________________
૧૦]
સિદ્ધહેમશબ્દાનુશાસન
।
क् ख् ग् घ् ङ् । च् छ् ज् झ् ञ् त् थ् द् ध् न् | प् फ् ब् भ् म् |
આમ કુલ તેત્રીશ વ્યંજના છે. વ્યંજનેાની કુલ સખ્યા ૪૭ થાય છે ભેળવવાથી ૪૯ થાય છે.
Jain Education International
अपञ्चमान्तस्थो घुट् ||१|१|११||
દરેક વા પંચમ વ્યંજન—હૈં ગ્ ણ્ ર્ ર્ તથા તસ્થ સત્તાવાળા યૂ ર્ ર્ અને વ્ ચાર વ્યંજના પ્રકારના વ્યંજને સિવાયના બાકીના બધા જ વ્યંજનાની ‘' સંજ્ઞા સમજવાની છે—ă ખ્, ગ્ ધ્! ચ્ ર્ ર્ ! ટ્ ♦ ♦ !
ત્ થ્ બ્ પ્ ફ્ બ્ ભ્ પના વર્ગઃ
આ
રીતે બધા સ્વરીનો અને બધા અને તેમાં અનુસ્વાર અનેવિસને
य् र् लू व् श् ष् स् ह् ।
―――
ट् ठ् ड् ढ ण् ।
શશશ
ઉપર જણાવેલ ૧૦ મા સૂત્ર વડે જેમની વ્યંજનસના ઠરાવેલ છે તે વ્યંજામાં લેાકપ્રસિદ્ધ રીતે જે જે વ્યંજનેાનું પાંચ પાંચનું ઝૂમખું છે એટલે કૂ ખૂ ગ્ બ્ હું ! ર્ ર્ જ્ઞ -[ વગેરે એ રીતે પાંચ પાંચના અમખાવાળા જુદા જુદા બ્ય જનસમૂહની ‘વ' સંજ્ઞા સમજવાની છે.
— ચવ
• ટવ
ફ ખ ગ ધ્ ચ્જ્ર્ ર્
द ट्ठू डू द एयू
તુ
ધ્ન્
સ્ક્ બ્ જ્મ્
લેાકશાસ્ત્રમાં ઉપર જણાવેલી રીતે પાંચ વર્ષોં જ પ્રસિદ્ધ છે તેથી આ શાસ્ત્રમાં પણ પાંચ વ જ સમજવાના છે. આ અર્થની સુચના વજ્જા વ: સૂત્રમાં પણ સફેદ વ: 7:’એ રીતે વચ્ચે શબ્દની ખે વાર યાજના કરવાથી ગ્રંથકારે આપી દીધેલ છે. અર્થાત્ પાંચ પાંચ વ્યંજનસમૂહની વંસના થાય અને તેવા માત્ર પાંચ જ વર્ગ સમજવા, વધારે નહિ. ર્ ર્સ્ર ્ એ ચાર અને શ્વ્ ર્ ર્ એ ચાર વ્યંજના કાઈ રીતે પાંચ પાંચનું ઝૂમખું બનતું નથી તેથી એ આઠે વ્યંજના વર્ગસત્તામાં આવી શરૃ નહીં.
! શું ભ્ સ્ ૢ !
વ
તવ
પવ
આ ઉપરાંત
આ અને
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
