________________
૨૦૮
પહેલે છે એટલે વાળા ધાતુની સંખ્યા ૧ છે. જવાળાની સંખ્યા ૨ જેટલી એટલે ૬ છે, તે પ્રમાણે કૂવાળા ધાતુની સંખ્યા ણ જેટલી એટલે ૧૫ની છે. એ રીતે આ કારિકા સમજવી. નીચેના ધાતુઓ વે છેગુજ્જુ (૧. ૫.) =૬, વિષ, ક્ષમ, મગ, વિરાજ, મન્ , ચન્દ્ર, પૂ, જુ, ૬, રધુ, નર, નૃવું, , , , કુ, મુદ્દ, નિ, સુન્ , , વ્યાપવું (આ ધાતુઓ પ્રિતીય
ભવિષ્યમાં વે નહિ પણ લે છે). ૨૬૦ પક્ષ ભૂતકાળના ઉપર આંક ૨૫૮માં આપેલા પ્રત્યમાં
પરમૈપદના દિવ. અને બ.વ. તેમજ આત્મપદના તમામ પ્રત્યે અવિકારી છે; બાકીના એટલે પરમૈપદ એકવચન વિકારી છે. જે પ્રત્યયો વિકારી છે તેમની પહેલાં ઉપાસ્ય જ હોય, તે પહેલા પુરુષ એકવચનમાં વિકલ્પ અને ત્રીજા પુરુષ એકવચનમાં અવશ્ય વૃદ્ધિ કરવી. બીજા પુરુષ એકવચનમાં અત્યસ્વર હોય તો તેને ગુણ કરો, અને ઉપન્ય
મ હેાય તો તેને કાયમ રહેવા દેવો. ૨૬૧ પરોક્ષ ભૂતકાળ માટે છે અને નિના કેટલાક નિયમો જુદા
છે. ૬ લગાડવા વિષે નીચેની હકીકત યાદ રાખવી. જે ટુ લગાડવાની છે તે પરસ્મપદના ૩, ૬, અને શું પહેલાં લગાડવાની છે. આત્મપદમાં વહે, મ, છે અને બે પહેલાં લગાડવી.
પરપદ પ્રત્યય માટે ઉપનિયમ (૧) , ૪, ૫, ૬ (૨) તુ, દૂ, અને બુ આ ધાતુઓને પ્રત્યય પહેલાં ૬ લાગતી નથી.
