________________
૪૪૨
વાળા પ્રબળ શબ્દને બદલે આળ્યેા છે, અર્થાત્ ાાળ જે સસપ્તમી વિભાગમાં કર્તા છે તેની અહીં પુનરાવૃત્તિ થાય છે. કાઈ પણ રીતે તે શબ્દ અગર તેને સૂચક પ્રતિનિધિ કાઈ પણ ફ્રીથી આવવા ન જોઈએ, માટે ઉપરના વાક્યને બદલે आगतेभ्यो ब्राह्मणेभ्यो धनमयच्छम्
૨૩ વાક્યા કેટલીક વખતે કર્તરિ પ્રયાગમાં લખવામાં આવે છે, અને કેટલીક વખત કર્મણિ પ્રયાગમા હૈાય છેઃ સામાન્ય રીતે અકર્મક ક્રિયાપદ વાક્યમાં હેાય ત્યારે કર્તરિ પ્રયાગ જ આવે છે, અને સકર્મક ક્રિયાપદ હાય તા કરિ પ્રયાગમાં લખાય અગર કર્મણિ પ્રયાગમાં લખાય છે. અકર્મક ક્રિયાપદાને ભાવે પ્રયેગમાં મૂકી શકાય. કર્મણિ પ્રયાગની રચનામાં ક્રિયાપદને કર્મણિ પ્રયાગમાં મૂકવું, અને કર્તરિ પ્રયાગવાળા વાક્યના જે કર્તા હાય તેને કર્મણિ પ્રયાગવાળા વાક્યમાં તૃતીયા વિભક્તિમાં મૂકવા, અને જે કર્મ હાય તેને કર્તા તરીકે વાપરવું.
કર્તરિ પ્રયાગ
(૧) હું ફળ ખાઉં છું. હું અન્યદ્મિ (૨) તુ ઝાડને જુએ છે. રૂં વૃક્ષ પતિ
કર્મણિ પ્રયાગ
મા જાન્યયતે મારાથી ફળ ખવાય છે. વૃક્ષવા ચઢે તારાથી ઝાડ દેખાય છે.
વાક્ય ૧માં કર્તરિ પ્રયાગમાં કર્તા દેં છે અને કર્મ જ્જ છે. કર્મણિ પ્રયેાગમાં થતું મા થાય છે, અને છ કર્તા તરીકે આવે છે. કર્તા બહુવચનમાં હાવાથી નું ક॰ પ્ર॰ પણ બહુવચનમાં વપરાય છે. અવન્તે । તે જ પ્રમાણે વાક્ય :‘ર’જામાં સમજવું.
