________________
[ ૩૬ ]
પ્રભાવિક પુરુષ :
કાલ કાણે દીઠી છે ?.' એક વાર હાંશપૂર્વક સંસાર ભેાગવી લઈએ, પછી કરવુ ઘટશે તે થઇ રહેશે. રજોહરણ ને પાત્ર કઇ ચાલ્યા જવાનાં નથી. તું હા પાડે તેટલી જ ઢીલ છે.
""
ત્યાં તા પેલા ડાશીમા પણ મધ્યાહ્ન કાર્યાથી પરવારી આવી પહોંચ્યા. એમને જોતાં જ ભવદેવ મુનિએ ઉચ્ચાર્યું કે—“ જીએ માજી ! આ નાગિલાને હું કયારના સમજાવું છું કે ગઇ ગુજદી ભૂલી જા. મારી થયેલ સ્ખલનાને સંભારવાનુ ત્યજી દે અને પુન: આપણે સંસાર શરૂ કરીએ. ”
“ ત્યારે શું તમે જ મારી સખી રેવતીના નાના પુત્ર ભવદેવ કે ? તમારા એકાએક ચાલી જવાથી મારી પુત્રીતુલ્ય નાગિલાના સંસાર ધૂળધાણી થઇ ગયા છે! એક દિવસ પણ એવા ગયા નથી કે જેમાં તમારું સ્મરણુ એકથી અધિક વાર તેણીએ ન કર્યું હાય. શ્વસુરપક્ષ તરફથી નીતિનાં ધનને દ્વાર ઢીલા મૂકાયા છતાં તેણીએ એના લાભ ન લીધા. બાકી આ કળિયુગને કાળ ! અમારા જેવી ઊઁચ ગણાતી દ્વિજવણુ માં પુનર્લગ્ન થવા લાગ્યાં છે, ત્યાં બીજાની શી વાત ? એ તે પાળે તેના ધર્મ ! પણ આ વાસુકીની પુત્રી નાગિલાની કુળવત ટપી જાય તેવી છે. દૂષણનુ નામ શ્રવણુ કરતાં એ દૂર ભાગે છે. આવા વિરહમાં કાચીપેાચી ન જ ટકે. તમેાએ નિષ્ઠુરતાની તે
હદ વાળી ! ! ”
“ માજી ! હું એના બદલા ચક્રવૃદ્ધિ વ્યાજ સાથે વાળી આપવા આવ્યા છે, ત્યાં તમારી એ પુત્રી તત્ત્વજ્ઞાનની વાતામાં કાળ વ્યતીત કરે છે! સામે મીઠા પાણીનુ સરાવર દેખાય છે છતાં તૃષાતુર રહેવાની વૃત્તિ દાખવે છે! તત્ત્વજ્ઞાનની શુષ્ક