Dictionary of Prakrit for Jain Literature Vol 01 Fasc 01

Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 125

54
अकोसायंत
भर्कत सब्वत्तो तु अकोसे अग्गुप्जाणाओ जा खेत्तं KappBha. 3.4842; बाधातम्मि 4.14.9; चक्ककित्तिवद्धावणए दुका तं भरहेसरहो RitNeCa. 10.7.22; तहो अकोस अडवि जले सावए, तेणे KappBha. 3.4844.
तणउं तणूरुह अक्ककित्ति VaddhaCa. 3.30.63 4.2.5%3 5.8.11. अकोसायंत (a-kosayanta<a-kosayat) adj. (pr. part.) अक्कछट्ठी (akka-chatthi<arka-sasthi) fa festival on the making the budform to disappear, unfolding, AMg. समणे भगवं 6th day of the month in honour of the sun, JM. लोश्यपव्बाई... महावीरे... पउमवियहनाभे गंगावत्तापयाहिणावत्ततरंगभंगुररविकिरणतरुणबोहिय- अक्कछट्ठी ... न कायब्वाई ViMiPra. 3.13. अकोसायंतपउमगंभीर वियडनाभे Uvav. 16; Panha. 4.8; (Leumann, अक्कजडि (akka-jadi<arka-jatin) m. name of a Vidyafurnished with a calix ?)
dhara, JM. अह अकजडिस्म सुओ रयणजडी नाम खेयरो गयणे ।- सुणइ अकोह (a-koha<a-krodha) adj. without anger, AMg. पलावं महि लियाए PaumCa.(V.) 45.28. से मिक्स अकिरिए अल्सए अकोहे अमाणे ... णो आसस पुरओ करेजा Siy. अक्कंड (a-kkanda<a-kānda) adv. [Loc.] at an improper 2.1.60(682); 2.2.44(711); 2.4.24(753); थावच्चापुत्ते अणगारे ... time, all of a sudden, AMg. अर्थडे चिरभाविय ते परिसा मरणदेसअकोहे अमाणे अमाए Naya. 1.5.35%; तए णं से भगवं समणे ... अकोहे कालम्मि । पुवकयकम्मपरिभावणाए पच्छा परिवडंति AurPacc.(V.) 543; अमाणे Jambuddi. 2.68; अकोहे अमाणे अमाए अलोहे, संते पसंते उवसंते JM. कीस दुकरतवम्मि । विणिउत्तो अकंडे भंते अप्पा अपावो वि KaKoKapp. 1183Apa. अकोहं अमोहं अलोहं अणाहं VaddhaCa. 8.10.10. Pra. 160.20.
अकोहण (a-kohana<a-krodhana) adj. not irascible, अकंडविडर (akkanda-viddara<akānda-2-adambara) AMg. एस प्पमोक्खे अमुसे बरे वि अकोहणे सच्चरए तबस्सी Suy. 1.10.12; n. pompousness out of time, JM. जइ अम्हे पुच्छर देवो, ता अकोहणे सच्चरए सिक्खासीलि त्ति बुच्चइ Utt. 11.5.
चामुंडराओ सम्माणिज्जउ, अकंडविड्डुरं परिहरिऊण पीइदाणपुरस्सरं पेसिजउ __ अकोहत्त (a-kohatta <a-krodhatva) n. absence of KakoPra. 163.15. irascible nature, AMg. से नूर्ण भंते अकोहत्तं अमाणतं अमायत्तं अलोभत्तं अक्तू ल (akka-tula<arka-tila) m. cotten-wool, JM. सीलेण समणाणं निग्गंथाणं पसत्थं Viy. 1.9.18 (1.418)
विष्पमुक्को होइ लहू अकलूलं व JinadaAkhya. v. 219. अक्क (akka) Desi. messenger, अको दूए DENAMI. 1.6%3 अक्को अक्कतेअ (akka-tea<arka-tejas) m. name of a Vidyaदूतः, कयअंगुट्ठी अके (comm.)
dhara, JM. जलणजडि अक्कतेओ एवं विजाहरा बहुसो PaumCa.(V.) अक (akka<arka) m. the plant calotrofis gigantia, AMg. 5.46. णिग्गुंटी अफ तूवरि आदई चेव तालउडा Pannav. 1.37 v.3 (1.42v.2): अक्कत्थली (akka-tthali<arka-sthali) f. name of a city
M. इह बीसमद व हिअअं फुलकसमीरसुरहिगंधेसु ।- वर्णतमग्गेसु Gaudva. (also known as Anandapura), JM. खेत्ते विवज्जास। दुणामे कए जहा 535; थोउज्जऽकविडवा इमाओ ता उदरथलीओ Gaudva. 559; JM. आणंदपुरं अक्कत्थली, अक्कत्थली आणंदपुरं NisCo. III. p.192 on v.3344. अहिलसइ अककलियं कहि पि किं महुयरजुयाणो CaupCa. 21.17.
अकदेव (akka-deva<arka-deva) m. name of a feudatory __ अक (akka<arka) m. 1 the Sun, [PaiLaNa.43; Hem.(Gr.) king, JM. सामंते य इमे ... अकप्पभो अकदेवो एवमादीणि पंच सयाणि 1.177%; 2.79%; 89%; Vara.(Gr.) 2.13 3.33; Mark.(Gr.) 3.1], M. VasuHi. 318.12. दुमस्स पविसइ कोडररंधमकमोहो USiNi. 3.533; US. दीवे हिंणियपहोहामियक- अकंत (a-kkanta <i-krānta) adj. (PPP.) [PaiLaNa. 5851 तेपहि धूमरहिएहि (णच्चंत अच्छीहि) SrivA.(V.) 4363B JM. बालकमहो 1 pressed down, crushed, AMg. पंचविधा अचित्ता वाउकाइया पन्नत्ता, तं मुहकरगजी सुहयर गई अ इअ भुणिओ KumaCa.(H.) 2.23; जा नायं जहा- अफ्ते धते पीलिते सरीराणुगते समुच्छिते Thina. 5.3.183(444) (१) च सुरा णभो तिपहुगाचंदवतारागणं RitSamu.259; Apa. चंदकूसक्कभा- (comm. अकंते चिक्खिलाइसु); पुढविकाइए णं भंते, अर्कते समाणे केरिसियं हरणएहि पहुणा पुजिउ आहरणएहि NayCa.(P.) 1.16.5%; तं णीराओ वेयणं, पचणुभवमाणे विहरइ Viy.19.3.33 (19.35); तए णं से दद्दरे सेणियस्स माणे मुको तं मोहंधारे हिं अको SudCa.(N.) 12.3.1; अक्कमियंकसकर्यपा- रणो एगेणं आसकिसोरणं वामपाधणं अकंते समाणे अंतनिघाइए कए यावि वणु हा मुउ सीयहें कारण रावणु JambiSaCa. 5.13.6; 4.5.1; उग्गतेय होत्था Naya. 1.13.41; अर्कतादि य अचित्तो (वाउकाओ) OghNi. 360; पलयकसच्छहा विजपुंजहुअवहसमप्पहा (जउणराउ) PaNaCa. 12.10.10; JM. चलियम्मि तम्मि पयलद पहुम्मि महिमंडलं निरवसेसै। अकंतफणावलओ 2 name of a warrior of Ravana, JM. (रावणस्स भडा) चंदो य तहा जायइ विहडप्फडो सेसो CaupCa. 132.4 (1.9); 2 overcome, overअको गओ य PaumCa.(V.) 59.23; 59.3.
powered, M. कुमुयाई ससहरकंततिमिरभरियाई व फुडंति LIla. 526%B JM. अक्क (akka<°cakra)n. circle, M. फरइ फरिअट्टहासं उद्धपलित्त- गम्भत्थे य देवीए टोहलो उबविट्ठा अर्कता य AvTI.(H.) 504a.6%; पच्छा तिमिरं मिव दिसाअकं SetuBa. 1.5; तुह पडिमापडिवाडि वहइ व सअलं बहुएहि मणूसेहि अंतिओ अफ्तो य AVTI.(H.) 227a.3; दालिद्देणकतो दिसाअकं GaSaSa. 6. 30%; (राजा) तंबचटकूडग्योलंतकोलाहलमहल दिसा- भमामि नयरीए सुन्नमणो Erz.74.22; बहुपावभरकृतं दुहजलणकरालजालमालाहिं अक्कमेकं CandLe. 1.15.
Kalka. 56; J5. संसारदुहवंतो जीवे सो हेयमिदि विचितेजो BaAnu. 38; अक्कअउच (a-kkaa-uvva<a-krta-purva) adj. never 3 occupied, conquered, AMg. जं पुण पोरिसीए दो तिणि दंडे अर्कता done before, M. भंतीण पिअअमे अकअउव्वे वि पणअभंगम्मि कए उधाडतालियं पि पढिज्जइ Viy. p. 1186(11); M. ससिणो ब्व जस्स SetuBa. 12.50.
लोएण। अर्कतजयस्स जए, पट्टी ण परेहि सच्चबिया LIla. 69; JM. जो जो अक्कआ (akka-i<arka-ja) f. the river Yamuna (born of भमिपएसो पंचहि पुरिसुत्तमे हि अर्कतो। सो सो भणिओ पुज्जो देवाण य माणसाणं the Sun), M. अकअं अअपिआ दुअंगओ SriKiv. 1.22.
SaraPa.6%3; अर्कतं अम्ह मंडलं कओ अम्हाण महतो परिभवो CaupCa. अककित्ति (akka-kitti<arka-kirti) m. name of a Vidya- 98.16: 4 handled, fully used, controlled, JM. तह जंतिएण जंत dhara king (lit. having fame like the Sun), JM. तस्स सुप्पभा अकंतं नेहनिब्भररसेण । जह पढभं चिय कुंडी भरिया एकण घाएण VajLag. देवी। तेसि पुत्तो अको ब्व तेयजओ अककित्ती कुमारो VasuHi. 276.19; 536: 53covered, stepped on, JM. ता पुण्णवंतो हं जेण मम गेहे अज जोतिमाला रयणमाला विव आणीया अक्ककित्तिस्स VasuHi. 313.21; Apa. भूमी महातवस्सिरिसिचलणेहिं अकंता JinadaAkhya II. 44.2. अक्ककित्ति थिउ उज्झहें दणु-दुग्गज्झहे रज्जु सई भुजवउ PaumCa.(s.) अक्कंत (a-kkanta) Desi. increased [=आक्रान्त going beyond