Agam 03 Sthanang Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 22

આગમસૂત્ર 3, અંગસૂત્ર 3, “સ્થાનાંગ’ દ્વીપને વિશે બે ભરત, બે ઐરાવત યાવત્ બે મેરુ, બે મેરુચૂલિકા છે. પુષ્કરધરદ્વીપની વેદિકા બે ગાઉની ઊંચી કહી છે. એ રીતે બધા દ્વીપ તથા સમુદ્રોની પણ વેદિકાઓ બે ગાઉની ઊંચી કહેલી છે. સૂત્ર-૯૮ બે અસુરકુમાર ઇન્દ્રો કહ્યા છે- ચમર, બલિ. બે નાગકુમાર ઇન્દ્રો કહ્યા છે - ધરણ, ભૂતાનંદ. બે સુવર્ણકુમાર ઇન્દ્રો કહ્યા છે - વેણુદેવ, વેણુદાલી. બે વિદ્યુકુમાર ઇન્દ્રો કહ્યા છે - હરિ, હરિસ્સહ. બે અગ્નિકુમાર ઇન્દ્રો કહ્યા છે. - અગ્નિશિખ, અગ્નિમાણવ. બે દ્વીપકુમાર ઇન્દ્રો કહ્યા છે - પૂર્ણ, વશિષ્ઠ. બે ઉદધિકુમાર ઇન્દ્રો કહ્યા છે - જલકાંત, જલપ્રભ. બે દિકકુમાર ઇન્દ્રો કહ્યા છે - અમિતગતિ, અમિતવાહન. બે વાયુકુમાર ઇન્દ્રો કહ્યા છે - વેલંબ, પ્રભંજન. બે સ્વનિતકુમાર ઇન્દ્રો કહ્યા છે - ઘોષ, મહાઘોષ. (આ રીતે દશ સૂત્રો થકી ભવનપતિના 20 ઇન્દ્રો કહ્યા.) બે પિશાચેન્દ્ર કહ્યા છે - કાલ, મહાકાલ. બે ભૂતેન્દ્ર કહ્યા છે - સુરૂપ, પ્રતિરૂપ. બે યક્ષેન્દ્ર કહ્યા છે - પૂર્ણભદ્ર, માણિભદ્ર, બે રાક્ષસેન્દ્ર કહ્યા છે - ભીમ, મહાભીમ. બે કિન્નરેન્દ્ર કહ્યા છે - કિન્નર, જિંપુરુષ. બે જિંપુરુષેન્દ્રો કહ્યા છે - સત્પરુષ, મહાપુરુષ. બે મહોરગેન્દ્ર કહ્યા છે - અતિકાય, મહાકાય. બે ગંધર્વેન્દ્ર કહ્યા છે - ગીતરતિ, ગીતયશા....(આ આઠ સૂત્રોમાં વ્યંતરેન્દ્ર-૧ના 16 ઇન્દ્રો બતાવ્યા.) બે અણપન્નીન્દ્રો કહ્યા છે - સન્નિહિત, સામાનિક. બે પણપન્નીન્દ્રો કહ્યા છે - ધાતા, વિધાતા. બે ઋષિવાદીન્દ્રો કહ્યા છે - ઋષિ, ઋષિપાલિત. બે ભૂતવાદીન્દ્રો કહ્યા છે - ઇશ્વર, મહેશ્વર. બે કંદીન્દ્રો કહ્યા છે - સુવત્સ, વિશાલ. બે મહાકંદીન્દ્રો કહ્યા છે - હાસ્ય, હાસ્યરતિ. બે કુંભડેન્દ્ર કહ્યા છે - શ્વેત, મહાશ્વેત. બે પતંગેન્દ્ર કહ્યા છે - પતંગ, પતંગપતિ. ...(આ આઠ સૂત્રોમાં વ્યંતરેન્દ્ર-૨ના 16 ઇન્દ્રો કહ્યા.) બે જ્યોતિષ્ક દેવોના ઇન્દ્રો કહ્યા છે - ચંદ્ર અને સૂર્ય. સૌધર્મ અને ઇશાન કલ્પમાં બે ઇન્દ્રો કહ્યા છે - શક્ર, ઇશાન, સનકુમાર અને માહેન્દ્ર કલ્પમાં બે ઇન્દ્રો કહ્યા છે - સનસ્કુમાર, માહેન્દ્ર. બ્રહ્મલોક અને દંતક કલ્પમાં બે ઇન્દ્રો કહ્યા છે - બ્રહ્મ, લાંતક. મહાશુક્ર અને સહસ્ત્રારકલ્પમાં બે ઇન્દ્રો કહ્યા છે - મહાશુક્ર, સહસારઆનત, પ્રાણત, આરણ અને અમ્રુત કલ્પમાં બે ઇન્દ્રો કહ્યા છે - પ્રાણત, અચુત. (અહીં બાર દેવલોકના 10 ઇન્દ્રો કહ્યા છે.) મહાશુક્ર અને સહસ્ત્રાર કલ્પમાં વિમાનો બે વર્ણવાળા કહ્યા છે. તે આ પ્રમાણે - પીળા અને ધોળા. રૈવેયકના દેવો ઊંચપણે બે હાથની અવગાહનાવાળા છે. સ્થાન-૨, ઉદ્દેશા-૩નો મુનિ દીપરત્નસાગરે કરેલ ભાવાનુવાદ પૂર્ણ સ્થાન-૨, ઉદ્દેશો-૪ સૂત્ર-૯૯ 1. સમય-(કાળનો સૌથી સૂક્ષ્મ ભાગ અને આવલિકા-(અસંખ્યાત સમયોનો સમૂહ) જીવનો પર્યાય હોવાથી જીવ કહેવાય છે અને અજીવનો પર્યાય હોવાથી અજીવ પણ કહેવાય છે. 2. આનપ્રાણ કે સ્તોક જીવ અને અજીવ કહેવાય છે. 3. ક્ષણ કે લવ જીવ અને અજીવ કહેવાય છે. એવી રીતે - 4. મુહૂર્ત અને અહોરાત્ર, ...5. પક્ષ અને માસ, .... ઋતુ અને અયન, ..7. સંવત્સર અને યુગ, ...8. સો વર્ષ અને હજાર વર્ષ ...9. લાખ વર્ષ અને ક્રોડ વર્ષ ...10. પૂર્વાગ અને પૂર્વ, ...11. ત્રુટિતાંગ અને ટિત, ...12. અડડાંગ અને અડડ, ...13. અપપાંગ અને અપપાત, ...14. હૂહુતાંગ અને હૂહૂત, ...15. ઉત્પલાંગ અને ઉત્પાત, ...16. પહ્માંગ અને પદ્મ, ..17. નલિનાંગ અને નલિન, ...18. અક્ષનિકુરાંગ અને અક્ષનિકુર, ...19. અયુતાંગ અને અયુત, ...20. નિયુતાંગ અને નિયુત, ...21. પ્રયુતાંગ અને પ્રયુત, ...22. ચૂલિકાંગ અને મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “સ્થાન)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 22