Book Title: Bankidasri Khyat
Author(s): Narottamdas Swami
Publisher: Rajasthan Puratattvanveshan Mandir
Catalog link: https://jainqq.org/explore/010598/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAna purAtana granthamAlA pradhAna saMpAdaka - purAtattvAcArya jinavijaya muni [samAnya sacAlaka, rAjasthAna purAtattvAnveSaNa mandira, jayapura] granthAGka 21 [ rAjasthAnI-hindI sAhitya-zreNI ] bA~kIdAsarI khyAta prakAzaka rAjasthAna rAjya sasthApita rAjasthAna purAtattvAnveSaNa mandira RAJASTHAN ORIENTAL RESEARCH INSTITUTE, JAIPUR jayapura ( rAjasthAna ) Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjasthAna purAtana granthamAlA [ rAjasthAnI hindI sAhitya-zra eNI ] - prakAzita grantha ( 1 ) kAnhar3ade prabandha - mahAkavi padmanAma / ( 2 ) kyAmakhAM rAsA - navAva alaphakhAM (kavivara jAna) / (3) lAvA rAsA - cAraNa kaviyA gopAladAna / ( 4 ) rAjasthAnI sAhitya-saMgraha, bhAga 1 | (5) bAMkIdAsarI khyAta - mahAkavi vAMkIdAsa | presa meM ( 1 ) uktiratnAkara - paM0 sAdhusundara gaNi / (2) basanta vilAsa - ajJAta kartRka / (3) gorA bAdala padamiNI caUpaI - kavi hemaratana / (4) muhatA neNasIrI khyAta - muMhatA naiNasI / ( 5 ) rAjasthAna meM saMskRta sAhitya kI khoja - esa Ara bhaMDArakara | ( 6 ) sujAna savat - kavi udayarAma | (7) candravaMzAvalI - motIrAma / (8) jugala vilAsa - kavi pIthala / (6) vIravAMga - DhADhI cAdara | (10) rAjasthAnI dUhA - saMgraha | (11) kavindra kalpalatikA - kavIndrAcArya / Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bA~kIdAsarI khyAta saMpAdana-kartA pa0 narottamadAsajI svAmI em e. adhyakSa hindI-vibhAga, mahArANA bhUpAla kaoNleja, udayapura prakAzana - kartA saMcAlaka, rAjasthAna purAtattvAnveSaNa mandira jayapura (rAjasthAna) [prathamAvRtti, prati sa0 750 ] vikramAbda 2013} mUlya 4) 60 * { vistAbda 1856 6) 2050 mudraka-rAjasthAna TAimsa presa li. ajamera aura jayapura priMTarsa, jayapura / Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya-sUci viSaya pradhAna sampAdakIya vaktavya prastAvanA 1-86 87-108 106-123 123-130 1. rAjapUtAMrI vAtAM 2. rAThaur3ArI vAtAM 3. gahalotAMrI vAtA 4. yAdavAMrIvAtAM 5. kachavAhArI vAnAM 6 par3ihArAM AdirI vAtA 7. cauhANArI vAtAM 8. prakIrNaka rAjapUta vaza, marAThAM, sikha, jogI, osavALa, cAraNa, musaLamAna, phiraMgI AdirI vAtAM ." 6. dhArmika, bhaugolika nai phuTakara vAtAM 130-141 141-166 167-168 164-218 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradhAna sampAdakIya vaktavya cAraNa-kaviyo kA hamAre itihAsa meM vizeSa mahattvapUrNa sthAna hai| ina kaviyo ne apanI projamaI vANI se sadA hI hamArA mArga-pradarzana kiyA hai| cAraNo meM hajAro kuzala sAhityakAra ho gaye hai. jinhone bhinna-bhinna viSayo para racanA kI hai| cAraNo kA prasAra mukhyata rAjasthAna, madhyabhArata aura gujarAta meM huA hai aura inhI dezo meM cAraNa-sAhitya bhI vizeSa upalabdha hotA hai| apanI kAvya-pratibhA aura ujjvala caritra se cAraNa hamArI janatA meM AdaraNIya rahe haiM aura samaya-samaya para deza-sevA meM bhI adbhut udAharaNa prastuta karate rahe hai / mahAkavi durasA ADhA, IsaradAsa bArahaTha, vAkIdAsa, murArIdAna, mahAkavi sUryamala, kavirAjA zyAmaladAsa aura kesarIsiMha bArahaTha Adi hamAre deza ke pramukha cAraNa sAhityakAra mAne jAte hai| bAkIdAsa hamAre deza ke eka mahAna kavi aura itihAsakAra ho gaye hai| apanI kAvya-pratibhA se hI unhone eka nirdhana cAraNa-kula meM janma lekara jodhapura ke rAjya-darabAra meM sarvocca sammAnanIya Asana prApta kiyA thaa| mahAkavi bAkIdAsa kI kAvyAtmaka racanAe~ bAkIdAsa-pranthAvalI ke nAma se tIna bhAgo meM kAzI nAgarI pracAriNI sabhA se prakAzita ho cukI haiM aura inake dekhane para kavi ke kAvya-kauzala kI sarAhanA karanI paDatI hai / rAjasthAna ke niSprANa narezo ne IsTa inDiyA kampanI kI adhInatA binA hI yuddha ke svIkAra kara lI thii| bAkIdAsa eka rASTrIya vicAro ke kavi the aura isaliye unhone apanI racanAo meM rAjasthAnI narezo ko agrejI zAsana svIkAra karane ke kAraNa pratADita kiyA thaa| "Ayo agareja mulakare Upara" zIrpaka mahAkavi kA gIta rAjasthAna meM bahuta prasiddha ho gayA hai aura hAla hI meM huI khoja dvArA mahAkavi vAkIdAsa kI anya rASTrIya racanAo kI jAnakArI bhI milI hai| kavi hone ke sAtha hI bAkIdAsa eka itihAsakAra bhI the| prAcIna kAla meM kAvyalekhana itihAsa-lekhana se bhinna nahI samajhA jAtA thaa| yahI kAraNa hai ki prAcIna kAla ke kaI kavi itihAsakAra bhI mAne jAte hai aura kaI itihAsa-grantha padya meM hI milate hai| mahAkavi sUryamala racita "vazabhAskara" nAmaka aitihAsika kAvya-grantha isa kathana kA eka acchA udAharaNa hai| ___mahAkavi bAkIdAsa kI itihAsa-viSayaka kRti "vAkIdAsarI khyAta" rAjasthAnI gadya meM likhI gaI hai / rAjasthAna kA pUrNa kramika itihAsa taiyAra karane meM yaha racanA eka AdhAra-grantha ke rUpa meM mahAyaka ho sakatI hai / mahAkavi bAkIdAsa ko itihAsa kA acchA jJAna thA aura samaya-samaya para ve apanI jAnakArI ko sakSipta vivaraNa ke rUpa meM lipivaddha karate rahe the| rAjasthAna ke suprasiddha vidvAna zrIyut pa0 narottamadAsajI svAmI ne "vAkIdAsarI Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAta" ke vivaraNo ko kramabaddha kiyA hai / rAjasthAna purAtattvAnveSaNa mandira (Rajasthan Oriental Research Institute) ke uddezyo meM eka pradhAna uddezya rAjasthAna ke prAcIna sAhitya ko prakAza meM lAne kA hai| tadanusAra "rAjasthAna purAtana anyamAlA" ke antargata isa granya ko prakAzita kiyA jA rahA hai| vidvajjano ke sammukha isa grantharatna ko prastuta karate hue hameM vizepa prasannatA kA anubhava ho rahA hai| rAjasthAna purAtattvAnvepaNa mandira, jayapura, / dIpAvalI parva, 2013 vi0 praann pipaasu samAnya sacAlaka Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA rAjasthAnI bhASA kA aitihAsika gadya-sAhitya aura khyAta rAjasthAnI meM prAcIna gadya prabhUta mAtrA meM pAyA jAtA hai| aitihAsika gadya usakA atyanta mahattvapUrNa aMga hai| prAcIna aitihAsika gadya kI aisI pracuratA asamiyA ko choDa kara bhAratavarSa kI kisI Arya-bhApA meM nahIM miltii| asamiyA bhArata kI prAcyatama bhApA hai to rAjasthAnI pAzcAtya-tama / rAjasthAnI ke aitihAsika gadya ke aneka rUpa hai, jaise khyAta, vAta, vasAvaLI, pIDhiyAvaLI, paTTAvaLI, vigata, hakIgata, hAla, yAda, vacanikA, davAvaita Adi / khyAta itihAsa ko kahate hai| vAta meM kisI vyakti yA jAti yA ghaTanA yA prasaga kA sakSipta itihAsa hotA hai| khyAta baDI hotI hai aura vAta chottii| vasAvaLI aura pIDhiyAvaLI meM pIDhiyA dI jAtI hai, jinake sAtha meM vyaktiyo kA sakSipta yA vistRta paricaya bhI prAya rahatA hai| paTTAvaLI meM jAgIradAro ke paTTe arthAt jAgIro kA vivaraNa rahatA hai| jaino kI paTTAvaliyo meM vividha gaccho ke paTTadhara AcAryoM kI pIDhiyA aura unakA sakSipta paricaya hotA hai| vigata kA artha vivaraNa hai| hakIgata aura hAla meM kisI ghaTanA yA prasaga kA vistRta varNana hotA hai| yAda yAdadAzta ko kahate hai| vacanikA aura davAvata aitihAsika kAvya hote hai| inameM gadya-vAkyo ke yugma hote hai jinakI turke milatI jAtI hai| vacanikA meM sAtha meM padya bhI mizrita hotA hai / sabase prAcIna vacanikA cAraNa zivadAsa kI banAI huI 'acaLadAsa khIcIrI vacanikA' hai, jisakI racanA sa0 1460 ke lagabhaga huI thii| dUsarI mahattvapUrNa vacanikA khiDiyA zAkhA ke cAraNa jaggA kI banAI huI 'rAva ratana mahesadAsautarI vacanikA' hai, jisakA racanAkAla sa0 1715 ke lagabhaga hai| vividha jAtiyo kI vazAvaLiyA bhATa, matheraNa Adi likhate rahe hai| jaina vazAvaLiyo ke 10-15 baDe-baDe pothe zrI agaracanda nAhaTA ke sagraha meM hai| vacchAvata vazAvaLI Adi kaI vazAvaLiyA to itihAsa ke liye bar3I mahattvapUrNa hai / jaina zrIpUjya logo ke 'daphtara' arthAt patra-sagraha ( Records) bhI mahattvapUrNa aitihAsika gadya kI kRtiyA hai| vividha rAjyo kI pIDhiyAvaLiyA prAcInakAla se likhI jAtI rahI hai, para unameM se adhikAMza aba upalabdha nhii| aisI kucha kRtiyA bIkAnera ke anUpa saskRta pustakAlaya jaise kaIeka sagraho meM vidyamAna hai| ___ satrahavI zatAbdI meM samrAT akavara huaa| use itihAsa se bahA prema thaa| usake zAsana meM itihAsa-lekhana ko bahuta protsAhana prApta huaa| rAjapUta rAjAo ko bhI usane prerita . kiyA aura taba se rAjyo kI ora se niyamita khyAteM likhI jAne lgii| isa samaya upalabdha khyAteM satrahavI zatAbdI se hI prArambha hotI hai / rAjakIya khyAto ke lekhaka rAjakIya karmacArI, pacoLI Adi loga the| para kaI vyaktiyo ne svatantra rUpa se bhI khyAteM likhii| inameM naiNasI, dayAladAsa aura vAkIdAsa ke nAma Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSa mahattvapUrNa hai| inakI tyAto kA mahattva aitihAsika hI nahI, kintu sAhityika bhI hai| tIno hI kRtiyA prAcIna rAjasthAnI gadya kI atyanta prauDha aura utkRSTa racanAe~ kahI jA sakatI hai| 'khyAta' ke do prakAra kiye jA sakate hai(1) jisame saLaga yA lagAtAra itihAsa ho, jaise dayAladAma kI khyAta / (1) jisameM alaga-alaga 'vAto' kA saMgraha ho, jaise naesI kI khyAta / vAkIdAsa kI syAta dUsare prakAra meM antarbhUta hotI hai, para naiNasI kI tyAta se vaha bhinna prakAra kI hai| narasI kI tyAta kI 'vAteM' baDI-baDI hai jo kaI pRSTho taka calatI hai| unako krama se lagA dene se saLaga itihAsa bana jAtA hai| para vAkIdAsa kI 'dAteM'- choTe-choTe phuTakara noTo ke rUpa meM hai| lekhaka ko jaba jo vAta noTa karane yogya milI, usane tabhI use noTa kara liyaa| unameM koI krama nahI hai| krama se lagAne para bhI usase zRGkhalAvaddha aura saLaga itihAsa nahIM bntaa| adhikAza bAteM do-do athavA tIna-tIna paktiyo kI hI hai| pUre pRSTha taka calane vAlI vAteM koI viralI hI hai / bAMkIdAsa bAkIdAsa AsiyA zAkhA ke cAraNa the / cAraNo ke do bheda kAchelA (kaccha ke) aura mArU (mAravADa ke) hai| AsiyA mArU cAraNo kI eka zAkhA hai, jisakA prArambha AsA nAmaka vyakti se huaa| rAjasthAna meM bahuta pahale nAga jAti kA rAjya thA, jisake smAraka ke rUpa meM nAgaura, nAgadA, nAgAdarI, nAga tAlAva Adi nAma abhI taka cale Aye hai| AsiyA cArae nAgo ke poLa-pAta (yAcaka) the| nAgo ke bAda mAravADa meM pratihAro (par3ihAro) kA rAjya huaa| AsiyA paDihAro ke poLapAta bhI rhe| paDihAro ke bAda rAThoDa mAravADa ke svAmI huye| mAravADa ke rAva jovA ne AsiyA pUjA ko khATAvAsa gAva sAsaraNa me diyaa| usake kaniSTha putra mAlA ko sivANA ke svAmI rAThoDa devIdAsa ne bhADiyAvAsa gAva diyaa| mAlA kI navI pIDhI meM bAkIdAsa hye| 1 pUjo, 2. mAlo, 3. vairasala, 4. bhImo, 5. khetamI, 6 nAtho, 7 sUjo, 8 sagatIdAna, 6 phatasiMgha, 10 vAMkIdAsa, 11 bhAratadAna, 12 murAridAna (jasavanta jasobhUSaNa ke krtaa)| . kavirAjA bAkIdAsa kA janma bhADiyAvAsa gAva meM sa0 1838 meM huaa| unakI prArambhika zikSA pitA kI dekharekha meM huii| solaha varSa kI avasthA hone para Age zikSA prApta karane ke uddezya se ve rAmapura ke ThAkura UdAvata arjunasiMha ke pAsa gye| arjunasiMha ne jodhapura meM unakI gikSA kA pravanca kara diyA / vacapana meM kiye huye arjunasiMha ke isa upakAra ko ve kabhI nahIM bhUle !* * eka dina kavirAjAjI mahArAja mAnasiMha ke sAtha hAthI para caDhe hue jA rahe the| mArga meM arjunasiMhajI mile aura unhone purAnI vAto kI yAda dilaaii| usa samaya vAMkIdAsa ne yaha dohA kahA - mALI grIvama mAya, pokha mujaLa druma pALiyo / jiNa-ro jasa kima jAya, ata ghaNa vaThA hI. ajA // Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) saMvat 1860 meM vAkIdAsa jodhapura-nareza mahArAjA mAnasiMha ke gurU nAthapathI Ayasa devanAtha ke saparka meM aaye| unhone bAkIdAsa ko mahArAjA ke sAmane upasthita kiyaa| mahArAjA unakI vidyA aura kavitva-zakti ko dekhakara bahuta prasanna hue aura unhe lAkhapasAva puruskAra diyA, jisameM unhe do gAva bhI mile| Age calakara mahArAja ne unhe apanA 'bhASA-guru' bnaayaa| mahArAja unakA baDA Adara karate the| rAjasthAna ke anyAnya daravAro meM bhI unakA acchA sammAna thaa| mahArAjA ke vyavahAra se prasanna hokara vAkIdAsa ne 'a-jAcI' vrata, arthAt mahArAjA ko choDakara aura kisI se na mAgane kA vrata, grahaNa kara liyaa| eka bAra udayapura ke guNagrAhI mahArANA bhImasiMha ne unako puruskRta karane ke liye apane saradAro ko bheja kara bulavAyA para unhone kSamA-prArthanA krlii| savat 1870 meM jayapura nareza jagatasiMha ke sAtha Aye hue kavivara padmAkara kA vAkIdAsa ke sAtha zAstrArtha huA, jisame bAkIdAsa jayI hue| vAkIdAsa kA dehAnta sa0 1860 meM sAvaNa sudI 3 ko jodhapura meM huaa| mAtamapursI ke lie mahArAjA mAnasiMha kavirAjA ke sthAna para padhAre aura unake viSaya me ye marasiye kahe mad-vidyA bahu sAja, vAkI thI vAkA vasU / kara sUcI kavarAja, prAja kaThI go, aasiyaa| vidyA kuLa vikhyAta, rAja-kAja hara rahasa-rI / vAkA | to viraNa vAta, kiNa AgaLa mana-rI kahA ? ( aneka sAjo vAlI sundara vidyA vAkIdAsa ke kAraNa 'vAkI' thii| he AsiyA / he kavirAja / use 'sIdhI (apanI bakimA se hIna) karake tU kahA calA gayA ? kula-visyAta vidyA kI, rAjakArya kI, lAlasA kI aura Anada kI mana kI bAteM, he vAkIdAsa | Aja tere binA kisake Age kahe ? ) vAkIdAsa baDI svatantra prakRti ke aura spaSTa vaktA purupa the| rAjapUtAne ke rAjAo kA vinA yuddha ke agrejo kI adhInatA svIkAra kara lenA unako bahuta prakharA aura isake liye unako unhone burI taraha phaTakArA / isa savadha meM unakA yaha gIta bahuta prasiddha hai - Ayo agareja mulaka rai Upara, prAhama lIcA khaica uraa| dhaNiyA mare na dIdhI dharatI, dhaNiyA UbhA gaI dharA / / phaujA dekha na kIdhI phaujA, doyaNa kiyA na khlaa-ddlaa| khavA khAca cUDa khAvada-rai uNahi-ja cUDai gayI yaLA // chatrapatiyA lAgI naha~ chAraNata, gaDhapatiyA ghara parI gumii| vaLa naha~ kiyo bApaDA botA, jotA-jotA gaI jamI // duya catra mAsa vAdiyo dikhaNI, bhoma gaI so likhata bhavesa / pUgo nahI cAkarI pakaDI, dIdho nahI maDaiTho desa / vajiyo bhalo bharatapura-vALo, gAjai gajara ghajara nabha-goma / pailA sira sAhaba-ro paDiyo, bhaDa Ubha naha dIdhI bhoma / / Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahi jAtA, cIcAtA mahaLAM, zre duya maraNa-taNA avasANa / rAkho re kIhika rajapUtI, marada hiMdU kI massaLamAna / / pura jodhANa, udaipura, jaipura, pahu thArA khUTA pariyAraNa / Arka gayI AvasI prAMka, vAkai prAsala kiyA vakhANa // [agreja deza para caDhakara AyA / usane (savake) parAkramo ko khIca liyA 1 pRthvI ke svAmiyo ne marakara pRthvI ko nahI diyA / pRthvI to unake khaDe-khaDe hI, unake jIte-jI hI (agreja ke adhikAra meM) calI gaI / agreja kI phaujo ko dekhakara kisI ne phaujeM nahIM sjaayii| zatruo ko TUka-TUka nahI kiyaa| vidhavA strI pUrvapati ke cuDe ko phoDakara dUsare ke ghara jAtI hai, para yaha pRthvI, pUrva-patiyo ke jo pUre cUDe pahane hue thI, unhI cUDo ke sAtha agreja ke ghara gii| rAjAno ko isakA dukha nahI lgaa| gaDhapatiyo kI pRthvI guma ho gii| sasyA meM vahuta hote hue bhI ye vecAre bane rahe, jarA bhI vala nahI dikhaayaa| unake dekhate-dekhate pRthvI calI gii| marAThA do-cAra mAsa laDA to shii| usakI mami bhI calI gii| para yaha to bhAvI kA lekha thA / para usane dAsatA to nahI svIkAra kI aura na apane hAtho apanA marAThA deza agrejo ko sauNpaa| bharatapura kA rAjA bhI acchA lddaa| topo kI garjanA huI jisakI dhUma AkAza aura pRthvI meM chA gii| pahale agreja kA sira kaTakara girA phira usakA kttaa| vIra ne khaDe-khaDe, jIte-jI, apanI bhUmi nahI dii| bhUmi jA rahI ho yA koI strI sakaTa meM cillA rahI ho- marane ke liye ye do avasara hai / are hindU athavA musalamAna koI to marda bano aura rAjapUtI kI rakSA kro| he jovapura, udayapura aura jayapura ke svAmiyo / tumhArA vaza samApta huA / bhAgya ke aMko (lekha) se gaI huI yaha bhUmi aba bhAgya ke ako se hI vApisa AvegI (tumhAre bala para nahI) / AsiyA vAkIdAsa ne yaha ThIka bAta kahI hai / ] vAkIdAsa Azukavi hone ke sAtha sAtha aneka bhApAyo ke jJAtA bhI the| rAjasthAnI, brajabhASA, saMskRta aura phArasI ke ve acche vidvAna the / itihAsa meM unako baDI ruci thI / ve itihAsa-sambandhI vipayo kA nirantara sagraha karate rahate the| 'vAkIdAsa-rI khyAta' unake isI itihAsa-prema kA phala hai| ___ eka vAra IrAna kA eka zAhI saradAra bhAratavarSa kI saira karatA huA jodhapura phuNcaa| usake sAya bhArata sarakAra kA eka muzI bhI thaa| usa saradAra ne jodhapura nareza se arja paravAI ki Apake yahA itihAsa kA acchA vidvAna ho to maiM usase milanA cAhatA huuN| mahArAjA ne vAkIdAna ko unake pAsa bhejaa| saradAra uname bAtacIta karake vaDA prasanna huaa| usane mahArAjA ko kahalavAyA ki itihAsa kA aisA vidvAna merI dRSTi meM dUsarA nahI pAyA; IrAna mero janmabhUmi hai, parantu IrAna ke itihAsa kA jJAna inako mujhase bhI adhika hai| Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAkIdAsa kI jIvanI se sambandha rakhanevAlI aneka kahAniyA hai, jinameM se kaI-eka kA 'saMgraha nAgarI-pracAriNI sabhA, kAzI, dvArA prakAzita bAkIdAsa grathAvalI, bhAga 1-3, kI prastAvanAmoM meM kiyA gayA hai| . vAkIdAsa kI kRtiyo ke nAma isa prakAra hai 1 sUra-chatIsI, 2 sIha-chatIsI, 3 supaha-chatIsI, 4 sujasa-chatIsI, 5 sidharAva-chatIsI, 6 hamarITa chatIsI, 7 kukavi-batIsI, 8 vidura-batIsI, 6 dhavalapacIsI, 10 vacana-viveka-pacIsI, 11 kRpaNa-pacIsI, 12 dAtAra-bAvanI, 13 satopa-vAvanI, 14 kAyara-bAvanI, 15 vIra-vinoda, 16 bhurajALa-bhUpaNa, 17 jehaLa-jasa-jaDAva, 18 moha-mardana, 16 nItimajarI, 20 cugala-mukhacapeTikA, 21 kRpae darpaNa, 22 baisaka-vArtA, 23 vaisa vArtA 24 mAvaDiyA-mijAja, 25 jhamAla-nakhasikha aura 26 naMgAlaharI / ye 26 kRtiyA vAkIdAsa prathAvalI ke tIna bhAgo meM prakA zita ho cukI hai / inake atirikta inakI nimnalikhita aprakAzita racanAye batAI jAtI hai- 1 kRSNacadrikA, 2 virahacadrikA, 3 camatkAracadrikA, 4 cadra-dUSaNa-darpaNa, 5 mAnayazo-maDana, 6 vaizAkha-vArtA-sagraha, (Rtu varNana), 7 mahAbhArata kA anuvAda, 8 prakIrNaka gIta, 6 rasa aura alakAra kA eka natha, 10 vRttaratnAkara bhASA (chadagraya) / para inakA sabase mahattvapUrNa gratha khyAta hai, jo aba prakAzita ho rahA hai / bAMkIdAsa-rI khyAta khyAta meM lagabhaga 2000 vAto kA sagraha hai| ye bAteM choTe-choTe phuTakara noTo ke rUpa meM hai| lekhaka ko jo koI bAta mahattvapUrNa lagI, use usane noTa kara liyaa| adhikAza bAteM 'do tIna athavA cAra paktiyo kI hai / do-tIna pRSTho taka jAne vAlI bAteM koI biralI hI hai| khyAta ke sambandha meM svargIya zrI ojhAjI likhate hai "pustaka baDe mahatva kI hai / "gratha kyA hai itihAsa kA khajAnA hai| rAjapUtAnA ke tamAma rAjyo ke itihAsa-sambandhI aneka ratna usameM bhare paDe hai |""usmeN rAjapUtAnA ke bahudhA pratyeka rAjya ke rAjAno, saradAro, mutsaddiyo Adi ke sambandha kI aneka aisI bAteM likhI hai jinakA anyatra milanA kaThina hai / usameM musalamAno, jaino Adi ke sambandha kI bhI bahuta sI bAteM hai| aneka rAjyo aura saradAro ke ThikAno kI vazAvaliyA, saradAro ke vIratA ke kAma, rAjAo ke nanihAla, ku varo ke nanihAla Adi kA bahuta kucha paricaya hai / kauna-kauna se rAjA kahA-kahA kAma Aye, yaha bhI vistAra se likhA hai / aneka rAjApo ke janma aura mRtyu ke savata, mAsa, pakSa, tithi Adi diye hai|" [ purohita harinArAyaNajI ke nAma promAjI kA patra, bAkIdAsagrathAvalI, bhAga 3, kI prastAvanA meM prakAzita, pRSTha, 6-7 ] isa prakAra khyAta-sAhitya meM bAkIdAsa kI khyAta kA sthAna atyanta mahattvapUrNa hai| prAmANikatA kI daSTi se vaha rAjasthAna kI anyAnya sabhI khyAto kI apekSA adhika vizvasanIya hai| Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastuta saMskaraNa naNasI, dayAladAsa aura vAkIdAsa kI khyAte rAjasthAnI bhASA kI prathama koTi kI gadya-racanAyeM hai| itihAsa kI dRSTi se bhI ve anyAnya khyAto kI apekSA adhika mahattvapUrNa hai| merI bahuta dino me icchA thI ki ina tIno ke susapAdita saskaraNa prakAzita kiye jAya / isa sambandha meM kArya kA prArambha bhI maine kara diyA thA, para vaha pUrA nahI ho skaa| ava vAMkIdAsa kI tyAta kA yaha saskaraNa muni zrI jinavijayajI kI kRpA se pAThako ke sAmane A rahA hai| ___ harSa kI bAta hai ki bAkI dono khyAto kA bhI prakAzana-kArya Arambha ho cukA hai / negAsI rI syAta zrI badarIprasAda sAkariyA dvArA sapAdita hokara rAjasthAna purAtattva mandira ke hI tattvAvadhAna meM madrita ho rahI hai| dayAladAsa kI khyAta kA eka aza mere mAnanIya mitra DA0 dazaratha zarmA tathA mere bhUtapUrva ziSya zrI dInAnAtha khatrI dvArA sapAdita hokara prakAzita ho cukA hai| zrI khatrI ne vAkI aza ke bahuta baDe bhAga ko bhI sapAdita kara DAlA hai aura AzA hai ki sapUrNa gratha nikaTa bhavipya me hI prakAza meM A jAyagA / bAkIdAsa kI khyAta se merA paricaya DAkTara tAsItorI ke sUcIpatra se tathA zrI projhAjI ke ullekho me huA / java maine syAta ke sapAdana kA vicAra promAjI para prakaTa kiyA to unhone turanta usakI eka hastaprati, aura usakI apanI pratilipi, dono mere havAle kara dii| aojhAjI kI yaha hastaprati mAravADI lipi meM patale pIle kAgaja para likhI huI hai| use jodhapura ke suprasiddha vidvAna svargIya muzI devIprasAdajI ne unako tayyAra karavAkara dI thii| usI kI pratilipi unhone apane upayoga ke lie devanAgarI lipi me karavAI thii| isa saskaraNa kA sapAdana isI pratilipi ke AdhAra para kiyA gayA hai| mUla hastaprati se bhI AvazyakatAnusAra sahAyatA lI gaI hai| vAkIdAsa ne khyAta kI ina bAto kA sagraha binA kisI krama ke kiyA hai / unase koI zRkhalAbaddha vRtAnta nahIM bntaa| eka hI vyakti ke sambandha kI bAteM aneka bhinna-bhinna sthAno para AI hai| kaI-eka bAteM punarAvRtta bhI huI hai, arthAt duvArA-tivArA bhI A gaI hai| zrI probhAjI ke zabdo meM "parantu usameM koI krama nahI hai| eka bAta mAlave kI hai to dUsarI gujarAta kI aura tIsarI kaccha kii| isa prakAra eka mahAsAgara sA gratha hai / eka rAja ke tAlluka kI vAte sau pacAsa jagaha A jAtI hai| purohita harinArAyaejI ke nAma ojhAjI kA ptr|] krama ke isa abhAva ke kAraNa gratha kI upayogitA bahuta kucha naSTa ho jAtI hai| kisI vyakti ke viSaya meM jAnakArI prApta karanI ho, use khoja nikAlanA sahaja nahI hotA, isake liye nArA pratha TaTolanA paDatA hai / zrojhAjI ne vAto ko kramavaddha karanA cAhA para yaha kArya ho nahIM paayaa| ve likhate hai "umako kramabaddha karanA baTe parizrama kA kAma hai aura aneka pustakeM pAsa rakhane se kramabaddha ho sakatA hai| [ukta patra ]" vAto ko kramavaddha karane ke lie vastuta rAjapUtAne ke samasta rAjyo aura ThikAno ke inihAga kI jAnakArI anivArya hai / rAjapUtAnA hI nahI, marAThA, sikha, musalamAna, jaina prAcArya, jaina prApaka yAdi ke itihAna kA jJAna bhI vaimA hI Avazyaka hai| Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) gratha vAstava meM upayogI ho sake isa uddezya ko dhyAna meM rakhakara sapAdaka ne khyAta kA saMpAdana karane ke pUrva vAto ko krama se lagA denA atyanta Avazyaka smjhaa| itihAsa kA vidvAna na hone ke kAraNa use paga-paga para kaThinAiyo kA sAmanA karanA par3A, para una para vijaya pAne kA bharasaka prayatna kiyA gayA / phira bhI kaI sthAno meM galatiyA huI ho, yaha sambhava hai| anta meM kucha bAteM aisI bhI raha gaI jinake ThIka sthAna kA nirNaya nahIM ho paayaa| unako anta meM phuTakara vAto meM aspaSTa vAto kA zIrSaka dekara rakha diyA gayA hai / ___ khyAta meM adhikAza bAte rAjapUto ke itihAsa se sambandha rakhatI hai| unameM bhI rAThor3o se savaddha bAtoM kI saMkhyA bahuta baDI hai / krama lagAte samaya sabase pahale rAjapUto se sabaddha sAmAnya bAto ko dekara phira unakI vividha zAkhApro ke rAjyo ko eka-eka karake liyA gayA hai / sabase pahale rAThoDo ke jodhapura rAjya ko liyA gayA hai, phira jodhapura ke ThikAno ko aura phira rAThoDo ke anyAnya rAjyo tathA ThikAno ko| rAThoDo ke pazcAt gahaloto, yAdavo, kachavAho, cauhANo Adi rAjapUto kI anyAnya zAkhAo ko liyA gayA hai| rAjapUto ke pazcAt marATho, sikho, musalamAno aura agrejo kI bAto ko sthAna diyA gayA hai| isake pazcAt brAhmaNa tathA prosavALa Adi jAtiyo aura jaino ke gaccho kI vAteM dI gaI hai / Age dhArmika, bhaugolika, tathA prasiddha vyakti aura vastuo kI bAteM dekara anta meM phuTakara vAteM-isa zIrSaka ke nIce nIti sambandhI vAteM, dUhA-gIta Adi kavitAyeM tathA aspaSTa aura adhUrI bAto ko rakhA gayA hai| khyAta ke sAtha hindI anuvAda aura anukramaNikA Index dene kA bhI vicAra thaa| anukramaNikA vAstava meM bahuta Avazyaka thii| para yaha anukramaNikA bahuta baDI hotI, svaya atha se bhI vahI kyoki gratha meM Adi se anta taka vyaktiyo aura sthAno kI bharamAra hai| yaha kAma samaya-sApekSa thaa| pustaka bahuta dino se presa meM thii| grathAvalI ke sacAlaka munijI mahArAja gratha ko zIghra hI prakAzita kara denA cAhate the ata ve anukramaNikA ke tayyAra hone taka Thaharane ko rAjI nahI hue| isa saskaraNa ko tayyAra karane meM mujhe aneka dizAmo se sahAyatA milii| mere bhUtapUrva ziSya, aura aba DUgara kAleja (bIkAnera) ke itihAsa-vibhAga ke adhyakSa, zrI nAthUrAma khaDagAvata tathA mere dUsare bhUtapUrva ziSya, aura ava phorTa hAIskUla (bIkAnera ) ke hiMdI aura itihAsa ke zikSaka, thI dInAnAtha khatrI ne khyAta kI saba bAto ko alaga-alaga ciTo para likhA jisase krama lagAne meM suvidhA huii| zrI agaracada nAhaTA ne prArambha se hI isa saskaraNa kI -tayyArI meM abhiruci lii| purAtattva mandira ke utsAhI sahAyaka zrI puruSottama menAriyA ne isake prUpho ko dekhA hai / sabhI vanvupo kA hRdaya se AbhAra mAnatA huuN| yahA para guruvara svargIya zrI projhAjI tathA muni zrI jinavijayajI ke puNya nAmo kA smaraNa bhI mai Avazyaka samajhatA hU~, jinase apane sAhityaka kArya meM, mai nirantara preraNA prApta karatA rahA hU~, aura jinakI kRpA ke phalasvarUpa hI yaha saskaraNa prastuta aura prakAzita ho sakA hai| rAjasthAna bhAratI pITha, bIkAnera, narottamadAsa svAmI basantapacamI, sa0 2006 ) Page #14 -------------------------------------------------------------------------- Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMkIdAsarI khyAta [1] rAjapUtAMrI vAtAM 1. dhArA,ujINa, AbU paramArArA utana / bhaTanera - taNoTa vIjaNoTa, lodravo, bhATiyAro utn| jAyala khIciyAro utana / nADUla, sAMbhara cahuvANArA utana / vAsagaDha khakhAro utn| paravatasara dahiyAro utn| vAbhaNavAho vAraDAro utn| TUka-ToDo soLakhiyAro utn| duramAjha bUdI hADAro utana / maDovara paDihArAro utn| jALora sonigarAro utana / pATaNa cAvaDAro utn| cittauDa moriyAro utn| DhAko gauDAro utn| thoharagaDha nai khAgIra kAbAro utn| karaNATaka, kukaNa, vagalANo, kalyANI maDAhaDa verAMro utn| ___ aNakI - TaNakI rAThoDArA utn| haLavada - pATaDI jhAlArA utana / AseragaDha TAkAro utn| sAjhata pATavo hulAro utana / kheDa goyalAro utn| karaNeco gaDha kAlamAro utana / naravara kachavAhAro utn| tArAgaDha guDAro utn| jAgaLa-rUNa sAkhalAro utn| dillI tuvarAro utn| bAdhUgaDha vAghelAro utn| 2. mAgaLiyA mehAjInU puuj| I dA cAmuDanU puuj| devarA nAgaNeciyA pUje / gogAde gusAIjInU pUje / 3 'malInAthajIrA teja-pratApasU' mahecA likhai / 'mahAdevajIrA pratApasU' soDhA likhai ' likhamInAthajIrA pratApasU' bhATI likhai / [2] rAThaur3ArI vAtAM rAThaur3ArI khAMpAM 4 rAThauDArI khApA likhyate ayalANa 1 ahaNa 2 karanota 3 karamasota 4 kalAvata 5 kUpAvata koTecA kAdhala khApasA khokhara 10 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caiDI ghUhar3a 45 50 lolA vAMkIdAsarI khyAta [5-10 gUjar3a gUgaka guDiyANA gogAde cAcagade 15 cAhaDade cAMpAvata cAlU chapaniyA 20 jAMgI jaitAraNiyA jaitAvata DAgI DagI 25 DhosIga darakar3a devarAja dhavecA dhAdhaka 30 ghUhaDiyA nAlU pAtA pUnAvata 35 pIthar3a phITaka bIDA vUlA . bhAdAvata 40 maMDaLA mADaNota mukaTa muhaDA mUDALA meDatiyA maiyA moDAsiyA rAjaga rAjapAla rAdA rUpA vAghela 55 vAjA vAnara bIkAneriyA vIjA vegaDa 60 satAvata samarada sImALiyA sIdha supehA 65 saihaTA sonavAriyA hathUDiyA sUDara 69* 5 vATaDA 1, doTA 2, kasUvaliyA 3, khIyA 4, phaLasUDiyA 5, dhAraviyA 6, gAMvANecA 7 mai khApAM rAThauDArai mAMhe chai / / 6 rAThaur3ArI teraha sAkhArA nAva- dhanasUrA1 , jaLakhariyA 2, abhaipurA 3, kapALiyA 4, veravadA 5, kurahA 6, pariyovasa 7, jevata 8, vagaLANA 9, deNa 10, vIra 11, ahara 12, pAraka athavA pArakara 13 / * sIhAjIrai phaDairA rAThauDa jyArI vigata- dhUhaDiyA 1, moTa 2, dhAdhala 3, mahaNa 4, rA~dA 5, Asala 6, volA 7, pethaDa 8, phITaka 9, koTavo 10, mUyA 11, jamAnALU 12 jAjar3A 13, sIdhala 14, jogala 15, vAdara 16, hAdhuMDiyA 17, ukhovA 18, jorA 19, sohaDa 20, cAcaka 21, UhaDa 22, vegaDa 23, DAMgI 24, mahaDIsiyA 25, mohaNa 26, khIvasA 27, guDALa 28, khokhara 29, mULA 30, vADhela 31, hADA 32, sImALiyA 33, krItapALa 34, chaTANiyA 35, vAlAr3A 36, varasUvaLiyA 37 / * 8 rAThaur3Arai jagamohaNa pitara theTU. pachai sAyara pitara huvo| 9. AlI 1, mohaNa 2, udaipura 3, mai tIna ThikANA gujarAtame rAThaur3ArA vAvAgaDha kanai hai| rAThaur3ArI pIDhiyAM 10 vijecadaro rAjA jaicaMda 1, daLa-pAgaLo khaanno| varadAyIsena 2, sena 3, * inameM kaI meka nAma azuddha hai| Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11-18] rAThaur3ArI vAtAH setarAma 4, sIho 5, AsathAna 6, dhUhaDa 7, rAyapALa 8, kAnhara 9, jAlaNasI 10, chADo 11, tIDo 12, salakho 13, vIramade 14, cUDo15, riDamala16, jodho 17, sUjo 18, bAgho 19, gAgo 20, mAlade 21, udaisiMgha 22, sUrasiMgha 23, gajasigha 24, jasavatasiMgha 25, ajItasiMgha 26, vakhatasiMha 27, vijaisiMha 28, gumAnasiha 29, mAnasiMgha 30 / sIhojI 11. pAlIsU sIhaijI kanavaja jAya anhanU TIko diyo, Apa goyaMdadANI gaDha vsaayo| cALIsa sAsaNa diyA, varasa 17 rAja kiyo / purohita sAtha beTA tInU pAlIme miliyA / AsathAna 12 sIhAjIrai TIkai AsathAnajI, kheDa gohilArai paraNiyA pachai sAlA pratApasInU kahyo - DAbhI thAharai vaDA grAsiyA hai, iNanU kADha devo. pachai kADha diyA kitAka dinA DAbhI AsathAnajIsU Aya miliyA DAbhI DAvA, gohila jImaNA. taLAI mAthai mAra kheDa livI DAbhI - gohila jiNa taLAI mAthai marANA uNaro nAMva pApeLAI diyo, hamai uName gehU huvai chai / 13 AsathAna sIhAvata pALI kAma Ayo / 14 AsathAnajI sIhAvatarai goyalANI rAja-loka hai * * sAtha beTI IdI ucharagade, rANA bUDhArI beTI, dahiyA jamalanU paraNAyI hutI, uNasU aNavaNata huI, AsathAnajIrA gharame paiThI. jaimalarA beTA - beTI sAtha liyA AyI hI. U dahiyo kheDahIja moTo huyo. uNa rAThauDaro vaira liyo jiNasU dahiyo terai sAkharo tilaka kahAvai / 15 bahU IMdI ucharagade, gohila jaimalanU paraNAyI hutI, rANA bUDhArI beTI, jaimalasU vaNiyo nahI, jada AsathAnajIrA gharameM paitthii| 16 dhUhaDa IMdAro bhANeja AsathAnajIrai TIkai ve ghar3I . . . . 'par3iyArasa kiyo. dhUhaDanU cahuvANA maariyo| 17 AsathAnajIrA dhUhaDajI dhUhaDajIrA beTArI vigata - rAyapALa mahireLaNa 1. jogAita uDaNo 2 vegaDa kaTAramala 3 jALU gajauchALa 4. krItapALa ataiura siNagAra 5 pethaDa hAka-vavALa 6 kahANo / 18. saragadharIrI koLU pAbUjIro utana. phalodhIrI koLU kAma AyA / Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 vAMkIdAsarI khyAta 19 rAThor3a jopasAre beTArI vigata rAjaga 5. mULU 6 / - rAyapALa 20 rAyapALa dhUhaDare TIkai. cahuvANAro bhANeja / 21 rAyapALa dhUhar3otanU cahuvANA mAriyo / 22. rAyapALa mahireLaNArA beTArI vigata - kAnharAva pATavI 1 kelhaNa 2. rAdo3. sUDo 4 mUpo 5. vehaDa 6 mahaNasI 7 yAMthI 8 / 23 yAMthIrai phiTaka kelhaNaro koTeco | [ 19-31 sIdhala 1. UhaDa 2 . jobU 3 jogo 4. kanha 24 kanha rAyapALare TIkai bhATiyAro bhANeja / veTA tIna 25 kanharai vaha devaDI salakhArI beTI vijapAla 3 | ho - AdhI dharatI bhIma kAkanadI che sIma bhImakaraNa 1 jAlaNasI 2. AdhI lodarakhe dhaNI / rAThoDA nai bhATiyA // jAlaNasI 26 jAlaNasI devar3Aro bhANeja kanharAyarai TIkai / 27 jAlaNasI ghATo mAriyo, mulatAnarI cautha livI / chADo 28 chADo jAlaNasIrai TIkai gohilAro bhANejo / soDhA kanAsU DaDameM ghor3A liyA bhATiyAnU pajAyA / tIDo 29 tIDo chADAvata sAtalarI madata alAuddInasU jaMga kara kAma Ayo sivANai / 30. tIDA chADAvataraM tIna beTA huvA - kAnhaDade 1 tribhuaNasI 2 salakho 3 / 31. mahevA vagaire desAro mAlaka. kAnhar3adene mAra malInAthajI kheDaro rAja liyo. kaMvarapadai | Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32-48 ] rAThaur3ArI vAtAM salakho 32. tIDA chADAvatarai TIkai. hulAro bhANeja slkho| 33 tIDAra TIkai cahuvANAro bhANeja. bahU paDihAra rUpaDiyA rANArI bettii| . 34 malInAtha jIrai tIna bhAI, cauthA Apa, vahana aka vimalAvAI, loka vIvaLIvAI kahai, ghaDasI rAvaLanU diivii| 35. mAlo, jaitamAla, paDihArArA bhANeja . vIrama, sobhata, umarakoTaro dhaNI soDho jiNarA bhaannej| malInAtha 36 rAvaLa malInAtha jasaDAro bhANeja ho . nAma mAlo ho . jogI ratana rAvaLa malInAtha kahe vataLAyo jadasU malInAtha khaanno| 37. mAlo nai mahevAro pIra, rUpAderI mA soDhI caMdrAvaLa, jagamAlarI mAvasI, iNa rI gomtii| 38. karaDiyo, kAMbaLI, hAsalI, ghoDo jor3o- a vasatA vAle vadarai malInAthajInU DAyajai dIvI rUpAde paraNAya / 39. harakhU sAMkhalo bagar3I huvo malInAthajIra paraNiyo pokaraNa guDho DAyajai diyo| 40. bhAdresa mAlA rAvaLarI diyoDI hai| malInAthota rAThaur3a 41. malInAtharo jagamAla, jiNarA pohkrnnaa| 42 jagamAla mAlAvatara veTo lAMko, jiNarA vADamerA raatthaudd| 43 mahevAmeM bhAkhara gAyaNo jaTha kUpA malInAthotaro rahaNo huvo . kUpArai molo huvo| 44 kUpAra vaMsarA gAyaNecA rAThauDa hai| 45. gAMvaNecA rAThauDa kUpA malInAthotarA hai / jaitamAla salakhAvata 46. jaitamAla salakhAvatarai vArA beTA, jyAmeM 1 khImakaraNa pratApIka huvo, jiNa soDhAnU mAra aDatALIsa gAva rA rA dbaayaa| 47. jaitamAla vArAhI beTAnU kayo - jagamAla monU mAriyo vo vaira visAra dIjyo nai hAphAna sivANairI ghATI sUpI igyArai jaNA judA judA paradesA jAvajyo jiNasU thArA judA judA ThikANA bdhsii| 48. jaMtamAla salakhAvatarI beTI Ido rANo ugamasI paraNiyo . malInAthajI terai Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMkIdAsarI khyAta [49-61 tugA bhAjiyA jada ugamasI malInAthajIrI bhIr3a Ayo huto| sovata salakhAvata 49 sovata salakhAvata, jiNArai vasarA sohdd'| vIrama salakhAvata 50 vIramajI joiyAtUM jhagaDo kara kAma AyA joiyAvATImeM / ghoDI ANa samAdha ghara asamAdha upAyI / 51 vIrama soDhAro bhAgeja. joiyArai vIThaDai gayo uThe mraanno| 52. gogAde 1, devarAja 2, jaisiMgha 3, vIjo 4, cuDAva 5, pAcI 6, - viirmraa| cUMDo vIramaota 53 cUDo vIramarai pATa, mAgAliyAro bhANeja, maDovara le nAgora liyo, nAgorameM cUDApoLa karAyI lakhIjagaLaro dhaNI jalAla khokharanai bhATI kelaNa kehararai .. Aya nAgora rAr3a kIvI cUDojI kAma AyA / 54 cDojI nAgora kAma AyA, bhATI kelaNa khokharasU veDha kara / 55 cUDojIrI beTI hAsIvAI, riDamalajIrI sagI bahana, rANA lAkhAnai paraNAyI. bhANeja mokl| 56 cUDAjInU mAra turakAM nAgora liyo . pache turakAnU mAra rANe lAkhai nAgora riDamalajInU dIyo . jodhapura satA cUDAvatarI ThAkurAI . nAgorarai gAva mUDavai rANe lAkhai lAkhAsara taLAva nAgora karAyo ho| vIramadeota 57. karamasI 1, sahasamala 2, kelho 3, - maiM tIna gogAde vIramadevotarA veTA / sato cUMDAvata . 58. cUMDArai pATa sato . dArU ghaNo piyai . rAjaro kAja bhAI raNadhIra claavai| jaThA pAche TIko riDAmalajInUM diyo charAvAsU teDanai / 59 gAMva vArI mahava dUdAvananU satarAva cUDAvata diidhii| rir3amala cuMDAvata 60. rAva riDamala cUDArai TIkai, gahalotAMro bhANeja . pIrojakhAnasU yuddha kara rAva riDamala maariyaa| 61. lolA sonagarAro veTo sato jiNanU jodhAjIrI beTI suMdaravAI paraNAya rAva Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62-74 ] rAThaur3AMrI bAtAM nADUlarA sonagarA dhaNalAsU caDha jAya mAriyA, riDamala satAnU pAlI dIvI o vaira rir3amalajI potI paraNAya vADhiyo / * 62. rAva riDamala 49 vAra jaisalamera mAriyo jada bhATiyA beTI divI, riDamalajI - nU rAjA kahiyA / - 63 rAvajI riDamala dhaNalAsU jAya nADoLarA ghaNI sonagarA sArA mAra nAkhiyA. rAvajI yA sonagarArai paraNiyA hutA sonagaro lAlo raNadhIraro . jaisalamera paraNIjaNa padhAriyA jada lAlAnU jodhapura ANa jodhAjIrI bAI paraNAyI vaira bhAgiyo pAlI paTai dIvI / * 64. savata 1500 caita vada 6 gaDha cittauDa Upara cUka kara rANe kUbhai mAriyo rAva riDamaLanU / 65 riDamalajInU cittor3a mAthai cUkakara mAriyA sIsodiyai cUDai lAkhAvata / 66. cUDA lAkhAvRta sAmala hoya naravada sarAvata cittoDa mAthai riDamalajInU cUka karAyo / 67 bhATI sato lUNakaraNota rAva riDamalajInU cittauDa cUka huvo jada kAma Ayo / 68 bhIvarAja cUDAro jiNarai vasarA bhImota kahIjai / jodhI rir3amalota 69 rAva riDamalanUM cUka huvai cittoDa mAthai kavara jodhojI taLaMTIsU nisariyA, cUDai lAkhAvata lArai loka meliyo, gajaNaraIrai ghATai veDha huI jaThai prathIrAja IMdA vagerai jodhAjIrA rajapUta kAma AyA / 70. rAva jodho riDamalarai pATa, devar3Aro bhANeja savata 1472 rA vaisAkha vada 4 budhavAraro janama, savata 1510 jodhaijI rANArA thANA uThAya dharatI livI / 71 somesara rAvata lUNA kanaisU ghor3A liyA, gusAIjIrA kahaNAsU harabhU sAkhala jodhAnU jImaNa kiyo. kahyo mhArI goTharA mUMga thArA peTa meM ittai jittI jamI pai ghoDo pherasI uvA jamI thArI raisI gUdoca tAI ghoDA pheriyA / 72 cokar3I bilADAsU rANArA thAgA phaTAyA sojata livI / 73 rAvajI jodhojI kavara naravada satAvatarI laDAIme gheTha nAva ubhA huvA | 74 jodhapura vasAyA parcha jodhojI gayArI jAtrAnU caDhiyA mAlaka Aya miLiyo rAvajI uNarI madata kivI sAragakhA mAriyo pache gayAro kara dUra kiyo / mAraga me jahAnApuraro bahalolakhAMro bhAI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMkIdAsarI khyAta [ 75-10 75 saMvata 1545 jodhojI devaloka huvaa| 76. rAvajI jovAjIrai terai veTArI vigata - sAtalajI 1, sUjojI 2, nIvo 3, karamamI 4, vIdo 5, vIko 6, bhAramala 7, jogo 8, dUdo 9, jagamAla 10, sivarAja 11, gopAladAsa 12, varasiMgha 13 / 77 vairasalapurA bhaTiyANI rAva jodhAjIrI rANI jiNarai putra tIna huvA karamasI 1, rAmapALa 2, vaNavIra 3 / 78 rAvajI jodhAjIrai rAjaloka vairasalapUrA bhaTiyANI jiNarai veTA tIna karamasI 1, rAmapALa 2, vaNavIra 3 / 79. sAtala 1, sUjo 2, nIvo 3, hADArA bhANeja / 80. vIdo 1, vIko 2, donU sAkhalArA bhANeja / 81 rAva jodhAjIrai rANI hADI koDamade jiNa rANIsara taLAva karAyo . saMvata 1515 jeTha suda 11 jodhapura vsaayo| rAva sAtala jodhAvata 82 sAtala jodhAvata sAtalamera karAyo / '83. jopAjIrai pATa sAtala . . . . . . sIsodiyA~sU sukha kiyo AvaLe vAvaLe sIma kivI. rAvajIrA vairameM sojata liviiN| 84. siriyAkhAnasU kusAga sAtala dUde veDha kivI o tIjaNiyAM chur3Aya livI. dUdaijI siriyAkhAnarA hAthI ghaNA lUTiyA / 85 sAtalajI tIna varasa rAja kiyo saMvata 1549 sAtala kAma aayo| nIMvo jodhAvRta 86 sojata nIva jodhAvata vasAyI . rANArA desarI se ucaLI sAta vIsI jAna AyI hutI jike sojatame rAkhyAM / rAva sUjo 87 rAva mUjo jodhArai pATa saMvata 1496 rA bhAdavA vada 8 ro janama / 88. saMvata 1548 me sojatasU Aya jodhapura pATa baiThA / 89. sUjAjIro savata 1496 rA bhAdavA vada 8 janama. saMvata 1548 pATa vaiThA. maMvata 1572 rA kAtI vada 9 rAma kahyo / 90. mAMgaLiyA rANAvatAMnU hamIrotarI beTI sUjo jodhAvata paraNiyo. sAsarA Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90-104] rAThauDArI vAtAM ro nAma saravagadejI jyArA beTArI vigata- UdojI 1, pirAgajI 2, sAgojI 3 / 91. rAva sUjArA veTArI vigata- vAgho 1, pATavI kavara thakA devaloka huvo, Udo 2, sekho 3, deIdAsa 4, pirAgadAsa 5, sAgo 6, naraso 7, tilokasI 8 / 92 sekhArai shsml| 93 deIdAsarai acalo 1, hararAja 2 / 94 narArai goida 1, hamIra 2 / 95 kavara vAgho naro bhATiyArA bhANeja / 96 sekho deIdAsa cahuvANArA bhANeja / 97 mAgaLiyANI saravade rANA pAtUrI beTI jiNarA beTA- Udo 1, pirAga 2, sAgo 3 / kaMvara vAgho 98 savata 1514 rA vaisAkha vada 7 vAghAjIro janama, savata 1571 suragavAsa kiyo vaadhaijii| 99 savata 1514 posa vada 6 janama bAdhAjIro, savata 1571 rA bhAdavA suda 14 rAma khyo| 100 kavara bAgho sUjAvata citoDa rANA rAyamalarai paraNiyo ho / 101 kavara vAgho sUjAvata rANA rAyamalarai paraNiyo ho / 102 kavara vAghArA beTArI vigata- gAgo 1, vIramade 2, jetasI 3, pratApasI 4, bhIma 5 / rAva gAMgo 103 rAva gAgo vAghAvata cahuvANAro bhANeja, vIramade vAghAvatanU sojata divI gAgaijI, savata 1540 vaisAkha suda 11 janama gAgAjIro, savata 1588 rA jeTha suda 5 rAmasaraNa jodhapura huvaa|| 104 savata 1588 rA caita suda 11 rAva gAgojI kavara mAladejI phauja le sojata AyA, vaida muhatA rAyamala khetAvatanUM mAra vIramade kanAsU sojata lI, vaisAkha suda 4 rAva gAgai IDararI madata kivI / Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAMkIdAsarI khyAta [104-107 dUho-gAgA ta gavALa, UgA hAI ura taNA / sohai to sukhapALa, vaDA pravADA, vAghauta / / 105 sojata vaida muhato rAyamala vIramadejIrai cAkara, rAvajI gAgajI kavara mAladejI sojata mAthai gayA jada rAyamala kavadha huvo, netra bhAvasU taravAra calI, beTArA baTakA kiyA, lAkhI lovaDI oDADI jada ghoDAsU jamI lotha paDI, uNa dinaro okhANo muhatA mATI mArakA, ghararA giNe na pArakA / 106. gujarAtaro pAtasAha udaipura IDara le liyo jada rAva gAgo, rANo sAgo, vIramade dUdAvata tIna hI mila ahamadanagara jaga kara pAtasAhana bhAja IDara IDariyA rAThoDAnU diyo| 107 rAvajI gAgojI, vIramade dUdAvata, rANo sAgo IDararA rAjArI madata IDaranU jAvai jada sADhayArA rAIkA rAvajIsU araja vivI- Apa IDaranU padhArai hai, koTaDiyA dauDe hai, so rAvaLI sADhyArA raMgArA jAvatA sArU siradArArI AsAmiyA aTha rAkha, padhArajai jada gavajI phuramAyA- the kaho jike hI aThai rAkhA A kahyo- tenArA gogAde netasI khetasI mahAvatiyAnU sADhAMrA jAvatAna rAkhajai jada A gogAdeotAna desame rAkha rAvajI IDararI madata padhAriyA kitAIka dinA koTaDiyA sADhiyA livI rAIkA tenai gayA, jada tenai Dhola vAjiyo sArA gogAde ghoDA caDhanai AyA ghoDo jINa karAya netasI amala le sUto jada aMka rAIko noliyo pIpArA pIdho mehArai ghaTalavALI / aratha- pIpA rAIkArA beTA-potarA sADhAro dUdha pIdho, meharo beTo ghUTalavALe paga sameTa sUno pachai netasI bhAyA-bhaDA sahita sADhArI vAra caDhiyo koTaDiyA rAmAjI mAnnai sADhA pAchI ANI tenAra taLe pANI pAya doDa karAya rAIkAnU dUdha pAyo uNa samaiga hIDoLA sADhA lopa soitaro, jAghI sAIrI mAdha / caDhi mahIrA netamI, rAto taragasa bAdha / / naLI kaTADa nIlI lapa, ghI amApiyo khAya / hAtha vaitara Atara, a koTaDiyA jAya / / veto pUcha ne nasI, nILo ghor3o kAya? gayA IDarI cAkarI, diyo IDarai rAva / / Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107-116] rAThauDArI ghAtAM uraLI cAro rAikA, mhArA bhAlArI chAha / - / / jo jAsI to ANasU, bAbA mehArI bAha // 108 sekhojI gAgojI eka dina jharaNAme bhIra vATa jaLachATAro khela kiyo bhAjaNarI donAnU parata bole-bole bhArI huvo jada sekhojI dhUsala karaNo vicAriyo A khavara pAya rAvajI gAgojI sekhAjInU kahyo-varaDa UgI jiNa jamIme uvA thAharI, bhuraTa jiName Uga uvA mhArI sekhAjIrai paradhAna Uhar3a haradAsa A vAta mAnI nhiiN| dUho-aka vacana haradAsa, UhaDa mana ANa nahI / gA~gau magaLo grAsa, ke sekhai sau sAmaTho / / 109 sekhaijI nAgorI khAna dolatiyo jiNanUM mAravADa mAthai ANiyo gAgojI phauja le sAmA gayA sevakI veDha huI. dariyA jorA hAthI phaujAra Age ho rAvajIrA hAtharo tIra lAgo U bhAgo dolatiyo hI bhAgo . sekho kAma Ayo deIdAsa nisariyo savata 1586 rA migasara suda 1 A veDha huI. pacAsa paThANa kAma AyA hAthI dolatiyArA ghaNA lUTANA rAvajIro umarAva kisano cApAvata pUrai lohai paDiyo rajapUta pAca AparA kAma AyA iNanU rAvajI thunADo diyo ghAvA upaDiyo dinA panarA rAmasaraNa huvo| 110 sekhA sUjAvatarai vasarA rAThoDa musalamAna huvA hADotIme nAharagaDharo dhaNI nabAba vAja hai| 111 cA~da-bAvaDIpU rAva gAgojI tIra calAyo ho sU goLame jAya paDiyo hai / 112 sIkarI rANA sAgArI hAra huI jada sArAhI kahI- rAva gAgo sAmala * hoto to rANArI phatai hotI / 113 savata 1588 rA jeTha suda 5 suragavAsa kiyo rAvajI zrI gAgajI / 114 savata 1588 rA jeTha vada 5 rAva gAgojI devaloka huvA / . 115 rAva gAgAjIrI rAjaloka sIsodaNI uttamade rANA udaisiMgharI bahana pIhararo nAva padamAvatI jyA padamasara taLAva karAyo jodhpur| 116 rAva gAgojI devaloka huvA jada sIsodaNIjI pIhara hutA pAca pohara sata rahiyo bhAI udaisiMgha baLaNa na divI pachai cittoDa jUhara huvo jada jUharame baLiyA / Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 vAMkadiAsarI khyAta [157-128 117 devaDI mANakadejI pIhararo nAva padamAbAI jiNarai beTA tIna-mAlade 1, vairasala 2, mAnasiMca 3 / 118 gAgojIrI beTI rAya kavaravAI cittoDa vikramAItanU prnnaayii| 119 gAgAjIrI veTI sonabAI jesaLamera rAvaLa lUNakaraNanU prnnaayii| rAva mAlade 120 rAva mAladejI savata 1568 rA posa vada 1 ro janama . savata 1588 rA sAvaNa suda 15 pATa vaiThA rAva mAladejI sabata 1592 rA mAha vada 2 nAgora khAnU mAriyo, nAgora liyo . savata 1594 rA asADha vada 8 sivAgo liyo, DugarasI jaitamAla kanAsU savata 1596 rAvajI vIrA sIvalanU mAra bhAdrAjaNa livI / 121 savata 1598 vIkAnera liyo kUpojI phauja le gayA hutA caita vada 5 jaitasI mAriyo . savata 1598 caita vada 12 rAvajI padhAriyA bIkAnera . jUjhaNU phanapura kUpAjInUM vadhArAme diyaa| 122 patroLI abho jAjAvata mAladejIrai kaametii| 123 savata 1602 rAvajI DUMgarasI mIrota kanAtUM kivI phlodhii| 124 savata 1608 rAvajI pohakaraNa livI / 125 jaitainI kUpaijI vIramade dUdAvatanU meDatai riyAsU ajamairasU DIDavANA mAhasU vAlI mAsU kaaddhiyo| bolA vIramadejI kahyo- kUpAjI | aThAsU to thAharo kADhiyo nahI jAsUM , marasU kupaijI kahyo- to mArasA jada jaitejI kUpAjInU kahyovIramadenU mAraNo nahI, vIramade vaDo rajapUta hai, jIvato rayo to kayAhikanU mANa ApaNo maraNa sudhaarsii| 127 uThAsU vIramade mAivarA pAtasAha kanai gayo uNa kharacI divI pachai pUravameM jAya sUra pAtamAhanU aanniyo| 128. sUra pAnasAha Ayo jada vasI mirohI melI asI hajAra ghoDAsU rAvajI bAbara jAya DerA kiyaa| dUho-sAha Alama mAvAhiyo, mAlo amaLImANa / vai patamAha ka IgviyA, piDa dAkhavasI paann| 126 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128-138] rAThauDArI vAtA kUpa kahyo dUho-tU ThAkara dIvANa tU, to Ubhai saha kajja / ___ rAja sivAro mAlade, karaNa maraNa chaLa ljj|| 129. cApo jaiso bhairUdAsota jalAla jalUkAro ghoDo pAtasAharA mUDA Age lAyo. pachai rAva mAladajI sAtha pIpaLoda gyo| 130 bhATI sAkara sUrAvata ajameraro kilAdAra huto. ajameraro gaDha chUTo jada maraNa mADiyo ho piNa cAkarA maraNa diyo nahI asura pAtasAha jodhapuraro gaDha liyo jada gaDha mAthai kAma Ayo, gaDhame chtrii| 131 rAThoDa rAmasigha UhaDa, rAThoDa sIkara jaitasiMghota UdAvata ityAdika gaDha Upara kAma aayaa| 132 sUra pAtasAha varasa 1 jodhapurarai gaDha rahyo savata 1601 posa vada 5 deharo - pADa masIta kraayii| 133 pachai gokuLa zAsa pAja vadhAvI, taLAvarI rAga bhraayii| 134. sUra pAtasAha gayo mAravADasU jada bhIgaisara pAca hajAra ghoDA thANo rAkha gayo, rAvajI jodhapura AyA thANAna veDha' kari ugamo itarA rAvajIrai kAma AyA-rAThoDa Ubho varasiMghota mANasa 400 sU kheta rahiyo, rAvaLa hApho varasiMghota lohai para upaDiyo, rAThoDa abho hApho mANasa 800 ghoDArA asavAra oThI pALA mahevAsU sAtha lAyA hutaa| jaisigha bhairUdAsa cApAvataro lohe paDa upddiyo| 136 savata 1600 pAtasAha serasAhasU hAra rAva mAladejI sivANArI bhAkharA gyaa| 137 savata 1603 salemasAha muvo jada turaka jodhapuraro gaDha choDa khavAsapurai nasedalIkhA khavAsakhA kanai gayA maDovararA mALI gaDhame AyA, rAvajInU khavara divI rAvajI jodhapura padhAriyA pachai varasa sAta rAvajI meDatAna 135 laagaa| 138 savata 1610 rA vaisAkha vada 2 meDatA Upara rAvajI AyA meDatai kuDaLa taLAva mAthai jaimala rAvajIsU rADa kivI. jaimala vIramadevota daivajogasU jIto rAvajIrA ittA ThAvA minakha kAma AyA-dhano bhAramalota bAlo 1, rAThoDa nago bhAramalota bAlo 2, prathIrAja jaitAvata 3, rAThoDa jagamAla udaikaraNa 4, rAThoDa ,sUjo jaitasiMghota 5, sIhaDa pItho jasavata 6 / Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 bAMkIdAsarI khyAta [ 139-144 139 saMvata 1610 rA asADha vada 13 rAThoDa deIdAsa jaitAvatane kaMvara cadaraseNajInU mAladejI meDatA mAthai vidA kiyA jaimalajInU kADhi meDatA amala kiyo / 140 satrata 1613 hAjIkhAnapU rAjAjIrai adAvadI huI jada rAva mAladejI AparA umarAva hAjIkhArI madata meliyA jyArI vigata - rAThoDa devIdAsa jaitAvata 1, rAvaLa meharAja hAphAvana mahevAro dhaNI 2, rAThoDa jagamAla vIramadevota 3, rAThoDa jaitamAla jaisAvata cApo 4, lakhamaNa bhAdAvata 5 - ityAdika DoDha hajAra ghoDAsU meliyA / rAva 141 savata 1613 phAgaNa vada 12 hAjIkhAnasU rANA udesiMghajIraM adAvadI huI hAjIkhAna paThANa ho hAjIkhAna rAva mAladejIsU sAdhI mAladejI itarA ThAvA minakha hAjIkhAnarI madata meliyA - rAThoDa devIdAsa jaitAvata 1, rAThoDa rAvaLa megharAja hAphAvata 2, rAThoDa jagamAla vIramadevota 3, rAThoDa jaitamAla jaisAvata 4, lakhamaNa bhAdAvata 5 / 142 rANA udaisiMgharA sAyarI vigata - rAThoDa jaimala vIramadevota, rAva kalyANamala vIkAneriyo, rAvaLa pratApa vAsavALAro, rAvaLa AsakaraNa DUgarapura, rAvaLa tejo devaLiyAro, khairADo rAma jAjapuraro dhaNI, rAva rAmacadra toDarIro dhaNI, solakI rAtra surajaNa hADo vUdIro dhaNI, rAva durago rAmapurAro dhaNI, rAva nArAyaNadAsa / 143 rANAjIrA sAtharI vigata - rAThoDa jaimala vIramadevota 1, rAva kalyANamala vIkAriyo, 2 rAvaLa pratApa vAsavALAro 3, rAvaLa AsakaraNa DUgarapuraro 4, rAvaLa tejo devaLiyAro 5, khairADo rAmo jAjapura dhaNI 6, rAva rAmacaMdra toDarIro dhaNI 7, rAva surajaNa vUdIro ghaNI 8, rAva durago rAmapurAro dhaNI 9, rAva nArAyaNadAsa - utyAdika rANA kanai siradAra ajamerasa kosa 12 haramADo gAMva jaThai rADa maDI savata 1613 phAgaNa vada 12 rANAjIro umarAva vAlIso sUjo jasavatota rAThoDa devIdAsa jaitAvatare hAtha rahyo jaitAraNiyo tejasI DUsarasI UdAvataro rANAjIro umarAva AchI taraha kAma Ayo kheta hAjIkhAnaraM hAtha rahyo / 144. hAjIkhAna paThANasU savata 1613 rA phAgaNa vada 9 rANe udesigha veDha kivI jada 500 savArAsU rAvajIrA umarAva itA hAjIkhA sAmala huvA - rAThoDa deIdAsa jaitAvata 1, rAThoDa jagamAla vIramadevota2, rAThoDa jaitamAla jaitAvata 3, Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144-153 ] rAThauDAMrI vAtAM UhaDa jaimala jaitasighota4, rAThoDa prathIrAja kUpAvata5, rAvaLa megharAja hAphAvata 6, rAThoDa mahemadAsa ghaDasiMghota7, rAThoDa lekhamaNa bhAdAvata 8 / 145 haramADe rANA udaisiMghajIro umarAva sUjo vAlI ho jiNarai deIdAsa jaitAvatarai hAtharI barachI lAgI sUjo kheta paDiyo jaitAraNiyo tejasI DUgarasighota rANAjIrai kAma Ayo rANAjIrI phauja bhAgI rAvajIro sIdhala dedo raNadhIra kAma aayo| 146. savata 1613 rA phAgaNa vada 12 ajamerasU kosa 12 haramADo jaThe rADa huii| rANA udaisighajIro umarAva nADULAIro dhaNI bAlIso sUjo jasavatota mArANo rAThoDa deIdAsa jaitAvatarai hAtha rahyo rAThoDa jaitAraNiyo tejasI DUgarasiMghota rANAjIro umarAva kAma Ayo rANojI jItA nahI, khAna jiito| 147 rAvajI sAthai pahucAvaNa jaipura AyA hutA uTha jAsUsA khavara divI khAna jIto rAvajI meDatA mAthai AvaNarI tyArI kivI jada jAsUsA~ khabara divI-meDato khAlI hai, jaimalaro koI nahI hai meDatAme savata 1613rA phAgaNa suda 12 rAvajI meDate padhAriyA jaimalarA mANasa bAbarai girarI samALa keI dina rahiyA rAvajI haLa jotAya meDatiyArI jAyagA paDAya nkhaayii| 148 rAvajI jaitAraNa hutA jaitAraNasU DoDha hajAra ghoDo hAjIkhArI madata meliyo ho hAjIkhAna jIto. au samAcAra rAvajIsU mAlama karAyA rAvajI meData padhAraNarI tyArI kivI jada jAsUsA~ khabara divI-jaimalajIro koI AdamI meDanAme nahI hai savata 1613 phAgaNa suda 13 meDatai pdhaariyaa| 149 jaimalajIrA mANasa girarI vAvarai sameLa keIka dina rhaa| 150 haLa jonAya rAvajI meDatiyArI jAyagA~ pddaayii| 151 savata 1614 meDatai mAlakoTarI nIva dirAyI savata 1616 mAlakoTa sapUraNa vaNiyo jada rAThoDa deIdAma jaitAvatanU sAtha ghaNAsU mAlakoTa thANe raakhiyo| 152 savata 1618 rA Asoja vadame rAThoDa deIdAsa jaitavAta, rAThoDa pano nagAvata jALoragaDha liyo malika vUDhanakhAnU kADhiyo Asoja suda 5 kavara cadaraseNa jALoragaDha cddhiyo| 153 pachai jemalajI vadhanorasU jAya akabara pAtasAharA umarAva mirajA saraphuddInanU __ pAtasAhI lasakara sameta meDate mAladejIrA sAtha sAma ANiyo saMvata Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMkIdAsarI syAta [153-158 1618 rA caita suda 5 rAvajIrA sAthasU laDAI kivI . phatai mirajArI huI, rAvajIrA umarAva kAma AyA jyArI vigata-rAThoDa deIdAsa jaitAvata1, rAThoDa mahesa pacAiNota karamasiMghota 2, mAgaLiyo vIramadeva 3, rAThoDa bhAkharasI DUgarasighota 4, 5, rAThoDa goDada rANAvata 6, rAThoDa amaro rAyAvata 7. rAThoDa jaimala tejasiMghota 8, rAThoDa bhANa bhojarAjota rUpo 9, rAThoDa mahesa ghaDasIhota 10, rAThoDa pUraNamala prathIrAjota 11, rAThoDa bhAgva rasI jaitAvata 12, gaThoDa IsaradAsa rANA akhairAjotaro 13, rAThoDa tejasI sIhAvata 14, rAThoDa pato kUpo maharAjotaro 15, rAThoDa mahamo rAmAvata 16, rAThoDa amaro AsAvata 17, rAThor3a amaro rAmAvata 18, rAThoDa acaLo bhANota 19, rAThoDa sAgo raNadhIrota 20, rAThoDa IsaradAma ghaDasIhota 21, rAThoDa rAyasiMgha ghaDasIhota 22, bhATI tilokasI paravata ANadotaro 23, rAThoDa hamIra UdAvatavAlo 24, rAThoDa bhIma dUDhAvata vAlo 25, rAThoDa akho jagamAlota 26, kAka cAdAvataro 27, rAThoDa jaitamAla pacAyaNota meDatiyo 28, bhATI pItho aNadota 29, rAThoDa rANo jaganAyota 30, sAkhalo tejasI bhojAvata 31, rAThoDa prithIrAja 32, sighaNa akhairAjaro 33, cahuvANa jaitasI 34, vIrama dUdAvataro 35, mAgaLiyo dedo 36, rAThoDa raNadhIra rAyamalota 37, jagamAlajIro cAkara AsAmI 38 ArA rajapUta chava kAma AyA mirajAro sAtha ghaNo kAma Ayo kheta mirajAra hAtha rayo meDato liyo| 154 rAvajI kavara caMdraseNajInU meData devIdAsajI kana meliyo rAThoDa prathIrAja kUpAvata 1, sonagaro mAnasiba akhairAjota 2, rAThoDa sAvaLadAsa 3 aura hI umarAva kUvarajIrai sAyai meliyA, doya hajAra ghoDA sAthai meliyaa| 155 rAvajI kahyo-veDha karaNaro Dhava huvai to veDha kIjyo, nahIM to devIdAsajIna lenai urA Avajyo a meDate gayA pAtasAhI phauja sabaLI dekhI A DerA pAchA kiyA, devIdAsajI muraDa mAlakoTame paitthaa| 156 magalA mAlakoTa gheriyo rAThoDa sAvaLadAsa udaisiMghota magalA sAthai paDiyo. cAkara khATame ghAla le nisariyA mugala lArai caDhiyA cyAra kosa mAthai Aya paDiyA sAvaLadAsa bhalI bhAta kAma aayo|| 157 mAlakoTa ghero mugala nita DhovA karai rAvajI nita deIdAsajInU likhai-the to thAro nAva karo ho piNa mhArI ThAkurAI khovo ho| 158 savata 1618 ga phAgaNa vada ghero lAgo mAlakoTaro vuraja oka suragasU uTiyo . mugala hallA Upara hallA karai jada jaimalajIsU saraphuddIna bAta Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158-162 ] rAThauDa vAtAM karI mAlakoTa bAra devIdAsajI nisariyA. jaimalajI saraphuddIna mAlakoTarI pola Age UbhA dekha rAvajI devIdAsajInU divI hutI bArA khijamatadArarai kane hutI oka mugala badUka leNa bhUMbiyo jada kaDiyALI gaMDI mugalarai mAthai jaDI. gaiDIrA lagaNAsU nAkame bhejI nisarI mugala mara gayo / 159 o kAma dekha jaimala saraphuddInanU kahyo - devIdAsa jIvato jodhapura gayo to rAvajInU Apa Upara jarUra le AvasI, iNanU mAra leNo, Asala karo. saraphuddIna jaimala phauja le caDhiyAM gAva sAtaLiyA vAsai jAya pohatA ArI phaujaro nagAro A goidadAsajI suNa, ghoDA ThAmiyA satrata 1618 rA caita suda 15 veDha huI rAvajIrI phaujarA itarA kAma AyA rAThoDa deIdAsa jaitAvata 1 rAThoDa pUraNamala prathI rAjota 3 rAThoDa sahaso urajaNota 5 rAThoDa pato kUpA maharAjotaro 7 rAThoDa netasI sodAvata 9 rAThoDa acaLo bhANota 11 rAThoDa amaro rAmAvata 13. jaimala tejasighota 15. rAThoDa mahesa pacAyaNota 17 rAThoDa mahesa ghaDasiMghota 19. mAgaLiyo vIrama 21. rAThoDha bhAkharasI jaitAvata 2 rAThoDa jaitasI urajaNapacAyaNota 4 rAThoDa IsaradAsa rANAvata 6 rAThoDa bhANa bhojarAjota 8 rAThoDa rAmo bhairUdAsota 10 rAThoDa goidadAsa rANAvata 12 rAThoDa sahaso rAmAvata 14 rAThoDa bhAkharasI DUgarota 16 rAThoDa raNadhIra rAyasiMghAta 18. rAThoDa IsaradAsa ghaDasighota 20. sAkhalo tejasI 22 bhATI pItho 24. bhATI tilokasI 23 khAtI bhAnIdAna 25 rAThoDa sAgo raNadhIrota 27 rAThoDa rANo jaganAthota 29. bATa jIvo 31. bAraTa jAlapa 26. rAThoDa rAjasI ghaDasiMghota 28 bhATI pirAgadAsa bhAramalota 30 turaka hamalo 32 / 17 160 A veDha huvA pachai rAvajI meDatA mAthai kaTaka kiyo nahI / 161. savata 1618 rA caita suda 15 rAThoDa jaimala mirajai saraphuddIna gAva sAtaLi - yAvAsa rAvajI mAladejIrI phaujasU jaga kiyo rAThoDa deIdAsa jaitAvata vagerai rAvajIrA ghaNA umarAva mArANA / 162 devIdAsa jaitAvata kanai ghoDA pAcasai hutA nai jaimala kanai mirajA saraphuddIna kanai ghaNI phauja hutI devIdAsa rustama jyU jaga kara kAma Ayo / Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMkIdAsarI khyAta [ 163-172 163. A veDha huvA parcha meDatA mAthai rAvajI kaTaka kiyo nahI / 164. savata 1619 rA kAtI suda 15 rAva mAladejI devaloka huvA. iNa rADa huvA pacha AThavai mahIne rAva mAladejI devaloka huvA / 165 rAva cadaraseNajIrai bhAiyAsU aNavaNata rahI jiNasU meDatAro nAMva na liyo| 166 saraphuddIna dilI gayo jaimalaro veTo vIThaLadAsa meDatArI jAgIrI mujAba ghoDA rajapUta le pAtasAha akabararI cAkarIme gayo / 167 sAbhara 1 sojata 2 meDatA 3 khATU 4 vadhanora 5 lADaNU 6 rAyapura 7 bhAdrAjUNa 8 nAgora 9 sivANo 10 lohagaDha 11 jekhaLa 12 vIkAnera 13 bhInamAla 14 pohakaraNa 15 vADhamera 16 raivAso 17 kAsalI 18 jojAvara 19 joLI 20 lAraNo 21 nADoLa 22 phaLodhI 23 sAcora 24 DIDavANo cATasU 26 phataipura 27 amarasara 28 sameIgAma29 khAvaDa 30 vaNavIrapura31 TUkaToDo 32 ajamera 33 jAjapura 34 udaipura 35 bhArAdo 36 - ittA ThikANA rAva mAladejI liyaa| 168 : saMvata 1619 rA kAtI mudI 12 jodhapura rAva mAladejI devaloka huvA / jodhapura, sojata, pohakaraNa rAva cadrasenarai, phaLodhI sdaisigharai, sivANA rAyamalarai rhyaa| rANiyAM aura saMtAna 169 umAde bhaTiyANI rAvaLa lUNakaraNarI beTI jiNanai savata 1593 rA vaisAkha vada 4 rAva mAladejI jaisalamera jAya paraNiyA / savata 1595 ajamera mAhe rUsaNo hudo| savata 1604 rAmakavaranai desoTo huvo jada sAthe gyaa| savata 1615 rA kAtI suda 15 rAvajI lArai vlii| keLavai rAyajIrI vasI mAhe / 170 , kachavAhI lAchaLade, bhaTiyANI umAde-A donA rAvajI mAladejI lArai sata kiyo, mevADare gAMva kelvai| umAdejI lAchaLadero beTo rAma jiNanU srApa diyo / 171 sarUpade jhAlI moTA rAjArI mA jiNa taLAva karAyo savata 1615 mAha vada 5 pratisTA kivI nAva sarUpasAgara loka vahUjIro taLAva kahai / 172. sarUpade jhAlI caMdraseNajIrI mA caMdraseNajInai srApa diyo- "tai morne rAjarA vaMdovasta vAsatai rAvajIsU vaLaNa na divI so thAro rAja mata rahe jo rAvajI lArai matame na baLI / " Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173-184] rAThauDArI vAtAM 173 pAtararA peTarA doya-mahema 1, DugarasI 2 / 174 oLagaNairA beTA ATha-tilokasI 1, jaimala 2, lakhamIdAsa 3, rUpasiMdha 4, tejasiMdha 5, ThAkarasI 6, IsaradAsa 7, netasI 8 / 175 rAThor3a rAyamala rAva mAladero, so bUMdIrA dhaNI hADA rAva surajanarI beTI prnniyo| 176. deharo rAva surajaNa jiNarI beTI ratanakavara rAyamala mAladeota prnniyo| 177, rAyamala rAva mAladeotarA beTArI vigata-kalyANadAsa 1, pratApasI 2, kAnha 3, baLabhadra 4, sAvaLadAsa 5 / 178 savata 1664 sivANe kalo rAyamalota rANiyArI jamara kara sAta jaNAMsU kAma Ayo mAdho pAtasArI DoDhI puugo| 179 kalyANadAsa rAyamalota lAhorame akasadI pAtasAhI cAkaranU bhAra sivANe caDhiyo. pAtasAha moTA rAjAnU AgyA divI-- 'iNanU mAro' jada sivANA mAthai gayA kavara bhopata 1, kavara jaitasiMgha 2, .... 3, rAvaLa megharAja 4, rAThoDa vairasala prathIrAjota 5, mahamadakhA jAvArI 6 ityAdika ghaNA sAthai hA / - 180 paravatasiMgha devaDo mehAjaLota rAva kalAro bhAI kalyANadAsajI rAtIvAso diyo jada maaraanno| 181 khIcI gaNesadAsa kalA rAyamalotaro mAtho kATiyo / uraLI cAro rAikA, mhArA bhAlArI chAhi / jo jAsI to ANasU, bAbA mehArI bAhi // 182 kalAjIrA hiMDoLA kANANe kA? nIpajai, sivANe bharIjai bhoga / kAkai bhatIjai mAriyo, kAThA gahuvArai lobha / / rAto vAgo pahariyA, kavaLI mUchAro mANa / jyA dITho tyA sAlasI, rAyamalaro kalyANa // 183 ratanasI rAva mAladero savata 1589 rA Asoja suda 8 janama. ratanasIrA beTArI vigata-sAdUla 1, suratANa 2, sudaradAsa 3, jaitasI 4, daLapata 5, nAtho 6, pacAyaNa 7 / 184 mahesa rAva mAladero, TIpU pAtararo beTo mAno gUgo rohila rahato jiNarI beTI TIpU mahesadAsarai beTA tIna-rAmadAsa 1, dUdo 2, kalyANadAsa 3 / Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 vAMkIdAsarI khyAta putriyAM 185 rAjakavarI bAI bUdI hADA suratANanU paraNAyI hutI. rAvajI AparI hADInU mArI hArDa vAIna mArI. jadasU paraNIjaNa paraNAvaNarI aTaka huI / [ 185-197 186. vAI pohapAvatI DUgarapura rAvaLa AsakaraNanai paraNAyI hutI uvA rAvaLajI sAthai vaLI / 187 hAsavAI kachavAhA lUNakaraNanai paraNAyI, veTo jAyo manohara rAva sajanIvAI rAvaLa hararAjanU jesaLamera paraNAyI. beTo bhIma rAvaLa, idrAvatIvAI gavALera rAjA kachavAhA AsakaraNanU paraNAyI / 188 bAI vAlhavAI UmarakoTarA soDhA rAyasalanU paraNAyI, pachai jodhapura AyI, sAvata kuvo paTai / 189. vAI kanakA gujarAtarA pAtasAha suratANa mahamadatU paraNAyI. pAtasAha muvo jada jesaLamera sajanA vAI kanai Aya rahI / 190. ratanAvatI bAI hAjIkhA~nU paraNAyI hAjIkhA muvo jada cadraseNajIrA vikhA mAhe AyI thI pachai moTA rAjAjIreM jodhapura oja AyI. savata 1649 muyI parcha nAgora melI uThe gumaTI hai / 191 lAlavAI sUra pAtasAhanU paraNAyI / 192 amarasararA sekhAvatArI bhANejI, rAva rAmArI bahana jasodAbAI nAgorI khAnU raNAya / 193 mAnasiMha gAgAvatasU hamatI dIThI jiNasU hADI dropadI mahala vArai kaDhAya mArI / 194 pAtararI beTI rukhamAvatI pAtasAha akabaranU paraNAyI lakhamI bAharalI oLagaNa nagA bhAramalotarai gharame paiThI nagA lAre baLI | rAva caMdraseNa 195. savata 1589 rA sAvaNa suda 8 candraseNaro janama savata 1618 rA posa suda 6 mAladerai TIkai baiThA. savata 1637 rA mAha suda 7 sariyAyarI gALame rAja devaloka huvo / 196 savata 1618 lohAvaTa candraseNajIrai nai udesiMhajIrai veDha huI rAvaLa megharAja hA` `vatarA hAtharI barachI udasiMhajIrai lAgI jada kalojIsU udaisiMghajI akabara kanai gayA gavALera kanai samakhaLI ThikANa paTo pAyo / 197. moTA rAjArai hAyarI varachI candraseNajIraM lAgI. rAvaLa megharAjarai hAtharI varachI moTA rAjArai lAgI lohAvaTarai kheta / Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198-208] rAThoDAMrI vAtAM 21 198. moTA rAjArai sAmai khavai barachI lAgI. ghoDo paDiyo, jada khIcI. . . . . re ghoDai sAhaNI nAdai upADi caDhAya kADhiyA / 'jogA Upana jUvaTo Udo velai Ala' 199. jogo sAdAuta mADaNota rAjAjIrai kAma Ayo / 200 nAgora pAtasAha akabara jada moTArAjA nai rAva cadraseNajI aka huvA, rasAbhAsa meTiyo moTo rAjA nai kavara rAmasiMgha akabara kanai rahyA. candraseNajI bhAdarA jUNa gayA.. kavara ugaraseNa bUdI gayo / 201 savata 1618 rA posa suda 9 rAva candaraseNajI akabararo umarAva khAna jahA~ jiNanU jALora sUpiyo / 202. savata 1620 rA jeTha suda 12 rAva rAma pAtasAha akabara umarAva hasana kulIkhAnU jodhapura rAva cadaraseNajI mAthai lAyo, rAvajI kanAsU sojata iNa rAva rAmanU diraayii| 203 saMvata sauLAsai bIsa 1620 rA caita vada 4 rAva rAma husenakalInU ANa pAlI mArI sonagaro mAnasigha akhairAjota nikaLiyo so udaipura gyo| 204 saMvata 1622 rA migasara vada 4 rAva cadaraseNa hasanakulIkhAnU gaDha jodhapura suupiyo| savata 1632 rAva cadaraseNarA rajapUtA sahabAjakhAnai sivANAro gaDha tuuNpiyo| 205. rAva cadrasegarI vahU sIsodaNI surajanade rANA udaisiMghajIrI beTI sojatarai gAva sivarADa hutI pacoLI neto bhaDArI mano kanai hutA moTArAjArI vahU kachavAhI manaragade kuvarajI sUrajasiMghajIrI mA sivarADa sIsodaNIjIne leNa AyA sIsodaNIjI jodhapura AyA pachai mathurAjI padhAriyA / 206 rAva cadaraseNarA beTA doya- AsakaraNa 1, rAmasiMgha 2 niravasa gayA ugaraseNa cadaraseNotaro vasa rhyo| 207 ugaraseNarA beTArI vigaMta-karamasena 1, kalyANadAsa 2, kAnha 3, karamaseNara paTo aka bAra sojata * * ho dikhaName paThANa khAnajahAsU mAmalo huvo jaThe karamaseNa kAma aayo| 208 karamaseNa UgaraseNotarA beTArI vigata-kisanasigha 1, syAmasiMgha 2, rAjasiMgha 3, kusaLasiMgha 4, baLabhadra 5, mukanadAsa 6, hararAma 7, rAmasiMgha 8, mohaNadAsa 9, giradhara 10, dharamasena 11, jaganAtha 12 / Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 vAMkIdAsarI khyAta [ 209-223 209 sIsodaNI surajaNadero veTo AsakaraNa savata 1637 rA mAha sudame rAva caMdaraseNarai TIka baittho| 210 mavata 1639 rA caita suda 2 sAraNa gAvame bhAI ugaraseNa kaTArI calAyI. AsakaraNa mArANo * * *sata kiyo, uNahIja dina AsakaraNa rAvara rajapUta sekhai sAkarota ugaraseNarA hAthasU kaTArI jaDakI ugaraseNarai calAyI AsakaraNa pahalAM ugaraseNa muvo| 211 kavara rAmasiMgha narUko rAjAro bhANeja / 212 pAtasAha akabara kAvalame jada rAyamigha caMdaraseNotanU sojata diivii| 213 rAmasiMgha caMdaraseNota kAma Ayo, tIna rANiyA satI huI sojatarA taLAva _vepailAva Upara saMvata 1637 rA magara vada 3 - kachavAhI rAjA AsakaraNarI veTI 1, sonagirI bhANa akhairAjotarI veTI 2 / 214 saMvata 1636 bhAdarAjaNa Apa rAva cadaraseNajI vikhA mAhe devar3A vijA hararAjotanU paraNAyI jomaitiivaaii| 215 caMdaraseNajIrI veTI AsakavarIbAI kachavAhA mAnanU prnnaayii| 216 veTI rukhamAvatI vAI pAtasAha akabaranU Dolo meliyo| 217 saMvata 1626 rA posa suda 6 cadaraseNajI AparI beTI karamaitIbAI rANA udaisighanai prnnaayii| 218, karamaitIvAI rANA udaisiMvajInU prnnaayii| khAM nAgorInU paraNAI dhanabAI / rAjA udaisiMgha 220 savata 1594 rA mAha suda 13 ravi rAjA udai sigharo janama / 221 savata 1627 rA sAvaNa suda 15 udaisiMghajI akabararai cAkara rhyaa| 222 moTai rAjAjI 16 AdamiyA sameta maiNA hararAjiyAnu jodhapura gaDha mAthai mAriyo. savata 1642 rA jeTha mAhe jada surajamala khImAutara goDe Tharar3o lAgo sojata moTArAjAjInU huI jada vagaDI vAgha prathIrAjotana pAtasAhajIrI diyoDI hutI nai kaTALiyo bhopata deIdAsotarai huto| 223. savata 1641 moTe rAjA rAva suratANa sirohIro dhaNI jiNa mAthai pesakasI pIrojI lAkha doya nai ghor3A 13 tthhraayaa| 219 .. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224-232] * rAThauDArI vAtAM 224 navA peTai aulame bAI rAThoDa kisanA devaDA sAmaMtasI nogAriyA nai devar3o sAmadAsa sUjAvata devaDA prithIrAjaro bhAI oLiyA rAThoDa bhopata pAtAvata. UhaDa gopAladAsa sAthai jodhapura meliyaa| 225. savata 1640 nabAba khAnakhA moTArAjA udaisigha rAjapIpaLA veDha huI gujarAtaro pAtasAha mudapharana bhAja gujarAta dilI kAre ghAlI savata 1641 rAjapIpaLA mudaphara pAtasAha bhAgo khAnakhA Agai jada moTA rAjAjIrA cAkara bhATI sAdULa mAnAvata goidadAsajInA bhAI sorAsU bliyo| 226 samADalI paTai bhAI amala kiyA jada gUjarAsU veDha huI rAjAjIrA doya manakha mArANA samADalI sobhAnU sIkadAra kiyo / 227 palAsaLo 1, gUjarAvAsa 2, dhuNalo 3, jogAvAsa 4, bhiToro khurada 5, buTelA 6, hAphata 7, koTaDo 8, jAijo 9, rIsANiyo 10 - au gAva dasa sojatarA kalA karaNarAjotarA diyoDA cAraNAnU moTe rAjA uthApiyA jada bAraTa akhai sAkara ADhe durasai dharaNo kiyo akhai durasai gaLe ghaalii| 228. cAhaDavA 1, rahataDI 2, borataDI 3, sugAliyo 4, godhAvasa 5, bhevalI 6, khAriyA 7, giravariyo 8, AkaDAvasa 9, vAsaNI 10, goDAga 11, bhiNAvaNo 12 - a gAva bAmaNarA uthaapiyaa| savata 1651rA asADha suda 15 rAjA udaisiMghajI lAhora devaloka huvaa| pAtasAha akabara nAva baiTha satiyA~na dekhavA Ayo jiNa pahalA lApo diyo. pAtasAha kavara sUrajasiMghajInU vIjAhInU dilAsA divI kayau, saraba kAja kara pachai mhA kanai aavo| , sauLesai ikkANavai, suda pUnama AsADha / devaloka Udo gayo, gagaharo avagADha // rANiyAM 230 baDI bahU soLakaNIjI sAvatasIjIrI beTI, soLakiyAnUM vaira bhAgo jada paraNiyo mottoraajaajii| 231 kachavAhA rAjA AsakaraNarI beTI bajaragadejI moTorAjA paraNiyo jyArA putra surajasiMghajI huvaa| 232 moTArAjA udaisiMgharai beTA sUrasiMgha 1, akhairAja 2, bhagavAnadAsa 3, naraharadAsa4, sagatasiMgha 5, bhopata 6, daLapata 7, jaitasiMgha 8, kisanasiMgha9, jasavatasiMgha 10, Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 vAMkIdAsarI khyAta [232-247 kesodAsa 11, rAmasigha 12 ,pUraNamala 13. soLe sirdaar| ' 233 bhagavAnadAsa bhopata sIsodiyArA bhANeja / 234 rAjA udaisighajIro kaMvara bhopata jiNanU masUdai paramAra sAdULarai veTa mAriyo rAjA mAnarai o mAmAro veTo bhAI jiNasU mAna mahArAja sUrajasiMghajIsU kahI vaira bhaMjAyo sAdULarI beTI mahArAja sUrajasiMghajI paraNiyA. pavArajI mahArAja sAthai vliyaa| 235 moTArAjAro naraharadAsa jiNarA veTArI vigata - kalyANadAsa 1, jaganAtha 2 / 236 savata 1614 Asoja vadI 4 janama bhagavAnadAsaro savata 1615 rA kAto suda 12 muvo| 237 moTArAjAro bhagavAnadAsa jiNarA beTArI vigata -- goidadAsa 1, gopALadAsa 2, vaLarAma 3, acaLadAsa 4 / 238 moTArAjAro mohaNadAsa jiNarA veTArI vigata - pratApasiMgha 1, savaLasigha 2, sAdUlasiMgha 3. savata 1628 janama savata 1667 kaTArI khAya muvo| 239. sekhAvatAro bhANeja akhairAja samAvaLI thakI khIcIvADAme kAma aayo| 240? sagatasiMgha bhATiyAro bhaannej| 241 jaitasiMgha, mAdhosigha, movaNadAsa, kIratasiMgha - cyArU amarasararA sekhAvatArA bhaannej| 242: mAdhosiMgha moTArAjAro jiNarA beTArI vigata - kesarIsigha 1, mahAsigha 2, bihArIdAsa 3, savata 1632 kAtI vada 5 janama / 243 moTArAjAro jaitasiMgha jiNarA veTArI vigata - harisiMgha 1, amaro 2, kanIrAma 3.pemasiMgha 4, bhAvasiMgha 5, rAjasiMgha 6, govaradhana 7, vijaisiMgha 8 / 244 daLapata moTArAjAro jiNarA veTArI vigata - mahesadAsa 1, kanIrAma 2, rAjasiMgha 3, jasavata 4, pratApasiMgha 5, jujhArasiMgha 6 / 245. savata 1654 rAThoDa vaLapata moTArAjAro lAhora tho. kurakheta sUdho doDiyo budelA raNa dhavaLa vAsa bhATI goidadAsajI bhulAyo budelo hAtha na aayo| 246 ittA rAThor3a sAtha hutA rAThoDa bhagavAnadAsajIrai rAThoDa daLapata rAjAvata 1, kisanasiMgha rAjAvata 2, rAva sagatasiMgharo sAya bhATI goidadAsa mAnAvata / 247 savata 1667rA posa suda 11 rAThoDa bhagavAnadAma moTArAjAro veTo jiNarA vairama vudelo daLamAha rAjA haravaLa ro vaiTo itarA mila maariyo| Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248-262 ] rAThausit vAtAM 25 248 rAThoDa goidadAsa bhagavAnadAsota rAThoDa rAghodAsa naraharadAsota rAThor3a bhojarAja narANadAsota, rAThoDa jaganAtha kalyANadAsota, rAThoDa bhagavAnadAsa vAghota, hula megharAja bhADAvata, rAThoDa ke savadAsa dikhaNI / 249 moTArAjArI beTI kamaLAvatIbAI maUrA khIcI rAva gopALadAsanU paraNAyI / 250. prANamatIbAI DUgarapuraro rAvaLa sahasamala jiNaro beTo karamasI jiNanU paraNAyI / 251 daLapatajIrI bahana kisanAvatIbAI kachavAhA rupasI vairAgararo beTo tilokasI jiNanU paraNAyI / 252 cAvaDArI bhANejI rukhamAvatIbAI kachavAhA rAjA mahAsiMghanU paraNAyI / 253 bhATI sUrajamala lUNakaraNotarI beTI rANI sajanAbAI jiNarI beTI rAjakavara bhANa sagatAvatanU paraNAyI / 254. satokhadejIrI dUjI beTI satabhAmAbAI haLavada jhAlA cadaraseNanU paraNAyI / 255 kachavAhA rAjA rAmasiMghanU paraNAyI soLakaNIjIrI beTI tIna / 256 rabhAvatIbAI bhATI khetasI mAladeonanU paraNAyI / dhanatrAI nU / 257 rUpakavara vAI gvALera paraNAyI beTo naraharadAsa | 258 kachavAhI rAjAvata gvALerarA rAjA AsakaraNarI beTI manaragadejI jyA~rA beTA sUrajasiMghajI, kisana siMghajI, beTI bAI mAnA pAtasAha sAhajahArI mA / 259 savata 1644 mAnIbAI sAhajAdA jahA~gIranU paraNAyI / rAjA sUrasiMghajI 260 savata 1627 rA vaisAkha vada 7 ro janama sUrajasighajIro, savata 1657 rA asADha vada 11 lAhora pATa baiThA, savata 1676 rA bhAdavA suda 8 rAma ko dikhaName mahakararai thA / 1 261 savata 1627 rA vaisAkha vada 6 phaLodhI sUrajasighajIro janama savata 1626 sAvaNa vada 7 rAjA sUrajasiMghajIro janama savata 1659 asADha suda 95 sUrajasiMghajInU lAhora DerA TIko diyo / 262 savata 1668 pAtasAharI phauja dikhaNa mAthai jAvai, sArA rAjA, nabAba bheLA jada mahArAja sUrajasiMghajIro umarAva bhATI jogaNIdAsa goidadAsota jiNanU kacha, vAhA rAjA mAnasighajIrA umarAvarai hAthI sUDasU pakaDa ghoDAsU utAra moro kara dAMtAme poyoDI kaTArI vAhI hAthIrai kubhAthaLa lAgI, jogaNIdAsa muvo / Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMkIdAsarI khyAta [ 263-275 263 o hAthI rAjA mAna mahArAja sUrajasiMghajIra meliyo o hAthI pacha mahArAja sUrajasiMghajI udaipurame sAhajAdA khuramanai diyo / 264 o hAthI rAjA mAna rAjA sUrajasiMghajIrI nijara kiyo kitAIka varasA parcha o hAthI udaipurame mAhajAdA khuramarI nijara sUrajasighajI kiyo| 265 caturabhuja sevA rANA pratApa pranApItaro jiNanU savata 1669 sivANAro gAva pharamAvasa gAvA chavasUM barasa aka rahyo jodhANanAtha diyo|| 266 savata 1671 udaipura rANAjIrI muhima mahArAja sUrajasiMghajI sArya hutA rAThoDa prathIrAja valUota vaira dahiyo movaNadAsa rAva ratana hADAro cAkara ghare jAvato mAriyo itarA siradArA mila jyArI vigata-rAThor3a pirAgadAsa mAnasiMghota kAma Ayo prathIrAjajIrI bhIrA, naraharadAsa bhAgota, cApo vIThaLadAsa gopALadAsota / 267 dhAdhala pacAyaNa mUrasiMghajInU jahara na diyo, Apa piyo / 268 pacAyaNarai IsaradAsa, IsaradAsare manoharadAsa, manoharadAsarai vaiTA tIna-aka govadadAsa jiNarA phairU, dUjo udaikaraNa jiNarA sAla, tIjo kesavadAsa jiNarA mokaLAvasa / 269 saMvata 1676 rA mukala pakkhame dikhaName mahikararA DerAM sUrajasiMghajI devaloka huvaa| 270. savata 1676 rA bhAdavA suda dikhaNameM mahakararai thANe sUrajasighajI devaloka huvaa|| rANiyAM aura saMtAna 271 mahArAja sUrajasiMghajI lAhorarA DerA kachavAhA durajaNasALarI beTI sobhAga dejI paraNiyA pIhararo nAma kisnaavtiivaaii|| 272 savata 1680 rA phAgaNa muda 9 godhULIka sAvai paravejanU paraNAyI / 273 sekhAvata durajaNasALarI veTI ksinAvatIbAI sAsarAro nAma sobhAgadejI jyArA veTA mahArAja gajasiMghajI savata 1653 rA kAtI suda 8 janama lAhorameM huvo| 274 beTI vAI manabhAvatI sAhajAdA paravejanU paraNAyI, kachavAhA durajaNasALarA dohitA mahArAja gjmighjii| 275. mahArAja sUrajasiMghajIro rAjaloka DUgarapurarA rAvaLa sahasamalarI veTI pIhararo nAva jasodA, sAsarAro nAva sugtAgade jyAro veTo savaLasiMghajI / saMvata 1664 ro janama savata 1703 rA phAgaNa vada 3 rAma kahyo / Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276-289] rAThADAMrI vAtAM 27 276 bahUjI ahADI suratANadejI rAvaLa sahasamalarI beTI jyArA beTA sblsiNghjii| 277 rAjA savaLasiMghajI sUrasiMghota mahArAja gajasiMghajIrA choTA bhAI hai, aka hajArI manasaba, varasa 39 rI Umara huI / 278 sAMgA paramArarI dohitI bAI AsIkavarI cataragadejIrI beTI kachavAhA rAjA ___ bhAvasiMgha mAnasiMghotanU prnnaayii| 279 bhATI sahasamala mAladevotarI beTI pAravatIbAI amolakhadejI jyArI beTI mragAvatIbAI kachavAhA rAjA baDA jaisiMghajInU prnnaayii| 280. bhATI kelaNa goyadadAsarI beTI jogaNIdAsarI bahana sujANadejI mahArAja sUrajasiMghajI paraNiyA sALavaLI / rAjA gajasiMghajI 281 mahArAja gajasiMghajI savata 1652 rA kAtI suda 8 vahasapati janama. savata 1676 Asoja suda 10 pATa baiThA burahAnapurame savata 1694 jeTha suda 3 ravi rAma kahayo Agara havelI jamanArai upakaTha / 282 savata 1652 rA kAtI suda 8 rAjA gajasighajIro janama / 283 savata 1676 birahAnapura nabAba khAnakhA mahArAja gajasiMghajInU TIko diyo . AgarAsU pAtasAha jahAgIra sapada mAlA sAthai birahAnapura meliyo ho / 284 savata 1676 pAtasAha jahAgIra AgarAthI TIko burahAnapura meliyo mahArAja gajasidhajInai / 285. savata 1677 avara capU mahakara gherA diyo mahArAjA gajasiMghajI AchA huvaa| 286 savata 1678 khurama Ayo jada avara capUsU vAta ThaharI varasa doya vigraha rhyo| 287 savata 1681 rA kAtI suda 15 mahArAja gajasiMghajI sIsodiyA bhIma amara siMghotanUM jagame mAriyo / 288. savata 1681 kAtI suda 15 hAjIpura paTaNe gagA Upara sAhajAdA khuramathI veDha huI mahArAja gajasiMghajI sIsodiyA bhImanU mAriyo bhImarA ittA kAma AyA-sIsodiyo mAnasiMdha bhANAvata, kUpAvata kacharo, jasavata sAdULotaro 2 jaitAraNiyo haridAsarIyota 3 - rAThoDa rAghodAsa ghAvai paDiyo baLaota jaitAraNiyo bhIma kalyANadAmota sIsodiyo gokaLadAsa bhANAvata a ghAvai paDiyA jyAnU mahArAja gajasiMghajI upaDAyA jatana kara jivaayaa| 289 savata 1684 rA asADha vada 8 phataipura kanai sIsarAdhIrI gaDhI bheLI gajasiMghajIra sAtha jada itarA rAThoDa kAma AyA nabAna siradArakhAna pAtalAhI phoDaro Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 vAMkIdAsarI khyAta [ 289-301 mAlaka huto rAThoDa bhagavAnadAsa vAghota 1, rAThoDa gokaLadAsa visanadAsota 2, jaitAraNiyo dayAladAsa kalyANadAsota 3 vagere / 290 hADA iNa ThoDa ghaNA kAma AyA nai savata 1684 rA asADha vada 8 phatepura kanai sIsarALI gaDhI hutI / 291 zrI mahArAjAdhirAjajI zrIgajasighajI mahArAja kavara zrI jasavaMtasiMghajI vacanAtu Asopa koTA pata rAThoDa gajasiMghajI dIse suprasAda vAMcajo aThArA samAcAra bhalA chai thArA 1 292. mahArAjarI guNapacAsa varasarI Umara huI, cauIsa varasa rAja kiyo / rANiyAM 293 savata 1663 kachavAhA rAjA jagarUparI beTI kaliyANadejI ToDai jAya paraNiyA mahArAjakavAra gajasiMghajI pailo vyAva / 294 ToDai padhAra paraNiyA kaliyANadejI nAma | 295. savata 1663 asopAlavairo vihu mahArAja sUrasiMghajI bhATI goidadAsa mAnAvatanU diyA. iNahIja varasa toDai kachavAhA rAjA jaganAtharai rAjA gajasiMghajI paraNiyA sItaLArI pIDA ghaNI huI. goidadAsa mAnAvataro beTo mohaNadAsa kavarajI mAthai uvArANo kavarajI vaciyA, mohaNadAsa muvo / * 296 mahArAjakavara gajasiMghajI toDai kachavAhAraM paraNiyo uThe sItaLA nisarI sU sILa sAvaNa ApaDiyA jada goidadAsa mAnAvataro beTo movaNadAsa kuMvarajI mAthai toDai uvArANo kavarajIreM sItaLA AchI taraisU tUThI. movaNadAsa muvo / 297 kachavAhA rAjA mAnasiMgha bhAvasiMgha mAnasiMghota veTI sUrajade mahArAja gajasiMghajI Avera jAya paraNiyA jikA Agare mahArAja sAthai baLI | 298 saMvata 1669 mAha vada 5 kavara gajasiMghajI jesaLamera paraNIjaNa padhAriyA . bhATI goidadAsa sAthai huvo / 299 cahutrANa amaratade sikharA mahakaraNotarI beTI savata 1664 gAva khejaDalI pavAra paraNiyA mahArAjA gajasiMghajI / 300 cahuvANa sikharA mahakaraNotarI veTI amaratade savata 1664 gAva khejaDalI pavAra paraNiyA mahArAja gajasiMghajI / 301 cahuvANa sikharo mahkaraNota mahArAja gajasiMghajIro susaro / Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302-314] rAThauDaoNrI vAtAM 302 vaha sIsodaNI paratApadejI rukamAvatIbAI bhANa sagatAvatarI beTI savata 1664 mathurAjI vyAva huvo nAnai jhAbuArai rAjA kesaudAsa mArU paraNAyI gajasiMghajInU sa0 1679 jodhapura rANIpado pAyo magasara 5 mahArAja jsvtsiNghjii| 303 savata 1679 rA bhAdavAme sIsodaNI paratApadejI kavara jasavatasiMghajIrI mA jiNanU rANIpado diyo jodhapura padhAranai mahArAja gjsiNghjii| 304. vAghelo bAdhUgaDharo dhaNI rAjA amarasiMgha mahArAja gajasighajIrI cadrakavara prnniyo| 305 rIvA mukadapurarA rAjA vAghelA jiNa rAjA vIrAsiMghadeva vAghelo jiNaro rAjA vIrabhadraro rAjA vikramAdityaro amarasiMgha mahArAja gajasiMghajIrI beTI paraNiyo jodhpur| 306 anAro1, deso 2 - maiM donU bahanA mahArAja gajasiMghajIrI marajIrI * livii| jasavaMtasiMghajI 307. mahArAja jasavatasiMghajIro janama burahAnapura havelI savat 1683 rA mAha vada 4 burahAnapuraro janama mahArAja jasavatasiMghajIro / '308. mahArAjakavAra jasavatasiMghajI bUdI rAva catrasALajIrI beTI paraNiyA. dUjai dina mahArAja gajasiMghajI devaloka huvA kavarajI bUdIsU parabArA Agara gayA / 309. pAtasAhanU khabara huI- jasU AyA. jada sAhajAdA murAdabakhsanU Derai melanai mAtamapurasI karAyI phuramAyA sAhajahA-AchI sAyata joya hajara Avo savata 1694 rA asADha suda 4 somavAra pAtasAha umarAva doya DoDhI tAI meliyA uNA le jAya pAvA lagAyA zrI pAtasAhajI mahArAjana chAtIsU lagAya dilAsA divI sirapAtra motiyArI mALA de sadAmadaro manasaba de desarI sIkha divii| 310. savat 1695 rA asADha vada 7 jodhapuraro TIko pAyo jsvtsiNghjii| 311 savat 1694 rA asADha vada 7 TIko pAyo mahArAja zrI jsvtsiNghjii| 312 Agarai sAhajahA Aparai hAthasU mahArAja jasavatasiMghajInU TIko diyo / 313 Agarai sAhajahA pAtasAha mahArAja jasavatasiMghajInU TIko diyo jada umarAvAnU sirapAva diyo jyArI vigata314 rAThoDa rAjasiMgha khImAvatanai 1, rAThoDa ratana rAjasighotanai 2, rAThoDa bhAvasiMgha kAnhotanai 3, rAThoDa vIThaLa gopAladAsotanai 4, rAThoDa sundaradAsa rAyasiMghotanai5, rAvaLa bhAramala jagamAlotanai 6, rAThoDa jagatasigha rAmadAsotanai 7, rAThoDa Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMkIdAsarI khyAta [ 314-324 vanamALIdAsane 8, ADhA kisanA durasAvatanai 9, rAThoDa govaradhana cAdAvata kUpA 10 - A dasa AdamiyAna / 315 savat 1697 rA phAgaName cApo mahezadAsa sUrajamalota pradhAna huto mahArAja zrI jasavatasiMghajIrai / 30 316 mahArAja jasavaMtasiMghajI lohAIrA DerA savat 1698 rA Asoja suda 10 vAIsa ghoDA cAraNAnU nai siradArAnU diyA, doya lAkha-pasAva diyA, aka lAlasa khetasInU, dUjero ADhA kisanAnU / 317 zrI mahArAjAjIro sAtha le muhaNota viThaLadAsota gAva sIdhalArai * sudaradAsa, cApAvata lakhadhIra sIdhala vAgha AdamI 400 sU gAva .1 318 savat 1701 rA posa suda 7 mahArAjA zrI jasavaMtasiMghajI rai jvara nipaTa jora kiyo pAtasAha sAhajahA kUpAvata rAjasiMgha khImAvatanU hAthI jai jItavA diyo ho so hAthI mahArAjA dAna diyo viga rAmadAsa dikhaNI hamai cATasU rahe jiNanU rupiyA 1000) Upara diyA pachai rAtarai samai sItaLA dekhAyI divI / 319 rAvaLa manoharadAsa muvo savat 1706 rA kAtI suda 15 jada pAtasAhajI / 320 savata 1706 rA phAgaNa suda 2 jasavaMtasiMghajI pahokaraNavAsI mahArAvaLa savaLasigha mahArAjAjIrI phauja mAhe huto rojInA pacAsa rupiyA pAvato sArA savAra DoDha hajAra aDhAI hajAra phaujame pALA hutA / 321 savat 1706 rA asADha vada 3 jodhapurasU phauja pohakaraNa mAthai vidA kivI rAThoDa gopALavAsa sudaradAsota meDatiyo 1, rAThoDa vIThaLadAsa sudaradAsota meDatiyo 2, vIThaLadAsa gopALa dAsota cApo 3, nArakhAna rAjasiMghota kUpo 4, bha~DArI jaganAtha 5, muNota naiNasI 6, siMgavI pratApa / 322 rAvaLa savaLasiMgha jesaLamerarA umarAva bhATI pohakaraNa kilA mAMhe hutA jyAnU vAta kara kADha diyA daravAraro amala karAyo bhATiyArA jaNA aDhAI sa gaDha mAhe hutA jyA mAhasU terai janA kAma AyA paDAva nisariyA | rahiyA hutA jike dUjA 323 rAThoDa sujANasiMgha keharasiMghotaro rajapUta bhATI rugha cApA amarA surajanotarA rajapUta kAma AyA savata 1706 rA Asoja suda 15 pohakaraNameM amala huvo jasavaMtasiMgha mahArAjaro / 324 sahara ujeNa savat 1714 rA vaisAkha vada 9 sukra oragajeba murAdavakhasasU mahArAja jasavaMtasiMghajI jaga kiyo / Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 325-332] rAThauDArI vAtAM 325 topakhAnAro mAlaka kAsamakhAna au* * mahArAjA jasavatasiMghajI sAthai vidA kiyA ujaiNa thANa / hiMduArI vigata-hADo mukanadAsa,goDa arajuNa, bhIma rAThoDa, ratana mahesadAsota, sUrajamalota, sIsodiyo rAjA amarasiMgha, bhIma amarasiMghotaro sIsodiyo, sujANasiMgha amarasiMghona-ityAdika bAIsa AsAmiyA mahArAjarai tAbai kivI pAtasAha sAhajahA / 327. 1242 AsAmIdAra kAma AyA jyArA rAjapUta 701 kAma AyA . 300 ghoDA vaDhiyA aka hAthI mArANo rAThor3a sujANasiMgha keharasiMghota ghAvai paDa upaDiyo rajapUta 12 muhatA sUdhA kAma AyA / 328 ThAkura cyAra tathA sAta pailA upADiyA bhATI rughanAtha 1, rAThoDa mahAsiMgha jaganAthota 2, rAThoDa rAyasala kesarIsiMghota 3 ityAdika / 329. rAThoDa dvArakAdAsa baLU ota sIsodiyA rAyasiMgharo cAkara kAma aayo| 330. jaitAraNiyo vaLarAma dayAladAsota, AsakaraNa baLa rAmota', kubhakaraNa baLarAmota, vIramade mukanadAsota, sudaradAsa veNIdAsota, karamasota prathIrAja, daLapatota pramukha, dhAdhala kisano nAraNota, bhATI ratana bhIma prayAgadAsotaro, sonagaro jagatasigha rAyasiMghota paDi upaDiyo ujINa piroyata daLapata manoharadAsota, UhaDa mevarAja urajagota, meDatiyo gopInAtha gokaLadAsota, garIbadAsa sujANasiMghota murArIdAsa goyadadAsota pramukha khIcI jogIdAsa kalAvata, paDiyAra sAdo bhImAvata, cAraNa jagamAla, jUjANiyo nAraNa vAghAvata, bhAyala rAmasiMgha kacarAvata nai dedo sAvaLota ityAdika ujaiNa kAma AyA 130 ghAyala huvA tIra nai goLIsU / 331 cApAvata vIThaLadAsa gopAladAsota, bhIma vIThaLadAsota, vIjo harIdAsota, dayALadAsa sUrajamalota, kisanasiMghota, khetasiMghota mai ujaiNa kAma AyA / 332 rAThoDa ratana mahesadAsota sAthai itarA ujaiNa kAma AyA- rAThoDa sAhabakhA kubhakaraNa vAghotaro jaito, cahuvANa vIThaLa kisanadAsota, cahuvANa kUbho IsaradAsota, cahuvANa amaradAsa nai bhagavAnadAsa sAdULa sAvatasIhonarA, bhATI kubhakaraNa suratANa rAmotaro kelaNa, bhATI ajo kelaNa, rAThoDa giradharadAsa kisanadAsota gAgo, gahalota pacAyaNa haradAsota, rAThoDa naraharadAsa bIkAnera, rAThoDa gopInAtha rAva sagatasigharo poto, rAThoDa veNIdAsa rAjasiMgha sUrajamalotaro cApo, rAThoDa duvArakAdAsa baLU gopALadAsotaro cApo, rAThoDa - bhAvasiMgha meDatiyo jaimalota, mADala nAthArA beTA tIna- sAMgo 1,ratanasI 2, Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 vAMkIdAsarI khyAta [332-339 rUpasI 3, vAraTa jaso veNIdAsota, sonagaro vIramade, kachavAho syAmasiMgha rAjAvata, rAThoDa harIrAma lakhamAvata, muhato sAMvaLadAsa rUpamIro, paDihAra dhanarAja, thorI bhUriyo, damAmI gunno| auragajeva sAhasujA sAmo gayo mahArAja jasavatasiMghajI mAtha hutA chAna sAhasujAmU miliyA sAhamunA kahyo mhe bhAI bhAI kAle sAthai jodhapura pavAro. auragajevarai nai sAhamujArai jaga huvo pAtamAhI lasakararA DairA lUTane mahArAja mAravADanU padhAriyA mAragame pAtasAhI sahara mAlU lUTiyA / 334 sAhasujAnU jIta pAtasAha dilI Aya rAyasiMghanU jodhapura likha diyo mahA- rAjA sAmI phauja melI rAyasiMghanU mAravADame AvaNa na diyo A vAta suNa auragajeva maname kopa kiyo| 335 huramakhAno lUTa ikavIsa pAlata vIja vAhaNarA bhari mahArAja Dere baannii| 336. rAThoDa raNachoDadAsa goidadAsota mahArAjA zrIjasavatasiMghajIrI taraphasU nevojI adhama aura goiDarAya sAhajAdA muhammada muajjimarI taraphasU rAjagaDha sivA kanai gayA sivai sivArI mA raNachoDadAsajIre hAtha sivAro veTo saMbhAjI barasa 11 meM mahArAjaro bola le suupiyo|| 337 kAtI muda 3 rA rAjagaDhasU sivai vidA kiyA tInasa asavAra saMbhAjI sAya rAThor3a raNachoDadAsajInUM ghoDo sirapAva diyo dugadugiyA na livI. aka ghor3o, aka sirasAva, aka dugadgI khojA avamanU diyo, itaro hI samAdhAna goidarAyaro kiyo. migasara vada 5 ravi oragAvAda AyA saMbhAnU mahArAjarA pAvA lagAyo migasara vada 6 soma mahArAja sAhajAdAsU mulAjamata karAyI tarai pAca hajAriyAMmeM sabhAnU bho rAkhiyo, sirapAva diyo pAcahajArIro manasaba diyo mahArAjarI kacahaDI najadIka saMbhAro Dero huvo| migasara vada 12 ravi sAhajAdai sabhAnU vidA kiyo ghoDA 2, kapaDo, dugadgI1, puNaciyAro joDo 1 sabhAjInU ittA diyA kaTArI jar3AvarI 1, dugadgI aMka 7200) rI, thAna nava kapar3o sevAna bhejiyo. rAThoDa raNachoDadAsa goidadAsota saMbhAjI mArtha bhejiyo dina ATha sabhAjI auragAbAdame rahyo 339. mahArAja zrIjasavatasiMghajI lAhorarA DerA savat 1723 rA posa vada 8 rAThoDa zrIAsakaraNajIna mayA kara dema sUbo diyo ittI cIjA hajura inAyata kivI-yonArI mAkata ghoDo 1, sirapAva vAmo 1, bavArAro hakama kiro paMcoLI kesarIsiMghajI AmakaraNajI mila mAravADaro kAma karai / 3 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340-351 ] rAThauDAMrI bAtAM 33 340 savat 1730 mahArAjanU kAbulanU vidA kiyA paThANa mAthai sujAtakhA navAba mahArAja tAbItame / 341 savat 1730 rA phAgaNa suda 5 momavAra paThANasU rADa huI sujAtakhA kAma Ayo mahArAjaro hI loka kAma Ayo phatai mahArAjarI huI / Hd ' 342 auragajeba khitAba diyo gasta jasavatasigha mahArAjA duvAra meDatiyA gopAladAsa sundaradAsotanU jaganaga nAmA hAthI, cApA hAthI, kUpA govaradhana cAdAvatanU raNajIta hAthI - jumalai tIna hAthI siradArA tInane jasavaMtasiMghajI oka dina diyA / 343. mulatAnarA DerA vanArasIdAsa jainIne mahArAja jasavaMtasiMghajI AgyA kivI - adhyAtama gratha vaNAva 1 344 mahArAja jasavaMtasiMghajI likhatA sahI zrI parabramajorI chai / 345 mahArAja jasavaMtasiMghajI rAjA sabaLasiMghajI sUrajasiMghota jyA~rI beTI svata 1707 rA kAtI vada 5 devaLiyai paraNAyI jada hathaNI cabelI DAyajai divI / 346 savat 1735 rA posa vada 10 mahArAja jasavaMtasiMghajI devaloka huvA bIsa gAyaNiyA ne rANI candrAvatajI rAmapurArA rAva amarasiMgharI beTI maDovara jAya sata kiyo jodhapurasU / 347 savat 1735 rA caita vada 5 ajItasiMghajIro janama duragadAsa AsakaraNota 1, cApAvata mahAsigha 2, meDatiyo mohakamasigha jagAvata 3, rUpo UdAvata 4, pirAgadAsa bhojarAja vIdAvata 5-a dilIsU mAravADame AyA / 348 savat 1735 saitALIsa saradAra dilI kAma AyA savat 1736rA bhAdavA vada 11 rAjasiMgha meDatiyo sekha sAdULanU mAriyo meDato liyo / rANiyA~ aura saMtAna 349 mahArAja jasavaMtasiMghajIrai rAjalokArI vigata - bahUjI zrI bhaTiyANIjI nAva jasarupadejI rAvaLa manoharadAsarI beTI, pIhararo nAva pemakavara saMvat 1693 rA vaisAkha suda 12 ghaDI ATha rAta gayA jesaLamera padhAra paraNiyA kavarapade / 350. mahArAja jasavaMtasiMghajIrai rAjaloka bhaTiyANI jasarUpadejI rAvaLa manoharadAsarI beTI / 351. savat 1698 rAmapurai paraNiyA rAva cAdArI beTI kasamIradejI cadrAvata. - gALAva phUTo ho so A phera badhAyo / Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAMkIdAsarI khyAta [ 352-363 352 vahUjI bhaTiyANIjI vAchaLadejI rAvaLa kalArI veTI rAmakavaravAI savat 1698 jesaLamera jAya paraNiyA rAvaLa bhIma vyAva kiyo goiMdadAsajI sAthai vyAvame hutaa| 353 sonagarA jasavatarI veTI manasukhadejI bhAgavatIvAI savat 1698 maNiyArI padhAra paraNiyA beTI amarasiMghajI / 354 savat 1691 rA caita vada 7 gaDhasU utara amarasiMghajI paTo pAyo vaDaida jaThe padhAriyA / 355 vAghelA sAgArI veTI vAghelI kasUbadejI sobhA sIkadArarai gharai paraNiyA jodhapura DoLo Ayo tho jyAkA gaDhI taLAva navo badhAyo / 356 narUkI kesaradejI cadarabhANajIrI veTI saMvat 1679 rai asADha gAMva panavADa paraNiyA, paraveja sAtha jAtA savat 1735 posa vada 10 jodhapura satI huvA / 357. kachavAhA rAjA bhAvasiMghajIrI veTI sUrajadejI rAjA jaisiMghajI vyAva kiyo Avera jAya paraNiyA Agarai sahagavana kiyo rAjAjI sAtha savata 1694 rA jeTha suda 3 / 358. sekhAvatajI khaDelArA ataragade sAsarAro nAMva, jAnakavara vAI pIhararo nAva, rAjA varasiMgha duvArakAdAsotarI beTI mahArAja jasavatasiMghajIrI rAjaloka, kavara prathIsighajIrI mA jyA taLAva khaNAyo, vadhAya nAva jAnasAgara koI loga sekhAvatajIro taLAva khai| 359 vahUjI zrI hADIjI nAma jasavatadejI rAva catrasALarI veTI savat 1694 rA jeTha suda 2 sanI vUdI padhAra paraNiyA jeTha suda 3 mahArAja gajasiMghajI deva loka huvA pIhararo nAva komkvrii| 360 vahUjI hADI jasavatade catrasALa vRMdIrA rAvarI beTI savat 1726 rA vaisAkha suda 13 rANIpado pAyo auragAbAda meM / 361. cahuvANa jagarUpadejI dayAladAsa sikharAvatarI veTI savat 1697 rA phAgaNa suda 3 lAhora jAtA DoLo Ayo, vilA. prnniyaa| 362. vahUjI cahuvANajI cahuvANa dayAladAsa sikharAvatarI beTI pAtArI bhANeja nAma jagarupadejI pIhararo nAva rAyakavarI savat 1697 rA phAgaNa suda 3 lAhora padhAratA gAva vilA. DoLo Ayo paraNiyA / / 363. vahUjI goDa jasarade manoharadAsarI veTI savat 1706 rA phAgaNa vada 2 rAjA vIThaLadAsa vyAva kiyo gaDha raNathabhora / Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364-374] rAThauDArI vAtAM 364. kachavAhI atiragade vIrasiharI beTI savat 1706 rA. jeTha suda 8 paraNiyA khaMDele jAya meddtaathii| 365 kavara prathIsiMgha rAjA jasavatasiMgha rAjA gajasighotaro dilI devaloka huvo. rAThoDa jujhArasigha dalapatotaro jiNarI havelI kanai dAga pddiyo| 366 kavarajI prathIsiMghajI jasavatasiMghota dilI devaloka huvA rAThoDa jujhArasiMgha daLapatota jiNarI havelI kanai dAga dirANo goDajI sata kiyo sata karatA phuramAyA-mahArAjasU mAlama kIjo Agara mahArAja gajasiMghajI mAthai jAyagAM karAyI * * mhArai hI jAyagA kraavai| 367 kavarajIrai thaDai sevA karaNanai vyAsa sobho rhiyo| 368 goDajI sata karatA phuramAyA-mahArAjasU mAlama kIjo mAharai aTha jAyagA karAvai mahArAja gajasiMghajI mAthai Agarai jAyagA karAyI jisii| 369. kavarajIrai thaDai vyAsa sobho sevA karaNanU rhyo| 370 daLathabhaNajI narUkArA bhANeja mahArAja jasavatasiMghajIrA bettaa| 371 hiMgaLAjajIsU ridhasidhapurI sanyAsI hararAmapurIro celo kAbula Ayo. mAlama karAyI, pAMca varasa mai hiMgaLAjarA caraNA tapa kiyo, mAIrI agyA huI samAdha lenai jasavatasiMgharai kaMvara hoya, navakoTIro rAja kara; jaisU monai samAdha dirADo. mahArAja ThAvA AdamI mela samAdha dirADI, bhaDAro karAyo iNa kahyorANI jAdavake peTa AUgA, mahArAja hamArA mukha na dekhai, mhe mahArAjakA mukha na dekhU savata 1735 rA bhAdavA vada 9 sanyAsI dupahararI samAdha kAbalame livI babhUtaro goLo, mAla 1, poyI 1 sUpI kaDo-hU mAga lesU / ajItasiMgha 372 dilI saradAra duragAdAsajI vagerA pemorasU AyA jyA kanai tIna sau cyAra sau loka huto jyA mAthai tIsa hajAra ghoDo le sIdI aayo| 373 duragAdAsajI dilIsU AparI vasI sAtha le vikhArI tyArI karI. sirohI vIsalapura gyaa| ho - durago lar3ayo dilI daLA, jada Ayo jodhAra / ___ vAsai le mANasa vasI, vikho kiyo tiNa vAra // 374. asUdakhA ajamera jiNasU sonaga vIThaLadAsota sisodiyo bhIvasiMgha rANA rAjasiMgharo beTo jiNArI mAraphata vAtacIta karI - mhAro gora kI jada rAjAjIrA beTAra nai sonagajIra munamavarI vAta ThaharatI hI savata 1738 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 vAMkIdAsarI khyAta [374-384 Apoja suda 7 gAva khudaLote sonagajI rAma kahyo goDa satI huI. vAta yUhIja rhii| 375 savata 1738 me DIDavANArI pesaksI le cApAvata ajavasiMgha vIThaLadAsota makarANo lUTiyo kAtI vada 14 sahara meDato lUTiyo. dina doya IMdAvaDa riyaa| 376 asadakhAro veTo ikatArakhA nai siradArakhAM pAtasAhI phauja le AyA. lar3AI kinAIka siradArA sahita ajavasiMgha vIThaLadAsota kAma Ayo. kAtI suda 1 vAra som| 377 iNa jhagaDAme tIna cAraNa kAma AyA mer3atiyA siradAra tIna kAma AyA ajamighajI sUdhA pAca cApAvata kAma AyA jumalai rAThoDa igyArai kAma 1. AyA / 378 cApAvata udaisiMgha lakhabIra vIThaLadAtota nai karaNota khIvakaraNa AsakaraNota nai meDatiyo mokamasiMgha kalyANamalota - A savata 1738 rA kAtImeM mADala mArinai kAsamakhA dikhaNa jAto ho jiNasU roLo kiyo| 372 savata 1743 rA vaisAkha vada 5 sirohIra gAva pAlaDI mahArAja ajItasiMgha- - jIna padharAyA sArA darasaNa kiyo cApo udaisigha lakhadhIrota pAvA lAgo - bIjo hI sAya pAvAM laago| 380. savata 1743 rA Asojame rAThoDa duragadAsa AsakaraNota dikhaNasU mAravADameM : Ayo nai bhomiyA jamIdAra thApA mijamAnI melI nai ghoDA najara kiyA nai - pAtasAhI mulaka lUTiyA AgarAsU vIsa kosa Atarai hasAraro mulaka lUTiyo / 381 jeTha suda 5 mAlapurai saiyada kutava tho sAmo Aya laDiyo saiyadarA AdamI sArA kAma AyA paThTha pagA laago| 3.82. savata 1743 rA Asoja suda 1 gAva ratanathaLa saiyadAsU laDAI huI so saiyada mAriyA raatthoddaa| 383. savata 1744 rA sAvaNa suda 10 bhIvaraLAI Aya vADamera akabararA beTA sulatAna sAhajAdArai pagA lAgA ghara baiThA rayA / 384 parcha mahArAja zrIajItasighajI talavar3e malInAyajIrA darasaNa padhAriyA. pachai bhIvaraLAI kAtI vada 10 padhAriyA jada duragadAsa AsakaraNota sArA sAthasU sAmo Aya pagA lAgo sirapAva diyo pachai salA ThaharAyI zrImahArAja pIpaLodarA pahADa padhAra virAjo nai mhA kanai sAtha sAMvaTho chai, dharatIme ghoDo phera AvA chaa| Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAThauDa vAtAM 37 385-395 ] 385 savata 1744 rA kAtI vada 13 hADo durajaNa sighajI, rAThoDa akhairAja, ratano jovo, rAThoDa duragadAsa Asakaragota, cAMgo mukanadAsa - a sojata jodhA sujANasiMgha keharI siMghota mAthai gayA. uNa sahara gaDha savAyo mAmalo kiyo. keIka rAjapUta kAma AyA / 386 savata 1745 rA migasara vada 5 gUgharoTarA DerA mahArAjarA pagA duragadAsajI lAgA. duragadAsanU nai udesighanU sirapAva dene kAma sUpiyo. yA donAMrA kAmadAra meliyA kAma karatA / 387. savata 1745 rA phAgaNa vada 8 jALorarI pesakasI laiNanU rAThoDa tejakaraNa duragadAsotanU nai rAThoDa rAjasiMgha akhairAjotanU meliyA gAva sAraNAsU kUca karatA dIvAna kamAlakhArI phaujasU mAmalo huvo / 388. cadrAvatAsU rAThoDa akhairAja ratana mahesotaro jiNarai vaira huto sUM mahiyAriyA pUraNadAsanU melanaM cadrAvatA kanAsU doya sagAI dirAyI nai keIka rupiyA dirAyA akhairAjajI mahArAja sAhava savat 1744 caita suda 5 / 389 rAnADIrA siradAraro beTo keharasigha turakANIme jodhapura kanAsU cautha livI. sAyada kehara cautha jodhapura kIvI / 390 jodhapura vyAsa harakisana haravasaro turakANI turakAsU miLiyoDo ho sAcorA giradhara rughanAtharo cAkara doya sapI manasabaro / karai / 391 savat 1765 sAvaNa vadi 11 maharAvakhA jodhapuranU ajameranU 392 zrIjI gaDha padhAra savat 1765 rA sAvaNa vada 12 siMghAsaNa virAjiyA rAjA savAI jaisiMghajI TIko kara motiyArA AkhA ceThiyA, hAthI - ghoDA najara kiyA vIjA hI najara kivI. 393 sUrasAgararA mahala savAI jaisiMghajIrA DerA bramakuDa duragadAsajI AsakaraNotaro Dero / 394 savat 1765 rA kAtI suda 1 ATha hajAra kaDAjUjha sipAhI ghoDA savAra ho saiyada gairatakhA hasanakhA husenakhA sahe AyA pahora tAI rADa huI topakhAno ghaNoI saiyadarI sAthai huto piNa pha zrIjIrI huI ThAkura, duragadAsajI narUko sagarAmasiMghajI / 395. meDatiyai kilyANasiMgha rAjasiMghota araja kivI, rAThoDa hiMdUsiMgha araja kivI. ThAkura duragadAsajI hI sAmala rahyA, jada mahArAja ajItasiMghajI maharAvakhaoNnU jIvato jAvA diyo / kUca Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khyAta bAMkIdAsarI khyAta [396-406 396 bheLA huA matA ghaNI hAtha AyI cyAra kosa tAI turakArI katala kivI. kUpo bhIva savaLasIhota kAma Ayo / 397. mahArAja ajItasiMghajI jALora thakA tejasigha AIdAnotanU harajI divI. jaganAtha AIdAnotanU Ahora divii| 398 dilI khIvasI bhaDArInU mahArAja ajItasiMghajI likhiyo-gujarAtarA sovArI khilata pahalAM tonU havai nai ujINarA sobArI khilata doya ghaDI pachai bhagataNake to mAhAro Acho lAge bhagataNa jaisiMghajIro nAva diyo ho / 399 dhAyabhAI bakhatarAya 1, nAnagarAya , kherar3o dalelasigha 3, kahAhanIrAya 4, me cyAra hI ajItasigharA cAkara ar3asIjIrA dhAvaniyA DheriyA haa| 400 bagar3Iro dhaNI arajusigha pratApasiMghota ajItasiMghajIsU vadaLiyo udaisiMgha lakhadhIrota vadaLiyo pAlIro ghaNI / 401 A khavara sUrAcadarA DerA mahArAja ajItasighajI pAya caita vada 2 mahArAja sUrAcaMdasU caDhiyA -- caita vada 5 savA pahara dina caDhiyA, jodhapura padhAriyA. sUrAcaMdasU jodhapura kosa 120 / 402 pharrukhasiyara mahArAja ajItasighajInU gujarAtaro sUvo diyo jada bhaMDArI vija rAja sUvai rahiyo pachai mahamadasAha ajItasiMghajInU gujarAtaro sUbo diyo jada rughanAtha ADo baiTho, anopasiMgha sUvai rahiyo abhaisiMghajIna gujarAta mahamadasAha divI jada ratanasiMgha sUvai rhiyo| 403 mahArAja zrIajItasiMghajI nAgora madhi padhAriyA jada rAva idarasighajI, kaMvara gopALasiMghajI haidarAvAdako navAbanU jaga mulamulaka jiNarai sAmala hutaa| kapAvata pratApasiMghajI kakaDAvarA dhaNI bhAvasighajI ro poto tiNa nAgora sabhALiyo hajUra rAjI huvA. najarANo le vAlA pdhaariyaa| 404 mahAmAyA hiMgaLAja prasAdAta chatrapati mahArAjAdhirAja mahArAjA zrI ajIta sigha deva vijayate bhAnu teja svarUpeNa mahI-madhyeSu rAjate-jai Akhara ajIta siMghajIrI mhorme| 405 devaLiyArA dhaNIrI veTI kalyANakavara mahArAja ajItasiMghajInU paraNAyI. A muI jada iNarI choTI vahana anopakavara mahArAja ajItasiMghajI devaLiya padhAra prnniyaa| 406 devaLiyai sIsodiyA rAvala harIsiMgharA veTA kuvara prithIsiMgharI beTI kalyANa kaMvara mahArAja ajItasiMghajI devaliya padhAra paraNiyA / Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 407-419] rAThauDArI vAtAM 407 abhaisighajI 1, vakhatasighajI 2, rAmasiMghajI 3, aNadasighajI 4, sobhAga- , siMghajI 5, pratApasiMghajI 6, ratanasighajI 7, rUpasiMghajI 8, suratANasiMghajI 9, udotasiMghajI 10, chatrasighajI 11, kisorasiMghajI 12, gAgojI 13-itA mahArAja ajItasiMghajIrA kavara huvA / 408 kisorasiMghajIrI aka mAI bahana udaipura paraNAyI rAmasiMghajI bakhatasigha jIrai jaga huvo jada rAmasiMghajIrai sAmala rahyA mahArAja kisorasiMghajI / 409 mahArAja bakhatasighajI rAjAdhirAja kahAvai, kisorasiMghajI tegabahAdura kahAvai / 410 mahArAja ajItasigharI beTI sUrajakavarabAI savAI jaisighajInU paraNAyI, sobhAgakavaravAI rANA jagatasiMghajIrA kavara pratApasiMghajInU paraNAyI idrakavara paraNAyI kuLakavarabAI jaisaLamera rAvala akhairAjajInU prnnaayii| abhaisiMgha 411 nabAba sera buladakhA kALIrA koTa kanai DerA kiyaa| 412 ATha hajAra savAra, dasa hajAra savAra pyAdala nabAba kanai hutA choTI-moTI navasa topa navAba kanai hutii| 413. Asoja suda 7 kocara pAlaDI mahArAja abhaisiMghajI bakhatasiMghajI DerA kara moracA pAca saharanU nai bhadaranU lagAyA cyAra moracA abhaisiMghajIrI phaujarA, aka moraco mahArAjA bakhatasighajIrI phaujro| 414 mahArAja abhaisighajIrI phaujarai aMka moracai ThAkura abhakaraNajI mahAsiMghajI nai jIvaNI misala bhAgIrathadAsajI / 415 dUjai moracai serasiMgha siradArasighota, pratApasiMgha bhImota DAvI misalanai purohita kesriisighjii| 416 tIjai morace mAroTharo nai caurAsIro sAtha nai bhaDArI vijairaajjii| 417 moracai cauthai gujarAtI sipAhI nai bhaDArI ratanasigha / 418 rAjAdhirAjarI phaujarai moracai nAgorarA siradAra nai pacoLI lAlo / 419 bhadarame navAvaro kabIlo huto so aka bIvIrai goLo lAgo Asoja sudI 10 sanIvAra vaDo phajara ho navAba serasiMgha siradArasiMghotarA moracA mAthai Ayo jada abhaikaraNajI nai cApAvata karaNa rAjasiMghota dauDanai serasiMghajIrai moraca AyA uThe veDha huI tInasai AdamI miyArA kAma aayaa| Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMkIdAsarI khyAta [420-426 . 420 cApAvata karaNa rAjasiMghota 1, meDaniyo bhomasiMgha kumaLasiMghota 2, purohita kesarIsiMgha 3, jodho harIsiMgha jogIdAmona 4, dhAvala bhagavAnadAsa 5 / 421 ThAkara abhaikaraNajI pUrA lohA pADiyA mahArAja DerA moracAsU aLagA hutA. so A khabara AyI tiNa sAyata zrImahArAja abhaisiMghajI vakhatasiMghajI amavAra hoya kaTakarI agADI nAI padhAriyA. itai araja mAlama huI, rAr3a ho cUkI jada ghoDA calAyAsU miyA miyA pUra uTha rAkhI Age to pAcala Ubho rahyo cauDai Ayo nahI jada dona sAhiba Isavararo nAma le nai laTatA topakhAnA sAmA ghoDA uThAyA so topakhAnA lopa taravArA bhILiyA. aka pahora jhIka vAgo miyArai sAtha manamavadAra hAyiyArA savAra hutA jike itA kAma AyA-Abada alIkhA 1, jamaludIkhA 2, saiyada kAyama 3, paThANa tarInakhA 4, sekha alaiyAra 5, thAnasiMgha 6, durajasiMdha 7, akahajArI 8. tInasa sipAhI navAvarA aura kAma AyA navAvarA itarA ghAyala huvA-sekha mujAyada 1, sekha jamAdI alIkhA 2, AgA mahamadaro veTo 3. aura sipAhI panarai se ghAyala havA. navAbaro topakhAno khosa liyo navAva bhAja meka masItara olai ubho rahyo mahArAjarI asamAnI phanai huii| 422. mahArAja vakhatasigharai bIsa tIra lAgA jyAme tIna tIra to ccAra AgaLa baiThA dIjA milahame rahyA goLI aMka, goLo aka lAgo zrIrAmajIrA pratApasU khaira huI asavArIrA ghoDArai dasa tIra lAgA aMka bhATakai laago| 423. navAva nAsa saira mAya gayo dUje dina sekha mujAyadanU vAta garai mahArAjA abhaisiMghajI kanai meliyo kahyo-mahArAjA phuramAvai sU karU daravAra phuramAyA-topakhAno sAro choDa jA yUhIja huvo mavat 1787 Asoja suda 12 mahArAjaro jhaDo rupiyo ahamadAvAdame / 424 rAjAdhirAja jaga kiyo parcha mahArAja abhaisiMgha jesigharai sulaha huI. haramAr3AsU kUca kiyAM pachai jitA rupiyA jaisighajIra kharaca par3iyA utA deNA kiyA mahArAja abhaisighajI uvAM rupayAmeM bhaDArI ratanasighanU nai bhaMDArI manarUpanU oLa meM suupiyaa| 425 haramADAsU kUca huvo pachai jitA rupayA jaisigharai kharaca par3iyA uvai deNA kara bhaDArI ratanacadanU abhaisighajI oLame diyo| 426 abhaisighajI vakhatasighajI gujarAta padhAriyA jada kuhohaNara vaNI ugarai ajavesa jhADIme voLAvo kiyo tamaka vANA koLI / Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 427-440] rAThauDArI vAtAM 427 mokaLasararai dhaNI vADha udairAja abhesarI AgyAsU koTanAdarA dhaNI bhATI phatai sigha samarAvatanU mAriyo abhesarI AgyAsU jada guDAro rANo sUrajamala bhAkharasighota udairAjarI madata Ayo ho| 428 udarAja khIvarAja akhairAjotaro sUrajamala bhAkharasI sAhibakhAna ThAkurasI IsaradAsa udairAja rANo sUrajamala mAsiyALa bhAI huto| 429 serasigha meDatiyA ahamadAvAda jAvatA mAragame koLiyAnU ghoDA diyA uvai dArU pIvaNa AyA hA dArU sAtha nahI jiNasU vAta uvAraNanUM serasighajI ghoDA koLiyAnU diyA. kusaLasighajI mahArAja abhaisighajIsU mAlama kivIserasigha' * sighotarA ghoDA mAragame khosa liyA kUpai kanIrAma vAta huI jyU mAlama kivI daravArasU ghoDA serasigha sAmA meliyA 750 / 430 ahamadAbAda bhadara mAyai abhaisighajIrI phoja hallo kiyo jada serasigha nirATa Acho huvo jIvarakho bhadara vAjai gujraatme| 431 meDatiyA sUrajamala siradArasighota vakhatasiMghajI kanAsU mahArAja abhaisighajI mAga liyA gujraatme| 432 ajamerarai gAva' nAmasU mahArAja abhaisigha IsarIsiMghajIrai miLApa huvo jada bhaDArI jaipurasU uTha jodhapura Ayo / 433 nAgorasU dhAya pusakarajI snAna karaNanU AyI jada mahArAja abhaisighajI phuramAyA-tU ajamera Ava, hU to Agai chAtIro DhIba bharANo hai sU hU phoDU rAjAdhirAjarA bhayasU A ajamera na gyii| 434 bIkAnerasU padhAra abhesa purohita jagUnU madanarUpajInU pharamAyA kai mAho mAharI IrakhA choDa akamata hoya rAjakAja karo, hamai mhArA sarIrarI sagatI ghaTI hai| 435 mahArAja abhaisiMghajI minakha mAraNarI sogana pusakarajIme chAnai livI thii| 436 abhaisiMghajIna rAjAdhirAja kapaTI khtaa| 437 jiNa sarAbasU mAsarI budha bhijoya sAdhA sarAbaro vaDo hI piyAka chaka jAvai uNa sarAvasU sIsI bhara dilIrai pAtasAha mahArAjA abhaisiMghajIrI hajUrame bhejI __mahArAja aka ghaDI sArI sIsI pI livii| 438 abhesanU galIca vijaya hU javaranU nAgorI rAma napa kahatA / 439 abhesanU galIca phate hu ja dharanU nAgorI rAghava sadULa khtaa| 440 abhaisarI ANa kaaddhtaa| Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 bAMdiAsarga nyAna tha-4 441. mahArAja abhaMgi panIra ajIla gajAbI mohora nAga nAgo gAne uThAya leto| 442 savat 1780 ga bhAdayA badI 8 mahAga ragirI gAnA gidhage beTI vicinAvara pnniyaa| 443 pachavAIjIna paTA ganAnajArA diyo mahAga aginii| 484 gujarAta padhAratA mihIre gA ra govAkira nitIna nArI baMTIgaM dAlo Ayo, mahAgaja anighajI paraminI / 445 lAThIga dhaNIrI beTI baDI bhATiyANIjI mahArAja nijI patiyA gujagata pvaarnaa| garmiya 446 savata 180', mahAgaja gamidhanI pATa baiThA.mamatA 1.82: gamdhinI devaloka huvaa| 447 ladANIro dhaNI narUko memarInigha jyAga dohitA paMcara garmAnayajI navata 1787 rA bhAdavA vada 10 janama pahana jodhapugmaM / 448. bagvamivajI rAmasiMghajI choTI-moTI bAIna raahu|| 449 meDanai serasiMghajI kAma bhAyA parcha navamai mahIne lohAbana jAmanivajI kAma AyA pachai chaThe mahIne nodhapura garmAmayajI nAma baganighajI liyo. 450 jIvaNa ghamiyAro 1, vanyato gANI netiyA se rasiMghajIro cAkara 2.vIjiyo3, - amIruva 4 -a rAmasiMghajIra mniijtaa| 451. jIvo ghasiyAro 1, amio DUba 2, babano nANI piyAro cAkara , vIjiyo 4 - au mahArAja rAmasiMghajIrai maaniijtaa| 452 udaipura TIko Ayo jada jodhapura rA kAmeniyAMnU kahyo - jIvaNa ghamiyArA kahyAmU rANojI amako laDAIge hAthI aTha mele to TIko liyAM kAmetiyA narUkIjIm mAlama kari Apam mAlama karI. mAjI phuramAve hai TIko le leNo, hAthI pacha hI rANojI mela desI A vAta mAna TIko le liyo, kitAIka mahInA mAjInU kahyo hAthI magAya diyo yA kahyo-uvahI desapatI hai, yU hAthI kyUkara mela ? jada / 453. rAma nirapa phuramAyA jIvaNa ghamiyArArI arajasU - rANo laDAIme sera amako hAthI aTha melamI to TIko mhe rAkhasA rANAjIro / Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 454-467 ] rAThausi adi 43 454 jada narUkIjI kahAyo - hama to TIkArI sAmagarI lirAya leNI parcha U hAthI udaipurasU nATho jada narUkIjInU kahAyo - amako hAthI udaipurasU maMgAya do jada narUkIjI, 1 455 uvaihI rANA hai, hAthI laDAIro melasI nahI jada rAma phuramAyA - mATI muvo to paNa rADaro machara miTiyo nahI / 456 jodhamala bhaDArIraM gaLaM dovaDaro Tepo deneM gujavara kaTI le livI uvA vijiyAnU divI rAma nRpa / 457 mahArAja IsarIsiMghajIrI beTI kachavAhIjI 1, jhaLAyarA rAjAvatajI 2, cAvaDajI 3, jADecIjI 4 - mahArAja rAmasiMghajIraM au cyAra rANI / 458. cAvaDIjI, rAjAvatajI, jADevIjI, kachatrAhIjI - au cyAra rANiyA mahArAja rAmasiMghajI rai | 459 jhilAyarA rAjAvata jyAraM manIjatA " mahArAja IsarIsiMghajIrI beTI kachavAhIvajIro Adha kama huto / 460 jhilAyarA rAjAvanajIro mAna huno. kAhI jIro mAna nahI huto rAmaraM / 461 mAdhavesarA rAjAvatAnU kahinai rAjAva jInU jahara diyo / 462 mAdhavesa jhilAyALAtU kahyo - yArI beTInU jahara de mAro to mhArI bhatIjIro mAna kareM mahArAjA rAmasiMghajI / bakhatasiMghajI 463 rAjAdhirAja nAgora liyo jada cavadai hajAra gharArI basatI hutI / 464 rAjAdhirAja nAgora padhAra pahalA pacoLI lAlAnU divANa kiyo parcha dhAyarA kahyAsU siMdhavI sAyamalanU divANa kiyo pachai iNa muvA iNaro beTo amaracada divANa kiyo amaracadanU mAra siMghavI phalaicadanU divANa kiyo / 465 mahArAja abhaisiMghajInU jaLAjaLI deNa rAjAdhirAja nAgora samasa taLAva pavAriyA TegaNa caDhiyA kitAIka kahyo - rAjAdhirAja pALA hai, kitAIka kahyo - rAjAdhirAja TegaNa savAra hai / 466 mahArAja abhaisiMghajInU jaLAjaLI deNa rAjAdhirAja nAgorame samasa taLAva hai| jaThai padhAriyA TegaNa savAra huyA kitAka kahyo - Apa pALA mata padhAro kitA logA kahI - TegaNa caDha samasarAjAdhirAja padhAriyA / 467. mahArAja bakhatasiMghajI jesaLamera paraNIjaNa padhAriyA jada rAvaLa akhaisiMghanU ko - siMgharai miyA thAhana mAmalo diyo hai kana diyo hai| ? rAvaLajI Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 cAMkIdAsarI syAta [467-179 kahI - miyA mhA kanai mAmalo lai jisA hai mahArAja phuramAyA aTha mhArI phauja chava mAma rahaNa do to miyAnU avajI masakA vAtha ANA / 468 serasiMgha mer3atiyo kAma Ayo jada rAjAdhirAjarai sALo kuMvara siradAra bhAja gayo uNanU cAkarImU gajAdhirAja dUra kiyo / 469 savata 1808 mahArAjA bakhanasiMghajI jodhapura liyo mokamasiMgha 1, dolata sigha 2, lAlasigha 3, donU cApAvata sUrajamala durajasiMghota jodho 4, maheco siradArasiMgha kAnasiMghota 5, bhATI mahemadAsa 6, karanota jaitakaraNa mahakaraNota 7, dhAyabhAI devakaraNa 8, bhATI sujANasiMgha 9, ityAdika gaDha jodhapuraro rAjAdhirAjarI nijara kiyo / 470 jodhapura padhAra rAjAdhirAja phuramAyo - abhaikaraNajI masAra nahI jada niNagAracokI mhAro AvaNo huvo| 471 sattAvana gAva jhADodarA phataipurarA navAvarA mahArAja vakhatasighajI davAyA / 472. jAsanu jAsa yAcI - rAjAdhirAja jodhapura le phuramAyo - mahi rAjavI hai jyAnU vAhara kADha Avo, rajapUtArai paraNAya desA mArai vaMsarA ajItasiMghota jodhA vaajsii| 473. rAjAdhirAja gujarAtasU padhAriyA pachai dhAvaDa vaDidAsa turata hIja caliyo / 474 prathama savata 1792 dilI padhAriyA rAjAdhirAja dUsarai pherai savata 1804 dilI padhAriyA / gagavANArA gorame, sela dhamAdhama khAya, bhoLI naNadaLa hai hAthyArai haudai vakhato mArU jaga karai / 475 nAya jI mahAgajasU rAjAdhirAja Aparai nai mAdhosiMghajIrai vicai masajata mAthai vaisaayaa| 476 rAjAdhirAja dikhaNa mAthai jAvaNarI kamara vAdhI kivI jada ujINarai mukAma siradAra uTha gayA hA mu . rAjAdhirAja devaloka huvA / 477 siMgharo miyA nUra mahamada boliyo-hiyA mAhalo nAdarasA Aja muvo / 478. rAjAdhirAjarI mRtyu suNa lakhanaUro dhaNI , navAva masUraalIkhA kahyo - dilIro jora ghaTiyo, dikhaNaro jora vadhiyo hamai / 479. rAjAdhirAja dikhaNa mAthai caDhiyA jada ujaiNa idaurarai mukAma siradAra uTha gayA AtakasU / Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 480-496] rAThauDArI vAtAM 480. jaisiMghajIrI :. ......... rAjAdhirAja pAca ghoDAsU nisriyaa| 481 sivasiMgha gA~va mevADaro bhomiyo jiNanai panarai hajArarA paTAsU loTotI divI rAjAdhirAja / 482. jaisiMghajIsU rAya huI jada sivasigha Acho huvo iNa cAkarIsU / '. 483 loTotIro siradAra jodho serasigha jiNarI nai kaviyA karaNIdAnarI araja bAdarasidhajI rAjAdhirAja page ... liyo jada araja kivI U serasiMghajIrI mAnai karaNIdAnarI na mAnI / 484 mUDavai lATA aura ThauDa karAyA lATArI ThoDa kheta bAgavAnAnU rAjAdhirAja inAyata kiyaa| 485 gAva henANe cyAra hajAra bIghA joDa huto, rAjAdhirAja unAma kraayo| 486 jodhapura pAMcamai tAIkA garabhaNo - A marajAda rAjAdhirAja vaadhii| 487 kAgasU muDA khAsA hAthIrI savArI hokasU rAjAdhirAjarI marajI thii| 488 khAsa rupiyAro sikko pAtasAha rAjAdhirAjanU inAyata kiyo| 489 bIkAneraro rAjA gajasiMghajI jodhapura rAtAnADArA DerAsU jesaLamera paraNIjaNa gayA jada mahArAjakavAra vijaisighajInU rAjAdhirAja sAthai meliyaa| 490 savata 1816 phAgaNa suda 1 cApAvata devIsigha mahAsiMghota 1, UdAvata kesarIsiMgha bakhatasiMghota 2, kUpAvata chatarasiMgha rAmasighota 3 - tInU saradAra dhAyabhAI jaganAtha jodhapura gaDha Upara pakaDiyA / 491. soLotarai phAgaNa suda 1 devIsigha dikAnU pkddiyaa| 492 dUjA siradArA AtamArAmajIna kAdha diyo jada sasatara khola diyA hatA devIsiMghajI sasatara sameta kAdha diyo| 493. janAno padhAra hai yU kahanai siradArA velI lohApoLa ADI divI siradArAna pakaDiyA jd| 494 siradArAnU gaDha mAthai pakaDiyA jada umara bhara govaradhana pacesvara boliyo| 495 siradArAna hAtha paDiyo jada vai ucAkakha thako DoDhI para goidadAsa boliyo nigai rAkho, roLa kAI karo ho darabArarA AdamI hoyanai / 496 siradArAnU pakaDaNa hAtha paDiyA jada DoDhI dAvai uvAka thako boliyo roLa kAI karo ho? Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMkIdAsarI khyAta [197-512 497 devIsiMghajI vagarai pakaDiyA jyAnU rassAsU vAdha bhojanamALA heTalI oriyA jyAme ghAliyA hAthA - pagAme veDI tokhIra kaDiyA AyI nahI jada kaDiyA moTI ghaDAya ArA hAtha - pagA mAha ghAlI / 498 devIsiMgharA hAtha dhAyabhAI jagajI pakaDiyA kaTAra - taravAra gvIcI phanai khosa livii| 499 devIsiMgha prabhukhArA hAtha - paga loharA baghaNarI kaDiyA ghaDAgI pahalA AMnUM bhojanasALA heTalI oriyA mAhe rAgviyA hutaa| - 500 devIsiMgha mahAsiMghota ne pakaDANo jada voliyo - mai gaDhame kivI jisI gaDha mome kivii| 501 UdAvata keharasiMgharai gaLAme bhamarakaDI rahatI nitya sera pakkI khIcaDI khAto hamai pAlakIkhAno hai jaThe kaidame huto aDhArotara devaloka huvo| 502 UdAvata kesarIsiMghajIrA gaLAme bhavarakaDI rahatI pAlakhIkhAnAme kaida rahatA. sera pakkArI nina khIcaDI khAnA savata 1818rai rAmasaraNa huvaa| 503. UdAvata keharasiMgharA gaLArA tokharI kaDIrI sAkaLa bhurasame divI hutii| 5.04 keharasiMgha UdAvatarai gaLArI tokharI kaDI bhurasame divI hutii| 505 prathama teIsa, pachai aThAIsai, tIjaka phera chatIsa, cauthA phera tayALIsa-jumala cyAra nAthajIduvArai vaDA mahArAja padhAriyA / 506 aka bAra koTArA mahArAja gumAnasighajIsU zrIjI duvArai milabo huvo| 507 savat 1837 rA migasarame cauvArI rADa huI nai savat 1838 rA migasarame __ amarakoTa rasada pahucI siMdhiyAsU rADa huI / 508 savat 1830 mahArAja vijaisighajI gayArI gAsa mArI choddii| 509 lakhaNeUrai dhagI manasUraalIkhA vijaisiMghajIne likhiyo-gulAbaro atara likhato melo tiNarai lagAvajai nahI akharairA atara lagAvajai yUhIja kiyo| 510 vaDA mahArAja sUrajamala sobhAgasiMghotanai phuramAyA-bhIvasiMghajI mahara apaNAyo jada thArA baDerA to mahArAja rAmasiMghajI to gelA ratA jyAro hI parI lAga na kiyo mhe to sayANA hA iNa araja kivI - khAnajAdarA ghaDa mAthai mAdhosiMghajI to maiM caraNa khAnAjAda choDasI nahI / / 511 rAjAdhirAjarai sAta palAro vAgo mAhe rahato, aThyArai palAro Upara rhto| 512 mahArAja vijaisiMghajIrai aThyArai palAMro mAhe rahato, ikavIsa palAro Upara rahato / Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 513-522] rAThauDArI vAtAM 47 513 aTaLarAja bakhatasiMghajInU, arajuNa vijaisighajInU AtamArAma kahato. zrI hajUra pharamAvai ardha-dagdha-bhaTAsyAjyA rAjye rAjA mniissinnaa| yathA tyajati vizveso vaiSNavAn bahirujjvalAn / / 114 sekhAvata kisanasighajIrI beTI jaitakavaravAI baDA mahArAja paraNiyA / 115 savat 1849rA asADha vada mahArAja vijaisihajI devaloka huvaa| 116 savat 1849 rA asADha suda 8 mahArAja bhImasiMghajI gaDha dAkhala huA / 117 vijaisighajI mahArAjarI prathama gAyaNa, pachai khavAsa, parcha pAsavAna huI gulAbarAya gAyaNapaName nAma suNiyA gosvAmIjI dAmodarajI kanai gulAbarAya bAvana grantha mahAprabhu AcAraja krata sau grantha gosvAmIjI krata, savat 1727 mAha vada 13 zrIjI cokhA kadamakhaDI padhAriyA sakaTastha kadamakhaDI anakoTa huo kAtI suda 15 pATodInU padhAriyA zrIjI cyAra mahInA pATodI pATa mAthai virAjiyA, pATodIsU sirohInU padhAriyA zrIjI gAva saraNAsU pAchA padhAriyA so pusakarajI hoya mevADa padhAriyA, rANA rAjasigharA bhAvasU sATha varasa mutharAnAthajI bUdI padhAriyA zrIjI padhAriyA pahalA soLA varasA dvArakAnAthajI mevADame padhAriyA iNa kAraNasU kAkaroLIrA gosvAmIjI rANAjIrA gura hai. gokuLanAthajI Avera padhAriyA / 518 mahArAjA jAlamasiMgha vijaisiMhotarai vaijanAthajIro isaTa huto / 519 navAnagararA mahAjAmanU, haLavadarA rANAnU, IDarA rAvanU, DUgarapura bAsavAhaLArA rAvaLanU jodhapurasU aka sarIkhI likhAvaTa / 520 gAva jodhapurarA 77 pohakaraNaga, 246, sojatarA 448, jALorarA 144, jetAraNarA 384, meDatArA 62, phaLodirA 149, sivANArA 84, sAcorarA mahArAja sAyabarai / 521 moTArAjA udaisighajI, savAI rAjA sUrajasiMghajI, daLathabhaNa gajasighajI, dhUkhalasiMghajI abhaisighajI, rAjAdhirAja bakhatasiMgha -A padavI thI / 522 cUDojI mAgaLiyArA bhANeja, riDamalajI sAkhalArA bhANeja, jodhojI bhATiyArA bhANeja, sUjojI hADArA bhANeja, vAghojI bhATiyArA bhANeja, gAMgojI sAcAro cahuvANAMrA bhANeja, rAva mAladejI devaDArA bhANeja, udaisiMghajI jhAlArA bhANeja, sUrajasighajI kachavAhArA bhANeja, gajasiMghajI kachavAhArA bhANeja, jasavatasiMghajI sagatAvatArA bhANeja, ajItasighajI Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMkIdAsarI khyAta [522-534 jAdavArA bhANeja, vakhatasighajI sAcorA cahuvANArA bhANeja, vijaisighajI rAvaLotArA bhANeja, gumAnasiMghajI devar3ArA bhANeja, mAnasiMghajI sAcorA cahuvANArA bhaannej| rAThor3ArI khAMpAMro itihAsa sIdhala rAThor3a 523 bhAdrAjUNaro dhaNI bhAramala siMghala jiNa saravaDI dIvI bhAramalaro rAmo, rAmAro sato, satAro vIro savata 1586 vIrA satAvatanU mAra rAva mAladejI bhAdrAjUNa liyo / 524 vIrArai vIsaLade, vIsaLaderai tajo jiNa jALorIme gAva meheDo vasAyo / 525 lAviyA bhAdrAjaNa sIdhalAra hutI / 526. jaitAraNaro dhaNI sIdhala narasiMgha vIdAvata supiyArade sAkhaLIro dhaNI jiNarai vasarA mevADame hai, soLe gAvAme hai| 527 gAva vAlANo DoDiyALa pAravatI hai jaThai sIdhAla vAgha gopALadAsota rahai chai gharatIro vigADa ghaNo kraayo| 528 sIghala rApAvata kavaLA vagerai soLA gAva jaThe rahai jAgIradAra thako. sIdhala bhAgAvata vaLANA vagerai vAraha gAva jyAmeM ravai, sIdhala lAMkAvata kIr3omAla vagerai gAva vadhanorA madAriyA vice ADAvaLArI taLahaTI jyAme rahai / savata 1712 vaisAkha mAhe vALo kesodAsa jaitasighota nai maheco rAvaLa bhAramala sAtha karine sIvAlA Upara AyA rAvaLa bhAramala jagamAlota sAthai soDho amaro bhojarAjota 1, amaro suratANota 2, sisodiyo kabho 3, manoharadAsa bhAkharamIhota 4, kisano UdAvata 5, daLapata 6, bIjo hI sAya ghaNo huto| 530 mIdhala vAgho vIdAvata, vIdo sUjAvata, sUjo sIhAvata kavaLA dhnnii| 531. sIpala vAgho vIdAro, vIdo sUjAro, sajo sIhAro, sIho bhADAro gAMva kavaLA 1,500) rekh| 532 sIdhana mAvaLadAsa mAnasIhAvataro. gAMva pAvo, 10,000) rekh| 533. mIdhala jamavatasiMgha rAyasiMgha mAlAvataro. gAMva kuheLAva 4,000) rekha / 534 nIvala kemarganigha ddA amagavataro gAMva jAkhoDo. rekha 4,000 / Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 535- 546 ] rAThauDAMrI vAtAM 535. sAyada- vAgharA gharA sira Aga vUMThI 1 / huvo citoDa aiyo helo 2 / kATakI AbhasU vIja kavaLe 3 | 536. var3anA morAvAsa UhaDa arajuna AsiyA netAnU diyo / 537. salakho 1, jaitamAla 2, khImakaraNa 3, rAvata rANo 4, vairasAla 5, rAghodAsa 6, bhAkharasI 7, sUrajamala 8, pAto 9, ratanasiMgha 10, AsakaraNa 19, manohara 12, kesarasiMgha 13, baLU 14, khImo 15, savAI 16, devasigha 17 - nagararA rAvatArI pIDhiyA / 538 tejamAla salakhAvataro beTo hApho jiNarai vasarA bhivaNAcA kahAvai. sivarNa rANo devIdAsa vIjAvata hAphArA vasame huvo / 539 rAThoDa variya~cA malInAtharA potarA hai / mahecA 540. rAva maDaLaka jagamAlotaraM tIna beTA huvA - rAvaLa bhojarAja 1 jiNarA mahecA, khetasI 2 jiNArA koTaDe, vAdiyo 3 jiNarA jadhoLiyA / 541 mehavAro rAva bhojarAja maDaLakota raNakheta paDiyo sanyAsiyA uThAyo o sanyAsI huvo / 542. vegaDo naro khetasI maMDaLakotaro jiNa mahevo le liyo nagara rAja kareM. rAvaLa bhojarAjarI vera sUrAvadarI cahuvANa veTAnU le sUrAcada gayI / 543 kitAIka varasA pachai rAvaLa bhojarAja sanyAsI thako gujarAta sAmAsU jamAta le Ayo nagarame begaDA narAnU mAriyo mahevAro mAlaka vIdAna kiyo / 544 rAvaLa bhojarAja maDaLakota kaThaiIka sanyAsiyA ghAvA upADiyo sAjo huvo jada sanyAsI huvo iNarI rANI sUrAcada gayI. rAThoDa vegaDe narai khetasI maLakatarai mahevo khosa liyo iNaro choTo bhAI raNadhIra sivavADI rAja karai rAvaLa bhojarAja sanyAsI thakai jamAta ANa nagarame vegaDA narAnU mAriyo . vaidA vIdAnU TIko de mahevAro dhaNI kiyo / 545. savata 1691 mAha mAhe pahalA jALoraro gAva mora sIma mArI pachai nivAI gAva sivANaro mahecA mAriyo, mAha vada 4 gAyA 140, bhaisA 30, baila 630, ghoDI 8 le gayA asavAra 30, pALA 30 hutA / 546. saMvata 1699 mAhameM rAThoDa mahecai mahesadAsa jALoraro gAva morasIma Ayo. hajAra mANasa lene gAva morasIma bALiyo luTiyo dhAna ghaNo le gayA pAdariyai veDha kIvI jaNA dasa pAdariyai kAma AyA. thorI 15 mahecArA muvA ke ghAyala huvA Dero kara morasIma luTiyo / Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 vAMkIdAsarI khyAta [57-557 547 mahevo sUno kiyo jada rAThoDa deIdAsa patAro sAMvaLadAsa soDho amaro bhoja rAjota manohara sAdULa bhAkharasI, rAvaLa mahesadAsa bhAramala ityAdika rAjAjIrA desaro vigADa krtaa| 548 savata 1691 rA jeTha mAhe rAThoDa deIdAsa, mahesadAsaro bhAI sAMvaLadAsa, soDho amaro sADiyA 120 vALIsarathI le gyaa| 549 maheco cadraseNa vAgha kalAvataro rANA jagatasiMgharI cAkarImeM paTo hajAra vAraharo pAvai vasI gAva kAkara / 550. maheco IsaradAsa khetasI jasavatotaro sAta hajAraro paTo pAvai, vasI goDavArara gAva mADaLa / 551. sATha gAva mahecAra tIvaDI lArai hai hamai siradAra jaitasigha umedasiMghota hai| 552 iMdAro gAMva bhAlU mahecai rAyamala udasiMghota mAriyo phAgaNa sudameM iMdo bhAno gopAvata jaNA cyArasU kAma Ayo rAyamalarai sAtha pAcaso AdamI hutA, bhATiyAro piNa loka sAtha huto rAvaLa gayA UMTa 4, chALiyAM 1000 mahecA le gyaa| koTar3iyA 553 vegaDo naro 1, raNadhIra 2, dUdo 3, varasiMgha 4-OM cyArU khetasI maDaLakotarA bettaa| 554 vegaDo naro 1, raNadhIra 2, dUdo 3, varasiMgha 4-OM cyArU rAThor3a khetasI rAvaLa maDaLaka jagamAlotaro jiNarA vettaa| koTaDArA rANArI pIDhI-rAvaLa maLInAtha 1, jagamAla 2, rAva maDaLaka 3, rAva takhatajI 4, rAvata dUdo 5, rAvata cAmo 6, rANo jaitasI 7, rANo vAgho 8, rANo ratanasiMgha 9, rANo bhaisdAsa 10, rANo jodho 11, rANo sUro 12, rANo maLacaMda 13, rANo udaibhANa 14 siradArasiMgha 15, mAladeva 16, dhIratasiMgha 17 / 556. rAThoDa cApa dUdAvata sivavADIsU koTaDe rAjasathAna vAdhiyo rAThor3a cApo dUdo khetasIhotaro beTo sU vegaDo naro mArANo jada nagarasU bhAgo. iNaro kAko raNadhIra khetasIhota sivavADI rAja karato ho uThe Ayo raNadhIra dUdAro peTiyo kara diyo o cApo sivavADI rahai / 557. kitAyaka varasA cApa dUdAvata rAvaLa vIdAnU kahyo-mhAre sAtha sAtavIsa ghoDArA savAra rajapUta mela jada ihuM kahI-je cApA sAthai jAvo, o kasa hai Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 557-564] rAThauDArI vAtAM kIjo uThAsU gAva kharIga jesaLamerarA rAvaLarI ghoDiyAM hI uThe pAvai. sU rAvaLajI cAMpa kahI jUhIja kiyo iNa vADI jAya raNadhIranU mAra sivavADI le livI vIdai rajapUtAna kahI-mhArai kahyA binA raNadhIranU mAriyo, monU mU dikhAvajo matI bai sAtavIsI ghoDA hI cApArai vAsa vasiyA / 558 Agai pahADa mAthai paramArAro karAyoDo pakko koTa ho aka koTa mAMhe bAdhiyoDo kuvo ho, aka koTa nIce pahADarI jaDA bAdhiyoDo kuvo ho pachai paramArA mAthai bhATI sIdha devarAja kaTaka meliyo jada o koTa par3Aya nAkhiyo verA burAya diyA cApa UdAvata sivavADIsU jAya AgalA koTarI nIma Upara tIna paDakoTA karAyA, tIna daravAjA tInU kuvA ughaDiyA nAva koTaDo diyo rAja-ThoDa koTaDo kiyo| 559 'navalakhA-duraga-naresa' vAdhA koTaDiyAnU kahyo-jiNasU jANIjai hai navalakho duraga koTaDAnU kahe hai| 560 'vAgha kuarA-vIda' vAghA koTaDiyArai kuara soDhI ThakurANI htii| 561 pIpA rAIkArA beTA-potarA sADhAro dUdha pIdho meharo beTo ghUTalavALe paga sameTa sUto pachai netasI bhAyA bhaDo sahita sADhArI vAra caDhiyo koTaDiyA rAmAjI mAranai sADhA pAchI ANI te nora taLe pANI pAya dor3a karAya rAIkAnU dUdha pAyo uNa samarA hIDoLA-- sADho lopa so itaro, gAdhI sAirI sAdha / caDDhi mahIrA netasI, rAto taragasa bAdha / / naLI kaTADa nILI, lapa ghI amApiyo khaay| hAtha-vaitara Atara, a koTaDiyA jAya / / kheto pUcha netasI, nIlo ghoDo kAya / gyA IDararI cAkarI, diyo IDarara rAva / / 562 kitIka pIDhiyA koTaDai rANo durajaNasALa huvo jiNakanasU rAvaLa akhaisiMgha koTaDo le liyo durajaNasALa sIvANarI nALa jAya rahiyo koTa nareDo rAvaLa jesalamera paDAva naakhiyo| ' 563. savat 1821 rAvaLa mUlarAjajI durajaNasALanU koTar3o diyo pesakasIrA rupiyA TharAyane / 564. phauja jodhapurarI koTaDA mAthai AyI uThAsU hAkama ANa durajaNasALa koTaDA mAMyasU jesalameraro hAkama kADha diyo uNa dinasU sIva jodhapurarA musaddI hAkama rhiyo| Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 565 vAMkIdAsarI khyAta [565-573 jaisalamerarai rAvaLa bhIva ratanU gharamadAsa uvaNa gAva diyo. naro jiNanUM koTaDiyArA rANA bhairavadAsa kanai meliyo vacana de bhairavadAsa bhIva kane Agiyo bhIva bhairavadAsanU mAriyo vaDiyADAro nAma jesalamera heTe ghaaliyo| 566 koTaDiyo jaiso 1, rAjasI 2, narahara 3, megharAja 4, bhAkharasI 5. bhAkharasIrI veTI gomAvAI khIcI govardhanajInU prnnaayii| 567 khImA 1, vAsADA 2, doTa 3, phaLasUDiyA 4, kasUvalI 5, dhAraviyA 6 - maiM khApA rAThoDI mahevAme hai dhAraviyo gAva koTaDAro hai / 568 vApaDAUra ThikANe rAThoDa bhImai ratanAvata vADhamera vasAyo / jaitAvata 569 rAThoDa akhairAja raNamalota sIdhala caraDAna mAra bagar3I lIvI. caraDAlIro thAna koTaDI mAhe hai. pahalA sAMjha samai cirAka caraDAjIrai thAna le jAvai parcha vagar3IrA siradAra Agai cirAka ANe. ajai A rIta hai / akavararA daLa uLaTiyA, hai ghaTa AyA hAla / choTI choTI lAtaNI, moTI kIdhI mAla // 570 pacAyaNa akhairAjotara jaitAvata vagerai nava veTA huvA / 571. vagaDIrA siradAra urajasiMghajInU mahArAja ajItasiMghajI marAyo mevADame sagatAvatArA gAMvAme urajaNasiMghajI muvA pachai pahADasiMgha janamiyo bIkamakohara mAmAlameM daravArarA DarasU bhaTiyANIjI pahAr3asiMghajI baiThA veTAnU lene devagaDha gayA pahADasiMghajI devagaDha moTA huvA ThAkara rAghodAsa Age mnaannaa| 572. urajaNasiMghajIro vaDo veTo sAmasiMgha jagAvatArai gAMva vahamAlI paraNiyo huto so U vahamAlI jAya vasiyo. vahamAlIsU vegama gayo. uTha mahArAja ajItasiMghajI jahara deya mraayo| 573 rAmasiMgha urajaNasiMgharo bhAI jiNanU cUka karAya ghATAmeM marAyo. ajItasiMghajI jaitAraNa kanai phUlamAla jaThAro dAhimo salemAvAda pharasarAmadevajIro ziSya nAma TIkamadAsa jiNa AparI vaNAyI sAkhAM aka dina pharasarAmadevajIna suNAyI jada A kahI-tU to tattavettA huvo jadasU tattavettA kahAyo. TIkamadAsa Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 573-585] rAThauDArI vAtAM jaitAraNa Aya bhUtArai thAtakameM vasiSA lokA kahyo aThai bhUta rahai hai, Apa aTha mata raho. yA sAkhI suNAyI. gUdI goyadarAyakI, AMgaNa rahI vaNAya / Aye saMta anatake, bhUta gaye sava bhAja / / uNa dinasU jaitAraNa dvAro baaNyo| 574 vagaDImU vigaDI saM vaataa| 575. vagaDI jaitAjI jaitApoLa kraayii| kuMpAvata 576. mahArAja akhairAjotarai putra kUpo huo sivarAva caDUsU mahArAjajIrai reNaro nAva kaDhA liyo. kUjI vAIro vyAva Acho kiyo jada mADai hI nAva prasiddha huvo| 577 kUpA maharAjotara veTArI vigata-prathIrAja 1, rAma 2, pratApasigha 3, mADaNa 4, tilophasI 5, mahesa 6, udaisiMgha 7, IsaradAsa 8, tejasI 9 / 578. prathIra.jotArI bhoma cApaDAme mADaNajIrA Asopa tilokajIrA dhaNale mahesajIrA kaTALi siropArI udaisiMghota vasI, sIvA, ceLa'vasa, IsaradAsota mAhaDU cADAvaLa. tejasIhota IDararI dharatIme hai rAmAThA cAdeLAva rAmAvata / 579 savat 1559 rA magasara suda 10 kUpA maharAjotaro janama saMvat 1600 kAma Ayo / 580 tejasI kUpAvata amutiyAM sIdhalAM mAriyo tejasI kUpAvatarA vairameM mADaNa kUpAvata sIdhala sIho mAriyo saMvat 1627 mADaNa kUpAvata sIvala sIho bhADAvata mAriyo / 581 kanIrAma rAmasighota mAtha sUraja Avato jada gAmatarai jAvato / 582 Asopa daLapata kanIrAmota taLAvarI pALa Upara bragalo karAyo jirANA bhUmasU neDo o vagalo karAyo pachai aka varasa dalapata jiiviyo| 583 Asopa ragasALame nAharasiMgha rAjasiMghota gaLiyoDA amalasU bakaDiyA bharAyA dAsiyAnU kahIne ThakurANiyAnU teDI beTA beTiyA sahita / 584 - patto kUpAvata deIdAsa jaitAvata bheLo meDataM kAma Ayo / 585 pAtAro hamIra ratana ratanarai beTA tIna huA-mAlo 1, kalo 2, jaimala 3. pAtAnU bAraha gAvasU coTALo huto coTALAsU jAya karaNU vasAyI / Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMkIdAsarI khyAta 586-597 586 rAThor3a udaisiMgha kUpAvata jaimalajI pattAjI bheLo cittoDa kAma aayo| . 587 kaTALiyArai dhaNI kisanasiMgha kUpAvata AgAnUra nabAvana maariyo| 588. amarasiMgha kUpAvata vaNavIra soLakInUM mAra siriyArI lIvI / 589 kUmAvata mahesadAsa dalapatona kAMdA vinA jImato nhii| 590. rAThoDa kUpo kisanasiMgha jasavata sAdULotaro devaLa vaNavIra mAthai kaTaka kiyo huto. sirohIro rAva akSarAja Ayo huto pachai rAThor3a kisanasiMgha, jaiso devaDo bhairUro sikAra gayA hunA pUraNayA kosa cyAra Age pachai vaNavIrara sAtha Aya AdamI tIsa mAriyA nai jaNA vIsa ghAyalA kiyA. kisanasiMgha sAdULota maaraanno| vAsaNI 591 rAmasiva 1, siravAniva 2, jodhasiMgha 3, agaMdasiva 4, kUpo harIsiMgha / capApata 592. pohakaraNarA siradArAMrI pIDhinAM likhate-riDamala 1, cAMpo 2, bhairUdAsa 3, jaito 4, mADaNa 5, gogALa rAsa 6, bIThaLazasa 7, jogIdAsa 8, bhagavAnadAsa 9, mahAsiMgha 10, devIsiMgha 11, savaLasiMgha 12, savAIsiMca 13, sAlamasiMgha 14 / 593. cApAjIrai beTA doya-bhairavadAsajI 1, sanatojI 2 karaNa riDamalotarai beTA doya-lUNo 1, nai mANakarAva 2. mer3atAro gAva vIdAvata khetasiMghota cAMpAvatAro jaThAsU uTha gokuLadAsa cApAvata tALa bhopALarA rAva kanAMsa bhAgalI paI paanii| 594. cApo gopALadAsa mADaNota 1, cAMpo sUrajamaLa jaitamALota 2, rAThoDa IsaradAsa 3 nIvAvata- bhADavai kAma aayaa| 595. saMvat 1658 cahuvANa vAgaDiyA mAnavAda vAlAro rALa ugraseNajI jyAro umarAva vAgaDasU chADa gayA. pAtasAha akabararo cAkara rahyo pacha cAMpAvata sUrajamala jainamAlota jiNa burahAnapura akavararA DerA uThe hI mAna huto A mAnanU mAriyo, rAvaLa ugraseNa rAjI huvo vAgaDame brAhmaNanU kara lAgato so sUrajamala chuddaayo| 596. haranAyasiMgha 1, anopasiMgha 2, rUpasiMgha 3-tIna veTA tejasiMgha sAiMdAnota caaNpaavtraa| 597. cAgavata ThAkura bhagavAnadAsajI bhInamAla jamI mAthai UmA thakA zrIvArAhajIrai mAtha chatra bAMdhatA, itA pracaDa hutA. hamai sevaga vArAhajIro tilaka kara hai nIsaraNIrai tIja pagotiya caDhane / Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 598-611 ] rAThauDAMrI vAtAM 55 598. cAMpAvata tejasiMghajIre tIna beTA huvA baDo beTo haranAthasiMghajI jyAMrA AuvaM vIjo beTo anopasiMgha jyAMrA bhImALiye tIjo beTo rUpasiMgha jyArA jANiyANe vAmasINa / 599. haranAthasiMgharA Aune, anopasiMgharA vAM bhImALiye, rUpasiMgharA jANiyANa vAmasINa / 600 Auvai vakhatAvarasiMghajI khIcI govaradhanajI jaganAthotaro dohito, mAdhosiMghajI khejaDale kisanasiMghajI haThIsiMghona jiNaro dohino, sivasiMgha baheDe rANAvata udaisiMgha siradArasiMghota jiNaro dohito, jaitasiMgha salArI cahuvANa pratApasiMgha caturabhujota tiNaro dohito, kusaLasiMgha laveraM bhATiyAro bhANajo, haranAthasiMgha dAte vArar3Aro bhANeja / 601. rANAvata udaighirI beTI abAbAI jodhArI bhANejI jaitasiMgha paraNiyo / 602 vAgalIro dhaNI cApAvata jiNarI pIDhiyA - gopALadAsa 1, khemasiMgha 2, nArakhAM 3, harIsiMgha 4, kusaLadAsa 5, jAlamasiMgha 6 / 603 cApAvata jaitamAla jaitAvatare beTA cyAra - rUpasiMgha 1, bhAga 2, sUrajamala 3, surajaNa 4 bhAlagaDha jeutarI bhANajIrA / 604. cAra -pariyA vagerai ThikANA sUrajamalota vIjAsagI nIbare khariye rUpasiMghota. nIvalI vatai surajaNota / 605. harasoLAvarA sUratasiMgha rAma-upAsIka hai uNarI lugAyA vaNAyA jyArA nAMva sItAsara nai iNa taLAva khiNAyA jiNaro nAva rAmasara | 606 cApAvata sAmasiMgha devoni ghota bAIro vyAva jaipurame kiyo bAI uNiyArArA rAva rAjA bhImasiMghajInU paraNAyI cAraNAnU tyAga diyo / karanota (samadar3I) 607 samadaDIrA siradArArI pIDhiyA likhane - raNamala 1, karana 2, lUNakaraNa 3, vIdo 4, novo 5, AsakaraNa 6, duragadAsa 7, cainakaraNa 8, mAnakaraNa 9, idarakaraNa 10, sAlamasiMgha 11 / 608. rAThoDa karano riDamalIta cavA deharo karAyo savat 1585 mAha vada 5- - IMDo caDhAyo, brahmabhoja kiyo, hajAra gAyAM divI, dhana ghaNo kharaciyo / 609 saMvat 1721 mahA durbhikha paDiyo AsakaraNa nIbAvata dhAna ghaNo vATiyo. rAThoDA dhanU desa rAkhiyo / 610. savat 1720 gAva sAlave AsakaraNa nIbAvata vero khaNAya badhAyo / 611. duragadAsajIrI mA nai khImakaraNajIrI mA sagI bhuvA bhatIjI kelaNa bhaTiyANI / Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMkIdAsarI khyAta [612-626 612. duragadAsa AsakaraNota keliyArai gharai saraNa rhyo| 613 duragadAsa AsakaragotarI beTI vinaikavaravAI salUbararA dhaNI rAvata kesarIsiMghanU paraNAyI dUjI veTI duragadAsajIro kusaLavAI / 614 duragadAsa 1, tejakaraNa 2, aNadakaraNa 3, ratanakaraNa 4 / 615 duragadAsa AsakaragonarI veTI vinaikavara salUMvara rAvata keharasiMghajInU ... ... 'dohito raavtlaaljii| 616 dUjI beTI rAjavAI sATole umedasiMghajInU prnnaayii| 617 karanota ratanakaraNarI veTI dhanavAI kurAvaDa kuvara jAlamasiMgha urajaNasiMghotanU paraNAyI dohito rAvata javAnasiMgha / 618 vahAmIro dhaNI karanota ratanasiMgha jiNarI beTI dhanavAI kurAvar3a jAlamasiMgha urajaNasiMghotanU paraNAyI . uNa vAIro veTo rAvata jvaansiNgh| 619 ratanasiMghajIrI beTI dUjI rAjavAI sATolai umedasiMghanU prnnaayii| 620 turakANIme duragadAsajI jUnai vAharamer3a rahai jada jhAmararA jATa sArA _vAhar3amera gAva kavAsa dhAna nIpajyo jada jito hAsalaro dhAna vAhaDamerarA ghaNIne detA ito hI ThAkarA~ duragadAsajInU detA haa| 621 udaipura rANA jaisiMghajIrai nai kavara amarasighajIro ameLa huvo . kavara udapura vaiTho rANAjInU udaipurasU kADha diyA . dasa hajAra rupiyA kharacIrA meliyA sagA vivarA sanacAra likha meliyA mahArAja duragadAsajI vagerA umarAvAMnU meliyA ikaliMgajIrai devarai kavaranU rANArA pagAM lagAyo kavara sAgararI pailA gayo nai rANAjInU udaipura vaisANiyA / 622 vUdIrA rAva anirudhisi vajIra nai hADA durajaNasighajIre Apasame ameLa huvo durajasiMghajI vAhara nIsara bUdIro vigADa karatA hutA . dikhaNasU iNa hIja kAma pAtasAhamU sIkha kivii| 623 rAva anirutighajI bUdI AyA nai duragadAsa AsakaraNota anirughasighajIrai pagA durajaNasiMghajInU meliyA meLa karAya diyo| 624 rANAjI sAdar3I duragavAsa AsakarasonU paTai divI hI duragadAsajI nava vahina-beTivArA vyAha sAdaDI kiyA cAraNAtU tyAga de jasa liyo / 625 udaipura amarasiMgharA ghor3A lArai duragadAsa AsakaraNotaro ghoDo citra bIcameM / 626. assI barasa tIna mahInA aTThAIsa dina, ittI Umara duragadAsa AsAyatarI huii| Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 627-637] rAThauDArI vAtA 627. vAlara vArIrI ThikANe khIvakaraNa AsakaraNota gAMva vasAyo / 628. tejakaraNa mehakaraNajI donU kAnoDarA sAragadeotarA bhANeja, abhaikaraNajI rAva caturbhuja cohANarA dohitA. cainakaraNajI bIkamapurarai kelaNArA bhANeje / 629 tejakaraNajI mahesakaraNajI doya kuvara duragadAsajI sAya mevADame gayA abha karaNajI mahArAja jaisiMghajI kanai gayA. cainakaraNajI samadaDI hIja rahyA / / 630. bhAkharajI 1, karanajI 2, kAdhalajI 3, pAtojI 4-cyArU aMka mAyA bhAI. roDamalajIrA bettaa| bAlAvata (mokaLasara) 131. raNamala 1, bhAkharajI 2, vAlojI 3, bhAramalajI 4, nagarAjajI 5, jaitasI 6, kesodAsajI 7, mAghodAsajI 8, akhairAjajI 9, khImarAjajI 10, udarAjajI 11, nAthajI 12, lAlajI 13, javAnasiMhajI 14 hamai mokaLasara dhaNI hai| 632 bhAkharajI 1, karanajI 2, kAMdhalajI 3, pAtojI 4-cyArUM aka mAyA riDa malajIrA beTA / 633. mokaLasararai dhaNI vAle udarAja khImakaraNa akhairAjotarai mahArAja abhaisiMghajIrI AgyAsU kITanodaro dhaNI bhATI phataisiMgha amarAvata mAriyo guDAro rANo sUrajamala bhAkharasI sAhibakhAnotarI madata lena / varasiMghota 634 sonagirA khIvA satAvatarI beTI capA jovAjIrI rAjaloka jiNarai beTA doya huvA-dUdo 1, varasiMgha 2 / 635. rAvajI jodhAjI AnU bheLo meDatAro paragano diyo Age sahara meDato nahI huto AM meDato vasAyo / 636 varasiMgha kitAyaka varasA dUdAnU kADha diyo dUdo vIkAnerame gayo pachai varasigha dukALame pAtasAhI saharame sabhara lUTiyo ajamera sUbai mADavarA pAtasAharo cAkara malakhA huto uNa bola-kola de ajamerame varasiMghanai pakaDa liyo hala jaito saha lola ajo kAma AyA vIkAnerasU dUdai vIka Aya varasiMghanU chuddaayo| (jhAbuo) 637. jodho 1, varasigha 2, sIho 3, jaiso 4, rAmasiMgha 5, bhIva 6, kesodAsa 7, baDo rajapUtarahuvo, kesodAsa mArU kahAyo / Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 vAMkIdAsarI khyAta - [638-649 638 rAThoDa kesodAsa bhIvaro, bhIva rAmasiMvaro, rAmasiMgha jaisAro, jaiso sIhAro, sIho varasiMgharo, varasiMgha jodhAro, jodho riddmlro| 639 kesodAsa mArU kahANo jAvuvo navo ThikANo khATiyo / 640 jAvuvArA rAjArI pIDhiyA likhate-kesodAsa jhabvA nAyakanU mAra jhAvuvo liyo jhavvA nAyakaro vasAyoDo jiNasU jhAvuvo kahAyo / 641 jhAvuvo navo rAja khATiyo kesovAsaro mohaNadAsa, mohaNadAsaro rAjasiMgha / 642 sIkarI rADa huI jiNa pahalai dinara rAThoDa jaiso sIhA varasiMghotaro rANA sA~gArI cAkarIme huto sU pacasU muvo| 643 sAvaLadAsa udaisiMgharo, udaisiMgha jaisAro, jaiso sIhAro, sIho varasiMgharo, sAvaLadAsa deIdAsajI sAmala saraphuddInasU jaga kara rAva mAladejIrai kAma aayo| 644 kusaLagaDharA dhaNI varasiMghota jovA jyArI pIDhiyA- jodho 1, varasiMgha 2, tejasI 3, AsakaraNa 4, mAla 5, rAma 6, jasavatasiMgha 7, avarelA 8, ajabasiMgha 9, kIratasiMgha 10, acaLasiMgha 11, bhAgotasiMgha 12, jAlamasiMgha 13, hamIrasiMgha 14 hamai kusalagaDha rAja karai hai / 645 rAThoDa tejasI varasiMghotarai bhAI beTai var3I riyA AyI cADasU saravaNa kachavAhAsU veDha huI jada tejasI kAma Ayo / 646 rAva jodhAro varasigha, varasiMgharo tejasI, tejasIro sahaso. sahasAnU rAva mALadejI vaDI riyA divI, vIramade dUdAvata kanAsU meDato liyo jada / 647 kesodAsa 1, karaNa 2, mahAsigha 3, kusaLasiMgha 4, idarasiMgha5, bahAdurasiMgha 6, bhIvasigha 7, kuvara pratApasiMgha 8-lakhaisiMghota jodhA hai| 648 rAThoDa khetasI varasiMgha jodhAvataro vaDo rajapUta huto sIkarI sAgA rANAra vAvarasU veDha huI jada kAma Ayo vIramade dUdAvata nIsariyo / 649 khetasI vIramaderai sAtha huto rAThoDa ThAkurasI kalAro, kalo khetasIro, khetasI varasiMgharo, varasiMgha jodhAro ThAkurasI kalAvata vaDo rajapUta huvo sAtaLiyAvAsa saraphuddInasU jaga kara rAThoDa sAvaLadAsa udaisiMghota rAva mALadejIrai kAma Ayo jada ThAkurasI pUrai loha paDiyo jaimala vIramadeota iNanU uThAyo pachai vAsavALe cAkara rahyo vAsavALArai rAvaLa ugraseNa cApAvata sUrajamala jaitamalota sAthai ThAkurasInU meliyo mAnA cahuvANanU mAraNanU sUrajamalajI mAnAnU mAriyo jada cahuvANa mAnArI lAna lAgI. ThAkurasI kalAvata kAma aayo| Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 650-654 ] rAThauDa vAtAM 59 650 rAThoDa ThAkurasI kalAro, kalo khetasIro, khetasI varasiMgharo, varasiMgha rAva jodhArI. ThAkurasI vaDo rAjapUta huvo vAsavALArai rAvaLa ugraseNajI cApAvata sUrajamala jaitamalota sAtha ThAkurasInU meliyo cahuvANa mAnAnU mAraNa burahAnapura sUrajamala mAnA cahuvANanU mAriyo jada mAnArI lAta lAgI ThAkurasI kalAvata muvo| mer3atiyA ( dUdAvata ) dUdo jodhAvata 651. varasiMgha muvo meDatA sAyara mAthai AdamI jodhapurasU sAtala jodhAvatarA Aya baiThA varasiMgha ra veTo sIho mahAkapUta varasiMgharI ThakurANI sAkhalI sayAjI jiNa vIkAnerasU dUdAne teDAyo iNa Aya ajamerarA sUbedAra siriyAkhAMrA AdamI meliyA jike meDatA mAyasU kADha diyA meDato Adho dUdai apaNAyo nai Adho sIhA varasiMghotaro meDato / 652 ajamerasU siriyAkhA doDiyo desa ujADiyo vigADiyo dUdai ajamera ka jaga kara siriyAkhAna mAriyo pahalA jaga kara siriyAkhArA hAthI khosiyA hA / vI naha bheTiyA, naha mola vaNajiyA / lAcha dUdai liyA || .. 653 dUdA jodhAvatare beTA pAca sala 4, pacAyaNa 5. ratanasI pacAsa jaNA hai / . huvA - vIramade 1, ratanasI 2, rAyamala 3, rAyarAyasala donArai vasa rahyo nahI pacAyaNota vIramade dUdAvata 654 vIramadeva dUdAvata kanAsU rAva mAladejI meDato liyo uNa salemasAhanU araja likhI pAtasAha AgyA kivI - vIramadenU aThe bheja de jada vIramadeva samasArI hajUra gayo vIkAneriyo kilANamala hI uTha gayo rAvajIrI jabarIrI vAtA suNAyI pAtasAha vAnU sAthai le Agarai Ayo rAvajI ajamera AyA. pAtasAha ajamera najadIka rAmasara Ayo rAvajI ajamerasU doya kUca pAchA kiyA parcha salemasAha DerA kiyA rAvajI gararI DerA kiyA jada pAtasAhajI vIramadenU kayo- tU kahato rAva bhAja jAsI, so to rAva jorameM hai iNa araja kivI - rAva bhAja jAsI, Apa paratIta rAkhaje. pache vAraMTa pattAnU rAvajIrI hajUra vIramade meliyo. uNa araja kivI - A Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMkIdAsarI khyAta . [654-662 pAtasAharI phoja ghagI, phatai hoNa jyUM nahI, kUpo jaito jhUThI araja karai hai.' A vAta suNa kUpAjI-jaitAjInU vinA pUchiyA rAvajI gugaroTarA pahADAMnU ravAnA huvaa| 655. pachai kUpAjI, jaitAjI, pacAyaNajI, akhairAjajI, vIdAjI vagerai rAvajIrA umarAvA vIsa hajAra ghoDArI vAga upADa savata 1600 pAtasAhasa jaMga kiyo prabhAtarai samai. larI nadI pAra veDha huI pAca hajAra AdamI kAma aayaa| 656 vIramade pAtasAhanU le jodhapura gayo parcha hAsama kAsama khavAsa saiyada aura hI umarAva mAravAr3ameM rAkha kUca kiyo bIkAnera kilANamalanU diyo, meDato vIramanU diyo. savata 1534 rA migasara suda 14 ro janama savata 1600rA kAtI vIramade muvo| 657 mAgaLiyo bhAdo vAvar3Iro vAsI jiNa rAva mAladejIrI nijara kiyA sikArI kuttA jada bhAdArA veTA devo jiNanU cAkarIme rAkhiyo devAnU vadhAriyo savata 1594 rAvajI jaitamalota kanAMsU sivANo liyo jada mAMgaLiyA devArai havAle kiyo| 658 devo sivANe rAma kahayo - vIramade devAvata vaDo sapUta huvo rAvajI meDato le vIrama devAvatara havAle kiyo. rAvajIrI cAkarI nahIM karai jiNasU vaLUdA mAyasU vIdA vIramotanU kddhiyo| 659 vIramade riyA sahasA mAthai Ayo jada raDodara thANAsU kUpo meharAjota 1, rANo akhairAjota cApo, jaiso bhairUdAsota ityAdIka rAvajIrA umarAva sahasArI madata AyA. riyAM parai kosa mAthai jaga huvo rAvajIrA cAkarAMrI vArai varachI vIramade khosa lIvI dasa vAra churI kAra ghoDo rAvajIrI phojameM nAkhiyo vaDo porakha paragaTa kiyo piNa vIramaderI phatai huI nahI / 660. saMvata 1624 me utiyo arajuna rAyamalota jaimala IsaradAsajI sAmala citoDa kAma aayo| 661. vIramade dUdAvata jiNArai veTArI vigata - jaimala 1, sAraMgade 2, Isara 3, kAna 4, cAdo 5, mADaNa 6, prathIrAja 7, khemakaraNa 8, jagamAla 9, pratApasiMgha 10, sekho 11 / jaimala vIramadaota 662. jaimala pAtasAha akvararai pagA lAgo jada saMvata 1618 jaimalanU meDato diyo * sATha hajAra ghoDAsU mirajA saraphuddInanuM madadakAra jaimala sAthai meliyo| Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 663-669 ] rAThauDArI vAtAM 663. huLa rAyasaLa rAmAvata jaimalajIro umarAva bArai gAMvAsU gAva phAlako paTai pAvai, prathIrAja jaitAvata meData raNabhoma par3iyo jaimalajIra hAtha rhiyo|| 664 huLa rAyasaLaro bhANeja prithIrAjajI jiNasu A bhANeja mAthai chAyA kivI. jaimalajI risANA, hula rAvajIrai Aya vasiyo / 665 akabararI mA makkA vagerai makA-sarIpha jyArI jyArata karaNa gayI pAtasAha mirajA saraphuddInanu sAthai meliyo. aka pIra vilAyatameM jiNarI jyArata suhAgavatI karai, vidhavA na kare. jyArata karaNa vAsatai vidhavA anya purakhasU avadha kari nikA paDha lai uNa pIrarI jyArata karaNanU akabararI mA mirajA saraphuddIna sAtha nikA paDhI. dilI akabararI mA pAchI AyI. jada A vAta suNI akabara phuramAyo - Agai to saraphuddIna hamArA cAkara rahA, aba hamArA bAbA hai| A bAta saraphuddIna kiNIkai pAsa suNa livI. jaThai huto jaThAsU vIThaLadAsa jaimalotanU sAtha le bhAgo so meDatai Ayo jaimaLajInU kahyo- mhArA kabIlA nAgorame hai so magAya leNA jada jaimaLa Aparai beTai sAdULanai nAgora meliyo. sAdULa na.gora gayo, uThAsU nirajArA kabIlA le meDatAnU ravAna huvo doya sau ghoDAsU nAgoraro Amala A paDiyo sAdULa jhagaDo kara kAma Ayo mirajArA kabIlA meDate AyA sAdULa cALIsa AdamiyAsU kheta rhyio| jaimala vicAriyo-pAtasAhamU karI, hamai aThai rahaNo nahI jada bhAI-beTAna kahyo-mANasa lenai the vabanogme jAvajyo, hU saraphuddInanU pochAvaNanai jAU chU jaimala sirohI tAI mirajArai sAthai gayo pachai nAgANa Aya mAtAro darasaNa kara mevADameM gyo| 668. rANAjIsU miliyo . vadhanora, karaiDo, koThAriyo-au ThikANA rANAjI jaimalana diyA savata 1624 rA caita vada 11 akabara citor3a liyo jada doya sau AdamiyAsU jaimala rANArai kAma aayo|| vIrataNe ghara vIra, doya NopI huI vANa / rAva ahirapura rAkhiyo, ika udiyApura rANa // 669. meDatiyo sAragade vIramadeota bobalI disA gayo ho taisU mAmalo huvo jaTha soLakiyA mAriyo. choTA bhAI mADaNa sameta uNa vairameM jaimalajI soLakiyAra paraNiyA . cAdai vIramadeota citoDa mArya nArAyaNadAsa soLakInU maariyo| Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 vAMkIdAsarI khyAta [ 670-682 670. jaimala vIrama deotarA veTAMrI vigata- sAdULa 1, vIThaLadAsa 2, mAvodAsa 3, sAmadAsa 4, suratANa 5, narAyaNadAsa 6, kesodAsa 7, rAmadAsa 8, haradAsa 9, kalyANadAsa 10, dvArakAdAsa 11, goidadAsa 12, narisaMghadAsa 13, mukaMdadAsa 14 / 671 vaDI soLa vaNIjIro veTo suLatANajI. jaimaLajI choTI soLakhaNIjIrA veTA tIna - kesodAsa 1, mAdhodAsa 2, goyadadAsa 3 jaimalajI mAMDavarai pAtasAha rAjA padavI vIramade dUdAvatanU dIvI / 672. jaganAtha 1, sAvaLadAsa 2, sUradAsa 3, nAtho 4, valarAma 5 pAca veTA goyaMdadAsa jaimalotarA | 673 jaganAtha 1, suradAsa 2, sAvaLadAsa 3 - tInU rAThor3a goidadAsa jaimalotarA veTA / jaganAthota mer3atiyA 674. mer3atiyA jaganAtha goidadAsotaraM nava baiTA huvA 1 675 gopInAtha jaganAthota rAva iMdarasiMghajInU nAgora mAyasU kavara mohakamasiMgha kADha diyo huto iNa pAcho rAvanU nAgora vaisANiyo rAvajI nAgorarA gAMva diyA / 676 meDatiyo bhAvasiMgha prayAgadAsa jaganAthota jiNa vaLAghaNArA pAtAvata vAraTanU mAtagayaNa hAthI diyo / 677 nAgorarA, meDatArA paravatasararA gAMva jaganAthotArA hai / 678 meDatiyo gopALadAsa suratANa jaimalotaro, pAtasAhI cAkara, dikhaName vIDamI veda meM kAma Ayo / 679. rAThoDa duvArakAdAsa jaimalotame rAghA vaDo mAmalo kiyo Aja pahalA kiNahI rAThoDa iso na kiyo savata 1655 pAtasAharai kAma Ayo / 680. rAThoDa kesodAma jaimalota gopALadAsa sAthai vIr3arI laDAImeM kAma Ayo Avo mer3ato paTai huto / 681 rAThoDa giravaradAma kesodAsota jaimalotarAnU pAtasAha padamAvatI paTa divI hI, paravatasara paTai huvo savata 1686 khAnajahAMrI veDhame kAma Ayo / 682. kisanapura meDatiyA surakSANota vairAgiyA sukhe vairAgiyAMrai bheLA vaha jaThe jAve puNyaro leveM, pAga meM morapatra rAkhe rAjAvata sine paraNAve, uNarai paraNIje mahaMta sevAdAsajI hai gAva tAbApatra hai / Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 683-697 ] rAThauDAMrI vAtAM krUra 683. prathIsiMgha akhasiMgha donU sAmasiMgha rA prathIsiMgharA khAlaDa borAvaDa nai akhaisiMgharA bUDhas mAnA / mer3atiyA (ghANerAva) 684 vIramade 1, pratApasiMgha 2, gopALadAsa 3, kisanadAsa 4, durajaNasiMgha 5, gopInAtha 6, sUratasiMgha 7, pratApasiMgha 8, padamasiMgha 9, kisanasiMgha 10, vIramade 11, durajaNasiMgha 12, ajItasiMgha 13, ghANerAvarA dhaNI / 1 685. pratApasiMgha vIramadevota meDatiyAnUM rANaujI pacAsa hajArarA paTAsUM gAva janoda mevADa diyo / 686 vIramade dUdAvataro beTo pratApasiMgha jiNanUM rANojI pacAsa hajArarA paTAsU janoda dIvI / 687 pratApasiMgha re gopALadAsa, gopALadAsare kisanadAsa, kisanadAsara ghANerAva mahala karAyA / 688. gAva ghANairo bAmaNAro sAsaNa huto aka vAsa gujaragoDAro, bheka rAjakurAro aka vAsa gu~dacAro- jumale ghANerai tIna vAsa hutA / 689 gUjaragoDa, rAjagura, gUdecA A tIna jAtarA brAmaNAro gAva ghANIro jaTha kisanadAsa gopALadAsota mahala karAyA ghANerAva gAvaro nAva paragaTa huvo / 690 kisanadAsa meDatiyo Aya rahiyo jadayU~ ghAgerAva kahANo / 691. kisanadAsarai durajanasiMgha, durajanasiMgharai gopInAtha, gopInAtharai sUratasiMgha, sUratasiMgharai pratApasiMgha, pratApasiMgha padamasiMgha, padamasiMgharai kisanasiMgha, kisanasiMgha rai vIramade, vIramaderai durajaNasiMgha, durajaNasiMgha rai ajItasiMgha / 692 gopInAthajI rAmapurai cAliyA rANA amarasiMgharI vArame / 693 rANai amarasiMgha phoja denaM gopInAtha meDatiyAnU sirohI mAthai vidA kiyo, iNa vahAra gAva sirohIrA goDavADa heTai ghAliyA, sirohIrI mADIro dANa rANAjIro TharAyo gopInAtharI potI sabaMdha rAvarA kuvarasU huvo / * ghoDe caDhiyA meDatiyA gopInAtha araja kivI / 694 rANai amarasiMgha 695 rANo rAjI huvo / 696 rAThoDa gopInAtharA beTArI vigata - suratANasiMgha 1, anopasiMgha 2, abhairAma 3, havatasiMgha 4 / 697 sUratasiMgha 1, mohanasiMgha 2, abhairAma 3, anopasiMgha 4 - a cyAra beTA gopInAtharA / 1 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 vAMkIdAsarI khyAta [698-708 698. rAgo amarasiMgha taLAva phoDAvato ho suratANasiMgha gopInAthota araja kara rkhaayo| 699 mahArAja ajItasiMghajI kanai dilI abhairAma gopInAthotanU rANo amarasiMghajI ukIla bhejiyo o rANAro kAma sudhAra pAcho Ayo . no / / / 700 rANo abhairAmasU udAsa huvo mana ne jada sisodiyo pUrAvata kahyo-abhairAmajI to AparI cAkarI pUgA hai sU vAsU rAjI rahyo joga hai jada rANojI abhairAmajIsU rAjI huvaa| 701 nAraLAI sAdaDarArA dhaNI koThAriyo gAma abhairAma gopInAthanU rANe jaisiMca diyo rAma rAva mAladero jiNarA vaMsarA jodhA jyArai cANoda huI, tikA vA anopasigha gopInAyotanU divii| 702 kisanasiMgha 1, visanasiMgha 2, nAyUjI 3, khumANasiMgha 4, pahADasiMgha 5pAca beTA padamasiMghajIrai / mer3atiyA (riyAM) 703 riyArA siradArArI pIDhiyA likhate-jaimala 1, mAvodAsa 2, subaradAsa 3, gopALadAsa 4, pratApasiMgha 5, acanigha 6, kusaLasiMgha 7, siradArasiMgha 8, serasiMgha 9, jAlamasiMgha 10, amAnasigha 11, sAdULasiMgha 12, hamai hai, pahalA riyA iNarA paDadAdAra huto| 704 miradArasiMgha 1, sUrajamala 2, javAna sagha 3, vakhatAvarasiMgha 4, viradasigha 5, sivanAthasiMgha 6, hamai riyArA dhagI hai / 705 kusaLasiMgha 1, saradAraniMgha 2, sUrajamala 3, javAnasiMgha 4, vakhatAvarasiMgha 5, viradasiMgha 6, sivanAthasigha 7-riyAMrA saradArArI piiddhii| mer3atiyA (AlaNiyAvAsa) 706 sudaradAsa 1, gopALadAsa 2, pratApasigha 3, rAjasiMgha 4, kalyANasiMgha 5, rAmasiMgha 6, padamasiMgha 7, lakhadhIra 8, phakIradAsa 9, bhAratasiMgha 10, hagavatasiMgha 11, ajItasigha 12--AlaNiyAvAsa / 707 AlaNiyAvAsarA siradArAMrI pIDhiyA-pratApasiMgha 1, rAjasiMgha 2, kalyANa siMgha 3, rAmasiMgha 4, padamasiMgha 5, lakhavIra 6, phakIradAsa 7, bhAratasiMgha 8, haNavaMtasiMgha 9, ajItasiMgha 10-hamai AlaNiyAvAsa bhogavai / 708. laNiyAvAsasU vArasarai dina rAjasiMghajI vagaire mAdhodAsota ne udAvata dona khAmAMrA miradAra pusakarajI tahabarakhAsU jaga karaNa cAliyA rAjasiMghajI pratApasiMghota ratha savAra huvA rajapUtA kahI-ghoDai asavAra hoyaje A kahI Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 708-716] rAThautArI vAtA mhAro peTa dUkhai hai pachai UdAvata TaLa parAnU cAliyA lokA AnU ka hyo. hU AIja vAta vAchato tho, o avasANa turakAnU mAri dhara cADa dhaNIrI cADa gaUrI cADa pusakararAja mAthai maraNaro pusakararAja monUM hIja diyo. so pusakararAja mhArI araja mAnI, ghoDo lAvo rAjasiMghajI ghoDai savAra hoya kahyopusakara / aka mhArI hamai A araja, AparA pANIro darasaNa kari mhArI lotha paDai parcha sarasvatIrA nALasU veDha saru huI, brahmaghATa mAthai jAtA lothA mAdhodAsotArI pdd'ii| 709 mAdhodAsota rAjasighajI vagerai nava siradAra pusakarajIrA brahmaghATa mAthai kAma AyA tahavarakhAsU jaga karInai / 710 AlaNiyAvAsaro dhaNI Isarota vijaisigha choTo bhAI rAjasigha vijaisiMghajI mavA pachai vijaisiMghajIrI ThakUrANI bajaragadejI maradAnI posAka kara sastra bAdha ghoDai caDhatI turakANIme vaDo Dako rhyo| 711. camALIsa gAva AlaNiyAvAsarA nai cArasU DhUDhADarI ajArai dona ThikANA liyA. sAro rAja-kAja bajaragadejI hAthA karatA / 712 AlaNiyAvAsaro camALIso vAna ho bajaragadejIrai sAta barasa choDa rahyo, pachai beTo huvo| 713. duragadAsajIrai paTai meDato jada AlaNiyAvAsarA camALIsArA rupiyA bharo maiM naTiyA pachai meDatAsU bajaragadejI caDhiyA riyArI nadIme veDha huI duragadAsajI bhAgA vajaragadejI jItA doya kosa dorI duragesa / 714 devarAjasiMgha AnU kaLaka de mAriyA ne bajaragadejIro beTo hI mAriyo. baja ragadejI kahyo-mona the jhUTho kaLaka de mArI hai to rAjasiMgha | thAro nAsa hoya, jo tai sAco kaLaka de monU mArI hai to thAro tAra hI bigaDajo mtii| 715. gAva mAjI nAgoraro tArakInajIrA mujAvarArai pAtasAharo diyo huto uTha vikhAme mAdhodAsota meDatiyA saraNa hutA / mer3atiyA (kur3akI) 716 vIramade 1, jaimala 2, mAdhodAsa 3, suMdaradAsa 4, gopALadAsa 5, pratApasigha 6, acaLasiMgha 7, kusaLasigha 8, siradArasiMgha 9, serasiMgha 10, amAnasiMgha 11, sAdULasiMgha 12, meDatiyA kuDakIga dhaNiyArI piiddhiyaa| Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMkIdAsarI khyAta [717-727 mer3atiyA (kucAmaNa) 717 kucAmaNarA siradArArI pIDhiyA likhate-riDamala 1, jodho 2, dUdo 3, vIramade 4, jaimala 5, goIMdadAsa 6, sAvaLadAsa 7, rughanAthasigha 8, kisora siMgha 9, jAlamasiMgha 10, sobhAgasiMgha 11, sUrajamala 12, sivanAthasiMgha 13 / 718 gIta kucAmaNarA siradArAnU vAMkIdAsa kahai kisU gaNAve pIDhiyA khyAta sArI kahe, dunI prava prava pragaTa sujasa diigho| kadIhI kiyo naha ramaNo kucAmaNa, kucAmaNa sAma-dhrama sadA kIdho // 1 // yUja. kALa napa vijapatI seviyo, sukha bhaNa gayo viyA kamadhajA sAtha / loha vaLa muravarA-taNA kevaLiyA, sUha DhUDhADa dhara hUta sivanAtha / / 2 / / kAkiyA janamiyA jikA cALA kiyA, TUTa raja-baTa tikA hUMta daakhii|| abarakai race raNajIta phojA aNI, raja karI sarI gata dhaNI rAkhI // 3 // duA rughanAtha dUdANarA vivAkara, vAra thArI bhalI thALa vAgo / pahalahI mAna yaha taNA lAgo pagA. lagA dhama caka abhaga Abha lAgo / / 4 // 719. savata 1715 rA meDatiyA rughanAthasiMgha sAvaLadAsota . kanAsU mAroTha livii| 720 savata 1715 rughanAthasigha sAvaLadAsota goDA kanAsU mAroTha livI / 721 mavaLasiMgha rughanAthasighajIro, savaLasiMgharo idarasigha, idarasiMghota vijaisiMghota mAroThame hai| 722. vIramadevota bhATiyA kanasU sarANo rughanAthasighajI liyo. jANiyANo rUpasiMghajI liyo| 723 meDatiyA rughanAthasiMghota hajUrarI . . na caDhe, UTArai jAvatai na caDhe ghoDo caDha nai pharAvai hAthI caDha khavAsI na karai . . / 724 rUpasI rughAvata rimAM-rAha, AsAma kIdha mArata athAha / 725 rUpasiMgha 1, keharasiMgha 2, agadasiMgha 3, amarasiMgha 4-OM rughanAthasiMgha sAvaLa dAsotarA beTA cyAra narUkArA bhANeja savaLasiMgha 1, vijaisiMgha 2-a doya sekhAvatArA bhANeja / 726, mer3atiyA banaisiMghota mahAsiMghota sagatasiMghota mIThaDIme hai / 727. mer3atiyA vimanadAsota jyArai pahalAM jAjapura paTa rahiyo pachai kheravo paTa rahyio pache khor3a paTai pAyI rANo jaisiMgha bhANeja / Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 728-740] rAThauDArI vAtAM 728 pusakarajI kanai cApAvatAro ThikANo vasI kaDaila jaThAro bhANeja sIkararo dhaNI devsiNgh| 729 meDatiyArai nAgaNecI brahmANI hai, mIThI koLI bhoga lAge / karamasota 730 karamasI AparI bahana bhAgAbAI nAgorarA khAnanU paraNAyI sALA kaTArIme Asopa khIvasara diyo| 731 rAThoDa karamasI AparI bahana bhAgAbAI nAgorI khAnU paraNAyI jada khAna sALa kaTArImeM Asopa khIvasara diyA / 732 karamasI jodhAvata lUNakaraNa vIkAratarI cAkarIme rahato nAranoLarai gAva Dhusiyai veDha huI sU karamasI lUNakaraNa sAthai kAma aayo| 733 karamasI bhalo rAjapUta huvo lUNakaraNa vIkAneriyAro cAkara ho. lUNakaraNa vIkAvata nAranoLa Upara gayo jada bhomiyAsU veDha huI lUNakaraNa, kavara pratApasiMgha, rAThoDa karamasI jodhAvata gAva Dhusiyai kAma aayaa| 734 mAgaLiyo bhoja hamIrota jiNarI beTI dUlade karamasI jodhAvata paraNiyo pacAyaNa 1, dhanarAja 2, nArAyaNa 3, pIthUrAva 4- cyAra beTA karamasIre huvA mAgaLiyArA bhANeja / 735 udaikaraNa 1, nArAyaNa 2, pacAyaNa 3, pIthUrAva 4, dhanarAja 5-OM pAca bettaa| karamasI jodhaavtraa| 736 karamasIrai TIko udaikaraNanU huvo varasa 40 Asopa yAra rahI sevakI rAva gAgAjIrai nAgorI khAnasU veDha huI udaikaraNa rAvajIrai sAmala nai huvo jada rAvajI Asopa jabata kiivii| 737 udaikaraNa karamasIro jiNarai Asopa cyAra varasa rahI pachai rAvajI gAgAjIrai nai nAgorI khAnarai sevakI veDha huI udaikaraNa rAvarI cAkarIme na gayo rAvajI Asopa le livii| 738 udaikaraNa karamasotaro beTo bhAnIdAsa mAgaLiyA vIramarI cAkarIme ho vIramade sAthai kAma aayo| 739 udaikaraNaro bhavAnIdAsa mAgaLiyA vIramaro cAkara huto so vIrama sAtha kAma aayo| 740 bhavAnIdAsarai rAma, rAmarai kesodAsa, kesodAsarai prAgadAsa / Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 vAMkIdAsarI khyAta [741-756 741 rAmarai dayAladAma, dayAladAsarai beTA tIna huvA-lakhamIdAsa 1, kubho 2, haradAma 3 / 742. karamasota kAnha khImAvata soyaLA vALArai vaDerai pIpADa paTai pAyI hii| 743 hamIra narA sUjAvataro phaLodhIro dhaNI gopALa narA sUjAvataro pokaraNaro vnnii| 744. pohakaraNA doDanai vigADa karanai gAva bayALIsa narAvatA kanAsU liyaa| 745 goida narAvata bhAkhara mAthai pohakaraNa kanai gaDha karAyo nAva sAtalamera diyo ho rAva mAladejI narAvatA kanAsa pohakaraNa livI jada sAtalamera pADa mAtalamerarA kavADAsU pohakaraNaro koTa karAyo / 746 narAvatArI vahana-veTI sAsarAme sAtalamerI kahIjai / UdAvata 747 rAva Udo sUjAvata gAva loTotI taLAva karAyo nAva sUjaiLAva diyo / 748 savata 1614 rA caita vada 9 ajamerasU kAsamakhA phoja le jaitAraNa mAtha caDhiyo ratanasI khIvA UdAvataro jaNA 35 paitIsasU kAma Ayo / 749 kalyANadAsa ratanasigha khImAvataro jiNarA beTAMrI vigata-dayAladAsa 1, bhIva 2, mukanadAsa 3, veNIdAsa 4 / 750 dayAladAsa rA rAva sura bhIva rADa vagerai bhIvadAsarA mArAhI ghoLIme mukana dAsarA rAsa nIvAja / 751 mukanadAsara veTA doya-manIrAma 1, choTo vijairAma 2 jiNa rAsa paTai pAyI. pahalA rAsa jo dhoLI / 752 pIpADa lAva mAthai jagarAma vijairAmona pIpADa paTai pAyI / 753 UdAvana jagarAmasiMgha pIpAr3a, kuara kusaLa jagamAlota kokale, amarasigha kusaLasiMghota dahiyA vaDI, mAdhosiMgha amarasiMvota devagAva vaghare, kalyANasiMgha amarasighota tAla, daulatasiMgha sabhUsigha nIvAja muvA, suratANasiMgha jodhapura kAma oNyo / 754. mubharAma jagarAmota sIro liyo, pIpADanai livI nhiiN| 755 amarasiMgha kusaLasiMgha jagarAmotarai sIro choDa pIpAr3a livI jagarAmajI devaloka huvA pachai / 756 UdAvata amarasiMghajIrA vaDo veTo mAdhosiMghajI vaDo aDapadAra ho . U caliyA parcha kalyANasiMghajI amarasiMghota nIbAjaro dhaNI huvo| Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 757-769 ] rAThauDAMrI vAtAM 69. 757 amarasiMghanUM haDora takiyo jiNasU mAdhosiMgha amarasighota takiyo le liyo vinA diyA~ hI / 758 UdAvata amarasigharI beTI deUbAI rAjA umedasighajInU paraNAyI umeda siMghajI jIvatA rAma kahI / 759 amarasigharI choTI beTI gumAnAbAI sAyapurai udotasigha umedasighotanU paraNAyI uNa nIbAja sata kiyo / 760 nIbAja madana paramAra visanU-aratha maMdira karAyo jada khejaDalAsa bhesAdarI mUrata Aya virAjI / 761. UdAvata sukhasiMgha vakhata siMghota kehara siMgharai choTe bhAI rAjA kizorajInU mAriyA | 762 rAsa UdAvata vakhatasiMghota mahArAja kisorasiMghajInU mAriyA ajamera me / ratanota jodhA ( bhAdrAjaNa ) 763 rAva mAlade 1, ratanasI 2, sAdULa 3, mukanadAsa 4, ubhANa 5, bihArIdAsa 6, vAgha 7, udarAja 8, umedasigha 9, jAlamasiMgha 10, vakhtAvarasiMgha 111- a bhAdrAjaNarA siradArArI pIDhiyA / 764. jodhA ratanasiMhota gAva godhaNasU uTha maMDalA kanAsu bhAdrAjaNa, sonigarA kanA~sU vAlo, DUgarotA kanAsU gAva bhIvarI lIvI / mahesadAsota jodhA ( pATodI) 765 jodhA pATodIrA jyArI pIDhiyAM - rAva mAlade 1, mahesadAsa 2, rAmadAsa 3, goidadAsa 4, sabaLasiMgha 5, durajaNasigha 6, sUrajamala 7, jAlamasidha 8, javAnasiMgha 9, bhAratasiMgha 10 766 mahesa mAladevotaro beTo rAmadAsa, rAmadAsaro goidadAsa, goindadAsaro sabaLasiMgha, sabaLa siMgharo durajaNasiMgha, durajaNa sidharo sUrajamala, sUrajamalaro jAlamasiMgha, jAlama sigharo javAnasiMgha, javAnasiMgharo bhAratasiMgha - pATodIrA / 767 rAThoDa jogIdAsa rAmadAsota mahArAja gajasiMghajIrI AgyAsU bUdelAnU dillI meM mAriyo, rAmasiMva jodhAro vaira liyo pATodIrA jodhAro vaDero jogIdAsa / 768 pATodI nathUsiMgha sUrajamalota bAgaDiyA devaDAro bhANeja jAlimasigha sUrajamalota cAvaDAro bhANeja / 769 nathUsiMgharI beTI lADUbAI jesalamera paraNAyI mULarAjajInU beTo mAnasiMgha pATodI ghoDA paDa muvo kavarapadai pATodI iNarI chatrI hai| uu Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 vAMkAdAsarI khyAta [770-780 770. rAvaLa jaitamAla Age durajasiMgha joyo bhAja bhAdrAjaNa gayo pATodI choDane / 771. jovA savaLasiMgharai sAta beTA huvA pAva pATodI rahiyA doya.phaLasUDa vsiyaa| 772 mahesaro dUdo dUdArA potA ghaDasIrai vArDa rahai. mahesaro kalyANadAsarA potarA gAva saravaDI rhai| ratanota jodhA (dugolI) 773 moTo rAjA udaisiMgha 1, jaitasiMgha 2, harisiMgha 3, ratanasiMgha 4, kisanasiMgha 5, sAvatasiMgha 6, siradArasiMgha 7, rAghodAsa 8, gyAnasiMgha 9, sivanAthasiMgha 10, kavara vakhatAvarasiMgha 11-jodhA dugolI jyArI pIDhiyA / goyaMdadAsota jodhA (khairavA) 774. khairavArA dhaNiyArI pIDhiyA likhate-rAva mAlade 1, rAjA udaisiMgha 2, bhaga vAnadAsa 3, goidadAsa 4, raNachoDadAsa 5, bhIma 6, pratApasiMgha 7, idara siMgha 8, savAIsiMgha 9, mAnasiMgha 10 / 775. khairavai pratApasiMgha bhImotarI veTI, idarasiMgharI bahana, delavADAro ghaNI rAjA rAghodeva prnniyo| 776 jodhA keharasiMgha narasighadAsotarA veTArI vigata-indarabhANa 1, caMdarabhANa 2, gopInAtha 3, kisanadAsa 4, urajaNa 5 / 777. khATU kisanadAsota sAmai urajaNota umarakoTame rasata ghAlI jada jodhA keharasiMghota chava siradAra kAma AyA ikatIsa rajapUta kAma AyA. vayAsI ghAvA upddiyaa| pAtAvata . 778 pAto jogIdAsa cAkhU par3iyALaro dhaNI mukunadAsa rAmacaMdotaro beTo mahArAja vakhatasiMghajIrI phoja phaLodhI lAgI jada mahInA koTame laDiyo pachai proLA khola mahArAja rAmasiMghajIrai kAma Ayo / 779 jogIdAma choTo bhAI tilokasI kAma Ayo rUpAvata pALIro ghaNI jodha siMgha mahArAja rAmasiMghajIrai kAma Ayo jogIdAsarai sAtha / 780. jogIdAsa kAma Ayo jogIdAsa pAtArA bhAI-beTA pUgaLa gayA amarakoTa TALapura ghero diyo jada rasada pahucAvaNana jogIdAsarAnU vidA kiyA. keharasiMghota rUpAvatA pAtA rasada umarakoTame ghAlI jaga kara mahArAjarI phata kivI jada jogIdAsarAnai sAmai AyA / Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 781-789] rAThauDAMrI vAtAM 781 jodhasigharo karanasiMgha, karanasigharo siradArasigha, pALIro dhaNI, jhAmaTa bhImasiMghajI mahArAjarai kAma Ayo / 782 kaLAvata jaitamaLota doya baDA dhaDA pAtAvatAme nai A pachai tIna dhaDA-gAgA vata, pAtAvata, pIthAvata / 783 gAgAvatAro gAva nAgorarI paTTIme hI hai / pALI 784 jagatasigha 1, pemasigha 2, rAjasiMgha 3, akhairAja 4, lakhabIra . 5, vIThaLadAsa 6, gopALadAsa 7-pALIrA siradArArI pIDhI / royaTa 785. royaTaro dhaNI bhagotasighajI jiNarI beTI aka dhulai meghasigha rughanAtha siMghotanU paraNAyI dUjI mAhara paraNAyI. tIjI sAmoda nAthAvata ajIta siMgha suratANasighotanU paraNAyI dohito rAvaLa bairIsAla / 786. mahArAja vijaisighajI bUdI paraNiyA jada royaTarai dhaNI bhagotasighajI assI ghoDA bhATA-cAraNAnU diyA / 787 rAThoDa royaTa daLapata gopALadAsotanU mahArAja gajasighajI divI pachai kalyANadAsa daLapatotarai royaTa rahI sagatasiMgha AidAnota thobha choDI, royaTa livii| nAgora rAThor3a amarasiMgha gajasiMghota 788 savata 1691 rA posa dada 9 sAhajahA pAtasAharai pAya lAgo-kuvara amara siMgha gajasighota / 789 aDhAI hajAra manasaba amarasiMghajInU dIno pAca paraganA pAtasAhajI dInA vaDodara rUNanU 1, AtarodI 2, sAgoda 3, jholAva 4, bALapo 5 / 1,50,000) me vaDoda ___70,000) sAgoda 3,75 000) meM jhoLAva 1,60,000) me AtarodI 20,000) vALUpo jumalai 7,75,000) jumale 7,75,000) rUpiyArI jAgIra amarasiMghajIna inAyata huI / Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra vAMkIdAsarI khyAta [ 790-805 790- rAva amarasigha gajasiMghota pAtasAharo vakhamI sAlAvatakhA sAdika vAro beTo mAriyo / 791 khalIlakhAM rAvajIrai jhaTako kiyo hAtha Upara rAvajIrai lAgI parcha gauDa vIThaLadAsare beTe goDa arajuNa jhaTako kiyo rAva par3iyo / 792 savana 1701 rA sAvaNa suda 3 saida khAnajahA pAtasAharo meliyo Agarai aramasigharI havelI mAthai Ayo rAThoDa vaLU bhAvasiMgha vagerA kAma AyA / 793 cApo vaLU gopALadAsota rajapUtA pAcAsU kAma Ayo Agara ThAkurANI TAkaNI satI huI / 794 kUpo bhAvasigha kAnhota kAma Ayo rAjapUtA navasU / 795 cApo bhInokaraNa bhopatotaro cyAra rajapUtAsa kAma Ayo / 796 vaLUjI sAmala rAThoDa sAmasiMgha kAnhota kUpo pAtasAhI darabArame amarasiMghajIrai sAthai kAma Ayo bhAvasiMgharo bhAI / 797. sonagaro bhojarAja jaganAthota rAva catrasAlaro cAkara huto so rAvajI amarasiMghajI kAma Ayo / 798 soganaro nAtho mAnAvata kAma Ayo / 799 bhATI goidadAsajI najadIka thA piNa bheLA na hoya sakiyA cahuvANa tiLokasI mehakaraNota amarasiMghajIrai kAma Ayo / 800 muhato jogho vachAvata amarasiMghajI rai kAma Ayo / 801 sonagaro jaganAtha jasavata bhAgamighotaro kAma Ayo / 802. jovo kesarIsiMgha narasiMghadAsa kalAvataro, vAraTa cAvo- kUpo goyandadAsa khIvo mAMDagotaro kAma Ayo / rAyasiMgha 803 savata 1680 amATha suda 10 janama siMgha amarasiMghotanU TIko diyo / 804. idrasiMghajI ImarIsiMghajI rAyasiMghajIra kuMvara doya | sa. 1701 sAhajahA pAtasAha rAya indrasiMgha 805 mahArAja jasavantamivajI devaloka huvA pachai pAtasAha auragajeba nAgorarA rAva drasiMgha gayamighotanU jodhapura inAyata kiyo iNarI avAI suNa siradArA Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 . 806 805-816] rAThauDArI vAtAM jodhapura gaDha sajiyo-cApAvata sonagajI, udaisiMghajI jaitAvata paratApasiMghajI, sUrajamala UdAvata, jodho mukadadAsa, kUpAvata harisiMgha, bAlo prayAgadAsa, UhaDa bhagavAnadAsa, kiledAra Ido rughanAtha, purohita akhairAja-ityAdIka ghaNI AsAmiyA milanai gaDha sjiyo|| idrasiMghajI jodhapura AyA visaTALA phera lalapata karI sAca-jhUTha karI paTTAro lAlaca dikhAya pAtasAharo jora dikhAya gaDhasU sonagajI vagerA siradArAMnU utAra Apa gaDha caDhiyA pachai sonagajIrai Derai kuMvaranai meliyo| 807 idarasigha rAmasiMghota pAtasAha oragajebasU kola kiyo ho-monU jodhapura dIjai, jodhapura jAya rAThoDa satarai kuvadhI hai jyArA mAthA kATa aThai melasyU / ho- idrasiMgha sonaga kanai, dIno kavara paThAya / / pakha bhAdrava suda pacamI, barasa chatIsa tAya / / 808 idarasighajI gaDha Upara gayA jada DoDhI tAI idarasiMghajI sAmA aayaa| 809 savata 1736 rA bhAdravA suda 7 magaLavAra rAva idarasiMghajI jodhapurarai gaDha TIko liyo pachai rAma bhATInU cUka kara marAyo / 810 rAvajI ajamera pAtasAharA pAvA gayA rAThoDArI jorAvarIrA samAcAra mAlama kiyA / auragasA ajamera gaDha, Ayo dUjI vAra / jasasuNiyA jasarAjarA, juDiyA sau jodhAra / 811. nAthAvata vyAsa devadatta sojatarai gAva hato jaThai rAvajI AdamI meliyA uvA jAya devadattanU kahyo-rAvajIro hukama hai, beDI pahara lai, vyAsa beDI paharI nahI , vAjanai kAma Ayo jagatameM rAvajIro apajasa huvo| 812 nAgorarA rAva rAmasiMghajI idarasiMghajIrai khAsa paravAnA Upara lakSmI dAmo dararo nAma likhiijto| 813 idarasiMgha nAgoraro koTavAla rUgho mohiLa kiyo viNajArI chatI rUghArI khavAsa jiNarA ghAgharArA nADA mohara vAdhI rhtii| 814 pAtasAha udaipura mAthai gayo dahavArI bheLI kUpAvata ugrasigha kAma Ayo. rANo rAjasigha nAsa pahADA gayo / 815 rAva idarasiMghajInU vadhanora thANe pAtasAha meliyaa| 816 satyAnada sanyAsIrA dukhasU raita nAgorarI diLI jAya pukArI idarasiMghajIro manasaba jabata kiyo auragajeba jada kUpAvata pratApasiMgha bhAvasiMghajIro poto kavara mohakamasiMghana le dillI gayo nAgorarI sAhivI pagA rAkhI / Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 vAMkIdAsarI syAta [817-830 817 Aga hutI jikA siNagAra cokI DhavAyanai navI karAyI. DoDhIro bAraNo dikhaNa disAmeM karAyo jodhapurarI rayyatana ghaNo dukha diyo rAvajI anIta varatAyI sonagajI vagerairo kyUhI vaTai nahI siradAra chADa duragAdAsajI kanai gayA A kahyo-nAgorI tarahadAra hai, hU to pahalAMmUM hI jANa gayo, hama sArA thoka bhalA karasA / bIkAnera vIko jodhAvata 818 vIko jodhAvata jAgaLUrA sAkhaLAro bhANeja / 819. rAThoDa vIkA jodhAvatarA veTArI vigata-lUNakaraNa 1, ghar3asI 2, vIso 3, naro 4 / lUNakaraNa vIkAvata 820 Dhusiyo gAva nAranoLa kanai hai jaThe lUNakaraNa vIkAvata kAma Ayo / 821. urajaNa satAvata vIkA jodhAvatarai kAma Ayo mohiLa mAriyo / 822. sAvata urajaNaro vIkAnerarA lUNakaraNarai kAma Ayo / jaitasI 823 vIkAnerasU sAta kosa Upara sohuvo gAMva hai jaTha vIkAneraro dhaNI rAva jaitasI lUNakaraNota kUpA maharAjotarai hAya rahyo / 824 ThAkurasI jaitasiMghota gayI bhomaro vALaNahAra huvo vIkAnera / 825 rAThoDa ThAkurasI jaitasIhota lUNakaraNota jaitapuraMsU jAya telIsU mila nisaraNiyAM lagAya rAThA kanaisU bhaTanera liyo| 826 ThAkurasI bhaTanerarA telIro dila hAtha lenai mUtarA rassArI nIsaraNIsU teraha sau jaNAMsU bhaTanerarai kiLe caDhiyo bhATiyAMnU mAra kADhiyA bhaTanera apaNAya liyo / 827 ThAkurasIjI jaisalaLamera paraNiyA hutA / 828 - vIkAneriya kalyANamala jaitasiMghota Apaga choTA bhAI ThAkurasI jaitasiMghotanU jaitapura ThikANo diyo| 829 ThAkurasIro bAgha akavara AgaM kuttA jyU vAghanUM pakar3a aanniyo| 830. ThAkurasIjIrai veTo vAghajI huvo. akavararI AgyAsU vAghasU vAthiyA paDaNa kamara vAMdhI vAgha kuttA jyU huya gayo. pAtasAha ghaNo rAjI huvo| Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 831-840] rAThauDArI vAtAM 75 831 meDatiyo kesodAsa suratANota navAbanai mAra Agarai rAyasigha kalyANamalotarai Derai Ayo iNa vAgha ThAkurasiMghotarai Derai mela diyo vAgha kesodAsa bheLA kAma Aya yavanAsU jaga kariyo / 832 A donArA mAthA kaTAya AgarAre daravAje badhAya pAtasAha jAbatAnU caukIdAra rAkhiyA. pachai nAraNota vaLabhadra rAjA rAyasiMghajIrA kahyAsU donArA mAthAna jamanArai taTa dAga diyo| 833 pachai meDatiyo kesodAsa suratANota AgarAme nabAvanUM mAra bAgharai saraNa Ayo. vAgha kesodAsa pAtasAharA sIkhAsu jaga kara kAma AyA ArA mAthA AgarArai daravAjai TAkiyA pAtasAharA hukamasU mAthA Upara caukI baiThI parcha nAraNota vaLabhadra mAthAnU dAga diyo jamanArai taTa prithIrAjajI kahyobhAI jike kahIje valabhadra jo.... / rAva kalyANamala jaitasIhota 834 rAva kalyANamala jaitasiMghotarA beTArI vigata - rAyasigha 1, prathIrAja 2, suratANa 3, rAmasiMgha 4, gopALadAsa 5, bhANa 6, rAghavadAsa 7, amaro 8 / 835. bIkAnera rAva kalyANamalarai beTArI vigata - rAyasigha 1, prathIrAja 2, suratANa 3, rAmasigha 4, gopALadAsa 5, bhANa 6, rAghavadAsa 7, amaro 8 / 836 rAThoDa prathIrAja kalyANamalotarai hasArarI bAvanI paTai hutI hamai prathIrAjota uTha hIja raivai hai| 837 sa0 1638 rA vaisAkha suda 3 somavAra prathIrAja kalyANamalota rUpaka vela nAme vnnaayo| rAjA rAyasiMgha kalyANamalota 838.. ... . vikramAkhyanRpasya putra zrI lUNakarNo'pi na lUNakarNa / zrIjaitrasiMho'hita nAgasiMha kalyANa nallo'khilazatrugalya / zrIrAjasiMhas tanujo'sya rAjA, virAjate dharma-pathasya goptA // 839 rAjA rAyasiMghajI vAraTa sakaranU savA koDa dIvI jada pADasara sAjanasara doya gAva tAbApatara diyA viikaanerraa| 840. dUho rAjA rAyasiMgha kahai karamacada karaso kisU, ana dhana joDa apAra / / navI jaga khATo nahI, le jAso kI lAra // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMkIdAsarI khyAta [841-850 841 vIkAnera gaDha koTa rAjA rAyasigha karAyo adhakosa sahara chai jUno vIkAnera vIkAnera sUrajapoLa baMdhA Upara hAthI ve hai jaimala patto hai baDa aka moTo vAraNo chai bAvana vuraja chai ugavaNanU poLasU paDakoTAsU tIna poLa hai. poLa meka pazcima disA chai bArI beka uttaranU chai chattIsa gaja koTa Uco gharatIthI hAtha paitALIma koTa nai gaja 14 ADo chai gaja nava koTa doLI khAI UDI bhIta AgaNo magaLA chatra gaja chai kuvA tIna purasa sATha pANI mITho pahalA vArai hatA tyA doLo koTa karAya mAya liyA. taLAva ghar3asIsara saharathI kosa doya pANI sAta mAsa rahai ATha kuvA saharakI girada sATha purasa. pANI mITho vIsa nADiyA pANI mAsa doya tathA tIna rahai sUrasAgara pANI mAsa chava rhai| 842. lAhora mammana vuraja rAjA rAyasiMghajI bhuraTiyArI karAyoDI AchI hai / 843 vIjA hararAjotanU rAyasiMgha bIkAneriyai sirohI mAyasU kADhiyo jada ATha hajAra pIrojiyA dIvI rAva suratANa pesakasIrI rAjA rAyasiMghanU / 844 rAyasiMgha kalyANamalotarA veTArI vigata- daLapata 1, sUrasiMgha 2, bhopata 3, kisanasiMgha 4 / 845. rAyasiMgha kilANamalotarai veTArI vigata -- daLapata 1, sUrasiMgha 2, bhopata 3, kisanasiMgha 4 / daLapatasiMgha rAyasiMghota 846 savata 1659 rA sAvaNa vada 1 kuvara daLapata rAyasiMghota rAyasiMgharA rajapUtAM kanAsU nAgora liyo| 847. daLapata rAyasiMghota pakaDANo jada vIdAsararo dhaNI daLapatarI cADa jaMga kara muvo| 848. kAjI gaDagaDI caDhA'ra ajamerarA DerAM daLapata rAyasiMghotanU mAriyo jahAMgIrarI AgyAsU / 849 rATha vairADI sAtha le daLapatarI madata AyA hutA jyAnU vIkAnerarA umarAvA camaka de kADha diyA / / sUrasiMgha rAyasiMghota 850. sUrasigha bhuraTiyArI cAkarImeM gADaNa colo, mIsaNa cAco, aka sIvaDa jumale meM tIna jaNa cAkarImeM rahyA / Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 852 953. 851-858] rAThauDArI vAtAM karaNasiMgha sUrasiMghota 851 savata 1699 rA kAtI vada 11 ravIvAra vIkAneraro rAjA karaNa nAgoraro rAjA amarasighajI ArI phaujArai jaga huvo gAva sILavai jada bhopata gopALadAsotarA beTA tIna kAma AyA akhairAja 1, karaNa 2, sAhabakhAna 3 / karaNa sUrasighotarA beTArI vigata - anopasigha candrAvatAro bhANeja 1, padamasigha hADAro bhANeja 2, kesarIsiMgha sekhAvatAro bhANeja 3, ajabasidha ahADAro bhANeja 4 / karaNa sUrasiMghotarA beTA - anopasiMgha candrAvatAro bhANeja 1, padamasigha 2, mohaNasiMgha hADArA bhANeja 3, kesarIsiMgha sekhAvatAro bhANeja 4, ajabasiMgha ahADAro bhANeja 5 / anopasiMgha karaNasiMghota 854. rAjA anopasigha karaNasighotarA beTArI vigata - sarUpasiMgha kavarapadai devaloka huvo 1, sujANasiMgha 2, aNadasigha 3, sudarasiMgha 4 / ___sarUpasiMgha anopasiMgeta 855 vIkAnera anopasighajIrI gAdI devaLiyAro bhANeja sarUpasiMghajI baiThA chava mahInA rAja kiyo. sItaLAsU muvA / sujANasiMgha anopasiMghota 856 parcha anopasiMghajIrI gAdI sujANasiMghajI baiThA sujANasiMghajI aNadasiMghajI donU kachavAhA naravadarA bhANeja rAjA gajasiMghajIrA dohitaa| 857 aNadasiMghajI riNI kAkA keharasiMghajIrai khoLe gayA / jorAvarasiMgha sujANasiMghota 858 jaimalasararo rAvata khIvo bhATI, nApAsara veLAsararA sAkhaLA prohita sIvaDa nAgora mahArAja vakhatasiMghajIsU miliyA A kanai vIkAnera Ayo A kayovIkAnerarA kiLAmeM rAjAdhirAjaro amaLa karAya desA, jorAvarasiMghajI vIkAneraro rAjA jyAnU supanAme meM samAcAra zrI karanIjI pharamAyA jorAvarasiMghajI AThA sAkhaLAnU mAriyA prohita bhAja gayA khIcI sudaro khAlo paDa bhAgo vIkAnerasU cIdhar3Aro loka tAkIdasU kiLAme Aya gayo rAjAdhirAja desaNoka parAsU pAchA padhAriyA nAgorana vIkAneraro gaDha hAtha Ayo nhii| Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 vAMkIdAsarI khyAta [ 759-768 859 rAjA jaisiMghajI jaipurame rAjA jorAvarasigha vIkAneraro dhaNI jiNanU phuramAyo - thArai desame mukha hai yA kahI lAlamigha doDai hai sekhAvatAro lokanai bIkAneraro loka bhAdarA mAthai gayo lAlasiMghanU pakaDa jaipura ANiyo cIlarai ToLe caDhAyo IsarIsiMghajI pATa baiThA jada mahArAja abhaisiMghajIrA phuramAvaNasU lAlasiMgha chUTo / 860 rAjA jaisiMghajIsU vIkAnera- pati jorAvarasiMgha sujANasighota miLiyo jada bhUkarakAro siradAra kusaLasiMgha jiNasU miLa jaisiMghajI phuramAyo - DaNArI jitI bahAdurI suNI hI utI jada haranAthasiMgha narUkai dIpasiMgha kubhANI araja kivI - rajapUtarai mUDai thoDI mUcha huvai jikohI kAma par3iyAM mAThI jaNAvai Arai muhaDai to vAtha bharI mUchA hai / a~ jaNAvai jiNaro kAi icaraja hai ? 861. vIkAneraro rAjA jorAvarasiMghajI baNAr3arA DerA mahArAja jaisiMghajIsU miLiyA jada kusaLasiMghajI bhUkarakArA dhaNI, sAMDavAro dhaNI idrasiMgha, mahAjanarA ghaNIro bhAI choTo bhImasiMgha - au siradAra sAthai hutA / gajasiMgha aNaMdasiMghota 862 vIkAnera rAjA gajasiMgha aNadasiMghota khaDeLArA bhANeja kavara rAjasiMgha gajasiMghotarI beTI siradArakavara jaipura rAjA prathIsiMghajInU paragAyI mahArAja gajasiMghajI o vyAva Acho kiyo / 863 gajasiMghajIrI veTI panaikavara bUdIrA rAvarAjA visanasiMghajInU paraNAyI / 864 rAjA gajasiMghajIrI vahana idarakuvara rAvarAjA umedasiMghajIrA veTA siradArasiMghajInU paraNAyI / 865 vIkAnera prithIsighajI paraNiyA jada varavADAraM rAva mAceDIraM dhaNI pratApasiMghajI sekhAvata DerA luTAyA / 866 citrakavara, vicitrakavara, sukhakavara - tIna veTI vIkAnerarA rAjArI rANA rAjasiMghajIrA kuvara siradArasiMghajI, suratANasiMghajI, jaisiMghajInU paraNAyA / 867 mahArAja gajasiMghajIra bhAI tArAsiMghajI aNadasiMghajIrI jAyagA riNI dAva vaiThA jada muhato vakhatAvarasiMgha phoja le riNI gayo kAdhaLota LALasiMgharai hAtha tArAsiMghajI rahyA / 868. nArAsiMghajI mahArAja gajasaMvajIrA choTA bhAI riNI dAva vaiThA muhato vavatAvarasiMgha mahArAjarI vinA magjI riNI mAthai gayo tArAsiMghajI phoja Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 868-781]: rAThauDArI vAtAM sAmA AyA kahyo-monU kuNa mArasI ? jada kAdhaLota lAlasigha tAramighanU maariyaa| 869. tArAsiMghajIrI beTI gajasiMghajI paraNAyI . umedasiMgha rAvarAjArA beTA saradArasighajInU prnnaayii| sUratasiMghota gajasiMghota 870. nava durgArA nava madira mahArAja sUratasighajI karAyA vIkAnera / 871 savata 1885rA caita suda 8 vIkAnera sUratasiMghajI devaloka huvA savata 1885 rA caita suda 14 udaipurame rANo bhImasiMghajI devaloka huvA / 872 vIkAnerarI hadameM gAva paramArasararo dhaNI paramAra mAdhosiMgha tiNarA bhANeja tIna mahArAja sUratasiMghajIrA kuvara tIna - ratanasiMgha 1, motIsigha 2, likhamIsiMgha 3 / vIkAnerarA rAjA kAma AyA 873 lUNakaraNa vIkAvata Dhusiyai gAma kAma Ayo jaitasI luNakaraNota kAma Ayo rAyasiMgha kalyANamalota burahAnapura devaloka huvo. chatarI tApI upara hai varSa tihattararI Umara huI sUrasiMgha rAyasiMghota dikhaNameM sahara AbhIrI jaTha devaloka huvo rAjA karaNa sUrasiMghota auragAbAda devaloka huvo rAjA anopasiMgha karanasiMghota AdUNI devaloka huvo . dikhaNameM AdUgI anopagAvame chatarI hai padamasiMgha karaNasiMghota kokaName kAma aayo| phuTakara 874 vIkAneraro rAjA mUnaro nAma le sojhavaLIrA nAma kahAvai / 875 vIkAnera lakSmInArAyaNajI dhUDDajI au sena sALigrAma hai| 876 vIkAnera rAjAjIrai sevAme karaDame karanIjIrI mUratI rahai karanamahalame sevA huvai pAcho karaDa nijasevAme thApita huvai / 877 vIkAnera pustakasALAmeM aka devI virAja hai / kAMdhalota rAThor3a 878 khATI kAdhaLajIke bAdhI viikaa| 879 vIkA vIkAnera damoDI kAdhaLA rAThAnU mAra kAMdhaLajI jamI dAvI . vIkAnerasU assI kosa utarAdhanU dhamoro gAva jaTha kAdhaLajI ThAkurAI baadhii| 880 kAdhaLa raNamalota hasAra kAma aayo| 881 cUrUrA kAdhaLa vaNavIrota hai| Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Re 80 882 jodhAyaName sAkha vahai - vAMkIdAsarI khyAta vIdAvata ajItajI sa varadAyI, vasudhA jodhai bhalI vasAyI / [ 882-894 883 ajIta mohanU mAra rAvajI jodhaijI jamI livI jikA vIdAjInU divI gA~va 170 vIdAhadarA chai, vIdAvata droNapurA kahAvai droNapuro hameM sUno chai / 884 rAThoDa vIdA jodhAvatarA beTArI vigata - udaikaraNa 1, harIcada 2, sahasAracada 3, bhImarAja 4, bhojarAja 5, vairasala 6, DUgarasI 7 / 845 vIdA jodhAvatarai veTArI vigata - udaikaraNa 1, haracada 2, bhojarAja 3, bhIvarAja 4, sasAracada 5, vairasala 6, DUgarasI 7 / 886 vIdAvata droNapurA kahAvai / jIMjaNiyALI 887 jIjaNiyALIro siradAra bhATI udaisiMha rAmasighota jiNa voganI AIrA misaNAro bhANeja ratanU rAjo mAriyo rAjai sagA mAyAnU boganI AIme mAriyo iNa khUna | ( jATa ) 888 jAkhANapaTTIrA gAva vIdAvatArai paTai jAkhaDa jAtarA jATa rayyata / 889. sIhAkoTIrA gAva 140 mahAjanakA siradArakai sIhAka jATa rayyata / 790 godArA jATArA gAva 144 bhaDANarA vIkAnerarA rAjArai khALasArA / kisanagaDha kisanasiMgha udaisiMghota 891 kisanasiMgha rAjA udaisighota jodhapura hutA jada Ara paTai gAva dudhaNDa huto / 892 rAThoDa ghaDamI vota mevAsI hutA jyAnU mAra kisanasiMgha udaisiMghota dharatI le kisanagaDha basAyo / 893 kimanasiMghajI kisanagaDha vasAyo jada gudaiLAva kanai gAva vasI 1, jira 2, mIrArA mAlaka mera kinanasiMghajI iNa jamIrA mAlaka huvA jada uvA merAsU manava meTa mAravADame mumaLamAnAMsU sabaMdha karaNA sarU kiyA jAta mAjavI uvArI hai / 894. ajamera rAjA kimananigha udaimitrota kAma Ayo jada karanasiMgha udaisiMghotaro yo rAThoDa karamasena ugrasenota nAgapITha sau ghAva lAgA / Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 895-902] rAThauDAMrI vAtAM rAtai pUcha kamo vaDa rAvata , ___ kallai mukha dhoLe kevANa // 895 savata 1671 jeTha suda 8 rAjA kisanasiMghajI kAma AyA / 896. kisananU choDa naha jAya kirato / 897 kimanasiMghajI udaisiMghota jyAnU sonagirai udai ratanasiMghota rAjasiMgha kUpAvatarai pradhAna mAriyA vaLUdari dhaNI jaganasiMghajI va sUrasiMghajIsU mAlama kivI / 898 rAjA kisanasiMghota udaisiMghotarai beTA cyAra huvA-sahasamala 1, bhAramala 2, harisiMgha 3, jagamAla 4 bhAramalajIro vasa rahyo tIna niravasa gayA / 899 sahasamala 1, bhAramala 2, harisiMgha 3, jaganAtha 4 - a cyAra beTA rAjA kisanasiMgharai, sahasamala sAta varasa rAja kiyo / 900 harisiMgha, sahasamala, jagamAla-Aro vasa rahyo nahI / rUpasiMgha bhAramalota 901 rAThoDa rUpasiMgha bhAramala kisanasiMghotaro savata 1714 ghoLapura rADa huI dArA sikoharai nai auragajeba murAdabaga sarai jaThe kAma Ayo sAhajahArI tarapha. vaDo DIla ho| 902. rUpasiMgha bhAramalota pAtasAhajI...... 'sU jAgIra pAvai jiNarI vigata .50,000) paragano kisanagaDha 82,500) paraganai arAI 35,000) salemAvAda 25,000) bAghala sIdarI. 18,846 // paraganai ajamerarA gAva 68,750) paraganai hamanapura khoharI 57,500) paTI idANArI paraganai nAgorarI - 1,87,500) paragano naiNavAya 54,403 / / paragano jIDoto pakhaLAsa 20,1470) paraganai pIpaLAja. 2,00,000) paraganai mADaLagaDha. 2,00,000) paraganai akabarAvAda 9,99,6470) rI kula jAgIra / Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 bAMkIdAsarI khyAta [ 903-912 vIrasiMghajI jyAMrai "bahAdurasiMghajI 903 sUrasivajI hAthA cIro liyo - baMdovastameM hIja rahyA veTA amarasiMghajI kIrakerDo choTA beTA sUratasiMghajI ' kisanagaDha rAja vAviyo bhATiyA~rI sAkhalArI, joiyAMrI, mohelArI, rAThArI jamI vIkAnera heThe dIvI / 57 bahAdurasiMgha 904 kisanagaDharA rAjA bahAdurasiMghajI lavANarA vIkAvatArA bhANeja hutA / 905. hindusthAnI musalamAna aura marahaThA mujaro salAma karatA jada vahAdurasiMghajI mAthai hAtha lagAvatA | 2 906. vahAdurasiMghajI nAgorI dhamAko khavAme rahato loharI mUTha loha rAtai nALarI taravAra galaDavai rahatI adhoDIro galaDavo rahato. nava palAro mIthoM rahato dama palAro lavAyaco rahato jADI pIDiyA tAI kAcha rahatI / 907 mahArAja vakhatasiMghajI jodhapura le siNagAracaukI virAjiyA jada ghAghaLa kanaisU cavara le vahAdurasiMghajI cavara karaNa lAgA devIsihajI cApa araja kIvI - bahAdurasiMghajIrI nigAha kIjai jada rAjAdhirAja vahAdurasiMghajIro hAtha pakaDa vahAdura siMghajIne baiThAyA / 908 gAjUdInakhA nabAvare sAmA kosa mahArAja vahAdurasiMghajI padhAriyA kisanagaDha dIcANakhAnAme gADI mAya~ gAjU dInakhA baiTho, bichAyata mAyai bahAdurasiMghajI vaiThA mahArAja catrarI hAtha me lItrI jada gAjUdInakhA pAla diyA / 909 mahArAja vahAdurasiMghajI phuramAvatA - gAjUdInakhA sarIkho sahUradAra jAvanI bhAsA me pravINa dITho nahI / 1 910 savata 1838 bahAdurasiMghajI devaloka huvA jada viradasiMghajI cALIsa varasame hutA, pratApasiMghajI 21 varasarI vayameM hutA / 911. kisanagaDha rAjA vahAdurasiMghajI pAca veTI- gulAvakavara narakhararA rAjAnUM paraNAyI 1, akhaikuvara bUdI ajItasiMghajInU paraNAyI 2, rUpakavarabAI jesalamera rAvaLa mULarAjajInU paraNAyI 3, vArDa oka udaipura rANA ar3asIjInU paraNAyI 4, bAI oka devaLiye divANa sAvatasiMghajInUM paraNAyI 5 / vir3adAsaMgha 912 kimanagaDha vidabhighajIrai cyAra veTI huI - yeka udaipura rANA aDasIjIra kuMvara hamIrasiMghanU paraNa yI 1, jeka jesaLamera rAvaLa mULasajajIrA kuvara rAvajInU paraNAyI 2, oka vaNahaDai rAjA hamIrasighajInUM paraNAyI 3 | Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 913-924] rAThauDArI ghAtAM 913. kisanagaDha viradasiMgha mada pIto paNa mAsa khAto nahI / 914 camALIsai viradasiMghajI viradAvatAmai devaloka huvo kisanagaDharo raajaa| . . sAmaMtasiMgha (nAgarIdAsa) . 915. mahArAja rAjasighajI jyArA vaDA beTA sAmatasiMghajI nAgarIdAsajI khaannaa| 916 .. phatesiMghajI uNa ThikANe phataigaDa vAdhiyo DUgarapurasU paraNIja mahIrai taTa Aya Dero kiyo uThe devaloka huvA hADIjI sata kiyo / / kisanagaDharA rAjAvAMrA mosALa __ 917 kisanagaDha mAnasiMghajI cUDAvatArA bhANeja rAjasighajI dehaciyArA sIso diyArA bhANeja bahAdurasiMghajI rANAvatArA bhANeja viDadasiMghajI goDArA bhANeja pratApasiMghajI sAyamurArA rANAvatArA bhANeja. kalyANasighajI naravararA dhaNIrA bhANez2a / IDara 918 savata 1786 rAyasighajIro ANadasighajIro amala IDarame huyo| 919 sarakoTairo dhaNI paramAra udasiMgha berA jiNarA hAtharI barachI mahArAja aNada siMghajIrai lAgI kheta rahiyA / 920 mahArAja aNadasighajIrI beTI udaikuvaravAI rAvarAjA umedasighajIne paraNAyI rAyasiMghajIrI beTI bhAnakuvaravAI rAvarAjArA choTA bhAI dIpasiMgha jiNanU prnnaayii| AMvajharA 921 AbajharA rAThoDArI pIDhiyA likhate-rAtra.gAgo 1, rAva mAlade 2, rAma 3, kalo 4, rAva jasavatasiMgha 5, rAva jagannAya 6, rAva kesarIsiMgha 7 / 922 jujArasiMgha 11, rAva savAIsiMgha 12, rAva ajItasiMgha 13, hama Abajhare rAja karai hai| 923 keharIsigha jaganAthota AbajharAro dhaNI jaitagara liyo / ratalAma 924 ratalAma rAjArI pIDhiyA likhate-usigha 1, daLapata 2, mahesadAsa 3, ratana 4, chatrasAla 5, keharasiMgha 6, mAnasiMgha 7, padamamigha 8, paravatasigha 9 / Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 vAMkIdAsarI khyAta [925-934 925. rAjA daLapatasAharo bhopatasAha bhojapura jiNaro nAma pAtamAha jahAgIra mukaTa maNi diyo paca sahI huvo mukaTamaNiro durajaNasiMgha sAhajAdA sUjArai caakr| 926 meDatai rADa huI jada mahesadAsa daLapatota AparI chAtI Agai jagarAmajInU rAkha dikhaNiyA mAthai calAyA A kahI-Aja kAkAjI jagarAmajInU sArAM sire karasU mahesadAsarA ghoDA vAga upar3I jada o nisara gajasiMghapurai aayo| 927 mahesadAsa daLapatotarai gaDha gADho karaNarI, gaDhame laDa maraNarI sadA manameM rhtii| dUho-madha karakA jUjhAramala, rAjaDa jisA nigema / a pAcU daLa sAharA, pAMcU pADava jema // 928 daLapata udaisiMghotarai jhai pAca beTA-mahesadAsa 1, kanIrAma 2, jujhArasiMgha 3, gajasiMgha 4, jasavatasiMgha 5 / 929. cahuvANa vaLU sAmatasI mehakaraNotaro mahesadAsa daLapatotaro cAkara savata 1685 mahesadAsa mohanakhArai vasiyo jada vaLa ado mohavatakhAro cAkara rahiyo. dikhaNa metyo hAtha pachai mahovatakhAM mubo tada baLU mahesadAsa donU pAtasAharai cAkara rahiyA mahesadAsanU jALora, vaLUnU sAcora dirANI / 930. ratana mahesadAsotarA beTA dasa -- rAmasigha 1, rAyasiMgha2, nAharasiMgha3, karaNasiMgha 4, satrasALa5, ukhaisiMgha6, prithIsiMgha7, keharasiMgha8, sagatasiMgha9, jaitasiMgha 10 // 931 ratalAmaro rAjA prithIsiMghajI jyArI beTI sukhakavara rANA rAjasiMghanU prnnaayii| 932 bhaNAyarA dhaNiyArI pIDhI - rAva mAlade 1, cadraseNa 2, ugraseNa 3, karmaseNa 4, syAmasiMgha 5, udaibhANa 6, kesarIsiMgha 7, takhatasiMgha 8, kavara vakhatasiMgha 9, sAlamasiMgha 10, dalelasiMgha 11, udabhANa 12, sUrajabhANa 13 / bhiNAya, devaLiyA, vagherA 933 devaLiyArI jodhArI pIDhI likhate - rAva mAla 1, caMdraseNa 2, ugraseNa 3, karmaseNa 4,syAmasiMgha 5,udaibhANa 6,nAharasiMgha 7,raghunAthasiMgha 8,mohavatasiMgha 9, durajasiMgha 10, sivadAnasiMgha 11, ajItasiMgha 12, akhairAja 13, kavara sAdULasiMgha 14 / 934. vagherArA siradArArI pIDhI-udaibhANa 1, nAharasiMgha 2, devakaraNa 3, kaMvara mAlamarmigha 4, udaisigha 5, kaMvara jorAvarasiMgha 6, kumerasiMgha 7, raNajItasiMgha 8 / Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 935-946 ] 85 rAThauDAMrI vAtAM 935 mohabatakhAna karmaseNa ugraseNotanU sojata dIvI chava mahInA amala karma se ro sojata rahyo / 936 vinA vaira rAThoDa dharmaseNa karmaseNa ugraseNotarI, bUdIrAtra satrasAlaro cAkara, jiNanU hArDa bihArIdAsa mAriyo / 937 rAmasiMgha karmaseNota vaDo dAtAra, vaDo bhujAiyo huto rANA jagatasigharai vAsa ghaNA varasa rahyo gAva jojAvara ghaNA gAvAsU paTai huvo devaLiye ro dhaNI rAvata jasavaMtasiMghanU mAriyo rANAjIrA kahaNAsU 1 938 rAThoDa rAmasiMgha karmaseNa ugraseNotaro vaDo dAtAra vaDI bhUjAiyA hutI rANA jagatasiMgharo cAkara gAva jojAvara paTai huto / 939 iNa jagatasiMgha rANArA hukamasU devaLiyAro dhaNI rAvata jasavata mAriyo pachai pAtasAhajI rai, cAkara rahyo pachai varavADo pAyo pachai savata 1713 kAtI mAhe jaganAtha IDariyo mUvo jada paTai IDara pAyI savata 1714 rA jeThame ghoLapura kAma Ayo / 940 rAmasiMha karmaseNota doya hajArI jAta doya hajAra savAra / 941 rAThoDa serasiMgha rAmasiMgha karamaseNotaro jiNa savata 1716 IDara pAyo savata 1719 IDariyo gopInAtha Ayo bhIlAnU le naM IDara ghero diyo burai havAla serasiMha dharmadvAra nIsariyo / 942 sAmasiMgha karamaseNotarai paTai reNa bhiNAya pAtasAha aMka vara sAlera mAlera paTai diyo tho 1 943 kisanasiMgharai visanadAsa, idrasiMgha au donU beTA huvA idrasiMgha dArAsAhara kAma Ayo / pIsAMgaNa 944 udaikaraNaro sagato, sagatAro manoharadAsa sa0 1672 mahArAja sUrajasiMghajI manoharadAsanU paTai pIsAgaNa dIvI / 945 * pachai vIkAneriyA rAjA sUrasiMgha manoharadAsanU marAyo iNa ThAya jodhapura vIkAnera dhaNa vadha vadhiyo ho / 946 pIsAgaNa sujANAsiMgha keharasiMghotaro kuvara kisanasiMgha vIjaipurarai dhaNI goDa garIbadAsa mAriyo vagherai pachai sujANasigha garIbadAsanU mAra vaira liyo kisana siMgha susaro garIbadAsa goDa / Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMkIdAsarI khyAta [947-953 947 tInU gAvAsU pIsAgaNa sujAgasiMgharai pitA kesarImiMgha apaNAyI. kekar3IrI camALIsI sujANasigha apnnaayii| 948 sujAgamidharo poto rAjasiMgha jiNa sapotarArA ThikANA jUniyA maharu vagairA kekaDIrI camALI bhIme sujANasighota jodhA jyArA muhaDA Age Ada khAMparA gaThoDa hai-punAvata, vALAvata, pAtAvata satAvata / 941 jodho rAjamigha kisanamigha sujANasiMghona jiNanU pAtasAha - pura mADaLaro paragago diyo jagAvatAro ThikANo pIthAvamapura mADaLaro hai jagAvatA jamane divI rAjasiMgha pIthAvasa Aya jhagaDo karanA lalahANI kosIyaLarA dhaNiyA sahita pIyAvasarA dhaNInU mAriyo / 9.50 kisanasigha sujANasiMghotarA jUniyA jujhArasiMgha sujANasiMghotarA pIsAgaNa Arai karaNasiMgha sujANasiMghotarA vaDI khiharu / . 951 rAjA udaisiMgha 1, mAdhosiMgha 2, keharasiMgha 3, sujANasigha 4, kisanasiMgha 5, rAjasiMgha 6, sisiMgha 7, vavatasiva 8, rUpasiMgha 9, haranAthasiMgha 10, vairIsAla 11- jUniyArA siradArArI pIDhiyA / masUdo 952 masUdai paramAla sAdULarai veTai kuvara bhopata moTA rAjA udaisiMghajIro jiNaro ThAvo Adamo hula mADo vIkAuta jiNanU bolI-cAlI meM vAda vadha mAriyo / prakIrNa 953 AlI 1, mohaNa 2, udaipura 3- mai tIna ThikANA gujarAtame rAThor3ArA pAvAgaDha kanai hai| Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [3] gahalotArI vAtAM 954 gujarAtame tilagApura pATaNa aThai rAjA grahAditya huvau tiNasU gahalota khaannaa| 955 gahalotArai vAyaNa cuDAya dIpa devI tilagApura pATaNasU uThiyA / 956 cauIsa sAkha gahalotArI likhate- gahalota 1, mAgaLiyA 2, DAhaliyA 3, TIbANA 4, cadrAvata 5, sIsodiyA 6, AsAvata 7, moTasIrA 8, mohala 9, valA 10, AhaDA 11, kelavA 12, godArA 13, tivaDakiyA 14, buTiyA 15, pIpADA 16, magaropA 17, bhASalA 18, dhIraNiyA 19, gotama 20, hula 21, mera 22, bUTA 23, guhila 24 / 957 morI vasa idrasU pragaTa huvI citrAga morI cittoDa kilo karAyo sIsodiyai rAvaLa vApai moriyA kanaisU cittoDa liyo jada morI bhAja soraTha demanU gyaa| 958 rANArI vasAvaLI- rAgo mahapa 1, rAgo mahipALa 2, rANo guravI 3, rANo rUpadeva' 4, rANo harasUra 5, rAgo narasUra 6, rAgo nagapALa 7, rANo tejapALa 8, rANo bhuvanasigha 9, rANo bhImasiMgha 10, rANo ajaisI 11, rANo lakhamasI 12, rANo arasI 13, rANo hamIra 14, rANo kheto 15, * rANo lAkho 16, rANo mokala 17, rANo kubho 18, rANo rAyamala 19, rANo sAgo 20, rANo udaisiMgha 21, rANo pratApa 22, rANo amarasigha 23, rANo karaNa 24, rANo jagatasiMgha 25, rANo rAjasiMgha 26, rANo jaisiMgha 27, rANo amarasiMgha 28, rAgo saprApiha 29, rAgo jagatasigha 30, rANo arasI 31, rANo bhImasigha 32 / guhAditya 1, vijayAditya 2, kezavAditya 3, bhogAditya 4, AsAvarAditya 5, zrIdevAditya 6, mahAdevAditya 7, gurudevAditya 8, rAvaLa bApo 9, rAvaLa kALabhoja 10, rAvaLa khumANa 11, rAvaLa zrIgoviMda 22, rAvaLa ALU 13, rAvaLa siMgha 14, rAvaLa sagatakumAra 15, rAvaLa zALivAhaNa 16, rAvaLa narahaNa 17, rAvaLa abaprasAda 18, rAvaLa zrIkIrata 19, rAvaLa karaNAditya 20, rAvaLa bhAdo 21, rAvaLa gotama 22, rAvaLa priyahasa 23, , : rAvaLa jogarAja 24, rAvaLa bhairADU 25, rAvaLa varasigha 26, rAvaLa tejasI 27, rAvaLa samarasI 28, rAvaLa ratanasI 29, pachai rANo huvo tho| 960 cApo cAhaDadero karaNa rAvaLaro deva rANo 1, narU rANo 2, rAhapa rANo 3, 'harasUra rANo 4, jasakaraNa rANo 5, nAgapALa rANo 6, puNyapALa rANo 7, Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 vAMkIdAsarI khyAta pIDa rAgo 8, bhuvaNasI rANo 1, bhImasI rANo 10, lakhamasI rAgo 12 / [ 960 - 973 ajaisI rANo 11, 961 sa0 420 rAvaLa vApo huvo sa0 731 rAjA bhoja huvo sa0 1212 rA sAvaNa vada 12 adItavAra rAvaLa jaise jaisaLamera vasAyo saM0 1486 rANApura prasAda maDAyo koTa vAvaDI karAyA sa0 1411 rA Asoja vada 13 rAtra cUDai gAva cAmaDa vA cAmaDaro deharo karAyo / 962 hArIta rikha bApA rAvaLane vara diyo ikalagajIro liMga pragaTa huvo paitIsa gaja vApAro sarIra vadhiyo / 963 bhogAditya vApo rAvaLa vApAro khumANaM rAvaLa / 964 ANadade vApA rAvaLaro veTo jiNarA mAgaLiyA / 965 cittoDaro dhaNI ratanasena prathama pazcimarA samudrame jahAjA vaisa dakSiNarA samudra meM siMghaLadIpa jaThai kaNTasU puhato mahAkapTasU padamAvatI lAyo / 966 satrata 1355 rANA ratanasenarA umarAva goro vAdaLa alAuddInasU jaga kara cittoDa kAma AyA / rANA sAkhA 967 cittoDa bhuvaNamI rANo kahANo pailA cittoDa rAvaLa kahIjatA. bhuvaNasIro rANo bhImasI / 168 cittoDa sImodiyo kahAyo jaThaimU cittor3a-mati rANA kahIjai bhuvaNasIro bhIvasI, bhIvasIro tejasI, tejasIro bhaDa lakhamaNasI | hamIra ar3asIhota 969 cittoDa rANo hamIra cadANA bhoja vaNavIrotaro dohito caMdarAvarA caMdrAvata kahAvai / 970 savA pahara dina caDhato jine rANA hamIrarA mAthArA jUDA mAhasU gagAjaLa nIsarato / * 971 hamIraro bhAI cadrarAva sirohIrA rAvata vIjaDa pAtAvataro dohito. caMdarAvarA caMdrAvana kahAvai / dura 932 rANA aDamIge dohito cAda rAva aDasI hema sirohI rAvata vIjar3a pAtAvata jigarI dohito caMdrarAva rAtra caMdrAvata | kheto hamIrota 973. rANo khetI hamIgeta jALora mAlade mULALA sAvatamIhotaro dohito / Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 974-987] gahalotArI vAtAM 974 rANo kheto jALorarA dhaNI cahuvANa mAlade mUchALo sAvatasIhota jiNaro dohito| 975. rANA khetArai karamA khAtaNa khavAsa. jiNarai beTA tIna hutA - cAco 1, mero 2, akhairAja 3 / - 976. rANA khetArai medanImala khAtIrI beTI karamA khAtaNa khavAsa hutI jiNarA beTA cAco mero / . lAkho khetAvata 977. rANo lAkho khetAvata khIcI jAyaLarA dhaNI dhAru Analotaro dohito rANo - lAkho jAyaLarA dhaNI khIcI dhAru AMdalotaro dohito| mokaLa lAkhAvata 978 rANo mokaLa lAkhAvata maMDovara cUDA vIramadevotaro dohito. rANo mokaLa rAThor3a maDovararo dhaNI cUDo vIramadeota jiNaro dohito| 979 nAgorI khAnarI sirakArameM desameM jitA hI vacherA hutA uvai rANA mokaLarI 'najara hutA, cittor3arai tavelai baMdhIjatA nAgorI khAna rANA mokaLarI tAbadArI krto| 980 mokaLaro bhAI cUDo sirohI salakhA lUbhAvataro dohito / 981. cUDo lAkhAvRta sirohI rAvata salakho lUbhAvata jiNaro dohito| . .. kuMbho mokaLota 1982 rANo kubho mokaLota ruNa sAMkhaLA rANA rAjA ghar3asIhotaro dohito rANo kubho rUNaro dhaNI sAkhaLo rANo rAjo ghaDasIhota jiNaro dohito| 983 peDUrA DUgara mAthai rAva riDamalajI cAcA merAnU mAra kubhAnU cittoDa mAthai " rANAro Toko diyo| 984 rANe kubhai samasakhA daMdAnI nAgoraro dhaNI jiNarI madata kivI panara lAkha rupayA lenai nAgorasU haNumAnajIrI mUrata uThAya kubhaLamera padharAyI / 985 jogI narahara rAvaLa jiNarI davAkhU rANo kubho muvo| . . 1986 khImo:mokaLota vAgaDiyo cahuvANa pAtA vIsalotase dohito / 987 mahArAja khImo mokaLota vAgaDiyo cahuvANa pAto vIsalota jiNaro dohito| Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMkIdAsarI khyAta [988-2003 rAyamala kumAvata 988 rANo rAyamala kuMbhAvata ajamera gauDa moTamarAva narasiMhotaro dohito| 989. rANo rAyamala ajameraro dhaNI gauDa moTamarAva narasIhota jiNaro dohito| 990 Udo kuMbhAro bUdIro hADo rAva vairo varasiMhota jiNaro dohito| 991. Udo kuMbhAro bUdIrA rAva vairA narasiMhotaro dohito| 992 rANA rAyamalara beTA-prathIrAja 1, sAMgo 2, jaimaLa 3, kisano 4 / 993 rANo sAMgo, prathIrAja, jaimala tIna haLavadarA jhALA jodhA vAghautarA dohitaa| 994. rANA rAyamalaro veTo prathIrAja uDaNo kahANo iNarI khavAsarai beTe vaNavIra cittoDa rAja kiyo. uNa kanaisU cittor3a udasiMghajI liyo| 995 jaimala rAyamalotanU mAra sAMgA rAyamalota uvAra vIdo jaitamAlota sevaMtrI kAma aayo| 996 prathIrAja, jaimaLa, sAMgo se tIna rANA rAyamalarA kaMvara nai sALo kAma AyA. parcha kAThalairo pragano davAyo kAkai sUrajamala khemAvata ugamasI bhATI rANI rUpAdero gur| sAMgo rAyamalota 997. rANo sAgo haLavadaro dhaNI jhAlo rANo jodho vAghauta jiNaro dohito| 998. sa0 1566 rA jeTha suda 5 vudha rANo sAMgo pATa vaittho| 999. salUvararo dhaNI ratanasI, sAdar3Iro rANo ajojI, DUgarapuraro rAvaLa udai karaNajI, mer3atiyA ratanasIjI, rAyamalajI dUdAvata ityAdika sIkarI kAma AyA / 1000. rAgo sAgo dasa karor3I vAjato lAkha ghoDo cAkarIme rhto| 1001 sa0 1538 rA vaisAkha vada 8 janama rANA sAMgAro. saM0 1588 bhAdravA suda 11 janama rANA udaisiMgharo. saM0 1628 rAma kahyo / 1002 rANA sAMgAnU kuvara vAghA sUjAvatarI beTI tIna paraNAyI. dhanabAIro beTo ratanasiMgha saM0 1538 rA vaisAkha vada 8 ro janama sAgAro sAMgArI gAdI vaittho| 1003. vAgha sUjAvatarI veTI dhanavAI cittor3a rANA sAMgAnU paraNAyI. vAIrai beTo huvo ratanasI saM0 1538 rA vaisAkha vada 8 janama saaNgaaro| Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1004-1016] gahalotArI vAtAM 1004. hADo rAva surajaNa naravadota bUdIro dhaNI jiNarI beTI sAMgo rANo paraNiyo. hADAMrA bhANeja sAMgArai beTA tIna- vikramAditya 1, udaisiMgha 2, bhoja 3 / 1005. rANo udaisiMgha, vikramAditya, rANo bhoja tInU bhAI bUdIrA naravada bhAMDAvatarA dohitaa| vikramAjIta sAMgAvata 1006. saM0 1577 jeTha suda 12 mAMDavagaDharai pAtasAha cittoDa bAdarasAhajI vikramapALa rANA kanAMsU lIvI jada rAThor3a udaidAsa mUjAvata sIsodiyo vAgho sUrajamalota kAma aayaa| 1007 saM0 1589 rANA vikramAditya kanAMsU cittoDa liyo pAtasAha bahAdurasAha mAMDavarai dhnnii| udaisiMgha sAMgAvata 1008. rANo udaisiMgha bUdIro dhaNI rAva naravada bhADAvata jiNaro dohito| 1009. saM0 1624 pAtasAha akabara cittoDa liyo jada rAThoDa jaimala vIramadevota nai patto sAmala kAma AyA / 1010. cittor3a mAthai padamaNIro taLAva, jaimala pattaro taLAva hai| 1011. cittor3a mAthe kUkaDesararo kuDa ati UDo hai. jaimala pattai sAko kiyo jada topA silahakhAnA khajAnA vagairai iNameM naakhii| 1012 akavara cittor3a lAgo jada cittoDarA kilAnU suraga lagADI suraga pAchI phUTI akabararo ghaNo loka uNasU jAna huvo| 1013. cittoDa Upara akabararai jhilamarai goLArI pheTa lAgI / 1014. hajAra maikhI dasato hAthameM pahariyAM jaimaLajI rAtarA tInU paharArI cokImeM cittor3ameM Apa phiratA. sagrAma nAmA badUka akabararA hAtharI chUTI. goLI jaimalarai laagii| 1015 akabara cittoDa bheLiyo jada pahalAM bAvana hAthI madhakara daLasiMgAra vagerai gaDharA daravAjAnU calAyA. pahADakhA vagerai mahAvata hAthiyAM caDhiyA hAthiyA mAthai jagI haudA. jaMgI haudAmeM tamacA, kaDAbINA, tIra, kabANa, jALiyA sipAha baiThA hAthiyAsU jhagaDyA rAThoDa IsaradAsa vIramalota kIno nirATa Acho jhagar3o kiyo| 1016 cittoDa bhiLiyo jada sADhe tIna sai lugAyAro javara huvo| / Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 vAMkIdAsarI khyAta [1017-2028 1017. cittor3a bhiLiyo jadra cALIsa hajAra sipAha akabara pAtasAharo kAma Ayo, aThAra hajAra loka rANAjIro kAma Ayo jiName ATha hajAra sirakArarA tAvedAra nai dasa hajAra raayyata / 1018 doya hajAra loka gaDha mAhalo gaDha bhiLatA cojakara nisara gayo. meka mevAr3anU musaLamAnarai bhekha dUje mevADai pakaDa liyo. iNa taraha dUjAsU nisriyaa| 1019. rANe udaisiMgharai kaMvarArA mAmalAMrI vigata - pratApa pAlI sonagarA akhairAja raNadhIrotaro dohito| udaisiMgharA veTArI vigata- paratApa sonagarIro. pAca veTA bhaTiyANIrAjagamALa 1, sAha 2, sagara 3, agara 4, paMcAyaNa 5. vIjA kaMvarasagatasiMha 1, rAmajI 2, kAnha 3, sAdULa 4, rAyasiMha 5, kalyANa 6, rudrasiMha 7, nago 8, jaitasiMgha 9 / / 1021. jagamAla 1, sagara 2, agara 3, sAhajI 4, pacAyaNa 5, rANA udaisiMgharA veTA jaisaLamerarA rAvaLa lUNakaraNa jiNarA dohitA / 1022 jagamAla 1, sagara 2, agara 3, sAhajI 4, pacAyaNa 5, a pAcU jaisaLamera rAvaLa lUNakaraNa jaitasiMhotarA dohitA!' 1023. rANo pratApa 1, sagato 2, sagara 3, agara 4, jagamAla 5, sAhajI 6, pacAyaNa 7, rudraseNa 8, nago 9, kAno 10, jaitasiMha 11, suratANa 12, netasI 13, vIramade 14 ityAdIka rANA udaisiMgharai bettaa| pratApa udaisiMghota 1024 rANo pratApa sonagarA akhairAja raNadhIrotaro dohito| 1025. rANo - pratApa sa0 1596 rA jeTha suda 3 janama . rANA pratAparai beTA, amarasiMha 1, sekho 2, sahaso 3, pUro 4, mAnasiMgha 5, kalyANa 6 / 1026. saMvata 1662 sAvaNa vada 7 kachavAho mAna bhagavaMtadAsota akabararI phauja le Ayo haLadIghATa rANe pratApa veDha kIvI pAtasAharA umarAva tIna kAma AyA. rAjA rAmasAha gvAlerarodhaNI 1, rAmasAharo beTo sALavAhaNa 2, rAjA vIThaLadAsa 3 / 1027 haLadIghATI rANA pratAparA cAkara kAma AyA jyArI vigata- kAnha 1, kalo 2. doya bhAI pratAparA kAma aayaa| 1028. mer3atiyo rAmadAsa jaimalota jaNA 9 sU kAma aayo| .. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1029-1043] gahalotArI vAtAM 1029. sonagaro mAnasiMha akhairAjota jaNA 11 sU kAma aayo| 1030 rAThoDa sAIMdAsa pacAyaNota jaitamala jaNA 13 sU kAma Ayo. sIdhala vAgo . 1, nai jaimala 2, cahuvANa durago 3, vAgaDiyo 4, megho khAvaDiyo 5 / 1031 saM0 1632 pAtasAha akabararai umarAva sahabAjakhA gaDha kubhaLamera liyo 'jada sIdhala sUjo sIhAvata, sIdhala kUpo bhADAvata, sonagaro bhANa akhairAjota, muhato naravada gaDharo siladAra, mAgaLiyo jaito jaimaLa kAko nai bhatIjo ityAdIka kAma aayaa| 1032. saM0 1613 pAtasAha akabararI phauja kubhaLamera liyo . sIdhala kUpo bhAMDAvata, sIdhala sUjo sIhAvata, sonagiro bhANa akhairAjota kAma aayaa| udaisiMgharA dUjA beTA 1033. sagato toDo soLakI prathIrAja sundrasenotaro dohito| 1034. bhANa sagatAvata moTA rAjArI beTI rAjakavaravAI paraNiyo bhANajIrI beTI mahArAja gajasiMghajI paraNiyA jasavatasiMghajIrai sago mAmo sAmasiMha bhaannaavt| 1035 gokuLadAsarA beTArI vigata- suMdaradAsa 1, jujhArasiMgha 2, dUdo 3, ajabasiMgha 4, phatai siMgha 5, rughanAtha 6, jaganAtha, vIramade 8, kalyANasiMgha 9, hAthIsiMgha 10, himmatasiMgha 11 / 1036. sUdaradAsa jujhArasiMgha donU pAtasAharA caakr| 1037 rughanAthasiMgha kAma Ayo rAmasiMgha bhIma amarasiMghotarai Agai / 1038. kesodAsa bhANAvata moTA rAjAro dohito . bhATiyANI sajanA nAnI hutI . au kesodAsajI ghaNA varasa nAnI kanai rahyA gAva sereco moTA rAjAro diyo paTai huto| 1039 acaLadAsa sakatAvata rAvata kahAvai, vegamaro dhaNI huto iNana rANe amarasiMgha kahyo-tU hI monU dukhadAyaka sagara jyU hI hai| '1040 acaLadAsarA beTAMrI vigata-naraharadAsa 1, nArAyaNa 2, rANo sagara nArAyaNadAsanU rAvatAI diivii| 1041 vaLa sagatAvata UTALe kAma Ayo, rANA amarasiMghajIro umarAva / 1042 bhagavAnadAsa sagatAvata rANAjI bUDha paTai diivii| 1043. jodho sagatAvata / Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 vAMkIdAsarI khyAta [1044-2058 1044 mADaNa sagatAvata maU khIciyAro cAkara / 1045. savata 1616 rA bhAdravA vada 3 sIsodiyA sagara udesiMghotaro janama. pAtasAha jahAgIra mayA kara ajamera nAgora cittoDa de rANAI dIvI . vArAhajIro madira puSkara iNa kraayo| 1046 sagara udaisiMghotanU pAtasAha rAvatAI de pUravameM jAgIra dIvI, rANa amarasiMghajI cAkarI kabUla kIvI jada / 1047 sagararA veTArI vigata- idra siMgha 1, mAnasiMgha 2, AsakaraNa 3, mohaNasiMgha 4, harIrAma 5 iMdrasiMgha sekhAvatAro bhANeja kuMvarapadai muvo . mAnasiMgha sekhAvatAMro bhANeja / 1048 saM0 1638 mAha suda 14 ro janama sagarajIra pATa rAvatAI pAyI, pUravameM jAgIra paayii| 1049. mahokama mAnasiMghota mAnasiMgharai pATa kAbula urai pesora jaThe dhArayo ch| 1050 mohasiMha kavarapadai devaloka huvo iNaro beTo madanasiMha jiNanUM mahovatakhAM kahyo - mai tokU jAgIra dU piNa terA kAkA mAnasiMgha varajai hai A vAta suNa mAnasiMgha peTa kaTArI khAya muvo| 1051 khIcIvAr3e parai umarI bhodAro au ThikANA sIsodiyA sagara udasiMghotarA choruArA hai| 1052 agara rANo udaisiMghajIro, jiNaro jasavata pahalA rANA sagarara cAkara hutoM parcha rAvaLe cAkara rahyo sa0 1672 sojataro siNalo gAMva paTai huto. saM. 1673 vurahAnapura chADiyo mahovatakhArai vasiyo sa0 1672 rAvaLa vesiyo sojataro dhavaLaharo gAva 11 sU diyo pachai mahovatakhA kahAyo iNa kumata rAkhI jada saM 1680 sIkha diivii| 1053 sAhajI rANA udaisiMgharo, jiNarai durajaNasiMgha kachavAhA rAjA vaDA jaisiMghajIro maamo| 1054 sAhajIrA beTArI vigata - durajasiMgha 1, mAdhosiMgha 2, mathurAdAsa 3 / . 1055 nago vIkAneriyA kalyANamala jaitasiMhotaroM dohito / 1056 kAno rANA udaisiMgharo paramAra karamacadaro bhANeja / 1057 kAnha medaDecA cahuvANa naidhaNa amarAvataro dohito| . 1058 rudrasiMgha 1, jaitasiMgha 2, haLavada jhAlA sajA rAjadharotaro dohito| Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2059-1071] gahalotarI vAtAM 1059 kAno rANA udaisiMgharo paramAra karamacaMdaro bhaannej| 1060 rudrasiMgha rANA udaisiMgharo jiNanU surajaNa vAlIsai mAriyo jada nANave DAvA le sAsa chuutto| 1061 suratANa 1, sAdULa 2, cada meharAjota khIcIrA dohitA / rANA pratApa 1062. rANA pratAparA kaMvarArA mAmalA vigata -- amarasiMgha 1 pUraviyA paramAra mayArakhakhA asokamalotaro dohito| amarasiMgha pratApasiMghota 1063. rANo amarasiMgha pUravaro paramAra mayArakhakhA asokamalota tiNaro dohito| 1064 rANo amarasiMgha pavArAro bhANeja pAtasAha jahAgIra ajamera Ayo jada sAhajAdA khuramanU ajamera meliyo sAhajAdai gogUdai takhata karAyo rANo amarasiMgha gogUdai khuramasU miliyo| 1065. rANo amarasiMgha saM0 1616 rA caita suda 7 janama sa0 1666 udaipura pATa baittho| 1066 saM0 1666 rA phAgaNa suda 11 veDha huI navAba abadullAkhArai nai rANA amarasiMgharai jada iNArA itA umarAva kAma AyA- meDatiyo mukadadAsa jaimalota 1, jaitAraNiyo haridAsa vaLU tejasiMghotaro 2, sIsodiyo dUdo sAMgAvata 3, jhAlo bhopata 4 / 1067 sa0 1671 rANA amarasiMghajI gogUde rAjA sUrasiMghajI nabAba aphajalakhArI vAhasU khuramasU miliyA cAkarI kabUla kIvI jada sagaranU rAvatAI de pUrabame jAgIra pAtasAhajI dIvI / 1068. sa0 1674 rA phAguNa suda 2 rANau amarasiMgha sAhajAdAsU miliyo jada sAhajAdArA darabArameM miliyA nai tIna baiThA-rANAjI, rAjA sUrajasighajI, nabAba aphjlkhaajii| . 1069. rANArA kavara karaNanU le khurama ajamera Ayo savata 1671 rA phAgaName karaNa jahAgIrarai pagA laago| 1070. saM0 1616 rA caita suda 7 amarasiMgharo janama savata 1676 rAma khyo| rANA pratAparA dUjA kaMvarAMro 1071. sIho rANA pratAparo bhopatasIhota rANA jagatasiMgharo meliyo pAtasAhajIrI Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 vAMkIdAsarI syAta [ 1071 - 1080 hajUra rahato vaDo dAtAra vaDo ThALavaro siradAra huvo. uNarai beTA kesarIsiMgha / 1072 kacaro vedaLe puraviyA cahuvANa paravartasiMgha rUpasiMghotaro dohito | 1073 sahaso gopALadAsa toDe soLakI rAmacada prathIrAjotarA dohitA / 1074 pUro hothI jodhapura bhojarAja rAva mAla mAladevotarA dohitA / 1075 pUraNamala rANA pratAparo jiNanU hajUrasU savata 1664 meDatAro gAva Dobhar3e pAcAMsU dIvI sa0 1666 gAva DhAhI meDatAro gAMvA pAcAsU hajUra vagasiyo / 1076 kalyANadAsa mAlapurai paramAra pacAyaNa karamacadotaro dohito | rANA amarasiMgharA kaMvara 1077 rANo amarasiMgha sa0 1616 rA caita suda 7 janama kaMvarAMrI vigatakaraNa 1, bhIma 2, sUrajamala 3, vAgha 4, urajaNa apatiyo 5 / 1078 rANA amarasiMgharA kaMvarArA mALarI vigata - karaNa tuvara sALavAhaNa rAmasiMhotaro dohito / rANo karaNa tUvara sALavAhaNa rAmasiMghota jiNaro dohito / bhIma vIrapurA akhairAja kAnhAvataro dohito vAgha 1, sUrajamala 2, haLavadarA jhAlA mAnasiMgha jaitAvatarA dohitA / sIsodiyo vAgha rANA amarasiMgharI savata 1665 Agara rAvaLAsU sara gAMva dUghoDagAva 20 sU paTai detA hA piNa iNa vAta na mAnI. vAgharo savaLasiMgha / sUrajamala sujANasagha rANA amarasiMgharo veTo DIlAyatI paTai phUliyo / rANA amarasiMgha sUrajamala sUrajamalaro sujANasiMgha vaDo DIla, paTai phUliyo / urajaNa devaDA bhAnIdAsa hararAjotaro dohito sIsodiyo arajaNajI rANA karaNarI taraphasU pAtasAharI cAkarI rahato rANAjIro sAtha liyA / karaNa amarasiMghota 1079. saMvata 1640 rA sAvaNa suda 12 janama rANA karaNaro savata 1676 udaipura pATa baiTho savata 1684 phAguNameM devaloka huvo 1 rANA karaNArA kaMvara 1080. rANo karaNa savata 1640 rA sAvaNa suda 12 janama veTArI vigata - jagatasiMgha 1, garIvadAsa 2, chatrasiMgha 3 / *2-2 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 97 1081-1095] gahalotAMrI vAtAM 1081 rANA karaNarA kavarArI vigata-jagatasigha mahecA jasavata kalAvataro dohito| 1082. mahecI jamanA kalA megharAjotarI rANo karaNa paraNiyo jiNaro beTo rANo jagatasigha / 1083 rANo jagatasiMgha mahecA jasavaMta kalAvataro dohito| jagatasiMgha karaNasiMghota 1084 sa0 1690 me rANo jagatasiMghajI devaLiyAro dhaNI rAvata jasavatasiMgha jiNanU cUka karAya marAyo rAThoDa rAmasigha karamasiMghota muDAsai rANAro bhANeja umarAva dUjA hI rANAjIrai sAthai hutA rAvata jasavatasiMgha rAThoDa sujANasiMgha bhagavAnadAsotarai hAtha rahyo / 1085 rANo jagatasigha karaNasighota saM0 1664 rA bhAdravA suda 12 ro janama savata 1709 kAtI badI 4 vAra ravi ghaDI 5 pAchale dina thakA rAma khyo| 1086 rANiyA sata kiyo jyArI vigata - chapanIjI rAThoDI 1, rANI vAlotaNIjI cahuvANa 2, choTI meDataNIjI 3, rANI paramArajI 4, rANI IDarecI IDara sata kiyo 5, rANI jhAlI haradAsarI beTI jhAlAvADame sata kiyo 6 / 1087 lAlajI vAgar3iyA cahuvANa jasavataro dohito| 1088 garIbadAsa halavada jhAlA bhopata jaisAvataro bhANeja / 1089 rAgo jagatasigha savata 1664 rA bhAdravA suda 2 janama kavara - rAjasiMgha 1, arasI 2 / 1090 rANA jagatasigharA kavarArI vigata -- rAjasigha amarasiMghota mer3atiyA rAjamiha visanadAsotaro dohito| rAjasiMgha jagatasiMghota 1091 rANo rAjasiMgha sa0 1686 rA kAtI vadI 1 janama / 1092 savata 1686 rA kAtI vada 1 rANA rAjasiMgha jagatasiMghotaro janama savata 1709 rA mAhameM TIkai baiThA / 1093 mAnajI jatI rAjaviLAsa nAva rUpaka rAjasiMgharo vnnaayo| 1794 savata 1732 rA mAha suda 15 rANai rAjasiMgha rAjasAgararI pratiSThA kivii| 1095 aMka hajAra gAya, chiyAsI hajAra rupayA, cyAra gAva sAsaNa brAhmaNAnU kRSNArpaNa diyA pratiSThArai dina / Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMkAdAsarI khyAta [1096-1107 1096. tuLA rUpArI pAca huI jiNarI vigata - rUpArI tuLA 1, rANAjIrI rANI paramArajI kivI rUpArI tulA 1 UdAvatajI TUka toDAro rAjA rAma siMgha bhImaro jiNarI mA nUtai AyA uvA kIvI rUpArI tuLA 1 saudai vAraTa keharIsiMgha khImarAjota kIvI rUpArI tuLA 1 purohita garIvadAsarai veTa kivii| 1097 sonArI tuLA doya - aka purohita garIvadAsa kivI aka rANai rAjasiMghajI kIvI, AvadhA sUdhA tuLA baiThA / 1098 vUdIro rAvarAjA bhAvasiMghajI jyAro pradhAna sAvatasI saunU to lai Ayo cyAra ghoDA, 2000) rupayA hAthIrA, 3500 ) rupayA rokar3a ttiikaaraa|| 1099 rAjA rAyasiMgha bhIma amarasiMghotaro jiNarI mA nUtai AyI chai ghor3A nijara kiga, 2000) hAthIrA nijara kiyaa| 1100 rAmapurasU nUto Ayo ghor3A cyAra, hAthI aka saMdarUpa, rupayA 15000) rokar3a nuuto| 1101 hIrai TokaDiya rANA rAjasiMghajInU bakAya rAjasiMghajIrA kuvara suratANa siMghajI siradArasiMghajI rANAjIga hAthasU mraayaa| 1102 pachai kuvara bhImasiMghajInU rAja deNo tevaDayo nai rANAjInU kuvara jaisiMghajI-nU cUka tevaDAyo sAha dayAla nUrapurImeM hIrAro cAkara rANAjIs mAlama kIvI rAjasiMghajI kupita kara va hIrAnU marAyo hIro mAmadhIho kahIjai hai| 1103 udaipuramU Aya rANA rAjasiMgharo kavara auraMgajevarA pagAM lAgo daragAha AyA. jada pAtasAha bhArI sarapAva motI diyA, rANAnU sirapeca jaDAU bhejyo / jaisiMgha rAjasiMghota 1104. rANA jaisiMghajI ghANerAva padhAriyA jada ADAvaLAme koThAriyA var3a jaThe DerA kiyA rAvata keharasiMghajI keLavADArI syAhajI sAtha huto| saMgrAmasiMgha amarasiMghota 1105 rANo sagrAmasiMgha amarasiMghota koThAriyAro rAva vakhatasiMghajI jyAro bhaannej| 1106 rAgho harI pAgiyo dikhaNI ar3asIjI phauja sAmala huto paTailasU rAr3a huI jd| 1107 rANe aDasIjI koThAriyai DerA kyiA amaracada vaDavAna phuramAyA - vinA hAMsala cukAyA zrIjI dvArai rasata mola gayI udaipurasU so zrIjIdvArAsU Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1107-1117] gahalotArI vAtAM khecala karaNI, jada pIrojakhA, cadara, malaMga vagerai siMdhI vidA kiyA - uvai zrIjIdvArai roDiyA sidhavI bhIvarAjajI darabArasU zrIdvArai hutA mai caDhiyA jhagaDo huvo. siMdhI malaMga devaDA savAI nosarA vALArI goLI lAgI. muvo phatai jodhANanAtharI huii| 1108 rANArI savArIro ghoDo verADa daleLasigha liyo nai chatra cavara hI iNa liyo| 1109 rANArA ghoDA kanai vahaNa vALA copadAra donU hAyAnU jora karI ajItasiMgha jIrai mAthai sonArI chaDIrA TukaDA kiyA ajItasiMghajIrai mAtho UparasU jojaro huvo| 1110 rUpojI 1, jIdhojI 2, kIkojI 3 au tIna sagA bhAI gUjara rANA aDasI jIrA dhaaybhaaii| 1111 rUpa dhAyabhAI rUpanArAyaNaro madira karAyo udaipura urai nadI vahai jiNarI puLa bNdhaayii| 1112 rANA bhIvasiMgharI beTI devakuvara kalyANasiMghajI paraNiyo sivadAnasiMgha . mahArAjArI beTI siNagArakuvara motIsiMghajI prnniyo| 1113. kUmArI motI rANA bhImasiMgharai marajIrI khavAsa hai / 1114 makhadUma gulAma muhammada bhImasighajIrai vakhata Ayo ho uvalArI ho| 1115 sa0 1885 caita suda 14 udaipurame rANo bhImasiMghajI devaloka huvaa| 1116 pUnAro ukIla rANAjIrI taraphasU pIpaliyAro dhaNI sagatAvata rANojI dUsarA vAro sirapAva detA so pesuAnU kanai jAya detA, pesavo sAmo Aya leto / 1117 rANAjIrai mevADarA paraganArA gAvArI vigata - cittoDa gAva 301, goDhavADa 360, jasAvarA gAva 52, garavArA gAva 140, madArIrA gAva 200, kubhaLamerarA gAva 700, devaLiyArA gAva 120, bhaisaroDagaDharA gAva 500, chapanarA pAca paraganArA gAva 160, paTArA gAva 360 / mechala bhIlavADArA gAva paraganA doya udaisigha rANa gamiyA akabara pAtasAha cittoDa liyo jada - bUdI 1, rAmapuro 2, gAva 1500 rAmapurArA, gAva 1001 bUdIrA, gAva 1351 DUgarapurarA, gAva 1350 vAsavALArA, gAva 360 vadhanorarA, gAva 84 vegamarA, gAva 240 mADaLarA, gAva 360 bhImacarA, gAva paraganA rai pAca pAtasAha jahAgIra rANA amarasiMghanU Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 vAMkIdAsarI tyAta [ 1117-1226 diyA, kuvara karaNa ajamera pAtasAharA pagAM lAgo, rANo amarasiMgha gogUdai sAhajAdA khuramasU miliyo jada cAkarI vadaLa * * / 1118 dasarAvArA dinAme koThAriyAro rAva, sAdaDIro rAjA, vedalero rAva, salUbararo rAvata mai cyAra siradAra jyArai Derai zrITIvANa padhAra / 1119 udaipura cAkarArI lugAyAM rANiyArai pagA lAgai nahI, oDhaNAro pallo hAthameM lenai tIna vAra hAtha jamI lagAya salAma karai / 1120 udapura rANAjI hI cAkarAnU vidA karai jada bIDA dai rANiyAM raNavAsAM cAkarArI triyAnU vIDA de| 1121. rANAjI devaloka huvai jada pATavI kuvara pachevaDA oDha lai rANAjInUM dAga de pAchA Avai tarai umarAva daravArame jada koThAriyaro rAva kuMvara mAthAsU pachevaDo dUra krai| 1122. udaipura nagara somavAra cahuvANArI cokI vedaLAro rAva nAMva nai pArasolI koThAriyAro rAva caukI Avai magala rANAvata cokI Avai vudharai dina pradhAna kAnor3aro rAvata vIjoLiyAMro rAva aura araga jo cokI Avai. guruvArarai jhAlA cokI Avai sAdaDIro rAjA jIma Derai jAvai delavADo goguMdo caukI rahai zukrarai dina rAThoDa cokI Avai zanIcararai dina sagatA caukI aavai| 1123 udaipura umarAva rANejIrai cokI Avai jiNarI vigata - ravI cUDAvatArI cokI, salUvararo dhaNI pAtiya jIma Derai jAvai. begama, AveTa, devagaDha cokI rhai| 1124. udaipura soLe umarAvAna sAta sIkaro vIDo dirIjai desanikALo dai jiNanU tIna sIkaro vIDo dai| 1125. udaipura AvadArakhAno pANaiDo kahAvai kapar3Aro koThAra nikArI oDI kahAvai. davAkhAnA okhadharI orI kahAvai tavoLa khAnArI orI vIDA varNa siMghaLakhAnArI orI sasatara rhai| mevAr3arA saradAra baner3o 1126 vaNahaDArI rAjArI pIDhI likhate - rANo rAjasiMha 1, bhImasiMgha 2, sUrajamala 3, suratANasiMgha 4, siradArasiMgha 5, rAmasiMgha 6, hamIrasiMgha 7, bhImasiMgha 8 / Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1127-1138 ] gahalotAMrI vAtAM 1127 vIkAnerarA rAjArI beTI rAyasiMghajI vaNahaDAro rAjA paraNiyo / 1128 rAyasiMghajI vaNahaDA kanai rAjapura vasAyo ujaiNa ghAvA paDiyo, mAragame muvo / 101 vaNahaDAro rAjA rAyasiMgha 1129. jagamAlota rANAvata ratanasota jodhA au ATha umarAva vaNahar3AsU aDhAI kosa gAva bAmaNiyo jaThArA jodhArI bhoma pailA vaNahaDAme hutI / 1130 osavALa DAgaLiyA khIvasarA vaNahaDe kAmetI hai / 1131 osavALa varaDhiyA vaNahaDai kAmetI hai, bhaDArI kahAve / jhAlA 1132 sAdaDIro rAjA jhAlA jiNasU rANojI rANo likhe dUjArA nagArA devArIme na vajai chai iNaro nagAro Ikarako dahavArIsU jagannAtharAyajIrA maMdira tAI vajato jAya, chatra camara hI uDatA jAve / vedaLo 1133 veLA ghaNI rAva rAmacadajI jiNanU rANajI vIDo chai sIkaro diyo iNa vedaLA paTTI nijara kiyo rANajI phuramAyo taboLInU lAvo, sajA kara karo chava sIkAro bIr3o kyo vaNAyo A khabara pAya taboLIrA rAva rAmacadajIrA ghoDArai saraNai gayo rAvajI tabolIro guno mApha karAyo / 1134 vedaLe AbA au pahADa sajaLa hai sikAra rAjanU uDhe ghaNA hai ArAsarI avAya kahAvai / koThAriyo 1135 cUDAvata jagai sIdhAvata cahuvANa ThAkuranU bahina paraNAya koThAriyo Apara paTai ho so paro diyo, madAriyo Aparai rAkhiyo / 1136 cUDAvata jago sIdhAvata vAgaDame cahuvANa mAriyo / 1137 sahara sUrata meM rANo pratApa gosare hiyo vikhAme umarAvA kuvarA sameta sUratarA sUbaidAranU mAra ghoDA calAyA rANArA hAtharI barachIsU sUbedArarA aga rahI koThAriyAraM rAva jAyane ANI U dina dasarAvAro gAhaNA sameta sirapAva rANojI koThAriyArA ghaNInU diyo / jiNasU hara dasarAvai rANojI dasarAvAro sirapAva gahaNA sameta koThAriyArA rAvanU vagasai / 1138 koThAriyAro dhaNI kuraba vedaLArA dhaNIno dirANo hai rANAjIrA daravArasU / Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 vAMkIdAsarI khyAta [1939-1147 salUMbara 1139 maThUbara rA rAvatArI pIDhI likhate-rANo lAkho 1, cUDo 2, kAdhaLa 3, ratanasI 8, sAMIdAsa 5, khagAra 6, kisano 7, jaito 8, mAnasiMgha 9, raghunAthasiMgha 10, ratanasI 11, kAdhaLa 12, keharasiMgha 13, kuverasiMgha 14, bhAnasiMgha 15, bhavAnIsiMgha 16, padamasiMgha 17 / 9140 sisodiyA migha kAdhaLa cUjAvatarA veTA tIna huvA- jago 1, suratANa 2. mahArAjakuvAra gajamighajI to. kachavAhA jagannAtharI veTI paraNiyA toDA thakA sItaLA nIsarI vaNa syA paDiyA kavarajIrai vaDo kheda jada bhATI goidadAsa mAnAvataro veTo mohaNadAsa mara gayo / 1181 cUDAvata mAnasiMgha jaitAvatarA rajapUta mAnasiMgha mUjAvata tejo voliyo . rAgAjI kanaisU paTau likhAya vabhaurI sAragadeotA kanAsU le liyo . rAvata mAnasiMgharo amala babhorIme kiyo IDararA dhaNIrA umarAva chapaniyo rAThoDa mAra chapanaDI pragano rANAjIrai gharai aanniyo| 1142 gudoca serasiMgharI bahana abhaikavaravAI salUbara rAvata bhImasiMghajInUM prnnaayii| vIjoliyo 1143 hama vIjhoLiyA rAya kesodAsa subhakaraNota hai. iNarI veTI rANA bhImasiMghajIrA kavara amarasiMghanU paraNAyI uNanai sata kiyo| devagaDha 1144 devagaDharA rAvatArI pIDhiyAM likhate - rANo lAkho 1, cUDo 2, kAdhaLa 3, siMgha 4, mAgo 5, dUdo 6, Isara 7, gokaLadAsa 8, dvArakAdAsa 9, sagrA masiMgha 10, jasavasiMgha 11, rAghodAma 12, anopasiMgha 13, gokaLadAsa 14 / 1145. devagaDharA rAvatAro vaDero IsaradAsa jiganUM mera moTa kITa mAriyo ho kITa kaTArI cAlavI, khaTakI khUmANAha / moTai Imara mAgyio , DAkI bharaDANAha / / 1146 sAgo gIghota naLAdhUvAnarA pIra kanai gayo jada pIra lakhamInAtha bAbAjI ghoDI dIvI, kaTArI dIvI, kahyo-yAro nAMva vadhasI devagaDha lakhamInAtharI nAmatI rahai ghor3I pAyagAmeM / 1147 rANojI ghaTAvaLIjIrai magara vAgha mAraNa gayA jada sAgai vAghanU mAriyo. aMka hAya mAgAro javamI huvo rANAjI keLavo diyo| Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1148-1156 ] gahalotAMrI vAtAM 103 1148 pura mALarai pIra jAne sAgAnU nagAro diyo kahI - thArA vasaro mAjhI kAma AsI tarapha husI / sirai duhU sagrAmarA jasavata nai jaisiMgha jasavata devagaDha, jaisiMgha sagrAmagaDha / 1149 vegU 1150 vegamarA rAvatArI pIDhI likhate - rANo lAkho 1, cUDo 2, kAdhala 3, ratanasI 4, sAIdAsa 5, khagAra 6, goida 7, megha 8, rAjasigha 9, mahAsiMgha 10, anopasiMgha 19, harisiMgha 12, devasigha 13, meghasigha 14, pratApasiMgha 15 / 1151 vegama vALo cUDAvata vallabhakuLa- sevaka hai dvArakAnAthajIrA madiraro / delavAr3o 1952 gudoca serasiMgharI beTI udaikavarabAI delavADai rAjA kalyANasiMghajInU paraNAyI / AmeTa 1153 AMbeTarA rAvatArI pIDhiyA likhate - lAkho 1, cUDo 2, kAla 3, sigha 4, jago 5, 6, karaNa 7, mAnasiMgha 8, mAdhosiMgha 9, govaradhana - sigha 10, dUlaisigha 11, prathIsiMgha 12, mAnasiMgha 13, phataisiMgha 14, pratApasiMgha 15 / kAnor3a 1154 kAnoDarA rAvatArI pIDhI likhate rANo lAkho ajo 1, 2, sAragade 3, jago 4, naravada 5, neto 6, bhANa 7, jaganAtha 8, mAnasiMgha 9, mahAsiMgha 10, sAragade 11, prathIsiMgha 12, jagatasiMgha 13, jAlamasigha 14, ajIta - siMgha 15 / -- bhIMDara 1155 bhIDararA mahArAjArI pIDhiyA likhate - rANo udaisigha 1, sagato 2, bhANa 3, pUro 4, sabaLasiMgha 5, muhakamasiMgha 6, amarasiMgha 7, jaitasiMgha 8, umedasiMgha 9, kusALasiMgha 10, muhakamasigha 11, jorAvarasiMgha 12 / 1156. bhIDararA mahArAjarI mA vAI rAjabAI je moTA palI tIne lIkI pAtasAharI dIvI hai dasarAvAro DUgalo, gaNagorIro siparAva, balANo ghoDo salUvarasU bhIDara - mahArAja pAvai / Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 vAMkIdAsarI khyAta [1157-1927 1157 pAnasalaro sagatAvata bhIDara khoLe Ayo hai / 1158 sAbararo dhagI sagatAvata idrasiMgha jiNaro dohito vadhanora akhaisiMgha / 5159 meDatiyA padamasiMgha pratApasiMghotanU udaipura havelI Upara rANAjI sAthe mela marAyo navegaDIro siradAra rANAjIro umarAva jiNa udaipurasU Aya kAhaNArA taLAva mAthai DerA kiyA goTharai misa kavara kisanasiMghanU ghANerAvasU ter3a akata le DerAme mAriyo. cINo cAkara kisanasiMgharo kUjA varadAra kAma Ayo jAtaro DAgaLiyo jiNarI sorANajIrI mutasadI kuMbhaLamerasU ghANerAva Ayo rANAjIro amala kiyo / 1160 padamasighajIrA kavIlA vasI dhaNa le kUpAvatArai gayA uNA AchI tarahasa raakhiyaa| 1161 meDatiyo urajaNa rAyamalota cittoDa kAma Ayo jaimalajI IsaradAsajI sAtha / 1162. jaimalarai TIkai suratANa jiNanU savata 1642 pAtasAha akabara mer3ato diyo| 1163 suratANarai kaIka dina paragaNo malahAraNo piNa rahyo / 1164 sILa bhAkharI sveta pAkhANaro svarUpa mer3atiya dANIdAsa gopALadAsa suratANarai kAvilarI hadasU ANI padharAyo / 1165 jagannAtha goiMdadAsaro 1, sAvaLadAsa goidadAsaro 2, sudaradAsa goiMdadAsa ro 3, goidadAsa jaimalota / . 1166, vAnasIrA sagatAvatA mAhalA sagatAvata doya kalAvata doya vlaa| 1167 pArasolI mAhelA cahuvANa / 1168 vIdA jaitamAlaro veTo naitasI rAr3adhArAsU mavAr3a Ayo . rANojI paTo diyo . uNarA hamai keLavai hai| 1189 kisanadAsa jaitamAlotarai paTai vargala thI, pachai desUrI paTai pAyI pachai keLavo paTai paayo| 1170 savaLasiMgha rAmasiMghota vedaLe rAva . keharIsigha rAmasighota pArasolI rAva / 1171. adaLa liyo vadaLo naka rAkhijyo vdhaarii| o gIta AsiyA hararAma udaibhANotaro kahyo hai| 1172 koTA surasA bhAskara soLakhI. pratApasiMgha beTI vIramade sameta udapura Ayo jada TIkar3iyo tuLachIdAsa jAta soLakhI rANAjIrai manIjai . iNarI havelI jAya pratApasiMgha uNAro hoko piyo iNa desUrI diraayii| Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 1973-1984] gahalotArI vAtAM gahalotAMrA dUjA rAja devaliyo-pratApagar3ha 1173. nava lAkha rupayArI paidAsa devaLiyArA dhaNIrai hutI hI DUgarapurarA dhaNIra itI hI vAMsavALArA dhnniirai| 1174. sAhapuro devaLiyo doya pAkha udaipurarI hai| sAhapuro 1175. sAhapurArA rAjArI pIDhiyA likhate- rANo amarasigha 1, sUrajamaLa 2, sujANasiMgha 3, dolatasiMgha 4, bhAratasiMgha 5, umedasiMgha 6, hamIrasigha 7, bhImasiMgha 8 / 1176. sAyapurai rAjAI bhAratasiMghajI pAyI / 1177. gerasiMghajI 1, siradArasighajI 2, kusaLasighajI 3, umedasiMghajI 4, jasakaraNasiMghajI 5 au pAca beTA sahApurArA rAjA bhAratasiMghajIrai / 1178. sAhapurai umedasiMghajI pitA bhAratasiMghajInU kaida kiyA hA sAhapurA rAjA umedasiMgha pitA bhAratasiMghana kaida kiyo ho so choDiyo nahI / 1179. pATavI kavara udotasiMghanU jahara de mAriyo udotasigharA beTA raNasiMghanU mAraNa sipAhI meliyo uNarA hAtharo ghAva raNasiMgharA mUDA mAthai lAgo jada cavadai varasaro bhImasiMgha raNasiMgharo kavara jiNarI taravAra calI U sipAhI mAra rAkhiyo beTA jAlamasiMghanU sAhapurai mAlaka karaNarI umedasiMgha vicArI hii| 1180 jagamAla udaisiMghotarai vasarA rANAvata 1, kAnAvata 2, kachavAhA suratANota rAjAvata 3, rAThoDa cAdAvata 4, au cyAra umarAva sAhapurai / 1181 koThiyA dhanopa a cAdAvatArA ThikANA sAhapurA heTai pddiyaa| 1182 devaLiyArA rAvatArI pIDhI likhate rANo mokaLa 1, khemo mahArAja 2, sUrajamala 3, vAgha 4, rAyasigha 5, vIko 6, tIjo 7, sAkho 8, jasavatasigha 9, harIsiMgha 10, pratApasiMgha 11, prathIsiMha 12, gopALasiMgha 13, sAlamasiMgha 14, sAvatasiMgha 15 / 1183 devaLiyAro dhaNI rAvata kahIje gAva sAta sau hai hajAra ghoDArI sAhavI / 1184 devaLiyArA dhaNI sIsodiyA jyAre nAnANArI vigata likhate-sUrajamala khemAvata sonagarA raNavIra vaNavIrotaro dohito| Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 vAMkIdAsarI khyAta [1185-1999 1185 sUrajamalarA kavarArI mAmalarI vigata vAgha 1, saMsAracada 2, sahasamala 3, raNamala 4, kalo 5, pAcU 6, bIkAnera lUNakaraNa vIkAvatarA dohitaa| 1186, rAvata sUrajamala khemAvatarai veTA - vAgha 1, kisana 2, vIko 3, rAvata vAgharai tejo. tejArai mAno rAvata varasa doya rAja kiyo pachai saida umarAvasU laDAI huI mAno rAvata kAma Ayo. iNarai veTI aka hI jikA sirohI rAva akhai rAjanU paraNAyI mAnAro TIko bhAI sIyAnai Ayo rAvata sIyAro jasavaMta / 1187. rAvata vAgharA kavarArA mAmalarI vigata - rAyasiMgha vAgaDiyo cahuvANa vIrasalade varasiMghotaro dohito| 1188 rAvata rAyasiMgha rA kavarArA mAmalarI vigata-vIko vegama hADA jItamala devAvataro dohito| 1189 rAvata vIkArA kavarArI mAmAlarI vigata-tejamAla chapaniyA rAThor3a jaimale jaicadotaro dohito| 1190. kisanasiMgha meDatai rAyamala dUdAvataro dohito| 1191. rAvata jasavatasiMghanUM sa01690 rANe jagatasiMgha cUka karAya mraayo| 1192 rAThoDa rAmasiMgha karamaseNota bIjo hI sAtha vidA kiyo ho rAvata jasavatasiMgharai sAtha vaDo veTo mahAsiMgha kAma aayo| ' 1193. rAvata jasavatasiMgha rAThor3a sujANasiMgha bhagavAnadAsotarai hAtha rhyo| 1194. saMvata 1690 me rANa jagatasiMgha devaLiyArA rAvata jasavatasiMghana caka karAya marAyo jada mudai cUkame rAThoDa rAmasiMgha karamaseNota aura hI umarAva rANAjIrA sAthai hutA rAvata jasavatasiMgha rAThoDa sujANasiMgha bhagavAnadAsotarai hAtha rhyo| 1195. savata 1690 me rANe jagatasiMghajI devaLiyAro dhaNI rAvata jasavaMtasiMgha jiNanU cUka karAya marAyo rAThoDa rAmasiMgha karamasiMghota muDAsai rANAro bhANeja umarAva dUjA hI rANAjIrai sAthai hutA rAvata jasavaMtasiMgha rAThor3a sujANasiMgha bhagavAnadAsotarai hAtha rhyo| 1196. rAvata jasavatasiMgharo pATavI kuvara mahAsiMgha rAvata sAthai kAma Ayo / 1197. jasavatasiMgharo veTo harasiMgha jasavaMtasiMgharai pATa vaittho| 1198. jasavaMtasiMgharI gAdI rAvata kesarasiMgha / 1199. devaLiyArA dIvANa sAvaMtasiMghajIro kuvara dIpasiMghajI pahalAM bhiNAya paraNiyo huto pachai phataigaDha prnniyo| Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1200-1211] gahalotArI vAtAM 107 1200 devaLiya dIpasigha sAvaMtasiMghotaro vaDo veTo kesarIsiMgha bhiNAyaro bhaannej| 1201. dIpasiMgharo dUjo beTo daLapatasigha phataigaDha ro bhANeja DUgarapura-rAvaLa jasavata siMgharai khole| 1202 devaLiyai cyAra sirAyata-rAyapura 1, sAkadhajI 2, jhAtaLA 3, dhamotara 4 / DUMgarapura 1203. DUgarapurarA rAvaLArI pIDhI likhate-samarasI 1, kAlIkAnha 2, pAto 3, gopInAtha 4, somadAsa 5, gageva 6, udaikaraNa 7, prathIrAja 8, AsakaraNa 9, sahasamala 10, karamasI 11, pUjo 12, giradhara 13, jasavaMtasigha 14, khumANasiMgha 15, rAmasigha 16, sivasiMgha 17, bairIsALa 18, phatai siMgha 19 / 1204 DUgarapurarA rAvaLArI vasAvaLI-karamasIro rAvaLa kAnaDade zrImannArAyaNasU 129 pIDhiyAM chai / 1205. kAnaDadero paratApasI, paratApasIro gepo jiNa DUgarapura gaibasAgara taLAva karAyo, gepAro syAmadAsa, syAmadAsaro gAgo, gAgAge udaisiMgha, udaisigharo prathIrAja, prathIrAjaro AsakaraNa, AsakaraNaro sahasamala / 1206. rAvaLa AsakaraNa prathIrAjota rAva mAladejIrI beTI puhapAvatI bAI paraNiyo huto. vikhAme cadraseNa mAladevota DUgarapura gayo. rAvaLa AsakaraNa vaDA hIr3A kiyaa| 1207. DUgarapuraro dhaNI rAvaLa udaikaraNajI sAgA rANArI madata sIkarI kAma Ayo kuvara jagamAla ghAvA upaDiyo uNarai vasarA vA~savALArA rAvaLa / 12,08 cAvaDA gopALadAsanU mAriyo pache pratApasI rAyamalota DUgarapurarA rAvaLarI sabhAme baiThA cAvaDAnU mAriyo pache rAva cadraseNajI vikhAme DUgarapura gayA jada kuvara AsakaraNajInU cAvaDA prnnaayaa| 1209. rAvaLa sahasakaraNa AsakaraNota DUgarapuraro dhaNI jiNarI beTI mahArAja sUra siMghajI paraNiyA kuvara savaLasiMghajI sahasamalarA dohitaa| 1210. sADhI sataraisau gAva sevAya sagavADI saharavaTame Ayo DUgarapurarA rAvaLarai - sagavADA vadaLe ADAIro taLAva vAsavALArai rAvaLarai Ayo / vAMsavAr3o 1211 vAMsavALArA rAvaLArI pIDhI likhate-samarasI 1, kALIkAnha 2, pAto 3, gopInAtha 4, somanAtha 5, gageva 6, udaikaraNa 7, jagamAla 8, jaisiMgha 9, Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 bAMkIdAsarI khyAta [ 1211-1221 kalyANamala 10, agrameNa 11, ubhANa 12, samarasI 13, kusaLasiMgha 14, ajavasigha 15, bhImasiMgha 16, visanasigha 17, pradhIrAja 18, vijayasigha 19 / 1212 vAsavALe rAvata prathIsigharo rAvaLa vijaisigha, vijaisiMgharo umedasiMgha, umedasiMgharo bhavAnIsiMgha hama hai / 1213 vAsavALai rAvaLa kusalasiMghajIrA motA cAkara rAkhiyA pUNA do so gAva paTai diyA vAgaDiyA cahuvANa chADa gayA thA jada rAmotAro mudai ThikANo kusaLa - gaDharo dhaNI mahIpaDaro rAja kahAvai hai / 1214. vAMsavALAro rAvaLa siMgha vAhaNa devI jiNarI ANa kADha 1 gohila 1215 sALavAhaNa gohilaro veTo suda buda sAvaliMgArai sAsare pArAnagara jogIro bhekha Ayo huto / 1216 rAjapIpaLI ro dhaNI gohila bhIma jiNarA veTA arajuNa-hamIra somahiyA mahAdevarI vAhara khUnI alAuddInasU jaga kari jALora kAma AyA / 1217. yAro choTo bhAI kalo jiNarai vasarA rAmota varasiMhota meDatiyA hai / oLI 14 rA rAjapIpalA hai / 1218. hamIra - arjuNarai sAtha dAtIvALaro ghaNI koLI vegaro rAta kAma Ayo ATiyo vANiyo, rudravo vAmaNa, dhUDiyo bhIla / rAmapurArA caMdrAvata 1219 zrIrAma - upAsaka cadrAvata rAva mahohakasiMgha amarasiMgha suta - a Akhara rAmapurArA rAvarI mahorame / 1220 Avar3asU uTha cadrAvata rAmapuro jIvadAnojI bhadANo 1, bhATa 2, kher3I 3, muLerI 4, pAheDI 5, karaDAvAvaNa 6, ajaipuro vagerA rAmapurArA rAva umarAva jArA ThikANA / phuTakara 1221 gAva doya sau gahalotArA dilI - maDaLa me hai rANo narapatasiMgha uThe huvo, hamai oka rANo vA dUjA gahalota caudharI vAje / Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [4] yAdavAMrI vAtAM bhATI 1222. bhATiyArI khApa likhate-jecada 1, jetuga 2, budha 3, kelaNa 4, sarUpasI 5, sIhaDa 6, lenA 7, chIkaNa 8, pohaDe 9, pAhU 10, nahu 11, vArusI 12, jetasI 13, hamIra 14, UnaDa 15, dhuvaDa 16, rAyadhara 17, rAya 18, sAmatasI 19, aNagA, 20, aDakamala 21, varasiMgha 22, khIyA 23, jehara 24, arasuramota 25, vAraNarAsota 26, tejamAlota 27, vihArIdAsota 28, udaisiMghota 29 mAladeota 30, sagatasiMghota 31, pacAyaNota 32, derAvariyA 33, pUgaLiyA 34, gugajI 35, soma 36, mUla 37, sidharAva 38, vAnara 39, jeDa 40, gopALadeota 41, haDavA 42, lUNarAva 43, sabhA 44, sAgejA 45, kadala 46 / 1223. mehAmala, devata, sIdhata, au bhATiyArI khApA hai| 1224. karanota, dhanarAjota # doya dhaDA Aya vasiyo / 1225 nAnaga chAbahaDo varadAyI huvo pokaraNa Aya vasiyo / 1226 jaisaLamera pATa baiThA jyArI vigata anukramasU-vachU 1, ma * 2, dusAjha 3, vIjo 4, jaisaLa 5, sALavAhana 6, kelhaNa 7, cAcaga 8, karaNa 9, lakhaNasena 10, punapALa 11, jaitasI 12, mUlarAja 13, dUdo 14, ghaDasI 15, kehara 16, lakhamaNa 17, verasI 18, cAcagasI 19, devIdAsa 20, jetasI 21, lUNakaraNa 22, mAlade 23, hararAja 24, bhIma 25, kalyANadAsa 26, manoharadAsa 27, sabaLasiMha 28, amarasiMgha 29, jasavatasigha 30, jetasI 31, akhaisI 32, mULarAja 33, gajasigha 34 / 1227. rAvaLa jaisala 1, velhaNa 2, lUNakaraNa 3, cAciga 4, tejarAva 5, rAvaLa jaitasI 6, mULarAja 7, devarAja 8, rAvaLa kehara 9, lakhamaNa 10, vairasI 11, cAco 12, deIdAsa 13, jaitasI 14, lUNakaraNa 15, mAlade 16, hararAja 17, kalyANamala 18, manoharadAsa 19, rAvaLa manoharadAsa niravasa gyo| 1228. dharaNIdhara varAharI beTI nAma horaDa siMgha devarAjanU paraNAyI. dharaNIdhara varAharI rANI nAma ravAba TAvarI 1, voDANA 2, sidharAva 3, soLakI cyArU khApA bIkamapura rAjapUtA mAhe mukhya hai / Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 vAMkIdAsarI khyAta [ 1229- 1236 1229 pahalA bhATiyArI rAjadhAnI ludravai hutI bhATI sALavAhaNarai TIkai bhojadeva baiTho bhArI jaisaLa dillI phojA ANI bhojadevanU mAra ludravai dhaNI huvo. jaisaLa ludravai koTa karAvaNa lAgo jada brAhmaNa nAva iso aka sau bIsa varasarI Umarame tiNa jaisaLatU kahyo - mhArA kheta kanai raDo hai, jaThai zrIkRSNa gadAsU pANI pragaTa kara pADavAnU pAyo nai kahyo kalUme mhAro vasa iNa ThoDa rahasI, so tU uThe koTa karAya jesaLa vAta mAnI gadAsU kUpa kRSNa kIno jiNa kUpa Upara silA hutI so dUra kIvI aura vadhAyo. nAva diyo jaisaLo kUvo gaDha aTha karAyo gaDharo nAva diyo jaisalamera / 1230 jaisaLa 1, kAlhaNa 2, lUNakaraNa 3, cAciga 4, tejarAva 5, jaitasI 6 / vaDo rAvala 1231 bhATI jaisaLaro kAlaNa bhATI kAlhaNarai veTA doya huvA - lUNakaraNa 1 sIhaDa 2. lUNakaraNaro cAciga, cAcigaro tejarAva, tejarAvaro vaDo rAvala jaitasI / 1-232 jaitasI Upara dillIrI phauja AyI bAraha varasa vigraha rahyo jaitasI rAvaLa vigrahame muvo parcha mULarAja jaitasiMghota rAvaLa huvo / 1233. mULarAja rAvaLarai Age rANo ratanasI huvo Age jaisalamera A marajAda hutI rAvaLarA mUDA Age oka rANo rahai / 1234 rAvaLa mULarAja Upara turakAMrI phoja AyI ghero gaDharai lAgo gherAsUM jaisaLamerarA gaDharo sAmAna khUTo jada rAvaLa mULarAjaro kaMvara devarAja aura rANA ratanasIro kavara ghaDasI doya jaNA to au nai jaNA tIna dUjA jumalai pAMca turakAnU amAna sUpI jaisaLamerarA gaDharA daravAjA khola mULarAja ratanasI kAma AyA / 1235 mULarAja ratanasInU mAra turaka parA gayA. jaisaLameraro gaDha sUno paDiyo jada rAvaLa mAlo jaisalamera ApaNAvaNa AparI phoja mailI phoja uThe gayI sAmAna bhAra jinasA khajAno prabhAtaro gaDha mAthai caDhAya diyo nai rAva mAlArA bhaDAM kahyo - kapaDA dhoya Apa sAjharA gaDha mAthe jAsA momatto mana vovara ghavai lAgA / 1236 vaDA rAvaLa jaitasIrai vAraha varasa ghero rayo jada bhATI jasahaDarA veTA pAca dUdo 1, tiloka 2, AsakaraNa 3, sIdhaNa 4, vAgaNa 5, jyAMnUM jugatasU gherA mAyasU kADhiyA hutA oka jaNo dama khIca mar3o vaNiyo ho ne cAra jaNA Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1236-1243] yAdavAMrI vAtAM sAciyA ke uNarA mAcAsU upADa gaDhasU bAhara nIsara vaciyA hutA uThe pAcU hI sAThA jaNAsU gaDha mAthai caDhiyA au tolA pAhU kanai hutA. tolA pAhU hI AM sAthai Ayo. gaDha rAvaLa mAlArA sAtharai hAtha na aayo| 1237. gaDha yA pAcA apaNAya liyo tolA pAhUna jhai vadai nahI, tolo hiyAsU kharAI karai. aka dina tolArai tilokasI jhaTakArI dIvI tolAro mAtho kaTIja dara paDiyo kATiyai mAthai tolai pAcho jhaTako vAhyo so thAbho kaTANo, thAMbho ajaisa hai / 1238 jasahaDarA beTA varasa 21 rAja kiyo pachai pAtasAhI phoja A mAthai jaisaLamera AyI AsakaraNa turakAnU bheda diyo gaDha bhiLiyo dUdai tilokasI sAko kiyo pAcU bhAI kAma AyA. gaDhame turakAro thANo baittho|| 1239 devarAja rAvaLa mULa rAjaro beTo nai ghaDasI rANA ratanasIro beTo jhai dona mULarAja ratanasI kAma AvaNarai turakAnU sUpiyA sU au moTA hoya pAtasAharA . . . * sU nAThA ghaDasI mahevai rAvaLa mAlA kanai gayo rAvaLa mAlArI bahana vivalI ghaDasI gharame ghAlI, rAvaLa mAle Aparo sAtha mela vIkamapurame ghar3asIro amala kraayo| 1240 ghaDasI AparI vasI vIkamapura rAkhI, siMdharA pAtasAharI cAkarI lAgo siMdharA pAtasAhasU jaga huvo jada ghaDasI pahalA pAtasAharI asavArIro sapheda hAthI jiNarI sUDa kATI, siMdharai pAtasAha rAjI huya ghaDasInU jaisaLamera diyo| 1241 devarAja pAtasAharA / sU bhAja ghATa thara pArakarame gayo, uThe paraNiyo, iNArai beTA doya huvA kehara nai hamIra / 1242 devarAjanU dhATarai dahaiyai mAriyo, pachai jaisaLamerasU rAvaLa ghaDasI kehara hamIranU teDaNanU thATa minakha meliyA, Apa taLerI huto, jasahaDa bhATiyA AsakaraNarA beTA ghoDai savAra ghaDasInU jhaTako kiyo, ghaDasIro mAtho dUra paDiyo, ghoDo dhaDana le gaDha mAthai gayo, ghaDasIrai beTo nahI huvo, rAvaLa mAlArI vahana vivalI keharanai TIko de ghaDasInU cUka huvA pachai navamai dina sata kiyo| 1243 kehararo rAvaLa lakhamaNa, lakhamaNaro vairasI, vairasIro cAco, cAcAro rAvaLa deIdAsa, deIdAsaro bhIma pachai bhImaro choTo bhAI kalyANamala rAvaLa huvo, kalyANamalaro rAvaLa manaharadAsa niravasa gyo| Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 vAMkIdAsarI khyAta [1244-1261 1244 rAvaLa cAcAnU paraNAya soDhAM mAriyo huto so deIdAsa cAcAro cAcArai pATa vaiTho soDhAnU mAra vAparo vaira liyo / 1245 rAvaLa jaitasI devIdAsotarai rANI bhAvakade rAThoDa hAphA varasighotarI beTI mehava 1 / 1246 jaimaLamera rAvala jaitasIrai veTArI vigata-lUNakaraNa 1, bhIvarAja 2, jagamala 3, prathIrAja 4 / 1247 bhATI rAvaLa lUNakaraNa bhATI rAvaLa jaitasI devIdAsotaro veTo vADamerAro bhANeja / 1248 rAvaLa lUNakaraNarai beTArI vigata-mAlade 1, sivadAsa 2 / 1249. rAvaLa mAlade lUNakaraNota sIsodiyA akhairAja kuMbhakaraNotaro dohito| 1250 rAvaLa mAlade lUNakaraNota rANI mahecI mahamAde megharAja haaphaavtrii| 1251 rAvaLa mAladerai veTArI vigata-hararAja 1, khetasI 2, netasI 3, sahasamala 4 / 1252 rAvaLa hararAja jodhapura rAThoDa nAtho rAva sUjAro beTo jiNaro o dohito| 1253 khetasI rAvaLa mAladero beTo koTar3iyAro bhaannej| ' 1254 khetasI mAladevota rAva jaitasI vIkAneriyAro dohito moTA rAjAjIrI beTI rabhAvatI paraNiyo huto| 1255. mAladero khetasI vIkAneriyA rAva jaitasIro dohito. khetasIro dayAladAsa, dayAladAsaro savaLasiMgha, savaLasiMgharo amarasiMgha, amarasiMgharo jasavatasiMgha, jasavatasiMgharo jagatasiMgha, jagatasigharo akhaisigha, akhaisigharo mULarAja, mULa rAjaro gjsiNgh| 1256. rAvaLa hararAjarai veTArI vigata-bhIva 1, kalo 2, suratANa 3 / 1257 rAvaLa bhIma hararAjaro veTo jodhapurarA rAva mAladejIro dohito| ' 1258 savata 1618 rA migasara vada 11 bhATI bhIma hararAjotaro janama. saMvata 1670 jaisaLamera devaloka huvo| 1259. savata 1654 posa vada 6 jahaDa gopALadAsa jaimalota nai jaisaLamararai bhATiyAM veDha huI bhATiyAro ghoDo DoDha hajAra huto. gopALadAsa rajapUtA paitIsasU kheta kara paDiyo koTaNasU adhakosa / 1260 rAvaLa megharAjarI beTI mahecI vAlA rAvaLa bhImara rAjaloka / 1261 vAlA mahecI banA megharAjotarI rAvaLa bhImarai rANI / Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1262-1277] - yAdavAMrI vAtAM [113 1262 bhIma Uta gayo bhIma pachai kalyANamala hararAjota jaisaLamera rAvaLa huvo| 1263 rAvaLa kalyANadAsa hararAjaro beTo koTaDiyAro bhaannej| 1264 savata 1672 rAvaLa kalyANamala ajamera pAtasAha jahAgIrarI hajUra Ayo ho / 1265 rAvaLa bhImarai bhAI kalyANamalarI beTI mahArAjakuvara gajasiMghajInU paraNAyI savata 1668 jaislmer| 1266 rAvaLa bhIvara beTA huvA nahI rAvaLa kalo hararAjaro jiNaro beTo manohara dAsa pATa vaittho| 1267 bhAkharamI hararAjota Acho rAjapUta huvo / 1268 rAvaLa manoharadAsa kalyANadAsaro koTaDiyAro bhANeja / 1269 jaisaLamera rAvaLa manoharadAsa maheve rAvaLa dUdA megharAjotaro dohito / 1270 iNare mAmA maheco tejasI dUdAvata. jaisaLamera bheLI goTha kIvI tejasI tejasIrai putra huvo nahI / 1271 rAvaLa manoharadAsa jaisaLameraro dhaNI jasoLa mAthai Ayo jasoLa bhiLI jada jasoLiyo vIrama kAma Ayo / 1272 savata 1693 rAvaLa manoharadAsarI beTI mahArAjakavara jasavatasiM ghajI prnniyaa| 1273 rAvaLa manoharadAsarai beTI mahArAja jasavatasighajI gajasiMghota paraNiyA putra manoharadAsarai huvo nahI / 1274 savata 1707 rAvaLa manoharadAsa jaisalamera devaloka huvo bhATI rAmacada TIka baittho| 1275 jaisaLamera rAvaLa manoharadAsa kalyANadAsota muvo aputra jayasigharo beTo rAmacanda gAdI baiTho jaisaLamera pachai mahArAja zrI jasavatasighajI jesaLamera sabaLasiMghanU le diyA jada sabaLasiMgha rAmacandanU Dero diyo / DariyA bhATI rAmacandota hai / 1276 rAvaLa sabaLasiMgha dayAladAsota rAThoDa kalA rAyamalotaro dohito| 1277 rAvaLa mAlade 1, khetasI 2, dayAladAsa 3, sabaLasiMgha 4, amarasiMgha 5, jasavatasigha 6, jagatasiMha 7, akhaisiMha 8, mUlarAja 9, gajasiMgha 10 / Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 aindAsarI khyAta [ 1278-1288 1278 rAvaLa mAladero khetasI jiNarai beTA pyAra IsaradAsa 1, dayAladAsa 2, sagato 3, sAmadAsa 4 | 1279. bhATI dayAladAsa khetasIro beTo rAThoDA vIdAvanAMro bhANeja / 1280 rAvaLa dayAladAsaro beTo savaLasigha / 1281 savana 1710 ga bhAdravAme rAvaLa savaLasiMgha jaisaLameraraM dhaNI soDhA IsaradAma rANAnU umarakoTa mA kADhiyo soDhA jonigadenU rANo kara umarakoTa vaisANiyo / 1282- jaisalamera rAvaLa akhaimigha khAvaDiyAro bhANeja ikamAyo iNarai bhAI jorAvarasigha / 1283 rAvaLa jasavatasigha jaisalameraro dhaNI jiNanU paraNAyI nagara gavaLa bhAramala jirI veTI rUpAbAI jiNare beTA cyAra huvA jagatasiMgha 1, saradArasiMgha 2, tejasigha 3, IsarIsiMgha 4 / 1284 rAvaLa jamavatasiMgharo tejamigha, jiNa jagatasigharI gAdI jagatasigharo beTo budhasiMgha rAvaLa sago bhatIjo uNanU gara lAtu mArI / Aya rAvaLa hoya gAdI baiTho nirjaLA igyArasarai dina ghaDasIsararI lAsame tejasigharo kAko harIsigha amarasiMghota jiNa pilA lAlA nAmo paradhAna jiNanU mArI tejasiMghanU mAriyo - akhairAja jagatasihota jaisalamerarA kilAnU na gayo, ThANanU bhAgo / - 1285 jaisalamera rAvaLa jagatasiMgharo veTo akhaisigharo vaDo bhAI budhasiMgha rAvaLa to uNanU mAra tejasI jasavartAmaghota mAriyo ghaDasIsararI pALa mAthai / 1286 savata 1751 rA migamara vada 14 akhaisighajIro janama savata 1781 rA sA0 suda 8 dillI rAjatilaka huvo / 1287 mamhe jANatai meliyo, visahe Upara pAtra | hovo mAyA kAramI, bhavai sAcI thAva || iNa dUhArI pailI jhaDa jaisaLamerarai rAvaLa kahI tIna jhaDA temaDA rAvarI kRpAsU sAThiyAraM vIThU vohADa kahI rAvaLajI sAveraM gayA ThakurANiyAM mAha teDiyA mahalarI dehalI artana nAga sobhita kiyo lavAyamAna rAvaLa irai mAthai paga diyo uNa veLA jhaDa vaNAyI maiM jANatai meliyo / - 1288 sIsodiyo jagamAla rANA udaisiMgharo dattANI kAma Ayo jaNA 16 sU lugAyA chava satI huI / Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1289-1301] yAdavAMrI vAtAM [ 115 1289 jaimaLapera anapUraNAro koThAra rAvaLa bhIma karAyo. janAnA mahala, gokha hararAja karAyA sUrajapoLa, vADIrA mahala rAvaLa lUNakaraNa kraayaa| 1290 makarANArA pAhaNarI mUrata navI devI caDesvarI ghaLAva mULarAjajI jaisaLamera madira nava pdhraayii| 1291. pacI dhAya nAthIrI jiNa jaisaLamera vaDA kamaThANA karAyA lakhamInAthajIrI donU Akhame mANaka jddaayaa| 1292 ratananAthajIrA kAnArA darasaNa jaisaLamera hai. rAvaLajI nita darasaNa karai / 1293 caurAmI gAva jaisaLamerarA rAvaLa rai pAlIvALArA hai jyAro hAsala Avai / 1294 sAlamasiMgha muhato jaisaLamera jiNarI mA bIkAnerarI hutI uvA vIkIjI khiijtii| 1295 jaisaLamerarA kAmadArArA bAparI mahesagaNI triyA bAyecI kahAvai, pohakaraNarI triyA pauraNajI kahAvai ghATamai paraNIja jaisaLamerarA muhatA triyA gharA ANe uvA ghATaNajI kahAvai / jaisaLamerA siradAra varasalapura 1296. varasaLapuraro bhATI rAva mAna jigarI bhANejI mahArAja sUrajasiMghajIrI beTI gulaabkvrvaaii| 1297 bhATI kelaNarA rAjame turaka jaisaLameraro gaDha gheriyo jada bhATI caraDho koTa kUda mAha Ayo jada kelaNa kahyo - syAbAsa | mhArA vAnara, bhalo Ayo jadasU caraDho vAnara khaanno| 1298 vAnara sALavAhaNaro beTo / 1299 bhATI kelaNarai terai beTA jArI vigata - raNamala 1, cAco 2, ako 3, dIpo 4, harabhaya 5, bhoja 6, vIkama 7, sohaDa 8, lUNo 9, karana 10, nAdo 11, khumANa 12, dhIro 13 / 1300 bhATI kelaNa kehararo. kehara deharo deha mULarAjaro mULarAja jaitasIro / 1301. kelaNa bhATIrA beTA doya dhIro 1, khumANa 2, musaLamAna huvA jyArA vasarA raatth| Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 yAMkIdAsarI rayAta [1302-2320 1302 gAva bAraha mADame kelaNAga he AbA gAvAma raNamala kelaNotarA potarA hai ne AdhA gAvAme akkA kelaNotarA potA hai / 1303 somasI bhATI gAyArI vAhara kAma Ayo gAya khosI jada loka kaha - soma bhAI soma / 1304 soma bhATI rAThoDa jaisiMgha jArA gAva phaLodIrI paTTImeM Aga ghaNA huvA / 1305. bhATI mulavANI vIkAneraro gAva khAnUmara jaThArI magaro bhATI rAvata bhado paraNiyo iName devatapaNo huto| 1306 gAva lAThI jamoDArA paitIsa gAva jyA mAlo hai parcha gavaLajI le liyo| 1307 sAyabakhAna vAha imerAsU vacana leya vIkamapuraro rAva haranAthasiMgha magayo. TuTiyA hAtharo kimoiikii| 1308 saM0 1690 bhATI gopALa dAma AsAvatarI mADiyA nIvarA khAriyA kanai caratI cANarA maiNA le gyaa| 1309 mADame vAraha gAMva jaDA bhATiyArA jaDe kahAvai mADame aDakamalA bhATiyArA gAva bAraha bhabhAro khaavai| 1310 gAva paitIsa mADame jasoDA bhATiyArA, TharaDAsU AthamaNA khADALameM gAva havUra bhATI UnaDa jyaaraa| 1311 cAhaDa grAva chapALo gAva doya mADame hamIrA bhATI dhIrA sIhaDA bhATiyAro gAma aka brahmasara jaThai brahmakuDa hai| 1312 mADame gAva doya pAhU bhATI jyAga hai / 1313 gAva aka kAcho rUpamiyA bhATiyAro hai| 1314 mAvata sIhA bhATiyAro gAva aka koTaDI mADame hai / 1315 somagAva vagera ATha gAva gogalI bhATI jyAga mADameM hai| 1316 meka gAMva sAhako aNagA bhATiyAro hai| 1317 ghANalI 1, sUjiyo 2, daho 3, au tIna gAva rAyadharA bhATiyArA hai| 1318 bhIramadevota bhATI jyArai paTa jANiyANo sarANo hutA jANiyANau tejasiMgha AIdAnota le liyo sarANo rudhanAthasiMgha mujANasighota le liyo| 1319 vIkamapura kanai gAva DhAriyALo TAvariyA rajapUtAro hai| 1320. devarAja samaroTU ThikANA bAvala khAnakhAne meM khArakhakhA bhATiyA kanAMsU liyaa| Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1321-1330] . yAdavAMrI vAtAM [117 jAdU 1321 jAdU rAjapUta keIka musaLamAna hai . jATavAro vaDero pIra huvo hai jiNaro nAva lodd| karolI 1322 karolIro rAjA mAnapALajI jAdava maharAja pratApasiMghajIro susaro jaipura Ayo jiNa kahI abhaikuvaravAI mhArI bhANeja hai / khejar3alArA bhATI 1323 khejaDalArA siradArArI pIDhiyA likhate - jesaLamera devarAjarai beTA doya huvA - vaDo kehara so to rAvaLa , dUjo hmiir| 1324 kehararai beTA tIna- lakhamaNa 1, kalakaraNa 2, kelhaNa 3 rAvaLa keharara bhAI devarAjaro beTo hamIra, hamIraro lUNakaraNa, lUNakaraNaro sto| 1325 hamIra 1, lUNakaraNa 2, sato 3, arajuNa 4, sAvaLa 5, sIho 6, rAyapAla7, Aso 8, gopALadAsa 9, dayAladAsa 10, keharasiMgha 11, sUrasiha 12, haThIsiMgha 13, kisanasiMgha 14, deIdAsa 15, jasavatasiMgha 16, sAdULasiMgha 17 / 1326 bhATI rAyapALa sIhAvata rAva mAladejIrai cAkara rahato paTai khIvasara. aTavaDo, khejaDalo nAgorarA gAva itarA hutA rAvajI badraseNajIrI cAkarIme rahyo rAyapALa / 1327 bhATIrAyapALota rAjA bhagavAnadAsa kachavAhero cAkara / 1328 bhATI gopALadAsa AsAvata pAtasAhI cAkara ho so savata 1671 rAvaLe vasiyo kitAIka gAvAsU dudhoDa paTa paayii| 1329 dayAladAsa gopALadAsota savata 1677 rAvaLe vasiyo DalavIro paTo diyo pachai mavata 1678 bhAdrAjaNa gAvA 24sU parai divI pachai jALorarI hAkamI divii| 1330 jALora hAkama jada dayAladAsa mahecA rAyamala udaisiMghotana pakaDa rokiyo tho pachai choDiyo dudhoDasU vAhara guDo diyo ho uNa guDAme dayAladAsa ho rAyamala mevADasU mahecA cAdA vAghAvatanU le dudhoDa dayAladAsa mAthai Ayo dayAladAsa mArANo dayAladAsaro vaDo DIla ho| Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 bAMkIdAsarI khyAta [ 1331-1317 1331 bhATI dayAladAsarA beTArI vigata - kemarIsiMgha 1, rAjasiMgha 2. chItaradAma 3 tejasI 8, bhagavAnadAsa 5 / 1332 bhagavAnadAsa dayAladAsa bheLo kAma Ayo / 1333 chItaradAma pahalA gopALadAsajIre vadaLe cAkarI karato savata 1692 chADANo kara amarasiMghajIrai gayo parcha jodhapura Ayo bhAdrAjaNa rAjasiMgha bheLI paTai pAyI. pachai gajamigha chItaradAmana maariyo| 1334 kemarImiMgha dayAladAsona gvejaDalo paTai pAyo / 1635 kesarIsiMgharA beTArI vigata - harIsiMgha ? mUrasiMgha 2, udabhANa 3, caturabhuja 4, voDAro bhANeja 5, sujANasiMgha 6, harimigha 7 / 1336 kesarIsiMgha rAva rAyasighota samamighonare cAkara rhyo| 1337 harisiMgharai veTArI vigata - vIramade 1, lAkho 2, durajaNasiMgha : / 1338 bhATI AsA gayamalotarA veTArI vigata - nArAyaNadAma 1, rUpasI 2, DUgamI 3, ThAkuramI 8, surajaNa 5 / . 1339 narANadAma rAyamalotaro kachavAhA rAjA mAnarai Avera cAkara rahyo / 1340 bhATI rAyamala sIhAvatarA beTArI vigata - jaiso 1, rANo 2, akhairAja 3, bhAkharasI 4, kisanadAsa 5 / 1345 jaitamAla sIhAvatarai kAma Ayo chorU na huvo / 1342 mAvata urajaNotare veTo Apamala, Apamalarai AlhaNa, kupo mahArAjotara cAkara huvo so kUpaM mAthai kAma aayo| 1343 Apamalaro vIrama mohalAmU jhagaDo kara kAma Ayo lADaNU sIhAjIraM vaira / 1344 bhAramala maavtro| ___ laverArA siradArAMrI pIDhiyAM 1345 kalakaraNa 1, jaiso 2, ANada 3, nIbo 4, mAna 5, suratANa 6, raghunAtha 7, bhIma 8, idrabhANa 9, sAhabakhAna 10, sujANasiMgha 11, aNadamigha 12, dolatasiMgha 13, jaimiMgha 14, kesarIsiMgha 15, umedasiMgha 16 / 1346 bhATI kehararo kalakaraNa, kalakaraNaro jaiso jaisArai cAra veTA huvA - aNada 1 jovo 2, bhairUdAsa 3, vaNavIra 4 / 1347. pahalA ladravo bhATiyAro vAma huto pachai goidadAsa mAnAvata AvAdAna kiyo nAma lavero prasiddha huvo| Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1348-1362 ] yAdavAMrI vAtAM 1348 bhATI jeho haDabU sAkhalAro dohito / 1349 jaisAjIrI beTI lakhamIbAI rAvajI sUjAjIrI rANI kavara vAghAjIrI mA / 1350 aNadarai nIvo, nIbArai mAno mAnArai goidadAsa / } [ 119 1351 laverArA siradAraro vaDero bhATI nIbo jaitAjI kUpAjI sAtha sameLa kAma Ayo / 1352 mahArAja sUrajasighajIrai kavarapade hI goDadadAsa pradhAna hutA / 1353 savata 1663 lavero Asopa donU mahArAja sUrajasiMghajI goidadAsajInU paTai diyA / 1354 savata 1671rA jeTha suda 8 ajamera kAma AyA / 1355 pato bhAdAvata vaDo DIla ho goidadAsajI sAtha ajamera kAma Ayo / 1356 goidadAsara beTo jogaNIdAsa paTai gAvA cyArAsU gAva vIjavADiyo mahArAjA sUrajasiMghajIro umarAva jiNAnU rAjA mAna kachavAhArA cAkararo hAthI masta jiNA ghoDAsU uThAya sUDasU dAtAsU sAliyo jogaNIdAsa dAtAme poyoDai tIna kaTArI hAthIrai kubhAthala vAhI rAma kahyo savata 1668 pAtasAharI phauja dikhaName Avai jada / 1357 rAmasiMgha 1, prathIrAja 2 goiMdadAsa mAnAvatarA beTA mahecI pUrAbArDarI kUkha upanyA pAcavo veTo veNIdAsa goidadAsa mAnAvatarai / 1358 bhATI naraharadAsa goidadAsa mAnAvataro sAtA gAvAsU DAvara paTai / 1359 o hAthI rAjA mAna rAjA sUrajasiMghajIrI nijara kiyo kitAIka varamA parcha U hAthI udaipurame sAhajAdA khuramarI nijara sUrajasiMghajI kiyo / " 1360 bhATI suratANa mAnAvataro muhato keso jiNanU goidadAsa mAnAvata rAvaLaRs vApo savata 1668 mahArAja sUrajasiMghajI dikhaName hutA uThAsU vIkha suratANajI gharai Aya keso muhatAnU mAriyo goyaMdadAmajI suratANajInU dharatI mAhesU kaDhAyA / 1361 suratANajI nAgora rANA sagararo cAkara rahyo . sagarajI bhIvaDA divI rAThoDa narasiMghadAsa kalA rAyamalotaro sUrasiMgha sudaradAsa rAmasighota AsU bhAvakA khAnAjagI huI narasighadAsa sUradAsa sudaradAsanU mAra muvo suratANajI savata 1668 rA jeTha suda 8 / 1362 bhATI rughanAtha ujaiNa dhAvo pADiyo jada budelai bhAvasiMgha sukhapALame ghAla uThAyo jatana kiyA. kisano pAto rughanAthare sAtha ghAvA paDiyo ho / Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 vAMkIdAsarI khyAta [13636373 1363 bhATI prayI rAja goidadAmotarI soDhA moThe bhagavAnadAsa livI soDhArI vAra jhagaDo kara bhATI muMdaradAsa kAma Ayo / 1364 naraharadAsa goyadadAsona jiNaraM paTai DAvara gAvA mAtas / 1365 veNIdAsa goyadadAmotarai purAme hai niNas beTA doya huA - sAmasiMgha 1, prathIgaja / 1366 bhATI sudaradAsa muratANona kAma AyA niNaro uvAko savana 1704 varase mAha vada 5 huvo| 1367 nAgoraro gAva Deha bhATI savaLadAna sudandAma suratANotaro mattAIsa jaNAMsa kAma Ayo gAva Deha lADaNa sU jodho idarabhANa keharasiMghona mArtha Ayo jada / 1368 uga hIja dina mavaLasiMgharA rajapUnA jodhA idrabhANanU mAriyo / vIkamakorarA bhATI 1369 bhATI suratANa 1. abaLAsa 2, mahemadAma :, kisorasigha 4, jaitasiMgha 5, gumAnasiMgha , hiMdUsiMgha 7, pahADamigha 8, jujhAramigha 9 - a vIkamakoraga siradArArI piiddhiyaa| bAlaravArA bhATI 1370 bhATI jaiso 1, jovo 2, gamo 3, kisano 4, kAnha 5, haridAsa 6, mukada dAsa 7, gamasiMgha 8, raNachoDadAma 9, udaibhANa 10, jaitasiMgha 11, ratanasiMgha 12, burmigha 13, kavara sAdULasiMgha 14- bAlaravArA siradArArI pIDhiyAM / mANakalAvarA bhATI 1371 bhATI jaiso 1, bherUdAsa 2, mUro 3, sAkara 4, DUgarasI 5, haradAsa 6, Isara dAma 3, kUbho 8. rAma 9, jaimigha 10, sUratasigha 11, sagatasigha 12, ratana- siMgha 13 - a mAgakaLAvarA bhATI bhAyA bhairUdAmotarI piiddhiyaa| 1372 rAma kUbhAvata bhATI gAva rAmapuro vsaayo| vAlaravo 1373. muhate pAtArA visara vaNAyA hutA jiNam pAtA rughAnU mAriyo. vAlaravAra siradAra rughanAthasiMgha bhATI rughArA vairame pAtAnU mAriyA / / Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1374-1385]. yAdavAMrI vAtAM [121 saraDha 1374. rAvajI jodhAjIrI vArame saraDharo dhaNI jasAbhAI bhATI rAvata bhAdo ho. hamai saraDha varasiMghA bhATiyAra hai / setrAvo 1375 rAvata lUNo setrAvAro dhaNI rAvajI jodhAjIro mAhaDo jiNa sAraNa ghoDI jodhAjInU divii| guDo 1376 Isararo ThAkurasI jiNa duragadAsarI madatasU cavarI potarArA kiMvADa guDai ANiyA, rANAI paayii| 1377 ThAkurasI 1, sAyavakhAna 2, bhAkharasI 3, mAlade 4, jIyo 5, jaisiMgha 6, ThAkurasiMgha 7 / 1378 savata 1740 ro janama kanIrAma rAmasiMghotaro saMvata 1832 rA jodhapurame rAmasaraNa huvA barasa tayANUrI Umara huI savata 1825 kAnIrAmajI manIvaja bIkAnerasU jodhapura aayaa|| 1379 rAThoDa prathIrAja prabhuota, rAThoDa mahesadAsa daLapatota, UdAvata bhIma kalyANadAsota - yA tInAnU oka sarIkhI likhAvaTa mahArAja zivajIrA khAsa rukAme pachai mahesadAsajI jALora pAyI, gaDhapatI huvA jiNasU likhAvaTa Age na rahI prathIrAjarai manasaba ghaNo ho jiNasU vacanAt nahI nai likhAvatU - likhiijto| jasola 1380 rAvaLa tejamALa bhAramalota phATA taLAva mAthai sAtavIsU jasoLa ThAkurAI kiidhii| samA yAdava 1381 veLAvala samo siMdhame baDo dAtAra huvo| 1382. samArai jisI sakhAvata kiName hI na huyii| 1383 vago valAra bheLA vataLAyIjai / jAr3ecA yAdava 1384 mAhorame / .. 1385 sikadara phIroja phataikhA vagerA pratApIka jAma huvA jAmA kanAsU bhATI ' UnaDa siMdhA sAta hI livI UnaDa jAma khaannaa| Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122]. vAMkIdAsarI khyAta [1386-1400 1386 jAma UnaDa sADhA tIna karor3a rupiyAro siMghAsaNa chatra de sAta hI siMdha sUdhA kavI sAvaLanU divii| 1387 jAma UnaDarA beTA cAvaDA kanAsU kacha livii| 1388. jADecA hamIrarA beTA tIna - khagAra 1, rAhiva 2, sAhiba 3 / 1389. rAvaLa jAmarai nai rAva khagArarai baDo jaga huvo hai| 1390 jhAro sirahara DUgarA, kAro vekANAha / mAjhI khego vakaDo, namai na suratANAMha / / 1391. samahara chUTo siMgha jyU, bUTo baDI balAya / cokhI kari-kari cAkarI, khAga-taNa vaLa khAya / / 1392. musaLamAna bUTo cacara rAva khagArarI cAkarIme rahyo pabo, mokaLasI - ahI rAva khagArarI cAkarIme rahyA / 1393 rAva khagAra hAlAnU kacha mAhesU kADhiyA uvai jAya hAlAhara vasiyA / / khATI rAva khagAra, bhAramala bhugatI dhraa| 1394 bhAramala dilIrA pAtasAha Agai bAgha mAriyo, pAtasAha rAjI hoya moravIro paragaNo diyo| 1395 jADecAmeM sAhava thATaro dhaNI, khagAra pATaro dhaNI / 1396 bhuja sahara rAva khaMgAra vasAyo / 1397. bhujarA rAvAMrI pIDhI likhate - phUlo 1, lAkho 2, hamIra 3, sUmala 4, lAkho 5, UnaDa 6, sidharAja 7, jAma 8, lAkhaNa 9, bhIma 10, amara11, jeho 12, hamIra 13, nagarAja 14, khagAra 15, bhAro 16, megha 17, tamAyacI 18, rAyadhaNa 19 parAga 20, gahaDara 21, desala 22, lAkho 23, gahaDara 24, rAyadhaNa 25 / 1398 pAvara kacharo paragano hai| 1399. cavadai cALA kacha cavadai paDaganA hai paDaganAnU cALa kaha kacha dharA khAvai parA jItai nagoM koma. AsApurAro vara ho kachanU koI jItasI nahI / saravahiyA yAdava 1400 saravahiyo navaghaNa giranAra-patI jiNarI dhAya vahana nAma jAyala, ahIraNa jAta, ati rUpavatI, devIro avatAra, ghaNo vitta le siMdhame gayI soraTha triNa-kALa paDiyAM siMdharo pAtasAha sUmaro jiNa jAyalanU gharame ghAlaNI Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [123 1400-1410] kachavAhArI vAtAM vicArI au samAcAra jAyala navaghaNanai likhiyA. nava lAkha ghoDAsU navaghaNa siMdhame Ayo nava lAkha lovaDiyALarI krAsU sUmarAnU mAra siMdha livI / 1401. Adho araba saravahiyai rAva khagAra lUNapALa mihaDanai diyo| / 1402. giranAra rAva khagAra saravahiyo huvo jiNa pacAsa koDa nai navamI soraThA mahaDU lUNapALanU divI dUjo rAva khagAra jADeco huvo jiNa bhuja vasAyo / 1403. jUnAgaDharo dhaNI rAva khagAra jiNanU vAvaLarI DALa mAzai baiThe chumaNa cAraNa dayA pALaNa tayAra kiyo hUM jANU draha vajraDI, jiNa bhAkhe jiNa lagga / o dUho suNAya nai| 1404. rAva khagAra giranAraro dhaNI saravahiyo huvo. kacharo dhaNI jADeco huvo| kachavAhAM 1405. kachavAhAro rAja theTU pUravame rohitAsagaDha jaThe uThAsU naravara vasiyA naravarasU dosai ThakurAI bAdhI dosAsU Abera AberasU jaipura / 1406 AberarA rAjArI pIDhiyA likhate-rAjA dUlai rAya 1, rAjA kAkila 2, rAjA haNumatasI 3, rAjA mahaDa 4, rAjA pajUna 5, rAjA malasI 6, rAjA vIjaLasI7, rAjA rAjaLa 8, rAjA kalyANasI 9, kutala 10, jUNasI 11, udaikaraNa 12, vIrasiMgha 13, vaNavIra 14, cadrasena 15, prithIrAja 16, bhAramala 17, bhagavatasiMgha 18, mAnasiMdha 19, jagatasiMgha 20, mahAsiMgha 21, jaisiMgha 22, rAmasiMgha 23, kisanasiMgha 24, visanasiMgha 25, savAI jaisiMgha 26, mAdhosiMgha 27, pratApasiMgha 28, jagatasiMgha 29, savAI jaisiMgha 30 / 1407 rAjA udaikaraNa kachavAho Abera-pata jiNara tIna beTA huvA - varasiMgha 1, narasiMgha 2, vAlo 3. varasiMgha AberarI gAdI baiTho jiNarA rAjAvata. narasiMgharA narUkA. vAlAro mokaLa, mokaLarai sekho sekhArA sekhAvata / 1408 kachavAhArI vasAvaLI-kutala 1, jIvaNasI 2, udharaNa 3, cAdaNo 4, prithirAja 5 rAjA prithIrAjarA rAjAvata kahANA 1409 rAjA prithIrAjarai beTA teraha-bhAramala 1, ratanasI 2, bhIva 3, sAgo 4, baLabhadra 5, suratANa 6, paratApa 7, jagamAla 8, rUpasI vairAgara 9, DUgarasI 10 kalyANamala 11, gopALa 12, catrabhuja 13 / nAtho gopALaro jiNarA nAthAvata kahIjai jagamAlaro khagAra tiNarA khagArota kahAvai / 1015 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 624] bAMkIdAsarI khyAta [1411-1428 1411. kachavAhA rAjA prithIrAjaro bhIva, bhIvaro rAjA AsakaraNa / 1412. prithIrAjaro rAjA bhAramala saMvat 1630 sIkara muvo, satI huii| 1413 rAjA bhAramalarA beTA- bhagavatadAsa 1, bhagavAnadAsa 2, rAjA jaganAtha 3, silahadI 4, sudaradAsa 5, sAdULa 6 / 1414 rAjA bhAramalarA beTA - chatrasiMgha 1, hiMdUsiMgha 2 / 1415 sUrasiMgha 1, mAdhosiMgha 2, pratApasiMgha 3, rAjA mAna 4, au rAjA bhagavaMta siMgharA vettaa| 1416 bhAramalaro rAjA bhagavatadAsa bhagavatadAsaro gajA mAna rAjA mAnarai beTA jagatasigha 1, bhAvasiMgha 2, sagatasigha 3, durajaNasiMgha 4, savaLasiMha 5, kalyANasiMgha 6, himmatasiMgha 7, syAmasigha 8 / / 1417 mAnasiMgha bhagavatasiMghota paramAra pacAyaNa karamacaMdaro dohito| 1418 kachavAho rAjA mAna rAva mAladejIro rAyamala jiNarI veTI satabhAmAvAI paraNiyo / 1419. mahArAjA rAyasiMghajIrI veTI ahajanakavara jaipuraro rAjA mAnasiMgha jiNa paraNAyI / 1420 kachavAha rAjA mAna vAdhUgaDharA rAjA rAmasiMgha kanAsU pesakasI lIvI nhiiN| 1421 aTakaro kilo kachavAhai rAjA mAna karAyo akavararai navAva / 1422. kaMvara jagatasiMgha mAnasiMghota kachavAhai khurAsANiyArai taravArA loharI mUTha dUra karAyI, kATharI mUTha diraayii| 1423 mAna rAjA kachavAho jiNaro veTo jagatasiMhajI jaitAraNaro dhaNI ratanasiMgha khIvA UdAvataro dohito kuvara padai devaloka huvo| 1424 mAnasiMgha bhagavatasiMghota mahAsigha jaga (ta) siMghota / 1425 savata 1673 mahAsiMghajI devaloka huvA jada ghosAro TIko jaisiMghajI pAyo, chava varasarai coso pAyo / 1426. saMvata 1678 bhAvasiMgha mAnasiMghota rAma kahyo jada igyArai varasarai baDai jaisiMgha AMbera pAyo / 1427. savata 1678 rAjA bhAvasiMgha rAma kahyo jada AMvera jaisiMgha paayo| 1428. rAjA jaisiMgha mahAsiMghota savata 1668 janamiyo AsADha vada 1 vAra sukra savata 1673 rAjA mahAsiMgha rAma kahyo jada ghosAro TIko rAjA jaisiMgha pAyo, AMvera rAjA bhAvasiMgha mAnasiMghotarai huvo / Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1429-1446] kachavAhArI vAtAM [125 1429. maMvata 1668rA prathama ASADha vada 1ro janama kachavAhA rAjA vaDA jaisiNghro| 1430. mAnasiMgha bhagavatasighota mahAsiMgha jagatasighota meDatiyA madhodAsota jaimalotaro dohito jaisigha mahAsiMghota sIsodiyA sAhajI udaisiMhotaro dohito jaisiMgha visanasiMghota kheravai jodho kAsIdAsa jiNaro dohito| 1431 kachavAhai rAjA vaDai jaisiMghajI dilImeM jaisiMghapuro vasAyo / 1432 Aberaro rAjA jayasiMgha mahAsiMghota rAjA sUrajasiMghajI udaisiMghotarI beTI maragAvatIbAI paraNiyo jodhapurame / 1433 burahAnapura hADA rAva ratanarI havelI kanai DerA huvA vaDA jaisighajIrai mAsa doya asamAdha rahI, pakSAghAta huvo| 1434 saMvata 1724rA Asoja vada 5 budhavAra rAta ghaDI 6 pAchalI hutI jada sahara burahAnapurame rAjA jaisiMghajI rAma kahyo pakSAghAta huvo ho, doya mahInA kheda rhii| 1435 savata 1724rA Asoja vada 5 budhavAra rAta ghaDI 6 pAchalI rahI jada rAjA ___ kachavAhai vaDai jaisiMgha rAma kahyo burahAnapurame / 1436 tapatI nadIrai mAthai mohaNI-sagamarai ghATa dAga diraanno| 1437. rAjAjInai dAga paDiyo tapatI nadI Upara mohaNI-sagama jaTha / 1438 hADA rAva ratanarI havelI kanai Dero huto rANI aka rAThoDa vIkAvatajI sata kiyo vaDAraNa pAtara khavAsa me 11 baLI / 1439 rANI aka rAThoDa vIkAvata sAtha baLI igyArai pAtara khavAsa sAtha baLI / 1440. rAjA jaisiMgha sAta hajArI jAta sAta hajArI araduaspA saha aspA manasaba ho / 1441 jaisiMghajI devaloka huvA jada Aparai sAta hajArI manasaba ho cyAra hajArI manasaba kuvara rAmasiMgharai huto doya - hajArI manasaba kuvara kIratasigharai huto| 1442 kavara rAmasiMgha jaisiMghota manasaba cyAra - hajArI jAta cyAra hajAra asavAra / 1443 kavara kIratasiMgha jaisiMghota manasaba doya - hajArI jAta aThAraha sau savAra / 1444 kula manasabarA dAma vIsa karoDa ikatALIsa lAkha jyAMrA rupiyA ikAvana lAkha aThAIsa hjaar| 1445 jaisiMgha visanasiMghota khairavai jodho kAsIdAsa jiNaro dohito| 1446 savata 1788 savAI jaisigha jaipura vasAyo Avera rAja karatA kachavAhAna hajAra varSa huA jaThA pachai jaipura rAjadhAnI ThaharAyo / Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126] vAMkIdAsarI khyAta [1447-1463 1447. rAjA savAI jaisiMghajI vairAgaNiyAnU paraNAya mathurAmeM, vRdAvanameM vairAgapuro vsaayo| 1448 vivAha karama jAna karamAdI karatA dekha hita rAdhA vara leliyAnU baMdAvana mAhesU savAI jaisiMghajI kADha diyA hA / 1449 savAI jaisiMgha hADA mahArAva bhImasiMghajInU bhImaDo khno| 1450. pachai gopALasiMgha bhadAvararo jiNaro veTo bhadoriyo rAjA jiNa kanai aThAra lAkha rupayA le satArai gyo| 1451. parcha savAI jaisiMghajIrA likhaNa vAjerAva ujINa Ayo. ujINarA sovedAra nAgara brAhmaNa chavIlA vahAdura, dayA vahAdura jyAM donAnU mAra mAlavA satArA. lArai ghaaliyo| 1452. dIpasiMgha kubhANI pusakarajImeM mahArAja jaisiMghajIrai hAtharo saMkaLaparo jala le ratanavAro sAsaNa nAgala javata huvoDo vahAla karAyo / 1453 gagavANa rAjAdhirAjarai nai savAI jaisiMgharai rADa huI jada serasiMghajI kusaLa-. siMghajI rAjA jaisiMghajIrai kAma aayaa| 1454. jaipuraro rAjA mAdhosiMghajI hAtharI dasahI ALiyAme vITiyAM rAkhatA, A rANAjIrI caal| 1455 jilAyarA rAjAvatajI rAma-saraNa huvA mAdhosiMghajI kANa karAvaNa AyA.7 rAghavasiMgha sabhAmeM nAlA mAriyA / 1456 tuvarAvATIro gAMva mAMvar3o maDolI jaTha jATarai jaga huvo kachavAhAMsU / 1457. dhulAro dhaNI dalelasiMgha rathasUM utarato ho goLArI lAga raja-raja ho gyo| 1458 bAra hajAra ghor3o jATara kanai huto kachavAhAsU jaga huvo jada / 1459. savata 1824 jATasU kachavAhAM rADa kIvI / 1460. mAlapurAro gA~va iMdoLI jhagar3o huvo lakhuA Age rAjA pratApasiMha bhAgo jaipuraro dhnnii| 1461 hakIma paidarusajInU AgarAsU mahArAja jaisiMghajI ANiyA jaipara. vAM phiraMgIro dArU kaaddhiyo| 1462. jaipuraro rAjA pATa vaise jada maiNo tilaka kare 1463. AverameM mude mAnakA kekAna kekAnarA potA pArIka purohita kachavAhArA Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1464-1479] kachavAhArI vAtAM [ 127 1464 jaipuraro rAjA sadA rAmAnujaro tilaka karai goviMda-devajIrai madira jAvai jada mAdhava sapradAyaro tilaka karai gokuLacadrajI 1, madanamohanajI 2, gokaLanAthajI 3, Arai madira jAvai jada vallabhakularo tilaka kara. siva . sakatI, gaNesarai darasaNa jAvai jada chava tilaka karai / 1465. vesyArI, bhADAMrI cauthAI jaipura rAjyameM lirIjai A rIta jaisiMghajIsU baMdhI. uNa cauthAIro paIso vAra-tihuvAra vesyAvAnUM dirIjato. rAjarai harAma huto| 1466. AMbera thApa-uthAparA dhaNI khagArota nAthAvata hai sekhAvata narUkA nagArArA cAkara hai| 1467 Abera sAta umarAva jike sAtA kiledAra hai kiledArI utarai nahI / 1468. DhUDhAr3ameM bArahe koTaDiyA hai jike likhIjai hai nAthAvata 1, khagArota 2, . suratANota 3, kalyANota 4, kubhANI 5, pUraNamalota 6, baLabhadrota 7, siva brahma-potA 8, pacArasota 9, vAkAvata 10, bhAramalarA 11 / 1469. vAMDI nadIro ugavaNo taTa to rAjAvatAro, AthamaNo sekhaavtraaNro| 1470 jaipurarA sArA umarAva jaipura rAjArI khidamatame rahai, uNiyArai rAva rAjA rhe| 1471. nagarasU uTha rAvata Isara goDona vasAyo / 1472. rAjAvata sagrAmasiMgharai pAca beTA huvA - gajasiMha 1, vijaisiMgha 2, aNadasiMgha 3, rUpasiMgha 4, himmatasiMgha 5 / / 1473 kachavAho rAjAvata phatesiMgha mULI kahIjato mUla nakSatrame janamiyo ho '. tiNasUM varavADA vagerai ThikANA rAjAvata phatai siMghota hai / 1474. varavADai rAjAvata mohanasiMghota vikramAditajI hulakara malhArAvasU Acho 'lar3iyo jada mahArAja mAdhosiMghajI rAva padavI dIvI / 1475, vikramAdItaro javAhirasiMgha, javAharasiMgharo rAmasiMgha, rAmasiMgharo salAmata siMgha hameM varavADai bhalo dAtAra hai| 1476. dhulArA rAjAvata durajasiMghota / 1477. narANAro dhaNI khagArota bhojarAja pAtasAhI cAkara dikhaName gaDha naLadurga jaThe kAma aayo| 1478 gIjagar3ha ThikaNo DhUDhADame cApA sAmasiMgha deviisiNghotro| 1479. khAcariyAvAsarA siradArarai pahalA rAmagaDha ho, khAcariyAvAsa DhUDhADaro hai / Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128] vAMkAMdAsarI khyAta [1480-1491 1480 manorapuraro ghaNI sekhAvata lUNakaraNajI jyAMro choTo bhAI rAyasalajIneM meka gA~va diyo. rAyasalajI pAtasAharI cAkarI lAgA dilIrai pAtasAha vArahahajArI manasaba diyo gayasalajIna / sekhAvata rAyasalajIrai bArA beTA jiName pAMca niravasa gayA, sAtAro vaMsa rahyo / 1882 giradharajI 1 bhojarAjajI 2, lADakhAnajI 3, tAjakhAnajI 4, hamIramalajI 5, pharamarAmajI :, hararAmajI 7 - A sAtAro vasa rhyo| 1883 niramalajIrA sekhAvata rAvajIkA bAje niramalajI rAvajI kahANA sIkara rAvajIrA hai| 1484 lADakhAnajI, tAjagvAnajI au pAtasAharA diyA nAma hai / 1485. khaDelAro rAva sekhAvata keharasiMghajI navAva avadullAkhAsU jaga kara kAma Ayo-jada sAtha nava cAraNa kAma AyA jyAme doya vAraTa, doya nagarIrA kAma AyA / 1486 khaDele rAjA keharasiMgha abadullAkhA navAvasU jaga kara kAma Ayo. iNa sAtha nava cAraNa kAma AyA 1487 sIkararA ghaNIrI pIDhiyA - rAyamala 1, niramalarAva 2, gaMgArAma 3, sAmarAma 4, jasavatasiMgha 5, dolatasiMgha 6, sisiMgha 7, cAMdasiMgha 8, devIsiMha 9, lichamaNasiMgha 10 / 1488 sekhAvata sivasiMgha sIkararo dhaNI jiNa navAva kanAsU phataipura liyo vIkAro bhANeja sekhAvata sAdojI jiNanU mAsIrai dhaNI jUjaNUrai ghaNI divANajI putra kara rAkhiyo divANajIra putra nahI jiNasU jUjaNU sAdAjI apnnaayii| 1489 sekhAvata sisiMgha phataipura liyo jiNa ThAya phataipuraro navAba kayAmakhAnI jAnI sAhaba tIna mahInA sIkara laDiyo, sIkara chUTI nhiiN| 1490 sekhAvata sAdA mahArAja vakhatasiMghajIrI tAvItameM rAmasiMghajIsa jhagaDo havo jada gAva riyA DerA sekhAvAtAMnU khavara AyI- kyAmakhAnI guDa pAkhara phataipura AyA, madata karaNa vegA Avajyo, hAla to mhe gaMtiyA chai. jada kuvara cAMdasiMgha sivasiMghota nai kisa sagha sAdAvata donU pAMca hajAra loka le caDhiyA kyAmakhAnI bhAgA sekhAvatA vaTakA kara vagAya diyaa| 1491 tIsa hajAra sipAhI le paThANa bho. caDha muratajAkhAM dilIsU khilata le . DhUMDhAr3a mAthai Ayo. sIkararai dhaNI sekhAvata devIsiMgha bhAyAnU sAtha le khATU Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1492-1503 ] narUkAMrI vAtAM [ 129 kajiyokiyo rikha - pUnama dina. tIna hajAra dAdUpathI kAma AyA. valArAro dhaNI khetAvata kAma Ayo devIsiMharA bhujarai tIra lAgo muratajAkhA bhAgo. paThANa ghaNA mArANA phauja lUTI gayI phatai sekhAvata kIvI / 1492 iNa cAkarIsU pacAsa rUpiyA devIsiMgharI thALIrA rojInA jaipurasU kara dInA / 1493 sIkara sekhAvata sivasiMgharo baDo beTo samarathasiMghanai aMka bAI jodhArI bhANeja bAInU sAhapurai umedasiMghajInU paraNAyI 1494 . kIratasiMgha 1, umedasiMgha 2, pAlIrA cApAvatArA bhANeja sekhAvata sivasiMgharA kavara vaDA joravAna jyAnU sivasiMgha marAyA samarathasiMgharaM hAtha / narUkA 1495. pAdhararA pAtasAha - o narUkAro virada / 1496 rAjagaDha 1, pratApagaDha 2, rAmagaDha 3, lichamaNagaDha 4, govadagaDha 5, kisanagaDha 6, vaLadevagaDha 7, pirojapurI 8, gAjIro thANo 9, mAlA kheDo 10, alavara 11ityAdika bAvana gaDha mAceDIrA rAvarAjArai hai / 1497 mAceDIro rAvarAjA pratApasiMgha jaitAvataro bhANeja bAraNA vAlAro / 1498. rAvarAjA bakhatAvarasiMgha mAceDIro pahalA kucAmaNa paraNIja pachai trisiMgiyA vaDagUjarAMrai paraNiyo / 1499 kuchI siMdharI gAyA, kacharI sADhA, paTiyALa hyarapharI bhaisiyA, ghor3iyA kAThiyAvADarI, hajArA rAvarAjA vakhatAvarasiMgha magAyI / 1500 patha hara deva ojo 1, mANaka methIlanI 2, sabaLanAtha jogI 3, pAlAvata bAraTa umedajI 4-A cyArAnU rAvarAjA vakhatAvara siMgha mAniyA / 1501 samarathasiMgha mara gayo sIkararo dhaNI nAharasiMgha samarathasiMghota jaipura huto jada cAdasiMgha budhasiMgha vairIsU AyA paThANa masatekhAnU mAra maisarI citalAgiyo jAta nAva dIpacaMda nAharasiMgharo kAmetI jiNanU mAra sIkara lIvI / 1502. meDatiyo serasiMgha luLavAro dhagI jiNarI beTI sAhibakavara sivasiMghajI paraNiyo cAdasiMgha, budhasiMgha doya beTA huvA | Son 1503. bhaDaicasU kajiyo huvo jada paramarAmajIko umedasiMgha aura cAdAvata bhAI jAlamasiMgha donU AchA huvA sIkara devIsiMghajI AnU vavAyA / 17 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130] vAMkIdAsarI khyAta [ 1504-1519 1504 jUMjaNUMrA bhojarAjota jyA heTai nava sau gAva hai / 1505. khalArai salAra ThikANo. guvArarai jaisiMgha, jaisiMgharo vAko, vAkAro vIrama, vIramaro ratano, ratanAro bhujabaLa, bhujabaLaro sAkara. ThikANo mAMDo / 1506 sAkararo sADala, sADalaro sAvaLa, sAvaLaro deIdAsa paTa moDI / 1507. sekhAvATIme karanotAnU nIbAvata kahai / 1508 jhaTakairo mAriyoDo sAkararo jAnavara sekhAvata na khAvai sUra na khAve. ___ nagArArai jhAlarI nILI rAkhai UTArI juna nILI rAkhai nIlAM nisANa rAkhai. sekha burahAnarI davAsU mokaLajIrai sekho huvo jiNasU / 1509 sau gAva kAsalIrA tIna sau gAMva phataipurarA, doya sau gAMva khaDelArA, chava sau gAva sIkara heTai ch| ToDA 1510. rAmasiMgha toDAro rAjA bhIva amarasighotaro, rAThoDa jetAraNiyA narANadAsa patA DUgarasiMghotaro dohito - toDA-bALA rasiyA | mhArai amala kiyA ghara Ava / par3ihAra 1511. paDihArArai gotrajaNa devI / 1512 paDiyAra nAhaDarAya maDovara gaDha karAyo, pusakarajI badhAyo / 1513. par3iyArA kanaisU rAyapALa dhUhar3ota maDovara liyo, chUTa gayo / 1514 aha na madacI rUpaDA, vudha ghara paDiyAra / 1515 paDiyAra rUpaDiya rANai agyAramI beTI vudhA bhATInU prnnaayii| 1516 paDiyAra rANo rUpaDiyo jiNarai vArai beTI huI gayAjIme iNa kahI - bAra hI kanyA vArai rAvAnU paraNAvasU igyArai kanyA to igyArai rAvAnU paraNAyI. vAramI kanyA rAba na miLiyo jada bhATI rAva kelhaNanU bAramI beTI paraNAyI uNa dinasU paDihArA bhATiyArai sanamadha huvo / 1517 paDiyAra veLo vIkAjI sAthai gayo bIkAnera uThe veLAsara gAva vasAyo / 1518 paDiyAra aka bhAI tavelAro, dUjo bhAI topAro darogo jodhapura / 1519. paDiyAra nAhaDarAya pUravasU Aya gajaNaro vara pAya mArAnU mAri mAravADa livI / Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1520-1533] IdA par3ihArAMrI vAtAM [131 IdA par3ihAra 1520. iMdArI vasAvaLI- nAhaDarAya 1, rUpade 2, mAlade 3, dUlaharAva 4, jIvarAja 5, bhImo 6, kAkU 7, sUra 8, Ido 9-IdAdA i~dA kahANA / 1521. iMdo sUraro beTo nAhaDarAvajI urai ATha pIDhiyA huvo jiNarai vasarA iMdA kahAvai / 1522. sUjhai paDiyAra IMdArA beTA gopALanai mAriyo gopALasara gAva jaThe - gopALa iMdAro devaLa hai jAjhairIro juhAra kahAvai / 1523 jAjharI jhagaDo huvo, citto vAga grahaha / sUjo mAga jhoDakI, bhaTa gopALa na deha / / 1524 iMdo 1, vIjaLa 2, mahAsiMgha 3, bUTo 4, rANo 5, bhImALiyo 6, Toho 7 turakA kanaisU maMDovara rohai le dIdho cUDAjInU / 1525 gogUde ugUNAvata jaitamAla salakhAvataro dohito nai rAvajI cUDAjIro susro| 1526 bhImaliyArai beTe iMdai Tohai rAvajI cUDAjInU maDovara le diyo / 1527 Toho rAvata kahANo TohAro lAkhaNasI rANo kahANo / 1528 rANo 1, vUTo 2, bhUmaLiyo 3, rAvata 4, sagarAmasI 5, abhUNo 6 jiNa ugUNarai sagarAmasIhotanU rAvaLa mAla TIko diyo - lAkhaNasI TohAvanara ATha hI beTA kapUta huA jiNasU / 1529 rANA bUTAvataro beTo harabhU, harabhUro lAkho vIkA jodhAvata sAthai iMdAvATIsU bIkAnera gayo lAkho 1, rAjadhara 2, rUpasI 3, gogAde 4, dUvo 5vIkAnera riyA rAmasiMgharai jodhapura huto jada iMdo dUdo gogAdeota sIkadAra huto / 1530 dUdArai beTo haradAsa vIkAnerasU chADa jodhapura cAkara rahyo pachai nabAba khAnakhAnai mAga liyo vaDo DIla, vaDo dharamAtamA, vaDo pATAvadha ThAkara huto savata 1677 burahAnapura rAma kahyo / 1531. kAno rANo udaisiMgharo paramAra karamacadaro bhANeja / 1532. iMdA jaitasiMgharai beTai vijaisiMgha bhagU soDhAnU mAriyo cAraNa vaNi parcha vaDalarA UhaDArai paraNiyo huto sAsarai gayo UhaDA mAra nAkhiyo jadasU iMdAra UhaDArai vaira cha / 1533. kalo hararAjota sAyajAdArai cAkara rhyo| Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132] vAMkIdAsarI rayAta [1534-1548 1534 kubho hararAjota karImagvAra cAkara rahyo sU iyara sAya kAma aayo| 1535 dayAladAsa haradAsota amarasiMghajIra cAkara rahyo / 1536 kUkar3a 1, kecavALa 2, devaLa 3 a rajapUta paTiyAriyA rajapUtA mAhesU nisriyaa| 1537 rAmacada devaLA taNo raajaa| 1538 lohiyANa rANo pratApasiMgha devaLa, jiNaro rAmacada, rAmacadaro serasiMgha, serasiMgharo panno choTI-moTI bAvana koTar3iyA sudhAmeM devaLArI hai / soLaMkI 1539. soLakiyAre bhAradavAja gotra, khetraja cAmuDA doya devI, mahipALa pitara, paravara tIna, khiDiyo cAraNa, vAgaDiyo bhATa, kaMDAriyo DholI / 1540 soLakiyAra kuLadevI kaTesvarI / 1541 vahIcarA devI aratha kukkaTavahaNI loka vahacaga kaha / / 1542. soLakiyArI sAkharI vigata - dAriyA 1, bhANagotI 2, vAghelA 3, larAhA 4, vAlaNota 5, vIrapurA 6, nAthAvata 7, vArAha 8, khAjIya 9 - ityAdika hai| 1543. soLakiyArI pIDhiyA likhate - soLa kyiArI rAjadhAnI mailaNapura pATaNa gujarAtame. vAgalA 1, sukara 2, arajaNa 3, ajaisiMgha 4, depALa 5, mULarAja gujarAtaro rAjA cAvaDo sAmatatI mAmo nago jiNanUM mAra bhANeja soLakI mULarAja alaNapura pATaNa livI, gujarAtaro rAja liyo / 1544 mULarAja 1, doNagira 2, rAva vaLa 3, bhIma 4, karaNasiMgha 5, rAva jaisiMgha 6, InapALa 7, kIratapALa 8, bALapasAva 9, dahoDo 10, goidarAja 11, kAnhaDade 12, mihalA 13 / 1545 Age gujarAta cAvaDArai hutI mAvatasiMha cAvaDo gujarAtaro ghaNI jiNanU mAra soLakI mULarAja gujarAta livI sAvatasiMgharo bhANeja mULarAja / 1546 mULarAja 1, cAmuMDarAva 2, valabharAja 3, durlabharAja 4, bhImarAja 5, karNasiMgha 6, rAva jaisiMgha 7 / 1547. bhImadevaro khemarAja, khemarAjaro devaprasAda, devaprasAdaro tribhuaNapALa, tribhuaNapALaro kumArapALa / 1548. sidharAva jaisiMgha bhImadevaro poto karaNaro beTo. iNarai marajIro hAthI sikaLasa nAmai. dhajAAme kUkar3Aro cihna / Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1549-1565] vAghelArI vAtAM / [133 1549. ADAvaLAme lakhamInAtha jogI tApato ho uNarI krapAsU soLakI rAjA karaNarI rANI kavaLAvatIra putra sidharAva janamiyo / 1550. sidharAva jaisiMgharI mA kajIjara taLAva khaNAyo, sahara bAbara vasAyo, ADAvaLA najIka / 1551 jaisiMgharai putra huvo nahI jada kumArapALa rAja paayo| 1552 so savata 1199rA magasara vada 4 pukha nakhatra sUrajavAra jada alahaNapura pATaNa soLakI kumArapALa sidharAva jaisigharI gAdI paayii| 1553 savata 1192 kumArapALa janamiyo savata 1215 kumArapALa rAja pAyo. saMvata 1239 kumArapALa rAmasaraNa huvo / 1554 dahI thaLI vArai gAvAsU tribhuaNapALarai hatI iNaro beTo kumArapALa aThAra desAMro rAja kiyo| 1555. soLaMkI kumArapALa- sAta vasanarA paratalA karA caDhAya aThArai disA bAhara kADhiyA / 1556. kumArapALa rAja - rakhI cavadai camALIsa jina madira kraayaa| vAghelA 1557. vAghelA bhIlaurA uThiyoDA hai / 1558 pAMca pIDhI vAghelA aNahalapUra pATaNa rAja kiyo / 1559 vasatupALa tesaTha jaga jIto mojUdIna pAtasArI phauja AbUrI ghATImeM katala kInI jada AbUro ghaNI paramAra dhArAvarasa huto| 1560 vasatupALa ghoLakArA rAjA vIradhamaLa vAghelAro matrI huvo| 1561. vAghelA bhAsa - naresa kahIjai jyArA ThikANA pAca - koTha 1, pIthApUra 2. gAmara 3, sAgara 4, gAghArI 5 / 1562 bAdhUgaDha rAjA rAmacada vIrabhANaro vAghelo vaDo dAtAra havo. cyAra kor3apasAva eka dina kiyA- narahara mahApAtranU aka, bhaiyA madhusUdana narahararo putra jiNanU * , kalAvata miyA tAnasenanU .. / 1563. bAbUgaDharo vAghelo rAjA jaisiMghadeva jiNarI beTI vijaikavarabAI rANA bhIvasiMgharA kavara javAnasiMghajI paraNiyA / 1564. visvanAthasiMgha, baladevasiMgha, lachamaNasiMgha me tInU kavara jaisiMghadevarai / 1565 khAnajI moravAr3iyo vaaghelo| Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134] cAMkIdAsarI khyAta [1566-1578 vAlaNota 1566 mADaLagaDha Agai vAlaNotAM soLakiyArai huto / vIrapurA 1567 soLakI aNahalapura pATaNasU lUNAvAr3A kanai vIrapura hai jaTha vasiyA jiNasU vIrapurA khaannaa| 1568. lavaNesvarI kapAsU pAca sai gAvAmeM amala kiyo pAvAgaDharA sutarAmapurarA, rAvaNapurarA gAMva vIrapurA dabAyA / 1569. vIrapurArI veTI avasya patisahagavana kara, vara hai| nAthAvata 1570. hADotIme nAthAvatAM soLaMkiyAro ThAvo ThikANo patArAM / 1571. hADotIme nAthAvatAM soLakiyAro ThAvo ThikANo patArA hai. rAva rAjA vaDo mulAyajo rAkhai hai / 1572. toDe mihalU vAsa kiyo. mihalU 1, durajaNasAla 2, hararAja 3, suratANa 4, Udo 5, vairo 6, IsaradAsa 7, daLapatirAva 8, ANadarAva 9, rAva sAma 10, vatana toddddiijii| 1573 bahUjI goDajI kavarajI zrIpirathIsiMghajIro rAjaloka jyAro nAno rAva syAma / 1574 rAva syAmaro rAva mahAsiMgha jiNarA beTArI vigata - jasavata 1, bhIva 2, arajaNa 3, hararAja 4 / 1575. soLakiyArI khyAta likhate sagaro 1, sagarAro devo 2, devAro tribhuvaNa 3, tribhuvaNaro bhojo 4, bhojAro pato 5, patAro rAyamala 6, rAyamalaro sAvatasI 7, sAvatasIro devarAja 8, devarAjaro vIramade 9, vIramadero jasavata 10 / 1576 jasavata vIramadeotara veTA cyAra - daLapata 1, dayAladAsa 2, acaLadAsa 3, catarabhuja 4 / 1577 soLakhI rAyamala patAro pATaNathI rANA rAyamala kanai Ayo mevADa mAhe jada pahalA bhoja gAMva diyo tho pachai mAdar3e sothA AlhaNa amarAnU mAra desUrI livii| 1578. soLakI sAvatasI rAyamalotarI beTI moTo rAjA udasiMghajI paraNiyA. sAvaMtasIro dohito kuvara naraharadAsa / Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1579-1595] nAthAvatArI vAtAM [135 1579 soLaMkI vIramade devarAjota rANAjIro cAkara paTai desUrI hutI aka vAra rAvaLe cAkara rahato jada paTai dhaNAlo diyo ho pachai rANojI manAya liyo| 1580. vIramade soLakIrai beTA ATha huvA - jasavata 1, AsakaraNa 2, sAdula 3, akhairAja 4, kisanasiMgha 5, bhAvasiMgha 6, hiMgoLadAsa 7, vIjo 8 / 1581. jasavata bIramadevotarai paTai desUrI hutI savata 1702 visa huvai muvo| 1582. jasavata vIramadevotarai baiTA cyAra - daLapata 1, dayAladAsa 2, acaLadAsa 3, catarabhuja 4 / 1583 soLakI sAdUla vIramadevotanU merA mAriyo / 1584 soLaMkI kisanasiMgha vIramadevota rAvaLe cAkara rahato jada paTai mosaro diyo ho / 1585 kisanasiMgharai beTA 7 - rAjasI 1, urajaNa 2, baL 3, pItho 4, rAghodAsa 5, sUjo 6, sabaLasiMgha 7 / 1586. rAghodAsa kAma Ayo sabaLasigha kAma Ayo / 1587. soLakI gopALadAsa devarAjotara kacaro 1, kacarAro ratano 2 jasavatarai vAsa / 1588 soLakI sAvaLadAsota devarAjotarai beTA doya -- dharamarAja 1, pacAiNa 2, pacAiNarai mohaNadAsa / 1589. soLaM kI khetasI sAvatasiMghotarai rAjA sUrasiMghajI paraNiyA kavara gajasiMghajI bhATI goidadAsajI phauja leM gayA jada khetasI sAvatasiMghota rANA amara siMgharai kAma aayo| 1590 soLakI sAgo khetasIro nai soLakI bhopata khetasIro rAThoDa rAmasiMgha karamaseNona bAlIsA mAthai phauja le gayo jada bhopata rAjA jagatasiMgharai kAma aayo| 1591 soLakI pUraNamala khetasiMghota rAvaLe rahato pachai siriyArI divI hutI / 1592 soLakI vairasI khetasiMghota rAvaLe cAkara / 1593. pUraNamalarai beTA - harIdAsa 1, kesodAsa 2 / 1594 soLa kI vairasIrai beTA - sUrajamala 1, urajana 2 / 1595. soLakI kacaro khetasIro prathIrAja kacarAro, bhalo rajapUta, rANAjIrai caakr| Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136] vAMkIdAsarI khyAta [ 1596-1608 1596 soLakI khAna sAvatasiMghota so khabhaNora rANA pratAparai nai pAtasAha akavararai veDha huI jada rANAjIrai kAma Ayo / 1597 hamIra sAvatasiMghota somesararo dhaNI / / 1598. hamIraro rANo kAdhala rANAro, bhopata rANAro, mohaNadAsa rANAro, sahasamala rANAro, mahesadAsa rANAro, lAkho rANAro, kAnha raannaaro| 1599 durajaNasAla hamIraro durajaNasAlarA beTA - amaro 1, suMdaradAsa 2, bhANa 3 ratano 4 / 1600 soLakI sAkara rAyamalota jaisiMghajI sAkararo. nArAyaNadAsa jaisiNghro| 1601 nArAyaNadAsarA beTArI vigata - jagamAla 1 mairA mAriyo, jodho 2, bhAvasiMgha 3, kAnha 4 paTai javaDiyA / paMvAra 1602 paramArArai yajuraveda mAdhyadinI sAkhA, vasisTa gotra, dhArAyasaciyAya dIpa devI, mAlAheta pitara, pIpaLarI puujaa| 1603 vAkaLa 1, saciyAya 2, sAlaNa 3, kalyANa kuvara 4, kapAde 5, joga 6-a chava devI paramArAMrA vasame huii| 1604 paramArArI paitIsa sAkha likhate - paramAra 1, pANIsa 2, balasI lodA 3, pariyA 4, sura 5, gohalaDA 6, soDhA 7, vahiyA 8, jepALa 9, bhAthI 10, Dhala 11, kaloLiyA 12, sAkhalA 13, vAlA 14, phAguA 15, kachoTiyA 16, Tevala 17, kUkaNA 18, bhAbhA 19, chAhaDa 20, kAlA 21, jAgAra 22, pIthaLiyA 23, bhAyala 24, moTasI 25, Umara 26, kAlamuhA 27, dUThA 28, sUvaDa 29, dhaMdha 30, khera 31, DoDa 32, pela 33, gUgA 34, phAbA 35 / / 1605 paramAra rAjA zrIharasa jiNaro baDo beTo muja choTo beTo siMdhurAjaro bhoja / 1606 karanATakaro rAjA telapadeva jiNA mraNAlavatI vahanarA kahAsu ghara ghara bhIkha maMgAya mujanU sUlI diyo| 1607 paramAra rAjA muja matriyA varajatA godAvarI ulAghi karaNATakarA rAjA telapadeva mAthe gayo jagame telapadeva iNanu pakaDa liyo bhAkhasImeM diyo. kitAIka varasA vahana mraNAlavatIrA kahyAsu AparA saharame ghara-ghara bhIkha magAya mujana sULI diyo| 1608 rikha kapATa jaDi guphAme baiTho huto rAjA jAya kahyo - kiMvADa kholo. jada rikhi kahyo - kuNa hai ? rAjA kahyo -hU rAjA chU jada rikhi kahyo - Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1609-1619] pavArAMrI vAtAM [137 rAjA to idra hai. jada bhoja kahyo- kiMvADa kholo, hU dAtA chU . jada rikhi kahyo - dAtA to karaNa huvo. bhoja kahyo - kiMvAr3a kholo, hU kSatriya chU . jada rikhi kahyo - kSatriya to arjuna huvo. jada bhoja kahyo- kholo kiMvAr3a. rikha kahyo- kuNa cha ? bhoja kahyo minakha chU . jada rikhi kahyo - minakha to dhArApati bhoja hai. to hAtha lAgA vinA kholiyA kiMvAr3a khula jAsI yUM hIja huvo| 1609 sAlavInU dhArArai koTavAla kahAyo- amuko kavi bhojarAja pAsa Ayo so pAvasameM thArai ghare uNa kaviro Dero husI. tU kavi nahI jiNasU thAro ghara kavinU dirIjai sAlavI rAjA kanai jAya kAvya' suNAyA kavayAmi vayAmi yAmi ca / 1610. AbUrai dhaNI pAlhaNa paramAra saraba dhAtU mAhe bharataro bhariyo thItakararo vIkha huto sU malAya acaLesara hai. nAdiyo bharAyo jiNa vikha ghAlaNarA pApasU pAlhaNarai koDha ughar3iyo jIdadevaro nAvo likha bharAya thApita kiyo jada koDha miTiyo. / 1611. rAva jagamalaro beTo mehAjaLa jiNarA beTArI vigata- rAyamala 1, pacAyaNa 2, jaitamAla 3, kAnha 4, karaNa 5, parabatasiMgha 6, parabatasiMgharo sUjo 7, sUjAro lUNo 8. dhIgANe rhe| 1612. rAyamalaro beTo kesIdAsa rANAjIrai cAkara / 1613. pacAyaNaro likhamaNa jALora rahai / 1614. kanharai kesarIsiMgha / 1615. paramAra mAladero sAdULa jiNa sArlarai beTo rAyasalarA beTArI vigata' - jujhArasiMgha 1, gajasiMgha 2, ajabasiMgha 3, bakhatasiMgha 4, ANadasiMgha 5, kesarIsiMdha 6 / 1616. paramAra ANadasiMghanU rAThoDa giradharasiMgha karamasiMghota mAriyo rANAjIrI dhrtiimeN| 1617. paramAra satrasAla saaduulro| 1618 paramAra kalo mAladeota jiNarA beTArI vigata - rAmacada 1, bhAnIdAsa 2, goidadAsa 3, kisanadAsa 4, bhagavAnadAsa 5, vIThaladAsa 6, sAmadAsa 7 / 1619. mAladerai vaDo beTo kalo / Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 138]. vAMkIdAsarI khyAta [ 1620-1633 1620. bhAnIdAsa kalAvatarA veTArI vigata - nArAyaNadAsa 1, naravada 2, akhaisiMgha3, mevADa mAhe chai, sUrasigha ghor3Aro cAkara deIdAsa jagarUpa mevAr3a mAhe chai / 1621 paramAra AsakaraNa mAladero aUta gayo / 1622 paramAra sujANasiMgha mAladero kAma Ayo kachavAhA mAnasU veDha huI jtth| 1623 paramAra rAvata jaiso pacAyaNaro jiNarai ThAkurAI jaitarai hutI. putra kiNara I huvo nahI / 1624 paramAra rAvata udaisiMgha pacAyaNota jaisA pachai pATa pAyo saMvata 1652 rA sAvaNa suda 1 / 1625 raNathabhora cahuvANa hamIradeva sAko kiyo / 1626 paramArAMrI khyAta - rAvata sAgo 1, uNaro rAvata mahapo 2, uNaro rAvata rAgho 3, uNaro rAvata karamacada 4, uNaro pacAyaNa 5, rAjA kachavAhA mAnaro nAno / 1627 savata 1589 vikramAdItajItUM citor3a paLaTiyo jada jaiTha sudI 2 pacAyaNa kAma aayo| 1628 pacAyaNaro rAvata mAlade pAtaMsAhasU chADa rANA udaisiMgharai vasiyo, jAjapura rANAjI paTai diyo| 1629 sAdULa mALadero sAgo hI mALadero jiNarI beTI sUrajasiMghajI arAI jAya paraNiyA iNarI dohitI aaskvrvaaii| 1630 paramAra sAdULa mAladero jiNa zrInagara vasAyo pAtasAha jahAgIra ajameraro sovo iNanU diyo. sIsodiyo bhIma amarasiMghotarA kahaNAsU sAhajAdA khuramarI ANa me vAparAajameraya khurama sAmala huvo| 1631 sAdULarai rAyasala. rAyasalara jujhArasiMha zrInagararo dhaNI 1, rAyasala 2 / 1632 zrInagararo rAjA paravatarAja kahAvai Aga lAkha pAyadaLarI ThakurAI hutI pahADame rAjA umarAva sarava jhapAname baisai vAsarI karar3I jhapAna kahAvai. cyAra jaNA upADai / 1633. paramAra rAjA kalasAha dhArA nagarIsU uTha kamAUro rAjA lakhamIcaMda jiNarI cAkarImeM rahyo likhamIcada lohavogaDha iNanUM paTai diyo pachai kalasAhave pharamAvaradAra hoya kamAUrI AdhI dharatI dabAyI, lohayogaDha apaNAyo. gar3havAra kahIjai / Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1334-1645 ] pavArAMrI vAtAM [ 139 1634. kalasAharA vaMsame mahIpatasAha huvo jiNarI rANI cahuvANa karaNAvatI jiNa pAtasAhAMrA umarAvA nIjAbatakhA pahADA mAthai Ayo, turakAMrA nAka kATiyA jiNasU nakaTI rANI kahANI. karaNAvatI mahIpatasAha mara gayo ho, beTo choTo ho, jada karaNAvatI phataisiMgha 1635. kalasAhasU cothI pIDhI sahajasAha huvo jiNa zrInagara vasAyo / 1636. kamAUro rAjA gusAI kahAve / 1637. paramAra rAjA dUlaharAva ujINasU uTha bhojapura vasiyo. bhojapura paTaNA ura kosa pacIsa / sAMkhalA 1638 paramAra cAhaDarAvarai gharavAsai apacharA hutI jiNasUM beTA doya iNarai huvA so done bAghavAM sakha vajAyo jiNAsU vAghare vasarA sAkhalA kahANA / 1639 paramAra cAhaDaderA beTA doya - aka soDho, dUjo sAkhalo. beTI mAyade sata huI / 1640 tIjI beTI devI kalyANakuvara apacharAsU huI / 1641 rAsIsara sAkhalo khImasI rAyasalaro beTo rahe. dahiyA jAgaLU rAja kareM. dahiyAro brAmaNa gUjaragoDa keso hai jiga dahiyAnai kahiyo - the kaho to hU jAMgaLU amakai ThikANai taLAI khiNAU dahiyA kahyo - amako ThikANo to ghor3A dauDAbArI sarADo hai, aThai taLAI mata khiNAva jada khImasI sAkhalAsU keso miliyo khImasI kanaisU dahiyA marAya jAMgaLU khImasIro amala karAyo. parcha keso kesotaLAI jAgaLU khiNAyI rAyasala ro khImasI carUsU gALa gALa jiNa vIThUnU doyaDa pasAva diyA, poLapAta thApiyo iNarI beTI UmA gaDha gAgaraNa khIcI acaLadAsanU paraNAyI / 1642. khImasIro kavarasI, kavarasIro jaiso, jaisAro mUjo, mUjAro Udo, UdAsU sAkhalA pataLA par3iyA / sodA 1643. paramAra dharApasAvaro beTo AsarAva jiNarai vasarA soDhA pArakarA dUjo beTo dharApasAvaro dUjaNasala jiNarai vasarA soDhA ghATecA / 1644. pArakarA soDhA jyArai proLapAta mihaDa 1645. suberAme puralAMrai gAMva 700 hai dhaNI paramAra rANo padavI rANA ratanasiMghanU vAgaDiyai cahuvANa udesiMgha mAriyo gaMbhIrasiMgharA vairame paramAra madanasiMghanUM rANo kiyo / Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 ] vAMkIdAsarI khyAta 1646. pArakara rANo caMdaNa goIMdarAvaro vAghelAro bhANeja / 1647. dUho paDe chavAhar3a pAca sI, soDhA vIsA sAta / akaNa tItara vAsate, iNa rAkhI akhiyAta // [ 1646-1660 1648 chavAhaDAMnUM mAra pArakarA soDhA mULI lIghI / 1649 mULIrai ghaNI ratana soDhai uvA sAtha viyA vicai paravata mIsaNanai dIno, pacAsa lAkha nagada, pacAsa lAkha bharaNo / 1650. UmarakoTarA soDhA padavI rANA jyArI pariyAvaLI - rANo gAgo cAMpAro, pAto gAgAro, caMdraseNa pAtAro, mahArAjA sUrajasiMghajI rANA caMdraseNa rai paraNiyA hutA, bhojarAja cadraseNaro, IsaradAsa bhojarAjaro savata 1710 rA bhAdavAme bhATI rAvaLa savaLasiMgha IsaradAsane UmarakoTa mAMhesU kADhiyo. soDhA jaisiMghadene UmarakoTa rANo kiyo / 1651 gAgo 1, mAnasiMgha 2, jogho 3, jaisiMghade 4, rANA gAMgAro par3apoto jaisiMghadai / 1652. soDho ratanasI rANA gAgAro jiNarI beTI bhATI rAvaLa manoharadAsa paraNiyo / 1653 soDho karaNa rANA cAMpAro tiNaro khIvo, khIvAro bhANo, bhANArI manoharadAsa - pAtasAhI cAkara, UmarakoTa parasoraNa jaThai rahe / 1654 goDai cApArai gaLe soDhA taNI sarama / 1655 UmarakoTa soDhA suratANa jyAMro ThikANo chAcharo 1, phAgaliyo 2 / 1656. soDhA bhojarAja jyArA ThikANA tIna - choLa 1, khuhaDA 2, ThigArI 3 - a / 1657 soDhA gAgadAsa jyArA ThikANA vyAra - rADarAto koTU khIparo muthUNa 2, avarasiyA 3 | 1658 soDhArA ThikANA pAca - suratANa uvula vAra soDhA rAma jyArA chai / 1659 aka dina ghor3A sAtavIsa UmarakoTa rANai khImarA copaDA maiyAnU diyA visUrIjI / 1660. vIravAvarA soDhArI pIDhI - kAvala 1, kAMdhala rAma 2, rAmaro manahara 3, manahararo noto 4, notAro sato 5, saMtAro vIjo 6, vIjAro moDo 7, moDAro pajo 8 - o hamai vIravAvaro siradAra hai / Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1661-1668] cauhANArI vAtAM [141 1661. manahararo pAMco, pAMcAro ajo, ajAro jeho jiNa satAjI kanAMsU goDIjI liyA, virAvAva livii| 1662. pachai moDAjI satAjIrai pote jehAjInUM jehAjIrA beTA duragajI hAthIjInU mAriyo vIrAvAva. goDiyA rasa mAthanU liyA jagatasiMgha cahuvANanU madata aane| . 1663. pracha soDho tejamAlajI hAro bhatIja saheta yaha rANe soDhA vAkIjorai saraNa gayo vIravAvasU nisaranai / 1664. goDIjI iSTa soDhArai jiNasU vIravAva' koTame mada-mAMsa vApara nahI. jehA soDhAro beTo hAthI guDai sUrajamala rANArI beTI paraNiyo ho aka dina sUrajamalarI beTI bolI monU mhArai bApa vANiyAnU paraNAyI uNa dinasUM hAthI mada-mAMsa chAna Aparai mahalame vaparAyo jehAjI mAthai goDIjI kopiyA nai moDajI khAnapura hutA uThasU patra diyo pachai jehAjInU mAra moDajI vIravAva liyo| bhAyalA paMvAra 1665. bhAyala padamasIro sajana vaDo rajapUta huvo sIdhala cApArI bahU devaDI iNarA ghara mAhe paiThI pacha kitAhIka varasAM mAhomAha lar3a cApAre hAtha sajana rahyo, sajanarai hAtha cApo rahyo. devaDI satI huI hAtha vADha nai cApAra dhar3ame nAkhiyo nai vaLI sajanarai sAthai / 1666. sivANe sajanarA gira chai sajanarai rAvaLa, cahuvANa sivANAro rAva sAtala jiNaro dohito iNa alAuddInasU mila sivANo miLAyo pAtasAha sivANo iNanU diyo pachai rAvaLanU pAtasAha marAyo / cauhANa 1667. cahuvANArI coIsa sAkha likhate - hADo 1, khIcI 2, sonagaro 3, bAlI 4, sobhAdara 5, comAlahaNa 6, goravALa 7, bhadoriyA 8, mIravANa 9, vAkura 10, cIla 11, thethA 12, dUdaLota 13, sepaTA 14, garAvA 15, pabaiyA 16, pAvaco 17, satavALa 18, cAbhuleyA 19, khevara 20, cAhila 21, mohila 22, bhaDArI 23 vANiyAmeM, cItAmera 24 rAThoDArA bhATa rAmacada kanai likhii| 1668. sonagarA mAhesU devaDA nisariyA devaDAM mAhesU vor3A nisariyA. vAlota 2, cIvA 3, abIha 4-au khApA nisarI / Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142] vAMkIdAsarI khyAta [1669-1684 1669. cahuvANAMrai kuLadevI avAya hai,mANakade cahuvANanU sAkha bharI. tUThI lAkhaNasInU. AsApUrI tUThI jadasU lAkhaNasIrA AsApUrAnU pUje hai| 1670. savata 1608 sAMbhara cahuvANa mANaka huvo| 1671. saMvata 822 vIsaLade cahuvANa ajamera pATa baittho| 1672. vIrapALa sAharI beTI gaurajyA vidhavA varasa teraharI pusakarajI Upara tapa karatI. nave varasa cyAra huvA jada javarIsuM vIsaLade iNasU rata kiyo. gorajyA vANiyANIra putra vIsaLa desU huvo nAva Ano. gorajyArA sarApasU vIsaLade sakasa huvo| 1673. prathIrAjarA sAmata jyAmeM doya sAvata khIcI - pILapIjara 1, prasaMgarAva 2 / / 1674. hammIradeva raNathabhorarA kilAme lar3e jada hamIradevarA umarAva raNamala 1, pratApasI 2, pAtala 3, cAhaDade 4, ityAdika alAuddInasUmila gaDhasU nisara alAuddIna kanai AyA hamIradeva kAma AyA. pachai alAuddIna AnU marAya nAkhiyA / 1675. cohANa gogAjIrI mA vAchagaMde, pitA jIvarAja, ghor3o nIlo, harada devro| 1676. khIciyArai vAraTha nAthU, moThiyo DholI, prohita kAthar3iyo, bhATa tilavADiyo, AsApUrA devii| 1677 rAghogaDha 1, bajaraMgagaDha 2, khilacIpuro 3 - khIciyArA tthikaannaa| 1678. khilacIpuraro khIcI divANa khiijto| rAghogaDharo khIcI rAjA khiijto| 1679. khIciyA' * * pako koTa karAyo ho, pachai uvA pathararo pako koTa karAyo ho. pAchai uvA pathararo pako koTa phaLodhI hamIra narAvata kraayo| 1680. khIcI thArU jAyalasUme tIna koTa karAyA. khIcI gopALadAsa / 1681. moTA rAjArI veTI jatasiMgharI vahana paraNiyo / 1682. khIcI sAragadero jIdarAva bArUraoN vudhAro bhaannej| 1683 jAvala khIcI goradhana vAyAro vyAva kiyo jada cAraNA kahyo- pA kara gIta kaho jyAmeM jAyala ThikANo varasa guNacALIsau DAyaja hAthI diyo ito varaNana jarUra krsii| 1684 gAMguraNaro dhaNI khIcI bhoja jiNarai rANI sakaLAde jiNasU acaLadAsa putra pragaTa ho| Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauhANArI vAtAM 1685-1695 ] 1685. khIcI acaLadAsarI mA salahade / 1686. rANA mokaLarI beTI pohapAvatI acaLadAsa khIcIro rAjaloka / 1687. mAMDavaro pAtasAha mahamUda begaDo mAthai Ayo jada saMvata 1482 khIcI acaLa - dAsa gaDha gAgaraNa sAko kiyo / 1688. khIcI acaLadAsa rANI pohapAvatI citoDarA rANA mokala lAkhAvatarI beTI / 1689. cApo 1, mAdho 2, sAdo 3- aM cAraNa acaLadAsa kanai gherAmeM / 1690 gAgo 1, tilokasI 2- doya vANiyA acaLadAsa kanai rAU 1, seU 2 - a DUba gherA / [ 143 1691. pIpAjUke vaMsameM, pIpA sama nRpa lAla / bharama bhajAvai ke pragaTa, kehari buddhi visALa // 1692. khIcI rAjA keharisiMgha bhAkhA graMtha sItArAmacaritra nAmA aThAre prabaMdha kari baNAyo. rAmAyaNarI kathA hai / hADA cauhANa 1693 hADArI pIDhiyA likhate - somesara 1, prathIrAja 2, jodho 3, hADo 4, brahmapALa 5, mANakarAva 6, aNakhapALa 7, sAdhAraNa 8, vijaipALa 9, vAgho 10, bUdI vAghai livI vAghAro devo 11, kelaNa 12, kelaNanU tUTho kedAra samarasI 13, paTo 14, hAmo 15, varasiMgha 16, vairo 17, bhADo 18, naravada 19, arajuNa 20, surajaNa 21, bhoja 22, ratana 23, gopInAtha 24, catrasALa 25, - bhAvasiMgha 26, anirUdhasaMgha 27, buddhasaMgha 28, umedasiMgha 29, ajItasiMgha visanasiMgha 31, rAmasiMgha 32 / 30. 1694. hADArI vasAvaLI likhate - cahuvANa rAjA somesara 1, prathIrAja 2, jogho 3, hADa 4, hADAthI hADA kahAyA. hADAro brahmapAla 5, mANakarAva 6, aNakhapALa 7, sAdhAraNa 8, vijepALa 9, vAgho 10, bUdI vAgho vasiyo. bAghAro devo 11, kelaNa 12, samarasI 13, paTo 14, hAmo 15, varasiMgha 16, vairo bhADo 18, naravada 19, arajuNa 20, surajaNa 21, bhoja 22, ratana 23, gopInAtha 24, catrasALa 25, bhAvasiMgha 26, anarUpasiMgha 27, budhasiMgha 28, umedasiMgha 29, ajItasiMgha 30, visanasiMgha 31, rAmasiMgha 32 / 1695. rAva bhADArA beTArI vigata - naravada 1, narANadAsa 2, sADo 3, narasiMgha 4a cyArUM bhAI aMka mAyA / Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144] vAMkIdAsarI khyAta [1696-17080 1696 bUMdI rAva bhADAro 1, nArAyaNadAsa 2, sUrajamaLa 3, prathIrAja 4. bhAMDA dukha diyo jiNasU hADA prathIrAjanU gAdIsU dUra kiyo / 1697 hADo rAva naravada bhAMDAvata gor3a moTamarAvaro dohito| 1698 bUdIrAva naravada bhADavatarA beTArI vigata - urajaNa 1, bhIma 2, akhairAja 3, pUro 4, hararAja 5, mokaLa 6-au chava veTA naravadarai beTI karamAvatI citor3a sAgA rANAnU prnnaayii| 1699 au sAtU sUrajamala khemAvatarA dohitaa| 1700 vUdIrAva nArAyaNadAsaro baDo bhAI naravada, naravadaro urajaNa / 1701 rAva hADA nArANadAsa bhADAvata jodhapura sAvatasI jodhAvatarI beTI khetUvAI paraNiyo khetUvAIro veTo sUrajamala rANA ratanasInU mAra muvo| 1702. sUra 1, malo 2 - mai doya solaMkI, asokamala paramAra cahuvANa pUraviyo pUraNamala aMka paga mAhesU sAMkaLAro kADhaNahAra rANo ratanasI 4-itA, mAra hADo sUrajamala muvo|| bhaLako lIgho bhUkhiyo, cAva karai chuvaann| sUjai dhanasa sabhALiyo, ata samai avasANa // 1703 bhUkhiyo bhaLako o hI triyAbiyo khiijto| 1704 sUrajamala nArANadAsotaro veTo prayIrAja bUdI rAva jiNa uthapa hADAM arajaNa naravadota vUdI rAva kiyo| 1705 hADo rAva urajaNa naravadota' devaLiyo sIsodiyo sUrajamala khImAvata jiNaro dohito| 1706. hADA rAva urajaNajIrai beTArI vigata - surajaNa 1, rAmajI 2, kAdhala 3, akhairAja 4 / 1707 hADe sAMvata serasAharI asavArIro ghor3o maiNA kanai curAya magAyo. pAtasAha khavara pAya hADotI mAthai Ayo sAvata maraNa mADiyo. parcha bUMdhaLImalajI vara diyo-tU jAya nai serasAharI phaujameM taravAra calAya, phauja bigar3a jAsI yUM hIja huvo jada serasAhara samararA jaitavAra - o virada huvo sAvatarAnU / 1708. rAva surajaNa urajaNota gahalotAro bhANeja / Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1709-1721] cauhANArI vAtAM [145 1709. saMvata 1625 pAtasAha akabaranU surajaNa raNathabhora suupvii| 1710. rAva surajaNarA veTArI vigata - dUdo 1, bhoja 2, rAyamala 3 / 1711. dUdo surajaNota cApAvata jaisiMgha bhaiidAsotaro dohito rAva surajanarai kavara dUdo vaDai DIla vaDo rajapUta huto uNanU uNarA jhArIvaradAra birAmaNa jigara hAtha kavara bhoja surajaNota jahara dirAyo dUdArai beTo naraharadAsa / 1712 bUdI rAva surajaNa jiNaro vaDo kavara dUdo jiNanU vikha de kaMvara bhoja marAyo rAva surajaNa udAsa rUpa kAsI gayo maNakaraNakAmeM sinAna karatA deha tjiyo| 1713 hADA kavara dUdA surajaNotanU pAtasAha akabara sirapAva diyo / 1714. rAva bhoja surajaNota ahADA rAva jagamAla udaisiMghotaro dohito| 1715. saMvata 1660 pAtasAha akabararI mA muyI AgarA mAhe jada sArA rAjA rAva bhadra huvA. rAva bhoja hADau nai rAva durago cadrAvata au bhadara huvA nhiiN| 1716 bUdI rAva bhoja vaDo aDapadAra siradAra huvo hAthIro vaDo asavAra huto. pAtasAharA masata hAthI kiNIsU hI pakaDIjatA nahI uvAM hAthI rAva bhoja caDhato akavara jyU / 1717. rAva bhoja surajaNotarA beTArI vigata - ratana 1, ridainArAyaNa 2, kesodAsa 3, manoharadAsa 4- a cyAra beTA bhoja surajaNotarA / 1718. rAva ratana bhojaro bAlota soLaMkI jyAro bhANeja / 1719. rAvarAjA ratana rAva bhojaro beTo bUdI vaDo ThAkura huto sAhajAdo khurama pAtasAha jahAgIrasU vAgI huvo jada saMvata 1680 sAhajAdo paraveja nai nabAba mahobatakhAM burahAnapurasU pUravanU ravAnA huvA khuramanU harAvaNa tada burahAnapuraro sUbo rAva ratanana bhoLAyo pacahajArI manasaba diyo tadasU ThAkurAI bUdIrI vadhI. pache vAdasAhajI dikhaNameM khAnajahA lArai burahAnapura gayA savata 1687 bAlAsura mAhe rAva ratana rAmasaraNa huvo| 1720. kavara gopInAtha rAva ratanaro kachavAhA bhagavAnadAsa bhAramalotaro dohito| 1721 kavara gopInAtha rAva ratanaro rAva baiThA rAma kahyo rAva satrasAla gopI nAthota rAva ratana Apa baiThA iNanU rAvAI divI. pAtasAha bUdIro TIko satrasAlanU diyo rAva ratanarI arajasU savata 1663. rAva satrasAlarA beTArI vigata / Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146] cAMkIdAsarI khyAta [ 1722-1736 1722. kavara gopInAtharai veTA - satrasAla 1, rAjasiMgha 2, iMdarasAla 3, mahokama 4, mahAsiMgha 5, vairIsAla 6, sUrajI 7, kesarIsiMgha 8, syAmasiMgha 9, kAkIla kAma aayaa| 1723 rAva catrasAla gopInAthota sunera soLakiyA bhilai jyAro dohito| 1724 vUdIro dhaNI hADo catarasAla gopInAthota savata 1662rA Asoja suda 15 janama saMvata 1714 jeTha suda 8 AgarAsU najadIka dholapura ver3ha huI sAhajAdA dArAsAharai nai auragajebarai jada dArAsAha sAthai huto rAva catrasAlaM auragajevasU laDa kAma aayo| 1725 chava satiyA huI rANiyA. khavAsA 34 satI huI. catrasAlarI rAjalokAM vAse rahI jyArI vigata - jAdama bhArathasiMgharI mA 1, sIsodaNI vahajI __ hADIjIrI mA 2, kachavAhI bhagavatasihajIrI mA 3 / / 1726 hADo bhArathasiMgha catrasAlota catrasAla sAthai kAma Ayo / 1727. bUdI rAvarAjA catrasAlajIro karAyor3o mahala catramahala kahAvai / 1728 satrasAlarA veTArI vigata - bhAvasiMgha 1, bhIva 2, bhagavaMtasiMgha 3, bhArathasiMgha 4 bhAvasiMgha rAThor3Aro bhANeja, bhagavatasiMgha narUkAro bhANeja, bhArathasiMgha yAdavAro bhANeja / 1729 vUdIro dhaNI rAvarAjA satrasAlajI jyArI beTI kalyANabAI mahArAja ___jasavatasiMghajI paraNiyA sAsarAro nAva jasavatadejI jyA kalyANasAgara taLAva karAyo nAva zrImALiyAro nADa (?) diyo / 1730 vUdI rAvarAjA bhAvasiMgha rANA jagatasiMgharo dohito / 1731. rAvarAjA bhAvasiMgha catrasAlota rAThor3a daLapata rAjA udaisiMgha sAladevotaro jiNaro dohito| 1732 vUdI aje rAvarAjA bhAvasiMdhajIrI ANa kahIjai / 1733 rAvarAjA budhasiMgha anarUpasiMghota nAthAvata soLakI jyAro bhANeja / 1734 rAvarAjA umedasiMghajI 1, dIpasiMghajI 2, dIpakavaravAI 3 - tInU vegamarA ghaNIrA bhaannej| 1735. rAvarAjA umedasiMgha vudhasiMghota vegamarA cUDAvatAro bhANeja / - 1736. rAvarAjA umedasiMghajI jodhapura paraNiyA AyA jada cavadA dina nolaka rahyA dina pAca phataimahalameM rahyA. dina 11 taLeTI rhyaa| ... Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [147 1737-1744] cauhANArI vAtAM 1737. IsarIsiMghajI pATa baiThA jada hADA rAvarAjA umedasiMghajI bUdIme amala kara jaipuraro nAyaba nArAyaNarAva jiNasU jaga kiyo pailI jaipurarI phauja bhAgI pachai uNiyArArai rAvarAjA siradArasiMghajI ghoDArI vAga upADI umedasiMgha rAvarAjAro loka kAma Ayo, paga hADArA chUTA. ghoDo* * * * * rAvarAjA . umedasiMghajIro kAma Ayo / 1738 umedasiMghajI terai ghoDAsU idaragaDha gayA devIsiMgha idaragaDharo dhaNI satru vahe nivaDiyo bUdI apaNAya devIrI pUjArai misa kabIlA sahita iNanU umedasigha mAriyo / 1739. vikhA mAhe rAvarAjA umedasighajI hA jada IDariyA rAThoDA DoLo meliyo. o pailo vyAva umedasiMghajI kiyo / 1740 zrI jI umedasiMghajI desUrI saila karaNa padhAratA jada bhamarA vA kIpalArI kAvar3A jaLeba vaitI gAvarA DAvaDA mAgatA jyAnai kIpalA bhamarA diriijtaa| 1741 silAmayIro nai goviMdadevajIro darasaNa kuMvara umedasiMghajI jaipura padhAriyA. mahArAja pratApasiMghajI sAmA padhAriyA sanAna kara aparsame hoya goviMdadevajIro darasaNa kiyo phUla ThAkurajInU caDhAvaNa zrI jI vAgameM gayA, sAtha mahArAjA pratApasiMghajI jada zrIjI AkoDiyAsU vakSarI DALa namAyI, phala pratApasiMghajI vINa liyA jada zrIjI boliyA kayAhIka dinA phala bhugatiyo vINa to pratApasiMghajI kahyo - mhArai to Apa IsarIsiMghajI mAdhosighajIrai ThikANe ho| 1742 kApaNaro mahArAjA dIpasiMghajI jikArI beTI pratApasiMghajI paraNiyA zrIjIrai bhatIjI jiNasU milaNa zrIjI jaipurarA rAvaLAme padhAriyA. pratApasiMghajIrI rANiyA sarabanai umadA pausAka divI sArI rANiyA zrIjIro darasaNa kiyo choTA bhAIrI beTIrai mAthai hAtha pheriyo| 1743 pratApasiMghajI zrIjIrai Derai Aya kahyo - Apa kaho to koTA-bUMdI mAthai '' - phauja le hU Aparai saga cAlU zrIjI kahyo - iNa kAmasU to mhArA dhoLAmeM dhULa paDai, donU ThikANA donU mhArA potA hai jikA mAthai kAI kopa karU ? "1744 pUrabarA tIratha kara zrIjI bUdI padhAriyA jada kedAranAthajI kanai AparA DerA uThAsU pyAdala thakA kAdhai gagAjaLarI kAvaDa livI, pagAme khaDAU, hAthameM Aso saraba parigaha sahita raganAthajIrai madira padhAriyA raganAthajInUM . gagA-jaLa caDhAvaNanU / Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 } vAMkIdAsarI syAta [ 1745-1759 1745 zrIjI sAhaba deva pUjatA A nisacai nahI, Arai mukha isTa kuNa devatA hai ? aka dina raganAthajInU zrIjI pusapa caDhAve hai, poto rAvarAjA chAno thako lArai Ubho jada duragAro matra paDha nai zrIjI tuLasI dala raMganAthajInU caDhAyo parcha dekhe to poto Ubho hai jada phuramAyA - bhagatiyAne maMtra suNiyo kAMI ? A araja kivI - suniyo Apa phuramAyA - vikhAme meM o isTa dhAraNa kiyo ho, pAcUhI deva aka kari jANAM chA / 1746 umedasiMghajIrai ATha rANiyA huI / 1747 rAvarAjA umedasiMghajIrA kavara ajItasiMghajI, vahAdurasiMghajI donU rAsaro dhaNI UdAvata kesarIsiMghajI jiNarA bhANeja / 1748 ajItasiMghajI, vahAdurasiMghajI donU rAvarAjA umedasiMghajIrA beTA rAsarA UdAvata kesarIsighajIrA bhANeja / 1749 vaLavatasiMghajI vahAdurasiMghajIro beTo kesorAyajI pATaNa koTA vALA cUka kara mAriyo / 1750 umedasiMghajIra beTA miradArasiMghajI, rAyasiMghajI IDararA dhaNI jiNarA dohitA / 1751 rAvarAjA ajItasiMgha umedasiMghota vAMsavALArA rAvaLaro dohito / 1752 hADai rAvarAjA ajItasiMgha ar3asI rANAnU mAriyo so prasaga likhate. lAlasa pIradAna kahyo huI sara celo allAro vAraTanU / 1753 ajItasiMghajIrI vUhare yI varachI de mAriyo sU rANArI pITha phor3a chAtI phor3a ghoDAkA dherai ANI varachI lAgA rANo boliyo kIkA lAgAM. jada kI dhAbhAI ajItasiMghajI mAthai taravAra calAyI ajItasiMghajIro kamaraaat kaTa cIlagata kaTa ajItasiMghajIrai pasavADArai khANI / 1754 ajItasiMghajIrI taravArasU kIkArA ghor3Aro paga kaTANo / 1755 rAvarAjA padavI ajItasiMghajI tIna varasa bhogavI pachai rAma-saraNa huvA | 1756 rAvarAjA visanasaMgha vAsavALArA rAvaLaro dohito / 1757 rAvarAjA rAmasiMgha visanasiMghota kisanagaDharA rAjA pratApasiMgha vahAdurasiMghotaro dohito / 1758. hADo hAlU hararAjaro AMrai rajapUta huvo / 1759 vUdI DAvI misala nAthAvatAM soLakiyArI jIvaNI misala hADArI / Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1760-1773] cauhANArI vAtAM [ 142 1760. bUdI mIrAMjI jAgato pIra hai. rAva ghaNI mAnatA rAkhai jiNasU bUdIrA rAva Agai sUra khAvatA. vikhAme zrIjI sUra khAyo jiNasU hamai bUdI rAva sUra khAvai hai| 1761. hADo rAva bUdI takhata baiTho so dArU na pIdai, bhAI beTA dArU pIvai / 1762 sathUra bUdI kanai sthAna jaThe adaMtikA devI virAjai hai / 1763. Agai bUdIrA rAvarAjA navAba dariyAkhArA nagArA khosa liyA akaro nAMva vairIsAla, dUjA nagArAro nAMva raNajIta kesariyA nisANa uNa nabAbaro liyo jadasU bUdI kesariyA nisANa rahai hai / 1764. bUdI taLahaTIrA mahalA vivAhAdika mahotsava huvai / 1765. koTArA mahArAvArI pIDhiyA likhate - rAva ratana 1, mAdhosiMgha 2, mukuMda siMgha 3, kisorasiMgha 4, rAmasigha 5, bhImasiMgha 6, durajaNasAla 7, catrasAla 8, ajItasiMgha 9, gumAnasiMgha 10, umedasiMgha 11, kisorasiMgha 12 / 1766. koTArA mahArAvarI pIDhi likhate - rAva ratana 1, mAdhosigha 2, mukadasiMgha 3, kisorasiMgha 4, rAmasiMgha 5, bhIvasiMgha 6, durajaNasAla 7, satrasAla 8, ajItasiha 9, gumAnasiMgha 10, umedasiMgha 11, kisorasiMgha 12 / / 1767 mAdhosiMgha rAva ratanaro rAvajI baiThA pAtasAharI cAkarI lAgI. rAvajI kALa kiyo jada koTo. palAito pAtasAhajI diyo savata 1656rA jeTha vada 3 janama / 1768. rAva mAdhosiMgharA beTArI vigata - mukadasiMgha 1, movaNasiMgha 2, jujhAra siMgha 3, rAma 4, sUrasiMgha 5, rANo umedasiMgha 6 udaipura vasAyo, udaisAgara taLAva karAyo. savata 1628rA phAguNa 15 rAma kahyo rANa umedasiMgha / 1769. hADo movaNasiMgha mAdhosiMghota jiNarA veTA pAca kachavAhA mAriyA / 1770. mahA bUdI heTesU koTA heTai mahArAva jIvasiMghajI ghAliyo / 1771 iNa tarai mahArAja ajItasiMghajI koTai rAvarAjA durajasiMghajIrI gAdI koTe mahArAva huvo| 1772 catrasAlajIro beTo na huvo jada catrasAlajIrI gAdI catrasAlajIro bhAI gumAnasiMghajI baittho| 1773 mahArAjakavAra phataisiMghajI jodhapurasU padhAra koTai gumAnasiMghajI mahArAvarI beTI paraNiyA mahArAva tyAga Acho caarnnaa-bhaattaa| diyo ghaNA ghoDA sirapAva diyA. jasa liyo| Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150] vAMkIdAsarI syAta [1774-1784 1774 rAmadatta nai vijamANaka donU hAthI koTArA mahArAva gumAnasiMghajIrA ldd'iyaa| 1775 ajItasiMghajIro tIjo baiTo sarUpasiMghajI aNatai rahyo / 1776. dhadhavAr3iyA bhopatarAmanU koTAra mAharAvajI koTAsU tIna kosa gAva koTar3I, ___ tIna hajAra gharArI vasatI, uvA tAvApatara kara divI. koTArA rAjameM jAlamasiMgha pahalA bhopatarAma musAhiba huto|| 1777 dikhaNiyAMrI phaujasU jagame bhAgo sAyada - bhopar3o gUdharA tor3a bhaago| sonagarA 1778 cahuvANa kAnhar3ade sAvatasiMgharo veTo jiNa saMvata 1368 vaisAkha suda6 guruvAra jALoragaDha sAko kiyo| 1779 savata 1356 sonigarai kAnhaDade sAko kiyo jALora alAudIna liyo jd| 1780 sAcora 1, thirAda 2, kAkaraNadhara 3, vArAhI 4, kacha 5, gehaDI 6, UmarakoTa 7, vIkamapura 8, jesaLamera 9, vadhanora 10, pArakara 11, pUgaLa 12, mAroTha 13, sALakoTa 14, jAMgaLU 15, jAjAsahara 16, sAraNa 17, hAsera 18, vAvaro 19, sojata 20, DoDiyALa 21, rINaka 22, kAchela 23, trisIgaDo 24, Ava 25, bhIlaDI 26, sivANo 27, tAraMgo 28, rADadraha 29, sUdho 30, mehavo 31, bhAdrAjaNa 32, maMDovara 33, sUrAcaMda 34 - ityAdika ThikANAsU kAnhar3ade bhaDa teddaayaa| 1781 sonagarA kAnhaDadesU jALorarA mahAjanAM araja kIvI. rAmo sAphar3iyo voliyo - mUga cokhA java kAThA gehU sATha varasa tAI hU pUrIsa.jaitasI dosI kahai - kapaDA sATha varasa hUM pUrIsa. bhoLe sAha kahyo - asI varasa tela hUM pUrIsa molahaNa sAha boliyo-tIsa varasa IdhaNa hU pUrIsa bhImaisAha kahyomhArai ito guLa hai, aThArai varasa tAI DhIkalI guLarA hIja goLA calAvo. sAdUsAha kaha - mhArai vhIrA pahala bhariyA hai| 1782 jALoraro gaDha dahiye vIkai bheLAyo alAudInarA nAyabAMsU milane / 1783. sonagarA kAnhaDaderai bhaDa- bhAI mAlade 1, veTo vIramade 2, jaita vAghelo 3, jaita devaDo 4, lUNakaraNa mAlhaNa 5, sobhita devaDo 6, ajaisI 7, sahaja pALa 8 - ityAdika / 1784. vIramade vAMsa suNa kAja, auTha dihADA kIgho raaj| ............. // Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1785-1793 ] cauhANArI vAtA muvA na mUkai mANa 1 taNo visalahU ANa | jaLa tiriyA paravANa / dUjo aha paramANa || abarAjA, abarAjAro khemasI, khemasIro jai sukalINa sAhasI, masataka uparATho huo, aka asabhava suNa liyo, muvAM apUTho sira phirayo, 1785 kAnhaDadere bhAI mAlade, mAladero akhairAjasU khatrI huvo / [ 151 1786 sivANai pahADarI DAga Upara gaDha caDhatA jIvaNI tarapha gaDharo nava cokiyAro gokha trikaLasa kahIjai jUnI khyAtAme alAudIna Ayo jada cahuvANa sAta trikaLasa grAma baiTho hurakaNiyAro nAca karAyo ho / 1787 sonagarArI vasAvaLI - cAcagadero sAvatasI, sAMvatasIro mAlade, mAladero vaNavIra, vaNavIraro raNadhIra, raNadhIraro lolo, lolA nai rAva riDamalajI jesalamerasU ANa vAI paraNAya paTai pAlI divI / 1788. cAcagade 1, sAvatasI 2, mAlade 3, vaNavIra 4, raNadhIra 5, lolo 6, sato 7, - khIvo 8, raNadhIra 9, akhairAja 10 rAva mAladejIrai kAma Ayo sUra pAtasAhasU jaga kiyo jaitAjI kUpAjI sAmala sameLarai kheta / mAnasiMgha akhairAjotaro vaMsa 1789 mAnasiMgha akhairAjaro rAva cadaraseNajIrA vikhAme rANA pratAparaM gayo ho. pAtasAhI phaujAsU haLadIghATI rANAre veDha huI savata 1663 jada mAnasiMgha rANA kAma Ayo / 1790 rAma mAladevota savata 1621 caita vada 4 hasanakulIkhAnU pAlI mAthai le Ayo jada mAnasiMgha akhairAjota rANAjIrai gayo / 1791 jasavata mAnasiMghota vaDo siradAra huvo moTai rAjA rANAjIrAsU ANiyo saMvata 1627 gAvA 27 sU pAlI paTai divI / 1792_ pAlIro gAva deIkheDo mAgaLiyo dhanarAja paTe iNa kAya ahamadAvAdame jasavatajI moTA- rAjAjIsU araja karAyI jada hajUra pharamAyo - iNa gAva badaLa dUjo gAva desI A vAta suNa savata 1665 rANAjIreM gayA uThai hIja rAma kahyo / 1793 sonagaro jaganAtha jasavatota savata 1677 rANAjIrAsU Ayo jada gAMva miNiyArI visInU divI pache gAva 11 paTai jaganAthajIne diyA maNiyArIsU savAya diyA / Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 1794 - 1808 152 ] vAMkIdAsarI khyAta 1794. daLAta jaganAthota, bhojarAja jaganAthota / 1795 bhAkharasI jasavataro 1, vAgho jasavaMtaro 2, mAdhosiMgha jasavaMta 3, sonagaro syAmasiMgha jasavaMtarI 4, rAmacaMdra jasavaMtaro / 1796 rAjasiMgha jasavatota rANAjIrAsU Aya jodhapura cAkara rahyo jada saMvata 1666 gudocarA paTAro gAMva kuDanI divI / 1797 savata 1679 sivANAro gAva nivAI sonagarA bhAkharasI jasavaMtotara paTe huI / bhANa akhairAjotaro vaMsa 1798 savata 1633 akavararo umarAva sahavAjakhA kubhalamera liyo jada sonagaro bhANa akhairAjota kAma Ayo rANA udaisiMgharai / 1799 moTA-rAjA sonagarA bhAga akhairAjotarI veTI paraNiyA hutA so moTA-rAjA sAtha vaLI / 1800 sonagarI nArAyaNadAsa bhANaro pahalA pAtasAhI cAkara huto. pache moTArAjAjI kanai Ayo jada savata 1641 bhAdrAjaNa paTai divI / 1801 sonagarI nArAyaNadAsajI rANAjIrai cAkara gAMva khoDa paTai jada jALoraro sAtha khor3a mAthai Ayo nArAyaNadAsajI nisariyA turakA vasI vada kivI jada vaMdame catarabhuja namiyo vaMdasU chUTa dina pAya mahovatastrAraM cAkara rahyo. pachai mahovatakhArAsU chUTa pAtasAhI cAkara huvo pUravameM jAgIra pAyI / 1802. moTA-rAjA savata 1645 sirohI mAthai padhAriyA jada rAva suratANa kAgada mela nArANadAsajInU vulAyA. nArANadAsajI rANAjIraM gayA khor3a pAyI. uTha hI rAma-saraNa huvA | 1803. sonagaro sAvata nArANadAsaro bhIma sAvatasiMghota rANAjIrai kAma Ayo / 1804 pratApa 1, sujANasiMgha 2, arajuNa 3 - ahI sAvatasiMgharA veTA / 1805 sonagaro sAtala nArANadAsota rAvaLe cAkara savata 1686 bhAdrAjaNa gAva 21 sU paTai pAyI pachai savata 1683 navasaro gAva 10 sU diyo parcha savata 1688 vurahAnapurarA DerA chADa gayo / 1806. jaitasI sAtala 1, sUrasiMgha sAtalaro 2, jaisiMgha sAtalaro 3 | 1807. sonagarI kisanasiMgha sAtalota / 1808. sonagaro mAlade nArANadAsota, nArANadAsa bhANota / Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1809-1824] cauhANArI vAtAM [153 1809. sonagaro caturabhuja nArANadAsota / 1810 pAtasAha sAhajahAra hiMdU cALIsa manasabadAra jyAme sonagarai catarabhuja nArANadAsota hI giNIjai hai / 1811. caturabhujarai garIvadAsa / 1812. sonagaro prathIrAja nArANadAsota rAvaLe cAkara savata 1678 gudocarA paTAro gAva adaLA paTai savata 1689 kurano gudocaro gAva 4 sU paTe paayo| 1813 sonagaro kesodAsa bhANota / 1814. mAdhodAsa kesodAsota bhalo rAjapUta huvo. savata 1694 rAvaLAthI gAMva bhavarANI gAvAM 10 sU divI hutI iNarA cAkara jaimala muMhaNota khAnAjagI kivI jada bhavarANI choDa savata 1688 mohavatakhAra vasiyo pachai amara siMghajIrai pachai rAjA jaisiMgharai vasiyo mAdhodAsa / 1815 sonagaro kalyANadAsa bhANa akhairaajotro| udaisiMgha akhairAjotaro vaMsa 1816. sonagaro udaisiMgha akhairAjota. jiNarai sagatasiMgha, sagatasiMgharai mukanadAsa huvo. savata 1684 gAva dAmaNa jALoraro paTai pAyo / 1817. sonagaro sUrajamala udaisiMgha akhairAjotaro jiNa savata 1657 pAlIro paTo bhAI sagatasiMgha udaisiMghota sAmala paayo| 1818 sonagaro devIdAsa sUrajamalota vaNavIra sUrajamalota / bhojarAja akhairAjotaro vaMsa 1819 sonagaro bhojarAja akhairAjota kUpAjIrai vAsa tho so kUpAjI sAtha kAma aayo| 1820. bhojarAja akhairAjota kUpAjIrai vAsa huto so kUpAjIrai sAtha kAma aayo| 1821 sonagarA akhairAja raNadhIrotaro bhojarAja, bhojarAjaro siMgha, sigharo jasavata rAjA daLapata rAyasiMghotarai kAma Ayo bhaTanera / 1822 bhojarAjaro siMgha, siMgharo jasavata bhaTanera daLapata rAyasighotarai kAma aayo| jaimala akhairAjotaro vaMsa 1823 sonagaro jaimala akhairAjota vIkAnera cAkara rahyo / 1824 jaimalaro acaLadAsa, acaLadAsaro kesodAsa jATujhe mAriyo / 20 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154] vAMkIdAsarI khyAta [ 1825-1838 1825. vaLabhadra 1, pirAga 2, anarUdha 3 - maiM hI acaLadAsarA / 1826 sonagaro sAragade jaimalota sAragadero naraharadAsa / ___ ratana asairAjotaro vaMsa 1827 ratanasI akhairAjota kAno ratanasIro / devar3A 1828 sonagarA mahaNasIrai gharavAsai devI rahai uNarai putra huvo nAva devo devarA vasarA devaDA kahANA / 1829 mahaNasI rAvarai dUjA cyAra veTA huvA jyArI vigata - vAlojI 1 jiNarA vAlota, cIvo mahaNasIro 2 jiNarA cIvA hai, mahaNasIro abho 3 uNarA abhA, voDo mahaNasIro 4 tiNarA voDA- a cyArU vettaa| 1830 sirohIrA rAvArI vasAvaLI - kItU 1, samarasI 2, mahaNasI 3, pato 4, vIjaDa 5, lUbho 6, salakho 7, riDamala 8, saubho 9, saisamala 10, rAva lakho 11, Udo 12, raNadhIra 13, bhANa 14, suratANa 15, rAjasiMgha, usigha, catrasAla, mAnasiMgha, jagatasiMgha, vairIsAla, hamai sivasiMgha / 1831. kItU 1, samarasI 2, pato 3, vIjaDa 4, lUbho 5, salakha 6, raNamala 7, sobho 8, sahasamala 9, rAva lAkho 10, Udo 11, raNadhIra 12, bhANa 13, suratANa 14, rAjasiMgha 15, akhairAja 16, udaisigha 17, satrasAla 18, mAnasigha 19, jagatasiMgha 20, vairIsAla 21, sivasiMgha 22 / 1832 devaDArI pIDhiyA likhate - savata 1216 mAha vada 11 paramArA kanAsU devar3e kItU AbU liyo| 1833 savata 1589 rAva sahasamala sirohI vasAyI. sIhanU mAra vasAyI jiNasU sIharohI nAva diyo Agai devaDA IDararI cAkarI krtaa| 1834 sirohIro dhaNI Aga IDararI cAkarI krto| 1835 lAkhorAva 1, rAva jagamAla 2, ratanasI 3, gopALadAsa 4, kesodAsa 5 / / 1836 kesodAsaro naraharadAsa jiNa kula khAnata devaDA rAma bheLI rAkha akhairAja mraayo| 1837 kuvararA cAvame harIdAsa naraharadAsota, cApo prithIrAjota sAmala rai| 1838. jagamAla 1, hamIra 2, sAkara 3, mADaNa 4, Udo 5 - au pAcU rAva lAkhArA veTA / Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1839-1854] devar3ArI vAtAM [155 1839. jagamAla 1, hamIra 2, sAkara 3, mADaNa 4, Udo 5 - sirohIrA * * * * rAva lkhaarai| 1840 devaDo hamIra rAva lAkhairo jiNa rAva jagamAla kanAsU Adha vaTAya liyo. ____ hamIranU jagamAla mAriyo / 1841 hamIra aputra huvo| 1842 devar3Arai aka akhairAja uDaNo ghaNA bhIla mAriyA ghaNA bhomiyArI dharatI livI gharatIyAMrA marApasU muvo| 1843. uDaNo akhairAja rAva mAladero mAmo / 1844 akhairAjarai pATa dUdo akhairAjota jiNanU Udai rAyasighota bhatIjai mAriyo. dUdo kahiya kasAnIyo ho / 1845 savata 1575rA posa suda 8ro janama rApasigha akhairAjotaro. iNarI gAdI udaisiMgha baiTho savata 1616rA caita vada 6 nai| 1846 rAva udaisiMgha, rAyasiMgha akhairAjotaro rAvajI gAgAjIrI beTI capAbAI jiNaro beTo o muvA mAnasiMgha dUdA akhairAjotaro sirohI rAva huvo| 1847 savata 1620rai Asoja suda 11 peTa dUkha udaisiMgha muvo sirohIme / 1848 devaDo vIjo 1, hararAja 2, dUdo 3, tejasI 4, AlhaNa 5, bhIvo 6, gajo 7, ___ jhAjho 8, DUgara 9, rAvata sahasamala 10, sobho 11 / 1849 DhIkarI devo Ayo kalo mAra rAva mAnasiMghanU mAriyo. mAnasiMgha maratai vIjA hararAjotanU kayo- suratANa bhANarAnU rAva kiyo| 1850 mAnasigha pachai rAva kalo sirohIro dhaNI huvo rAva suratANa devaDai vIja gAva kAladarI rADa kivI kalAna kubhaLamerIme harAya nai kADha diyo vIjai rAva suratANanU rAvAIro TIko diyo| 1851 savata 1641 gAva nosarA gAva 22 sU moTo rAjA diyo / 1852. savata 1666 moTai rAjAjInU paraNAyA savata 1667 sUrajasighajInU mathurA jIme paraNAyA rAva kalai savata 1661 bhAdrAjaNa rAma khyo| 1853 bhANaro suratANa gAva pamairA jaThAsU ANa devaDai vIjai hararAjota sirohI rAva kiyo. bhANaro suratANa pAmairAsU ANa vIjai hararAjota sirohI rAva kiyo| 1854 rAjA rAyasigha bIkAneriyai rAva suratANarA kahaNAtUM devaDA vIjA hararAjotanU Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156] vAMkIdAsarI khyAta [ 1855-1866 sirohI mAhesU kADha diyo pache vIjo jagamAla udaisiMghotasU miliyo. jagamAlajI pAtasAha kanAsU sArI sirohI hI likhAya divI / 1855 savata 1646 moTA rAjA pAtasAhI cAkara jAmavega jiNanU sAthai le vIjA hararAjotanU sAthai le rAva suratANa Upara gayA, rAva rAyasiMghajIro vaira vaalnn| 1856 vIjAjI AparA sAthasU AbUrI gALame gayA rAva suratANarai sAtharA maariyaa| 1857 rAva suratANa savata 1667 rA asADha vada 8 rAmasaraNa huvo nai rANI 7 rajapUta 5 sAthai bliyaa| 1858 rAva suratANarI gAdI rAjasiMgha / 1859 devaDo bhairava samarAro vaDo rajapUta huvo| 1860 mahAdevajI jAtAnU rAva rAjasigharI vArame devar3A prathIrAja sUjAvatarA bhAI bhatIjA maariyo| 1861 rAva suratANaro beTo sUrasiMgha jiNanU rAva kiyo ahamadAvAdasU dikhaNara ___ muhima padhAratA mahArAja sUrajasighajI sirohI padhAriyA savata 1669 jada suratANarI gAdI rAva rAyasiMgha huto jiNanU kADha diyo / 1862 pachai rAva rAyasiMghajI sirohI livI sUrajasiMghanU desa mAyasU kADha diyo| savata 1672 rAvaLAsU bhAdrAjaNa paTai divI gAva 25 sU savata 1675 rAva sUrasighajI bhAdrAjaNa rAmasaraNa huvo / 1863 sUrasiMgharai veTo savaLasiMgha' gAvA 24 sU bhAdrAjaNa paTai pAyI pachai savata 1677 bhAdrAjaNa chUTI jada sabaLasiMgha rAva akhairAjarai cAkara rahyo gAva kAcholI diyo / 1864 jagamAlaro akhairAja uDaNo rAjasiMgharo akhairAja pADaro kahANo / 1865 sirohI rAva akSarAjaro kavara udaibhANa, mahagasiyA rAThoDAro bhANeja jiNa rAvanU pakaDa kaida kiyo| 1866 kavara udaibhANa gAva maThADa thANo huto uThe rajapUtAnU lAlaca de Aparai adhIna kiyA mudai ThAkura pAca - DUgarota rAmo bhairavota 1, DUgarota ThAkurasI mairAvata 2, DUgarota ugaro jasavata vIjAvataro 3, rAjasI cIbo 4, udaisigha dUdANI 5, vIjA hI DUgarota sau, cIvA sau, devaLa vAghelA jeThuA bheLA. sIsodiyo sAhivakhAna, mahesadAsa gopALadAsota AdhAika mAlaNasU Ane avasI bheLA huA nahI kavara udabhANa maThADasU caDha rANakavAr3e DerA kiyA. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1867] devar3ArI vAtAM [157 rAvanU likhiyo- bhIlavAr3A mAthai jAU chu, sora, sIso melAvasI rAva' meliyo pachai hajAra savArAsU caDhiyA savata 1720 posa vada 12 ghaDI aka rAta pAchalI thakA sirohI Ayo. rAmA bhairavotaro potaro sAtha rAmAro meliyoDo sArA jiNasA liyA thakA sirohI poLame baiThA, haDabaDATa suNa jALIme mUDho kADha rAvajI pUchiyo- sAtha kiNaro? jada nArakhAna parabatota boliyo - sAtha kavara udaibhANajIro hai rAva' kahyo aThI kaThI jAvo ho? parabatota kahyo - kavarajIrA hukamasU AvA hA, rAva' kahyo - lAlai mhAsU A vicArI, koI rAmajInai sadai sodai nAharakhAna kahyo- rAmajIro potaro sAthai hai sAro sAtha mahalarai cIgirda phiriyo mahalarai nIsaraNI lAgoDI rAva UcI khaica livI mhl| kiMvADa ADA jaDiyA jiNasU rAvanU mAra sakiyA nahI. pachai rAvarA sArA mANasa uNa gharame ghAliyA rAva ADo tALo jaDiyo Upara mahora chApa divI. kavara udaisiMghana dUjA mahalame kaida kiyo sUto ho jaThai hIja tALo de mahorachApa kivI pachai rAmajI tiravADI, bhagotIdAsa paTaNI hujadAra hutA so yAnU kaida kiyA, AparI tarapharA nava' hujadAra khaDA kiyA rAvajI sAta dina dhAna na khAyo udaibhANa vicAriyo - rAmo bhairavota rAvana maraNa na dai jiNasU kaidame hIja baiThA rAkhaNo ThoDa-ThoDa kAgada likhiyA jyAMme likhiyo - jamIme bhomiyA, grAsiyA dhadha macAyo, rAvajI desarI nigai rAkhai nahI, jiNasU pAcA ThAkurA mona cATI bhoLAyI hai so ha karu chu parcha savata 1720 rA mAha bada 8 TIkAro mahorata huto so rAmo TIko hoNa diyo nahI yU karatA mahIno DoDha batIta huvo jada rANAjInUM cUka tevaDiyo ghoDA pAca ThAkurAna diyA nai kaDo jaNa pIThana hajAra rupiyA desa rAma bhairavotanU, sAhavakhAna paravatasiMghotanU, ThAkurasI cIvAnU, udaisiMcanU, ugarAnU sATha sirapAva dUjAnU diyA ADho rupo, ADho bhImarAja durasAvataro, Asiyo suratANa megharAjaro, cAcALo dedo - maiM cAraNa cyAra jyAnU sirapAva' diyo, bhATa sahasamalanU sirapAva diyo sArA hI salAma kivI hasamaro DoDho rAtaba kiyo. roja rupiyA 300) bhujAIrA lAgai sisodiyA nAharakhAna' durajaNa sAlotanU ghoDo-sirapAva de maThADa thANe meliyo| 1867. sIsodiyo sAhabakhAna parabatotanU rANaijIrA sArA samAcAra likhiyA jada ghoDo sirapAva pAchA phera piMDavaDai gayo. devala vAghAnai ghoDo- sirapAva diyA, nagArArI joDI divI, DUmANI gAva vadhArai diyo jada rAmo bhairavota verAjI havo - mo barovara devaLaro samAdhAna kiyo ThoDa - ThoDarA kAgada rAmAjInU AyA - rAvajInU bAhara kADho. rAmAjIrI ThakurANI rADadharI. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158] cAMkIdAsarI khyAta [ 1868-1873 jiNarI rAvajInU kahyo - rAvajInU vAhara kADho. jada rAmo bhairavota sirohI Ayo mAha suda 11 kavara udaibhANa dArU pI nai jiNa mahalame sUto ho uNa mahalarai tALo jaDa rAva kanai rAmo Ayo jada rAva jANiyo monaM mAraNa Ayo jada rAva peTa mAraNa kaTArI kADhI. jada rAvara rANI vAghelI aNamAnaitI tiNa kahyo - yUM kAI karo ho, rAmo thAne mArasI to hU~ rAmAnU mArasU jada rAmo hathiyAra choDa jAya rAvara pagA lAgo kavara umigha chUTo. dUjA hI rAvarI tarapharA kaidasU chUTA. kavara udabhANanU kaida kiyo. dUsarA udabhANarA trAkara mAya hutA jiNanU aTakiyA - ugaro jasavatota 1, IsaradAsa nIvAvata 2, sIsodiyo nAharakhAna paravatasiMghota 3, sIsodiyo nAharakhAna durajaNayAlota 4, mohaNadAsa mairAvata 5, mAdho rAjasIro , jaisiMghade nArANota 7 au dina sAta kaidameM rahyA. kavara udaibhANa cyAra dina jImiyo nahI. sAtaveM dina rAva kaMvara udaisiMghanU vidA kiyo iNa jAya kavara udaibhANanU mAriyo. udaibhANarA beTA doya mAgyiA aka sIsodiNI sujANasiMgha sUrajamalota rANA amarasiMgharo poto tiNarI beTI jiNarai peTaro kavara kalyANasiMgha varasa chavaro udaibhANaro veTo udaisiMgha marAyo, dUjo beTo udaibhANaro cyAra mAsaro jiNanUM udaisiMgha mAriyo pachai sIsodaNInU rANajI vulAya lodhI akhaMgajarI gAdI udaisiMgha sirohI dhaNI huvo so AbU mAtha muvo savata 1732 rA AsADha suda 11 / 1868 sirohI DAvI misala rANAvatArI, jIvaNI devaDArI devaDAMme sirai pADIvaro dhaNI, uNa heTai kaLadarI, uNa heTai prabhUjIrA gA~varo dhaNI, nejAvALaro dhaNI baisa / 1869 tejAvata 1, sAgAvata 2, prathIrAjota 3, kalAvata - ityAdika devaDA lAkhA vatArI khApA hai| 1870 raNadhIra devaDo jiNarai vaTA tIna - bhANa 1, sUjo 2, pratApa 3 / 1871 savata 1630 devaDo lAkhAvata sUjo raNadhIrota prathIrAjaro pitA jiNanU Derai baiThAnU devaDai vIjai hararAjota maariyo| 1872 devaDo prathIrAja sUjAvata vakhelA paraNiyo huto jiNasU sirohIrA rAva chADaNo kara veca lenApara huyo rAva akhairAja devar3A jIvarAjasInU mahala prathI rAjanU cUka kraayo| 1873 cAdai akhairAja rAva kanai sirohIro Adha liyo / Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1874-1890] devar3ArI vAtAM [159 1874 raNadhIra 1, pato 2, tejo 3, megharAja 4 / 1875. megharAjanU rAva akSarAja rAma sAIdAsota bheLo mAriyo. megharAjarA bhaTANa / 1876 megharAja sIsodiyo parabatasiMgharo javAI / 1877. devaDA megharAjarA beTArI vigata - nATo 1, bhAkharasI 2, DUgarasI 3, naraharadAsa 4. nATAna rAma devar3Arai beTai mAriyo bhAkharasI cAdA prathI rAjota kanai chai naraharadAsanU rAva bhaTANo diyo| 1878 rAva lakho 1, jagamAla 2, mehAjaLa 3, kalo 4, pato 5, haridAsa 6 / 1879. devaDo mehAjaLa rAva jagamAlaro bhAkha ra mAthai akhaigaDha jaThai rahyo rAva mAnasiMgha mehAjaLanU marAyo mAnasiMgha muvo jada kalo mevAjaLaro sirohI rAva huto. kALadarI veDha kara vijejI rAva suratANa kalAsU bhaajiyo| 1880 mehAjaLaga veTArI vigata - kalo 1, rAyasala 2, pacAyaNa 3, jaitamAla 4, paravata 5 / 1881 devar3A mehAjaLa jagamAlotarA beTArI vigata - rAva kalo 1, parabatasigha 2, jaitamAla 3, rAyasala 4 / 1882. lakhAvata rAva kalo mehAjaLota devaDo jiNarA beTArI vigata - pAto 1, AsakaraNa 2, mahemadAsa 3 / 1883 pAtArA vImaLapura, AsakaraNarA vAkalI nai koTaDe, mahesadAsarA ake gAvame hai koraTo juAcAra hai| 1884 devaDA patA kalA mehAjaLotara bAlIsAnU mAra vIsaLapura liyo| - 1885 devaDo DUgara 1, rudo 2, narasigha 3, sikharo 4, bhairava 5, rAmo 6 / 1886 DUgara 1, rudo 2, hararAja 3, vIjo 4, rAmasiMgha 5 / / 1887 hararAja rUdAvatarA beTArI vigata - vIjo 1, lUNo 2, mAno 3, ajaisI 4, vaNavIra 5, dhano 6, jaimala 7 / 1888. devaDA hararAjarA beTArI vigata - vIjo 1, vaNavIra 2, dhano 3, ajaisI 4, bhagavAnIdAsa 5, mAno 6, lUNo 7 / 1889 devaDA vIjArA beTArI vigata - rAmasigha 1, amaro 2, jasavata' 3, bhojarAja 4 / 1890 vIjaijI mahArANA jada jAma vegarA bhAIrai lahoDA lAgA rAva cadraseNarI beTI jAmavatIvAI vIjAjI lArai baLI / Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 160 ] vAkIdAsarI khyAta 1891 vIjArA veTArI vigata - bhojarAja 1, khIvarAja 2, amara 5 / 1892 devaDo kesodAsa khIvarAja vIjAvataro rAva rAjasiMgha sAthai mArANo / 1893. amarAvata 1, vIjAvata 2, sUrAvata 3, sikharAvata 4, mairAvata 5, kuMbhAvata 6 - a khApA devaDA DUgarotArI sirohIme / 1894. rahavADai amarAvata DUgarota hai / [ 1891-1908 jasavaMta 4, 3, rAmasiMgha 1895 uthapaNa mAcALa vagerai ThikANA DUgarotA merAvatArA hai / 1896 rAmapurA tIna kosa vararAyo ThikANo devar3Aro mAlamarAva vAje se devaDA sAmatasIhota hai cadrAvatArA cAkara / 1897. rAva pAtasAha kanai gayo jada desame lUgA hagrAjotanU rAkha gayo ho. kaTAra mArI. akavara rAva suratANasU kahAyo - lUNAnU mAra nAkhaje rAva suratANa sirohI mahalAme lUNA hararAjotanU mAriyo mAno hararAjota hI lUNA sAthai mArANo. 1898 lUNAro mahesa, mahesaro bhopata / 1899 mAnAro sAdULarAva rAyasiMgha sAthai kAma Ayo. rAva mayA ghaNI rAkhato / 1900 sAdULaro IsaradAsa / 1901 vaNavIra hararAjota rAva sUrasiMha suratANotara kAma Ayo / 1902 ghano jaimala mAho - mAharI veDhame mArANA / 1903 devaDo DUgara 1, rudo 2, narasiMgha 3, sikharo 4, bhairava 5, rAmo 6 / 1904 DUgara 1, rudo 2, narasigha 3, sUro 4, sAvatasI 5, jasavata 6, karaNa 7 / 1905 devaDA sUrA narasiMghotarA veTA tIna - sAvatasI 1, togo 2, pato 3, vagaDIrA dhaNI jaitAvata vairasala prathIrAjotarA vacanasU haTe moTai rAjA mAriyA Apa sirohI Upara padhAriyA tarai / 1907 AbU mata kara aura topA, dekhe phojA DANai / java laga Ubho pAtaDo, tava laga mUchA tANa // o dUho patA sUrAvataro hai / 1906 savata 1644 moTo rAjA sirohI mAthai gayo jada devaDo sAvatasI sUrAvata, pato sUrAvata, devaDo togo sUrAvata, rADadharo hamIra kUbhAvata, rADagharo vIdo sikharAvata, neto cIvo - a mAriyA / 1908. narasiMgha devaDAro vaiTo kUbho, kUbhAro megaLa jiNa devaDA vaNavIranU bAha de ANa mAriyo / Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1909-1922] cahuANAMrI vAtAM 1909. DUgara 1, rudo 2, narasigha 3, sUro 4, kalo 5, mairAdo 6, ThAkurasI 7 / cIvA devar3A 1910 cIbo 1, khImo 2, jaitasI 3, dUdo 4, udaisigha 5, devaDA cIbArA beTArI vigata - khetasI 1, khIvo 2, rUpo 3, rAjasI 4 / 1911 cIvA cahuANa bhIle sirohI gAva mahesara jiNaro dhaNI cIbo khImo jiNa lakhAvata devaDA kalAnU sirohI rAvAI de gAdI baisaanniyo| 1912. khImAro jaito, jaitAro karamasI rAva akhairAjaro umarAva karamasIrA beTA doya - goyaMdadAsa nai bhagavAnadAsa / niravANa devar3A 1913. devar3o niravANa jiNarai vasarA niravANa kahAvai / kukArasI DAhaliyA kanaisU khaDelo liyo / vAgar3iyA devar3A 1914. sirohIme aka khApa devaDA vAgaDiyA kahIjai / 1915 devar3o kesarasiMgha vaijanAthota sirohIrai gAva phaLavada huvo. baDo satapurasa. iNarai rasolo cAkara ho| boDA cahuANa 1916. boDo cahuvANa, boDAro lAkho, lAkhAro bIkalade, vIkaladero mahIpAla, mahIpAlaro karamo, karamAro vIjo, vIjArA beTArI vigata - vAgho 1, vairasAla 2, sIho 3 / 1917 vAghA vIjAvatarI beTI phUlAbAI mahArAja sUrajamalajI prnniyaa| 1918 savata 1674 gAvA 10 sU gAva savANo nArANadAsa vAdhAvatanU mahArAjA diyo| 1919. nArANadAsarai beTA doya - kesarIsiMgha nai kalyANadAsa, rAva ratana mahesadAsota jALoraro dhaNI huvo jada kalyANadAsa kanAsU savANo khosa liyo| 1920 harIdAsa kalyANadAsota sirohI rAva akSarAjarai cAkara rhyo| 1921. cahuvANA ke kAla vAra rajapUtAnaM mAra doya sau paitIsa gAvAsU vAva livii| 1922 cahuvANa bIkamasI rANuA jAtarA rajapUta mAra pAca sau sattAIsa gAvAsU sUrAcada liyo| Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162] vAMkAMdAsarI khyAta [ 1923-1940 1923. cahuvANa hApho vIkamasI sagA bhAI hAphai kAlavA mAra sAcora livI. vIkamasI rANuvAnU mAra sUrAcada livI / 1624 bhInamALa cahuvANa bhilai lAkhaNasIrA vasame hai / rANA nIMbAvataro vaMsa 1925 cahuvANa rANo nIvAvata rAva mAladejIrai cAkara rahyo. sivANAro gAva samadarar3I paTai paayo| 1926 rANAre vaDo veTo lUNo baDo rajapUta huvo. 1890 cahuvANa mADaNa rANAvata / 1927 cahuvANa mehakaraNa rANAvata daLapata udai siMghotaro nAno turakANImeM kAma aayo| 1928 cahuvANa mahakaraNa rANAvatarA beTArI vigata - sikharo 1, devIdAsa 2, rAyasala 3, ratanasI 4, rAvata 5, sAvatasI 6 / 1929. daLapata udaisiMghotaro sago mAmo saavtsii| 1930. cahuvANa sikharo mahakaraNota mahArAja gajasiMghajIro susro| 1931. sikharA mahakaraNotarA beTAMrI vigata - dayAladAsa 1, rAmasiMgha 2 / 1932 pIparalI cahuvANa deIdAsa mahakaraNotarA hai| 1933. cahuvANa sAvatasI mahakaraNotarA beTArI vigata - sAdULa 1, gopALadAsa 2, vaLU 3, acaLadAsa 4, bhIva 5, kalo 6, ajo 7 / 1934 sAdULa mahovatakhAnarai cAkara. dikhaNameM kAma Ayo, gopALadAsa dolatakhAna Agai dolatAvAda kAma Ayo / 1935. bhIva jujhArasiMgha daLapatota Agai kAma aayo| 1936 vaLU sAmatasIhotarA tIna beTA- naraharadAsa 1, sahasamala 2, veNIdAsa 3 - A tInArai vasarA sAcorarai paraganai cahuvANa hai / 1937 sAcorIme vaLU sAvatasiMghotarA beTA tIna jyArI taDAM tIna - naraharadA sota 1, sahasamalota 2, veNIdAsota 3 / 1938. IDarameM cahuvANa phataisiMghota hai - deIdAsa 1, phataisiMgha 2, prathIrAja 3, dayAladAsa 4 // 1939 kAganaDai cahuvANa bhojarAja dayAladAsotarA hai|| 1940. cahuvANa jaisiMgharo bhairUdAsa, bhairUdAsaro jAjaNa, rAvajI mAladevajIra cAkara pahokaraNa rahato devarAjotasU veDha huI jaThe kAma Ayo / Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1941-1953] cahuANAMrI vAtAM / 163 tejasI varajAMgotaro vaMsa . .. . 1941. varajAga 1, tejasI 2, prathUrAva 3, vAgho 4, siMgho 5, vaNavIra 6, sUjo 7, rAmo 8 / 1942 rAva vegar3o barajAga, varajAgaro tejasI, tejasIro prathamarAva, prathamarai rAvajI sUjojI paraNiyA sekhojI, deIdAsajI prathama rAvajIrA dohitaa| 1943 prathUrAvaro bAgho jiNa koDhaNAvATIme vAghAvAsa gAva vasAyo vAghAra siMgho, siMghArai vaNavIra, vaNavIrarai moTo rAjA paraNiyo / 1944. vaNavIraro sUjo, sUjAro rAmo vaDo sIkAI vaDo rajapUta huvo thobharI . / khAraDI paTa rhii| '1945 cahuvANa ajo prathUrAvaro beTo, deIdAsajIro mAmo cittoDa bhiLatA deIdAsajIrai kAma aayo| vAgar3iyA cahuvANa. 1946 saraNo devI kuLadevI vAgaDiyA cahuvANArai / - 1947 kAlo bhImasiMghajI IDara paraNIjaNa jAvai jaTha mahIrai ghATa jAna AyI. vAga_ . DiyA praNa mADiyo uNa ghATAnU choDa dUjai ghATai jAna utarI. 1948 mahI nadIro aka ghATa vAgaDiyA cahuvANa tolaka hai uNa ghATa mAthai vAgar3iyA .... kAma AyA jyArI chatriyA hai| 1949 rAkasiyA cahu vANa laverai bhATiyArai peTasU ThAvA AdamI hai| 1950 dUho ripu bhagataNaro rADiyo, jAjaka ripu sI jANa / koyalaro ripu kAgalo, cAraNa' ripu cahuvANa // ___ mai pUrabiyA chuvaann| cAviDA 1951. cAvar3A jAdavAme milai suNIjai hai| 1952 aNahala ,gvALerA kahaNAsU vaname vanarAja cAvaDe nagara vasAyo. nAva aNahala puro paTaNa. musaLamAna pIrAna paTaNa khai|| . . " .. 1953. cAvar3ArA ThikANA cyAra-mANasA.1, varohIDo 2, lAkaroDo 3, vasI 4, vA AdamI hai| Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 ] vAMkIdAsarI khyAta [ 1954-1966 1954 cAvaDo rAvaLa Aso jigarI lugAI vAghelI ughaLa nai rAva mAladejIro beTo . gopALadAsajI heDara jAya rahyA jigarA gharame baiThI / tuMmara 1955 tuvara cadravasI jyArI sAkha nava - janavArIaTa 1, cAMda 2, lavo 3, DANA 4, kaLapA 5, bhamara 6 - ityAdika / 1956. yajuraveda mAdhyadinI sAkhA, paca pravara yagyopavItarA, vyAghrapada gotra, cIla kuLadevI khejaDI sahita Asoja suda 8 Rs dina pUjIjai tuvarArai / 1957 khatAna jAtaro DhADhI, sIvoro jAtaro bhATa, zrImALa jAtaro purohita tuvarArai // 1958 dilImaDaLame tuvarArI caurAsI hai gAva doyasI gahalotArA dilImaDaLame hai. rANo narapatasiMgha uThai huvo hamai oka rANo vAjai, dUjA gahalota caudharI vAjai / arajuNavaMsI 1959 DUgarapIThAme nUrapura sahara hai uThAro rAjA caMdravasI hai arajuNarA vasame nisANa jhaDAme kapiro cihna mAMDIjai / kaThocha 1960 cadravasI susarmA rAjA jiNanU pADava pakUDiyo A kathA mahAbhAratame hai. susarmArA vasaja khatrI kaThocha kahAvai hai jvALAjIrai rAjA kaThocha hai / 1961 sasAracada kaThocha jvALAjIro rAjA jiNarA nisANa jhaDAmeM trisULaro cihna mhuvai| 1962. sahasAracadarI gAdI sahasA racadaro beTo anirudhacadra hame hai / jhAlA ( makavANA ) 1963 mArakaDe mukhara vasame huvA jiNasU makuANA kahANA / 1964. uttarame kutaLapura jaThai rAja kiyo kitAIka pIDhI. uThAsU uTha karAMTA ThikANI jaThe rAja kiyo pachai kehara makuAANo gujarAtame Ayo kehara dehara pALavaNa gUjarakhaDa AyA AsApada hai / 1965 vAkAneraro ghaNI jhALo rAjA kahAvai. dhAgadhaDe jhAlo mahArANI kahAvai. nIvaDI vaDhavANaro ghaNI jhAlo ThAkura kahAvai / 1966. hema jhAlArai rAjadhAnI dhAgadhar3I hhela vadanI / Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1967-1979] caMhuANAMrI vAtA [165 1967 jhAlA jAlamasiMgharo dAdo mAdhosiMgha jhAlAvADame vaDhavANa ThikANo hai jaThAsU sAvara sagatAvatA kanai Ayo sAvararai dhaNI moDI nAvai gAva diyo sAyada moDI mAdhosiMgharI, vatai na UjaDa thAya / 1968 choTI dhAMgaDa muharA sagatAvata jyAro bhANeja jhAlo jaalmsiNgh| . 1969 pachai koTArA mahArAvajInU beTI paraNAyI koTai nAnato ThikANo paTai pAyo. sAyada mAdho aTaka na Utara, mAdho kaTaka na jAya / beTI sATa vegaDo, ghara baiTho ghara khAya // 1970 jhAlo jAlamasigha koTAsU jAya rANA aDasIjIrai cAkara rahyo jada sagatA vatAro ThikANo gAva cItAkheDo paTai paayo| . 1971 ujaiNa mAha rADasU jhAlo jAlamasiMgha bhAgo maidapurame dikhaNiyA pakaDiyo pachai IgALiyai travakajI choDAya koTai pocato kiyo| 1972 vaDhavANarA dhIrai beTo huvo nAma jAlamasiMgha diyo A vAta suNa rAjA jAlamasiMgha koTa verAjI huvo - mo baiThA jAlamasiMgha kavararo nAva vaDhavANa dirAyo so anucita kAma kiyo| 1973. baDavo musalamAna jiNarI beTI jhAlai jAlamasiMgha khavAsa kivI. vA javAraNa kahAvatI uNaro beTo goradhanadAsa / 1974 hulasAra, hulasArarai sImAla, sImAlarai vAghala, vAghalarai jaitasI, jaitasIrai haro, harArai gaino, gainArai melo, melArai sikharo, sikharArai kIto, kItArai karaNa, karaNarai bhAdo, mAdArai pato, patArai kesodAsa / 1975 hulasAra 1, sImAla 2, vAghula 3, jaito 4, haro 5, gaino 6, mailo 7, . sikharo 8, kIto 9, karaNa 10, bhAdo 11, pato 12, kesodAsa 13 / / 1976. hala karaNa kItAuta baDI veDhame kAma aayo| goDa 1977. goDArai kuladevI nArAyaNI keLame virAjai hai keLA goDa na -khAvaiH keLArA pAnarA donAmeM jImai nhii| 1978 lAkhaNa goDa bhATa huvo jiNarai vazarA lAkhaNota bhATa goDArA vrtesrii| 1979- karasANa jAtaro DholI goDAro vrtesrii| . . . . Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 vAMkIdAsarI khyAta [ 1980-1990 1980. DhAkAsU goDa rAja bAvanajI kacha rAja duvArakA gayA. pAchA AvatA pusakarajI kana dahiyAnU mAriyo prathIrAja cahuvANa vahana paraNAyI dilI prathIrAja gayo jada ajamera goDAnU de gayo / 1981 kutala Ava na cakkhiyA, thirarAja kaTAyA / Ava kATi AverarA, .mAroTha magAyA / thirarAja goDa mAroTha huvo| prakIrNaka rAjapUta vaMza vAlIsA 1982 hAthI, sUjo, mUjo, togo, raNabhU - me vAlIsAMme ThAvA huvA khImaro vAlIso nAmajAdIka huvo / vAlA 1983 vAle dhava, pahalA kutavakhAnanU mAri pachai puradalakhAMnU sivANacImeM mAriyo / 1984. dhavecA dAsArai bhAkharasI huvo dahiyAro bhANeja jiNanU pAtasAha akavara sAMcora sivANo a ThikANA diyA / 1985 abhala vAlo paDavAja ghor3e caDhi sevar3A meha, hiraNAMrA sIgar3AM vadho jiko chuDAvaNa gyo| 1986 kAvAro par3agano lUkho kahAvai. satAIsa gAvAMro. AvAtarI kAvAro datta sAvaLAMro gAva. sAvaLa kAvAro bAraTa / buMdelA 1987. rAjA haradesa budela vaMsIdhara kanAMsU udArA laDaNarA dUhA karAya rAmacadrikAme dharAyA. kesodAsarA vaNAyoDA nahI hai / kAsI 1988. kAsIro rAjA vaLavasiMgha tago, jiNarI mUcha mArtha kAgadI nIvU tthrto| , 1989 vaLavaDasiMgha sUjA vudhaulArI sabhAme gayo sUjA vudholo boliyo - vanasInada vaLavaDasiMgha samajhiyo nahI munasI boliyo navAba pharamAvai hai baiTho vaLavaDasiMgha vaiTho uNa dinasU phArasI paDhaNI sarU kivI kitAIka varasAM phArasI volaNa lAgo vlvddsiNgh| . . 1990 varAna rAjA kAsIro dhaNI nitya pAca javanArai gaLe karAya 'uvArI--chAtI mAthai paga ghara pacha jamI mAthai--paga dharato. javanAM kALapIrai kheta varAnanUM Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1991-1998] prakINa rAjapUta vaMza [167 haTAyo kAsIrA koTame ghAliyo. pachai pIrAM hallo kiyo kAsIro koTa bheLaNa jada varAnarI tiriyA 'dAsiyA nagana kAgara mAthe caDhI. pIrArai sanamukha huI. pIrA pITha pherI kAsIro kilo paDiyo. jamI bheLo huvo. varAna pariyaha sahata daTi muvo. kAsIrI vasatI vigaDa gyii| tirahuta 1991 vArai pusakara tirohitame rAjA sivasiMgha vaNAyo jaLa taLajIrI huvo. taLAva ghoDA doDa aka kosarI giradame vaNAyo uName kamaLA nadI Aya pdd'ii| 1992 tirohitarai rAjA sivasigha aurAkI ghoDAra aeNDa lagAyI, tAjaNArI divI, Dora kADhI. ghor3o sivasighanU le bhAgo so Aja AvasI / nepAla 1993 gaNesaprasAda, bhairUprasAda, viSNuprasAda ityAdika hAthiyArA nAma nepALarai raajaar| nepALa mAthai cINaro lasakara Ayo ho jiNaro pAra nahI huto- nepALarA kahai / musaLamAna rajapUta 1994 paramAra 1, paDihAra 2, khIcI 3, tuvara 4, soLakI 5, bhuTTA 6, sammA 7, joiyA 8, dahiyA 9, mohila 10, jajhA 11, cahuvANa 12 -- ityAdika rajapUta musaLamAnAme hai varasiMgha bhATI musalamAna huvA jyArA ghara , pUgaLame hai / 1995 jaitamAla rAThoDa musaLamAna huvA jyArA ghara chai-sAta nAgorameM hai| 1996 vAghelo veTa dahiyo desota dITho nahIM / jATa 1997 kachavAhAsU jaga kara jATa javArasigha aThArai dina alavara rahyo jada alavara jATarai hutii| marAThA 1998 dikhaNa DabhoLathI sUrata khusakIrai rAha kosa 130 taThI sivA dikhaNIro cAkara naimUjI jAdorAya tIna hajAra asavAra pAca hajAra pALA le sAthai nai savata 1720 rA mAha vada 5 sUrata mArI pAca' dina raha nai gAva lUTiyo, vALiyo pacAsa lAkharI matA le gayo keIka adhakI kahai chai / / Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168] vAMkIdAsarI khyAta [ 1999-2014 1999 viladA agarejiyArI koThI vacI au sabha UbhA rahyA / 2000 gAva vudaDAde sau vALiyo pAtasAhI thANAdAra huto jiNa koTa pakar3iyo so pAtasAhajI dUra kiyo pAtasAhajI phuramAyA- cyAra lAkha rupayA lagAya sUrata doLo koTa karAvago aka varasarI jagAta vopAriyAnU mApha kivI / 2001 bAlAjI paDitaro beTo pesavo vAjerAva piMgaLiyA jAtaro marahaTo chatrapatIrai pesavo ho vAjerAva phlaa| 2002. kokaNarai nai gujarAtarai vica DAbhADAro amala huto| 2003 trabakajI DAbhADAnU vAjerAva pesavo mAriyo / 2004 travakajI DAbhADAnU vAjerAva pesavo mAriyo haidarAvAdaro navAba Aparai mAthAsU pAga utAra divI kahyo - hamArA dastAra bhAI bakarAvakU mArA jiNakU mAra mai pAga bAdhUgA pachai vAjerAva nabAvasU miliyo hai. navAvanU rAjI kiyo jada navAba kahyo - mAga, tUTho. iNa kahyo - pAga bAdha lIje navAva pAga bAdha livii| 2005 sAhU rAjAro nava bAjerAva savA lAkha rAvata le vagAlai gayo. sarajaMganUM bhajAyo, pachai lakhaNeUro navAva manasUraalI vasINa kanai aDhAra lAkha rupayA pesakasIrA liyaa| 2006 pUnai dikhasu Ani vAjerAvara tIna beTA huvA - nAno 1, bhAU 2, rughanAtha rAva 3 / 2007 nAnAro veTo vaDo visavAsarAva kAkA bhAU sAthai gilajArI rAr3ameM kAma aayo| 2008 savata 1772 chaTha budhavAra dikhaNI bhAU mArANo ahamadasAha dojathI jiito| 2009 ajameraro sUvaidAra satAjI vAvaLiyo dikhaNI bhAUrA jagasU kaMgAlarai bhekha kisanagaDha chatarIme Aya baiTho ho. mALI kanAsU mULA mAMga khaadhaa| 2010 pesavA nAnArI gAdI nAnAro choTo veTo mAdhorAva baittho| 2011 pesavA mAdhorAvarI gAdI mAdhorAvaro beTo nArAyaNarAva baitto| 2012 pesavA nArAyaNarAvarI gAdI nArAyaNarAvaro garabhAvAsa choTo mAdhorAva baittho| 2013 nAno phaDanavIsa rAta -diname doya ghaDIrI nIda leto| 2014 donU pesavAkA umarAva amratarAvajI kAsI rahai, vAjerAvajI viThUra rahai / Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2015-2032] marAThArI vAtAM [169 2015. mAnakarI umarAva' savA se pesavAra hutA. 2016 ubhADa gAyakuhAr3A joDaija hutaa| 2017. nAgapurakA bhosaLA zrIvatakA diyA huA mulakame muhama mAlakI kara. gAya kavADa hI meM se sIdhiyA hulakara pesavArA amalameM sarvatra muhama mAlakI karai / 2018. nAgapurarA dhaNI vaDA raghUjI, jyArai tIna beTA huvA - jAnUjI 1, mUdhAjI 2, sobAjI 3 / 2019. mUdhAjIrA veTA tIna - raghUjI 1, cimanA bApUjI 2, mAniyA bApUjI 3 / 2020 raghUjInU jAnUjI khoLe liyA jAnUjIrI rANI dariyAbAI / 2021. sobojI khoLo uthAmaNane phoja le AyA jagame mUdhAjIra hAtharo ghamAko lUTo hAthI caDhiyA mahAvata nUramohamadarA kahyAsU sobAjIrai goLI lAgI. hAthIrai hodai kheta rhiyaa| 2022 lAlapyAro ghoDo, nagIno hAthI nAgapurarA rAjArI marajIsU huvA / 2023. dasa hajAra ghoDo sAsato nAgapura tabelai huto| 2024 siMdhiyA dikhaNI sAvatArA pAyaposa varadAra nai hulakara sAvatArA umarAva hai| 2025 siMdhiyAro sesa - kuLa kahAvai jhaDAmeM saraparo cihna hai aarai|| 2026 siMdhiyA mAnAjI phAkaDA vaDA bahAdura hutA TIpUrI nokarI karI. karaNA TakasU daraba rojagArako jabarIsU dikhaName lAyA / 2027 mAnAjI phAkar3arA beTA agadarAva phAkaDA dhADA kiyA sirajIta rAvarA mAraNameM sAmala hutA gujarAtameM gayA, uThe hIja muvA. aNadarAva phAkar3ArA beTA mukadarAva hama dolatarAvajIra khoLe gAdInasIna huvaa| 2028 kanera kheDAsU uTha camAra gUdo siMdhiyA apaNAyo camAra gUdAro nAva zrIgUdo prasidha dAyo kiyo| . 2029 dikhaNameM kinerakheDI utana siMdhiyArI jayAjI, jotyAjI, datyAjI tInU rANojIrA beTA rANojI janakUjIrA, janakUjI dtyaajiiraa| 2030 jayAjIrai lugAI sakhUbAI, jotyAjIrai lugAI saguNAbAI, datyAjIrai lugAI bhaagiirthiibaaii| 2031 siMdhiyA jamAyAnU loka Apo kahai / 2032 dolatarAyarI vAyakU bAyajAbAI, sarajairAvarI beTI, hIdUrAvarI bahana dUjI vAyakU rukmaabaaii| 22 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170]] vAMkIdAsarI khyAta [2033-2051 2033 sidhiyA rANojIra khavAsaro beTo paTela mAghajI kedArajI. siMdhiyArI lugAI meNAvAI jiNa putra pragaTa huvo dolatarAya / 2034. mAghajI paTeLarI triyA pAravatIvAI jiNa dolatarAyas jaga kiyo| 2035 bhAUgaradI huI jada paTela mAghajIro paga kaTANo. paThANa rANakhAM Aparai ghor3e caDhAya le nisariyo pUna gayA pachai paTeLa baDo bhAga pAyo / 2036 dikhaNI jagU vApUjI o dAdojI lakhU o dAdo kisanajI gopAla bhAU rAyajI paTaila rANojI vAyaThANa vagerai mAghajI paTailarai ThAvA AdamI hutA / , 2037 huLakara malArarAva dikhaName veTIro vyAva kiyo jada bheLaparai tAbai bulAyoDA vyAva Upara bUdIsU umedasiMghajI rAvarAjA dikhaName gayA hutaa| 2038 savata 1823 rA vaisAkha vada 11 malArarAva muvo| 2039 dhanagara narANarAva vAragaLa rI veTI gotamAvAIna vilA. divANa mohaNadAsarI veTI nanUvAI donU hulakara malArarAvarI triyA sata kiyo| 2040 hulakara malArarAvarI lugAI gotamAvAI beTI veTo khADerAva bharatapurarA jATA mAriyo khADerAvarai ahalyAsU putra bhAlerAva putra huvo mahA nIca uNa muvA takUjI khoLe aayaa| 2041. ahalyArai mUkatAvAI veTI phaNasiyAnU prnnaayii| 2042 ahalyArI beTI UdAvAI phaNasiyAnU paraNAyI hutii| 2043. kAsIrAya 1, malArarAya 2 - doya veTA takUjI hulakararai / 2044 mAdhavAro veTo vApU hulakara / 2045 satAvAro veTo bhIkhAjI / 2046 takUjIrI tiriyAro nAva rukmaavaaii| 2047 takUjIvA 1, mAghajIvA 2, satAjIbA - a tIta sagA bhAI / - 2048. pATaNakara AbhAjIrAva vaDo umarAva huvo hai pesavArai uThaNaro kuraba huto| 2049 gaDhamaDaLAme gUDaro rAja hato so dikhaNiyA khosiyo| 2050. solApuraro rAjA DheDha hai so veDara kahAvai hamai haidarAvAdarai navAba solApura le liyo| piMDArA 2051 piMDArA karaNATakarA kadImasU pachai karaNATakasU AyA sAvatArai cAkara rahyA A hiMdusathAna mAthai hulakarAnU vidA kiyA jada piMDArA taInAta kiyA jadasU hulakarArA cAkara TheriyA piMDArA / Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2052-2068] sikhArI, jogiyAMrI vAtAM / [ 171 2052. piMDArArI bAIsa DhAla hulakararai tAvItame hutI kharaDArI rADameM haidarAbA diyAnU lUTI piMDArA dhanADhaya huvA / sikha 2053 guru nAnagarai bahana huI naangii| 2054 camAra tegabahAdurarai sAmala mArANo uNarA sikha raidAsa kahAvai raidAsa gurade pAsa / 2055 mirAsI nAma maradAno tegavahAdurarai sAtha mArANo, jiNarA mirAsI mr| dAnArA patharA sikha ravAbI hai sikha hajArIro mAla uNAnU daivai / 2056 caDALa tegabahAdurarai sAtha kAma Ayo uNarA sikha ragareTA kahAvai ragareTA gurudA bettaa| 2057 lAhoraro rAjA sikha raNajItasiMgha jiNarai doya kapU tilagArA, meka kapU gorakhiyAro, aka kapU hidustAniyAro, jumale cyAra kpuu| 2058 sikhArI hAla dasa lAkha badUka hai / 2059 sikha masItame grathasAhaba padharAya masItanU masUgaDha kahai sevApathI sikha dayA vata visesa' huvai, sabakI sevA karai, dukhIkI visesa sevA karai bhIkha na mAga vaDI vaTa nai AjIvakA krai| 2060. guru nAnakarA bhekhame akAlI harAmajAdA huvai / 2061 sikha sikhanU kahai - muDitakA visavAsa na krnnaa| 2062 sikha cakravartI husI - grathasAhaba kahai hai / 2063 sikhArai grathasAhavameM kahai he - cavadai sau varasa tAI sikharo pratApa vadhabo krsii| 2064 cakdai sau varasa sikhAro rAja rahasI - yU suNIjai hai| jogI 2065 dvAdasa gurU, dvAdasa ziSya, jumalai caubIsa kApALika huvA hai / 2066 ugarabhairava kApALikarai nai zaMkarAcAryarai vivAda huvo hai| 2067. jogI garIbanAtha sivavADI Ayo bhAgaDhabhUtaDa thakA rahai kahai hamIra patara puro jiNakU sivavADIkA rAja dai| 2068 aka dina cApai peTiyo garIbanAthajInU diyo AM kahyo tU sihavADIro mAlaka husI A vAta suNa raNadhIra sivavADI mAhesU cApAnai kADha diyo. o nagara jAya rAvaLa vIdArI cAkarIme rahyo / Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172] vAMkIdAsarI khyAta [2069-2079 2069. jogI garIvanAthajI sova AsaNa vAdhiyo cApA dUdAvatarI vArameM. nAgur3ado bhADarave garIvanAthajIrA jogI hai| 2070. gorakha TIlAsU pIra nadInAthajI akhaDa vastI aTakara taTa vAra taTa jaTha ANa AsaNa vAMdho. savA lakha hiMdU ArA sevaka hai aTakasU kilAsU makhaDa najadIka hai| 2071 makhaDA navInAthajIrI gAdI pIra sItaLanAthajI. sItaLanAthajIrA celA husiyAranAthajI jodhapura AyA savata 1885rA sAvaNa suda 12 / 2072 makhaDA sItaLanAthajI pIra kahatA-jogI hamAre varasame aka vAra Avai so hamesA gurUne varasameM doya vAra Avai so hamAro gurubhaaii| 2073. savata 1884rA Asoja suda 15 AyasajI mahArAja zrI lADUnAthajI mahA madira hAthI pacIsa diyA. jyArI vigata- hAthI 1 bhADiyAvAsarA AsiyA vAkIdAsana diyo, hAthI 1 mUdiyADarA vAraTa anADasiMghana diyo, hAthI 1 koTaDArA vaNasUra bhairAnU diyo, hAthI 1 lolAvasarA vAraTa gokaLadAsanUM diyo, hAthI 1 moraTaukArA vAraTa cAlagadAnanU diyo, hAthI 1 bhadorArA sAMdU giravaradAnanai diyo, hAthI 1 kavALiyArA khaDiyA jAlAnU diyo, hAthI 1 miharUrA mahiyAriyA nadalAlanU diyo, hAthI 1 mathANiyArA vAraTa vagasIrAmanU diyo, hAthI 1 khuralArA suratANiyA vIjAnU diyo, hAthI 1 ghar3oIrA ratanU keharAnU diyo, hAthI 1 khArAvArarA vogasA suratAnUM diyo, hAthI 1 kasUvalArA vAraTa sivadAsana diyo, hAthI 1 dhabakar3ArA gUgA udairAmanU diyo, hAthI 1 bhojaga manoharadAsa jodhapuraro jiNanU diyo, hAthI 1 jodhapurarA bhATanU diyo, hAthI 1 jogiyAMrA bhATanU diyo / 2074 nATesvara patharA jogesvara satokhanAthajI aMjA bhAdAro koDha gamAyo / 2075. rAjendragirajIro celo umarAvagiri, umarAvagiriro beTo rUpagiri khitAba dilAvarajaga, rUpagiriro veTo rAmalAlagiri / 2076. koTai uttamagirajIrA visaNUgirajI, vakhatagira doyA celAM bhaMDAro Acho kiyo AM laarai| 2077 visaNUgirirai celo dayAgiri vakhatagiriro celo gaivagiri / 2078 sULI ghoDI kaThapIjaro nAgora AgyA kari prabhAtagirajI dUra kraayo| 2079. sanyAsI dhUNIgiri dhUNInAtha kahAyo vIkAnera sUratasiMghajI AnUM gurU kara mAniyA / Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2080-2092] vairAgiyAM vAtAM [ 173 2080. citoDa mAthai rAvata bhImasiMghajI jada A Age samIcA kheDArA sadhyAgirijI manIjatA / vairAgI 2081. pUrabame makasUdAbAda cadrakANai rAmAvatArA vaDA asataLa hai. doya se vairAgI sAsatA rahai, vaDA sadAvarta dirIja hai / 2082 pUrabame paDhai vairAgI TakasALI kahAvai, apaDhe aDabagI kahAve / 2083. varaghamAna, araNaghaTA A donA ThikANA nIbAvatArA vaDA asataLa hai, vaDA sadAvarta dijai hai | 2084. jhAlAro vAkAnera jaThe kUbAvatAro ThAkuraduvAro hai / 2085. kabIra savata panarAsaime huvo. dAdU pahalA sau varasA pAtasAha sikadaranU paraco diyo siddhapurAdika ThikANA nemIsvara vihArAdika jina-maMdira saprati karAyA gajadhara, asvadhara, naradhara maDita jotisiyA araja kivI - AparI Ayu sau varasarI hai sau varasarA chattIsa hajAra dina huvA chattIsa hajAra jina - maMdira saprati karAyA mAtArA upadesasU AparI UmararA dinA jitA jina-madira karAyA. jumalai savA lAkha jina-maMdira karAyA rAjA saprati navAsI hajAra jina-madira jIrNoddhAra karAyo sagatI rAjA paramAra kalo bharata kSetra rAtI kSetra jIto siMgha sovIra desaro rAjA udaI nAma so sAdhU vo jainI / 0 jaina sAdhu 2086 hIravijaya sUri tapagachameM zrIpUja, jinacadrasUri kharataragachame zrIpUja, aka samaimeM huvA akabaranU paracA diyA | 2087 vidyA kharatarArai visesa, dhana tapArai visesa | 2088 tapAgachameM terai baisaNA hai, kharataragachameM igyArai baisaNA hai / 2089 vijayadevasUrirA vasaro zrIpUja jiNarA jatI tapAme ghaNA hai uNa pache vijayANada sUrirA vasarA zrIpUjarai jatI ghaNA hai / 2090 tapagacharo jatI jAnavijai mahArAja ajItasiMghajIro vidyAgura / 2091 gyAnavijai tapagacharo jatI mahArAja ajItasiMghajI re vidyAgurU paLAsaNI paTai hutI. uNarai sArA celA kapUta huvA / - 2092. gyAnavijai ajItasiMgharo gurU, jiNaro celo vIramavijai, gharame triyA ghAlI hI uNarI beTI phaLodhIrA matheNa zrIcaMdanU paraNAyI / Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 vAMkIdAsarI khyAta [2093-2106 2093 hIravijai jinamataro TIpaNo varatiyo ho pachai savata 1841 rai varasa nAgorI lUkArA gacharA zrIpUja harakhacada jinamatarA TIpaNAro varatAro kiyo / 2094 kacha desame kacchI osavALa karUkhasUrI kiyA uvai hamai AdhAIka AMcaLiyAmeM vasa hai, AdhAIka tapAme basa hai| 2095 vIkAnerame sAta sau ghara kharataragacharA srAvakArA hai / 2096 jinadattasUri paracA ghaNA diyA devAnugrahAt / 2097. jinadattasUriro potocelo jinakusaLasUri dAdAgurU potocelo donU dAdAjI kahAvai / 2098 rUpo-rago gurU bhAI rUpArA vaDA kharatarA, ragArA ragavijayA / 2099. kharataro jIvaNa jatI aka mahArAja abhaisiMghajI Agai manIjato cugalI ghaNI karato celA iNarai kapUta huvaa| / osavALa 2100 ratanaprabha sUri pachai kavaLegacha kakkhasUri huvA jyA bahatara gotra osavALa kiyA vAgharecA, vAghasAra ityAdIka / 2101 kavaLegacha ratanaprabhasUrI gAva osiyAme aThArai gotra osavALa kiyA - tAter3a 1, vApaNA 2, karaNAvaTa 3, valaha 4, morAka 5, kuLahaTa 6, viraTa 7, lohaDe sAjane 8, zrIzrImALa 9, zreSTha 10, sacetI 11, AdityanAga 12 ityAdika / 2102 zreSTha gotra sAkhA- vaidya 1, viraTa gotra sAkhA bhuraTa 2, bahala gotra sAkhA coraDiyA 4 / 2103 sAha bhaiso mADUgaDha, hamIra lAlADho ilavara tajAra, surANo soma saiMbhara, loDhA rAmo bhairava donU bhAI Agara, koThArI raNadhIra meDatai, muhaNota jaimala jALora, koThArI AsakaraNa meDatai, paravata lUNiyo jAlora, kAMkariyo vAlI kubhaLamera, ratanasI gAdhI jALora, malakasI vihArI Agarai, thiro bhaMDasALI jesaLamera, vachAvata karamacada sagarAmota bIkAnera, kAvar3iyo bhAbho. bhAra malota udepura- AchA dAtA huvA / 2104 jagadeva paramAraro veTo madhudeva, madhudevaro sura jiNanU zrIpUja dharamaghosA cArya vANiyo kiyo surarai vasarA surANA kahANA / 2105 savata 1115 surANA nAgora basiyA / 2106 nAgorarai surANa sahadeva cUhaDamalota lAkha rupiyA AphrA gharasU rAjame bhara muhaNota naiNamI sudaradAsarA chorU kabIlA kaidasa kddhaayaa| . Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [175 2107-2121] osavALAMrI vAtA 2107 nAgoraro surANo pUjo, pUjAro kujo, kujAro satIdAsa, satIdAsarI beTI susANI jiNarI sagAI dugaDArai kivI hI uvA kavArI hIja bIkAnerarai gAva morakhANa jamIme pravesa kara gayI iNaro vaDo devaLa hai - mUrakhANe iNanU surANA dugaDa donU pUjai hai| 2108 khATUro paramAra khIvasI jatIrA upadesasU vANiyo huvo uNarai vasarA khIvasarA vIsaLapura akaNa jodhapurarA akaNarA udepura rANAjIrA kAmetI hai| 2109 pUgaLiyo muhato phaLodhI rAva hamIraro kAmetI rAva hamIrarI sabhAme baiTho uNarai beTo huvo jada vadhAI divI uNa veLA bhairavI bolI. rAvajI pUgaLiyA muhatAna kahyo - iNaro nAma kocara dIjo, iNaro ghaNo paravAra badhasI, o bhAgadhArI husI, yU hIja kiyo kocara muhatArA hamai mAravADame tIna sai ghara hai| 2110 aka jagaDU vadhamAnaro, dUjo jagaDa solAvata huvo| 2111. vimaLasA udai bhANaro poravALa / 2112 vasatupALa, tejapALa, mAlade, lUNA - cyArU AsarAjarA beTA / 2113 vastupALa tejapALa delavADai jiNamadira karAyo jiNanU aThAra karoDa rupiyA laagaa| 2114 AbU mAthai gAva delavADo vimaLasAha jinamadira karAyo jiNanU nava kiroDa nai kitAIka lAkha rupiyA lAgA hai| 2115 kharavai taparo beTo bhaisosAha AbhAnagarI huvo / 2116 mADUro nAma AbhAnagarI hai / 2117 bhaisosAha jAtaro gadhaiyo ho jiNa savata 988 2118 aNalapura pATaName gujarAtarA vANiyAnU vaika chkiyaa| 2119 rAyamala vaida muhato sojata huvo vIramadejIrai kAma Ayo sira paDiyA jUjhiyo kabadha huya beTAnU mAriyo sAyara - muhatA mATI mArakA, ghararA gaNe na pArakA / 2120 pato vaida muhato sivANai kalA rAyamalotarai kAma Ayo / 2121 vaida muhato pato ajAvata sivANai kalAjIrai kAma Ayo sAyara - paDiyai sira dIdho pAto kubhaTa giravara / Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176] vAMkIdAsarI khyAta [2122-2134 2122 patA vaida muhatArai narANadAsa / 2123 paLasI vaida muhato mahArAjakumAra gajasiMghajI jALora liyo jada vihAriyAMrai kAma aayo| 2124 savata 1685 (?) karamacada DosI satrujayaro jIraNoddhAra kiyo udepurvaasii| 2125 muhaNota naiNasI jALora Amala jada vADameraro kAmadAra kumo jiNarI beTIrI sagAI naiNasIjIsU kivI naiNasI paraNIjaNanai gayo, khADo vADamera meliyo kamo mUsaLa khaDaga sAmo meliyo DAvaDI auraThe paraNAyI jiNa kAraNasU naiNasI vADamera hadavATa meliyo vADamera proLarai kagArarai kATharA kiMvADa hutA jike ANa jALora gaDharI poLa caDhAyA. sAyara ___vAhaDamera jugA laga DUbo, kamalA - taNI kamAI / 2126 mahaNota sudaradAsa jaimalota gAva kavaLe sIdhala sIdhalArA AdamI kaTa pAca sai jaNA mAriyA pacIsa satI huI vaDo rAhacaka huvo / 2127 gAva sUjAsararo vANiyo jAta bhaDasALI karaNIrai darasaNa Ayo iNaro raga ___ bhUro huto Apa pharamAyo - Ava mhArA bhUriyA | jadasU uNaro nAva bhUro prasiddha huvo bhUrArai vasarA bharA kahAvai desaNokame mAtAjIrA khajAnArI kUciyA A kanai rahai chai / 2128 jaganAtha 1, rAyamala 2 - a doya beTA lUNA gorAvatarA / 2129 bhaDArI jaganAthajIrA veTA doya - aka jIvarAja, dUjo hemarAja / 2130 caturabhuja bhaDArI jIvarAjota hai| 2131 gagArAmajI nai bacharAjota bhaDArI- a hemarAjota / 2132 sivANa bhaDArI megharAja rAvaDairArI pIDhiyA likhate - lUNo 1, jaganAtha 2, hemarAja 3, vachagaja 4, khIvarAja 5, jujhAramala 6, megharAja 7, jIvamala 8 / 2133 meDatAro lUNiyo tilokacada jiNa rupiyA tIna hajAra AparA gharasU dikha NiyAna de nai purohita harajIvaNa, bhaDArI sobhAcada nai muhaNota gyAnamala, muhatA vAkIdAsa vagerai jodhapurarA musaddI Agara oLiyA hutA jyAna chuDAyA / 2134. bhaDArI bhagavAnadAsa rAyamalota vIThaLadAsaro pitA khairADU rAr3a saIdAsU huI jaThe kAma aayo| Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2135-2149 ] sarAvagiyAMrI aura brAhmaNAMrI vAtAM [ 177 2135. sAhajI sayyada paTailara mukhatAra ho jiNaro veTo mohamada mIrakhA" dilI phiragIrI sirakArasU pAca so rupiyA mahInArA - mahIne pAvai. sikala akala AchI hai / 2136. soghojI vAghojI donU bhAI mAravADame AyA. sIMghojIraM pArasajI nai cApasIjI doya veTA | 2137 padamojI rANojI. bhairUjI, sobhojI donU padamAjIrA / 2138 sukhamAlajI 1, rAyamalajI 2, riDamalajI 3, pratApamalajI 4, prithImalajI 5, nathamalajI 6, sukhamalajIrA / 2139. prithImalajIrA beTA doya - vijaimalajI 1, 1 2140 sIghojI 1, pArasajI 2, padamojI 3, sobhojI 4, sukhamalajI 5, prithImalajI 6, vijaimalajI 7, takhatamalajI 8, dhIrajamalajI 9, tilokamalajI 10, sumeramalajI 11 / 2141. bhImarAjota cApasIjIrA jorAvaramalota rANAjIrA / 2142 phataicadajIrA rAyamalota pIpADarA sighavI / 2143 caita vada 9 siMghavI dhanarAja caliyo caita suda 9 sighavI bhImarAja caliyo / 2144 vano vAghanera hAlAkUDI ityAdika ThikANA siMghame osavALa rahai hai / sarAvagI 2145. jaipura sarAvagI manIrAma TUkiyo vaDo dhanADhya rahe dolatarAmarA lasakarasUM vAdhiyo / brAhmaNa 2146 sudha drAviDa pacadhA vaDama drAviDa 1, akaDatimaDa drAviDa 2, vRhaccaraNa drAviDa 3, aSTa sahasra drAviDa 4 ityAdi / 2147. zrImALI brAhmaNa jyArA cavade gotra caurAsI avaTaka hai zrImALiyA aNahallapura pATaNasU ANi bhInamALa soLakiyAnU vasAyA / 2148 zrImALiyArai cyAra pherA vIda-vIdaNI sAtha paraNa jiNa dina phireM dUjai dina kasArarA lADUrA kavA sAta vIda vIdaNIrA mukhame diye, itA hI kavA vIdaNI vIdarA mukhame devai chai vIdaNInU kaLAyA mAthA lene cAra pherA phira / - 2149 kiNahIka saharameM pAca jaNA zrImALI zrI mALiyArI pacAyatI karatA uvai devAjogasU pAcU hI sarIrapAta huvA kitAIka varasA mAhomAha mato kiyo - 23 0 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 ] vAMkIdAsarI khyAta [ 2150-2163 paMcAyatI kiyAMnU ApAnU ghaNA varasa huvA so hamai nico karo, pacAyatI karaNI Apai bhUlA ka na bhUlA ittAme eka brAhmaNa vinatI kivI - Aja mhArai ghara Arogajo jada AM kahyo - thArI mA DAkaNa hai jiNasU thAraM ghara na jImAM. jada uNa kahI - iNa vAtarI monU pratIta nahI AM kahI tU jAgato soya ghorAvaje, A thAro rAtarai samai mUDo sUghasI 1 2150 trivedI 1, caturvedI 2, jaiThI 3, dhIrejA 4 - ityAdika khaTa moDha | 2151 ner3iyAbhU pIparalo pIyarAI - au palIvALArA gAMva taimaDA kanai hai | 2152 palIvALa jATa ghAma nAma toto jiNa vIkamapurarI hadame gAva bApa vasAyo. tonArA veTArI vigata - bhavar3o 1, lakho 2, veharo 3, metho 4 - bApame meghar3Asara taLAva karAyo / 2153 kanojiyAme vyAsa padavI nahI, saravariyA vyAsa kahAvai hai | 2154. gautama gotrI zrImALI, garga gotrI pohakaraNA / 2155. mahesvariyArI sAThI sAta jAtarI virata pokaraNA chogANiyAre hai hAla taka / 2156. vyAsa tejo, gaMgo, tilokasI tInU sagA bhAI tejAro tApI, gagAro giradhara, tilokaro karo / 2157. gaMgArAma - sutenA'yaM dvijena harizarmaNA / kRtas tArkSa-purANasya sAroddhAra - samuccaya // 2158 gagArAmaro veTo pArIka haradeva jyArA vaMsame prANanAtha vIkAnera daravArame kathA kare hamai / 2159 harajIjI, haradevajI sagA bhAI. mer3atai lokamaNajI Ara kaDavaM bhAIbhatIja lAge / 2160. DaDI zrIdhara citor3A nAgararo dUdha huto / 2161 pArakha gokaLa moDha jAtaro vANiyoM ho gujarAtarA seTha khusAlacada abhayA - dAsaro gumAsato dolatarAya Agai kulakulAM / 2162 bhAgarA jAtarA raivArI khAroDA huvA. uvArai hAtha devaLajIrA khajAnArI kUciyAM rahatI / 2163. mArotarA jAtarA, malika khitAva, sagA bhAI doya lalU 1, jagatA 2 vaDA vanADhya mulatAname huvA jyA khatriyArai vahana veTIro nAto hoNa diyo nahI, pAtasAhI AgyA uyApI / Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2164-2178] cAraNArI vAtAM [179 2164. nAhara DairarA bhIla siMdUrarI ADa kiyA, kamare gUgharamALA bAdhiyA baisa nai pagA dhuNAme pAla tIra calAvai. jhagar3e gADhA alavANA pagA aka vaita cyAra AgaLa bhALa tIrarI, aDhAI AgaLa bhoI / / 2165. pahADameM nIvAra jAta hiMdU bhaiso mAra khAvai hai. nIbArAnU mAra nai sisodiyAM nepALa liyo / 2166. dhanagarArI jAtA likhate - hulakarI 1, vAragala 2, vAgha 3, vAghamAriyA 4, DhamaDheriyA 5, bhAgavata 6, sainagiyA 7, khoLiyA 8, gADalA 9, dhorApata 10, khaTakiyA 11 ityAdika gADarI dhanagara kahIjai / cAraNa 2167. dAgala 1, golamA 2, mIsaNa 3 -- au tInU bhAI hai / 2168 TApariyA 1, mihaDa 2, kesariyA 3-tInU makuANA mAhesU nisariyA. mAhemAhe savadha huvo cha / 2169. rohaDiyArI vArai sAkhA - rohaDiyA 1, ghUnA 2, kurar3iyA 3, pAtheDa 4, dhIraNa 5, sAvaLa 6, mIkasa 7, kaLahaTa 8, hAhaNiyA 9, vIThU 10, bhANU 11, gUgA 12 / 2170. mahiyAriyAMme sudaravAI bailAI kahAvai kadImasU kuLadevI jANarAva sAMduvAra mahamAya varadevI cha / 2171 pahalA narUkA mujaro karai, pachai ADhA subharAja karai / 2172. soraThiyA vaDA cAraNa hai sAsaNArA dhnnii| 2173 bAraTa Isara sUrAvata, sUro dItAvata / 2174. sIcANo 1, hAphA 2, vIravadrakA 3, rAjapIpaLA 4, kuhATiyA 5, ityAdIka Isara potArA gAva haalaahaarmeN| 2175 sAMdU goyada 1 rAva gAgAjIrai kAma Ayo / 2176 sAMdU cAgAro goyada, goyadaro Udo, UdAro mAlo, mAlArai cyAra baiTA huvA jasavata 1, sAvatasI 2, IsaradAsa 3, AsakaraNa 4 / 2177 lADaNU parai gAva jogaliya sAmorAro vAsa jaThArai sAmora mahesadAsa mahArAja gajasiMghajInU rAjI kiyo / 2178. iNaro bhatIja hemo gaNesadAsaro beTo jiNa jobanera jAya mahAkALIro vara pAyo, catrabhAkha rUpaga vaNAya gajasiMghajInU rijhAyA / Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1801 bAMkIdAsarI khyAta [2179-2191 2179 bhImarAjarA vasame AsiyA hararAma udabhANota huvo| 2180 gAva jogaliyAro sAmora mahesadAsa jiNa mahArAja gajasiMghajInUM jIbha dikhADI mahArAja sAmorArI jAtasU UdAvata huvA. mahesadAsaro bhatIjo hemo, gaNesadAsaro veTo jobanera jALapAdevIrI kripAsU vidyAvAna huvo bhAkhA catra rUpaga mahArAjaro vaNAyo / 2181 velAro amaro, amarAro rANo, rANArI sUro, sUrAro karamasI, karamasIro vairo nai kAdhala, kAvalarai bhImarAja jiNa dArolI nai jItAvAsa doya sAsaNa paayaa| 2182. vailo 1, amaro 2, rANo 3, sUro 4, karamasI 5, kAvala 6, bhImarAja 7, akhairAja 8, udaibhANa 9, hararAma 10 jItAvata huvo| 2183 bhAramala 1, sAdULa 2, jagamAla 3, kisano 4, kamo 5 - pAMca beTA ADhA durasArai huvaa| 2184 bhAramalarA gAva pesuvai 1, jagamAlarA gAva jhAravA 2, sAdUlarA gAva lugIme, kisanArA gAva pAceTiya, rAyapuriyai / 2185 bhAramala durasAvatarai cyAra beTA huvA - rUpajI 1, bhImajI 2, nadojI 3, cadojI 4, vaDI DoDhI rUpajIrI cAlaka nai caromaDha rUpajIro DoDhIme / 2186 varAyaLa 1, hIgoLo 2, lAsoLa 3, pAceTiyo 4 - cyAra gAva kisane durasAvata pAyA kisanArai beTA doya - mahesadAsa 1, megharAja 2. varAyaLa, hIgoLo megharAjarai rahyA pAceTiyai / 2187 pasAyata gADaNarI veTI nAma melI ADhAnU paraNAyI melIro sAvakuta veTo ho __ jiNanU mAra pasAyatarA beTA ADhArI jamI apaNAya gADaNA vasAyI vAya kanai / 2188 lAlasa pIradAnarI bahana nAma kAmaLa uvA gAva khAraDai mahevAme vAraTa kubhAnU paraNAyI hutI vaDo dhana huto lAlasajI kahANI. vaDA lAhA liidhaa| 2189 savata 1784 jeThameM rANai ajaisI sodA vArUnU proLapAta kiyo citodd|| 2190 mahapairA dhavavADiya dhadhavADAsU citoDa jAya sAgA rANAnU rijhAya gAva DhokaLiyo liyo savata 1553 sAsaNa pAyo / 2191 mULIrai dhaNI soDhai ratana UgA-AthaviyA tAIM mIsaNa paravatanU kor3apasAva * diyo pacAsa lAkha nagada, pacAsa lAkharo bharaNo nai lAkha rupiyAro mAla navainagara vAI soDhInU meliyo| Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [181 2192-2212] cAraNAMrI vAtAM 2192 gAva rADaharo dugahado mahireLaNa rAyapALa dhUhaDiyAro datta caMda paayo| 2193. mahAvaDa nikasa kAchelAnU kUpai malInAyota diyo / 2194. kapAra taLAva maDAvara kAchelAro vIta jIvaNa sAdU kUpaijI khinnaayo| 2195. rANe paratApa lakhA vAraTanU gAva manasuo diyo| 2196 kaviyo gagAdAsa rUpasighota gAva vAsaNIsU uTha goDa vIThaLadAsajI kanAsU gAva kubhAriyo tAvApatra diyo| 2197 rAvata vaLU nagara huvo jiNa devAnU gAva muDaravaLo diyo / 2198 gAva dhUdhAura rAvata khImakaraNa jaitamAlota rohar3iyA kAnhanU diino| 2199 gAva bora rAvata khImakaraNa jaitamAlota cAraNa kUpAnU diyo / 2200 gAva par3aganai vaDagAva sAsaNa cAraNAnU gAva kuhADI AsiyA dalA sobhAvatanU deva. rAma megharAjota diyo| 2201 gAva DoDavADiyo sakta 1691 devar3e caturai cAraNa patA jodhAvatanU diyo| 2202. gAva jAlaher3o devaDA rAva mAnasiMgha, dUdA, akhairAjota, jagamotaro data __ cAraNa tribhavaNanU / 2203 gAva puLiyo rAva suratANa bhANarai diyo| 2204 mahiyAriyA likhamIdAsanU rAvajI mAdhosiMghajI coIsa gAvAsU tuNapura diyo| 2205 koTAra rAva mAdhosiMgha cauIsa gAvAsU tuNapura lakhamIdAsa mahiyAriyAnU diyo| 2206 mIsaNa IsaradAsanU gAva bATAsU hIraNA kavarapadai bhoja divI hADAvA nega diyo / 2207 ThIkariyo mihaDU vaLUnU rAvarAjA catrasALajI diyo / 2208 nIlarAhaDo kaviyA gagAdAsajIrai paTai huto so zrIjI umedasiMghajI mihaDavAnU diyo / 2209 bArA gAvasU gAva hiraNA mIsaNa IsaradAsanU diyo bhoja kavarapadai bUdIrA nega diyaa| 2210 kaviyo gagAdAsa rUpasiMghota vAsaNIsU uTha gauDa vIThaLadAsanU rijhAya gAva kubhAriyo mAlapurAro sAsaNa pAyo / 2211. iNanU gAva moraTahUko rAjA bhoja sAsaNa diyo. nIlahaDo paTai diyo| . 2212 sesapurI bAbI vanabA - maiM bUdIrA rAvarAjArA diyoDA gAva sargeliyA bhAvUnU / Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182] vAMkIdAsarI khyAta [2213-2228 2213 mIsaNanU sAsaNa khaDelA khaDIso aka, purarA ghoDA do vUdIrI haIna gAMva hariyANA hADAro diyodd'o| 2214. cAvar3a pUjai vanaralota sAsaNa devarA haraNa diyo| 2215. rAva gAra kachameM tUverAnU sATha sAsaNa diyA / 2216. moro 1, saMgrAvaDo 2, pIpAra guDo 3, mANako 4 -- ityAdika gAMva kala harArA ghANAvArame vihAriyArA diyoddaa| 2217 harabhamaro pAtala, pAMtalaro dAso, dAsAro bhAkharasI jiNa gAva AgaDAUo rohaDiyAnU diyo| 2218 dUdA jodhAvata kanai vAraTa pAto maharAjota khorIsUM gayo jada cAraNavAsa dUdaijI pAtAjInU diyo| 2219 nAgoraro gAva Deharavo sUMDAyacAMnU rANai sagara udaisiMghota diyo / 2220. saravADara paraganai gAMva guMdALI bhAdAyU~ paramArA diyo / 2221 sekhAvata manoharapurarai rAva pAlAvata vAraTa giradharadAsana goviMdapuro diyo. bhUdharadAsanU haNamatiyo diyo, kesavadAsajInUM kisanapuro diyo, vanamALI dAsajInUM kalyANapuro diyo| 2222. kachavAha rUpasI vairAgara kaviyA alUjInU gAMva jasarANo sAsaNa kara diyo. so mAroTharA geDAM jasarANo vaitALIsa javata rAkhiyo. pachai mer3atiyA rughanAthasiMghajInU mAroTha paTai huI jada rughanAyasiMghajI jasarANo kaviyAnUM diyo| 2223 makarANAro ghaNI kacharo karamacaMdota jiNa caurAsI gAvarI cauthAI cAraNa, bhATA, bAmaNAMnU diyaa| 2224. haraLAyAM vaghAuDai ghoDAraNiya dAsor3I bhojA ratanU hai / 2225. mIsaNa aNaMdanU ghAyalajI poLapAta kiyo / bhATa 2226. rAjorA bhATAnU suratANapuro vedaLArA rAvaro diyor3o hai, surajaNiyAvAsa rANAjIro diyor3o hai|| 2227. TAka jAtarA bhATa jyA mAhe pALUpotA sekhAvatAMrA tATIsevI / 2228. TAka viSNudAsota rAjAvatAMrA tATIsevI. TAka kALU karamasIrA narUkArA taattiisevii| Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakIrNaka aura musalamAnAMrI vAtAM prakIrNaka 2229. aka sau turI akai divasa sUrai sapalANa diyA, jaThai galUDiyo sUro nagarAja hAsAvataro jiNa dina diyA / 2229-2244 ] [ 183 mevADaro gAva AdoLo bhojagAnU so ghoDA aka 2230. magato osavALa osavALAro hai jiko vIkAnerame bhyAriyoM kahAvai / 2231. mrataka osavALa Age jhAlara bajAvai. uvai osavALa uvAnU pupparo dai / musalamAna 2232. najUmiyAM agAU najUmarI kitAbAme likhiyo ho - Akhara jamAnAro paigaMbara sutara savAra hosI / 2233. so muhammada huvo makkAsa kuresI tIna se teraha muhammadarai sAtha madIne AyA. uve zekha muhajara kahAyA / 2234. agAU najUmiyA kitAba me likhiyo ho ittA varasAM Akhara paigabara janamasI, sutura savAra hosI / 2235. nabiyAmeM sutara savAra mahamada huvo / 2236. najUmiyA pramukha mechA jyAro vacana hai - AsamAnarI jabarI dekho masUrAnna khAnA vALo, oTho dUdha pIbA vALo arabaro AdamI AparI kivI kitAbaro jahAname mata calAvaNa lAgo / 2237. maulavI igyArai kabIlA sahita mahasada sAthai madIne Aya vasiyA / 2238 tIhAmA gAvaro vAsI mahamada paigabara makkAsU mahamadarai sAtha AyA madIna uvai sekha muhAjara madInArA sekha anasArI kahAvai mahamadarI umata / 2239 madInArA sekha anasArI kahAvai / 2240 duhu kutuva AsamAnarA AdhAra hai - najUmI kahai / 2241 javanArA najUmame kahai hai - AsamAnaro bAramo hai so buraja kharabUjA hai lakIra jyU yU AsamAnarai buraja hai rAsaro nAva vuraja jAvanyA / 2243. makkAro nAma arabIme asaraba / 2244. madInAro nAma vatahA / 2242 musalamAnarai kitAbAmeM likhe hai - agarejArai Age rUmaro pAtasAha bhAji hilabame jAvasI, parcha imAma mahadI husI, kittAhIka varasa pAtasAhI karasI, pachai agarejArai hAtha o sahIda pachai kayAmata husI / Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184] vAMkIdAsarI khyAta [2245-2260 2245 muhamada muvA pachai chaTai mahInai khAtUna jannata huii| 2246 murakaba saipura kaivarArI laDAIme mahamadarai Ayo ho so mahamada mubAM parcha ghAsa dANo pANI taja tIjai dina muvo| 2247 alIrA khudA na me dAnama aja khudA jado na me dAnama / 2248 ahamada mahamUda au doya nAma pekavararA pharestA paDhe. mahamada o nAma paigavararo jamI UpararA loka paDhe / 2249 phAra kalItA o mahamadaro nAMva toretame hai, yAjuna mAjuna o nAva mahamadaro ajIlame hai| 2250. maihama navInai vaDai pIra kiNanU hI sarApa na diyo muhammada Isama, avula ___ vAsuma lakava, mustaphA khitAva / 2251 sUrata nUra 1, sUrata phijara 2, sUrata ikhalAsa 3, sUrata tulavara 4 ityAdIka sUratAM kurAname hai| 2252. kurAname khudA kahai hai - bola mahamada khudA 1, khudA kisIse paidA huvA nahI 2, khudAsU koI paidA huvA nahI 3, jAta jamAtasU pAka khudA 4 / 2253 kurAname kahai hai - rojA rAkhai, namAja paDhe, nita khudAro jikara karai so khudA kahai, mhAro vdo| 2254 kurAname kahai hai - musalamAnarI triyA vidhavA huvAM pachai maname Ave to cyAra mahInA dasA dinA pachai anya purasasU nikA karai, dUsaNa nahI / 2255 sekha, mugala, paThANa - tIna khAMpArai A rIta hai - kurANarI agyA mujava pitAro cALIso kara avRddhA mAtAnU putra jAya kahai - mhAro pitA thAro bharatAra mara gayo uNa mAthai ImAna rAkha tU vaiThI rahai to bhalA hI, nahI to thArA maname Avai jiNasUM nikA kara pachai uNarImAtArai maname Avai jyU krai| 2256. aLI jIvatA khAtUna janamatA mara gayI jiNasU saIdAra A rIta nahI / 2257 musaLamAnArai kaha hai kinAvame - purakha AparI triyAsU bhoga karai gudA tarapha to uNasU kiyo tikA so TUTa jAvai / 2258. yavanarai cALIsa hAtha kapaDo cAhIjai mrataka sarIrame. janAjA kahai mrataka rathInU yavana / 2259 IdulajuhA vakarIdaro nAma Idulaphitara rojA Idaro naam| . 2260 citra likhaNo, mUrata vaNAvaNI musaLamAnArai manai hai / Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2261-2271] musalamAnAMrI vAtAM [ 185 2261, yamanarA pAtasAharI beTI parIjAdI, balakisa nAma, jiNanU pAtasAha sulemAna prnniyo| 2262. balakisarI bhuvArI najara ghaNI dUra pahucatI UcI jAyagA mAthai baiThI nigA rAkhatI, kittAIka kosA najara pahoMcatI para cakrarI khabara detI. aka samai satruvA vRkSa kATi hAthameM le liyA iNa dekhi bhAI pAta jiNAnU kahyovRkSAro lasakara Avai hai uNa vAta na mAnI para cakra saharame Ayo phatai pAya Ubho balakisarI bhuAnU pakaDI pUchiyo - ittI rosanI casamarI kiNa kAraNasU iNa kahyo - pahalA mhArI mA AkhAme suramo ghAliyo jiNasU dUra najara doDai satruvA iNarI AkhA kADhi nigai kIvI AkhArai heTai suramAro daLa jamiyoDo ho| 2263 yAkUta jajIrAme AdamanU khudA paidA kiyA uTha gehU paidA kiyo uThAsU kADhi saranadIpa jajIrAmeM AdamanU rAkhiyo / 2264. yAkUta jajIrAme rUmarA pAtasAharo amala hai Agai turagArI vaDhI Aphata hutI iNa jjiiraame| 2265 atha yavanArA tIrtha likhate - makko 1, madIno 2, karabalo 3, bagadAda 4, sthAna japha 5, kAjamaina 6, masahada 7, rukanAvAda 8, vaitulamukaddasa 9, takhata rakhula AlamIna 10, kohanUra 11, damiska 12, kohe luvanAna 13 / / 2266 atha navI pIrA pramukha yavanAro prasaga dolatAvAdaro jAme pIra jarajarI jara vakasa 1, dolatAvAdarai kilAme pIra sAkaDai sulatAna 2, auragAbAdame pIra burahAnuddIna 3, alacapurame pIra rahamAna sAdulA 4, giDadame pIra bAbA pharIda 5, alavarame pIra ImAnasAha 6, vAsamame pIra dAvalasAha dariyAI 7, haidarAvAdame muratajA alI 8, miracame pIra mIdAsamattA 9, pUnAme sekha salAuddIna 10, pUnAmeM burahAnasAha 11, vIjApurame pIra amInuddIna AlA 12, najaravAgame pIra AmAnasAha 13 / 2267 gorA 1, kaladara 2, kutaba 3, abadAla 4 -- ityAdIka avaliyArA bheda hai / 2268 auliyAkI karAmAta paiabarakI moja jo kahAvai lAta mannAta ujAtI tInU vota makAme hotii| 2269 nAsIruddIna cirAka dihalavI dilI avaliyA huvA hai / 2270 suratAna tArakIna kutuba sAhiba donU murIda khAjA muiinuddiinraa| 2271 nAgora hIrAvADIrI pausALAme hamInuddIna rahyA tiNa jatIrA bhekhameM Umara pUrI karI iNanU daphanAyo hamInuddIna nAgorI / Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6866 vAMkIdAsarI khyAta [ 2272-2284 2272. sekha hamIduddIna rehAnI 1, sekha hamIduddIna khohI 2, sekha hamIduddIna khAlisa 3, seva hamIduddIna muvailisa 4, sekha hamIduddIna kAsAlesa 5 - yAM hamIdArI railata nAgoramaM huI sekha hamIduddIna nAgorIrI railata dilIme huI javana kahai sAtU hamIdArI relata nAgorame hotI to nAgora khurda makko hoya jAto / 2273. khAjAjIrai caurAsI sAgirda jyA mAha tarakInajI giNIjai sArAsU choTA / 2274 khAjaijI sulatAna, sulatAna tArakIna kahi vataLAyA aratha pAtasAha tyAgiyUkA / 2275 khAjaijI jamAna sahita namAjame rajU hote jada tArakInajI imAma hote namAja gujarA maravA davA mAgi Uco jovate jada arasako kAg2aro sArAkai najara Avato o bheda pAya khAjaijI sulatAna tArakInanU kahyo - tuma hamako Thage so hama ApakA sAgirda na kiyA Apa hamAre sAgirda hoya ne phera kahyo - tumArI aulAda ara hamArI olAdakai parasapara paraNIjaNA paraNAvaNA hohigA / 2276. khAjAjIrA potA nai khAjA jIrA mujAvara sArA sIyA hoya gayA hamai Age cyAra vArI hutA / 2277 gujarAtame turakiyA voharA sArA sIyA hai musalamAna kaheM - sIyArai mukara dolata hoya, sunnI phataina sIva hoya / 2278 ilavarasyAI ramUlasyArI gAdI hinIphasyA, hinIphasyArI gAdI phidAhasana, phidA manasU khalanA kIvI rAvarAjA vakhatA varasigha / 2279 pAtasAha lodI vahalolakhA jiNa mulatAname molavI sekha yUsaphanUM beTI paraNAya divI ne kahyo - vanya bhAga mhArI beTIro jiNarai iso vidyAvAna bharatAra | 2280 mitrame lakArI saiyadArI mAnatA visesa hai / 2281 amAna hajarata aghAsakU lakhanaUro navAva vimesa mAnai / mahadI 2282 pUravame jIvaNapura sahara jaThai mahadI huvo navIata mahamada Upara khatama huI. va valAyata mahUdI Upara khatama huI / 2283 mahadavI kahai - kurAName Ayata hai mahamadakI railatasUM nava se pAca varasAM mahUdI dAvo karanI / 2284. kitAvame mahadI kaha~ - jiNa duniyA me mahamadanU bhejiyo uNaro bhejiyor3o hU hI duniyAme Ayo chU / Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2285-2297 ] musalamAnAMrI vAtAM [ 287 2285. navAja gujAranai hAtha pasArai nahI mahadavI / 2286. ramajAnarI sattAIsavI tArIkha sArI tArIkhAme uttama mAne / 2287. dUjA musaLamAna sArA mahInArI sattAIsavI tArIkha uttama ginu / 2288 mahadI nAvame baiThA tarIrai rAha kiNahI vilAyatanU jAvai iNarA murIda nAva baiThA kitAIka kosa gayA nAva' dariyAvame DolaNa lAgI nAvame baiThA jikA dhUjiyA. mahadI kahyo- yUnasa paigavaranU macchI sAta dinA peTame rAkhiyo, pachai khudArI AgyA ugaLa diyo, monU nivAjasa huI nahI jada vahI huI - mahadIro tonU dIdAra hosI iNa vacananU sAco karaNa khudA nAvanU UcI karai hai, macchI jaLa mAhesU paravata parimita sarIra jAhira kiyo hai so monU dekhI jalame lIna hoya jAsI, nAva DulanI raha jyAsI yUhIja huvo / 2289 mahadIrI aulAdasU Ala bahota hai mahadIrai vaMsarA pIrajAdA kanai mahadaviyArA dinarI kitAva hai| 2290 paThANa mahadavI visesa hai / 2291 kurANarA hadIsarA sarArI viddata meTaNa mahadI janamiyo- mahadavI kahai / 2292 mahadavI daravesAro thAna dAyaro kahAvai, takiyo kahAvai nahI / 2293 gujarAtame mahadavI ghaNA rahai dikhaName ghaNA rAmarAjArA desame. desame mahadavI hai| 2294. kapaDA vagerai cIjAro vyApAra jyAdA krai| 2295 rAtaro bhajana visesa karai IrAnI tUrAnI gairamahadI kahai mahadaviyAnU / 2296 haidarAvAdarA navAvarai kAnaDI vegama uNaro guru maulavI mahadaviyA mAriyo. cadUlAla haidarAvAda mAhesU loka caDhAyo mahadaviyAro gAva catura guDA mAthai gayo mahadI mAriyA gayA lAkhA rupiyArI dolata luTANI / paThANa 2297 vanI isarAila yUsapharo bhAI jiNarai vasarA paThANa - paThANarI jAta likhate - rUrI 1, saravAnI 2, kiravAnI 3, lodI 4, bAbara 5, gilajI 6, . mIrAjI 7, topA 8, karamalI 9, karalI 10, laMgA 11, mohA 12, amAlajaI 13, IsapajaI 14, mahamadajaI 15, bArakajaI 16, sadojaI 17, kamAlajaI 18, dabAjaI 19, kAkaDajaI 20, toAjaI 21, usatarAnI 22, samAnI 23, gorI 24, khilajI 25, Akoja 26, umarabela 27, ApharIdI 28, khaddaka 29, bagasa 30, nUrajaI 31, lohAnI 32, bAbI 33; Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188] vAMkIdAsarI khyAta [2298-2310 vihArI 34, paNI 35, gajaphUra 36, taranI 37, musAkhela 38, budailavAra 39, dilAjAka 40 / 2298 aka samai hasanavasarI 1, vIvIrA viyA 2, sekhamakI kabalakI 3, mAlika dInAra 4 -- cyArU avaliyAro milabo huvo ho / 2299 paNI paThANArI vAvana kheLa hai / 2300 paNI serasAharai bakhataro hai vilAyatasU hiMdame AyA / 2301 paNI nAgaDa bhAI hai| sIdI 2302 abara kavara ayAja rayAja bagerai sIdiyArA nAma hai / 2303. ayAjanU keI kaha sIdI keI kahai kasamIrarA rAjAro kavara, khUbasUrata / - . khvAjaijAdA 2304. kAsamIrarA uThiyoDA musaLamAna khvAjaijAdA kahAvai / turakArI jAta 2305 ujamaka 1, kilamAka 2, kajalavAsa 3, tAjI 4, cagejakhAnI 5, hastara khAnI 6, sIrAnI 7, Uva 8, mugala 9, cikatA 10, guragAnI 11, suvatagI 12 / alAuddIna khilcii| 2306 alAuddIna kaho - goDa 1, coLa 2, gAjaNo 3, kanoja 4, marahaTa 5, palAr3a 6, siMdha sapAdala 7, gUjara 8, soraTha 9, mALavo 10, caderI 11, mAMDava 12, sAragapura 13, raNathabhora 14, citoDa 15, nAgora 16, maNipura 17, matharA 18, ataraveda 19, kAkapura 20, bhujapura 21, uDIso 22, hiMdusathAna 23, jALaghara 24, kasamIra 25, kAmarU 26, himAcaLa 27, khurAsANa 28, ThaThA 29, mulatANa 30, cINa 31, bhoTa 32, tilaga 33, vaga 34, vidarabha 35 - ityAdika ThikANA alAuddIna jIto / 2307 tuvAM batai hiMduAM gamiyAM na jAya 20 vatai huta / 2308 raLiyo bhAyala AgevANa hoya bhInamAla mAthai alAuddInarI phoja le gayo paitALIsa hajAra zrImALiyArA ghara dhanADhya cahuvANArI vaNAyI brhmpurii| 2309 devagirirai rAjA rAmade veTI divI alAuddInanU / 2310. alAuddIna gilacI loka khilacI kahai / Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2311-2321] musalamAnAMrI vAtAM taimUra 2311 amIra tihamUra balakha saharameM pATa baiTho / 2312 amIra tihamUraro beTo mIrAsAha sAhajAdo thako muvo / 2313. jAta mugala baralAsa nakha cakatA gorgaa| bAbara 2314 hiMdaro pAtasAha lodI ibrAhIma, sulatAna sikadararo beTo, sulatAna baha lolaro poto, jiNanU bAbara maariyo| 2315 sulatAna ibrAhIma dAnA vajIranU mAriyo, anaharakhA kAkAnU udAsa kiyo, kola toDana lAgo, jhUTha bolaNa lAgo, dArU piyai tho, para striyAsU gavana karato, jagatanU berAjI kiyo. bAbara jisI Aphata ibrAhIma mAthai aayii| 2316 pAMca hajAra barakadAra, vArai hajAra savAra ujabaka mugalArA sAtha le kAbulasU pANIpata Ayo uThe hI sulatAna ibrAhIma Ayo. sAta hajAra paThANAsU kheta paDiyo sulatAna ibrAhIma phatai bAbararI huii| 2317. bIkAnera, sirohI, meDato, gAguraNa, bUdI, bhIlavADo, AMbera, mevADa, mALavo, rAyaseNa, caderiyArA ThikANArA mAlaka, ajamerarA jamIdAra, mevAr3aro loka...sU sAgai sIkarI bAbarasU jaga kiyo jodhapuraro dhaNI sAtha nahI huto jiNasU phatai huI nahI sAgA rANArI sulatAna ibrAhImaro sAhajAdo, DUgarapuraro rAvaLa - maiM piNa sAgA rANA kanai hutaa| 2318. serasAha tamAma paThANAsU ako kara vihAra desama phisAda kivI dilIro rAha baMda kiyo humAyU meM samAcAra suNa cAkarArI salAha lopI, varasAtameM serasAhasa jaga karaNa cAliyo serasAha jaga kari jaNa.nai khisa gayo parcha pAchalI rAta prabhAtaro pAchaDI Upara Aya paDiyo humAyU sabhAya sakiyo nahI kavIlA choDa bhAgo nITha lAghi nITha baciyo ghaNo loga nadIme DUba muvo| 2319. mALavA-gujarAtameM, bagAlameM pahalai humAyUro amala hoya gayo ho gujarAtarA thANA choDa humAyUro bhAI mirajA asakarI jAya serasAhasU miLiyo / 2320 humAyU dilI Ayo bhAyArI phUTasU nai serasAharA DarasU siMdhameM gayo bhAI iNaro lAhora pAtasAha hoya baittho| 2321. serasAha dilI Aya pAtasAha huvo pachai lAhora gayo lArai ghara mAhasa humAyUrA bhAyAnU kADha diyA siMdha mulatAnAM I jabata kivii| Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190] cAMkIdAsarI khyAta [2322-2331 2322 humAyU siMghasU rAva mAladejIro bulAyo phaLovI cirAI Ayo vAta dagA bharI dekhI umarakoTana gayo pachai siMdha lAghi IrAname isapAhana gayo / 2323 Ira, narai pAtasAha khadhAra gajanI kAvulame badakhasAM humAyUro amala karAya diyo / 2324 gujarAta ghagha viNa sau desa laDi-laDi liyA serasAha / 2325 kALijararai gaDha lAgo serasAha urar3a Agho gayo gaDha mAhalA hallArai vakhata sorarA hokA uparasU nAkhiyA nIce sAra huto sU ArA paDanAsU bhabhakiyo sorasU vaLa serasAha muvo| 2326 seramAha sAco, sILavata, Adila, neka, nItavata, khabaradAra avaliyo raitaro pIhara, sipAharo mitra, cAkarA Upara miharavAna vaDo pAtasAha huvo / 2327 / pATa isalAmasAha baiTho baDo pAtasAha huvo so desa vAre pajavaname rahyA. iNa muvA iNara pATa iNaro beTo gaDha gavAlera baiTho pachai iNa DAvar3Aro mAmo serasAharo bhatIja nai jamAI so isalAmasAharA veTAnU mAra gAdI baiTho jiNasU dilI, lAhorame se rasAharA bhatIjajavAI pAtasAha hoya baiThA pUrabarA ThoDa-ThoDa judA-jadA paThANa Apa mata havA jada pAtasAha hamAya soLe varasaro vikho kADha dilI Upara Ayo. sikaMdarasAha jaMga karaNa Ayo. so jagame ghaNA paThANa marAya bhAgo / 2328 humAyUM dilI Aya takhata vaiTho kitoIka kanalo desa jabata kiyo sikaMdara sAha lAhorarA pahADAmeM paiTho iNa Upara sAhajAdo akavara nai baharAmakhA huvA jAya lAhora livI pahAr3AM Upara calAyA uNa samai pAtasAha humAyU dilI purANIrA koTarI maiDItUM paDi muvo A khabara lAhora pahocI kalA norame akabara takhata baittho| 2329 dilIme sUvai umarAva humAyUrA hutaa| 2330 gavALera mavArajasAha adalI pAtasAha hato tiNarai sAro calaNa vANiyA hema DhUsararo huto tiko vaDo dAtAra, jUjhAra siradAra huto tiNa vaDI-vaDI laDAyA karI paThANa jera kiyA mavArajasAha dukhI huto jiNasU vaDo sAmAna kari daLa vaLa kari hemU DhUsara dilI Upara Ayo / 2331 dilItUM akabararA UmarAva daLa le hemu sAmA AyA yuddha huvo Akhara hemU jIto akavararA umarAva humAyUrI lotha le, pAtasAharA kabIlA le, akabararI tarapha cAliyA hemU dilIme amala kiyo mavArajasAharai pUta nahI ho nai Apa cAkara nahI huto jiNasU hemU DhUsara dilI takhata baiTho rAjA vikramAjIta kahAyo o khitAva pAyo / Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2332-2344 | musalamAnAMrI vAtAM [ 191 2332. A khavara pAya akavara Age phoja melI dilI tarapha vaharAmakhAMrI salAha udI akabara pAchai Avai hemUnU khabara huI uNa samai hemU kanai pacAsa hajAra savAra, vIsa hajAra pALA, hajAra hAthI, hajAra gADI topakhAnArI / 2333 akabaranUM dUra jANi masalata cUki topakhAno akabararI phoja sAmo pahalA vahIra kiyo so topakhAno dilIsU tIna kosa pANIpata pAyo hemU caDhaNarI tyArI karato ho uNa samai akavararI phojarA haroLa halakAra kari ajANiyA topakhAnA mAthai Aya paDiyA loka topakhAno choDa bhAgo / 2334 pAtasAha akabara AparI jaNaNInU kAdha diyo ho / 2335 sipahasAlAra khAnakhAnAro khitAba / 2336. sipahasAlAra o khitAba khAnakhAnAne akabara diyo / 2337 mumAraja nAma pahalavAnaro hai mumArajuddInakhA khAnakhAnAro khitAba hai / 2338 aMtajAdulamulaka khitAba khAnakhAnAro atabhujarI aMtajAda kahAvai / 2339. umdatulamulaka rAjA ToDaramalaro khitAba / 2340 savata 990 pAtasAha akavara phiragarA pAtasAha kanai sayyada mujaphpharanU vakIla meliyo, khata likha dIno, torAta ajIla jabUra A kitAvAro tarajumo magAyo / 2341 sipahasAlAra khAnakhAnAro khitAva mumAraja pahalavAna mumArajuddIna khAnakhAnAro nAma / 2342 vIravala mArANo jada pAtasAha akabara kasamIra hutA khAnakhA gujarAtame hutA khAnakhAnU khata inAyata kiyo akabara jiName likhiyo - mhArI sabhAnU najara lAgI jiNasU mhArI sabhArI jeba vIravala mArANo hU vIravalarI lotha kA le bALato to uNarI cAkarIsU uriNa hoto khudA - tAlArI RpAsU vIrabala monUM miLiyo ho mhArA dila mAhalI bAta bAhara ANato dAru jyU mhArA sukhanabANa savAraNanU khurAsANa huto vIrabala jIva tana rupa mAgiyoDo paDa tyajane do adhala paDadA monU hameM sAmo kanaisU nivAjasa pAyA karo hU to phAyadA lebo baru hamesA khudArI maharasU mhArI najara to mAthai paDe mhArA jalAla mahalaro tU thabha hai vIrabalaro jIva tana rUpa mAgiyoDo paDado tyaja adhala paDadAme dAkhala huvo / 2343 pesavA agasara khitAba hai / 2344 bar3I phoja jaisa jAvanyA / Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192] vAMkIdAsarI khyAta [2345-2354 2345 khAnakhAnArI araja kasamIra AyI gujarAtaro mAlaka mujaphphara gujarAtI cALIsa hajAra savA rAro dhaNI jagame pakaDa kaida kiyo hai sekha ibrAhImakhA sIkara vALanU aThai melasI so o sUbo uNanU bhoLAyanai hU dikhaNa mAthai jaauu| 2346 cyAra gujarAtarA umarAva jyAnU mai vacana diyA hai so uvAnU navAjasa kIjai. jAma' khagAra 1, Udo 2, jagannAtha 3, sAhimakhA 4. Apa dikhaNarA hAthI magAyA so durasta piNa pratIta vALA hAthI - mahAvata aTha melaje sAtha hAthI mela demU / 2347 pAtasAha akabara verAjI huvo khAnakhAnAsU jada khAnAkhAna rAva kalyANarai saraNa vIkAnera Ayo huto| 2348 akavara kasamIrame jada khavara makkArI haja karaNa musaLamAna jAtA hA hiMdasU jyAna valocA luTiyA. A vAta suNatA hI akavara nAka saLa ghAliyo tIrai mAra vaphAdAra rAjA vIravala balocAM mAthai vidA hoto huvo| 2349 nIrAha 1, vijo 2 vagerai cyAra ThikANA javara balocArA vaDA pahAr3ArA gherame rAjA vIravala phoja le gayo pahADArA ghATA bhAjiyA balocAnU mAriyA pakaDiyA, gAva lUTiyo phoja dhanasU abharI huI phatai kara pAchI valI baloca pahADA caDhiyA. ghATA vada kiyA mAragame khADA khaNiyA phoja le vIravala ghATAme Ayo jada tIra, goLI, gophaNAsU patthara valoca' lAvatA huvA bhAThArI lAga vIravara muvo sipAha vesumAra mArANo A bAta suNa akabara rAjA ToDaramalanU jaisa de nai vidA kiyo iNa balocAro desa le liyo balocArA ThikANA todd'iyaa| 2350. tirIha 1, vijora 2, kikalI 3, datora 4-a cyAra ThikANA balocArA jaisa vaDI phoja, tIrAha, taravArA, AchI ghaDIjai hai / 2351. mirajo saraphuddIna alavara kiledAra huto, akavararo umarAva AverarA rAjArA bhAIveTA doya saraphuddIna pkddiyaa| 2352. ghosArA DerA bhagotasiMghajI, jaimalajI, jagamAlajI, AsakaraNajI vagere sAta kachavAhA pAtasAha akabararA pagA laagaa| 2353 mAhama nagA nAmA akavararI dhAya jiNarI mAraphata saibhararA DerA kachavAhA akabaranU DoLo diyo| 2354 doya vaDI novata, doya vaDI dega rakavAI ghaDiyAla, sonArI pIlasoja, rupArA kiMvADa citoDasU ANa akavara ajamera khvAjajIrai bheTa kiyaa| Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2355-2366 ] musalamAnAMrI vAtAM [ 163 2355 jorAgaDha akabararA umarAvA liyo jada rAjA vIrasiMgha gaDhapatIrI rANI kaLAvatI bhalI tarai gaDha bhilatA kAma AyI. AU gaDha hama nAgapura heTa hai / 2356 pAtasAha akabarara vAraha sUbA hutaa| 2357 bhArataro tarajumo phArasIme akabara karAyo, nAma rajavanAmo rasAyaNarA sonArI lAkhA moharA akabara paDAya aka hI oriyAme rAkhI hutI, Akharavata dAna sAru akabara akasamAta mara gayo jahAgIra vAgI thako prayAgameM hato moharA dharI hIja rahI dhare dharAye raha gaye, caukuTe ara goLa / 2358 akavara kuTavALAnU likhiyo - lugAInU ghoDA mAthai caDhaNa mata diijo| 2356 vina ghagaro nagaro gaye, akabara sAha jalAla / lAla kahai ika tAlama, bhaye virANe mAla / / 2360 savata 1678 sAhajAdA khurama bhIva sIsodiyAnU meDato diraayo| 2361 rAjA Ido rADa savata 1661 kAtI sudame bhIma paravejasU mohabatakhAsU jaga kara kAma Ayo khurama Agai / 2362 bhIvarai kuvara kisanasiMgha meDatai rAmasaraNa huvo| 2363 savata 1683 paraveja vurahAnapura muvo / 2364 dasahajArI dArAsikoha navahajArI sAhasujo navahajArI auragajeba. pAca hajArI muraadvks| 2365 sAhajAdA dArAsikoharo beTo sulemAna sikoha / 2366 harivasaro, yogavAsisTaro, sihAsaNavattIsI vararuci kRta jiNaro phArasIme tarajumo dArAsikoha karAyo nAma gulapasA grantha rAjAvaLI misra vidyAdhara Rta, grantha rAjataragiNI paDita rughanAtha krata phArasImeM tarajumo dArAsikoha kraayo| 2367 zrImata bhAgavataro hI phArasIme tarajumo dArAsikoha karAyo rANA ratanasenaro nai padamAvatIro ahavAla phArasIme karAyo dArAsikoha. nAma kitAbaro rtnsen-pdmaavtii| 2368 bhidAriya rAjA oragajebanU cAbaLa pagAra vatAyI uNarA cAbaLa utari dhoLa pura A oragajeba jaga kiyo sAhajahArI phojasU / / 2366 dhoLapurarA jhagaDAmeM goLAsU paji hAthI bhAgo, cAvaLame paiTho oragajebaro sAhajAdo jahAdArasAha huto so cAbaLarA pANIme DUba muvo| Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 2370-2384 164 ] bAMkIdAsarI khyAta 2370. gumA vIvI noragajebarai marajIrI vegama hutI / 2371 savata 1673 rA phAguNa suda 1 oragajeba phota huvo / 2372. nAdirasAharo vakIla dilI ho uNa nAdirasAhunU likhiyo - vegA padhArije mAragame kATo bhATo hai nahI / 2373 nAdara pAtasAhanU mahamadasAha mirajA kahato mahamadasAhanU nAdarasAha mirajo kahato | 2374 IrAniyA dhana vAstai dilIrI jAyagAvA ati UDI khaNI, jamIrA hADa kADha liyA hA / 2375. ahamadasAha durAnI lAla kilAme vilAyatI yAkUbakhAnU rAkhiyo pAtasAha alIgohara jada pUravameM huto yAkUbakhA kanai panarai hajAra sipAha huto / 2376 sAhagrAlama nAma alIgohararo hai / 2377 dilIrA hiMduvAnU lAla kilA mAMhalI jAyagAvA pAtasAhI vAga, yAkUbakhAM dikhAyA, jasa liyo / 2378 IbrAhImakhA aura malhArarAva hulakara bhAU sAmala na huvA ajI tai ahamadasAha abadAlI bhAUsu jaga na kiyo / 2376. doyasai topA bAraha hajAra gAradAM ivarAhImakhA tAlakai hutI / 2380 cyAra dastA sAha kanai hutA jumalai cALIsa hajAra asavAra sAha kanai hutA / 2381 hAphija rahamatakhA najImakhA rUhelo, ahamadakhA bagasa lagar3A bAvana hajArI sujA budholo ityAdikA mila bhAUsU jhagaDA kiyA phatai na pAyI ahamadasAha avadAlI madata AyA java na jItA / 2382 dilIsU najadIka sAharI phojasU dikhaNiyArai jaga huvo sAhavasiMgha 1, dattA 2, kAma AyA janakU bharatapura Ayo pesavAnU araja likhI - mhArI madata kIjai nahI to sAha dikhaNa mAyai kamaravadhI karasI / 2383 A bAta suNanai pesavai visvAsarAyanU nai bhAUnU hiMdusthAna mAthai baDI phoja de vidA kiyA dikhaNasU dilI AyA jumA masajida Upara ibarAhImakhA gAradI topA caDhAyI lAla koTame goLA paDaNa lAgA yAkUbakhA marahaTArI bAha lene lAla kilA vArai nisariyo lAla kilAme bhAUro amala huvo. bhAU dikhaNI nArUsakaranU lAla kilA rAkhiyo / 2384 dilI lAla kilAmeM khAsa divANarI chata monArI hutI uvA nAdirasAha lego. Ama divANarI chata rupArI bhAU le lIvI / Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2385-2365 ] musalamAnAMrI vAtAM 165 ] 2385. bhAU dilI nigamabodharA ghATa Upara yagya karAyo. devIrI AgyA huI hamai bhAU pAcho dikhaNanU paro jAvai, dUje mahInai Aya sAhasU jaMga karai to bhAUrI phatai huvai. virAmaNA o vrattAtta bhAUnU suNAyo. bhAU na mAniyo / 2386 sAharI phoja bhAU mAthai aAyI bhAU visavAsarAya sAmA moracA mADiyA. baharAmakhA gAradI ArAvo dAgiyo. ahamadasAharo loga goLAsa ghaNo kheta paDiyo khadhAriyArai bhAjaNarI tAkIda hI. itai sutaranALaro goLo lAga visavAsarAya hAthIrA hodAmeM muvo A khabara pAya bhAU visavAsarAyarai morace jAvaNanU hAthIsU utariyo lokA jANiyo bhAUrai hI sutaranALaro goLo lAgo khadhAriyA ghor3A uThAyA bhAU kAma Ayo. dikhaNI ghaNA mArANA bhAUrI katala bhAU-garadI kahANI / [pAtasAhAM, vajIrAM, nabAbAMrA prasaMga] siMdha 2387 siMdharo miyA nUramahammada jiNaro nAma syAhakulI nAdarasA diyo / 2388 akhairAja 1, hadarAma 2, jagatasiMgha 3, abhajI 4, serasiMghajI 5, mahamada 6, alIpAsa siMdhame Ayo sarAsU nUramahamadaro vddero| 2386 Arai muhamadasyA inAyata phakIranU mAranai jhoka nAmai ThikANo liyo / 2360. syA inAyatanU loga inAyatullA kahai o bAraha sayyadAro murasada ho / 2361 paigabararo kAko mIra hamajA jiNarI aulAdameM baloca hai| 2362 mIra baharAmaro beTo mIra bIjaDa, dUjo mIra sobhadAra. sobhadAraro beTo para mIra phataialI bIjaDarI beTI prnniyo| 2363 ilAyaro dhaNI mADaNota haranAthasiMgha 1, karaNaro dhaNI pAto mohakamasiMgha 2, lADaNaro dhaNI gainU sAkhalo 3, dhIro sahalota 4, mathANiyAra bAraTa jogI dAsa - A pAcA khudAbAdameM mIra vIjaDanai mAriyo / 2364 vIjaDaro beTo mIra abadallA, sobhadArarI beTI paraNiyo abadallAro mIra gulAma, soharAbarai prnniyo| mIra soharAbanU phataialI milavAnU teDiyo - iNa cUka tevaDanai phataialI kanai AvaNa lAgo sorAba jada bairI phataialIrI mA sorAbanU kahAyo-mIra vIjaDanU cUka huvAnU kitA varasa huvA tonU yAda hai ke nahI ? au samAcAra suNa pAcho sorAba vAvaDiyo phataialIsU miliyo nahI / 2365 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 ] bAMkIdAsarI khyAta [ 2366-2407 23e6. sorAva phakIra kahAvai, kAgadAme phakIra likhIjai hai jaIpha hai kaDapa karAve nahI salUka kitAvA suNa haiM, Adala sakhI jisU | 2397 sorAvarai cyAra bhAI, pAcavo Apa oka bhAI mIra sorAvaro UmarakoTa kAma Ayo ho mIra sorAvarA mulakasU dikhaNa haidarAvAda AzramaNo siMdhuro dariyA pacanada mila huvo jikai uttara dAUda- poharA, pUrava jesalamera / pAlaNapura 2318 hayAtakhArai vasarA vihArI pAlaNapurarA dhaNI / 23e6. pAlaNapuraro dIvANa kamAluddIkhA, jiNarai veTo pIrojakhA pIrojakhAro karamakhA pAtara-jAdo pAlaNapura dIvANa huvo jiNa dhadhavADiyA duvArakAdAsanU khAso ghoDo diyo gujarAta padhAratA abhaisiMghajIrA DerA pAlaNapura jada / 2400 dIvANa pIrojakhAro vaDo veTo phataikhA pAlaNapura dIvANa huvo / nAgaura 2401 sana 785 mamasakhA vijaDhulamulakaro beTo gujarAtasU nAgora Aya mAlaka huvo / kAlapI 2402 kALapI musaLamAna kAma AyA jyArI caurAsI gumaTI hai / 2403 javana kahai -pa -pAca pIra jo kALapI jujhanai maratA to kALapI makko huto / lakhanaU 2404 lakhanaUro nabAba gAjUradI haidara jahApanA kahAvai sAta karoDa rupiyAro mulaka lakhanaU heTai huto Agho mulaka agarejA apaNAya liyo sADhI tIna kroDaro mulaka vajIraraM rahato / 2405. hastarajAkhA haidaravegakhA AsaholArai mukhatAra hutA tAsIna 1, aparIna 2, ilayAsa tIna khojA manIjatA AsauddolArai / haidarAvAda 2406 haidarAvAdarA navAvara nava kroDaro mulaka ho kroDa rupiyAro mulaka agarejA mrat ATha koDa rupiyArI paidAsaro mulaka haidarAvAdarA navAvara hai / 2407. baharAI chava haimArI nAgapura heTa hI, dasa heMmArI haidarAvAda heTa hutI hama mArI haidarAvAda heTa hai / Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2408 - 2422 ] phiraMgiyAMrI vAtAM [ 167 2408. haidarAvAda mIra Alama tIna lAkha rupiyA lagAya bhArI taLAva karAyo saharameM jaLaro pura ho gayo / 2406 kanakarI 1, bheLacapura 2 paThANAre paTai hai haidarAvAdarA nabAbarA diyor3A / 2410 haidarAvAda mIra Alama vajIra ho uNaro bhAI mIrasAha TIpUro vajIra huvo / 2411 ghoDora, pareDI, AMsare - a kilA haidarAvAdarA nabAba kanAsU satArAraM dhaNI liyA / TIpU 2412 TIpU AparA desaro dhaMna parAyai desa jAvaNa deto nahI sipAha vagerA iNarA amalame hIja rahatA / F [ phiraMgI ] 2413 agra eja 1, purtagIja 2, viladeja 3, pharAsIsa 4, phiragI 5, DIgamAra 6, gurajI 7, iskATalaiDa 8, jaramanI e, cilabI 10, kutabI 11, usI 12au bAra TopI nisArArI / 2414. cINA paTaNarA nabAbanU agareja kiMga karanATaka kahatA. pache uNaro rAja khosa liyo / 2415 Agai sUratame cyArAro amala huto nabAbaro 1, agarejaro 2, gAyakavADaro 3, pesavAro 4 / 2416 paTaila gavAlera toDiyo jada pApana sAhaba phiragI paTelasU jaga kiyo / 2417. agareja kapatAna misTara Ana skATa sAhaba nai vagalarAmarai molaviyA donU mila haphata akalIma kitAba vaNAyI jiNameM kahe hai kitIka jamI jhaDA heTa, ki pahADa heTa, ki barapha heTai, ki khAramaya, ki AdhArA mAhe, ki jaLa heTa, ki baLiyoDI hai | 2418 pUrabame gagArai taTa kilakatrAsU bAraha kosa ulade jAca cauDo sahara basAyo pharAsIsA pharAsaDAgo sahara basAyo donU saharA adhakosa vIca hai / 2416 pahalA lAlamaDI sahara ho gagArai taTa mahA kALI devI virAjai jaThe sahara kalakatto agarejA vasAyo / 2420 neghaDAlana sAhaba nImacarI chAvaNI muvo / 2429 misaTara maTakalabaro choTo bhAI tAmasa maTakalaba / 2422 ipha avaragesa nAma gavara jelaro, vyAsajI jiNasU miLiyA / Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 ] bAkIdAsarI khyAta [ 2423-2434 2423 pharAsIsa mariyamanU mAne, agareja IsAnU mAna pharAsIsa kahai jamIsU AchI vasata pragaTa huI uNa vasatarI tArIpha nahI, jamIrI tArIpha hai / 2424 agareja kaheM sIpasU motI pragaTa huvai sIpanU cIra motI loka liyai tairI Upara kADyA pavana Upara hai iNanU pAyadAra mata jANo mAsa khANo Ise kitAvame kahyo hai nahI nai the saraba jatuAro mAsa khAvo so kyo ? o prazna kiyo agareja utara diyo - kAsamIriyArai dharamarI kitAvAmeM triyAre mAthai pAga bAdhaNI na kahI hai, piNa kAsamIrame saradI bahota, iNa kAraNasU prathama aka aurata pAga bAdhI, pachai dekhAdekhIsU sArI kAsamIraNiyA pAga vAdhI, harmaM desAtarame rahai jikehI kAsamIraNiyA pAga vAdhai hai, paraparA TherAyI, yU phiragame saradI bahota jiNasU hakImA mAsa khANo agIkAra kiyo, aba desAtarame hI phiragI mAsa khAvai hai / 2425 agareja aka ajamera chAvaNI huto vyApArI so mahA jhUTho ho aka cAkUrai molarA pacAsa rupiyA kahato dUjA cAkuvA jisA uNarai cAkU hutA / 2426 aka kuttArA molarA hajAra rupiyA karato o agareja. do sai rupiyA to ghaNA jagA dhAmiyA hutA / 2427 jaipura agareja rahato asaTarajI jiNage aka hAtha TIpUrI rADamaM goLAsU vaDha gayo ho / 2428. agareja kahai - choTA machanU moTA macha giLa jAvai, choTA machan kyA sukha huvA | 2426 phiragameM DUka padasU vaDo pada kiMgarI hai / 2430. turamanAmo agarejAre vAjo huvai / 2431. vAjA jitarA phiragameM itA vAjA aura vilAyata meM nahI / 2432 agareja huDInU bila hai / 2433 agarejAMraM vIvI mema sAhaba kahAvai / 2434. phiragaNa bIbI mutasaddI agarejanU agIkAra na kareM, jagI agarejanU agIkAra karai / Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [prAcIna itihAsarI vAtAM ] naMda 2435. pATalIputra purai rAjA navanada huvo (? huvA) jyArI lakSmI dAnAbhAvAt gagA tIre pIta pAkhANa huI ajU hai| 2436 jainarA na thAme kaha hai nava hI nada zreNakarA vasame jnmiyaa| 2437 rAjA nadarA ThAvA AdamiyA vanameM pATaLA vrakharI DALa baiThA pakhI nILa TAca, jiNarA mukhameM vinA uddama kiyA laTA paDai, jikA dekhiyA hA. vicAriyo - aTha sahara vasAvaja to iNa sahararA lokanU ApahInU rajaka miLe. pachai sahara [vasAyo] paTaNo kahai musaLamAna ajImAbAda kahai / vikramAditya 2438 vikramArkanU aganI vetALa doya sonArA porasA diyA thA jiNasU jagana anhaNa (2) kiyo ho / 2436 vikramArka sahaja dAnavidhi AratiyAnU hajAra, jiNanU vataLAvai uNanU dasa hajAra, vANI suNa hasa tiNana lAkha, jiNarI vikrama tArIpha phuramAvai uNanU kroDa sonaiyA dirIja / 2440 gaLImeM paDiyo annakaNa jiNanU gajasU utari vikrama mAthai meliyo jada anna - dhiSThAnako lakSmI vara diyo teNa vareNa mALavai durbhikSyAbhAva / 2441 sU gaLIme paDiyo dhAnakaNa gajasU utariyo vikrama mAthai dhariyo. dhAna devatAro vara huvo mALavAme dukALa paDai nahI / vikramAdityanU rAjA sALavAhaNa mAriyo kaThaIka likhai - samudrapALa jogI, jiNa mAriyo keI kahe vikramArkanU sALavAhaNa mAriyo, koI kaha samudrapALa jogI mAriyo / [dhArmika vAtAM] vaidika dharma 2443 gagAjIrai vAhaNa karma, jamanAjIrai vAhaNa maccha / 2444 namakhAra mizrameM sarva tIratha AyA, pusakara prayAga na AyA. aka gura, aka rAjA, tIrathAro jiNasU / 2445 arabudavAsI bhIla mari naLa huyo, bhIlaNI mari damayatI huI, sanyAsI mari hasa huvo| Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200] vAMkIdAsarI khyAta [2446-2462 2446 rAjA sAgara putrAsU ghApo nahI / 2447. rAmacadra dasa hajAra varasa rAja kiyo| 2448. purANa likhe hai - Anai gyAnavApIro jaLa AgalA jugAMme kAsIme loka pIvatA AmeM gyAnaliMga pragaTI loka tribhaga ho jaato| 2446 purANameM kaLapAtara mAna. pUrava mImAMsAme hoNahAra mAna. vedAtame IzvarecchA mAna / 2450. vedAtame vAvana mata hai jyAmeM advaitavAda pravaLa hai / 2451. advaitavAdI cakravartI kahAvai / 2452 soyagakAra yathA soya devadatta / 2453. naiyAyika bhanita mAna savdanU / 2454. seya dIpajvALA smada syAt dIsai na tu vAstava / 2455 mImAMsaka vaiyAkaraNa savdanU nitya mAne / 2456. nyAyarA prAcIna paDitorA matame nai Adhunika paDitArA matame pharaka hai / 2457. dakSiNAtyAkA nyAya, maithilUkA nyAya, baMgAliyUkA nyAyame kahI-kahI pharaka hai| 2458 vaname ATha varasaro khoDo brAmaNaro DAvaDo Ayo uNa samai sivikArUDha samAja sameta kumAraLa bhaTTa uNa vaname Aya nisariyA, iNa DAvaDAsU pUchiyo gAva aThAsU neDo hai ke dUra hai ? jada o boliyo - hU vAlaka chu , khoDo cha , vakariyA vitta hai, dina kiMcita Aya rahyo hai, gAva ati neDo hai jiNasU aje vanameM khaDo cha, akalasa loka Izvarane jANa hai, monU vanameM khaDo dekha gAva ati neDo jANa leNo. iNa DAvaDAna kanai rAkha paDhAya bhaTTa prabhAkara nAma diyo iNaro kumAraLa bhtttt| 2456 kavIra savata panarAsame huvo, dAdU pahalA sau varasA pAtasAha sikadaranUM paraco diyo| jaina-dharma 2460. jinAgamame kaha hai - satrujA Upara dasa koDa munirAja kAtI suda 15 sIdhA / 2461. sArI tIrathAmeM AmAka zreSTha tIratha hai| 2462. jina pratimA jina sarAvI, kahI jinAgama mAMhi / ye jAke dUkhana lage, vadanIya so nAhi / / Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [201 2463-2483] bhaugolika vAtAM 2463. dhuleva rikhabhadeva kesariyAnAtha kahAvai soLa jaNA pharAsI paMkhArA cAkara hai| 2464. doya jaNA doya paMkhA pharAsI sAsatA dhuleva rikhabhadevajIrai calAyavo kareM / 2465. bIiMdriyA trIidriyA prANI kahAvai / 2466 pacedriyA jIva kahAvai / 2467. nakha bhUta kahAvai. anya sattva kahAvai / 2468. aka ghaDIrI sATha paLa, paLarA sATha upapaLa jina mate / 2469 aka varasarA tIna se caupana dina mAnai jinamate / 2470 jinamate pAca barasaro juga mAna / 2471 bharata cakravartI AparI hAtharI mUdarIrA mANakameM AdIsvararI pratimA khudAyI. nAma uNaro mANikya svAmI dakSiNa desame kulApAka nagarI jaThe ajya virAja suvarNadvaya puruSa prasAdAt vijhaka jagata anRNa kiyo| 2472 saiNaka maratA putra mAthai kopa kiyo jiNasU pahalI naraka gayo caurAsI hajAra varasa naraka meM rhsii| 2473 ghara AgaNa Ayo utthe| zrI saiNaka mahArAja // 2474 rAjA saprati mALavesvara huvo| 2475 saulai hajAra mugaTabadha rAjA sevA karatA sapratirI / 2476. savA koDa jinarviva karAyA rAjA saprati / [bhaugolika vAtAM rAjasthAna 2477 jodhapura IdagAha dikhaNa tarapha hai, uttaranU pahADa hai jiNasU / 2478 maDovarame bhairU virAje hai / 2476 paramAra bhavasena rAjArI beTI sejaLadevI hutI sojatameM sejaLarai nAmai sojata sahara basiyo ho| 2480 lADaNU DAhaLiyA rajapUta vasAyo DAhaLiyA pachai johiyA mAlaka havA. joiyA kanAsU mohilA, mohilA kanAsU rAvajI mAladevajI lADaNU ThikANo liyo| 2481 vaDalA jAtarA jATA o gAva vasAyo jiNasU vaDalU nAma pragaTa huvo| 2482 vaDalU pahADIrI guphAme bhUtesvara virAja hai, nadavANA brAmaNa sevA kara hai| 2483. meDatai caturbhujajIrA madira kanai madirarA koTa mAhe sonagaro sUrajamalajI pUjIja hai caturbhujajIrai bhoga lAgoDo thALa sUrajamalajIrai bhoga lAgai, pacha o thALa ThAkurajIrA rasovaDA dAkhala huve / / Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202] cAMkIdAsarI khyAta [24-4-2466 2484 guDAme sonAra ThagArA sagasU Thaga-vidyA karai hai| 2485 guDAro Thaga mahamadiyo karaNATaka mAhesU sADI tIna maNa sono lAyo huto sojatarA DerA vaDA mahArAjarai pagA lAgo assI moharA najara kivI gaDA __ choDa vAta vasiyo AThavArA siradAra sivasiMghajInU manavAra kivI hutI / / 2486 theTU ThagArA ghara vagaDIme hutA jaitAvata sUrajamala vagar3IsU guDA vamiyo jada ThagArA ghara sAthai le gyo| 2487 vagaDIsU Thaga devagaDha jAya vasiyA ghara igyAre sirayArI jAya vsiyaa| 2488 gAva dhAravI koTaDAro hai / 2486 Agai ThaThAro mAraga koTaDA hoya nisarato lAgvAro mAla vahato. dANa koTaDArA dhaNIra ghaNo aavto| 2460 Age bApaDAU nAmai gAva huto uNa jAyagA navo vAhaDamera basiyo doya kuvA tIsa purasa ghaNo pANI, mITho pUThana bhAkhara cha bhAkhara niru kho chai jUno vAhaDabhera jaThe pahADa hai gaDha chai bhAkhararai Adhopharai bhAkhararI girada vArDa kosa pararai chai bhAkharame gaDhame kuvA, taLAva, jharaNA, vAvaDI ghaNA cha bhAkhara nipaTa sajhADo chai thohara, bora, gUdI, gAgaDI, lokasa, gUgaLa nipaTa sajhADo ch| 2461 vAhaDamerathI pacIsa kosa vALeto, pacIsa kosa nIvaLo, tIsa kosa UmarakoTa, vAhaDamerathI kosa chava visALo, tIsa purasa, mITho pANI, traNo / 2462 koTaDo gaDhasU bhAkharI Upara kuvA gaDhame chai, tIsa purasa mITho ghaNo pANI aka kuvo gAvame hai| 2463 phaLodhI kiraDAro johaDa jaThe nAnA prakArarI sugadha Avai loka kahai iName posatA rahe hai| 2464 vALArA pANIsU mahevA me gehU huvai jyA gehUvArI sAkhameM pANIro hAsala hAthI vALIsai liyo vaiDAro dhaNI / 2465 bhUrIghATa Upara pAbUjIro thAna hai aThai mADaro nai mAlANIro kAkaDa hai / 2466 guDA heTai vADamera heTai keIka gAva sUrAcadarA, keIka soDhA dAviyA / 2467 sUrAcadarA gAva 27 sAsaNa, 500 sUrAcadarA dhaNIrai sUrAcadarA gAva pAca sau sattAIsa / 2468 DairATharasU adhakosa Uparai ThikANo jodho hai uThe madhu rAja karatA, o madhuro rAjasathAna ho hame jodho sUno hai / 2466 vIkamapura kanai lUDIro haiDara kahIje hai U vikramAditya gAyA, bhaisA, sADhA, chALiyAsU bhiLAyo Aparo paNa rAkha liyo / Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2500-2515] bhaugolika vAtAM [203 2500 sivANe gaDha sIha lako hai, sarApiyala jAyagA hai o kilo kaDatoDo hai jiNasU rAjaviyArai rahaNa yogya nahI / / __ 2501 sivANAro kheDo pahalA poravALA vasAyo. musaLamAnArA vAsame sonANArA patthararo jinamadira nai AthUNo bhAkharI heTa sivANAro siMdUriyo patthara jiNa racita pArasanAtharo madira, jumalai donU jinamadira sivANa / 2502 gAdho terAropa chADa parA gayA pachai jALorIro gAva vAgharo jaThAsU vAgharecA osavALa Aya sivANa vsiyaa| 2503 bhInamAla nagara ratana mahesadAsotarai samai svapna denai zrI varAhajI prathI bAhara aayaa| 2504 jujALAsU gusAIMjI seghALa pragaTiyA bhAkhara mAthai madira hai sekhalAsU khirajA pragaTiyA mITho nevaja caDhe bhaisA caDha gusAIMjInU gusAIMjI ghoDe asavAra rahai. A mUrata devaLame gogAde gusAIMjInU pUjai / 2505 jesaLanerasU khADALa pazcimanU hai / 2506 khADALasU AthamaNA varUrA madira hai kuttA ghaNA rAkhai gAyA, bhaisA, sADhiyArI vAra caDhe jada Dora mAhasU kuttA kADha devai kuttA dauDa ApaDanai dhADaitArA ghoDA jyArA aDakosa pakaDa lai pachai ghoDA caDhiyA maihara Avai vArU para vaname aka jALa hai uNa jALa kanai vArUrA bhATiyArai nai vArUrA maiharArai sata vaDA jhagaDA huvA hai, saikaDA mAnasa mArANA hai / 2507 UTaDiyA mahAdevasU bAraha-bAraha kosa cautarapha hara varasa sugALa rahe / 2508 bIkAnerIme koDamadesara taLAba hai, gAva nahI hai| 2506 kAkaroLIrA gusAIjI jyArA sevaka AnU pUja, aura gusAIjIrA bALakanU na pUjai harirAyajIrai ghararA sevaka harirAyajIrai vasarA gusAI jyAnU pUje, dUjA gusAiyAnU na pUjai gokuLemajIrA sevakahI iNa hIja prakArarA hai / 2510 udaipura AthamaNo pIchoLo hai, ugavaNa sahara vasa hai pIchoLArI pALa raDo hai, mATI nahIM hai raDA mAthai rANAjIrA mahala hai| 2511 kalALiyo pIchoLAro aMka desa / 2512 jagamadira jaganivAsa pIchoLa me raDo jiNa Upara rANa jagatasiMghajI kraayaa| 2513 rANojI jagamidarA jAvai sArI asavArIro loka caTakamA moracA pIchoLAme hagai pIchoLAro pANI sahara pIvai / 2514 udepura mAchaLArai AkAra choTo gara hai - uttaranU pUcha dikhaNanU mUDo U mAchaLo magaro kahAvai / 2515 vadherai varAhajIro madira vegamarai dhaNI rAvata va. megha karAyo / Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204] vAMkIdAsarI khyAta [2516-2533 2516 bhIlavADo mevADaro jaThArA bhIla mAthArA kesa khuliyAM jhagaDo kara, pITha lArai UbhI bhIlar3iyA bole - dhIro pAkhariyA / 2517 mevADI gAva dUdhuvo jaThe vAlo vagherAme rAvata mero| 2518 toDAsU cyAra kosa pahADa Upara vanAsarA darahachavALa nADI Upara sisodiyA rAyasiMgha bhIma amarasiMghotarai mahala karAyA, gAva vasiyo jiNaro nAva rAjamahala / 2516 IdAvATIme dhUtAbara gAva cImaDa virAjai khADo devaLa vaDo devaLa hai| 2520 iMdAvATIme gAva dUgara mAtA dugAya bhAkharame virAjai hai hAla tk| 2521 jAgaLI nAme bhIla rAThoDa rAjAna veTI paraNAya Ava diyo rAThoDa kanAsaM AbU gohilA liyo doya sai varasa gohilArai rahI gohilA kanAtUM paramArA liyo paramArA kanAsU prItU devaDai liyo| 2522 avAyajI aka sirohiyo daravAjo hai / 2523 avAvajIrI sevA karai udabara jAtarA vAmaNa / 2524 dAtArA dhaNIrI dukAna avAyajIrA pagA hai ghratAdika vastu yAtrI uNa dukAnasU kharIdai / mAlavA 2525. mAlavai sahara ruNIjo jaTha devaDA mokLotaro rAja hai, bhojakarAva vAjai A mADavArA pAtasAharA cAkara hutaa| gujarAta 2526 gujarAta me vaDA-vaDA taLAva hai| 2527 haDiyAro ghATa 1, maDoLoraro ghATa 2 satavAsaro ghATa 3, maradAnAro ghATa 4, ghoDA ghATa 5, ityAdika tyAhIrA ghATa hai ? 2528 AvAro peDa, mahuvAro peDa, rAyaNaro peDa, AmalIro peDa, gujarAtame karasaNI thIta giNai / 2526 gujarAtame garavo gAvai - vegaLo rahe varaNAgiyA re, varaNAgiyo rsiyo| 2530 mahatArI garavArI tuka aka vAra kahai, dUjI triyA doya vAra kahai / 2531 gujarAtame rovaNanU raDano kahai / 2532 gujarAtI kAkAnai kAcA kahai / 2533 gujarAtI AparI triyAro jAra hoNa Avai viNanU kahai - cyAra rupiyA Alasai to amAnI bera doya sera sono pahara tumAre pAsa Avasa, rupiyAme doya sera sono ghasAvasa nahI ? Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2534-2555 ] bhaugolika vAtAM [205 2534 kuNabI gujarAtame hADa mADe, manotI kara, karasaNa karai, sAlavI paNo kara, chesAI paNo krai| 2535. gujarAtameM pAlIsUko badara kahAvai / 2536 DaMDa, muDa ara DAma - dvArakAnAtharI yAtrAro varNana / 2537 korI na nAla mula dvArakA / / 2538 vecarAjIrA caraNA kUkaDA hai jyAnU minnI na mAre / 2536 pAvAnI paTarANI bhavAnI kALikArai loga garavA riyai / 2540 DabhoIro bhalo taLAva hai telaro bhalo taLAva hai vaDanagara, vIsaLanagara vaDA taLAva hai| 2541 DabhoI saharI paca mahAlAme hai / 2542 nAdola rAupIpaLA aka ghara hai| 2543 rAdhaNapuraro paragaNo vaDhiyAra kahiye AbUro pANI vaDhiyArameM lAvai iNa pANIsU gehU caNA sevaja huvai ara vaDhiyArame AbUrA pANIro hAsala liyo rAva akhairAja bhAlo paann| 2544 AlIrAjapUra 1, udaipura 2, vAriyo 3 - a ThikANA cahuvANArA gujarAtame / 2545 AlI mohaNa rAThoDArA ThikANA A ThikANAsU najadIka hai / 2546 savata 1716 bhAvanagara vasiyo / 2547 gujarAtajI naTavarajI vALA brajarAyajIrA putra brajabhUkhaNajIrai khoLe brajabhUkhaNajI gujarAtame kAkojI kahAvai / 2548 nImANiyAsU brajabhUkhaNajI, brajarAyajI, rudhanAthajI pAlaNapura serakhA dIvANa bhUtaDI gAvame khosiyaa| 2546 gorakhamaDhI pyAranAthajIrA gharame bAsaNI giranArI hai| 2550 pATaName vaijanAtha vAbU vaDo dhanavAna hai, vatlabhakularo sevaka hai| 2551 relata kUcaro nAma luNAvaDA kanai vIrapura vasatI hai jaThe hAjI mohamada dariyAIrI vaDI daragA hai hajArA jyAratanU Avai hai| 2552 navasArI 1, ghaNadevI2 - au paraganA kokaNa sUrata vica-jyAme lAralA dinA gAyakavADaro amala huto| 2553 mahI vaDI nadiyAme giNIje hai / 2554. amadAvAda vAbhiyAro vadhAyoDo kAkariyo taLAva vaDo sarovara hai / 2555 amadAvAda cavadai daravAjA hai ittA hI daravAjA sUrata hai / Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 ] bAkIdAsarI khyAta [ 2556-2575 2556 sAyapuraro, kheDAro, amadAvAdarI dilI-daravAjo, vaDo dariyo daravAjo, samatoDiyo daravAjo, kaLUpurarI daravAjo ityAdIka caDhe daravAjA amadAvAdarA hai | 2557 amadAvAdarA ATha daravAjA mAtraramatI nadI vaha hai amadAvAda jurma - mahajI naro ast kamaTho hai | 2558 mamoI daravAjo, variyAge daravAjI ityAdIka cavade daravAjA sUratarA hai / 2556 variyA pariyA doya vaDA sahara hai sUrata kanai / 2560 hameM mADaveM rajapUtAro rAja hai / 2561 IDararI hdameM sAvaLiye bhIla mAvaLiyo sahara banAyo / dakSiNa - 2562 gujarAtamU dikhaNa UcI hai / 2563 paDarapurame prathama paracAdhArI nAmade chopo huvo / 2564 kokaNama khAnadesameM vagalANAnU vAMgalANa kahai / 2565 deva pUjAme hI virAmaNa tamAkhU vATiyor3I sarava dikhaNarA vigamaNa tamAkhU sUghai / 2566 mULA 1, moThA 2-a doya nadI pUnA heTe vaha hai / 2567 dikhaName bhIma nadI bhIma sakarI kahAvai / 2568 kRSNa veNI kRSNA kahAvai / 2566. dakSiNameM vedAraNa tIrtha hai / 2570. ikAvaresvara pRthavIrA liMga 1, jabukesvara jaLa-liMga 2, triNa maLaya vaheliMga, kALAsthi vAyu-liMga 4 cidavaresvara AkAsaliMga 5, cidavaremvara dvitIya nAma sabhApatI / 2571. kAverIrai taTa pAca vaDA sivarA thAna hai - paMcanada 1, kubhako 2, madhyArjuna 3, mAyura 4 svetANaya 5 / 2532. vALArka 1, siMghArka 2, taruNA 3, vAghArka 4, sighArka piMgaLasvAmI kahai / 2573. jaika siMghaladIpameM kuvo hai uNameM nara-nArI jhAkai jada mAhesU kAkarA cAliyA Ava jANaje koI manusya mAhesU kAkarA calAvai hai | 2574. haidarAvAdamaM gujarAtiyAro purI kAravAna kahAvai. kaiI gujarAtI vaNika jainI, kaiI vaimanava hai. kesomadanU kror3Imala vagere ThAvA AdamI hutA / 2575. masIlama laka umaratula umarAva asatu jahA pramukha chAIsa masIlamulakanU haidarAvAda navAva diyA / Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2576-2563] bhaugolika vAtAM [ 207 2576. mohAra badhAra barADarA sUbA mAhe cha, lAralA varasA vadhAraro dhaNI goDa bhImesvarajI jyArI beTI vegamarA dhaNIro choTo bhAI sakatasiMghajI paraNiyo ho| 2577 narmadAro aMka desa dhArA-kSetra hai jaTha vANanAtha siva nIsarai hai, revAkakara / 2578 narmadA mAhesU nIsarI kAverI jikA kuvA kahAvai purAName / 2576 husagAvAda haDiyA gAma sata vAsa pramukhAkai thATU lasakara utarate hai / siMdha 2580 sidhame mAthailo maiharAro vatana hai / 2581 mIra vAha, nasIra vAha, katUra vAha, vaharAma vAha, ityAdIka vAha siMdhame hai / 2582 murAda gajai vAha calAyo so murAda vAha kahAyo sidhame / 2583 murAda gajo vevai bhava jada phakIraNInU iNa kahyo- hamakU davA kIja iNa kahyo ghoDA siyAraro mAlaka husI phera kahyo - davA karo iNa kahyo phIroja jaga husI iNa kahyo-phera davA karo jada phakIraNI kahyo phAsIsU thArI mota hsii|| 2584 khairapura mIra sorAba vasAyo / 2585 khudAvAdanU mahamada vasAyo / paMjAba 2586 bahAvaLapurasU AvI mulaka sarU huvA kasamIra tAI sIsamarA vRkSa uTha bahota - ghaNA chAyA hai| 2587 vagapura 1, hasapura 2, sAmapura 3, mulatAnapura 4-a cyAra nAma cyAra jugarA hai multaanraa| 2588 mulatAnarA kilArai cyAra daravAjA hai-reDI 1, sIravI dUjo 2, khidarI tIjo 3, de cautho 4 / 2586 kesopurI mulatAnI jaimala baTa AbAdAnI / 2560 kesopurI mulatAnI jIvatA mulatAname samAdha livI rAmatIratha hai jtthe| 2561 pIra vahAvulahakaro rojo mulatAnarA kilAme pIra sAha kula Alamaro hI - rojo multAnarA kilAme hai| 2562 mulatAnarA kilA mAhasU raNajItasighare hAtha dhana ghaNo Ayo / dilI 2563. dilIme rAjA Arapuro, lAlapuro, jasavatapuro, jaisighapuro, vIThalapuro ityAdIka / Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 ] bAMkIdAsarI khyAta [ 2564-2616 dilI 2564 dilI sahara mainA vAhara paThANArI karAyoDI IdagA hai, sAhajIrI karAyoDI IdagA hai, mahammadasAharI karAyoDI IdagA hai, dilIsU dikhaNa tarapha jumalai tIna IdagA hadIsame kaha~ hai IdagA sahara uttara tarapha karAvaNI IgA dikhaNa disa hai uttara disa jamanA AyI jiNa kAraNasU / 2565 lATa samasuddIna mutasala daragAha kutuvasAha mutasala, samIpa 1 2566 suI pramukha sajAtIya vAraha vasatAM miliyoDI darajana kahAvai dilame / 2567 dilInU AgarairA raNavAsame jogamAyAro thAna huto pakA kuDame sivaliMga jisI sabha uThAU jogamAyAro sarUpa hai / pUra 2568. phatepura pAtasAh akavara vasAyo / 2566 maya dANavaro vasAyoDo makAna, meraTa / 2600 gaNamukatesvaranU gaDhamukatembara loka kahai / 2601. kALapIrA vAvana purA hai / 2602 vradAvana he jamanA sobhA ghaNI de, gagA kAsI heTai sobhA ghaNI de / 2603 tila bhaDesvarI 1 sUla Takesvara 2, prayAga rAjesvara 3, a tIna siva prayAga va kanai hai | 2604 sadhyAvaTa heTa haNUmAna pauDhe hai, vaDI mUrata hai / 2605 veNImAdhava pramukha cava mAdhava hai prayAge / 2606. sarasvatIkUparo jaLa lAla hai prayAge / 2607 lopA mudrA Dhoya devI prayAge / 2608 maNikarNikesvara siva maNikarNikA visai / 2600 kardamemvara sivakAmyA / 2610 durgemvara sivakAmyA | 2611 kedArezvara kAmyA | 2912. kumAra rAja vinAyaka kAsI samIpe kapiLa samIpa | 2613 kAsIme udaipurA rANArI karAyoDI jAyagA khAlasaipuro vAjai hai | 2614 vUdI rAvajIrA karAyoDA mahala kAsIme rAjamaMdira kahAvai hADAro vagIco kAsI hai | 2615 kAsIme kachavAha mAna mahala karAyo, uvai mAnamadira kahAve / 2616 seharamAh javana pUravame javanedra huvo jiNarA AtakasU kAsI mUnI huI / virAmaNa visvesvararo liMga jamI UDI khiNa bhaDAra diyo pAche kitAIka varamA digvaNasU virAmaNAM desantha rAmesvara bhaTTa veTA nArAyaNabhaTTa sahita Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2617-2631 ] bhaugolika vAtAM [ 206 sa- kuTumba kAsI Aya vasiyo javanarI kanyAnU javakha lAgo huto so nArAyaNa bhaTTa kADha diyo javaneMdranU rijhAya iNa kAsI vasAvaNaro Arabha kiyo kAsI-vAsI jamIdAra kAsI teDiyA kahyo- sArA aThai Aya vaso, javanedra AporI rachipAla karasI parcha kAsIme vastI hoNa lAgI DUba paraparAsU kAsI me vasai hai uvai kAsI DajADa huvAhI kAsIme rahyA uvArA kahaNAsU visvanAtha ro liMga bAhara thApavA jamI dekhI sivaliMga nahI pAyo jada kAsI - vAsI tIna dina anasana le baiThA siva saprema AjJA kivI-U liMga kailAsa gayA aura raivAsa kara ANi uThe sthApita karo yU-hI-ja kiyo / 2617 vaidyanAtha siva vaijanAtha kahAvai / 2618 bhUlanAro utmava ThAkuraro bagAlI visesa karai hajArA rupiyA kharaca karai / 2611. jalApAnAt aMka vA donU caraNa vrasaba- gaLa-sthULa huvai bagAliyArai / vilAyata 2620 kadhAra khurAsANarI hadame hai, kAbula hiMdarI hadame hai / 2621 vilAyatame khAtUna jannataro nAma Akha mIcane leve / 2622 kamarakohasU nIla nadI cAla rUmarA samudrameM mile / 2623 amarIke varasana navI duniyAro nAma hai | 2624 navI duniyAme uttaranU agareja hai, dikhaNanU isapena hai / vividha sthAnAMrI prasiddha vastuvAM magarabame hoya, jagavAra me hoya, misarame hoya, 2625 khuTiyA lakhanaUko, gaTA kanojako peDA mathurAko oLA sikadarAkA adabhuta huvai hai / 2626 abhraka kapUra lobAna kRSNAguru pramukha yavanArai desAsU hindame Avai / 2627 kAsI pItaLa pramukha dhAtu mAravADasU sidhame jAvai / 2628 vIkAnerarA johaDarI ghoDiyA hamesA jagaLame carai hiraNiyA jyU / 2629 jesaLamera bhUro patthara sAvaTU kahAvai nai bhUrai pattharame ghoLAsA cADhA huvai so vIchiyo kahAvai kharaLa vIchiyArI AchI huvai / 2630 jaisaLanera vADoro vAga jaThai misarI nAmai AMbo hai ghaNA mIThA moTA AvA lAge ketakI iNa vAgame hai / 2631 vIkamapurarI hadame suganI AchA hai uThe gAyAro rAva jiso dUdha hai / Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210] vAMkIdAsarI khyAta [2632-2648 2632. kachame citarANA agiyArA UTa AchA huvai hai / 2633 siMdharI tamAkhU nava sera vikai 1) rI, jaThe mALavaNa sera vikai / 2634 AvA muLatAna AchA huvai / 2635 gujarAtame cadrakaLA sADI umadA huvai dhanavatArI triyA oDhe / 2636 pAvAgaDharo pAkhANa gujarAtame hai iNa patthara sivAya aura khANaro patthara nhiiN| 2637 sUghaNI tamAkhU pUnai ati cokhI huvai hai pAca rupiyA sera vikai / 2638 kApharI badUkA durapalArI dikhaName boha molI ThAvA bahAdurA kanai pAvai / 2636 pAca sera ghAsa pAca sera dANo ujavakAro ghoDo ATha paharame khAvai akame sau kosa jAvai / 2640 marakava yavana desA vAhaNa huvai so nita sau kosa jAvai ghoDAsU hI majabUta huvai hai rumayoDo kAna, AvAja gadhArai sarIsI / prasiddha gIta 2641 brahma-mUhUrta samai lAkho phUlANI gavIja doya ghaDI dina caDhiyA dhanAsarIme vAgho koTaDiyo, tIsarai pora sAmairIme riDamala, rAtaro soDho mahadaro gIta gviijai| 2642 doya ghar3I rAta lAralI rahai so brahma-muhUrta. iNa veLA vibhAsa veLAvaLame lAkhoM phUlANI gavIja - praha lAkho su vihANa / 2643 doya ghaDI dina caDhiyA dhanAsarIme koTaDiyo gavIjai / 2644 sAmaharIme dupaharI pachai riDamala gavIjai / 2645 jehI mAvata janamiyo, lAkhaNasI sonalla / gAgaNiyANI jehIrai mAvata veTo huvo lAkho phUlANI sonala apachurArI kUkha janamiyo / 2646 pacchamarA gAvA vIda cavarIsU paraNIja utarai jada, cAraNArai rIta hai, lAkho phUlANI gavIja, rupiyo gAyaka pAvaM U lAkhANIro rupiyo kahAvai / prasiddha vyakti aura vastu 2647 jAma tamAIcI nUrI gavIjai, hIra-rAjho gavIja, pano sasuI gavIja, mihara sohaNI gavIjai, mUmala mahadaro gavIje, mAravI Umara gavIjai sidhame / 2648 nUrI mIra vahararI veTI, jAma tamAicI gharameM pAlI hIra-rAjhArA gIta joga kahAvai tamAicI nUrIrA gIta kAmemana kahAvai / Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2646-2664] bhaugolika vAtAM [211 2646 virAmaNarai beTI huI jotisiyA kahyo iNaro pata maLecha husI jada siMdUkame ghAla dariyAme vahAya divI Agai dhobI vaDo dhanavAna ho uNa pALa moTI kivI nAva sasuI diyo kecame balocAme jAtahota vasame pano hota huvo, jiNa kecasU ANa sasuI prnnii| 2650 bhaisAro carAvA vALo mihara kahAvai sidhame miharasU saneha huvo sohaNIra / ghaDo bhAgo to gholiyo, bharago jAna ghaDIha / uNo majhA amI cava, kara dariyAva daDIha // 2651 jaisaLamera para mUmalarI meDI hai - kAkanai Upara mUmala, sUmala, sahajA meM tIna vahanA hai / prasiddha gar3ha 2652 Amera 1, gavALera 2, citoDa 3, cApAnera 4, bhAbhera 5, mADava 6, sAlaihara 7, mAlhera - a vaDA gaDha hai / 2653 cahuvANA sAtala somarai ghara janama huvo gaDha sivaannairo| 2654 jALora sonagarA kAnhaDade ghara janama huvo| 2655 raNathabhora cahuvANa haThIlA hamIrarai ghara janama liyo / 2656 citoDa rANA aDasIrai ghara janama huvo| 2657 sihora gohilAra ghara janama huvo| 2658 jesaLamera dUdA tilokarai ghara janama huvo| 2656 gAguraNa khIcI acaladAsara ghara janama hvo| 2660 akabara citoDa liyo jada rANArai ghara janama huvo| 2661 sivANo kalA rAyamalotarai ghara janama huvo / prasiddha hAthI-ghor3A 2662 zrIkalasa hAthI sidharAva jaisiMgharai, daLavAdaLa AsaphudolAra, zrIprasAda naipAlarA rAjAra, jasatilaka udayapura, phatai mumArakha jodhapura - a hAthI vaDA kAraNIka huvaa| 2663 pAbUrai ghoDI kALavI, bahalimArai pIvaLI, dUdA jasahaDotarai rImI, sAgaNara vairavora, bhojarai boLI, vIramarai samAdha, vairasI rAyapALotarai tAjaNa, vAlaNarAvarai hiraNI-ityAdika agyArai ghoDI jaga-jAhara huyii| prasiddha rAjA, vAdasA, maMtrI Adi 2664 haidarAbAda masIrulamulaka 1, nAgapura devajI bApU 2, pUnai sakhArAma bApU 3 - tInU vaDe matrI bhaye hai / Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 ] vAMkIdAsarI khyAta [ 2665-2680 2665 sitAro 1, malaivAra 2, haidarAvAda 3, zrIraMgapaTTaNa 4 au cyAra rAja zrIsa chaka hutA lAralA varasA / 2666 zrI ragame TIpU, sitArai bhosaLo rAjA, malaivAra rAmarAjA, haidarAvAdame vatagAna hajarata muDA pAtasAha navAva / 2667 AsAmaro mAlaka 1 nepALa patI 2 raNajItasiMgha lAhora - patI 3 - au hiMda ahaDha akalImame vaDe jora hai / 2668 iNa jamAnAmeM cINarA pAtasAharo ne asatavolarA pAtasAharo vaDo jora hai lasakara khajAno jara rupiyAro pAtasAha asatavolaro mAlaka / musalamAna 2669 sAha avvAsa IrAnaro pAtasAha 1, avadullA ujavaka tUrAnaro pAtasAha 2, akabara hiMdaro pAtasAha - tInU oka vaktameM huvA ! 2670 khvAjA hAphija, attAra pharIduddIna, maulAnA rUmI vagairai aka sadIme huvA / 2671 satarajarI rAmata, kesAro kaLapa, pacAkhyAna grantha a nauseravArai vakata tIna cIjA hidasU IrAnameM gayI / - prasiddha kavi aura lekhaka 2672 kALIdAsa nAmai paDita tIna huvA hai aka kALIdAsa vikrama Age, jo bhoja Age, tIjo kALIdAsa vaLe huvo haiM / 2673 kaviramaru kaviramaruH / 2674. uttararAma caritra nATaka rAjA bhoja va bhavabhUtI dUnA mile kiyo / 2675 purasotamadeva purasotamapurIro rAjA jiNa navA siloka vaNAyanai gItagoviMdarI asTapadiyAra ata dhariyA, cyAra sau siloka bhAgavatarA adhyAya Adi ata dhariyA / 2676 abdurrahamAna jAmI masanavI Upara TIkA kivI / 2677 khaDiyai tejasI bhopatota mujANa rAso vaNAyo hai jiname sujANasiMghajIrA paravADA hai / itihAsa 2678 tavArIkha sAhabuddInI, tavArIkha nAsiruddInI, tavArIkha alAuddInI, tavArIkha phIrojasAhI, tavArIkha aphagAnI / 2676 taimUranAmo, japharanAmo, taimUrarI tavArIkha haiM / 2680 tavArIkha akavarasAhI, akavara-nAmo, tavakAta akavarI, ikavAlanAmo jahAgIra, jahAgIra nAmo, jahAgIra Apa baNAyo, tavArIkha sAhajahAnI tavArIkha Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2681-2666 ] phuTakara vAta [ 213 AlamagIrI, tavArIkha kAsamIrI, tavArIkha bahAdurasAhI, jiName gurjaresa, mAlavesa, siMghupati, mulatAnapati, dikhaNarA pAtasAha jyAro hAla hai / 2681. itihAsa purANAbhyAM vedArtha-nirNayo bhavati / vividha 2682. sau suraMgAme aka sapUta ne sau kumetAme aka kapUta / 2683. suraga raga pAyadAra hai / 2684. surkha 1, sapheda 2, raga donU hI hoya so karaDo raMga kahAveM / 2685 syAha camara, sveta camara, syAha - sveta camara huvai hai / 2686. suraha gAyarI grIvA iNa gAyasU lAvI huvai. vaiLaM hI lAbI chaM suraha gAya iNa gAyasU 13 lAkha camara pramukha desAsU hiMdameM Ave hai / 2687 ghaneriyo pachI kabUtara jiso huvai lAla paga huvai, pAkhA lAvI huvai, dinaro dikhAyI na deveM, rAtaro vole, savadavedhI badUka cIDananU mArai, uNarI pAkhavA, uNaro mAsa vA rudhiraro cItharo pANIme ukALa triyAnU pAyA sUvA roga harai / 2688 vihArI, gUdaDiyo, kAgadI tIna jAtarA nIbU / 2686. hIgame, kisatUrImeM meLa huvai iso aura cIjame na huvai / 2660 rALanU rAyAla kahai yavana rAyALanU gALe jada somalarI vAsa Avai dhuvAme rAyALa ghAle vaDo jatana AkhiyAro rAkhane sonAra / phuTakara vAtA 2661. Isavara nirakusa hai, cAhe sa kareM / 2662 khudA irAdo kara aka cIjako, paidA kareM asabAba usako / 2663 khudA tAlArI pAtasAhI ve javAla hai / 2664 aMtajAdula mulaka / 2695 Isvarame satasAdhana phoDA mila jAvaNo o kAma Acho nahI / 2666 paca vakArasU paDita pUjya hoya - suvapu kari, vitta kari, vANI kari, vidyA kari, vinaya kari / 2667 jAhala ilama vina sobhai nahI, pAtasAha adala vina sobhai nahI / 2698 asIla vida thakohI logArI adaba vajAvai, kamInA ADai dinahI adaba vajA nahI | 2666 pAtasAha ko Alaikama salAma Adha 1 sAha Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 ] vAMkIdAsarI khyAta uNa kahyo - Alaikama, vajIra ko - Adhe phakIra / pAtasAha ! iNa ko - kaho, vajIra | kAjI kahyo - adhe rAjI ! uNa kahyo - kAjI | [ 2700-2716 2700 thADho pANI pInai khudArI sukaragujArI na kareM jiNanU paralokame khudA sajA de / 2701 posAka, dhana, putra, triyA duniyA nahI hai, khudAnU na jANano A duniyA hai / 2702 valakI ghoDai na caDhaNo, vAsato na paharaNo, maidArI roTI na khANI, javana kaha tIna cIjA a agIkAra kiyA vado mauta vIsara jAve / 2703 sUraja yU na kahai mai sUraja nU jagata uNanU sUraja kahinai vAdai hai | 2704. Apame dUsaNa huvai so dUsaNa aurame kADhiyA bado niradUsaNa huvai nahI / 2705 tU vaDAI na pAvai jittaM vaDAMrI ThoDa vaisa mata / 2706. uTha mata jo uThane cAle to sanai sarne cAla / aka paga heTai hajAra jIva jA hai / 2707 vAkaro kahai mai kATA khAdhA jiNaro gaLo karIjai hai, sadA khIra khADa khAve jyAro kAI hAla hosI ? 2708 na dakhala hohiMgA vica vahista vahista ke dayUsa | 2709 jahAna tava kAmo phalaka yAra bAda jahAM ApharIna ta nigAha dAra vAda / 2710. hakIma sikadaranU kahai gupatdAna hai, asamAnasU Avai jikA Aphata gupata- dAnarA puNya prabhAvAta miTai / 2711- gupatadAnasU khudA prasana hoya / 2712 stra vasa rakapaNa hI bhalo, nahi para basa ragaroLa / vara potAnI pAtaLI, nahI parAyo ghoLa | 2713. sogAta patra nelaNo, jAya milaNo, tArIpha karaNI, madata karaNI pragaTa maMtrI / 2714 dilasU bhalo cAhivo, dilarI prIta - gupta maitrI / 2715. Aparo nahI jiNanU Aparo mitra jANano A nAdAnagI hai. kuLakSayakAra kuLAgAra kahAvai / 2716 vahAdurI, sakhAvata, AdalI - a tIna guNa avasya pAtasAhame cAhijai | Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2717-2741 ] phuTakara vAtAM 2717 neka siradAra jyAnU lAjama hai Apa jisA AdamI kanai rAkhe / 2718. rAjA pAtasAha kanai khusAmada goya avasya rahai, A kanAsU khusAmadagoya dUra hoNaro upAya hI nahI - abulaphajala kahai / 2716 mAlikanU lAjima hai cAkara cAkarIse veparavAha hoya jAya itto cAkarAMnU na deNo / 2722 vitrAdIva vyasanI hoya jyAsU dAmopAya karaNo / 2723. bhaya upajAya bheda upAya karaNo / 2724 raNamAla so rAjAsU rUsai / 2 2720 kulIna, kritagya, sAdhu, kAryArthIsU sAmopAya karaNo / 2721 nRparo bhratya huvai, bAghava huvai, ata puracArI senApati huvai vo jiNasU dAmopAya karaNo / [ 215 2730. akasau varasa jIvai so bANUM kroDa sAsa leveM / 2731 gItAyAM 'paDitA samadarzina' na tu 'sama-varttina' / rAjA soraNamAla vidhUsa ! 2725 nIta - sAstraro rahasya aMka pAdame kahyo - lAbhAdalpataro vyaya / 2726 duniyA makararUpa hai makarasU vasa hotI hai / 2727 tU binA vataLAyA sabhAme bola hai so dAtavasolaMsU sukhana motInU phorDa hai / 2728 IkharA karasaNa sivAya karasaNa nahI, hAtharA vaNaja sivAya vaNaja nahI / 2726. sudara to dAtA nahI, dAtA to nahiM sUra / saida phatAmeM tIna guNa, suMdara, dAtA sUra // 2732 muragI ANa, muragA khAva / 2733 mIra bahara muhANo nai mAchI mAhI pharosa - aM nAMva kIrarA siMghameM / 2734 lasaNiyAro nAva anulahIra hai, anulahUra nahI / 2735. sikama peTanUM kaheM phArasI / 2736 khurda choTA hai, kalA vaDAnU hai / 2737 khilavata gose vaisaNo / 2738 jilavata corDa vaisaNo / 2736 nikkAra dhikkAra aka aratha hai / 2740 devadattasya guro kula devadattaguru kulam / I 2741 pANIpatarA mAragameM aka sipAha rAhajanArai hAtha mAriyo gayo / so lAralA varasA bolato - a sipAha sirohI talavAra mata rAkhajyo, rAkhai to doya rAkha iNanU sirohI taravAra dago diyo jANIje hai / Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2742-2748 216] vAMkIdAsarI khyAta vAta, dUhA, zloka Adi 2742 gIta vIrA rasa taNo na bhAve varaNaNa, naha bhAva monU jasa - gIta / garaja nahI mhArai gItArI, gaDhavA ! kAya suNAvai gIta ? moda mace kara caDhiyA mAyA, mAthA - paca naha moda macai / raca thArA gharakAMrA rUpaga, rUpaga mhArA kAya racai ? khoTI huvai, kisU guNa khole, gATha vAMdhiyA rAkha guNa / vaNiyo tU kAyavaro vakatA, kAyaba - srotA aTha kuNa ? Akhara bAvana kare akaThA, te kAgaLa likha kInA tyAra / lAparapaNo kiyo to laDasU , ciDasU diyU na koDI cyAra / 2743. phUlA ! thAro phUliya, vaLovaLI jasa vAga / tU sidha purakha mahata te, bhArathiyA sira bhAga / 2744 DADhI DADhALAha, cAMpA caharADI nhii| kI tila - tila kALAha, dujaDA muhaDai dedauta // 2745. tUTa nIra taLAvaDA, khUTa AkAM khIra / bhANU vana pAvai bhuTo, nagiyo pAlara nIra // 2746. bhojana dehi, rAjeMdra ! ghRtagAkasamanvitam / mAhipa ca zaraccaMdracaMdrikAdhavalaM dadhi // 2747. dhik dhik gakrajitA prabodhitavatA, kiM kubhakarNena vA / 2748 paMcAgatpacavANi saptamAsAn dinatrayam / bhojarAjena bhokttavyaM.... ..... ........... ..... ..... . . . Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2741-2766] zepa rayoDI, aspae aura adhUrI vAtAM [217 zeSa rayoDI, aspaSTa aura adhUrI bAtAM 2746 sAyajAdo aka DoLIsU Ayo, jiNanU tIna salAma kara katuha serA vichAyata mAthai baitthaa| 2750 aMka kAgada vAca Apa phuramAyo - ThAkurajI dADhI vALAro mUDo nahI dikhAvai / 2751 gujarAtI naTaNI umedI jiNarI jAta vaDagUjara de umaTa acaLasiMgha gharame ghaalii| 2752 gUjarArI naTaNI umedInU umaTa acaLasigha khavAsa kivI jAta baDagUjara divii| 2753 jhAmara rADa huI jada sUrajamalajI harIsivajI khATUro dhaNI, vAtAro dhaNI ityAdika pahora dina caDhiyA kAma Aya gayA sekha vagaira samasata tApa khAya raha gayA phera jaga kIdho nahI / 2754 jhAmara rADa huI jada sArA siradArArI asavArIme desI ghoDA hutA uvA khatA kivii| 2755 raNamala vIlavai huvo khAvaDiyA vIlavo choDa garAba vsiyaa| 2756 revAsAgararai sanAna jAtA pIpaLA dasarAvAro prabandha dITho jiNasU Ane bhAI bhAvanagara dasarAvAro vaDo ucchava TharAyo cAraNA-bhATAro samAdhAna AchI vidha hai| 2757 vaheDArA dhaNI rANAvata jyArI vasAvaLI likhate-1 rANo pratApasigha, 2 catura bhuja, 3 mahAsiMgha, 4 rAmasiMgha, 5 anopasigha, 6 siradArasigha, 7 udaisigha, 8 vIramade, 6 visanasigha, 10 daulatasiMgha, 11 hema rANo dhaNI hai| 2758 savata 1511 vaisAkha vadIme nIma dirANI / 2756 japhara yAra phIroja jaga / 2760 vArU bhuTo ngo| 2761 sIrAjI lujhA parIrUhA / 2762 saipha sU ghoTa taravAra / 2763 hadIka tulaI kaaliim|| 2764 ratavatI gadalA necha gujarai gata tatraiva mRta / 2765 bhIvasiMgha kahyo-pratApasiMghajIre hathAharI beTIrA ma hADo va Anai kuLako paDadAyataro ratha khaDAvasU / 2766 dhIrAjI beTo sivamiMgha sahara jUnAgaDharA nabAvaro hAla devejI guDaLavAradho liyo gopAlajI kAmetIrI salADI / / Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21] vAkIdAsarI khyAta [2767-2776 2767 navamA nada nAIsU ghara vasa rahiyo parcha na rahiyo / 2768 lija mahAsatIrI kora darotarA loka thaLarA sovai pANa para mukha koI vikha ghara batA na krai| 2766 kALAuvA vaDa taLAI jaTha poLa mAthai cUDojIro karehe sI ajU pulake le nhiiN| 2770 nemasukha khavAsanu ruko rAjA ajabesAdULa diyo jiName ati nirlajja smaacaar| 2771 sADA soDArA mUsA mAlArA ! 2772 Apo ApI jada boDA jALora bheLAyo / 2773 sUjo mUjo hAthI togo vAjIsAme sapUta huvo| 2074 jIvasiMgha pAhADa dilI rAja kiyo / 2775 gAva najINarI veTI rANI rUpAde vAjA paramArA bhiLe nadI gomatI rANe / 2776 vakhatAvarasigha vaDAro bhAI rAmasiMha / Page #233 -------------------------------------------------------------------------- _