________________
૪૦૭
(૧) જે વાક્યમાં હા અગર તેના અર્થને બીજે કાઈ પણ
ધાતુ વપરાય હેય, તે જેને કંઈ વસ્તુ આપવાની હોય તેને માટે જેથી વિભક્તિ વપરાય છે. જાત્રાય વિદ્યા ત્યાા પાત્રાએ રવિવાર્થાય ! પાત્રને વિદ્યા આપવી જોઈએ; અપાત્રને આપેલી વિદ્યા અનર્થ ઉત્પન્ન કરે છે. આ રિ બ્રાહ્મણે બ્રાહ્મણને અન્ન આપો. હર “પસંદ પડવું ધાતુ જે વાકયમાં વપરાય, તે જે પુરુષને પસંદ પડે તેને માટે ચોથી વિભક્તિ વાપરવી, અને જે વસ્તુ પસંદ પડે છે, તે પ્રથમા વિભક્તિમાં મૂકવી. ૧૪ રોવરે વારા બાળકને ફલ પસંદ પડે છે. ચર તે ત છૂટું હું રિચતા જે તને આ ગમતું હોય તે તે કર. મમ પચૈ દુધે તે વિસ્તુ મે તરોતે મારી પત્નીને દૂધ પસંદ પડે છે, પણ મને તે પસંદ પડતું નથી. સ્વત્ ધાતુને પણ આ નિયમ લાગુ પડે છે. જેમકે
ચણરાય તે પૂપ: યજ્ઞદત્તને અપૂરૂં પસંદ પડે છે. (૩) વૃદ્ ‘ઇચ્છા કરવી” એ ધાતુ જ્યારે હોય ત્યારે જે વસ્તુની ઈચ્છા કરવામાં આવે છે, તેને માટે ચોથી વિભક્તિ વાપરવી.
યુવા વદી વૃતિ ન મોમાય તે યુવક કીર્તિની ઇચ્છા કરે છે, ભેગની નહિ. પૃ “ના દેવાદાર હોવું એ અર્થમાં આવે ત્યારે જેના દેવાદાર હોય તેને માટે શબ્દ ચોથી વિભક્તિમાં વાપરવો. ચણરત્ત માનવજા રાતં પાપરતિ યજ્ઞદત્તનું માણુવક તરફ સે રૂપીઆનું દેવું છે. વૃક્ષને છે ઘાયલ વૃક્ષોના છંટકાવ કરવામાં તારું બે છંટકાવ જેટલું મારા તરફ દેવું છે.
