________________
શુષ્ય ભવસ્વામી :
[ ૧૫૯ ]
પ્રાત:કાળથી યજમાનની પ્રકૃતિ અસ્વસ્થ હતી અને એના કારણમાં આગલા દિવસેામાં થયેલ અપશુકના નિમિત્તભૂત હતાં છતાં છેલ્લી ઘડીએ અચાનક આ શબ્દો અને તે પણ એક એવા સતાના મુખથી ઉચ્ચરાયા હતા કે જેમને સોંસારની સાથે કંઇ લેવાદેવા નહાતી–જેમને આ વિધાન સાથે કઈ સંબંધ પણ નહાતા એ જેવું તેવું આશ્ચર્ય ન કહેવાય !
આટલા બધા કષ્ટો છતાં તત્ત્વ તે અજ્ઞાત છે અર્થાત્ પરમતત્ત્વ શું છે એ હજી સમજાયું જ નથી. એ ઉક્ત વચનના ભાવ હતા.
જો આ સાચું જ હાય અને નિગ્રંથના વચનમાં શકા ધરવાનું કારણ ન જ સંભવે, તેા અવશ્ય શાસ્રીમહાય પણ કંઈ છૂપી રમત રમી રહ્યા છે એમ માનવું જ પડે. યજમાન જોડે આ જાતના વર્તાવ ઇષ્ટ ન જ ગણાય. બસ, આ વિચા રાથી શય્ય ંભવ ભટનુ મગજ ઘેરાયું અને ક્રોધાગ્નિ ભભૂકી ઊઠ્યો. નેત્રા લાલચેાળ બની ગયા. હાથમાંની તલવાર સહિત તે એકાએક પાટલા ઉપરથી ઊઠ્યો અને ગર્જના કરતા જાણે કાળા મેઘ ન ધસી આવતા હાય એવા ગભીર સ્વરે આચાર્ય ને ઉદ્દેશી કહેવા લાગ્યા કે—
ગુરુજી! મેં બહુ ખામેાશ રાખી. વિઘ્નપરંપરા નિહાળતાં મારું મન એટલી હદે ઉદ્વિગ્ન બન્યુ હતુ કે યજ્ઞ પૂર્ણાહૂતિ કરવાની મેં અનિચ્છા. પણ તમારી સમક્ષ દર્શાવી, પશુ આપ એકના બે ન જ થયા. છતાં કુદરત સામે પંજો ઉગામનાર માનવી કયાં સુધી ફાવી શકે ? માના યા ન માનેા પશુ આ મેષ તેમજ પેલા અશ્વનું આયુષ્ય લાંબુ છે. યમરાજ સ્વય
''