Book Title: Dictionary of Prakrit for Jain Literature Vol 01 Fasc 01
Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Previous | Next

Page 112
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 41 (a-kamma <a-kramya) ger. having attacked with force, JM. साहू अकम्म धम्माओ जे भंसेइ उवट्ठिए । णेयाउयस्स मग्गस्स अवगारंभि वट्टर Avši. p. 161b ( comm. अकम्म बलात्कारेण ) अकम्मओ (a-kammao-a-karma-tas) adv. [ also अकम्मतो] because of inactions, A.Mg. कम्मओ णं भंते जीवो नो अकम्मओ विभक्तिभावं परिणम Viy. 20.3.2 (20.22 ); 12.5.37 ( 12.120) अकम्मंस (a-kammamsaa karmāmsa) adj. free from the slightest karman ( comm. बिंगतघातिकर्मा), AMg सिणाए पंचविहे पश्नत्ते, तं जहा - अच्छवी, असबले, अकम्मंसे संसुद्धणाणदंसणधरे मरहा जिणे केवली अपरिस्सावी Thāna. 5.3.189 ( 445 ) ; Viy. 25.6.10 (25.285); सब्वप्पगं विउक्कस्तं सव्वं नूमं विहूणिया । अप्पत्तियं अकम्मं सेयमहं मिगे चुए Suy. 1.1.2.12; JM. ( किरिया ) सा पढमसमए बद्धा बिश्यसमए वेश्या, सा बद्धा पुट्ठा वेश्या निज्जिण्णा सेयकाले अकम्मं से यावि भवर āvšī. 615a.9. अकम्म (a-kamma <a-karman) n. 1 absence of activity, inactivity, AMg कम्ममेगे पेवेदेति अकम्मं वा वि सुब्वया Sūy. 1.8.2; एत्तो अकम्मविरियं पंडियाणं सुणेह में Sīy. 1.8.9; अकम्मुणा कम्म खर्वेति धीरा Sīy. 1.12.15; णो तं अणुट्टाणेणं अकम्मेणं ... अणुद्दिण्णं उदीरणाभवियं कम्मं उदीरेs Viy. 1.3.3 (1.149); 1.3.11[2] (1.157) ; सा बद्धा बुट्ठा उदीरिया वेश्या निजिण्णा सेयकाले अकम्मं वा वि भवइ Viy. 3.3.14 (3.148); Utt. 29. para 71; देवाणुभावे किण्णा लद्धे, किं उट्ठाणेणं ... उदाहु अणुट्ठाणेणं, अकम्मेणं जाव अपुरिसपरक्कमेणं Uvas 167; 198; 199; 2 improper act, evil act, Apa. बिणद्वेण धम्मेण सव्वं अकम्मं BhaviKa. 56.7; करमि अम्मु सिट्ठजणदूसित मंदिरु तं न जं न मई मूर्तिउ JambisaCa. 9.15.4; adj. 1 who is inactive, who is not having karman, AMg. अकम्मस्स वबहारो न विजह āyar. 1.3.1.4; अत्थि णं मंते अकम्मस्स गई पण्णायर Viy. 7.1.11 (7.10) ; तहागयस्स जीवस्स अरूविस्स अकम्मरस अरागस्स ... नो एवं पण्णायति, तं जहा • कालत्ते वा सुकिलत्ते वा कम्भूतमभूति Viy. 17.2.19 (17.35); 2 who has done no evil act, AMg. धंसेइ जो अभूपणं अकम्मं अत्तकम्मुणा । अदुवा तुममकासि त्ति महामोहं पकुब्वइ Samav. 30.1.8 (ši. - अभूतेन अतद्भूतेन १ अकर्मक अविद्यमानदुष्टितं आत्मकर्मणा आत्मकृतऋषिघातादिना p. 82 ) ; Dasa. 9.8; 3 who has done no productive activity, AMg. विणा वि लोभं निक्खम्म एस अकम्मे जाणइ पासर āyār. 1.2.2.1; विणएतु सोतं निक्खम्भं एस अहं अकम्मा जाणइ पासर पडिलेहाए णावकंखर āyār. 1.5.6.3. अकम्मकारि (a-kamma-kāri<a-karma-kārin) adj. who does an evil act, AMg. भणति अलियं ... इमो वि वीसंभघायओ पावकम्मकारी अकम्मकारी अगम्मगामी Panha. 2.9. अम्मचेड़ (a-kamma-cettha-karma cesta) ad) whose activity involves evil deed, AMg अवहेडियपट्टिसउत्तमंगे सारियाबाहु म से UIt 12.29. अकम्मज (a-kamma-ja<a-karma-ja) adj. not produced by the karmans, JM तहभन्वत्तं चित्तं अकम्मजं आयतत्तमिह पेयं UvPay. 999. अकम्मबंध (a-kamma-bandha<a-karma-bandha) m. bondage of the karmic matter which is not yet in the form of karman, JŚ. मिच्छत्तासंजमक सायजोगपच्चर हिं अकम्मरूवेण द्विदकम्मइयक्खंदाणं जीवपदे साणं च जो अण्णोणेण समागमो सो अकम्मबंधो णाम Jay Dhav 1.187; 1.458; [JainLa.] भकम्मभूम (a-kamma bhūma <a-karma-bhūma ) adj. belonging to the so-called Akarma bhūmi (ie lands in which creatures live without doing any labour), AMg. (गन्भवतिया ) P.D. 6 कम्म- अकम्मभूमा य अंतरधीवया सहा Utt. 36.195; cf. अकम्मभूमिय. अकम्मभूमग (a-kamma bhūmagaa-karma-bhūmaka =akarmabhūmika) adj. [also अकम्मभूमक, अक्रम्मभूमय ] pertaining to or living in the so-called Akarmabhumis (ie lands in which men live without doing any work like agriculture or any other occupation), AMg अहवा छब्बिहा मणुस्सा पत्रता, तं जहा - गन्भवकंतिअमणुस्सा कम्मभूमगा, अकम्मभूमगा, अंतरदीवगा Thāna. 6.20(490); नवरं असंखेज्जवा साउथ - अक्रम्मभूमग अंतरदीवग-सब्बट्टसिद्धवज्जं जाब अपराजियदेवे हितो वि उववज्र्ज्जति Viy. 12.9.7 (12.169) ; मणुस्संहिंतो अकम्मभूमग असंखेज्जवासाउयवज्जेहिंतो उववज्र्ज्जति Jīvābhi. 1.51; 3.155; अकम्म भूमकम गुस्सनपुंरुगस्स णं भेत केत्तियं कालं अंतरं होइ Jivabhi. 2.133; एवं अकम्मभूमय मगूसीणं पि ( चत्तारि ऐसाओ पण्णताओ) Pannav. 17.162 ( 17.1257[ 10 ]); 17.172 (17.1258[8]); Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir अकम्मया नो अंतरदीवगे हिंतो Pannav. 6.72 (6.662[3]); गब्भवति यमसा तिविहा कम्मभूमगा, अकम्पभूमगा, अंतरदीवगा Pannav. 1.85 (1.94 ) अकम्मभूमि (a-kamma bhūmi < a-karma bhūmi ) /. [also अकम्मभूमी] regions or countries where the inhabitants live without doing any labour or work like agriculture or other occupations, AMg कति णं भंते अकम्मभूमीओ पन्नत्ताओ, गोयमा तीसं अम्मभूमीओ पनत्ताओ Viy. 20. 8.2 (20.63) ; 25.6.65 (25.326); 25.7.53 (25.477) मधुस्सा कम्मभूमिमा भूमिनपुंसगाणं च कयरे कयरेहितो अप्पा वा बहुया वा तुला वा Jivabhi. 2.137; Pannav. 1.84 (193) ; Thāna. 4.2.307 (299); पण्णरससु कम्मभूमीस तीसाए अम्मभूमीसु छप्पण्णाएं अंतरदीबगेसु (मणपज्जवणणं ) Nandi. 32; पणएरन्नवएस अकम्मभूमीसु माणवे निहए ( खामे ) ārah Pad. 396; JM तत्थ य पण्णरसकम्मभूमीओ तीस अकम्मभूमीओ CaupCa. 5.14; हेमवयं हरिवास देवकुरू तह य उत्तरकुरू वि । रम्मयएर नवयं श्य छन्भूमीउ पंचगुणा ॥ एया अकम्मभूमीओ PavSaro. 1053.54 अम्मभूमिय (a-kamma bhūmi-ya < a-karma-bhūmika or akarma-bhūmi-ja) adj. [f. 'भूमिया] [also अकम्मभूमिक अकम्मभूभिग] belonging to or born in so-called Akarma-bhūmis, AMg मणुस्सित्थीओ तिविधाओ पण्णत्ताओ, तं जहा – कम्मभूमियाओ, अकम्मभूमियाओ, अंतरदीविगाओ Thāna. 3.1.50(139[1]); अकस्म भूमिया मणुयाणं दसविहा रुक्खा पण्णत्ता Samav. 10 (2) ; मणुस्सेसु सब्बेसु कम्मभूमिसु नो अकम्मभूमिसु ( उववज्जंति ) Jīvabhi. 1.101; 2.85; देवकुरुउत्तरकुरुअकम्म भूमिगमनुस्मित्थियाओ मणुस्सपुरिसा य एते णं दण वि तुला संखेज्जगुणा Jivabhi. 2. 147; मणुस्सित्थियाओ तिविहाओ, कम्मभूमियाओ अम्यभूमियाओ अंतरदीविया Jivabhi. 2.11 अकम्मभूमि अगन्भवतियमणुस्साणं (मणवज्जवणाणं) Nandi. 30 ( 3 ); JŚ. अण्णदरस्स पचिदियस्स ... कम्मभूमियस्स अकम्मभूमियस्स बा ईसिमज्झि मपरिणामस्स तस्स णाणावरणीयवेयणा कालदो उक्कस्सा Satāg. 4.2.6.8; Dhavalā अकम्मभूमियस्स वा त्ति उत्ते देवणेरश्या घेत्तन्वा 11.89.10. ... For Private and Personal Use Only ... अकम्ममास (a-kamma-māsa < a-karma-māsa ) 1. month during which no sacred acts are to be performed, JM. वहा नागपंचम अम्मासे बज्जिता मग्गसिर-गुण-वासाहब आसाढेसु सुक्कपंचमीए जिणनाहपूयापुध्वं ... पडिवज्जेइ ViMaPra. 26.9. अकम्मय ( akammaya a-karmaka ) n. name of an antaradvipa (so called because men there are not required to work for their livelihood), JM. कम्माकम्मयअंतरदीवयमणुष् मज्झपत्तेण । ... जे दुम्मिया ते विखामेमि ĀrahP. (Su.) 59. (a-kamma-ya <a-karma-ta) f. the state of

Loading...

Page Navigation
1 ... 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176