________________
अस्ति दाक्षिणात्ये जनपदे पाटलिपुत्र नाम नगरम् । तत्र મળમકો નામ શ્રેણી પ્રતિતિ સ્મા દાક્ષિણાત્ય દેશમાં પાટલિપુત્ર નામનું નગર છે. ( હતું ) ત્યાં મણિભટ્ટ નામ શેઠ રહે છે. ( રહેતો હતો.) . विदिशा नगरी बाबे न्यग्रोधोऽभूत्पुरामहान् । ....
चत्वारः प्राणिनस्तत्र वसन्ति सम महातरी॥ વિદિશા નગરીની બહાર પહેલાં એક મોટું વડનું ઝાડ હતું.
ત્યાં મહાવૃક્ષની ઉપર ચાર પ્રાણુઓ રહે છે. (રહેતાં હતાં. ) (૫) વાકયમાં “જ્યાં સુધી અર્થ દેખાડનાર તાવિત, થા વગેરે
નિપાતો આવ્યા હોય, ત્યારે વર્તમાનકાળને ઉપયોગ થાય છે.
જેમકે
સારિતોષદ્વિપૂષાનું ન સTS અન્ય કોવિજ્ઞાન છે જ્યાં સુધી વિદ્વાનોને સંતોષ થાય નહિ, ત્યાં સુધી મારું પ્રયાગનું વિજ્ઞાન ( નાટકની કળાનું જ્ઞાન) સારું છે એમ હું માનું નહિ. याक संबन्धिनो न परापतन्ति तावद्वत्सया मालत्या नगरदेवतागृह गन्तव्यमित्यादिशन्ति भगवती निर्देशवर्तिनी , . .
જ્યાં સુધી સંબંધીઓ આવતા નથી ( આવ્યા નથી) ત્યાં સુધી બેન માલતીએ નગરદેવતાના મંદિરે જવું જોઈએ, એમ ભગવતીના હુકમને માન આપનાર અમાત્યપત્ની ફરમાવે છે. तावच शोभते मूखों यावत्किश्चिन्न भाषते। . જ્યાં સુધી મૂર્ખ કંઈ પણ બોલતા નથી, ત્યાં સુધી જ તે શોભે છે. એકલું ચાવત્ “હમણુ’ના અર્થમાં વપરાય છે ત્યારે વર્તમાનકાળ આવે છે. તાવત્ રિબીનાદુર સંગીતકામુતામિ હમણાં ગૃહિણીને બેલાવીને સંગીત શરૂ કરું છું. (કરીશ.) ચાવમાં છાયામચિ પરચાના હમણાં આ છાયાનો આશ્રય
