________________
આચાર્ય યશોભદ્રસૂરિ :
[ ૨૪૯ ] પરંતુ સ્વત્વની પિછાન કરેલ હોવાથી મહાવીર એમાં ન તો રામ્યા કે ન તે એથી માગ્યા. અવધિ થતાં જ અનગાર થઈ નીકળી ગયા. સમ્યજ્ઞાનના રસ્તે ચઢી ચૂકેલા પણ એની પૂર્ણતા નહોતી થઈ. એ સિદ્ધિ હસ્તગત કરવાને દઢ નિશ્ચય કરી એ જાતજાતના સ્થાનમાં ભમ્યા. સાધના પાછળ સાડાબાર વર્ષ જેવો લાંબો સમય વિવિધ પ્રકારના ઉપસર્ગોને ઉઘાડી છાતીએ અને સમભાવદશાએ સામને કરવામાં વિતા
. પરિષહ સહન કરવામાં કચાશ ન રાખી ત્યારે જ અનુ. પમ એવા કેવલજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થઈ.
“સર્વજ્ઞ એવા શ્રી વર્ધમાનસ્વામીએ દેશકાળ પ્રતિ મીટ માંડી એટલે કે દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ-ભાવ જેઈને પોતાની પૂર્વે થયેલ તીર્થકરોની માફક સંઘની સ્થાપના કરી. તેઓશ્રી દ્વારા દોરવામાં આવેલ જેના દર્શન સંબંધી ચિત્રમાં પંચ મહાવ્રત યુક્ત શ્રમણ ધર્મ, ભિન્ન ભિન્ન દ્રષ્ટિબિન્દુઓને ધ્યાનમાં રાખી પ્રત્યેક વસ્તુની વિચારણા કરવાની સ્યાદવાદપદ્ધતિ અને સંસારભ્રમણના મૂળ કારણ સમા કર્મપદાર્થની અતિ સૂક્ષમ વિચારણું સવિશેષ ધ્યાન ખેંચે છે.
જુદા જુદા પંથપ્રવર્તકેએ સ્થાપેલ સંપ્રદાયમાં સમય જતાં ચારિત્રની જે શિથિલતા પ્રવેશ પામી હતી અને વૃદ્ધિ. ગત થતી દષ્ટિગોચર થતી હતી તે જૈન દર્શનમાં નથી જોવાતી એનું કારણ એ પાંચ મહાપ્રતિજ્ઞાના નિરતિચાર પાલનમાં સમાયું છે. નિગ્રંથોના જીવન આજે પણ અન્ય પંથના પરિવ્રાજક વા પંડિતે કરતાં શ્રેષ્ઠ જણાય છે; કેમકે એમાં જ્ઞાન અને ચારિત્ર કિવા વિચાર અને આચારને સમન્વય સાધવામાં આપે છે.