Dharm Sangrahani Part 02

Author(s): Ajitshekharsuri
Publisher: Adinath Jain Shwetambar Jain Mandir Trust

Page 388

++++++++++++++++++भोलसमद्वार++++++++++++++++++
एत्तो च्चिय अण्णेहिं कण्णाणायं इमम्मि अहिगारे ।
भणियं घडमाणं पि हु विण्णेयं तंपि लेसेण ॥१३८७॥
(अत एवान्यैः कन्याज्ञातमस्मिन्नधिकारे । भणितं घटमानमपि हु विज्ञेयं तदपि लेशेन ॥ अत एव-उपमाया अभावादेवान्यैरपि-तीर्थान्तरीयैरस्मिन् मुक्तात्मसुखविचारप्रक्रमस्पे अधिकारे कन्याज्ञातं कन्योदाहरणं दर्शितम् । तथा च ते आहः- "स्वयंवेद्यं हि तद्ब्रह्म, ('अस्याऽवाच्योऽयमानन्दः' इति योगबिन्दौ गा. ५०४ तमे प्रथमपादः) कुमारी स्त्रीसुखं यथा । अयोगी न विजानाति, सम्यग्जात्यन्धवद् घट ॥१॥" मिति, तदपि-कन्याज्ञातं 'ह' निश्चितं लेशेन घटमानकमेव विज्ञेयं । अपिरेवकारार्थः ॥१३८७॥
ગાથાર્થ – આમ ઉપમાનો અભાવ હોવાથી જ બીજાતીર્થિકોએ મુક્તાત્માઓના સુખના વિચારના પ્રસ્તાવરૂપ અધિકારમાં કન્યાનું દષ્ટાન્ત બતાવ્યું છે. તેઓ કહે છે કે “તે બ્રહ્મ સ્વયં સંવેદ્ય છે. (આ મુદ્ધનો મોલમાં આ આનંદ અવર્ય છેયોગબિન્દુ વા. ૫૦૪ના પ્રથમપાદનો અર્થ) જેમ કુમારી સ્ત્રીસખને તથા જાત્યન્ત ઘડાનો વિશેષથી જાણી શકતા નથી તેમ અયોગી આ બ્રહ્મને विशेष३५ गत नथी.. या न्यायान्त र अनुशेवटी ४ छ. (पि. रार्थ छ. 'दुनिश्यितार्थमा छ.) ॥१३८॥ न्याष्टान्त - कन्याज्ञातमेव भावयन्नाह - કન્યાના દેષ્ટાન્નનું ભાવન કરતાં કહે છે.
कण्णाण ददं पीती अणभिण्णाण पुरुसभोगसोक्खस्स ।
संगारो पढममिणं जायमिह मिहो कहेतव्वं ॥१३८८॥ (कन्ययो दृढं प्रीतिरनभिज्ञयोः पुरुषभोगसौख्यस्य । संकेतः प्रथममिदं जातमिह मिथं कथयिव्यम् ॥) अभिन्नरजस्का पुरुषेणासंयुक्ता स्त्री कन्या तयोरत एव पुरुषभोगसौख्यस्यानभिज्ञयोदृढम्-अत्यर्थं परस्परं प्रीतिः, तयोश्च कदाचित्पुरुषभोगनिमित्तसुखविचारप्रक्रमे 'संगारों' त्ति संकेतोऽभूत, यथा-प्रथममिदं-पुरुषभोगजं सुखं जातं तत् मिथ:-परस्परं कथयितव्यम्, यस्या एव प्रथमत इदमुपजायते तयाऽन्यतरस्यै नियमान्निवेदनी यमित्यर्थः । ॥१३८८॥
ગાથાર્થ:- અક્ષતયોનિવાળી, પુરુષ સાથે ન જોડાયેલી સ્ત્રી કન્યા છે. પુરુષભોગસુખને નહીં જાણનારી આવી બે કન્યાઓને પરસ્પર અત્યંત પ્રીતિ હતી. કયારેક પુરુષભોગસુખની વિચારણાવખતે બન્નેએ પરસ્પર સંકેત કરેલો કે જે સ્ત્રીને પ્રથમ પુરુષભોગસુખ પ્રાપ્ત થાય તે બીજીને અવશ્ય કહેવું ૧૩૮૮
परिणीता तत्थेक्का वुत्था य कमेण भत्तुणा सद्धिं ।
पुट्ठा इतरीऍ ततो भणेति णो तीरए कहिउं ॥१३८९॥ (परिणीता तत्रेकोषिता च क्रमेण भर्ना सार्द्धम् । पृष्टा इतरया ततो भणति न शक्यते कथयितुम् ॥) त्रैवं संकेते सति तयोर्मध्ये एका काचनापि परिणीता, क्रमेण च भा सार्द्धमुषिता, इतरया चामुं वृत्तान्तमवगम्य सा गत्वा पृष्टा-'कीदृशं तत्र(व) पुरुषभोगजन्यं सुखमिति' तत एवं पृष्टा सती सा भणति-सखि ! न तत् यथावत्कथयितुं शक्यते, तस्यानन्यसदृशतयोपमाऽतीतत्वात् ॥१३८९॥
ગાથાર્થ:- આમ સંકેત થયાબાદ તે બેમાંથી એક કન્યા પરણી, અને ક્રમશ: પતિ સાથે રહી. બીજીએ આ સમાચાર જાણી એ સ્ત્રી પાસે જઈ પૂછ્યું કે – “પુરુષભોગજન્ય સુખ કેવું ધ્યેય છે?" ત્યારે એ પરણેલી સ્ત્રીએ કહ્યું- “સખી! તે સુખ અનન્ય દેશ હોવાથી તે અંગે ઉપમા આપવી શક્ય ન હોવાથી યથાવત વર્ણવી શકાય તેવું નથી. ૧૩૮૯
स्ट्ठा इतरी ऊढा य कमेणं जाणिऊण तो तीए ।
गंतूण सयं तुट्ठा जंपति णणु तं तह च्चेव ॥१३९०॥
(एष्टा इतरा ऊढा च क्रमेण ज्ञात्वा ततस्तस्याः । गत्वा स्वयं तुष्टा जल्पति तत् तथैव ॥) ततश्चैवमुक्ता सती सा इतरा-कन्या स्टा, "एषा विप्रतारिता(का) स्वप्रतिज्ञापरिभ्रष्टा जातेति' । कालान्तरे च साऽपीतरा कन्या ऊढा-परिणीता, क्रमेण च भ; सार्द्धमुषित्वा ज्ञात्वा च साक्षादनुभवेन यथावत्पुरुषभोगजं सुखं 'तो' ++++++++++++++++ elee-मास २ - 341 +++++++++++++++