Book Title: Agam 03 Sthanang Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 3, અંગસૂત્ર 3, ‘સ્થાનાંગ’ ચાર કારણે જીવ દેવકિલ્બિષિકતાનું આયુ ઉપાર્જે છે - અરિહંતનો અવર્ણવાદ કરતા, અરિહંત પ્રજ્ઞપ્ત ધર્મના અવર્ણવાદથી, આચાર્ય-ઉપાધ્યાયના અવર્ણવાદથી, ચાતુર્વર્ણ સંઘના અવર્ણવાદથી. સૂત્ર-૩૮૨ (1) પ્રવ્રજ્યા ચાર ભેદે છે - આલોક પ્રતિબદ્ધ, પરલોક પ્રતિબદ્ધ, ઉભયલોક પ્રતિબદ્ધ, અપ્રતિબદ્ધ. (2) પ્રવ્રજ્યા ચાર ભેદે છે - અગ્રતઃ પ્રતિબદ્ધ, માર્ગતઃ પ્રતિબદ્ધ, ઉભય પ્રતિબદ્ધ, અપ્રતિબદ્ધ. (3) પ્રવ્રજ્યા ચાર ભેદે છે - અવપાત પ્રવજ્યા, આખ્યાત પ્રવ્રજ્યા, શૃંગાર પ્રવ્રજ્યા, વિહગગતિ પ્રવ્રજ્યા. (4) ચાર ભેદે પ્રવજ્યા કહી - પીડા આપીને, ભગાડીને, ઋણ મૂકાવીને, ભોજનની લાલચ વડે. (5) પ્રવ્રજ્યા ચાર ભેદે છે - નટખાદિતા, ભટખાદિતા, સિંહખાદિતા, શૃંગાલખાદિતા. (6) કૃષિ ચાર ભેદે છે - વાવિતા, પરિવાવિતા, નિંદિતા, પરિનિંદિતા. (7) એ પ્રમાણે પ્રવજ્યા ચાર ભેદે કહી - વાવિતા અર્થાત એક વખતની સામાયિક ચારિત્રરૂપ દીક્ષા,પરિવાવિતા અર્થાત એક વખતના દીક્ષિતને મહાવ્રત આરોપણરૂપ ફરી અપાતી દીક્ષા, નિંદિતા, પરિનિંદિતા. (8) ચાર ભેદે પ્રવજ્યા કહી - ધાન્યના પુંજ સમાન, ધાન્યના પુંજ નહીં કરેલ સમાન, વેરાયેલા ધાન્ય સમાન, ખળામાં મૂકેલ ધાન્ય સમાન. સૂત્ર-૩૮૩ (1) સંજ્ઞા ચાર ભેદે કહી - આહાર સંજ્ઞા, ભય સંજ્ઞા, મૈથુન સંજ્ઞા, પરિગ્રહ સંજ્ઞા. (2) ચાર કારણે જીવને આહાર સંજ્ઞા ઉત્પન્ન થાય છે - ઉદર ખાલી થવાથી, સુધાવેદનીય કર્મોદયથી, તેવી. મતિથી, તેની ચિંતાથી. (3) ચાર કારણે ભય સંજ્ઞા ઉત્પન્ન થાય - હીનસત્વપણાથી, ભય વેદનીય કર્મોદયથી, તેવી મતિથી, ભયની જ વિચારણા કરવાથી. (4) ચાર કારણે મૈથુન સંજ્ઞા ઉત્પન્ન થાય - માંસ અને રક્તની વૃદ્ધિથી, મોહનીય કર્મોદયથી, તેવી મતિથી, નિરંતર વિષયોના ચિંતનથી. (5) ચાર કારણે પરિગ્રહ સંજ્ઞા ઉત્પન્ન થાય - અવિમુક્તતાથી, લોભવેદનીય કર્મના ઉદયથી, તેવી મતિથી, સતત ધનનું ચિંતન કરવાથી. સૂત્ર-૩૮૪ કામ ચાર ભેદે કહ્યા છે - શ્રૃંગાર, કરુણ, બિભત્સ, રૌદ્ર, શૃંગાર કામ દેવોને હોય છે, કરુણ કામો મનુષ્યોને હોય છે, બિભત્સ કામો તિર્યંચોને હોય છે, રૌદ્ર કામો નૈરયિકોને હોય છે. સૂત્ર-૩૮૫ (1) ઉદક ચાર પ્રકારે છે - કોઈ ઉત્તાન અને ઉત્તાનોદક, કોઈ ઉત્તાન અને ગંભીરોદક, ગંભીર અને ઉત્તાનોદક, ગંભીર અને ગંભીરોદક. (2) એ પ્રમાણે પુરુષો ચાર ભેદે છે - ઉત્તાન અને ઉત્તાનહૃદય, ઉત્તાન અને ગંભીર હૃદય. આદિ ચાર. (3) ઉદક ચાર ભેદે છે - ઉત્તાન અને ઉત્તાન અવભાસી, ઉત્તાન અને ગંભીર અવભાસી આદિ ચાર. (4) એ રીતે પુરુષો ચાર ભેદે છે - ઉત્તાન અને ઉત્તાન અવભાસી, ઉત્તાન અને ગંભીર અવભાસી, ગંભીર અને ઉત્તમ અવભાસી, ગંભીર અને ગંભીર અવભાસી. (5) ઉદધિ ચાર ભેદે છે - ઉત્તાન અને ઉત્તાનોદધિ, ઉત્તાન અને ગંભીરોદધિ આદિ ચાર. (6) એ રીતે પુરુષો ચાર ભેદે કહ્યા - ઉત્તાન અને ઉત્તાન હૃદય આદિ ચાર. (7) ઉદધિ ચાર ભેદે છે - ઉત્તાન અને ઉત્તાન અવભાસી, ઉત્તાન અને ગંભીર અવભાસી. (8) એ પ્રમાણે મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “સ્થાન)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 73
