________________
૪૫૯ જેમકે રિત માનસરથીતીરે પ૪િપુત્રના નામ છે ભાગીરથીના કિનારા ઉપર પાટલિપુત્ર નામનું એક નગર છે. (હતું.) અહીં “હતું "ના અર્થમાં છે” વપરાયું છે, માટે સ્તિ વર્તમાનકાળનું રૂપ મૂકયું છે; કારણ કે તે વાર્તાના બનાવનું વર્ણન કરે છે. મિશ્ચિકકરાયેલનાળવિધાતા પ્રદ્યુમતિર્યવિષ્યતિ ત્રયોમસ્યા નિરાકેાઈ એક સરોવરમાં અનાગતવિધાતા, પ્રત્યુત્પન્નમતિ અને યદ્દભવિષ્ય - એમ ત્રણ માછલાં છે. ( હતાં. ) અતિ મિશ્ચિત્ મુદ્દોપટે મહાસ્કૂપારઃ સરાઃ કાઈ એક સમુદ્રના કિનારા ઉપર. મોટું હમેશાં ફલ આપનારું જબુનું ઝાડ છે. ( હતું. ) (૨) કઈ પણ વાકયમાં જણાવેલી ક્રિયાની સત્યતા સર્વકાલીન છે
એવું જણાવવું હોય, તો વર્તમાનકાળ વપરાય છે; અર્થાત અત્યારે તે જેટલું સત્ય છે, તેટલું જ તે સર્વકાલ માટે છે એ રીતે ક્રિયાની સત્યતા જણાવવી હોય તે વર્તમાનકાળ આવે છે उद्योगिनं पुरुषसिंहमुपैति लक्ष्मीः । ઉદ્યાગી પુરુષસિંહને લક્ષ્મી મળે છે. परिवर्तिनि संसारे मृतः को वा न जायते । આ ફરતા સંસારમાં કયે મરેલો પુરુષ જન્મતો નથી? અર્થાત દરેક જન્મે છે. तीर्थोदकं च वह्निश्च नान्यतः शुद्धिमर्हतः । ... .. તીર્થોદક અને અગ્નિ બીજાથી શુદ્ધિને લાયક નથી. ज्ञानलवदुर्विदग्धं ब्रह्मापि तं नरं न रज्जयति । અધકચરા જ્ઞાનવાળા પુરુષને બ્રહ્મા પણ રાજી કરી શકતા નથી. अतिकष्टास्वप्यवस्थासु जीवितनिरपेक्षा न भवन्ति खलु । जगति
લાં
દEય: 1
:.
