Dictionary of Prakrit for Jain Literature Vol 01 Fasc 01

Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 98

अविरत्ति
with, JM रत्तो वि अविरत्तो तीए भइकुरचरिएहिं Erz. 76.34.
अविरत्ति (ai-viratti ati- vi- rakti) f [note अइ ... विरक्ति ] great dejection, Apa. मुक्कउ कराउ अझ हुय विरति SudCa. (N.) 7.11.5. afa (ai-virasara ati-vi-rasam) adv. with great howl, M. अविरसं विरसंतो धरणियले पाढिओ सहसा Lila 1203; JM सा भद्दा वाहिपीडिया सुट्टु अविर आनंद NāPañika. 3.43,
agfafta (ai-viriya ati-virya) m. name of various kings, 1 a king of the a family, JM अविरिओ य नरिंदो तस्य पुत्तो महाविरिओ PaumCa. (V) 5.5 2 king of the town of] नंदावर्त, JM. अस्थि सिरिअरवरिओ नंदावत्ते पुरे महाराया PaumCa (V) 37.3; 3 father-in-law of लक्ष्मण, JM अरविरियस्स सुयाए तणओ वि य हव सिरिकेसी PaumCa. (V.) 91.24.
अइविसण्ण (ai-visanna ati- vi- sanna ) adj. [f. ma] very much dejected, JM सुणिऊण अविसण्णा सत्थिमई दुक्खिया जाया PaumCa. (V) 11.19.
afan (ai-visama < ati-viṣama) adj. [f. -a] very difficult, JM. अविसमा पव्वज्जा विसया वियसंतविसतरुसरिच्छा CaupCa 28.20; अक्सिमो मोहतरु Erz. 4. 29; अइविसमा कम्मगई विसमदरो तीए कज्जपरिणामो JugāJica. 1. 295; धरेनि नाम च सावयाणं पि । तं पि पहु महाचोज्जं अविसमे दूसमे काले SatthiSa 159.
afar (ai-visāyā<ati-vi-ṣādā) adj. (f.) being the source of great repentence, AMg. अवि आई ताओ (इत्थियाओ ) ··· चंडसीलो विव दुक्खर क्खियाको अइदिसायाओ Tand. 155.
...
अइविसाल (ai-visala <ati-vi-sala) adj. very large, JM. मह साहगेण तुरियं मंडलयं पूइयं अविसालं Jinadaākhyā. v. 162. agfaga (ai-vi-suddha<ati-vi-śuddha) adj. very pure, JM अविसुद्ध परिणामो वच • अवरामरं ठाणं ĀloyKu. 12.
27
to appear to
fagr- (ai-vi-hä-<ati-vi-bhā-) v. advantage, Apa. दूराउ वहंती अडविहार KarCa. 3.12.7. अविर (ai- vihura <ati-vidhura) adj. very difficult or painful, JM. अविहरे गुरुभारं कडूंति य लीलमत्ताए VajLag. 185. अवीण (ai-vina <ati-pina) adj. very plump, JM अवीचिडिनासो वेयालो तावसंजणओ SurSuCa. 13.181.
अह्नवीर (ai-vira<ati-vira) m. 1 great hero, Apa. सच्चउ जे तुज्झु अवीरु णामु PaumCa. (S.) 30.9.6; 2 name of a king, तं णिसुणेवि विरुद्धएण गणे कुद्धएण अवीरे अहरफुरते PaumCa. (S.) 30.7.9.
अइबुट्ठि (ai-vutthi<ati-vrsti) f. excessive rainfall, AMg. चोत्तीसं बुद्धातिसेसा पण्णत्ता जतो जतो विणं अरहंता भगवंतो विहरति ततो ततो वि य णं... अतिबुट्टि न भवइ Samav. 34.1; JM दुब्भिक्खमरदुम्मारि ईई अबुट्टि -अणभिबुट्टीओ । हुंति न PavSaro. 444; JS. भणेण माणसं पडिविंदइत्ता ... अबुट्टि अणावुट्ठि सुबुट्ठि दुवुट्ठि ... जाणादि ṢatAg. 5.5.79.
भइवुड्डा (ai-vuddha <ati-vrddhā) f. very old woman, ( a woman whose alms cannot be accepted, a दायकदोष) JS अतिबाला अतिबुड्डा घासत्ती गम्भिणी य अंधलिया Mūlā. 469( 6 )
अइवेग (ai-vega <ati-vega) m. 1 great speed or vehemence, AMg. कत्थइ पर्यंत अश्वेग चंचलं सिहिं Kapp. 46; रयणागरसागरं
अइवेगवेगचक्खुपहमुत्थरंतं Panha. 3.7; कच्छुलनारए रम्मं हत्थिणाउरं उबागए पंडुरायभवणंति अश्वेगेण समोवइए Naya. 1.16.127; JM. रायमग्गे एगो पुरिसो आसं अश्वेगेण बाहेs Erz 49.25; Apa. अश्वेगि गउ चारगबारिं ViPaSarin. 13.2; 2 name of a king, Apa पर अश्वेउ पुरंधि सुलक्खण MahāPu. (P.) 57.19.7.
असंज
अइवेलं (ai- velam < ati- velam) adv. 1 for a long time M. ( नटी) सिविणअदसाब लेणं अज्जो परकामिणीसत्तो । अबेलं अगुहूओ SinMan 1.13; AMg नावेलं हसे मुणी Sūy. 1.9.29; जएज्जया णाइवेलं
जा Shy. 1. 14.25; नाश्वेलं विहम्मेज्जा पावदिट्ठी दिहम्मई Utt. 2.22; 2 out of time, नाइवेलं उबचरे माणुस्सेहिं वि पृट्ठवं Ayar. 1. 88.8; ( न मर्यादोल्लंघनं कुर्यात् ST.); नाइवेलं मुणी गच्छे सोच्चाणं जिणसासणं Utt. 2.6.
अइव (aivva<ativa) adv. very much, M. (देवी) प्पाणंति व्विअ दाहिणेण पवणेणाश्व्व आमोरणा ( वणसिरी णिम्माइ कोहल) Sin
Man. 2.20.
अइस (aisaidrsa) adj. [Hem. (Gr.) 4.403] such, like this, Apa. मं बलभंगु लेहु सामंतहो अइसकलंकु रक्खहो PaNi Ca. (P.) 11.6.6; Laksmi.(Gr.) 3.3.10 (p. 268)
अइसअ (aisaa <idrk) adj. this, thus, Apa. असउ भणामि सम्मत्तु करि KumāCa. (H) 8.52.
अइसअ (ai-saa <ati-śaya) m. excellence, excess, M. सो को वि गुणाइसओ ण- आणिमो मामि कुंदलइभाए GaSasa. 6.91; ता सो जहसंभादियरूवाहसओ णराहिवो तत्थ Lila 848; adj. superior to, M. हणुमंताइसएण अ हणुमंतप्पमुहवाणराण अ पणा SetuBa. 4. 34; cf. अइसय.
अइसइ (aisai <ati-sayin) adj. excellent, JM तो कहइ मंतिवृत्तो एस कुणी अमयसूरि अइसरणो SupāsCa. 15.48.
असइ (ai-saiaati-Sayita) adj. [also अइसश्य, PailaNa. 542] 1 surpassed, JM वाइणा भुवणमश्रूश्यं Tara. 12; 2 excellent, distinguished, superior, JM भइसइओ मूलसिरी कंडरिअं भणइ Dhutt. 2.1; Apa. जमिह पत्त आसि अइसइयनियनाणिण मुणियजगु SanKuCa. 660.1; ( Jacobi. अतिशयिन् १ )
अइसहयअ (ai-saiyaa <ati-Sayita - ka) adj. distinguished by, Apa ताएं संजमेण अइसहयउ सायरसेणपासि तड लइयउ MahāPu. (P.) 90.12.15.
[असं] (ai-sathsaaati sarsaya) m great doubt, Apa. मई जाणिउं तुहुं अइसंसएण । जुज्अंतर KarCa. 5.18.5.
अइसंकिलेस (ai-sankilesa <ati-sam-kleśa) m. great deprivity, JM ( तित्थगराणं आणा ) तस्सष्णहा उ करणे मोहादतिसंकिलेसो त्ति PañicaPra. 15.6.
अइकिलिट्ट (ai-sañikilithaati-sam-kliga) adj. very wicked, JM. असंकिलिट्ठकम्भो गाढयरं दूमिओ चित्ते Kalka. 58; अइसकि लिट्ठदू समकाले वि तए जिणागमो जेण KalKa. 143.
अद्दसंखेव (ai-sankheva<ati-sam-ksepa) m. great brea vity, JM कुमार एस अइसंखेवो, सक्कयं च एवं ता मणयं वित्थरेण भणसु पायपणं KuvMāka. 129.10.
अइसच्छ (ai-saccha - <ati-sacchāya-ati - Subh-) ". to look beautiful, Apa. फलहारिण उन्नमियउ अश्सच्छयर सुहि SandeRä. 133.
अइसच्छ (ai-saccha ati-svaccha ) adj. very clean, Apa. पुणु मंडय उवणिय मंडलिल्ल अरसच्छ पत्थ जिणगुणहिं तुल SudCa. (N.) 5.6.9.
अइसज्झस (ai-sajjhasa <ati-sādhvasa) m. great fiurry, JM हला न सक्कुणोमि अइसज्झसेण इमं एयस्स काउं SamaraKa 64.11.
अइसंचयसीलया (ai-sañcaya-silayā <ati-sam-caya - Silata ) f. habit of collecting excessively, IM. लोभो अरसंचयसीलया य किलिट्ठत्तणं अश्ममत्तं UvMa. 308 (comm. लोभपर्यायानाह )
अइजअ (ai-sañjaa <ati-sam- yata) adj. fully contra