Dharm Sangrahani Part 02

Author(s): Ajitshekharsuri
Publisher: Adinath Jain Shwetambar Jain Mandir Trust

Page 216

*******
***********
शरित्रा
+
++
+
+
+
+
+
+
++
+
+
+
+
+
+
+
ગાથાર્થ:- કાણા, કુબડાવગેરે અંગે ‘તું કાણો છે” ઈત્યાદિ વચનો તે-તે વ્યક્તિ વાસ્તવમાં કાણોવગેરે હોવાથી તે-તે વ્યક્તિને આશ્રયી સત્ય બન ના હોવા છતાં અલીકઃખોટા છે, એમ શાસ્ત્રકારોએ નિર્દેશ કર્યો છે. કારણકે આવા વચનો તે કાણા-કુબડા
आदि प्राणीयोनेपर्नु बने छे.... ॥२४॥ उपसंहारमाह - .. હવે ઉપસંહાર બતાવે છે
ता गंतसस्वा सव्वेसिमपरियावणी मधुरा ।
उवयोगपुव्वग च्चिय भासा भासण्णुणो सच्चा ॥९२५॥
(तस्मादनेकान्तस्वरूपा सर्वेषामपरितापनी मधुरा । उपयोगपूर्विकैव भाषा भाषाज्ञस्य सत्या ॥ यत एवमेकान्तपक्षे परपीडासंभवे च भाषा मृषा भवति 'ता' तस्मादुपयोगपूर्विकैव एवमियं सत्या अन्यथा मृषेत्यालोचनापूर्विकैव भाषाज्ञस्य-भाषास्वरूपं जानानस्य या भाषाऽनेकान्तस्वरूपा सर्वेषां च प्राणिनामपरितापनी अपीडाकरी. एतदेव स्पष्टयति-मधुरा-श्रवणपथमुपगता सती हृदयानन्दकारिणी सा सत्या नत्वन्येति ॥९२५॥
ગાથાર્થ:- આમ એકાત્તાપક્ષમાં બીજાને પીડા સંભવતી લેવાથી મૂષાવાદનું સેવન થાય છે. તેથી “આવો ભાષાપ્રયોગ સત્યરૂપ છે અને આવો ભાષાપ્રયોગ મુકાવાદરૂપ છે એવી વિચારણા-ઊપયોગપૂર્વક જ ભાષાના સ્વરૂપના જાણકારે વાપરેલો भाषाप्रयोग सत्य३५ जने छ, को ते भाषाप्रयो। (१) अनन्तस्१३५मय होय (२)जीने पी351री नय अने (3) સાંભળનારના હૃદયને આનંદ આપનારો હોય. જે આવો ન હોય તે ભાષાપ્રયોગ સત્યરૂપ નથી. u૯૨પા ચોરી જીવિકારૂપ નિર્દોષ-પૂર્વપક્ષ तृतीयं मुलगणमाश्रित्याक्षेपपरिहारौ प्रतिपिपादयिषाह - હવે ત્રીજા મૂળગુણને આશ્રયી આક્ષેપ અને જવાબનું પ્રતિપાદન કરવા કહે છે
केइ अदत्तादाणं विहिसिट्ठा जीविगत्ति मोहातो ।
वाणिज्जुचियकलं पिव निदोसं चेव मन्नंति ॥९२६॥ (केचिददत्तादानं विधिसृष्टा जीविकेति मोहात् । वाणिज्योचितकलामिव निर्दोषमेव मन्यन्ते ॥ केचिददत्तादानं वाणिज्योचितकलामिव-क्रयाणकग्रहणदानादिच्छेकतालक्षणां निर्दोषमेव मन्यन्ते । कुत इत्याह 'विहिसिट्ठा जीविगत्ति मोहाओ' विधिना सृष्टा इयमदत्तादानलक्षणा जीविका वणिजामिव वाणिज्यकला ततो न दोष इति मोहात्-बुद्धिविपर्यासात् ॥९२६॥
ગાથાર્થ:- કેટલાકબદ્ધિનાવિપર્યાસથી એવો દાવો કરે છેકેજમવેપારીઓનીવેપાર યોગ્ય માલનાલેણ-દેનમાં હોશિયારી વગેરેરૂપ વેપારકલા નિર્દોષ છે, તેમ વિધિએ સર્જેલી આ ચૌર્યકલા જીવિકાનું સાધન હોઇ નિર્દોષ છે. ૯૨૬ ચોર થવા માટેની લાયકાતો सांप्रतमिदमेव परमतं प्रपञ्चयितुकामः कोऽस्यादत्तादानस्योचित इति तदुचितमाह - હવે આ પરમતને વિશદ કરવા આ અદત્તાદાનરૂપ ચૌર્યકલામાટે કોણ યોગ્ય છે? તે દર્શાવવા યોગ્યતા દર્શાવે છે
सेसकलारहिओ च्चिय साहसजुत्तो य पयइदक्खो य ।
सत्तुक्कडोऽविसाई अदत्तादाणोचितो भणितो ॥९२७॥ (शेषकलारहित एव साहसयुक्तश्च प्रकृतिदक्षश्च । सत्त्वोत्कटोऽविषादी अदत्तादानोचितो भणितः ॥) शेषकलारहित एव-वाणिज्याधुचितकलारहित एव साहसयुक्तश्च प्रकृत्या-स्वभावेन दक्षश्च सत्त्वोत्कटोऽविषादी अदत्तादानोचितः भणितः स्कन्दस्द्रादिभिरिति ॥९२७॥
यार्थ:-६, रुद्रकोरे सतन( योरी)ना धामाटे (१)श्रीनी वेपारीयित दामोथी २लित (२)सास (3) स्वभावथी ०४ यतुर-२५ (४) 6.52 सत्वशाजी (५) विषा(E) विनानो सावा शुशोवा पुरुषने योग्य भयो છે. પ૨ા કોને ત્યાં ચોરી ન કરવી
+++ + + + + + + ++ ++ ++ +
-MIN२-169 + + + + + ++++++++++