________________
[ ૧૪૬ ]
પ્રભાવિક પુરુષા :
ભગવતા થયેલા. એ દરેકે ચક્રવત્તીપણાની ઋદ્ધિસિદ્ધિએ પણ ભાગવેલી અને પ્રાંતે એ સર્વને તજી દઇ સયમ સ્વીકારેલા. એ દરેકના ચ્યવન, જન્મ, દીક્ષા અને કેવલજ્ઞાનરૂપ ચાર ચાર કલ્યાણુકા આ પવિત્ર ભૂમિમાં જ ઉજવાયેલા. આ પુનિત શહે૨માં કારણવશાત્ મારે ઘણા સમય રોકાવું પડયું. વહાલી એવી વલ્લભા ચારુશીલાએ ત્યાં જ પ્રાણુ છેાડ્યા, તેણીના જીવન–દીપ ત્યાં જ મુઝાયા. હસ્તિનાપુર તી મારે માટે અનેાખા ધામ સમ બન્યું. પત્નીના વિરહે પ્રથમ તેા મારા સંસાર ખારા બનાવ્યે પણ જેમ જેમ હું એના સ્મરણમાં ઊંડા ઊતરતા ગયા તેમ તેમ મને એના મૃત્યુમાંથી અવનવા મેધપાઠ મળવા માંડ્યા. મુસાફરખાના જેવા આ સંસારની અસ્થિરતા ચાખ્ખી સમાવા માંડી. એના જેવી દૃઢ શ્રદ્ધા કેળવી, માનવભવની સાર્થકતા કરવાની ભાવના પ્રખળ બની. એકલું શ્રમણ્જીવન જ ભય રહિત ભાસ્યુ’. ‘શ્રમવું મળીયસમ્’ એ પદ યાદ આવ્યું.
लोकः पृच्छति मे वार्ता, शरीरे कुशलं तव १ । कुतः कुशलमस्माकम् १ आयुर्याति दिने दिने ||
શ્રાદ્ધમુખ્ય આનંદે જેમ પેાતાની કુશળતા પૂછનાર સ્નેહીવર્ષાંતે ઉપરના શ્લાક કહી, આયુષ્યની ચંચળતા દર્શાવી જે ઉત્તર આપ્યા હતા તે મને વ્યાજખી જણાયા અને તેથી હું ૉમત્ર! મેં પણ તારા પ્રશ્નના જવાખમાં મારી કહાણી વર્ણવી, સંસારની નશ્વરતા દર્શાવી, મારા ભાવી રાહ કેવા પ્રકારના છે એના ખ્યાલ કરાવ્યેા છે. ચારિત્ર અંગીકાર કરતાં પૂર્વે વ્યવહારીજીવનના પાસા સરખા કરવા માટે જ હું પાછે. ફર્યાં છું.