Book Title: Prabhavik Purusho Part 02
Author(s): Mohanlal Dipchand Chokshi
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

View full book text
Previous | Next

Page 308
________________ પટ્ટધર બેલડી : |[ ૨૯૯ ] એ જાતનું “સમ્યકત્વ” કેમ વિશેષ પ્રમાણમાં પ્રસરે અને એનાથી ઊલટા સ્વભાવવાળા “મિથ્યાત્વને કેમ હાસ થાય એવા માર્ગે જવાનું છે. આજના કળિયુગમાં–અમારી ભાષામાં કહું તે આ પંચમ આરા માં જે તત્વજ્ઞાન · જૈન દર્શન ” તરીકે આળેખાય છે એના પ્રણેતા અંતિમ તીર્થપતિ શ્રી વર્ધમાન જિન ઊકે શ્રી મહાવીર સ્વામી છે. તેઓશ્રીએ પ્રથમ પરીષહે સહન કરીને આ અણમૂલાં તેનો સ્વજીવનમાં પ્રત્યક્ષ સાક્ષાત્કાર કર્યો. ત્યારપછી જ સૃષ્ટિના સર્વ જીવોને એ અમૃત તનું પાન કરાવવાની એક માત્ર પરમાર્થ ભાવનાથી એનો પ્રચાર આરંભ્યા. એમના પટ્ટશિષ્ય શ્રી ઇદ્રભૂતિ નામે દ્વિજ ગૌતમ ગોત્રવાળા થયા. ગુરુ શિષ્ય વચ્ચે તત્વજ્ઞાન અંગેની વિવિધ ચર્ચાઓ થઈ. એ સર્વના સમૂહને “ દ્વાદશાંગી ” તરીકે પ્રસિદ્ધિ મળી. દ્વાદશાંગી યાને બાર અંગને સમૂહ, વિવિધ પ્રકારના જ્ઞાનથી ભરેલો છે. એ બધામાં જે મુખ્ય વાત પર વજન મૂકવામાં આવ્યું છે તે આત્માના ઉદ્ધારનું છે. સૌ વાતમાં ચેતન અને જડ” અર્થાત “આત્મા અને કર્મ ” કિંવા “જીવ અને પગલ” ની વાત મુખ્ય છે. એ વિષયનું ઊંડું અવગાહન કરનારને નથી તો ઈશ્વરને જગતકર્તા તરીકે ઓળખવાની જરૂર રહેતી કે નથી તો સૃષ્ટિની રચના કોણે કરી? કયારે થઈ ? અથવા તે એને અંત કેવી રીતે આવશે ? એ વિચારની ગૂંચેના વમળમાં અટવાવું પડતું. કેવળ કમરાજે પાથરેલી જાળ અને એમાં ફસાયેલ જીવોનાં સ્પષ્ટ દર્શન થાય છે. મદારી જેમ માંકડાને મરજી મુજબ નાચ

Loading...

Page Navigation
1 ... 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350