 3 " puNDarIko munirAja Atmano'ntimaM kAlaM jJAtavAn / tato bAhyapIDAM vismRtya HA kevalamAtmacintane rato babhUva / aJjaliM vidhAya namo'rhadbhyaH siddhebhyaH sAdhubhyo dharmAya ORE ceti zaraNacatuSkaM jagrAha / upadhidehAhAraM vyutsRjya pUrvakRtasya pApasyA''locanaM kurvan ? * samAdhi prAptaH / ante mAsAntike kAlaM kRtvA prAptasamAdhirArAdhitaniraticAradharmassa puNDarIkamuniH sarvArthasiddhavimAne trayastriMzatsAgaropamAyuSko devo'janiSTa / etena "dravyabhAvayormadhye bhAvasyaiva prAdhAnyami"ti jJAyate / *********************** SSSSSSSS kiM citraM yadi rAjanItikuzalo rAjA bhavedArmika: kiM citraM yadi vedazAstranipuNo vipro bhavetpaNDitaH / kiM citraM yadi rUpayauvanavatI sAdhvI bhavetkAminI taccitraM yadi nirdhano'pi puruSa: pApaM na kuryAt cit / / For Private Eersonal Use Only
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ marma-narma vaidyaH dIrghaM zvAsaM gRhItvA triH 'sapta' iti vadatu / zikSakaH (dIrghamucchvasya) ekaviMzatiH - !! Dittha: bhoH ! me rUpyakazataM RNaM dadAtu / svitthaH adhunA mama pArzve tAvad dhanaM nA'sti / Dittha: tarhi gRhe ? svitthaH gRhe ? gRhe tu sarve'pi kuzalAH !! For Privateersonal Use Only
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ / adhyApakaH yasmin deze bahulA vRSTirbhavati tatrA''dhikyena kiM dRzyate ? ma ramaNaH chatrANi varSatrANi (Rain Coats) |"kapayA vitArakAnAmapamAnanaM mA kaaryuH,| grAhakAstvasmAkaM bahavo'nye upalapsyante / " ekasminnupAhAragRhe sUcanAphalake likhitamAsIt-] uddhatabAlakaH mahodaya ! kiM bhavatA vAnarayUthamitaH gacchad dRSTaM vA ? Am / parantu tvaM tasmAda yUthAd prabhraSTaH kim ? sajjanaH For Private Csonal Use Only
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ kadAcita aTa zikSakaH kadAcit mUrkhANAM praznasyottaraM dAtuM vidagdhA api na prbhvnti| vidyArthI ata evA'haM kadAcit bhavate / uttaraM na dadAmi / WAR kA ekadezvareNa amerikA-raziyA-briTan-iti dezAnAM pratinidhigaNa AhUtaH / IzvaraH pRSTavAn - bhoH ! kiM bhavantastRtIyaM vizvayuddhaM kartumutsukAH khalu ? Am ! tadarthaM vayaM vicArayAma eva - te UcuH / bhavadbhistRtIyaM vizvayuddhaM tu na karaNIyameveti nirNayaH kartavyaH / tannimittaM ca trayANAmapyekaikaM varaM dadAmi - Izvara uktavAn / / [evaM cezvarasya vAkyaM zrutvA amerikIyaH pratinidhiH prathamaM varaM yAcitavAn ] prabho ! raziyAdezasyA'stitvameva na bhavedasmin vizve - iti / IzvaraH tathA'stu ! [tadanantaraM raziyAdezIya uvAca]bhagavan ! prathamaM tAvad vayaM tvIzvarAstitvameva nA'GgIkurmaH / parantu tathApi 'amerikAdezasyA'stitvaM naSTaM bhavatu' ityeva prArthayAmahe / punastathA'stu itIzvaro'vadat / [athA'vaziSTo briTanadezIyo'yAcat]Iza ! vayaM kimapyanyannecchAmaH / kevalamanayordvayoricchAM paripUrNAM karotvityetAvadeva / . . For Private Personal Use Only
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAmAtA zvazuraH bhavAn kadAcittu vyApArArthaM prayatna karotu ! jAmAtA pitaH ! mayA mitreNa saha vyApAraH kRta evA''sIt / tatra "mayA dhanaM dAtavyaM tena cA'nubhavo viniyoktavya" iti nirNItam / zvazuraH tataH kiM prAptam ? jAmAtA aho ! kiM pRSTena / tena dhanaM labdham, . ___ mayA tu yAvajjIvanaM tasyA'nubhavaH / - Hin - +-++- +- +2 UAIssma. . bhikSukaH Arya ! tribhiH dinaiH kimapi na prAptam, ataH kiJcit dadAtu / svAmI adya parIvartaM nA'sti, zva Agacchatu / bhikSukaH Arya ! na kadA'pyadhamaNena bhavitavyam, anyathA mAdRzI sthitirbhavet / htttttttt. mahezaH ahaM nidrAyAmapi bhASaNaM kartuM samarthaH ! bhASaNaM tu 'vAmahastakrIDA' / narezaH kasya ? tava zroturvA / For Private o sonal Use Only
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRtavibhAgaH maMgalamAlAparAbhihANaM *sirisiddhacakuthottaM / / // maMgalAcaraNam / paNamiya parimiTThipae guNaguruguruNemisUrimaMtapae // siriajiyasaMtithacagaM raemi sirisiddhacakkathavaM // 1 // AryAvRttam / // arihaMtastavanam // parame paramaggadae buddhe parabohage purisasIhe // niyaguNapuNNaramaNae vaMdami sayayaM jiNavaI haM // gAhA // 1 // aNuvamamaMgalagehe iMdAipayarasamaccasuhadehe // mayaNalapasaMtimehe vaMde jiNae paniNNehe // gAhA // 2 // bhavvacAritalINANaM kevalINaM mahesINaM // tiloyasaraNijjANaM Namo jiNagaNesANaM || silogo // 3 // bhuvaNaguru ! payatthabhAsaNaM / vijayapayaM pahu ! tujjha sAsaNaM // A. vijayapadmasUriH sayalaviyaDavigghaNAsaNaM / bahubhayamohapasattutAsaNaM // mAgahiyA // 4 // zrIajitanAtha - zrIzAntinAthetitIrthakaradvayasya stutirUpeNa zrInandiSeNamuninA viracitaH prAkRtabhASAmayo vividhacchandobaddhaH zrIajitazAntistavo jainaparamparAyAmatyantaM pracalito'sti / tAni chandAMsyevA'nusRtya zAsanasamrADAcArya zrIvijayanemisUrIzvarANAM paTTadhara- pUjyAcAryavarya zrIvijayapadmasUrimahArAjena viracitamastyetaccittacamatkRtikaraM zrIsiddhacakrastotram | AsvAdayantu kAvyarasaM vidvAMsaH / For Privaersonal Use Only
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ - arihaMtapayaM vibhayaM gayasaMsaibhaMtiharaM / varasattiyamoyasamuddavivaDDhaNacaMdayaraM // parabhAvaNirohagamiTThapayANasuraddumahaM / paNamAmi kasAyacaukkapatAvajalaM sai haM ||aaliNgnnyN||5|| // zrIsiddhapadastavanam // apuNabbhavasukkhasaMtaI / vavagayadehavihAvasaMgaI // vimale siddhe namAmi haM / paramaguNe sayayaM pasaMtie maaghiyaa||6|| vigayamaraNuvagayaparamasuhagaNaniyaramaNe / thirasuhapariNaitaibalavialiyabhavabhamaNe // tihuaNapasariyavimalajasapayaravaragaie / Namami sai niruvamapasuhaNuhavae biiyapayaThie ||sNgyyN||7|| sArayacaMdasamujjalaNikkalabhAvamae / jhANavisiTThakivANapaNAsiyamohagae // kevalanANapaloiyasabvapayatthanae / muttidae samarAmi sayA suhasiddhigae ||sovaannyN||8|| dehAukammajoNijammarasavaNNagaMdhapharisappakhneyappaNAsage / vimalabhAvaratte suravaisukkhAisAiyapahANa sukkhapamoamoie puNNapuNNae // nANadiTThijogaruddhamaNavayaNataNubahugaijogae kaNayavaNNajhANavisae NamAmi siddhe / nayagamaviArie niruvamasamapattamuNirAyacittaparisohiyapavara-vigayajare ||veddddo|||| rngng rj For Prival102rsonal use Only
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ COO m EEEEE DAD. One saraNe bhavAhihare, kayakiccagaNe sahAvarae // varasattiyabhAvamae siddhe paNamAmi NiccamahaM ||raasaaluddho||10|| // zrIAcAryapadastavanam // muNigaNapavare varAyaraNapaccale taiaMgavuttapaMcappahAvapatte visuddhasIle / paMcakkhohadamaNapaguNaNaTThamayasaralapasamasamiie // khaMte Namme bhavayakasAyappaghAyamukke / thirahiayajugapavaravarajAikulajiNAhivasAsaNagayaNadivAyaraMsusarise // jaidhammacaraNapavaNarayaNIsadittI saMNamami / bhAvaNAsaMsagge viNNANI tattae Ayarie ||veddddo||11|| suttatthaNNe vidae, gIyatthe bhavvaguNe // sUrI gacchAhivaI, sevAmi sabbayA raasaanNdiayN||12|| viNNAyasuvaNNamahAguNa muNipavara karaNaharA / gaNasAraNapamuhavihAyaga vigayamayA niuNanayA // varadesaNa pAvaNajogaviyatraNa pasamaharA duriyaharA / gayagArace sarami sayA haya-sabalagaNe kayasaraNe cittlehaa||13|| sAraNAiNA gaNammi savvasAhurakkhage pasaNNavimaladiTThikAyabhAsaNe rasAyaNe vihArabhaddapaguNa // cattabhattadUsaNe gariThThasIlabhUsaNappadharaNa / / dosavaMdadaMsage viNAsiyappamAya sUrisiTThapAya varakae pavaMde ||naaraayo||14|| varamuNigaNatattivippamukke / vimalapavittiyare siNehasukke // bhaviyaNakamalappayAsaNabhANU / / paNamami kammataNuddahe kisANU ||kusumlyaa||15|| bhybh CAR lad For Private o sonal Use Only
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ // upAdhyAyapadastavanam // sajjhAyaguNI pasame / davNAyarie vidame // muNipujjabhaddayakame / vaMdami bhaMganayAigame ||bhuagpririNgiayN||16|| AgamaviNNe suddhacaraNe gaNahiyarasie / saMsaikhiNNe gachasaraNe suhamailasie // dhammavihiNNe vuttakaraNe guNacayatasie / sagguNakiNNe titthataraNe nayadugamaie khijjiayN||17|| sikkhaNabheyadesage varaniyamae / uttamajaNapUie kayamayavilae // bheyapabheyabhAsie hayakavaDagae / bhavce nameha vAyage niyapasuhae lliayN||18|| mamayAhivisapasaraNaTThamaibhaviyabohae suhae / suyatosiyasuyaguNabhaviyaNapavayaNabhAvaNe pavaNe // hayaduggaigamaNaka sAyagaNamayaNavAyage saramo / jiNasAsaNagayarayagayaNavihAsaNabhakkhare sayayaM ||kislymaalaa||19|| niruvamavayaNapavaNe, dUsaNAiparivajjaNe / baMdhamokkhAiyabhAsaNe, Namami vAyagaguru syA ||sumuhN||20|| // sAdhupadastavanam // samaNe samie virae vimae / pasame padame paNamAmi muNI ||vijjuvilsi||21|| CORom 104
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4OSSA dukkhaviyaraNapaccalappasuhapaNavihavisayapayataiveraggagae // pavaMdamo saraNoiyavaracaraNapasAhage hayapamAyasattU sayalaNagAre ||veddddo||22|| uNNayabhAvA cattavihAvA saMjayajogA dUsiyabhogA / NimmaladaMsaNa sAsaNasevaNatapparaceyaNabhavvasahAvA // pAvaNabhavvaguNagaNavirAiya-paMcamahabbayapAlagasAhU / kammasamuccayaNijjaraNAmayasohaNavittipavittipayArA ||rynnmaalaa||23|| pattasaMjame bhaddasAhage / tavavihAyage jaNappabohage // samaparIsahAcalAhivArage / bhavavane sayA saraNNasAhuNo khittyN||24|| dukhasukkhae khaNe same same / vaMdageyare mANaeyare // lakkharakhage sudhammadesage / titthabhAsage muNI NamAmi haM ||khittyN||25|| ra melan URE // zrIdarzanapadastavanam // daMsaNaM supariNAmasahAvaM / jiNapabhAsiyatattaM varabhAvaM // saccameyaM ti visiTTaviyAraM / duvihativihacaupaMcapayAraM ||diivyN||26|| jAyai taM pariNaimayatikaraNaNukkamabhAvaM / ciyamohasamapamuhajogayalakvaNapaMcagabhAvaM // For Private ou sanal Use Only
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhavabhaMtiviNAsagasivasurapayadayanaTThavihAvaM / jiNavaigaiyapabhUsaNadUsaNanAsiyatAvaM // cittakkharA // 27 // titthanAhadevA jammi bhaddasevA | cattabhAmiNIpasaMgadavvamohaNA sagguru viNaTTakheyA // vAyaNAisaMgaI paNaTThAkAmaNe ceva / pahANasuhadao dhammo tibheyajutto savvacaMgo appasuddhidANe daMsaNaM samappayaM niraMtaraM taM saMsihemo sayA bhave bhave // nArAyao // 28 // // zrIjJAnapadastavanam // sayayaM paNabheaM / ahaM caranANaM // suhatattavibohaM / vihiNA samarAmi // naMdiayaM // 29 // visaAvahAraM viNayavivegaviyAraM / bhakyarasAraM samayaM duhasaMge // kajja'vakajjaviveyapayAsaM / nAsiyamohatamAivilAsaM // daMsaNasaMjamagaM varamuttaM / paNamami paidiNamuttamanANaM // bhAsurayaM // 30 // // zrIcAritrapadastavanam // saMjamo maNuNNamuttibhuttie niyapparAgasaMtikaM tikittisattie a / gayaka sAyabheyakAyarakkhaNe mahavyayAisAhaNaDDe // samiisohie tiguttimaMDie NisiddharattibhuttisevaNe a / jammi aTTha siTThA sagguNA paNaTTakAmabhogasevA // 106
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAmiNIsuyAikAraNohuppaNNappativvadukkhaNAsage NivANaI / Na bhoyaNAiciMtaNA niappasAhaNA || pasammasukkhalAhamANapUyaNA dharemi taM pasatthamoyaaM // nArAyao // 31 // cakkadhAragavisiTThasamasuhadAyagaM / jiNavaisamuvagayabhavayasaMkaDatAyagaM // kammapayArakaTThadahaNANalasaMnihaM / vaMdami paNapayAracaraNaM baliNivvahaM / laliayaM // 32 // // zrItapaHpadastavanam // mahappahAvaM bahussahAvaM / viNakAmaM pamoyagAmaM // khamAivAsaM guNappayAsaM / Namo NiccaM tavaM bhavvaccaM // vaannvaasiyaa||33|| sIlarukkhagaNavuDhivAriyaM / saggasiddhisuhasukkhasaMdayaM // kammakaTThadahaNaggisammayaM / taM tavaM thuNami haM jayappayaM || aparAMtikA // 34 // // zrIsiddhacakra stavanam // itthaM navapayapayaro mae muyA pavaramaMtapasamayaro / jiNavaisAsaNapavaro thuo mahANaMdao jayaro || gAhA // 35 // taM pacarasiddhacakkaM kammayarU pariluNer3a jaha cakkaM cakkirasa kapparukkhaM ahilasiyapayANapuNNadakkhaM // gAhA // 36 // For Pro Personal Use Only
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ taM ciMtaMbuhipoyaM saMNAsiyavigghabhIigayasoya / pariNaMdiyabhaviloyaM jayau sukayabohipajjoyaM // gAhA // 37 // saMghagi eso sayA kallANataI kareu suyapADho / riddhI siddhI buDDI gaNaNA savaNAu bhattIe // gAhA // 38 // sattanihiNaMdacaMdaga(1997) - varise - mAhe siyaNavamIdivase / gurunemisUrisIso sUrI pommo paNehI haM // gAhA // 39 // siriyanayararaie thavaNe tassaMghabhavyaviNNavaNA / bhavvA ! bhAvA sayayaM paDhaha suNeha ppamoyabharA || gAhA // 40 // // aMtimamaMgalam // jiNasAsaNaNissaMdo kappala abbhahi apuNNamAhappo / sirisiddhacakkamaMto hou sayA titthabhaddayaro // 41 // AryAvRttam // 108
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________