Book Title: Dictionary of Prakrit for Jain Literature Vol 01 Fasc 01
Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Previous | Next

Page 80
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org भसद्ध परमाधार्मिकविकुर्वित नरकनदी तत्सङ्गे तदवाप्तिहेतुत्वात्, अतीक्ष्णवैतरणी वा p.49) अइखद्ध (ai-khaddha ati- khādita) n. excessive eating, JM. कुक्कुडिअंटगमित्त अविगियवयणो उ पविखवे कवलं । अरखद्धकारगं वा जं च अणालोइयं होज्जा OghaNiBl. 279 अइर्खनिय (ai-khantiya < ati- ksünt-ika) f. very forgiving i. e. a nun, Apa. अवंतियहि समीवि पसत्थी जिणवरगुणसंपत्ति वउत्थी Maha Pu. (P.) 90.16.7. अइखर (ai-khara > ati- khara) adj. very harsh or severe, M. कुसुममआ वि अखरा ... कामस्स सरा बहुविअप्पा GĀSaSa. 4.26. argfat (ai-khinni<ati-khinna) adj. (f.) very much depressed, Apa. विरहखेअ लसीइ उ अग्गर अरखिन्नी मोहपरावसी । सुविणंतरि चिरु पवसिउ जं जोइअर पिउ SandeRa. 151. अखेरा (ai-khe-arāati-khe-carā) adj. (f.) superior to the semi-divine damsels, IM को वि बहूभो अइयराउ खे खे अरीण पच्चक्खं । ... लहिअ गंड्समुट्ठिसिओ KumaCa. (H.) 4.46. अइगअ (ai-gaa ati- gata) adj. ( ppp. of atigam) [ अश्गयं मार्गपश्चाद्भागः समागतं प्रविष्ट चेति त्र्यर्थम् DeNaMa 1.57; called Desi because of the meaning: पविट्टो त्ति व यो बूया तथा अतिगतो त्ति वा AngVi. pp. 86–87; अतिदूरे पविट्ठोत्ति अतिगतोति व दूरतो ( 799 ); तथा अणुपविट्ठोत्ति तथा अतिगतो त्ति वा (800)] [also अतिगअ, अइगय, अतिगत ] 1 entered, occupied, AMg. पुढवी कायमश्गओ उक्कोसं जीवो उ सबसे । कालं संखाध्यं Utt. 10.6; (but Santyacarya पृथ्वी सैव कायः तं अतिशयेन मृत्वा मृत्वा तदुत्पत्तिलक्षणेन गतः प्राप्तः अतिगतः 'who is repeatedly born in the earth body'); Utt. 10.14; अरिनेमिं वंदित्ता अगया बारगापुरिं Utt. 22.27; सोनं सोमागारं लीलायंतं जंभायमाणं मुहमतिगयं गयं पासित्ता Nāya. 1.1.18; सहरिसे विसज्जिए सगं पडमंडवमइगए Jambuddi.381; एवं बोंदिम गभे संवसर दुखिओ जीवो Tand. 33; JM तेण णातो पवेसो, तेणावदारेग अगओ āvTI. (H) 349a. 2; जे भिक्खू गिवतिकुलं अतिगते पिंडवातपडियाए । पचक्खिते समाणे तं चैव कुलं पुणो पविसे NisBha. 1465 (Cu प्रविष्टः ); ताहे चेव इमो अइगओ (उज्जाणं) āvšī.(H.) 173a.5; णिश्रयं भवणमश्गओ Dhutt. 4. 12; भरहराया अहगओ विणीयरायहाणिं MaViCa. (G) 116. 12 (2) ; ससुर कुलम्मि अइगओ दिट्ठो य सगउरखं तत्थ UvPayši. 273a. v. 45; ( सुयाधरं ) अइगया य धूयं दट्टण VasuHi. 27.19; 42.8; ताहे चिंतेइ – अम्मं न पेच्छामि ? ताहे घरं अगओ मायरमभिवाएइ Sukhabodha on Utt. 2.13 (p. 23a ) 2 gone beyond, left, crossed, AMg. तत्थ णं तुमं मेहा तीरमइगए पाणियं अपत्ते अंतरा चैव सेयंसि निण्ण Naya. 1. 1. 160; JM सिंबलिपायवो गगणयलमइगओं KaKoPra. 2.5; M. जउणमइगओ सो तस्स घेत्तू कण्णं SriKav. 2.1; 3 elapsed, past (time), M. हत्थेसु अ पाएसु अ अंगुलिंगणणार अगआ दिया GaSasa. 4. 7; JM. भगवं संभवजिणो अजियसामिणो सागरोवमाणं तीसहिं लक्खेहिं अतिगमहिं समुप्पण्णो CaupCa 73.3; हिवंतस्स अहगयं वरिसमेगं Erz. 20.27; Apa. वरिससह सकालम्मि अगर San KuCa. 719.5; 4 gone beyond the range of, JM. रम्मेसु " मानविन हो MaViCa. (G.) 156. 1 (2) ; 5 reached, M. उद्घोदअत्तबिंबे वेएण महिं व दिनअरम्मि अइगए SetuBa. 10.18; JM तओ सा लज्जोणयमुहिं गहाय धम्मिल्लसगासं अरगया VasuHi 64.25. PD. 2 ... अद्गच्छ- (ai-gaccha - <ati- gacch ( a ) - ) v 1 to elapse, Apa. for अगच्छइ सरयरिउ महियल जीवंताएँ Sar KuCa. 546. 8; 2 to enter, JM. जद्द तुज्झ सत्तमे दिवसे सण्णा मुहं अगच्छĀिVTI.(H.) 369b 8. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir अइगहीर अइगच्छमाण (ai-gaccha-māna <ati gaccha-māna-atigacchat) adj. (pr. part.) going in, entering, AMg. उच्चारस्स वा पासवणस्स वा अगच्छमाणा य निग्गच्छमाणा य Nāya. 1.1.153; 1.1. 154; उभारस्स वा पासवणस्स वा गच्हमाणेहिं निरगच्छमाणेहि Naya. 1.1.155; 1.1.188; जच्चिय अगच्छनाणस्स गमो पढमो कुबेरावसाणो Jambuddi. 3. 217; जे भिक्खु रण्णो खत्तियाणं मुदियाणं मुद्धा मिसित्ताणं अगच्छमाणाणं वा निगच्छमणाणं वा परमवि चक्खुदंसणपटियाए अभिसंधारेव Nis. 9.8; [AMgD. to transgress?] अइगंतूण (ai-gantiüna <ati gan-tvāna=ati-gatya) ger. having crossed over, JM. अगंतूण अरोगं लोगागासम्यमाणमेत्तारं । ठाइ असंखेज्जा इदमोहित्तमुक्कोसं ViāvBh. 604 ( 601 ) अहं तो लिं नगरिं अइगंतूणं जंतसंघाउबगरणं मग्गामि VasuHi 63.5. अइगम (ai-gama<ati-gama) m entrance, going in, JM दिसि विट्टियस्स पढमोऽगमे ते चेव सेसया तिनि ViāvBha. 386 (384) ( comm. भाषकस्य प्रथमः समयः नाडीमध्यप्रवेशे (or लोबमध्यप्रवेशे ) भवति ) अगमण (ai-gamana ati-gamana ) n 1 entrance, AMg. रायगिहस्स नयरस्स बहूणि अगमगाणि य निगमणाणि य Naya. 1.2.11; 1.2.32 (emendation into अइगमणेसु to connect it with मगणगवेसणं Angasuttini. III. p. 83 is not necessary. It is connected with आभोएमाणे मग्गमाणे and not connected with the list, हिंदूंच - अंतरं चमग्गेमाणे गवेसमाणे 32 ) ; 2 entry of the sun or moon (in the northern hemisphere, जावं च णं चंद्रमसूरियाणं जाव तारारूवाणं अइगमणं निग्गमणं बुड्डी निवडी आघविज्जर तावं च णं अस्ति लो पउच्चइ (Abhayadeva on Viy. 2.9 p. 304 ). He says that he is quoting from Jivabhi. and explains अतिगमनमिहोत्तरायणम् ); 3 ceremonial entry (of a king in his capital), JM रायकह चउवि निगम अइगमण बले य कोसकोट्टारे quoted by H. in his šīkā on āvNi. p. 581. अइगमित्र (ai-gamiya <ati-gam-ita) adj. (ppp.) spent, Apa. कहकहिंचि अइगमिय जामिणि SanKuCa 621.3. write (al-gambhira<ati-gambhira) adj. very deep. hard to understand, JM. पुच्छ, किं तत्तं । अइगंभीरं, साहह, जर एव उवउत्तो UvPay. 901; इह तेलपत्तिधारगनायं तंतंतरेसु वि पसिद्ध । अइगंभीरत्थं खलु भावेयब्वं पयत्तेण UvPay. 922. अइगर (ai-gara<aja-gara) m. [v. 1. for अयगर ] python, AMg. घोणस अइगरपमुहे उरसप्पे दूमिए खामे Pajāra. 158; से किं तं अइगरा। अयगरा एगागारा पण्णत्ता Pannav. 1.81. अइगरुअ (ai-garu-aati-guru-ka) adj. [also अश्गरुय], M. 1 very heavy अश्गरुपण वि तम्मर हिमए भरेण गम्भस्स GSaSa. 1.83; 2 very great, M. अगरुयसज्झसूसासवसवि सतमुपयट्टे । णीसासेहि Lila 616; अइगरुओ अवराहो Lila 631; अश्गरुयदुक्ख परिभूयबंधवो Lil. 689; 3 very hard or strong, Apa. अइगरुवपहारे णरु विष्णु मुच्छविहलंघल महि णिसण्णु PĀNĀCa. (P.) 1.22.3. gnfafa (ai-gamivi<ati-gamitvi-ati-gamayya) ger. having spent, Apa. सुहिण कुमरह भावि मंडलियनिवरज्जि वि अश्गमिवि वरिससहस पन्नास पिडु पिहू SanKuCa. 782.2. अग हिअरुअमाण (ai-gahia-garua-māna <ati-grhitaguruka-māna) m. great pride excessively resorted to, M. अइगहिअगरअमाणेण पुत्ति रासि व्व छिज्जिहिसि GaSaSa. 2.52. अइगहीर (ai-gahira ati- gabhira) adj. very deep, JM. ता वित्थिष्णं गयणं ताव च्चिय जलहरा अश्गहीरा VajLag. 104. For Private and Personal Use Only

Loading...

Page Navigation
1 ... 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176