________________
શથંભવસ્વામી :
[ ૧૭૧ ] પાછું વાળી જોતાં જ એક શ્રમણને પોતાની નજિક આવી પુન: વદતા દીઠા–“મિત્ર શર્માભવઆખરે આવ્યે ખરો.”
“વહાલા સુહદ! મુનિપણાના આ વેષ હેઠળ તું એ તો ફેરવાઈ ગયે છે કે પ્રથમ નજરે ઓળખાયો પણ નહીં. અહા ! પાવાપુરીના જળમંદિરમાં આપણે મળ્યા હતા એ વેળાની તારી દેહસ્થિતિ ક્યાં અને અત્યારની કયાં ?”
“ મહાનુભાવ! અરિહંત માર્ગનું ચારિત્ર એ નથી તે શરીરના સત્કાર અર્થે ઉપદેશાયેલું કે નથી તે વેષ–ભૂષા પિષવા સારુ બનાવાયેલું. ઉપસર્ગ અને પરિષહ-સહન કરી કાયાને જમવાનું કાર્ય ત્યાં મુખ્ય છે. એ વિના આત્મતત્વની યથાર્થ ઝાંખી ન થઈ શકે. કહ્યું છે કે-સંયમ પથ અતિ આકરે, વ્રત છે ખાંડાની ધાર; છતાં જ્ઞાન-ધ્યાનમાં મારું જીવન એવું તે સુંદર રીતે વ્યતીત થઈ રહ્યું છે કે મને પૂર્વજીવનની કંઈ જ સ્મૃતિ થતી નથી. કદાચ તને મારી દેહસ્થિતિમાં શુષ્કતા ભાસતી હશે છતાં આત્મસંતેષની જે રમ્ય દશા હું અનુભવી રહ્યો છું એમાં મને એ જાતનો કદી વિચાર સરખો પણ ઉદભવ્યું નથી.”
વારુ, એ ચર્ચા અન્ય સમયે કરશું પણ મને એ તે દર્શાવે કે આચાર્ય પ્રભવસ્વામી નાલંદાના વિવિધ વિહાર પૈકી કયા વિહારમાં વસે છે?
યજ્ઞવિધાનની આખરી પળે, જે કોઈએ પણ મારું ચિત્ત આકળ્યું હોય તે એ મહાત્માના બે શિષ્યોએ જ. એ દીર્ઘદશી સંતે પરોપકારબુદ્ધિથી એ અમને મોક૯યા ન હત તે મારા હાથ નિર્દોષ પશુઓના લોહીથી રંગાત અને