Book Title: Pravachansara Saptadashangi Tika
Author(s): 
Publisher: ZZZ Unknown

View full book text
Previous | Next

Page 420
________________ सहजानन्दशास्त्रमालायां अथ को नाम छेद इत्युपदिशति अपयत्ता वा चरिया सयणासण्ठाणचंकमादीसु । समगास्स सम्बकाले हिंसा सा संतत्तिय ति मदा ॥२१६॥ शयन प्रशन प्रासनमें, ठाण गमन आदिमें अयतवृत्ती । यदि हो मुनिके, तो फिर, संतत हिंसा उसे जानो ॥२१६॥ अप्रयता या चर्या शयनासनस्थानचङ ब्रमणादिसु । श्रमणस्य सर्वकाले हिंसा सा संततेति मता ।। २१६ ।। अशुद्धोपयोगो हि छेद : शुद्धोपयोगरूपस्य श्रामण्यस्य छेदनात, तस्य हिंसनात् स एवं नामसंज्ञ-अपयत्ता वा चरिया सयणासणठाणबंकमादि समण लब्बकाल हिंसा तं संतत्तिय इत्ति मदा । धातसंज-मन अवबोधने, हिस हिसायां । प्रातिपदिक... अप्रयत्ता वा चर्धा शयनासनस्थानचङ्कमणादि श्रमण सर्वकाल हिंसा तत् संतता इति मता । मूलधातु-हन हिंसागत्योः, मनु अवबोधने । उभयका भी प्रतिबन्ध (विकास सम्बन्ध) न करे । सिद्धान्त---उपाधिसम्बन्ध रखनेसे अशुद्ध परिणति होती है । दृष्टि------ उपाधिसापेक्ष अशुद्ध द्रव्याथिकन य (२४) । प्रयोग -----आनन्दधाम साम्यभावकी सिद्धि के लिये परपदार्थ व परभाव में रंच भी प्रति बन्ध (लगाव) न करके सहजात्मस्वरूप में हो उपयोग रखने का पौरुष करना ॥२१॥ अब छेद क्या है यह उपदेश करते हैं—-[वा] अथवा [श्रमणस्य] श्रमणके [शय. नासनस्थानचंक्रमणादिषु] . शयन, प्रासन, स्थान, गमन इत्यादिमें या अप्रयता चर्या जो प्रप्रयत चयर्या है [सा] वह [सर्वकाले] सदा [संतता हिसा इति मता] सतत हिंसा मानो KatihuigritisolomotivitiemifinarinduDSHIRIDHHICHAITRIRTomwimgeमाना तात्पर्य- शयनादिकमें जो असावधानीकी चेष्टा है वह निरन्तर हिसा कही गई है। टोकार्थ--शुद्धोपयोगरूप श्रामण्यका छेदन होनेसे वास्तव में अशुद्धोपयोग हो छेद है। और श्रामण्यका घात होनेसे अशुद्धोपयोग ही हिंसा है, इस कारण श्रमणके, अशुद्धोपयोगके । बिना नहीं होने वाली शयन-पासन-स्थान गमन इत्यादिमें अप्रयत चर्या है वह वास्तव में उसके । लिये सर्वकालमें (सदा) ही संतानवाहिनी हिंसा हो है, जो कि छेदसे अनन्यभूत है । __प्रसंगबिबरण----अनन्तरपूर्व गाथामें बताया गया था कि श्रामण्यको निर्दोष रखनेके लिये सूक्ष्म परद्रव्य का भी प्रतिबन्ध (लगाव) दूर कर देना चाहिये । अब इस गाथामें बताया गया है कि श्रामण्यका छेद याने विनाश क्या है ? तथ्यप्रकाश-(१) शयन आसन बिहार आदिमें असावधानीसे चर्या करना हिंसा है elmmahomUHAGRAMIRSINCOMom म रारामदारलार

Loading...

Page Navigation
1 ... 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528