________________
ધર્મની ઓળખ
દુનિયામાં બે પ્રકારના પદાર્થ છે. કેટલાક દશ્ય છે, કેટલાક અદશ્ય છે.
દશ્ય પદાર્થને દેખવા માટે ચક્ષુ આદિ ઇન્દ્રિ સિવાય બીજા પદાર્થોની જરૂર પડતી નથી.
અદશ્ય પદાર્થો કેવળ ઇન્દ્રિયેથી જોઈ શકાતા નથી. તે જોવા માટે બીજા પદાર્થોની સહાય લેવી પડે છે. જેમ કે પર્વતની ટોચ ઉપર રહેલા અગ્નિને જાણવા માટે નીચે રહેલા માણસને એ અગ્નિમાંથી અવિચ્છિન્ન ધારાએ નીકળતી ધૂમલેખાની સહાય લેવી પડે છે. અને એ ધૂમલેખાને જોઈને તે પુરુષ પોતાની આંખને અદશ્ય એવા અગ્નિને પણ જાણે શકે છે.
ભૂતળના તળ નીચે છુપાયેલા વૃક્ષના મૂળને જાણવાની કે આકાશના વાદળ નીચે છુપાયેલા સૂર્યના કિરણને જાણવાની એ જ રીત છે.
વૃક્ષનાં પાન જે લીલાંછમ છે કે કુલ અને ફળ નિયમિત ઊગે છે, તો તે વૃક્ષનું મૂળ, ભૂમિમાં અવશ્ય સાજુંતાજુ અને અખંડિત છે, એમ નિશ્ચિત થાય છે. અથવા વાદળની ઘનઘેર છાયા વખતે હજુ રાત્રિ નથી થઈ, પણ દિવસ છે એમ સમજી શકાય છે, તે તે અશ્વપટલની